Yesũ na amanyĩwʼa make maĩ makomete Vethania mĩthenya ĩtatũ kuma mauma Yeliko. Kwakya tene, Wakwambĩlĩĩlya, matukũ 10, mwei wa Nisani, nĩmambĩĩisye kyalo kya kũthi Yelusaleme. Ĩvinda yĩu Yesũ aĩ na nzaa. Kwoou yĩla woonie mũkũyũ nĩwaendie vala ũĩ asisye kana wĩ na makũyũ.

Mwei wa 3 waangĩe kũthela, ĩndĩ yĩyaĩ ĩvinda ya makũyũ, nũndũ meethĩawa kwʼo Mwei wa 6. O na vailye ũu, mũkũyũ ũsu waumĩtye matũ tene. Kĩu nĩkyo kĩtumi Yesũ woonaa ta vatonya kwĩthĩwa ve makũyũ ala mewʼaa tene. Ĩndĩ athi eethĩie ũte na ĩkũyũ o na yĩmwe, o na kau matũ mawʼo matumĩte wĩkala ta ũsyaĩte. Yesũ avika vau aũtavisye atĩĩ: “Vaiĩ mũndũ ũkaya matunda kuma vala ũĩ ĩngĩ o na ĩndĩĩ.” (Maliko 11:14) Amina kwasya ũu, mũtĩ ũsu nĩwambĩĩie kũma. Kĩu weekie kyaĩ na ĩsomo, ĩndĩ mesaa kũyĩelewa ũnĩ wake.

Ĩtina wa ĩvinda ĩkuvĩ Yesũ na amanyĩwʼa make nĩmavikie Yelusaleme. Avika kũu nĩwaendie ĩkalũnĩ. Ĩyoo yake mawĩoo, aĩ vau ĩkalũnĩ okĩte kũsisya ũndũ maũndũ maendeee. Mũthenya ũsu ndaaĩka o kũthi kwona kĩla kĩendeee, ĩndĩ nĩwoosie ĩtambya o ta yĩla woosete myaka ĩtatũ mĩvĩtu, ĩvindanĩ ya Vasaka ya mwaka wa 30. (Yoana 2:14-16) Ĩvindanĩ yĩu ya kelĩ Yesũ nĩwakuthũie “ala mathooasya na kũthooa ĩkalũnĩ.” O na nĩwangʼuthũlangile “mesa sya ala mavunzasya mbesa na ivĩla sya ala mathooasya mavũĩ.” (Maliko 11:15) O na ndeetĩkĩlasya mũndũ o na ũmwe esĩle ĩkalũnĩ akuĩte mũio aendete ngalĩko ĩla ĩngĩ ya ndũa.

Nĩkĩ Yesũ wamoseie ĩtambya ĩlũmu ala mavunzasya mbesa na kũthoosya indo ĩkalũnĩ? Aisye: “Kũiandĩkĩtwe, ‘Nyũmba yakwa ĩkeetwa nyũmba ya mboya kwondũ wa mbaĩ syonthe’? Ĩndĩ inywʼĩ mũmĩtwʼĩte ngunga ya avutani.” (Maliko 11:17) Kĩla kyatumie ameta aume asu avutani nĩkwĩthĩwa mathooeasya ala mekwenda kũthooa indo sya kũthemba mbesa mbingĩ mũno. Yesũ oonaa maũndũ ala meekaa ta ũvenani kana ũvutani.

Vate nzika, anene ma athembi, aandĩki, na andũ me nguma nĩmeewie maũndũ ala Yesũ weekie na maendeea kũmantha ũndũ matonya kwĩka mamũae. Ĩndĩ vaĩ na thĩna mũna. Mayeesĩ ũndũ matonya kwĩka nũndũ andũ matindaa mamũatĩĩe nĩ kana mamwĩthukĩĩsye.

Andũ ala mookĩte kwondũ wa Vasaka maĩ Ayuti vamwe na andũ ala maalyũlĩte mũĩkĩĩo makatwʼĩka ma ndĩni ya Ayuti. Amwe ma andũ asu maĩ Akiliki ala mookĩte kũthaitha ĩvindanĩ yĩu ya mboka. Akiliki asu nĩmookie kũla kwĩ Vilivu mayenda amatetheesye kũmwona Yesũ. Nĩmatonya kwĩthĩwa meekie ũu nũndũ aĩ na ĩsyĩtwa ya Kĩkiliki. No kwĩthĩwa Vilivu oonie ũndũ ũsu ũtatonyeka, na kwoou maũneenea na Endelea. Vilivu na Endelea nĩmaendie kũmũtavya Yesũ nũndũ aĩ o vau ĩkalũnĩ.

Yesũ nĩweesĩ kana aĩ akwʼe ĩtina wa mĩthenya mĩnini, na kwoou yĩu yĩyaĩ ĩvinda ya kwĩanĩsya wendi wa andũ wa kũmwona kana kwĩmanthĩa nguma. Na nũndũ wa ũu, asũngĩa atũmwa asu elĩ aitũmĩa ngelekanyʼo. Aisye: “Saa nĩ mũviku wa Mwana wa mũndũ kũkumwʼa. Nĩmũtavya wʼo ki kana, mbeũ ya nganũ ĩtesĩte kũvalũka mũthanganĩ na ĩkakwʼa, yĩkalaa yĩ o mbeũ ĩmwe; ĩndĩ ethĩwa nĩkũkwʼa, nĩsyaaa ũsyao mwingĩ.”—Yoana 12:23, 24.

Mbeũ ĩmwe ya nganũ no yoneke ĩte ya vata mũno. Ĩndĩ yavandwa na ‘yakwʼa,’ no ĩmee na ĩtina wa ĩvinda ĩisyaa mbeũ ingĩ mbingĩ. O ta ũu, Yesũ aĩ o mũndũ ũmwe ũte na naĩ. Ĩndĩ nũndũ wa kũendeea kwĩthĩwa e mũĩkĩĩku kwa Yeova nginya kĩkwʼũ, ũu ũkatuma andũ aingĩ ala me na veva wa kwĩyumya makwata thayũ wa tene na tene. Na nũndũ wa ũu, Yesũ aisye: “Mũndũ o na wĩva ũla wendaa thayũ wake akawananga, ĩndĩ mũndũ o na wĩva ũla ũmenaa thayũ wake nthĩnĩ wa nthĩ ĩno akaũsũvĩa kwondũ wa thayũ wa tene na tene.”—Yoana 12:25.

Yesũ ndesũanĩaa o we mwene nũndũ aisye: “Ethĩwa mũndũ o na wĩva nũkũnthũkũma, eka angatĩĩe, na vala nĩĩ, vau nĩ vo mũthũkũmi wakwa o nake ũkethĩwa. Ethĩwa mũndũ o na wĩva nũkũnthũkũma, Asa akamũtaĩa.” (Yoana 12:26) Yĩu nĩ ĩtuvi ĩnene ta kĩ! Ala makataĩwa nĩ Asa makasumbĩka na Klĩsto.

Yesũ aisye ũũ aisũanĩa ũndũ weteele kũthĩna mũno wĩana na aikwʼa kĩkwʼũ kĩ woo: “Yu nĩngũthĩnĩka, na nĩasya ata ĩndĩ? Asa, ndangĩĩe kumana na saa ũũ.” Ĩndĩ ti aĩ Yesũ ndendaa kwĩanĩsya kwenda kwa Ngai. Ongelile kwasya: “Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, nookie kwondũ wa saa ũũ.” (Yoana 12:27) Yesũ nĩweetĩkĩlĩte kwĩka kwenda kwa Ngai kũvikĩĩa kũkwʼa ethĩwe nthembo.

Yesũ e ĩkalũnĩ, Wakwambĩlĩĩlya matukũ 10, mwei wa Nisani, nĩwaneeneie kĩkwʼũ kyake kĩla kyathengeee. Na nũndũ nĩwathĩnĩkĩaa ũndũ Ngai ũtonya kwoswa naĩ, aisye: “Asa, yĩkumye ĩsyĩtwa yaku.” Wasya mũnene nĩweewʼĩkie kuma ĩtunĩ ũyasya: “Nĩnĩyĩkumĩtye na ngayĩkumya ĩngĩ.”—Yoana 12:27, 28.

Andũ ala maĩ vau vakuvĩ nĩmatelemile mũno. Amwe moonaa ta meewʼa kĩtundumo. Namo angĩ maisye: “Nĩ mũlaĩka waneena nake.” (Yoana 12:29) Ĩndĩ meewʼĩte Yeova aineena. Na yĩu tiyo yaĩ ĩvinda ya mbee andũ kwĩwʼa wasya wa Ngai ũiweta ũndũ ĩũlũ wa Yesũ.

Myaka ĩtatũ na nusu yaĩ mĩvĩtu kuma Yesũ avatiswa. Ĩvinda yĩu Yoana Mũvatisi nĩweewʼĩte Ngai ayasya ũũ ĩũlũ wa Yesũ: “Ũũ nĩwe Mwana wakwa mwendwa, ũla nendeeawʼa nĩwe.” Ĩtina, ĩvindanĩ ya Vasaka ya mwaka wa 32, Yesũ nĩwaalyũkile mũvwʼano enekee nĩ Yakovo, Yoana, na Vetelo. Aũme asu atatũ nĩmeewie Ngai ayasya: “Ũũ nĩwe Mwana wakwa mwendwa, ũla nendeeawʼa nĩwe. Mwĩwʼei we.” (Mathayo 3:17; 17:5) Ĩndĩ ĩvindanĩ yĩu ya katatũ, Yeova aneenie eewʼĩka nĩ andũ aingĩ.

Yesũ aisye: “Wasya ũsu weewʼĩka, ti kwondũ wakwa, ĩndĩ nĩ kwondũ wenyu.” (Yoana 12:30) Wasya ũsu waĩkĩĩthasya kana we nĩ Mwana wa Ngai, na Masia ũla wathanĩtwe.

O na ĩngĩ, nũndũ Yesũ aĩ mũĩkĩĩku yĩla waĩ kũũ ĩũlũ wa nthĩ, nĩwatiie ngelekanyʼo kwondũ wa andũ na aĩkĩĩthya kana Satani, ũla Ndevili, mũnene wa nthĩ ĩno, aĩle kũawa. Yesũ aisye atĩĩ: “Yu nthĩ ĩno nĩkũsilĩlwa; na mũnene wa nthĩ ĩno akekwʼa nza.” Kĩkwʼũ kĩla Yesũ waĩ akwʼe kĩyoonanasya kana we nĩwasindwa, ĩndĩ kyoonanasya kana nĩwasinda. Ata? Aeleetye ũũ: “Ĩndĩ nyie, nookĩlwʼa ĩũlũ kuma nthĩ, ngakusya andũ ma mĩthemba yonthe kwakwa.” (Yoana 12:31, 32) Yĩla Yesũ wakwʼĩĩe mũtĩnĩ wa mathĩna nĩwakusisye andũ kwake na amavingũĩa nzĩa ya kwĩsa kũkwata thayũ wa tene na tene.

Yĩla ĩkomano yeewie Yesũ asya kana ‘akookĩlwʼa ĩũlũ,’ nayo yaisye: “Nĩtweewie kuma Mĩaonĩ kana Klĩsto ekalaa tene na tene. Ũtonya ata kwasya no nginya Mwana wa mũndũ okĩlwʼe ĩũlũ? Mwana ũsu wa mũndũ nũũ?” (Yoana 12:34) O na kau aingĩ nĩmeeyoneie maũndũ maingĩ mekũĩkĩĩthya kana Yesũ nĩwe kwa wʼo waĩ Mwana wa mũndũ, na Masia ũla wathanĩtwe, o na nĩmeewʼĩte wasya wa Ngai mwene, mayaaĩkĩĩa.

O tondũ Yesũ weekĩte navu mbeenĩ, nĩwasyokie asya kana we nĩ “kyeni.” (Yoana 8:12; 9:5) Eeie ĩkomano atĩĩ: “Kyeni kĩĩthĩwa nenyu ĩvinda ĩnini, endai yĩla mwĩ na kyeni, nĩ kana kĩvindu kĩikamũkĩlye vinya . . . Yĩla mwĩ na kyeni, ĩthĩwai na mũĩkĩĩo nthĩnĩ wa kyeni, nĩ kana mwĩthĩwe mwĩ ana ma kyeni.” (Yoana 12:35, 36) Na ĩndĩ Yesũ auma vau nũndũ matukũ 10, mwei wa Nisani tiwʼo waĩ mũthenya wake wa kũkwʼa. Vasaka ya matukũ 14, mwei wa Nisani nĩwʼo waaĩle ‘kũkĩlwʼa ĩũlũ’ kana kwa ndeto ingĩ, kũathĩĩwa mũtĩnĩ.—Akalatia 3:13.

Twasisya ũtavanyʼa wa Yesũ, nĩtwonaa ũtheinĩ kana yĩla Ayuti maleile kũmũĩkĩĩa nĩ wathani weanĩiwʼe. Isaia athanie kana metho ma andũ makekĩwa mbindu na ngoo syoo ikethĩwa nyũmũ wĩthĩe maitonya kũalyũka nĩ kana mavowʼe. (Isaia 6:10; Yoana 12:40) Ayuti aingĩ nĩmaleile na ngũlũ maũndũ ala maĩkĩĩthasya kana Yesũ nĩwe Mwovosya woo ũla wathanĩtwe, na nĩwe nzĩa ya thayũ.

Nikotemo, Yosevu wa Alimathia, na atongoi angĩ “nĩmamũĩkĩĩie” Yesũ. Ĩndĩ mo nĩmoosie ĩtambya yĩkwonanyʼa kana me na mũĩkĩĩo kana meekie kũkĩa nĩ kana maikalũngwʼe ĩsinakokenĩ kana nũndũ “mendete mũno kũkumwʼa nĩ andũ”?—Yoana 12:42, 43.

Yesũ mwene nĩwaeleisye kĩla mũndũ waĩle kwĩka onanyʼe kana nũmũĩkĩĩaa. Aisye: “Mũndũ o na wĩva ũla ũndĩkĩĩaa ndethĩawa aindĩkĩĩa nyie nĩ nyioka, ĩndĩ ethĩawa aimũĩkĩĩa ũla wandũmie o nake; na mũndũ o na wĩva ũla ũmbonaa ethĩawa amwona Ũla wandũmie o nake.” Ũwʼo ũla Ngai wamwĩaĩe Yesũ amanyĩasye na maũndũ ala Yesũ waendeee kũmanyĩsya maĩ ma vata. Nĩkyo kĩtumi waisye: “Mũndũ o na wĩva ũla ũtambĩtĩkĩlaa na ũtetĩkĩlaa ndeto syakwa ve ũla wĩmũsilĩla. Ndeto ĩla nĩneenete nĩyo ĩkamũsilĩla mũthenya wa mũminũkĩlyo.”—Yoana 12:44, 45, 48.

Yesũ aminĩĩie kwasya atĩĩ: “Ndinaneena kumana na ũtwi wakwa mwene, ĩndĩ Asa ũla wandũmie nĩwe ũnengete mwĩao ĩũlũ wa kĩla naĩle kũweta na kĩla naĩle kũneena. Na nĩnĩsĩ mwĩao wake ũetae thayũ wa tene na tene.” (Yoana 12:49, 50) Yesũ nĩweesĩ kana vatiele kavinda kanini anengane thayũ wake wĩthĩwe nthembo kwondũ wa andũ ala mamũĩkĩĩaa.—Alomi 5:8, 9.