Ũndũ Kaio Watetheeisye Ana-a-asa Make

ĨVINDA ya atũmwa yangĩe kũthela, Kaio na Aklĩsto ala angĩ nĩmakomanie na mathĩna mana. Ve andũ mamanyĩasya momanyĩsyo ma ũvũngũ na matataa kũaanyʼa na kwonzya ikundi. (1 Yoa. 2:18, 19; 2 Yoa. 7) Ũmwe wa asu aĩ Ndioteleve, ũla waneenaa “ndeto mbathe” ĩũlũ wa mũtũmwa Yoana na angĩ. O na nĩwaleaa kũthokya Aklĩsto ala mesĩlaa kũu me kyalonĩ, na nĩwatataa kwasya angĩ meke o take. (3 Yoa. 9, 10) Ĩvinda yĩu maũndũ mailyĩ ũu nĩwʼo Yoana waandĩkĩie Kaio valũa. Valũa ũsu waandĩkiwe nĩ mũtũmwa ũsu ta mwakanĩ wa 98 Klĩsto aminĩte kũsyawa, na nĩwʼo ũla Maandĩkonĩ ma Kĩkiliki ma Kĩklĩsto wĩtĩtwe “Valũa wa Katatũ wa Yoana.”

Kaio aendeeie kũmũthũkũma Yeova e mũĩkĩĩku o na kũtwʼĩka nĩwakomanie na maũndũ asu. Oonanisye ata kana aĩ mũĩkĩĩku? Nĩkĩ twaĩle kũatĩĩa ngelekanyʼo ya Kaio ũmũnthĩ? Valũa wa Yoana ũtũtetheeasya ata twĩke ũu?

VALŨA KWA MŨNYANYA MWENDWA

Mũandĩki wa Valũa wa Katatũ wa Yoana eyĩtĩte “ũla mũtumĩa.” Ndeto isu syĩ syoka nĩsyatetheeisye Kaio, ũla waĩ ta mwana wa Yoana mwendwa, amanya kana valũa ũsu waumĩte kwa mũtũmwa ũsu. Valũanĩ ũsu Yoana eetie Kaio “mwendwa, ũla nĩmwendaa wʼo.” Yoana asyokie aelesya kana eĩkwatya kana Kaio aendeee nesa kĩ-mwĩĩ o ũndũ waendeee nesa kĩ-veva. Isu ko itai ndeto nzeo mũno!—3 Yoa. 1, 2, 4.

Kaio nũtonya kwĩthĩwa aĩ mũtumĩa wa kĩkundi o na kũtwʼĩka valũa ũsu ndũwetete ũu. Yoana akathie Kaio nũndũ wa kũthokya ana-a-asa o na kau ndamesĩ. Yoana oonaa ũsu ne ũndũ waĩkĩĩthisye kana Kaio nĩ mũĩkĩĩku nũndũ mavinda onthe athũkũmi ma Ngai methĩĩtwe me andũ mathokasya aeni.—Mwa. 18:1-8; 1 Tim. 3:2; 3 Yoa. 5.

Ndeto isu Yoana watũmĩie kũkatha Kaio nũndũ wa kwĩthĩwa e mũthokya wa aeni syĩonanyʼa kana ana-a-asa nĩmookaa vala ve Yoana kuma isionĩ ingĩ ila syaĩ na ikundi kana makauma kĩsionĩ kĩla waĩ maendete ikundinĩ, na kwoou no nginya methĩwe mamũtavasya kĩla moona. Nĩvatonyeka ũkethĩa ana-a-asa asu nomo matumaa Yoana amanya kĩla kĩendeee ikundinĩ.

Waĩ ũseo Aklĩsto ala me kyalonĩ mathũmũĩle kwa Aklĩsto ala angĩ. Mĩkaawa ĩla yaĩ na kũndũ kwakomawa yaĩ na nguma nthũku, ala makomela kwʼo mayasũvĩawa nesa, na ĩngĩ yaĩ kĩtina kya mĩkalĩle mĩthũku. Kwoou vatonyeka aendi ma kyalo ala oĩ mathũmũĩlaa kwa anyanyae moo. Na kwoou ethĩwa nĩ Aklĩsto makomaa kwa Aklĩsto ala angĩ.

“NĨMAUMIE KWOO NŨNDŨ WA YĨLA SYĨTWA”

Yoana nĩweekĩie Kaio vinya aendeee kũthokasya aeni nũndũ amwĩie ‘amaumaasye kyalonĩ kyoo ũndũ waĩle kwa Ngai.’ Ĩla waandĩkie ĩũlũ wa kũmaumaasya aasya kana nũseo kũmamanthĩa kĩla maĩ na vata nakyo kwondũ wa kyalo kĩla kyaĩ mbee woo nginya ĩla mevika kũla maendete. Tũyĩsa kũlea kana Kaio nĩwamekĩte ũu ala maĩ mela kũthyũmũĩla kwake nũndũ nĩmatavisye Yoana maũndũ maseo ĩũlũ wa wendo wake na mũĩkĩĩo wake.—3 Yoa. 3, 6.

Aeni asu nĩmatonya kwĩthĩwa meethĩawa me amisonalĩ, asyaĩĩsya ala mathokeaa ikundi, kana o ala matũmwa nĩ Yoana. O na methĩwe maĩ aaũ, kĩla twĩsĩ nĩ kana maendaa kwondũ wa ũvoo mũseo. Yoana aisye atĩĩ: “Nĩmaumie kwoo nũndũ wa yĩla Syĩtwa.” (3 Yoa. 7) Nũndũ Yoana aĩ anaweta Ngai (sisya mũsoa wa 6), no twasye kana ndeto ii, “nũndũ wa yĩla Syĩtwa,” syĩweta ĩsyĩtwa ya Yeova. Kwoou nũndũ ana-a-asa asu maĩ ma kĩkundi kya Kĩklĩsto, nĩmaaĩle kũthokwʼa nesa. Ũu wosanĩte nesa na ndeto ii Yoana waandĩkie: “Nĩtwaĩle kũthokya andũ ta asu, nĩ kana twĩthĩwe atethanʼya ma wĩa ma ũla wʼo.”—3 Yoa. 8.

ŨTETHYO KWONDŨ WA ĨTATWA YĨLA YAĨ VO

Ĩla Yoana waandĩkĩe Kaio valũa ndendaa o kũmũtũngĩa mũvea tũ. No wendaa kũmũtetheesya amanye ũndũ ũtonya kwĩka nũndũ wa thĩna ũla waĩ vo. Nũndũ wa itumi itesĩkĩe, mwana-a-asa ũmwe kĩkundinĩ weetawa Ndioteleve nĩwaleaa kũthokya Aklĩsto ala me kyalonĩ. O na nĩwatataa kũsiĩĩa angĩ maikamathokye.—3 Yoa. 9, 10.

Vate nzika, vai Mũklĩsto mũĩkĩĩku waĩ esa kwenda kwĩkala kwa Ndioteleve o na keka nĩwathokiwʼe. Endete ũnene kĩkundinĩ, vai kĩndũ kyaumaa kwa Yoana wanengete ndaĩa, na aneenaa ndeto mbathe ĩũlũ wa mũtũmwa ũsu na angĩ. O na kau vai ĩvinda Yoana waaĩta Ndioteleve mwalimũ wa ũvũngũ, Ndioteleve nĩwaleanaa na momanyĩsyo ma mũtũmwa ũsu. Ndioteleve endete nguma na kwoou mwĩkalĩle ũsu wake ũtaĩlĩte Mũklĩsto woonanisye kana ndalũmanĩtye na Ngai. Ngewa ĩsu ya Ndioteleve yĩonanyʼa ũndũ andũ me na veva wa ũlei na wa kwĩtũlya matonya kũete mũaanĩko kĩkundinĩ na makatuma angĩ melelũka. Nĩkyo kĩtumi Yoana weeie Kaio na kĩla ũmwe witũ atĩĩ: “Ndũkeelekanʼye na ũndũ ũthũku.”—3 Yoa. 11.

KĨTUMI KĨSEO VYŨ KYA KWĨKA ŨLA ŨSEO

Ve Mũklĩsto ũngĩ weetawa Ndemetelio waĩ kĩvathũkanyʼo na Ndioteleve. Mũklĩsto ũsu awetetwe nĩ Yoana ta ũmwe waĩ ngelekanyʼo nzeo. Yoana aandĩkie ũũ ĩũlũ wake: “Ndemetelio nũkũsĩĩwe . . . Ĩĩ, o na ithyĩ nĩtũũkũsĩĩa; na nĩwĩsĩ ũkũsĩ witũ nĩ wa wʼo.” (3 Yoa. 12) Nĩvatonyeka ũkethĩa Ndemetelio nĩwendaa ũtethyo wa Kaio, na Yoana nũtonya kwĩthĩwa aandĩkie valũa wake wa katatũ nĩ kana aelesye Kaio ĩũlũ wa Ndemetelio na nguma syake. No kwĩthĩwa Ndemetelio mwene no we watwaĩe Kaio valũa ũsu. Ndemetelio nũtonya kwĩthĩwa aĩ ũmwe wa ala matũmawa nĩ Yoana kana o akethĩwa aĩ mũsyaĩĩsya wa kũthyũlũlũka. Ethĩwa ũu nĩwʼo vailyĩ, anenga Kaio valũa nũtonya kwĩthĩwa eekĩie vinya ndeto ila syaĩ valũanĩ ũsu.

Nĩkĩ Yoana weeie Kaio ethĩwe e mũthokanyʼa wa aeni o na kau no weekaa ũu? We Yoana nĩwĩthĩwa endaa kwĩkĩa Kaio vinya? Kana nĩwĩthĩwa asũanĩaa kana Kaio no atulwʼe ngoo nĩ Ndioteleve, ũla wendaa kũlũngya Aklĩsto ala mekũthokya angĩ kĩkundinĩ? Tũitonya kũmanya nesa, ĩndĩ Yoana nĩwamwĩkĩie Kaio vinya na ndeto ii: “Ũla wĩkaa nesa nĩ wa Ngai.” (3 Yoa. 11) Kĩu nĩkyo kĩtumi kĩla kĩseo vyũ kya kũendeea kwĩka ũla ũseo tũtekũeka.

Wʼo valũa wa Yoana nĩwatetheeisye Kaio aendeea kwĩthĩwa e mũthokya wa aeni? No twasye ũu nũndũ Valũa wa Katatũ wa Yoana nĩ ũmwe wa mavuku ala meekĩiwe Mbivilianĩ nĩ kana wĩkĩe angĩ vinya maendeee ‘kwĩyĩelekanyʼa na ũla ũseo.”

MAŨNDŨ ALA TŨKWĨMANYĨSYA VALŨANĨ WA KATATŨ WA YOANA

Vai maũndũ angĩ twĩsĩ ĩũlũ wa mwana-a-asa mwendwa, Kaio. O na vailyĩ ũu, kĩu kĩnini twĩsĩ ĩũlũ wake no kĩtũmanyĩsye maũndũ mana.

Mbee vyũ, nĩvatonyeka aingĩ maitũ tũkethĩwa twamanyĩiwʼe ũwʼo nĩ ana-a-asa kana eĩtu-a-asa aĩkĩĩku, ala meeyumĩtye kuma kwoo moke matũmanyĩsye. Tũikwasya kana nĩ Aklĩsto onthe ũmũnthĩ maendaa kũasa kwondũ wa ũvoo mũseo. Ĩndĩ no twĩke ta Kaio tũkatetheesya na tũkekĩa vinya ala mathyũlũlũkaa, ta kwa ngelekanyʼo, mũsyaĩĩsya wa mũthyũlũlũko na mũka. O na eka ũu, no tũmanthe ũndũ tũtonya kwĩka tũkakwata mbau ana-a-asa na eĩtu-a-asa ala mathamĩĩa kũndũ kũngĩ, o nthĩ yoo kana nthĩ ĩngĩ, nĩ kana matetheesye kũla kwĩ na vata mũnene wa atavanyʼa. Kwoou ekai tũendeee ‘kũthokya aeni na ũlau.’—Alo. 12:13; 1 Tim. 5:9, 10.

Kelĩ, tũyaĩle kũsengʼa tũkesa kwona mũndũ kĩkundinĩ alika kũneenea naĩ ala matongoesye, o na kau ũsu ti ũndũ wĩkĩkaa mũno. Tũisengʼa kĩtumi nũndũ Yoana nĩwaneeneiwe naĩ, o na mũtũmwa Vaulo. (2 Ako. 10:7-12; 12:11-13) Kwoou twaĩle kwĩka ata ethĩwa maũndũ ta asu nĩmaumĩla kĩkundinĩ? Vaulo anengie Timotheo ũtao ũũ: “Ngombo ya Mwĩaĩi ndyaĩlwe nĩ ũkandanĩa, ĩndĩ nĩyaĩle kwĩthĩwa ĩ nduu kwa andũ onthe, ĩ na ũtonyi wa kũmanyĩsya, ĩ na wũmĩĩsyo: ĩkĩmataa na ũuu ala akananĩi.” Kwĩkala tũuĩtye o na ĩla angĩ meũtũneenea naĩ no kũtume amwe mekwĩka ũu mesa kũalyũla mũtuo woo. Meeka ũu, “no kwĩthĩwa Ngai emanenga ũalyũlo wa ngoo kũvika ũmanyi wa ũla wʼo.”—2 Tim. 2:24, 25.

Katatũ, ve Aklĩsto mamũthũkũmaa Yeova me aĩkĩĩku o na kau nĩmathĩnawʼa. Aklĩsto ta asu nĩtwaĩle kũmakatha na kũmonyʼa kana nĩtũũmaelewa. Mũtũmwa Yoana nĩweekĩie Kaio vinya na amũĩkĩĩthya kana eekaa kĩla kyaĩle. O ta ũu, ũmũnthĩ atumĩa nĩmaĩle kũatĩĩa ngelekanyʼo ya Yoana kwa kwĩkĩa vinya ana-a-asa na eĩtu-a-asa nĩ kana ‘maikanoe.’—Isa. 40:31; 1 Ath. 5:11.

Valũa wa Kĩkiliki ũla Yoana waandĩkĩe Kaio wĩ o ndeto 219. Kwoou yĩu nĩyo ĩvuku yĩla ĩkuvĩ vyũ Mbivilianĩ. Ĩndĩ nĩ ya vata mũno kwa Aklĩsto ũmũnthĩ.