Watchtower LIBRARY INDANETINĨ
Watchtower
LIBRARY INDANETINĨ
Kikamba
Ũ
  • ũ
  • Ũ
  • ĩ
  • Ĩ
  • MBIVILIA
  • MAVUKU
  • MAŨMBANO
  • kp ĩth. 12-15
  • “Saa Wa Kũsilĩla” Nĩ Mũviku

Vai vitio ya kĩla wanyuva.

Vole, ve thĩna waumĩla.

  • “Saa Wa Kũsilĩla” Nĩ Mũviku
  • Syaĩĩsyai!
  • Ũvoo Ũngĩ ta Ũũ
  • Mbaviloni Ĩla Nene Nĩ Kyaũ?
    Mosũngĩo ma Makũlyo ma Mbivilia
Syaĩĩsyai!
kp ĩth. 12-15

“Saa wa Kũsilĩla” Nĩ Mũviku

ŨVUANʼYO, ĩvuku ya mũtya ya Mbivilia, yĩtũtavasya ĩũlũ wa mũlaĩka ũũlũkĩle matunĩ katĩ wĩna ‘‘ũvoo mũseo wa tene na tene wa ũtavanyʼa,” aineena na wasya mũnene atĩĩ: “Kĩai Ngai, na mũtaĩei; nũndũ saa wa kũsilĩla kwake nĩ mũku.” (Ũvuanʼyo 14:6, 7) ‘‘Saa wa kũsilĩla” nĩ wa kũtwʼa sila na kũĩvanĩthwʼa nĩ Ngai. “Saa” nĩ ĩvinda ĩkuvĩ. Nĩwʼo mũthya wa “mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo.” Yu twĩkalĩte ĩvindanĩ yĩu.—2 Timotheo 3:1.

“Saa wa kũsilĩla” nĩ ũvoo mũseo kwa ala mendete ũlũngalu. Ĩvinda yĩu nĩyo Ngai ũkamaetee ũthũmũsyo athũkũmi make, ala mathĩnĩĩte mũno mokonĩ ma walanyʼo ũũ wa maũndũ wĩ ũngʼendu ũte wendo.

Yuĩ, mbee wa walanyʼo ũũ wa maũndũ ũtanaminũkĩlĩĩlwʼa nĩ “saa wa kũsilĩla” twĩthingʼĩĩwʼa atĩĩ: “Kĩai Ngai, na mũtaĩei.” We nĩwĩĩkaa ũu? Ũu ti kwasya, “Nĩnĩmũĩkĩĩe Ngai.” (Mathayo 7:21-23; Yakovo 2:19, 20) Kĩkĩo kya Ngai kya wʼo kyaĩle ũtuma twĩthĩwa na ndaĩa nene kwake. Kyaĩle ũtuma tũtia ũthũku. (Nthimo 8:13) Kyaĩle ũtũtetheesya twende ũseo na tũimena ũthũku. (Amosi 5:14, 15) Twamũtaĩa Ngai, tũkamwĩthukĩĩasya kwa ndaĩa. Tũikethĩawa tũkwatene mũno na maũndũ ũkethĩa tũisoma Mbivilia, Ndeto yake, kĩla ĩvinda. Tũkamũĩkĩĩaa na ngoo yitũ yonthe ĩvinda yonthe. (Savuli 62:8; Nthimo 3:5, 6) Ala mamũnengae ndaĩa kwa wʼo nĩmesĩ nesa kana tawe Mũmbi wa ĩtu na nthĩ, nĩwe Mũsumbĩ Ũla Mũnene Vyũ, na nĩmamwĩnyivĩasya tawe Mũsumbĩ wa mathayũ moo. Ethĩwa nĩtũkwona twaĩle kwĩthĩwa na kĩthito mũno maũndũnĩ aa twĩke ũu vate kũselewa.

Mũthenya wa kũtwʼa sila ũla mũlaĩka waneeneie nowʼo wĩtawa “mũthenya wa Yeova.” “Mũthenya” o ta ũsu wookĩie Yelusaleme ya tene mwaka wa 607 M.Ĩ.Y. (Mbee wa Ĩvinda Yitũ) nũndũ andũ ala matwĩe vo mayaatĩĩa motao ma athani ma Yeova. Kũkũĩĩsya mũthenya wa Yeova ilĩkonĩ syoo kwaendeeie na ũmalikya mũisyonĩ. Yeova amakanĩtye atĩĩ: “Wĩ vakuvĩ, wĩ vakuvĩ na nĩwĩkalaatĩte mũno.” (Nzevania 1:14) “Mũthenya wa Yeova” ũngĩ wookĩie Mbavilonĩ ya tene mwaka wa 539 M.Ĩ.Y. (Isaia 13:1, 6) Nũndũ wa kũĩkĩĩa myako yoo na ngai syoo, andũ ma Mbavilonĩ mayaaĩthukĩĩsya motao ma athani ma Yeova. Ĩndĩ Mbavilonĩ yavalũkilwʼe ũtukũ ũmwe nĩ Avilisia na Ametia.

Ithyĩ twelekelwe nĩ kyaũ? “Mũthenya wa Yeova” ũngĩ na mũnene mũno. (2 Vetelo 3:11-14) “Mbavilonĩ Ĩla Ndũa Nene” nĩsilĩlĩtwe nĩ Ngai. Kwosana na Ũvuanʼyo 14:8, mũlaĩka wa Ngai aĩtye: “Nĩ mbalũku Mbavilonĩ Ĩla Ndũa Nene.” Ũu nĩweekĩkie. Yu ndĩsa kũsiĩĩa athũkũmi ma Yeova. Ũvuku wake na kũlikĩlĩĩla kaũ yu nĩmumĩlye ũtheinĩ. Kwanangwa kwake vyũ kwĩ vakũvĩ. Kĩu nĩkyo kĩtumi Mbivilia ĩtũthingʼĩĩasya atĩĩ: “Umai nthĩnĩ wake [Mbavilonĩ Ĩla Ndũa Nene] . . . nĩ kana mũikethĩwe na mũamba na naĩ syake, na mũikose mothĩnyʼo make nũndũ naĩ syake nivikĩte o na ĩtunĩ, na Ngai nũlilikanĩte mothũku make.”—Ũvuanʼyo 18:4, 5.

Mbavilonĩ Ĩla Ndũa Nene nĩ Kyaũ? Nĩ walanyʼo wa nthĩ yonthe wa ndĩni ya ũvũngũ ũla ũvwʼanene na Mbavilonĩ ya tene. (Ũvuanʼyo, kĩlungu kya 17, 18) Maũndũ amwe mavwʼanene nĩ ta aa:

• Athembi ma Mbavilonĩ ya tene nĩmalikĩte siasanĩ vyũ. Ũu nowʼo ndĩni mbingĩ iilye ũmũnthĩ.

• Athembi ma Mbavilonĩ ya tene nĩmateetheeasya nthĩ yoo kaũnĩ. Ndĩni sya matukũ aa o nasyo nĩathimaa ita sya kaũ.

• Maũmanyĩsyo na imanyĩo sya Mbavilonĩ ya tene syalikilye andũ wathavunĩ mũthũku mũno. Ũmũnthĩ nũndũ atongoi ma makanisa nĩmatiĩte motao ma mwĩkalĩle mũseo wa Mbivilia, ũu ũetete wathavu mwingĩ atongoinĩ ma makanisa na ala matongoewʼe. Ũndũ ũngĩ wonekete nĩ kana Mbavilonĩ Ĩla Ndũa Nene yĩkaa ũlaalai na walanyʼo wa siasa wa nthĩ yonthe. Nĩkyo kĩtumi Ũvuanʼyo ũmĩtaa ĩlwaya.

• O na ĩngĩ Mbivilia yaĩtye kana Mbavilonĩ Ĩla Ndũa Nene yĩkalaa “motanunĩ ma mwĩĩ.” Ku Mbavilonĩ ya tene mawalanyʼo ma makalũ maĩ na isio nene sya itheka na athembi matwʼĩkĩte aviasala anene mũno. Ũmũnthĩ Mbavilonĩ Ĩla Ndũa Nene o vamwe na kwĩthĩwa na nyũmba sya ũthaithĩa, yĩna malĩ mbingĩ ya viasala. Momanyĩsyo make na masikũkũ make nĩmamĩthuasya na kũthusya aviasala ma nthĩ.

• Kũu Mbavilonĩ ya tene nĩmatũmĩaa mĩvwʼanano ũthaithinĩ na kwaĩ ũwe o na ũoi. Maũndũ asu me o vo kũndũ kwingĩ ũmũnthĩ. Kĩkwʼũ kyoonekaa ta kĩkĩlĩĩlo kya kũthi thayũnĩ ũngĩ. Mbavilonĩ ya tene yausũĩtwe nĩ makalũ ma kũtaĩa ngai syoo, ĩndĩ andũ mayo nĩmavingaa athaithi ma Yeova. Mĩĩkĩĩo na imanyĩo o ta isu nĩsyo itumaa Mbavilonĩ Ĩla Ndũa Nene ĩmanyĩka nĩ kyaũ.

Ĩvinda ya tene, Yeova atũmĩie nthĩ syĩ vinya wa kaũ kũsilĩla ala mamũvũthasya na mavũthasya kwenda kwake. Nĩkyo kĩtumi Samalia yaanangiwe nĩ Asuli mwaka wa 740 M.Ĩ.Y. na Yelusaleme yaanangwa nĩ Mbavilonĩ mwaka wa 607 M.Ĩ.Y. na yaanangwa ĩngĩ nĩ Alomi mwaka wa 70 Ĩ.Y. (Ĩvinda Yitũ) Nayo Mbavilonĩ yaanangwa nĩ Ametia na Avilisia mwaka wa 539 M.Ĩ.Y. Ĩũlũ wa ĩvinda yĩĩ tũĩ, Mbivilia yaĩtye kana silikalĩ ii sya siasa, ila ĩsyĩtaa nyamũ ya kĩthekanĩ, ikavĩndũkĩa “ĩlwaya” na ikĩyumya ngũa, kana kwonanyʼa ũndũ yo yĩilye kwawʼo. Ikayananga vyũ.—Ũvuanʼyo 17:16.

Kwa wʼo silikalĩ sya nthĩ ikeeka kĩndũ ta kĩu? Mbivilia ĩwetete kana ‘Ngai akeekĩa ũu ngoonĩ syoo.’ (Ũvuanʼyo 17:17) Ũkeethĩwa ũndũ wa kĩthũlũmũkĩlo, na waũsengyʼa, na wa kũtelemya, ũndũ ũtataĩĩwe, na ũte kavola.

We waĩle kwosa ĩtambya yaũ? Ĩkũlye atĩĩ: ‘Nĩnĩkwatanĩtye na ndĩni yĩna maũmanyĩsyo na imanyĩo sya Mbavilonĩ Ĩla Ndũa Nene?’ O na ethĩwa ndũthaithaa nayo no wĩkũlye: ‘Nĩnĩekete veva wayo ũkanduluutĩkya?’ Veva wa mũthemba mwaũ? Veva wakũlekeleelya mĩkalĩle mĩthũku, kwenda malĩ na motanu ma nthĩ mbee wa kũmwenda Ngai, kana kũlea kũatĩĩa Ndeto ya Yeova kwa ngenda (o na tũmaũndũnĩ tũla tũnini). Sũanĩa nesa ũndũ ũtonya ũsũngĩa makũlyo asu.

Nĩ kana twendwe nĩ Yeova, nĩ ũndũ wa vata mũno twonanyʼe kwa meko na ngoonĩ sitũ kana tũi mũamba na Mbavilonĩ Ĩla Ndũa Nene. Vai ĩvinda ya kweteela. Ĩitũtavya kana mũminũkĩlyo ũkooka kwa kĩthũlũmũkĩlo Mbivilia yaasyaa atĩĩ: “O ta ũu Mbavilonĩ, ĩla ndũa nene, ĩkekwʼa nthĩ na ũvalũko mũnene na ndĩkoneka ĩngĩ nongi.”—Ũvuanʼyo 18:21.

Ve o ũndũ ũngĩ. O ĩvindanĩ ya “saa wa kũsilĩla” Yeova Ngai akasilĩla walanyʼo wa siasa na anene ma wʼo, na ala matetĩkĩlaa Ũsumbĩki wake ũla wĩ mokonĩ ma Yesũ Klĩsto. (Ũvuanʼyo 13:1, 2; 19:19-21) Woni wa wathani ũla ũandĩkĩtwe ĩvukunĩ ya Ndanieli 2:20-45 wonanĩtye mosumbĩ ma siasa kuma ĩvinda ya Mbavilonĩ ya tene kũka kũvika ũmũnthĩ ta mũvwʼanano mũnene wa thaavu, vetha, kĩaa na ũthuku na yũmba. Ũiweta ĩũlũ wa ĩvinda yĩĩ wathani ũsu waĩtye atĩĩ: “Ngai wa ĩtunĩ akaũngamya ũsumbĩ ũtakaanangĩka tene na tene.” Na ĩũlũ wa ũndũ Ũsumbĩ ũsu ũkeka nthĩnĩ wa “saa wa kũsilĩla” wa Yeova, Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Ũkatilanga ilungu na kũmina mosumbĩ asu onthe, nawʼo ũkekalaa tene na tene.”—Ndanieli 2:44.

Mbivilia ĩkanasya athaithi ma wʼo kana maikende “syĩndũ sya nthĩ”—mĩendele ya andũ ala mate mũamba na Ngai wa wʼo. (1 Yoana 2:15-17) Ũtwi waku na meko maku nĩmonanasya kana vate nzika we wĩ ngalĩko ya Ũsumbĩ wa Ngai? Nĩwʼo ũwiaa mbee thayũnĩ waku?—Mathayo 6:33; Yoana 17:16, 17.

[Ĩsandũkũ ĩthangũnĩ ya 14]

Mũminũkĩlyo Ũkooka Ĩndĩĩ?

“Nũndũ saa ũla mũtataĩĩe nĩwʼo wĩũka ũla Mwana wa mũndũ.”—Mathayo 24:44.

“Syaĩĩsyai . . . nũndũ mũtyĩsĩ mũthenya kana saa.”—Mathayo 25:13.

“Ndũkekala.”—Avakuki 2:3.

[Ĩsandũkũ ĩthangũnĩ ya 14]

We Ũkamanya Nũalyũla Mwĩkalĩle Waku?

Kethĩwa no ũmanye vyũ kana mũthenya wa Ngai wa ũsilĩlo ndwĩũka myaka mĩvũthũ yũkĩte, ũu no ũalyũle ũndũ ũtũmĩaa thayũ waku? Ethĩwa mũminũkĩlyo wa walanyʼo ũũ nũminĩte kũvĩtũka ĩvinda yĩla waweteele, ũu nũtumĩte ũleela nthĩnĩ wa kũmũthũkũma Yeova?—Aevelania 10:36-38.

Kwĩthĩwa kwitũ tũtesĩ ĩvinda yĩu kũtumaa twonanyʼa kana tũmũthũkũmaa Ngai na ieleelo nzeo. Ala mesĩ Yeova nĩmaeleawa kana kwonanyʼa kĩthito ndatĩka sya mũthya kũitonya ũmwendeesya Ngai, ũla wonaa kĩla kĩ ngoonĩ.—Yelemia 17:10; Aevelania 4:13.

Ala mendete Yeova kwa wʼo mamũtongoasya mbee ĩvinda yonthe. Aklĩsto ma wʼo nĩmatethasya wĩa o ta andũ ala angĩ. Kĩeleelo kyoo ti methĩwe athwii, ĩndĩ nĩ methĩwe na syĩndũ imeanĩe na ingĩ sya kũaĩa ala angĩ mena vata. (Aeveso 4:28; 1 Timotheo 6:7-12) Na nĩmetanĩthasya na kũvĩndũa nzeve, ĩndĩ wendi woo ti kwĩka ũndũ andũ ala angĩ mekwĩka. (Maliko 6:31; Alomi 12:2) O ta Yesũ Klĩsto mo matanĩaa kwĩka kwenda kwa Ngai.—Savuli 37:4; 40:8.

Aklĩsto ma wʼo mendaa kwĩkala thayũ nĩ kana mamũthũkũmae Yeova tene na tene. Wĩkwatyo ũsu ti ũndũ mũnini, atĩ nũndũ no mũvaka meteele moathimo mana kavinda kaasanga mbee wa ũndũ amwe matalĩthasya.

[Visa ĩthangũnĩ ya 15]

Ũkũlyo Ĩũlũ wa Ũsumbĩki Ũla Mũnene Vyũ

Nĩ kana tũelewe nĩkĩ Ngai ũekete thĩna mwingĩ ũendee, nĩtwaĩlwe nĩkũelewa ũndũ ũkonanĩtye na ũsumbĩki wake mũnene. Ũsumbĩki mũnene nĩ kyaũ? Nĩ kwĩthĩwa na ũkũmũ ũte maela.

Nũndũ Yeova nĩwe Mũmbi na nĩwaĩlĩtwe nĩ kũsumbĩka nthĩ na ala onthe mekalaa ĩũlũ wayo. Ĩndĩ Mbivilia ĩeleasya kana nthĩnĩ wa isitoli ya andũ, ũsumbĩki mũnene wa Yeova nĩwakananĩiwʼe. Satani ũla Ndevili aisye kana Yeova nũsũvĩaa andũ mũno, na kana Nĩwakengie asyai maitũ ma mbee ĩũlũ wa ũndũ kũkethĩwa malea kwĩwʼa mwĩao wa Ngai na kwĩka maũndũ na nzĩa syoo, na kana kwĩthĩwa kwaĩ ũseo mũno makesumbĩka mo ene vandũ va kũsumbĩkwa nĩ Ngai.—Mwambĩlĩlyo, kĩlungu kya 2, 3.

Kethĩwa Ngai nĩwaanangie alei asu vau kwa vau, ũu wĩthĩwa woonanisye ũtonyi wake, ĩndĩ ndwĩthĩwa waamina mokũlyo ala maumĩlilwʼe. Vandũ va kwananga alei asu ate kweteela, Yeova aekie syũmbe ila syĩ kĩlĩko syĩyonee ũsyao wa kũlea kũmwĩwʼa. O na kau ũu nũtumĩte tũthĩna, nĩwatumie twĩsa kũsyawa.

Kwa ngalama nene kwake mwene, Yeova kwa wendo, nĩwaseũvisye mũvango nĩ kana andũ ala mamwĩwʼaa na kũĩkĩĩa nthembo ya wovosyo ya Mwana wake maumwʼe naĩnĩ na maũndũ ala ĩetae, na maitũa tene na tene Valatisonĩ. Ũu ũkeanĩwʼa, o na ethĩwa nĩkwĩsĩla ũthayũũkyo kuma kĩkwʼũnĩ.

O na ĩngĩ kũnengane ĩvinda ya kũmina ũndũ ũsu nĩkũnengete athũkũkũmi ma Ngai mwanya wa kwonanyʼa kana nĩmatonya kwĩthĩwa na mũvea nũndũ wa wendo wa Ngai na kwonanyʼa ũlũmanyʼo woo kwa Yeova maũndũnĩ onthe. Kũminwa kwa ũkũlyo ĩũlũ wa ũsumbĩki mũnene Vyũ, o vamwe na ũndũ ũkonanĩtyʼe nawʼo, ũlũmanyʼo wa mũndũ kwa Ngai, nĩ maũndũ ma vata mũno nĩ kana kwĩthĩwe ndaĩa yaĩle kwa mĩao nthĩ yonthe. Vate ũu mũuo wa nthĩ ndwĩsa kwĩthĩwa.a

[Maelesyo]

a Maũndũ asu o vamwe na maũndũ ala makonanĩtyʼe namo nĩmaeleetwʼe kwa ũliku ĩvukunĩ Mkaribie Yehova yĩkyavĩthĩtwʼe nĩ Ngũsĩ sya Yeova.

[Visa]

Walanyʼo wa silikalĩ sya siasa wa nthĩ yonthe ũkaanangwa

    Kikamba Publications (1950-2025)
    Uma
    Lika Nthĩnĩ
    • Kikamba
    • Tũma
    • Mũvangĩle ũla ũkwenda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mĩao ya Kũtũmĩa
    • Ũvoo Waku wa Kĩmbithĩ
    • Mpangilio wa Faragha
    • JW.ORG
    • Lika Nthĩnĩ
    Tũma