Mavuku Ala Monanĩtwʼe Nthĩnĩ wa Kavuku ka Ũmbano wa Mwĩkalĩle wa Aklĩsto
MATUKŨ 3-9, MWEI WA 5
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI | MOTALO 27-29
Ũthwii wa Kĩ-veva
it-2 528 ¶5
Nthembo
Nthembo sya kũnyuwa. Nthembo sya kũnyuwa syaumawʼa vamwe na nthembo ila ingĩ, na mũno mũno ĩtina wa Aisilaeli kwĩkala Nthĩ ya Watho. (Mot 15:2, 5, 8-10) Nthembo ĩsu yeethĩawa ĩseũvĩtwʼe na mbinyu mbĩu na yetawa kĩthembeonĩ. (Mot 28:7, 14; sianĩsya na Kuma 30:9; Mot 15:10.) Mũtũmwa Vaulo aandĩkĩie Aklĩsto ma Vilivi atĩĩ: “O na ethĩwa nĩtulũlwa ta mbinyu ĩũlũ wa nthembo na ũthũkũmi mũtheu ũla mũthũkũmĩte nũndũ wa mũĩkĩĩo wenyu, nĩngwĩwʼa mũyo.” Ĩandĩkonĩ yĩu Vaulo atũmĩie ndeto kũtulũlwa ta mbinyu kwonanyʼa ũndũ weeyumĩtye vyũ kwondũ wa Aklĩsto ala angĩ. (Avi 2:17) Ĩvinda ĩnini atanamba kũkwʼa aandĩkĩie Timotheo atĩĩ: “Nyie nĩngũtulũlwa ta nthembo ya mbinyu, na ĩvinda ya kũthawʼa kwakwa yĩ vakuvĩ.”—2Ti 4:6.
MATUKŨ 10-16, MWEI WA 5
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI | MOTALO 30-31
“Ĩanĩsya Mawĩvĩto Maku”
it-2 1162
Wĩvĩto
Mũndũ Eevĩtaa kwa Ngenda, Ĩndĩ Aaĩle Kwĩanĩsya Wĩvĩto Wake. Mũndũ ndalasimĩthawʼa kwĩvĩta. Ĩndĩ weevĩta yaĩ no nginya wĩanĩsye wĩvĩto waku kwosana na mĩao. Kwoou wĩvĩto watalawa ta ũndũ ‘weeyĩava na ngoo yaku,’ kwonanyʼa kana nĩwĩsĩ nesa vyũ kana ndũema kwĩanĩsya ndeto ila waneenie. (Mot 30:2; o na ĩngĩ sisya Alo 1:31, 32.) Nũndũ kwĩvĩta nĩkwakonanĩtye na thayũ no tũelewe nĩkĩ Maandĩko monanĩtye kana mũndũ aĩle kũsũanĩa mũno atanamba kwĩvĩta, na aisũanĩa nesa maũndũ ala matonya kumĩla ĩtina wa kwĩvĩta. Mĩao yaĩtye: “Yĩla wĩmwĩvĩtĩa Yeova . . . Ngai waku ndetĩa ũkũandũa; na ũkethĩwa nĩ naĩ kwaku. Ĩndĩ ethĩwa ndũkevĩta, kũikethĩwa kwĩ naĩ kwaku.”—Kũt 23:21, 22.
it-2 1162
Wĩvĩto
Mũndũ eevĩta amwathaa Ngai kwĩka ũndũ mũna, kumya nthembo kana kũnengane mũthĩnzĩo, kũlika ũthũkũminĩ mũna, kana kwĩvathana na maũndũ mana o na kau ti mathũku. Mũndũ ndalasimĩthawʼa kwĩvĩta, eekaa ũu na ngoo ya kwenda. Ũla weevĩta yaĩ no ũndũ ũmwe ta weeyĩava na kwoou mavinda amwe ndeto isu ilĩ nitũmĩawa Mbivilianĩ kwonanyʼa ũndũ ũmwe. (Mot 30:2; Mt 5:33) Ndeto “wĩvĩto” yonanasya ũndũ ũtwʼĩte kwĩanĩsya, nayo ndeto “kwĩyĩava” yonanasya ndeto ila ineenawa nĩ mũndũ aitavya mũndũ ũngĩ wĩ na ũkũmũ kana ũndũ mũna nĩ wa wʼo. Mavinda maingĩ ĩtina wa kwĩyĩava andũ nĩmatianĩaa ũtianĩo nĩ kana wĩthĩwe ũkũsĩ.—Mwa 26:28; 31:44, 53.
w04 8/1 27 ¶3
Maũndũ Manene Kuma Ĩvukunĩ ya Motalo
30:6-8—We mũndũũme Mũklĩsto no asiĩĩe mawĩvĩto ma mũka? Kĩla mũndũ evĩtaa kũla kwĩ Yeova e weka. Kwa ngelekanyʼo, kwĩyumya ũmũthũkũme Yeova nĩ wĩvĩto waku mwene. (Akalatia 6:5) Mũndũũme nde na ũkũmũ wa kũsiĩĩa wĩvĩto ta ũsu. Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, mũndũ mũka ndaĩle kwĩvĩta wĩvĩto ũleanĩte na Ndeto ya Ngai kana ũũtuma ateanĩsya ianda ila waĩle kwĩanĩsya kwa mũũme wake.
Ũthwii wa Kĩ-veva
it-2 28 ¶1
Yevitha
Andũ nĩmaumawʼa makathũkũme ũthũkũmi wa mwanya ĩkalũnĩ. Asyai maĩ matonya kumya syana syoo. Samueli nĩ ũmwe waumiwʼe akathũkũmae ĩeemanĩ ya kũmbanĩa. Inyia wake Aana eevĩtie kũmumya atanamba kũmũsyaa. Mũũme wake Elikana nĩweetĩkĩlanile na wĩvĩto ũsu. Yĩla Samueli waaĩiwʼe Aana nĩwamũnenganie ĩkalũnĩ. Amũtwaĩte Samueli ĩkalũnĩ nĩwatwaie nyamũ sya kũthemba. (1Sa 1:11, 22-28; 2:11) Samusoni nĩ kana kangĩ kaumiwʼe kakamũthũkũme Ngai ke Mũnasali.—Asi 13:2-5, 11-14; sianĩsya na ĩandĩko ya Mot 30:3-5, 16 wone ũkũmũ ũla ĩthe weethĩawa nawʼo ĩũlũ wa mwĩĩtu wake.
MATUKŨ 17-23, MWEI WA 5
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI | MOTALO 32-33
“Lũngyai Andũ Onthe Ala Matwĩe Nthĩ Ĩsu”
w10 8/1 23
We Nĩwĩsĩ?
“Kũndũ kũtũlu” kũla mavinda maingĩ kũwetawa Maandĩkonĩ ma Kĩevelania kwoonanasya ata?
Aisilaeli makilyĩ kũlika Nthĩ ya Watho, Yeova ameie mavetange vyũ kũndũ kwʼonthe kwa kũthaithĩa kũla Akanaani ala mekalaa kũu mathaithĩaa. Ameie atĩĩ: ‘Nĩvo ĩndĩ mwĩananga mavia moo onthe ala mavanĩtwe mĩvwʼanano, na kwananga mĩvwʼanano yoo yonthe mĩseũvye na syĩndũ matwekethetye, na kwananga kũndũ kwoo kwʼonthe kũla kũtũlu.’ (Motalo 33:52) Kũndũ kũu kwathaithĩawa ũthaithi wa ũvũngũ nĩvatonyeka kũkethĩwa kwaĩ iĩmanĩ ĩũlũ, kana kũndũ kũngĩ ungu wa mĩtĩ kana taoninĩ. (1 Asumbĩ 14:23; 2 Asumbĩ 17:29; Esekieli 6:3) Kũndũ kũu kũtũlu kweethĩawa na ithembeo, ituĩ, mĩvwʼanano na syĩndũ ingĩ ila matũmĩaa ũthaithinĩ ũsu wa ũvũngũ.
w08 2/15 27 ¶5-6
Ĩmanyĩsye Kumana na Mavĩtyo ma Aisilaeli
Ũmũnthĩ, nĩtũkwatawa nĩ maũndũ ta ala makwataa Aisilaeli. Kwĩ syĩndũ mbingĩ ũmũnthĩ andũ mathaithaa. Syĩndũ isu nĩ ta mbesa, kwĩtanĩthya, athaũki me nguma, maũndũ ma siasa, atongoi amwe ma ndĩni, o na andũ ma mũsyĩ. Kĩndũ kĩla mũndũ wendete nĩkyo wonaa kĩ kya vata mũno thayũnĩ wake. Kũtuma ndũũ na andũ matamwendete Yeova no kũtume tũendeea naĩ kĩ-veva.
Ũlaalai ndwoonekaa wĩ naĩ ngito ũthaithinĩ wa Mbaali na nĩwalikilye Aisilaeli aingĩ naĩnĩ. Andũ ma Ngai ũmũnthĩ nĩmalikaa mũteonĩ o ta ũsu. Kwa ngelekanyʼo, mũndũ no ethĩwe na wendi wa kũmanya kĩndũ kombyũtanĩ yake na eethĩwa ate metho, ayĩsa kwĩthĩa anangie wasya wake wa ngoo kwa kũsisya syĩndũ itaĩlĩte. Wĩthĩwa wĩ ũndũ wa kũmakya mũno Mũklĩsto akakengeka na aisisya mavisa ma ũlaalai indanetinĩ.
it-1 404 ¶2
Kanaani
Yosua “ndaatialya ũndũ ũtekĩtwe wa wʼonthe ũla Yeova weaĩe Mose” ĩũlũ wa kwanangwa kwa Akanaani. (Yos 11:15) Ĩndĩ Aisilaeli nĩmaleile kũmwĩwʼa Yosua na mayaavetanga ũthũku wʼonthe ũla waĩ nthĩ ĩsu. Nũndũ wa ũu, Aisilaeli nĩmeethĩiwe me angʼendu, mathaitha mĩvwʼanano na meeka ũlaalai. Ĩtina wa ĩvinda ĩnini Aisilaeli nĩmakwatiwe nĩ maũndũ mathũku na ũu watuma aingĩ moo makwʼa kĩvathũkanyʼo na keka nĩmeethĩiwe me aĩkĩĩku na mailũngya Akanaani kuma nthĩ ĩsu. (Mot 33:55, 56; Asi 2:1-3, 11-23; Sav 106:34-43) Yeova nĩwakanĩtye Aisilaeli akamea kana ndakethĩwa na kyende yĩla ũkethĩwa aimasilĩla na kwoou maendeea kwĩthĩwa na ngwatanĩo na Akanaani kwa kũtwaana namo, kwa kũthaitha ngai syoo, na kwa kũatĩĩa syĩthĩo syoo sya ndĩni, akamananga o tondũ waĩ anange Akanaani, kana kwa ndeto ingĩ ‘nthĩ ĩkamatavĩka’ maume nthĩnĩ wayo.—Kuma 23:32, 33; 34:12-17; Ali 18:26-30; Kũt 7:2-5, 25, 26.
Ũthwii wa Kĩ-veva
it-1 359 ¶2
Mũvaka
Ĩtina wa kũkũna kula, na kĩla mbaĩ kũaĩwa kĩsio kyayo, weethĩawa wĩ ũndũ wa vata kũmanya kĩsio kĩu kĩane ata nĩ kana wĩthĩe andũ ma mbaĩ ĩsu no meanĩe vo. Mbivilia yaĩtye, “Inywʼĩ mũkaaanʼya nthĩ ĩsu kwondũ wa kũlimana kwĩanana na mĩvĩa yenyu; ala aingĩ mũkamanenga ũtiĩwa mwingĩ, na ala anini mũkamanenga ũtiĩwa mũnini: o vala vakatwʼĩka va mũndũ kwondũ wa kũlimana, vau vakeethĩwa vake.” (Mot 33:54) Kwoou, o na kau mbaĩ yaaĩle kwĩkala kĩsionĩ kĩla yanengwa ĩtina wa kũkũna kula, kĩsio kĩu kyaĩ kĩtonya kũnenevangwʼa kana kũolangwa kwosana na ũndũ mbaĩ ĩsu yaĩ na andũ maingĩvĩte. Nĩkyo kĩtumi yĩla kĩsio kya Yuta kyoonekie kĩ kĩnene mũno, nĩkyatililwe kyanengwa mbaĩ ya Simeoni.—Yos 19:9.
MATUKŨ 24-30, MWEI WA 5
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI | MOTALO 34-36
Ũthwii wa Kĩ-veva
w91 2/15 13 ¶13
Wovosyo kwa Andũ Onthe
13 Ĩndĩ Atamu, o na Eva maikatetheka nĩ nthembo ya wovosyo. Mĩao ya Mose yaĩ na mwolooto waĩtye atĩĩ: “Na ĩngĩ mũtikose mbovosya kwondũ wa thayũ wa mũaani, ũla wonekete nĩ waĩlwe nĩ kũawa.” (Motalo 35:31) Atamu ndaakengwa kwoou eekie naĩ na ngenda. (1 Timotheo 2:14) No ũndũ ũmwe ta wooaie ũsyao wake nũndũ nĩwatiĩiwe naĩ na kĩkwʼũ. Kwoou Atamu nĩwaaĩle kũkwʼa nũndũ aĩ mũndũ ũte na naĩ na anyuva kũlea kũmwĩwʼa Yeova. Yeova ethĩwa ayonanyʼa kana ndekũatĩĩa myolooto yake ya ũlũngalu akavanga kũtũmĩa nthembo ya wovosyo kwondũ wa Atamu. Ĩndĩ kũĩvĩa naĩ ĩla yeekiwe nĩ Atamu kũtumaa ũsyao wake ũthawʼa kuma kĩkwʼũnĩ. (Alomi 5:16) Kwosana na mĩao wanangĩko ũla ũetawe nĩ naĩ ũkeethĩwa wavetangwa kũma vala wambĩĩie. Ũla ũkatwovosya ‘nĩwasamie kĩkwʼũ kwondũ wa kĩla ũmwe,’ na kwoou akwatwa nĩ maũndũ onthe ala maetawe nĩ naĩ ala makwataa syana syonthe sya Atamu.—Aevelania 2:9; 2 Akolintho 5:21; 1 Vetelo 2:24.
MATUKŨ 31, MWEI WA 5–MATUKŨ 6, MWEI WA 6
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI | KŨTŨNGĨLĨLWA KWA MĨAO 1-2
“Kũsilĩla Nĩ kwa Ngai”
w96 3/15 23 ¶1
Yeova Nĩwendete Ũlũngalu na Ũsili wa Katĩ
Atumĩa ala manyuvĩtwe kĩkundinĩ me na kĩanda kya kũsilĩla ala mekĩte naĩ ngito. (1 Akolintho 5:12, 13) Mayĩka ũu methĩawa malilikene kana Yeova nĩwonasya tei ala ũkũsilĩla. O na ũu wĩ o vo ethĩwa mũndũ ndekwonanyʼa kwĩlila ndaĩle kwonwʼa tei. Ĩndĩ atumĩa mailũngasya mwĩki wa naĩ kuma kĩkundinĩ ta me kũĩvanĩsya. Methĩawa na wĩkwatyo kana ũkanyʼo ũla wanengwa nũũmũtetheesya amũsyokee Yeova. (Sianĩsya na Esekieli 18:23.) Nũndũ matongoewʼe nĩ Klĩsto, atumĩa nĩmaatĩĩaa ũsili wa katĩ na kwoou methĩawa “ta vandũ va kwĩvitha kĩseve.” (Isaia 32:1, 2) Kwoou maĩlĩte kwĩthĩwa mate na kyende na mayĩthukĩĩsya mawoni ma andũ ala angĩ.—Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 1:16, 17.
w02 8/1 9 ¶4
Nĩtwaĩle Kwĩnyivĩsya Ũkũmũ wa Ngai
4 Ĩndĩ, nĩ kana mũndũ atwʼĩke mũsili aaĩle kũmanya maũndũ maingĩ eka o Mĩao yoka. Nũndũ me na naĩ atumĩa asu maaĩle kwĩthĩwa me metho nĩ kana mevathane na maũndũ ala matonya kũtuma masila kwa nzĩa ĩtaĩlĩte. Maũndũ asu nĩ ta, kwĩyenda mo ene, kwĩthĩwa na kyende, na ĩtomo. Mose ameie atĩĩ: “Mũikendeesye andũ mũkĩsila; methukĩĩsye ala anini na ala anene ũndũ ũmwe; mũtikakĩe ũthyũ wa mũndũ; nũndũ kũsilĩla nĩ kwa Ngai.” Kwoou asili ma Isilaeli masilaa kwondũ wa Ngai. Vate nzika maĩ na kĩanda kya mwanya mũno.—Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 1:16, 17.
MATUKŨ 7-13, MWEI WA 6
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI | KŨTŨNGĨLĨLWA KWA MĨAO 3-4
“Mĩao ya Yeova Nĩ Mĩlũngalu na Yĩthĩawa na Ũĩ”
it-2 1140 ¶5
Ũmanyi
Kwĩmanyĩsya mĩao na Ndeto ya Ngai wĩ na kĩthito na kũtũmĩa maũndũ ala ũkwĩmanyĩsya, no kũtume wĩthĩwa na ũmanyi mwingĩ kwĩ amanyĩsya maku na o na kwĩ andũ angĩ akũũ. (Sav 119:99, 100, 130; sianĩsya na Luk 2:46, 47.) Kwĩka ũu nĩ kwa vata nũndũ ũĩ na ũmanyi ikwatĩkanaa mĩaonĩ mĩtheu ya Ngai, na kwoou Aisilaeli meemanyĩsya mĩao ĩsu mbaĩ ila syamathyũlũlũkĩte syesaa kwasya kana mo “nĩ andũ oĩ na me na ũmanyi.” (Kũt 4:5-8; Sav 111:7, 8, 10; sianĩsya na 1Asu 2:3.) Mũndũ wĩ na ũmanyi nũmanyaa kana Ndeto ya Ngai nĩ ndũngalu na ndĩsa kũthyoekwʼa, na kwoou maũndũ onthe ala ũkwĩka nĩwendaa mosane nayo na aimũkũlya Ngai amũtetheesye kũmĩelewa. (Sav 119:169) Nĩwĩtĩkĩlasya Ndeto ya Ngai ĩlike ngoonĩ yake (Mt 13:19-23), nũmĩandĩkaa ĩsengeanĩ ya ngoo yake (Nth 3:3-6; 7:1-4), na aimena “kĩla nzĩa ya ũvũngũ” (Sav 119:104). Mwana wa Ngai, ĩla waĩ ĩũlũ wa nthĩ nĩwoonanisye kana aĩ na ũmanyi ũsu, o na eetĩkĩla kũkwʼa mũtĩnĩ wa mathĩna nũndũ nĩweesĩ kũkwʼa kwa nzĩa ĩsu kũkatuma Maandĩko meanĩwʼa.—Mt 26:51-54.
w99 11/1 20 ¶6-7
Kwĩthĩwa na Ũlau Mwingĩ
Mũsumbĩ ũsu mũndũ mũka asengʼete nĩ maũndũ ala weewie na oona aisye atĩĩ: “Athũkũmi aa maku nĩ atanu, ala maũngamaa ĩvinda yonthe mbee waku, na mewʼaa ũĩ waku.” (1 Asumbĩ 10:4-8) Ndaasya kana athũkũmi ma Solomoni maĩ atanu nũndũ wa ũthwii mwingĩ ũla wamathyũlũlũkĩte. Vandũ va ũu, athũkũmi asu maĩ atanu nũndũ meethukĩĩasya kĩla mũthenya ũĩ wa Solomoni ũla wanengetwe nĩ Ngai. Mũsumbĩ mũndũ mũka wa Sieva nĩ ngelekanyʼo nzeo kwa andũ ma Yeova ũmũnthĩ, ala makwataa ũĩ wa Mũmbi na Mwana wake, Yesũ Klĩsto.
Kwoona ũndũ mũsumbĩ ũsu mũndũ mũka waendeeie kũmũtavya Solomoni. Amwĩie atĩĩ: “Yeova Ngai waku nataĩwe.” (1 Asumbĩ 10:9) Veonekana kana nĩwoonie kwʼoko kwa Yeova nthĩnĩ wa ũĩ na ũthwii ũla waĩ na Solomoni. Ũndũ ũsu nĩwosanĩte na kĩla Yeova wathie Aisilaeli. Ameie atĩĩ: ‘Kũkwata myamũlo yakwa’ “nĩwʼo ũĩ wenyu na ũmanyi wenyu methonĩ ma ngo sya andũ, ala makewʼa mĩao ĩno yonthe, na kwasya, Nĩ wʼo mbaĩ ĩno nene nĩ andũ oĩ na me na ũmanyi.”—Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 4:5-7.
w07 8/1 29 ¶13
We wĩ “Mũthwii kwa Ngai”?
13 Yĩla Yeova waathima andũ make amanengae kĩla kĩseo vyũ. (Yakovo 1:17) Kwa ngelekanyʼo, yĩla Yeova wanengie Aisilaeli nthĩ, yausĩe “ĩia na ũkĩ wa nzũkĩ.” O na kau nthĩ ya Misili yeeawa kana yailye oou yaĩ kĩvathũkanyʼo na ĩĩ ya Isilaeli ũndũnĩ ũmwe. Mose eeie Aisilaeli atĩĩ: Nĩ “nthĩ ĩla Yeova Ngai waku ũsũvĩaa.” Kwa ndeto ingĩ mesaa kũendeea nesa nũndũ Yeova nĩwamasũvĩaa. Aisilaeli maendeea kwĩthĩwa me aĩkĩĩku kwa Yeova, nĩwamaathimaa mũno na nĩmekalaa nesa kwĩ mbaĩ ila syamathyũlũlũkĩte. Kwa wʼo, ũathimo wa Yeova ‘nĩwʼo ũthuasya.’—Motalo 16:13; Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 4:5-8; 11:8-15.
Ũthwii wa Kĩ-veva
w04 9/15 25 ¶3
Maũndũ Manene Kuma Ĩvukunĩ ya Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao
4:15-20, 23, 24—Yĩla Aisilaeli mavatiwe kũseũvya mĩvwʼanano myasũvye yoonanasya kana nĩ ĩvĩtyo kũseũvya syĩndũ sya wanake? Aiee. Mavatĩtwe kũseũvya mĩvwʼanano ya kũthaitha, nĩkyo kĩtumi meeĩtwe ‘maikamĩkunamĩe o na maikamĩthũkũme.’ Maandĩko maivatanĩte kwasũvya kana kũsola mavisa ma wanake.—1 Asumbĩ 7:18, 25.
MATUKŨ 14-20, MWEI WA 6
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI | KŨTŨNGĨLĨLWA KWA MĨAO 5-6
“Manyĩsya Syana Syaku Kũmwenda Yeova”
w05 6/15 20 ¶11
Asyai, Ĩanĩsyai Mavata ma Mũsyĩ Wenyu
11 Nĩvatonyeka ũkethĩa mavinda maingĩ ĩandĩko ya Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 6:5-7, nĩyo yĩwetawa ĩũlũ wa ũndũ ũsu. No mũvingũe ĩandĩko yĩu Mbivilianĩ syenyu na tũiyĩsoma. Ĩandĩkonĩ yĩu asyai meĩtwe meyĩĩthye kĩ-veva, mamwende Yeova na mayĩkĩa ndeto syake ngoonĩ syoo. Kwoou, nĩwaĩle kwĩmanyĩsya Ndeto ya Ngai na kĩthito, ũkasomaa Mbivilia kĩla mũthenya na ũivindĩĩsya maũndũ ala wasoma nĩ kana ũmanye nzĩa, myolooto, na mĩao ya Yeova na ũimyenda. Weeka ũu, ũkamanya maũndũ maingĩ maseo kuma Mbivilianĩ na ũu ũkatuma wĩthĩwa wĩ mũtanu, ũmwendete Yeova, na ũmũnengete ndaĩa. Ũkeethĩwa na maũndũ maingĩ maseo ũtonya kũmanyĩsya syana syaku.—Luka 6:45.
w07 5/15 15-16
Ndonya Kũtetheesya Syana Syakwa Ata Syĩthĩwe na Kĩsomo Kĩla Kĩseo?
Maũndũ ala wendete, na ala ũvangĩte kwĩka, mamanyĩkaa kwĩsĩla ndeto syaku na meko maku. (Alomi 2:21, 22) Kuma syĩ nini syana nĩsyĩmanyĩasya kwa kũsisya asyai masyo. Syana nimanyaa maũndũ ala ma vata kwa asyai moo, na mavinda maingĩ maũndũ asu nomo methĩawa ma vata kwa syana isu. Ethĩwa nũmwendete Yeova kũma ngoonĩ syana syaku ikoona ũu. Kwa ngelekanyʼo, ikoona nĩwendete kũsoma na kwĩmanyĩsya Mbivilia. O na ikamanya kana nũvĩtasya maũndũ ma Ũsumbĩ mbee thayũnĩ waku. (Mathayo 6:33) Syoona ũithi maũmbanonĩ ma Kĩklĩsto ũteũtĩĩa na ũitethya wĩa wa kũtavanyʼa ikamanya kana nĩwonaa kũmũthũkũma Yeova kwĩ kwa vata vyũ thayũnĩ waku.—Mathayo 28:19, 20; Aevelania 10:24, 25.
w05 6/15 21 ¶14
Asyai, Ĩanĩsyai Mavata ma Mũsyĩ Wenyu
14 O tondũ ĩandĩko ya Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 6:7 yonanĩtye, asyai mwĩ na myanya mingĩ mũno ya kũneenea maũndũ ma kĩ-veva vamwe na syana syenyu. Mũtembeete, mũitethya wĩa, kana mũthyũmũĩte no ũtũmĩe ĩvinda yĩu kũmanyĩsya syana syaku maũndũ ma kĩ-veva. Mũyaĩle kũtindĩaa kũmanyĩsya syana syenyu ũwʼo wa Mbivilia. Vandũ va ũu, tatai mũneenee maũndũ ma kĩ-veva kwa nzĩa ĩtonya kwaka mũsyĩ wenyu. Kwa ngelekanyʼo, ĩkaseti ya Amkeni! yĩ na ilungu mbingĩ ineeneete maũndũ me kĩvathũkanyʼo. Ilungu isu no iũtetheesye kwambĩĩsya ũneenanyʼa ĩũlũ wa maũndũ ta nyamũ, kũndũ kwanake ĩũlũ wa nthĩ, na syĩthĩo syĩ kĩvathũkanyʼo sya andũ. Na kĩu no kĩtume syana syaku syenda mũno mavuku ala maumawʼa nĩ ngombo ndĩkĩĩku na mbũĩ.—Mathayo 24:45-47.
MATUKŨ 21-27, MWEI WA 6
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI | KŨTŨNGĨLĨLWA KWA MĨAO 7-8
“Ndũkaatwaane Nao”
w12 7/1 29 ¶2
Nĩkĩ Ngai Wendaa Athũkũmi Make Matwaane na o Ala Mamũthaithaa?
Ũndũ wa mbee vyũ nĩ kana, Yeova nĩweesĩ kana Satani endaa kũkenga andũ make nĩ kana mambĩĩe kũthaitha ngai sya ũvũngũ. Na nĩkyo kĩtumi Ngai waisye ũũ ĩũlũ wa andũ asu matamũthaithaa: “Akamwathũkya mwana waku aeke kũmbikĩla, nĩ kana mathũkũme ngai ingĩ.” Ũndũ ũsu wakonetye maũndũ maingĩ. Mbaĩ ya Aisilaeli yambĩĩa kũthaitha ngai ingĩ, nĩyaekaa kũmwendeesya Ngai nake ayĩeka kũmasũvĩa, na nũndũ wa ũu weethĩaa nĩ laisi kũsindwa nĩ amaitha moo. Kwoou mbaĩ ĩsu yesaa kumĩlya ata Masia ũla wathanĩtwe? Vate nzika, kĩu nĩkyo kĩtumi Satani wendaa kũkenga Aisilaeli matwaane na andũ matamũthaithaa Yeova.
Ũthwii wa Kĩ-veva
w04 2/1 13 ¶4
Yeova Nũtwĩanĩasya Mavata Maitũ ma Kĩla Mũthenya
4 Yĩla tũũvoya kwondũ wa lĩu wa kĩla mũthenya nĩtwaĩle kũlilikanaa kana twĩ na vata wa lĩu wa kĩ-veva wa kĩla mũthenya. O na kau Yesũ aĩ na nzaa nũndũ wa kwĩkala ĩvinda yĩasa ate kũya, nĩwamũvĩngie Satani yĩla wamũtatie kwa kũmwĩa avĩndũe mavia matwʼĩke mĩkate. Amwĩie atĩĩ: “Nĩkũandĩkĩtwe: ‘Mũndũ ndekalaa thayũ nũndũ wa mũkate wʼoka, ĩndĩ nũndũ wa kĩla ndeto yumaa kanywʼanĩ wa Yeova.’” (Mathayo 4:4) Ĩandĩkonĩ yĩĩ Yesũ awetie ndeto syaneeniwe nĩ mwathani Mose, ũla weeie Aisilaeli atĩĩ: “[Yeova] akũnyivya, na akũeka wĩthĩwe na nzaa, na akũvũnĩthya na lĩu wĩtawa mana, ũla ũtaamanya, o na aaĩthe maku mataomanya; nĩ kana akũmanyĩthye atĩ mũndũ ndethĩawa thayũ kwondũ wa imũtũ syoka, ĩndĩ ethĩawa thayũ kwondũ wa kĩla ũndũ wumaa kanywʼanĩ wa Yeova.” (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 8:3) Nzĩa ĩla Yeova watũmĩie kũnenga Aisilaeli lĩu wa mana nĩyoonanisye kana nĩwamathĩnĩkĩaa kĩ-mwĩĩ na ĩngĩ nĩyamamanyĩisye maũndũ mana ma kĩ-veva. Ũndũ ũmwe meeĩtwe nĩ kana maaĩle ‘kũkolanyʼa sya kũmeanĩa mũthenya o ũsu.’ Makolanyʼa mana mbingĩ kwĩ ya mũthenya ũmwe ĩla yatiala yambĩĩaa kũnyunga naĩ na ĩimesya iinyũ. (Kuma 16:4, 20) Ĩndĩ ũu tiwʼo kweethĩawa mũthenya wa thanthatũ nũndũ mũthenya ũsu maaĩle kũkolanyʼa kũndũ kwĩlĩ nĩ kana methĩwe matonya kũtũmĩa nginya mũthenya wa Savato. (Kuma 16:5, 23, 24) Kwoou mana yamalilikanasya kana maaĩle kwĩthĩwa me ewi na mayekalaa thayũ kwondũ wa mũkate wʼoka ĩndĩ nĩ “kwondũ wa kĩla ũndũ wumaa kanywʼanĩ wa Yeova.”
MATUKŨ 28, MWEI WA 6–MATUKŨ 4, MWEI WA 7
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI | KŨTŨNGĨLĨLWA KWA MĨAO 9-10
“Ũndũ Ũla Yeova Ngai Waku Ũnũkũandũa Kwaku Nĩ Mwaũ?”
w09 10/1 10 ¶3-4
Yeova Endaa Kyaũ Kũma Kwitũ?
Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũthangaasya tũmwĩwʼe kwa ngenda? Mose nĩwawetie ũndũ ũmwe yĩla waisye: ‘Mũkĩe Yeova Ngai waku.’ (Mũsoa wa 12) Wia ũũ ti ũla mũndũ wĩthĩawa nawʼo aikĩa kũkwatwa nĩ maũndũ mathũku, ĩndĩ nĩ wia ũla ũmanaa na kũmũnenga Ngai ndaĩa nene na kũatĩĩa nzĩa syake. Ethĩwa tũkamũkĩa Ngai kwa nzĩa ĩsu, tũikendaa kwĩka ũndũ o na ũmwe ũtonya kũmũthatya.
Ĩndĩ kĩeleelo kitũ kĩnene kya kũmwĩwʼa Ngai kyaĩle kwĩthĩwa kĩ kyaũ? Mose aisye atĩĩ: ‘Mwende Yeova na kũmũthũkũmaa Yeova Ngai waku na ngoo yaku yonthe na thayũ waku wʼonthe.’ (Mũsoa wa 12) Kũmwenda Ngai kũkonetye maũndũ maingĩ eka o kwĩwʼa ũmwendete. Ĩvuku yĩmwe yaĩtye: “Ndeto ya Kĩevelania ĩla yonanasya kwĩwʼa wendete mavinda angĩ yonanasya maũndũ ala mũndũ wĩkaa nũndũ wa kwĩwʼa ũu.” O ĩvuku yĩu yĩsyokete yĩkasya kana kũmwenda Ngai kwonanasya “kwĩka maũndũ mana” monanasya kana nũmwendete. Kwa ndeto ingĩ, no twasye kana ethĩwa kwa wʼo nĩtũmwendete Ngai tũkeekaa maũndũ twĩsĩ kana nĩmekũmũtanĩthya.—Nthimo 27:11.
w09 10/1 10 ¶6
Yeova Endaa Kyaũ Kũma Kwitũ?
Kũmwĩwʼa Yeova kũma ngoonĩ nĩkũetae moathimo. Mose aandĩkie atĩĩ: ‘Kwataa mĩao ĩla ngũkwĩaĩa ũmũnthĩ nĩ kana wone ũseo.’ (Mũsoa wa 13) Kwoou maũndũ onthe ala Yeova ũtũtavasya twĩke nithyĩ matethasya. Nĩkĩ tũkwasya ũu? Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Ngai nĩ wendo.” (1 Yoana 4:8) Atũnengete mĩao ĩsu nĩ kana ĩtũtethye thayũnĩ witũ wʼonthe. (Isaia 48:17) Kwĩka maũndũ onthe ala Yeova ũkwenda twĩke kũkatũsianĩa na maũndũ maingĩ mathũku na kũitũetea moathimo maingĩ ĩla Ũsumbĩ wake ũkethĩwa ũsumbĩkĩte.
cl 16 ¶2
Kwa Wʼo no ‘Tũmũthengee Ngai’?
2 Avalaamu nĩwatanĩie kwĩthĩwa na ngwatanĩo ya vakuvĩ na Ngai. Yeova amwĩtie Avalaamu “mũnyanyawa.” (Isaia 41:8) Amwonaa Avalaamu ta mũnyanyae. Aĩ mũnyanyae wa Ngai nũndũ “aĩ na mũĩkĩĩo nthĩnĩ wa Yeova.” (Yakovo 2:23) O na ũmũnthĩ Yeova nũmanthaa myanya ya ‘kwenda’ ala mamũthũkũmaa nũndũ nĩmamwendete. (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 10:15) Ndeto yake ĩtwĩĩte atĩĩ: “Thengeeai Ngai, nake akamũthengeea inywʼĩ.” (Yakovo 4:8) Nthĩnĩ wa ndeto isu Ngai nũtũthoketye tũmũthengeee na akatwatha kana twamũthengeea akatũthengeea.
Ũthwii wa Kĩ-veva
it-1 103
Aanaki
Aanaki maĩ mamũndũ manene mekalaa iĩmanĩ sya Kanaani, o na ĩngĩ nĩmekalaa isionĩ sya ngalĩko ya ĩtheo ya Kanaani. Ĩvinda yĩmwe aũme atatũ maĩ nguma ma ana ma Aanaki, ala nĩ Aimani, Sesai, na Talimai mekalaa Eviloni. (Mot 13:22) Kũu Eviloni nĩkwʼo ala athiani 12 Aevelania moonie Aanaki ya mbee, na athiani 10 maete livoti ya kũtelemya mayasya kana aũme asu maĩ nzyawa sya Nevilimu, na kana masianĩwʼa namo Aevelania maĩ ta “itooli.” (Mot 13:28-33; Kũt 1:28) Mĩĩ yoo mĩnene yatumie mambĩĩa kũelekanwʼa na mamũndũ manene ma Aemi na Alevai. Vinya mwingĩ ũla maĩ nawʼo nĩwatumie ndeto ii syambĩĩa kũwetwa: “Nũũ ũla ũtonya kũũngama mbee wa ana ma Anakĩ?”—Kũt 2:10, 11, 20, 21; 9:1-3.