Mavuku Ala Monanĩtwʼe Nthĩnĩ wa Kavuku ka Ũmbano wa Mwĩkalĩle wa Aklĩsto
MATUKŨ 4-10, MWEI WA 3
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI | SAVULI 16-17
‘Yeova, Ndi na Ũseo Ate o Ũla Umaa Kwaku’
w14 2/15 29 ¶4
‘Onaa Ũseo wa Yeova’
Ndaviti ainie asya, “Yeova nĩwe ĩaĩ ya ũtiĩwa wakwa na wa kĩkombe kyakwa: Nũlũlũmĩlasya kĩanda kyakwa. Nĩnathimĩwe kũndũ kũla kwendeeasya.” (Sav. 16:5, 6) Ndaviti nĩwatũngaa mũvea nũndũ wa ‘ĩaĩ [ũtiĩwa]’ yake, nayo nĩ kwĩthĩwa na ngwatanĩo nzeo na Yeova na kwĩthĩwa na kĩanda kya kũmũthũkũma. O ta Ndaviti, no tũkwatwe nĩ mawũmũ ĩndĩ twĩ na moathimo maingĩ mũno ma kĩ-veva! Kwoou ekai tũendeee kwendeewʼa nĩ ũthaithi wa wʼo na mavinda onthe ‘tũivoyeaa’ kana tũitũngĩaa mũvea ĩkalũnĩ ya kĩ-veva ya Yeova.
w08 2/15 3 ¶2-3
Mwie Yeova Mbee Waku Mavinda Onthe
2 Ithyonthe no twĩmanyĩsye maũndũ maingĩ twasũanĩa maũndũ ala makwatie andũ mesĩkĩe Mbivilianĩ ta Avalaamu, Sala, Mose, Luthi, Ndaviti, Esita, mũtũmwa Vaulo, na angĩ. Ĩndĩ, ngewa sya andũ matesĩkĩe mũno o nasyo no itũtethye. Kũsũanĩa ĩũlũ wa ngewa ila iwetetwe Mbivilianĩ no kũtũtetheesye tũkeka kwosana na ndeto ii sya mũandĩki wa Savuli: “Nĩmwiĩte Yeova mbee wakwa mavinda onthe: Nĩkwĩthĩwa e kwʼokonĩ kwakwa kwa aũme, ndikathingithangwʼa.” (Sav. 16:8) Ndeto isu sionanyʼa ata?
3 Mavinda maingĩ mũsikalĩ akwataa ũvyũ wake na kwʼoko kwa aũme. Na kwoou ngalĩko ĩsu ndyeethĩawa ĩsũvĩĩtwe nĩ ngao ĩla weethĩawa akwete na kwʼoko kwa aka. Ĩndĩ eethĩwa e mũsũvĩĩku ethĩwa mũnyanyae eũkita aũngeme ngalĩko ya kwʼoko kwake kwa aũme. Twaendeea kũsũanĩa ĩũlũ wa Yeova na kwĩka kwenda kwake akatũsũvĩaa. Kwoou ekai twone ũndũ kũsũanĩa ngewa ila syĩ Mbivilianĩ kũtonya kũlũlũmĩĩlya mũĩkĩĩo witũ, nĩ kana ‘tũmwiae Yeova mbee witũ mavinda onthe.’—Byington.
MATUKŨ 11-17, MWEI WA 3
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI | SAVULI 18
“Yeova Nĩ . . . Mũvonokya Wakwa”
w09 5/1 14 ¶4-5
We Nũeleawa Nĩ Ngelekanyʼo Ila Itũmĩĩtwe Mbivilianĩ?
O na ĩngĩ, Mbivilia nĩyĩelekanasya Yeova na syĩndũ ite thayũ. Aeleetwʼe ta “Ĩvia wa Isilaeli,” “ĩvia,” na “ngome.” (2 Samueli 23:3; Savuli 18:2; Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 32:4) Syĩndũ isu ikonanĩtye ata na Yeova? O tondũ ĩvia ĩnene yĩthĩawa yĩ ĩlũmu na yĩtathingithĩka, ũu nowʼo Yeova Ngai ũtonya kũtũsũvĩa mũno wĩana.
5 Ĩvuku ya Savuli nĩyĩtũmĩĩte ngelekanyʼo mbingĩ kũelesya nguma sya Yeova syĩ kĩvathũkanyʼo. Kwa ngelekanyʼo, Savuli 84:11 yaĩtye kana Yeova nĩ “syũa na ngao” nũndũ nĩwe Mwambĩlĩlya wa kyeni, thayũ, ũtonyi, na ũsũvĩo. Nayo ĩandĩko ya Savuli 121:5 yaĩtye kana “Yeova nĩwe muunyĩ waku ngalĩ ya kwʼoko kwaku kwa aũme.” O tondũ muunyĩ ũtonya kũũsũvĩa ndũkavye nĩ syũa ĩvyũ, nowʼo Yeova ũtonya kũsũvĩa athũkũmi make maikakwatwe nĩ mũisyo, aimasũvĩa ta muunyĩ ungu wa “kwʼoko” kwake kana ungu wa “nthwau” syake.—Isaia 51:16; Savuli 17:8; 36:7.
it-2 1161 ¶7
Wasya
Ngai nĩwĩwʼaa wasya wa athũkũmi make. Ala mamũthũkũmaa Ngai kwĩsĩla veva na wʼo no mamwĩte Ngai me na mũĩkĩĩo kana nũkwĩwʼa wasya woo, o na ethĩwa memwĩta matũmĩĩte kĩthyomo kĩva. O na ĩngĩ, o na ethĩwa twamwĩta tũte kumya wasya, nũndũ Ngai nĩwĩsĩ ngoo sitũ, ‘nũtwĩthukĩĩasya.’ (Sav 66:19; 86:6; 116:1; 1Sa 1:13; Nee 2:4) Ngai nĩwĩwʼaa andũ ala me na thĩna na mekwenda ũtethyo. O na ĩngĩ, nĩwĩwʼaa wasya na nĩwĩthĩawa esĩ kĩeleelo kya ala mamũvĩngaa na mĩvango mĩthũku ĩla methĩawa nayo kwelekela athũkũmi make.—Mwa 21:17; Sav 55:18, 19; 69:33; 94:9-11; Yel 23:25.
Ũthwii wa Kĩ-veva
it-1 432 ¶2
Mũkeluvi
Ngelekanyʼo isu sya akeluvi iyaĩ mĩvwʼanano yĩ na nthwau na wũmbe mũthũku ta wa ĩla yathaithawa nĩ mbaĩ ila itamũthaithaa Ngai, o tondũ amwe maasya. Kwosana na ũvoo wumĩte mavukunĩ ala maeleasya maũndũ ma tene ma Ayuti na wosanĩte (Mbivilia ndĩwetete kĩndũ ĩũlũ wa ũndũ ũsu), akeluvi asu maĩ na mwĩĩ ũilyĩ wa mũndũ. Maseũvĩtwʼe nesa mũno, na moonanasya alaĩka ala methĩawa me atheu na me anake, na maseũvĩtwʼe “kwĩanana na . . . ngelekanʼyo” o tondũ Mose watavĩtwe nĩ Yeova mwene. (Kuma 25:9) Mũtũmwa Vaulo amaeleisye ta “akeluvi atheu ala mavwʼĩkĩte ngunĩko yayo [ĩsandũkũ] ya wĩwʼanĩthyo.” (Avl 9:5) Akeluvi asu makonanĩtye na kwĩthĩwa vo kwa Yeova. Mbivilia yaĩtye: “Na nĩvo nĩkomanĩaa naku, na nganeenanasya naku nĩ wĩkalonĩ wa tei ĩũlũ, o katĩ wa akeluvi elĩ ala me ĩũlũ wa ĩsandũkũ ya ũkũsĩ.” (Kuma 25:22; Mot 7:89) Nĩkyo kĩtumi Yeova ũwetetwe ta ‘wĩkalĩte ĩũlũ [kana, katĩ katĩ] wa akeluvi.’ (1Sa 4:4; 2Sa 6:2; 2Asu 19:15; 1Mav 13:6; Sav 80:1; 99:1; Isa 37:16) Kwa nzĩa ya ngelekanyʼo, akeluvi matũmĩkaa ta “ngelekanʼyo ya ĩkasya” ya Yeova yĩla watwaaa (1Mav 28:18), nasyo nthwau sya akeluvi nĩsyatumaa savalĩ yĩthĩwa yĩ nzeo, ĩte na mĩisyo, na ũyĩthĩa no mathi na mĩtũkĩ. Kwoou, Ndaviti nĩwaeleisye wathinĩ wake ũndũ Yeova wookie na mĩtũkĩ kũmũtetheesya. Aisye ookie “akuĩtwe nĩ mũkeluvi, na aũlũka: Ĩĩ, aũlũka na nthwau sya kĩseve.”—2Sa 22:11; Sav 18:10.
MATUKŨ 18-24, MWEI WA 3
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI | SAVULI 19-21
“Matu Nĩmatavanasya Ũtheu Mũtisu wa Ngai”
w04 1/1 8 ¶1-2
Ekai Syĩndũ Syonthe Itavanyʼe Ũtheu Mũtisu wa Yeova
NDAVITI, ũla waĩ mwana wa Yese aĩ mũĩthi, na eanĩie kĩsionĩ kyaĩ vakuvĩ na Mbetheleemu. E kĩthekanĩ e weka ayĩĩthya malondu ma ĩthe wake ũtukũ yĩla kũuĩtye, mavinda maingĩ nĩwaketeeaa ndata mbingĩ ila syĩ ĩtunĩ! Vate nzika, maũndũ asu nĩmookie kĩlĩkonĩ kyake yĩla atongoewʼe nĩ veva wa Ngai watilile na aina wathi wa kwendeesya mũno ũla wĩ nthĩnĩ wa Savuli 19. Ainie atĩĩ: “Matu nĩmatavanasya ũtheu mũtisu wa Ngai; na yayaya yonanasya wĩa wa moko make. Ũmanyĩsyo wasyo nũtũnganĩte nthĩ yonthe, na ndeto syasyo kũvika itulu sya nthĩ.”—Savuli 19:1, 4.
2 O na kau syĩndũ ila syĩ ĩtunĩ iineenaa, na iyumasya wasya, Yeova asyũmbie kwa nzĩa ya kwendeesya mũno wĩthĩe kĩla mũthenya na kĩla ũtukũ no itavanyʼe ũtheu wake mũtisu. Wũmbi ũyĩekaa kũtavanyʼa ũtheu mũtisu wa Ngai. Na nĩ ũndũ wa kwendeesya kũvindĩĩsya ũkũsĩ ũsu wũmbi umasya nthĩ yonthe nĩ kana ekali mayo mawone. Ĩndĩ, ũkũsĩ ũla umawʼa nĩ wũmbi wĩ wʼoka ndwĩanĩtye. Andũ ala aĩkĩĩku nĩmekĩĩtwe vinya o namo maumye ũkũsĩ. Mũandĩki wa Savuli ũtawetetwe ĩsyĩtwa atavisye athaithi aĩkĩĩku ma Yeova ndeto ii mbeveee: “Mũwetei Yeova ndaĩa na vinya. Mũnengei Yeova ndaĩa ĩla yaĩlĩte syĩtwa yake.” (Savuli 96:7, 8) Ala me na ngwatanĩo nzeo na Yeova nĩmakiitawa ngoo mũno na kĩu kĩituma meka kwosana na ndeto isu. Ĩndĩ, mo nĩ maũndũ meva mũndũ waĩlĩte kwĩka nĩ kana amũtaĩe Ngai?
w04 6/1 11 ¶8-10
Wũmbi Nũtavanasya Ũtheu Mũtisu wa Ngai!
8 Ndaviti nĩwasyokie aweta ũndũ ũngĩ wa kũsengyʼa vyũ ĩũlũ wa wũmbi wa Yeova. Aisye atĩĩ: “Nthĩnĩ wasyo [matunĩ] nĩwĩkĩĩte wĩkalo wa syũa, yĩla yĩilyĩ mũtwaani akyuma kasũmbanĩ kake, na yĩtanaa tondũ mũndũ wĩ vinya ũtanaa aisemba ũkĩlanyonĩ wake. Kumĩla kwayo nĩ kuma kĩtulu kya matu, na kũthyũlũlũka kwayo kũvika itulu syamo; na vai kĩndũ kĩvithĩte ũvyũvu wayo.”—Savuli 19:4-6.
9 Syũa yaelekanwʼa na ndata ila ingĩ yĩyonekaa yĩ ĩnene mũno. Ĩndĩ, o na ũu wĩ o vo, yo nĩ ndata ya mwanya mũno nũndũ ndata ila ingĩ iyĩthyũlũlũkaa syĩthĩawa syĩ nini mũno. Ũkunĩkĩli ũmwe wonanĩtye kana “ũnene wayo ũkuĩte kĩlungu kya 99.9 ĩũlũ wa 100 kya ndata ila syĩ vakuvĩ nayo na syĩendeeaa kũyĩthyũlũlũka. Vinya wayo ũtumaa nthĩ ĩyĩthyũlũlũka ĩsembete kĩlomita milioni 150 ĩteũlũa na ĩteũmelwʼa nĩ syũa. Nthĩ yitũ ĩvikĩawa nĩ kalungu kanini mũno ka ũvyũvu mwingĩ ũla syũa yĩthĩawa nawʼo ĩndĩ kau kethĩawa katoetye kũtetheesya syĩndũ ila syĩ ĩũlũ wa nthĩ kwĩkala thayũ.
10 Mũandĩki wa Savuli atũmĩĩte nzĩa ya ngelekanyʼo kũelesya ũndũ syũa yĩilye. Aĩtye kana yĩilye ta “mũndũ wĩ vinya” ũla mũthenya ũendeee ũsembaa kuma ngalĩko ĩmwe ya nthĩ aendete ngalĩko ĩla ĩngĩ na kwatuka ailika ‘wĩkalonĩ’ wake athyũmũe. Yĩla ndata ĩsu yĩ vinya yathelekeleelya vala twonaa nthĩ ta ĩvikĩte yĩthĩawa ta yalika ‘wĩkalonĩ’ wayo ĩthyũmũe. Kwakya yumĩlaa yĩkenete mũno yĩilye “ta mũtwaani akyuma kasũmbanĩ kake.” Nũndũ Ndaviti aĩ mũĩthi, nĩweesĩ ũndũ ũtukũ kwĩthĩawa kũthithĩte mũno wĩana. (Mwambĩlĩlyo 31:40) Nĩwalilikanaa nesa ũndũ ũvyũvu wa syũa watumaa akwata muutĩa na ũndũ ũvyũvu ũsu wavyũvasya mawĩthyũlũlũko make. Vate nzika, syũa yĩinoawʼa nĩ “kyalo” kyayo kya kuma umĩlonĩ wayo nginya ũthũĩlonĩ wayo, ĩndĩ yĩthĩawa yĩilye ta “mũndũ wĩ vinya” ũla wĩthĩawa eyũmbanĩtye kũsyokeleela kyalo kyake.
g95 11/8 7 ¶3
Mũsoli Ũvũthĩĩawʼa Mũno Ũmũnthĩ
Yĩla tweemanyĩsya kwa ũliku ĩũlũ wa syĩndũ nzeo ila itũthyũlũlũkĩte no tũmũmanye nesanga Mũmbi witũ, ũla woombie syĩndũ isu syonthe. Ĩvinda yĩmwe Yesũ eeie amanyĩwʼa make masisye nesa malaa ma kĩthekanĩ ala mameete kĩsionĩ kya Kalilii. Ameie: “Ĩmanyĩsyei kumana na malaa ma kĩthekanĩ ma lili, ũndũ meanaa; maitethasya wĩa, o na mayokothaa; ĩndĩ nĩngũmwĩa kana o na Solomoni ũnenenĩ wake wʼonthe ndaaĩvwʼĩka ta yĩmwe yamo.” (Mathayo 6:28, 29) Wanake wa ĩlaa ya kĩthekanĩ yĩla yonekaa yĩte ya vata no ũtũlilikanyʼe kana Ngai nũthĩnĩkĩaa mavata ma andũ.
Ũthwii wa Kĩ-veva
w06 5/15 18 ¶4
Maũndũ Manene Kuma Ĩvukunĩ ya Mbee ya Savuli
21:3—Nĩ ũndũ wĩva wa mwanya wonanawʼa nĩ ndeto “ngovia ya ũsumbĩ ya thaavu mũseo”? Mbivilia ndĩwetete kana ĩsu yaĩ ngovia ya wʼo ya ũsumbĩ kana yoonanasya nguma ila Ndaviti wakwatie ĩtina wa kũsinda mavinda maingĩ kaũnĩ. Ĩndĩ, ndeto ila syĩ mũsoanĩ ũsu syaĩ wathani ũkonetye ngovia ya ũsumbĩ ĩla Yesũ wanengiwe nĩ Yeova mwaka wa 1914. Kwĩthĩwa ngovia ĩsu ĩseũvĩtwʼe na thaavu kwĩonanyʼa kana ũsumbĩ wake nĩwʼo mũseo vyũ.
MATUKŨ 25-31, MWEI WA 3
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI | SAVULI 22
Mbivilia Nĩyathanie Maũndũ Mana Makonetye Kĩkwʼũ kya Yesũ
w11 8/15 15 ¶16
Nĩmamwonie Masia!
16 Andũ maĩ masũanĩe Ngai ta wamũtiĩte Masia. (Soma Savuli 22:1.) Kwosana na wathani ũsu, “saa kenda [ta saa kenda sya mũthenya], Yesũ [nĩwaneenie] na wasya mũnene, akyasya: ‘Eli, Eli, lama savakathani?ʼ na ũalyũlo wayo nĩ, ‘Ngai wakwa, Ngai wakwa, ũndekee kĩ?ʼ” (Mko. 15:34) Ndeto isu iikwonanyʼa kana Yesũ nĩwaekete kũĩkĩĩa Ĩthe wake wa ĩtunĩ. Ngai nĩwaekete Yesũ amaithanĩ make na akaeka kũmũsũvĩa nĩ kana ũĩkĩĩku wake ũtatwe vyũ. Na yĩla Yesũ waĩie na wasya mũnene nĩweanĩisye ndeto ila syĩ ĩandĩkonĩ ya Savuli 22:1.
w11 8/15 15 ¶13
Nĩmamwonie Masia!
13 Ndaviti athanie kana Masia aĩ aneenewe naĩ. (Soma Savuli 22:7, 8.) Yesũ nĩwaneeneiwe naĩ yĩla wathĩnĩaa mũtĩnĩ wa mathĩna, nũndũ Mathayo aĩtye atĩĩ: “Ala mesĩlaa vau mamũneeneaa naĩ, makĩthingithya mĩtwe yoo na kwasya: ‘We ũla ũnaĩ wanange ĩkalũ na kũyaka na mĩthenya ĩtatũ, ĩtangĩĩe mwene! Ethĩwa wĩ mwana wa Ngai, theea ume mũtĩnĩ wa mathĩna!’ O ta ũu, o namo anene ma athembi na aandĩki na atumĩa mambĩĩa kũmũthekeea, makyasya: ‘Nĩwatangĩĩe angĩ; ĩndĩ ndatonya kwĩtangĩĩa mwene! Nĩ Mũsumbĩ wa Isilaeli; eka yu atheee kuma mũtĩnĩ wa mathĩna, na nĩtũkũmũĩkĩĩa. Nũmwĩkwatĩtye Ngai; eka yu We amũtangĩĩe ethĩwa We nĩwendeeawʼa nĩwe, nũndũ aisye, ‘Nyie nĩ Mwana wa Ngai.’” (Mt. 27:39-43) Ĩndĩ, Yesũ oomĩĩisye mathĩna asu onthe e na ndaĩa. Ĩsu nĩ ngelekanyʼo nzeo kwitũ ta kĩ!
w11 8/15 15 ¶14
Nĩmamwonie Masia!
14 Maĩ makũnĩe kula ngũa sya Masia. Mũandĩki wa Savuli aisye atĩĩ: “Nĩmaanisye ngũa syakwa katĩ woo, na kwondũ wa kĩtonyeo kyakwa kĩasa nĩmakĩlimanĩle.” (Sav. 22:18) Ũu nĩwʼo kweethĩiwe, “yĩla [asikalĩ Alomi] mamũathĩĩie [Yesũ] mũtĩnĩ, [na] maaana ngũa syake sya ĩũlũ kwa kũkũna kula.”—Mt. 27:35; soma Yoana 19:23, 24.
Ũthwii wa Kĩ-veva
w06 11/1 29 ¶7
Nĩtwaĩle Kũnenga Ndaĩa Maũmbano Maitũ Matheu
7 Ve nzĩa syĩ kĩvathũkanyʼo tũtonya kwonanyʼa kana nĩtũnengete ndaĩa maũmbano maitũ. Nzĩa ĩmwe nĩ kwa kwĩthĩwa vo saa sya kwina mbathi sya Ũsumbĩ. Mbathi mbingĩ katĩ wa isu iandĩkĩtwe ta mboya na kwoou twaĩlĩte kũsina twĩ na ndaĩa. Mũtũmwa Vaulo aiweta ndeto ila syĩ nthĩnĩ wa Savuli 22 aandĩkĩe ũu ĩũlũ wa Yesũ: “Ngatavanyʼa ĩsyĩtwa yaku kwa ana-a-asa makwa; ngaũtaĩa na mbathi katĩ wa kĩkundi.” (Aevelania 2:12) Kwoou, twaĩlĩte kwĩthĩwa twĩkalĩte nthĩ mwene kĩvĩla aiweta wathi, na ĩndĩ tũisũanĩa ndeto ila syĩ wathinĩ ũsu tũendeee kwina. Yĩla tũkwina ekai twĩwʼae o tondũ mũandĩki wa Savuli waandĩkie: “Ngamũtũngĩa Yeova mũvea na ngoo yakwa yonthe, nzamanĩ ya ala alũngalu, na ũmbanonĩ.” (Savuli 111:1) Kwa wʼo, kũmwinĩa Yeova nĩ kĩtumi kĩmwe kĩseo vyũ kya kũvika maũmbanonĩ tene na kwĩkala nginya mathele.
w03 9/1 20 ¶1
Mũtaĩe Yeova “Ũmbanonĩ”
Ũmũnthĩ, o ta ĩvinda ya tene, mĩvango nĩyĩkawa nĩ kana kĩla mũthũkũmi wa Yeova onanyʼe mũĩkĩĩo wake “ũmbanonĩ.” Ithyonthe nĩtwĩthĩawa na mwanya wa kumya maelesyo tũisũngĩa makũlyo ala makũlawʼa ethukĩĩsya maũmbanonĩ ma kĩkundi. Ndũkaavũthĩĩsye o na vanini ũseo ũla ũetawe nĩ kwĩka ũu. Kwa ngelekanyʼo, maelesyo ala monanasya ũndũ tũtonya kũkĩlya vinya kana kwĩvathana na mathĩna nĩmatumaa ana-a-asa methĩwa na wendi mwingangĩ wa kũatĩĩa myolooto ya Mbivilia. Yĩla ana-a-asa maumya maelesyo ĩũlũ wa ĩandĩko yĩtaumĩĩwʼe kana maumya maelesyo ĩũlũ wa ũndũ mũna memanyĩisye mayĩka ũkunĩkĩli, no mathangaasye angĩ makethĩwa na mũvango mũseango wa kwĩmanyĩsya.
ĨTUKŨ 1-7, MWEI WA 4
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI | SAVULI 23-25
“Yeova Nĩwe Mũĩthi Wakwa”
w11 5/1 31 ¶3
“Yeova Nĩwe Mũĩthi Wakwa”
Yeova nũtongoeasya malondu make. Malondu meethĩwa mate na mũĩthi mekaa kwaa. O ta ũu, o naitũ nĩtwendaa kũtetheewʼa nĩ kana twĩsĩle nzĩanĩ ĩla yaĩlĩte. (Yelemia 10:23) Ndaviti aisye kana Yeova atongoeasya andũ make “isesinĩ syĩ nyeki ya vuvĩ” na ‘manzĩnĩ makilĩtye ki.’ Nũmatongoeasya “nzĩanĩ sya ũlũngalu.” (Mũsoa wa 2, 3) Ngelekanyʼo isu ikonetye mũĩthi itũĩkĩĩthasya kana no tũmũĩkĩĩe Ngai. Tweetĩkĩla kũtongoewʼa nĩ veva wake, o tondũ vonanĩtwʼe Mbivilianĩ, tũkekalaa twĩ eanĩe, tũuĩtye, na twĩ asũvĩĩku.
w11 5/1 31 ¶4
“Yeova Nĩwe Mũĩthi Wakwa”
Yeova nũsũvĩaa malondu make. Malondu mate na mũĩthi methĩawa na wia na mate na mũndũ ũmasũvĩa. Yeova atavĩtye andũ make kana mayaĩlĩte kũkĩa o na yĩla mavĩtĩlĩte “kyandanĩ kya kyuu kya kĩkwʼũ.” Yĩĩ nĩ ĩvinda yĩla maũndũ methĩawa me momũ mũno. (Mũsoa wa 4) Yeova nũmasũvĩaa na ethĩawa eyũmbanĩtye kũmatetheesya ĩvinda o na yĩva. No anenge athaithi make ũĩ na vinya ũla mekwenda wa kũmĩanĩsya na matatwa.—Avilivi 4:13; Yakovo 1:2-5.
w11 5/1 31 ¶5
“Yeova Nĩwe Mũĩthi Wakwa”
Yeova nũĩthasya malondu make. Malondu methĩawa meteele mũĩthi woo amamanthĩe lĩu. Twĩthĩawa na nzaa ya kĩ-veva na no Ngai e weka ũtonya kũtũtetheesya twĩanĩsye vata ũsu. (Mathayo 5:3) Ũndũ wa kwendeesya nĩ kana Yeova nĩ Ngai mũlau, na nũnengae athũkũmi make lĩu mwingĩ vyũ wa kĩ-veva. (Mũsoa wa 5) Mbivilia na mavuku angĩ ma kũtũtetheesya tũmĩelewe, ta kwa ngelekanyʼo ĩkaseti yĩĩ tũendeee kũsoma, nĩmatũnengae lĩu wa kĩ-veva ũla ũtũtetheeasya kũmanya nĩkĩ twoombiwe, na kĩeleelo kya Ngai kwondũ witũ.
Ũthwii wa Kĩ-veva
w11 2/15 24 ¶1-3
Enda Ũlũngalu na Ngoo Yaku Yonthe
YEOVA atũmĩaa Ndeto yake na veva wake mũtheu kũtongoesya andũ make mesĩle “nzĩanĩ sya ũlũngalu.” (Sav. 23:3) Ĩndĩ, nũndũ twĩ ene naĩ, kaingĩ nĩtwelelũkaa kuma nzĩanĩ ĩsu. Na nĩ kana twambĩĩe kwĩka kĩla kyaĩlĩte ĩngĩ, no nginya twĩkĩe kĩthito kingĩ. Nĩ kyaũ kĩtonya kũtũtetheesya? O ta Yesũ no nginya twende kwĩkaa kĩla kyaĩle.—Soma Savuli 45:7.
2 Syo ‘nzĩa sya ũlũngalu’ syonanasya kyaũ? Ndeto nzĩa yĩonanyʼa vandũ vatheke vatonya kwĩsĩlwa na maaũ. ‘Nzĩa’ ila iwetetwe ĩandĩkonĩ yĩu tũtonya o kũimanya twaatĩĩa myolooto ya Yeova ya ũlũngalu. Kĩthyomonĩ kya Kĩevelania na Kĩkiliki, ndeto “ũlũngalu” yonanasya mũndũ wĩ na mwĩkalĩle mũseo kana mũndũ ũatĩĩaa nesa vyũ myolooto ya ũlũngalu. Nũndũ Yeova nĩwe “wĩkalo wa ũlũngalu,” athaithi make nĩmendaa amatwʼĩĩe nzĩa ĩla ndũngalu vyũ ya mwĩkalĩle maĩlĩte kũatĩĩa.—Yel. 50:7.
3 Twatata na ngoo yitũ yonthe twĩkale kwosana na myolooto ya Ngai ya ũlũngalu, nowʼo tũkamwendeeasya mũno. (Kũt. 32:4) Twambĩĩaa kwĩka ũu yĩla tweemanyĩsya kyonthe kĩla tũtonya ĩũlũ wa Yeova Ngai tũtũmĩĩte Ndeto yake, Mbivilia. O ũndũ twaendeea kwĩmanyĩsya mũnango ĩũlũ wake, twamũthengeea kĩla mũthenya, nowʼo tũkaendeeaa kwenda ũlũngalu wake. (Yak. 4:8) O na ĩngĩ, nĩtwaĩlĩte kwĩtĩkĩlya ũtao ũla wĩ Ndetonĩ ya Ngai mbeveee ũtũtongoesye yĩla tũkwĩka motwi ma vata thayũnĩ.
MATUKŨ 8-14, MWEI WA 4
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI | SAVULI 26-28
Ũndũ Ndaviti Weekie Nĩ Kana Ekale e Mũĩkĩĩku
w04 12/1 15 ¶12-13
Endeea Kwĩkala wĩ Mũĩkĩĩku
12 Ndaviti aiweta ũndũ ũngĩ wamũtetheeisye kwĩkala e mũĩkĩĩku aisye: “Ndyaaĩkalanʼya na andũ ma ũvũngũ; o na ndikaatĩanĩa na akengani. Nĩngũmena ũmbano wa eki ma naĩ, na ndikekala nthĩ na ala athũku.” (Savuli 26:4, 5) Ndaviti ndaĩ esa kwĩkala na andũ athũku. Nĩwamenete kĩtindo kĩthũku.
13 Nao nata ithyĩ? Yo ithyĩ nĩtũleaa kwĩkala na andũ ma ũvũngũ methĩwe me televiseninĩ, vitionĩ, sinemanĩ, isesenĩ sya Indaneti, kana o kũndũ kũngĩ? Nĩtwĩvathanaa vyũ na andũ ala mevithaa ũndũ mailyĩ? Amwe sukulu kana o kũla tũthũkũmaa no matume ndũũ naitũ me na itumi itaĩle. Yo ithyĩ nĩtũkwenda kũtuma ndũũ ngamu na andũ ala mataendaa ũwʼonĩ wa Ngai? Namo akaĩi ma mũĩkĩĩo no moneke ta me kũthĩnĩkĩa ũndũ mũna kuma ngoonĩ, ĩndĩ ũyĩthĩa kĩeleelo kyoo nĩ kũtwelelũkya tũeke kũmũthũkũma Yeova. Nao nata ethĩwa amwe kĩkundinĩ kya Kĩklĩsto nĩmekaa maũndũ mathũku mevithĩte? O namo nĩmavithaa ũndũ mailye. Jayson, ũla yu nĩ mũtetheesya wa kĩkundi, aĩ na anyanya ta asu yĩla waĩ wa mũika. Aineena ĩũlũ woo aisye: “Mũthenya ũmwe, ũmwe woo ambĩie atĩĩ: ‘Tũyaĩle kũtinda tũilũngana na kĩla tũkwĩka oyu nũndũ nthĩ nzaũ ĩikaavika tũkeethĩwa twakwie. Tondũ tũikethĩwa vo, vai kĩndũ tũkewʼa tũkosete.’ Ndeto syake syatumie nĩvindĩĩsya mũno nyie nĩ mũndũ wa mũthemba mwaũ. Nyie nĩenda nthĩ nzaũ ĩmbĩthĩe nĩo thayũ.” Kwa ũĩ, Jayson nĩwatilile kĩtindo kyake na andũ asu. Mũtũmwa Vaulo atũkanisye atĩĩ: “Mũikakengeke. Itindo nthũku nĩsyanangaa mwĩkalĩle mũseo.” (1 Akolintho 15:33) Nĩ ũndũ wa vata ta kĩ twĩvathanae na itindo nthũku!
w04 12/1 16 ¶17-18
Endeea Kwĩkala wĩ Mũĩkĩĩku
17 Ĩvindanĩ ya Aisilaeli, Yeova athaithĩawa ĩeemanĩ ya kũmbanĩa yĩla yaĩ na ithembeo sya kumĩsya nthembo. Ndaviti nĩwendete vandũ vau mũno na nĩkyo kĩtumi wamũvoyie Yeova amwĩa atĩĩ: “Yeova, nĩnendaa vau vala ve nyũmba yaku, o vandũ vala ũtheu mũtisu waku wĩkalaa.”—Savuli 26:8.
18 Ithyĩ nĩtwendete kũthi kũndũ kũla tũmbanĩaa nĩ kana twĩmanyĩsye ĩũlũ wa Yeova? Kĩla Nyũmba ya Ũsumbĩ yĩthĩawa na mĩvango mĩseo ya kũendeea kũtũnenga lĩu wa kĩ-veva. Na nĩyo yĩthĩawa vandũ va kũmũthaithĩa Yeova kĩsionĩ kĩla twĩkalaa. Na kwongela ũu, kĩla mwaka nĩtwĩthĩawa na maũmbano manene ma mĩthenya ĩtatũ, maũmbano ma mũthyũlũlũko, na maũmbano angĩ manene ma mwanya. Twĩ maũmbanonĩ asu nĩtwĩwʼaa “mokũsĩ” ma Yeova maineenewa. Tweemanyĩsya ‘kũmenda mũno’ tũkeethĩawa na wendi mwingĩ wa kũthi maũmbanonĩ asu na tũkeethukĩĩasya nesa. (Savuli 119:167) Mwa, tũtanaa ta kĩ kwĩthĩwa na ana-a-asa na eĩtu-a-asa ala matwendeaa ũseo na matũtetheeasya tũendeee kwĩkala twĩ aĩkĩĩku!—Aevelania 10:24, 25.
Ũthwii wa Kĩ-veva
w06 7/15 28 ¶15
Yeova Nũtangĩĩaa Ala Meũthĩna
15 Mũandĩki wa Savuli Ndaviti ainie atĩĩ: “Nũndũ nau na mwaitũ nĩmandiie, ĩndĩ Yeova akambosa.” (Savuli 27:10) Mwa tũkiakiawʼa mũno wĩana ata twamanya wendo wa Yeova wĩthĩawa ũvĩtũkĩte wa mũsyai o na wĩva! O na kau no twĩwʼe woo mũno twalewa, twakuwa naĩ, kana twatiwa nĩ asyai maitũ, kĩu kĩyĩsa kũtuma Yeova aeka kũtũthĩnĩkĩa. (Alomi 8:38, 39) Lilikana kana Ngai akusasya ala wendete. (Yoana 3:16; 6:44) O na ethĩwa andũ maũkuaa ata, Ĩthe waku wa ĩtunĩ nũkwendete mũno!
MATUKŨ 15-21, MWEI WA 4
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI | SAVULI 29-31
Ũkanyʼo Wonanasya Wendo wa Ngai
it-1 802 ¶3
Ũthyũ
Ndeto ‘kũvitha ũthyũ’ itũmĩĩtwe Mbivilianĩ kwonanyʼa maũndũ me kĩvathũkanyʼo. Na no nginya mũndũ asisye kĩla kĩũneenewa nĩ kana amanye kĩla ikwonanyʼa. Kaingĩ yĩla Mbivilia yasya kana Yeova Ngai nũvithĩte ũthyũ wake, yĩthĩawa ĩyonanyʼa kana nĩwaeka kwendeewʼa nĩ mũndũ kana nĩwaeka kũmũtetheesya. No eke ũu yĩla mũndũ ũmwe ũmwe kana kĩkundi kya andũ kyaeka kũmwĩwʼa, ta kwa ngelekanyʼo, yĩla mbaĩ ya Isilaeli yaekie kũmwĩwʼa. (Yovu 34:29; Sav 30:5-8; Isa 54:8; 59:2) Mavinda angĩ ndeto isu no syonanyʼe kana Yeova nĩweesiĩĩaa ndakeke ũndũ mũna kana ndakasũngĩe, eteelete ĩvinda yĩla yaĩle ya kwĩka ũu. (Sav 13:1-3) Yĩla Ndaviti wamwĩsũvie Yeova amwĩa: “Vitha ũthyũ waku ũeke kwona naĩ syakwa” amwĩsũvaa Yeova amũekee naĩ syake vyũ.—Sav 51:9; sianĩsya na Sav 10:11.
w07 3/1 19 ¶1
Tanĩaa Kũmweteela Yeova
Ũkanyʼo ũla Ngai ũtũnengae nũtũtethasya na no tũũelekanyʼe na ũndũ ĩtunda yĩanaa nginya yĩkewʼa. Mbivilia yaĩtye ũũ ĩũlũ wa ũkanyʼo ũla Ngai ũnenganae: “Ũkanyʼo ũetae mũuo na ũlũngalu kwa ala mamanyĩĩtwʼe nĩwʼo.” (Aevelania 12:11) O ũndũ ĩtunda yĩkuaa ĩvinda yĩyĩsa kwĩwa, nowʼo mũndũ wamanyĩwʼa ũndũ nĩ Ngai ũkuaa ĩvinda ayĩsa kũvĩndũa mawoni make. Kwa ngelekanyʼo, yĩla tweeka ũndũ mũna mũthũku na weethĩa no nginya tũeke ianda imwe kĩkundinĩ, tweethĩwa twĩyũmbanĩtye kũmweteela Yeova tũikatũlĩka ngoo kana twĩkye moko. Mavindanĩ ta asu, ndeto mbeveee ila syaneeniwe nĩ Ndaviti no itwĩkie vinya mũno. Aisye: “Nĩkwĩthĩwa ũthatu wake no wa kavinda kanini; ũseo wake nĩwĩkalaa ĩvinda yonthe ya thayũ wa mũndũ: Kĩĩo kĩthĩawa ũtukũ, ĩndĩ kĩoko kwĩthĩawa ũtanu.” (Savuli 30:5) Tweekĩa kĩthito twĩthĩwe na nguma ya kweteela na twatũmĩa ũtao ũla tũkwataa Ndetonĩ ya Ngai na ũseũvyonĩ wake, ĩvinda ya “kwĩthĩawa na ũtanu” yĩkavika.
Ũthwii wa Kĩ-veva
w06 5/15 19 ¶13
Maũndũ Manene Kuma Ĩvukunĩ ya Mbee ya Savuli
31:23—Nĩ kwa nzĩa yĩva Yeova ũĩvaa mũno mũndũ ũla wĩtũlasya? Mũndũ ũsu aĩvawa ũsilĩlo. Mũndũ ũla mũlũngalu nũnengawe ĩtuvi yake nũndũ wa kwĩka naĩ ateĩvangĩte. Yeova ekaa kũmũkanyʼa. Ĩndĩ nũndũ mũndũ ũla wĩtũlasya ndaalyũkaa akatia naĩ syake, ĩtuvi yĩla ũnengawe nĩ ũsilĩlo mũvyũ.—Nthimo 11:31; 1 Vetelo 4:18.
MATUKŨ 22-28, MWEI WA 4
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI | SAVULI 32-33
Nĩkĩ Twaĩle Kumbũla Naĩ Ngito?
w93 3/15 9 ¶7
Tei wa Yeova Nũtũsũvĩaa Tũikakwʼe Ngoo
7 Ethĩwa ve naĩ ngito twĩkĩte, no twĩwʼe wĩ ũndũ wĩ vinya kumbũla naĩ sitũ, o na no tũemwe nĩ kũmumbũlĩla Yeova. Nĩ kyaũ kĩtonya kwĩthĩwa vathi ũu? Ndaviti aandĩkie ũũ nthĩnĩ wa Savuli 32: “Yĩla navindisye [vandũ va kumbũla], mavĩndĩ makwa makũa nũndũ wa kũluma kwakwa mũthenya wʼonthe. Nĩkwĩthĩwa mũthenya na ũtukũ kwʼoko kwaku kwaĩ kũito ĩũlũ wakwa: Nĩnyiaũkĩte ngethĩwa ta mũnyao wa ĩvinda ya syũa.” (Mũsoa wa 3 na 4) Ndaviti nĩwakwatiwe nĩ woo mwingĩ yĩla watatie kũvitha naĩ yake, na aema kwosa ĩtambya yĩla yaĩle yĩla weewie wasya wake wa ngoo ũimũandũa. Woo ũsu waminie vinya wake vyũ ekala ta kamũtĩ kavandĩtwe kũndũ kũte kĩwʼũ. Na vate nzika, naĩ ĩla weekĩte noĩthwa yatumie athĩnĩka mũno kĩlĩkonĩ na mwĩĩ wake ũũmĩa. Mwa, aaisye ũtanu wake vyũ. Yo twaĩle kwĩka ata yĩla tweeyĩthĩĩla ũndũnĩ ta ũsu?
cl 262 ¶8
Ngai Ethĩawa “Eyũmbanĩtye Kũekea”
8 Ĩtina wa Ndaviti kumbũla naĩ yake aisye: “Nĩnakũmanyĩthisye naĩ yakwa, o na ndyaavitha ũthũku wakwa: . . . Naku wandekea ũthũku wa naĩ yakwa.” (Savuli 32:5) Ndeto “wandekea” yaalyũlwa kĩthyomonĩ kya Kĩevelania yonanasya “kũkĩlya” kana “kũkua.” Na ĩtũmĩĩtwe mũsoanĩ ũũ kwonanyʼa kũvetangĩa mũndũ “ũndũ ũũmũandũa, ũndũ ũtosanĩte na ũsili wa katĩ, na ĩvĩtyo.” Kwoou no twasye Yeova no ta wookĩlilye naĩ sya Ndaviti, aikua na aivetanga. Na vate nzika, Ndaviti nĩwaekie kũandũĩka mũno nĩ naĩ ĩla weekĩte. (Savuli 32:3) O naitũ no tũmũĩkĩĩe vyũ Ngai ũla ũkuaa naĩ sya ala mamwĩtasya ũekeo na ayĩitwaa vaasa. Na ekaa ũu nũndũ nĩmaĩkĩĩaa nthembo ya wovosyo ya Yesũ.—Mathayo 20:28.
w01 6/1 30 ¶1
Kumbũla Kũtumaa Mũndũ Aeka Kũthĩnĩka
Ndaviti aumbũla naĩ yake, ndaaendeea kwĩwʼa ta ũtaĩlĩte. Ndeto ila syĩ savulinĩ, ila waandĩkie ĩũlũ wa kumbũla nĩsyonanĩtye ũndũ weewie ausya, na ũndũ watwʼĩte vyũ kũmũthũkũma Ngai e mũĩkĩĩku. Kwa ngelekanyʼo, ekai twone kĩla waandĩkie nthĩnĩ wa Savuli 32. Mũsoanĩ wa mbee aĩtye: “Kũathimwa nĩ mũndũ ũla ũekewe ĩvĩtyo yake, ũla naĩ yake ĩvwʼĩkĩtwe.” Kwoou o na ethĩwa mũndũ ekĩte naĩ ĩnenevete ata, no aendeee kwĩkala e mũtanu ethĩwa nĩwaumbũla naĩ yake kuma ngoonĩ. Na nzĩa ĩmwe ũtonya kwonanyʼa ũu nĩ kwa kwĩtĩkĩla kuma ngoonĩ kana nĩwĩkĩte naĩ, o ũndũ Ndaviti weekie. (2 Samueli 12:13) Aineena na Yeova ndaaĩtetea, o na ndaaĩtĩkĩla kũtũla andũ angĩ mũtĩ nũndũ wa naĩ yake. Mũsoanĩ wa 5 aĩtye: “Nĩnakũmanyĩthisye naĩ yakwa, o na ndyaavitha ũthũku wakwa: Naisye, nĩngũmumbũlĩla Yeova mavĩtyo makwa; naku wandekea ũthũku wa naĩ yakwa.” Mũndũ ũla waumbũla kuma ngoonĩ, nĩwĩwʼaa ausya. Na kwoou wasya wake wa ngoo ndũtindaa ũimũandũa nũndũ wa naĩ weekie tene.
Ũthwii wa Kĩ-veva
w06 5/15 20 ¶1
Maũndũ Manene Kuma Ĩvukunĩ ya Mbee ya Savuli
33:6—Ndeto “veva” kana “mĩthũmũ” ya kanywʼa wa Yeova syonanasya kyaũ? Veva ũsu [kana mĩthũmũ] nĩ vinya wa Ngai wa kwĩka maũndũ, kana veva mũtheu, na nĩwʼo watũmĩiwe kũmba syĩndũ syonthe ila syĩ matunĩ. (Mwambĩlĩlyo 1:1, 2) Wĩtĩtwe mĩthũmũ ya kanywʼa wake nũndũ, o ta mĩthũmũ yĩ na ũtonyi, veva ũsu no ũtũmwe ũkeanĩsya maũndũ vandũ vaasa.
MATUKŨ 29, MWEI WA 4–MATUKŨ 5, MWEI WA 5
MAŨNDŨ MA VATA KUMA NDETONĨ YA NGAI | SAVULI 34-35
‘Mũtaĩae Yeova Mavinda Onthe’
w07 3/1 22 ¶11
Ekai Tũtũlye Syĩtwa ya Yeova twĩ Vamwe
11 “Ngamũtaĩaa Yeova mavinda onthe: Ndaĩa syake ikeethĩwa kanywʼanĩ wakwa mavinda onthe.” (Savuli 34:1) Nũndũ Ndaviti ekalaa e mũvathũle nĩ andũ ala angĩ, no nginya wĩthĩe nĩwathĩnĩkaa ĩũlũ wa ũndũ ũkeanĩasya mavata make ma kĩ-mwĩĩ. Ĩndĩ o tondũ ndeto isu syoonanyʼa, ndaaĩtĩkĩlya mathĩna make ma kĩla mũthenya mamũsiĩĩe kwĩanĩsya ũtwi wake wa kũmũtaĩa Yeova. Ĩsu nĩ ngelekanyʼo nzeo mũno kwitũ yĩla twakwatwa nĩ mawũmũ! Twĩthĩwe twĩ sukulu, wĩanĩ, vamwe na ana-a-asa ala angĩ, kana twĩ ũtavanyʼa, wendi witũ mũnene waĩle kwĩthĩwa ne kũmũtaĩa Yeova. Kwasũanĩa itumi mbingĩ ila twĩ nasyo sya kwĩka ũu. Kwa ngelekanyʼo, tũyĩsa kũmina kwĩmanyĩsya kana kũtanĩa syĩndũ sya kwendeesya ila Yeova wũmbĩte. Na kwasũanĩa maũndũ ala wĩanĩĩtye kwĩsĩla kĩlungu kya ũseũvyo wake kya kũũ nthĩ! Yeova nũtũmĩĩte andũ aĩkĩĩku kwĩanĩsya maũndũ manene ĩvindanĩ yĩĩ tũĩ o na kau me na naĩ. Mawĩa ma Ngai me kĩvathũkanyʼo ata masianĩwʼa na ma andũ ala monekaa ta Ngai nĩ nthĩ ĩno? We tyo wĩtĩkĩlane na Ndaviti ũla o nake waandĩkie “Vaiĩ nongi ũilyĩ taku katĩ wa i ngai, we Mwĩaĩi; o na vai mawĩa mailyĩ mawĩa maku.”—Savuli 86:8.
w07 3/1 22 ¶13
Ekai Tũtũlye Syĩtwa ya Yeova twĩ Vamwe
13 “Thayũ wakwa ũkekathĩĩaa nthĩnĩ wa Yeova: Ala auu makeewʼa ũu, na makatana.” (Savuli 34:2) Kwosana na ndeto isu, Ndaviti ndeekathĩĩaa nũndũ wa maũndũ ala we mwene wĩanĩĩtye. Kwa ngelekanyʼo, ndaaĩkathĩĩa ĩũlũ wa ũndũ wamũkengie mũsumbĩ wa Ngathi. Nĩwamanyie kana Yeova nĩwe wamũsũvĩie yĩla waĩ Ngathi na kana nĩ Yeova wamũtetheeisye avonoka. (Nthimo 21:1) Kwoou, Ndaviti ndaaĩkathĩĩa kwondũ wake mwene, ĩndĩ eekathĩĩie nthĩnĩ wa Yeova. Na nũndũ wa ũu, ala auu nĩmambĩĩie kũmwenda Yeova. O nake Yesũ nĩwataĩie ĩsyĩtwa ya Yeova. Na nũndũ wa ũu, andũ ala maĩ na wĩnyivyo na maĩ matonya kũmanyĩwʼa nĩwe, mamwenda Yeova. Ũmũnthĩ, andũ auu kuma mbaĩnĩ syonthe nĩmokaa kĩkundinĩ kya Kĩklĩsto kĩla kĩthĩawa na Aklĩsto etĩkĩwʼa mauta kuma nthĩ yonthe. Kĩkundi kĩu kĩtongoewʼe nĩ Yesũ. (Akolosai 1:18) Andũ asu auu nĩmakiitawa ngoo mũno yĩla meewʼa ĩsyĩtwa ya Ngai yĩitaĩwa nĩ athũkũmi make me na wĩnyivyo, na yĩla meewʼa ũvoo ũla wĩ Mbivilianĩ. Veva mũtheu wa Ngai nĩwʼo ũmatonyethasya kũelewa ũvoo ũsu.—Yoana 6:44; Meko ma Atũmwa 16:14.
w07 3/1 23 ¶15
Ekai Tũtũlye Syĩtwa ya Yeova twĩ Vamwe
15 “Nĩnamũmanthie Yeova, na anzũngĩa, na ambonokya kuma wʼĩanĩ wakwa wʼonthe.” (Savuli 34:4) Maũndũ asu mamũkwatie Ndaviti maĩ ma vata kwake. Na kwoou aendeeie kwasya atĩĩ: “Mũndũ ũũ ngya akaya, na Yeova amwĩwʼa, na amũtangĩĩa kuma mathĩnanĩ make onthe.” (Savuli 34:6) Yĩla twĩ vamwe na ana-a-asa maitũ, twĩthĩawa na myanya mingĩ ya kũmaelesya maũndũ ma kwaka ĩũlũ wa ũndũ Yeova ũtũtetheesye tũkomĩĩsya mawũmũ. Kĩu nĩkĩlũlũmĩĩlasya mũĩkĩĩo woo o tondũ ndeto sya Ndaviti syalũlũmĩilye mũĩkĩĩo wa ala mamũkwataa mbau. Ngewanĩ ĩsu ya Ndaviti, andũ ala waĩ namo mamũkwataa mbau ‘mamũsyaisye Yeova, na matisatisa; na mothyũ moo mayaasonokwʼa o na ĩndĩĩ.’ (Savuli 34:5) O na kau nĩmasembete makĩĩte Mũsumbĩ Saulo, mayaaĩwʼa nthoni ĩũlũ wa ũndũ ũsu. Maĩ na mũĩkĩĩo kana Ngai aĩ vamwe na Ndaviti na nĩwamũtetheeasya, na kwoou mothyũ moo nĩmatisatisaa. O ta ũu, andũ eũ ala mekwendeewʼa na ala methĩĩtwe Aklĩsto ma wʼo kwa ĩvinda yĩasa nĩmamwĩkwatasya Yeova amatetheesye. Nũndũ nĩmonete Yeova aimatetheesya o namo mothyũ moo nĩmatisatisaa. Na ũu wonanasya kana nĩmatwʼĩte kũendeea kwĩthĩwa me aĩkĩĩku.
Ũthwii wa Kĩ-veva
w06 5/15 20 ¶2
Maũndũ Manene Kuma Ĩvukunĩ ya Mbee ya Savuli
35:19—Ndaviti oonanasya ata yĩla wamũkũlilye Yeova ndaketĩkĩlye ala meũmũmena mavenanĩsye na metho moo? Kũvenanĩsya na metho kwoonanasya kana amaitha ma Ndaviti nĩmatanaa yĩla moona mĩvango yoo mĩthũku ĩla mavangĩte ĩũlũ wa Ndaviti ĩyaĩla. Ndaviti nĩwavoyie ũndũ ũsu ndũkekĩke.