Woni wa Mbivilia Ĩũlũ wa Kũthasya Mũtwaano na Kũtaanĩsya

Yeova endaa ala matwaanĩte meanĩsye maũndũ ala meevĩtie ĩla matwaanaa. Ĩla Yeova wakwatanisye Atamu na Eva nthĩnĩ wa mũtwaano, aisye atĩĩ: “Mũndũ mũũme . . . akalũmanʼya na mũka wake: nao makeethĩwa mwĩĩ ũmwe.” Ĩtina Yesũ Klĩsto nĩwatũngĩlĩĩle ndeto isu na ongela kwasya: “Ala Ngai ũlũmanĩtye ĩndĩ, mũndũ ndakaamataanʼye.” (Mwambĩlĩlyo 2:24; Mathayo 19:3-6) Kwoou, Yeova na Yesũ monaa mũtwaano ne ngwatanĩo yaĩle kũendeea nginya ĩla ũmwe wa ala matwaanĩte ũkakwʼa. (1 Akolintho 7:39) Nũndũ mũtwaano nĩ mũvango mũtheu, kũthasya mũtwaano kũyaĩle kwoneka o ta ũndũ mũvũthũ. Yeova nũmenete kũthasya mũtwaano vate mũsingi wa Maandĩko.—Malaki 2:15, 16.

Ve mũsingi wĩva wa Maandĩko wa kũthasya mũtwaano? Yeova nũmenete ũlaalai kana mũndũ kũkoma na ũngĩ nza wa mũtwaano. (Mwambĩlĩlyo 39:9; 2 Samueli 11:26, 27; Savuli 51:4) Yeova amenete ũlaalai mũno nginya aketĩkĩla wĩthĩwe ne wʼo mũsingi wa kũthasya mũtwaano. (Wenda kũmanya ũlaalai nĩ kyaũ, sisya Kĩlungu kya 9, na ũisoma kalungu ka 7 kala kaeleetye ĩũlũ wa ũlaalai.) Yeova nũmwĩtĩkĩlĩtye ũla ũtekĩte ũlaalai anyuve katĩ wa kũthasya mũtwaano wake kana kũendeea kwĩkala na ũla matwaanĩte, o na ethĩwa nĩwĩkĩte ũlaalai. (Mathayo 19:9) Kwoou, ũsu ũtekĩte ũlaalai akatwʼa kũthasya mũtwaano, ũndũ ũsu ndũmũthatya Yeova. Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo, kĩkundi kya Kĩklĩsto kĩimũsukuma mũndũ o na ũmwe athasye mũtwaano. O na nĩvatonyeka maũndũ mana makatuma ũla ũtekĩte ũlaalai atwʼa kũendeea kwĩkalanyʼa na mũũme kana mũka wake wĩkĩte ũlaalai, mũno mũno ethĩwa ũsu wĩkĩte ũlaalai nĩweelila kuma ngoonĩ. Ĩndĩ ala me na mũsingi wa Maandĩko wa kũthasya mũtwaano, no nginya metwʼĩĩe mo ene ethĩwa nĩmekwĩka ũu, na mayĩthĩwa meyũmbanĩtye kwĩtĩkĩlana na maũndũ o na meva ala matonya kumana na ũtwi woo.—Akalatia 6:5.

Ve maũndũ amwe mavĩtũkĩte kĩasi ala matumĩte Aklĩsto amwe matwʼa kũtaanĩsyaa na ũla matwaanĩte nake, kana makathasya mũtwaano woo o na kau vai ũmwe katĩ woo wĩkĩte ũlaalai. Veethĩwa vailyĩ ũu, Mbivilia yaĩtye kana ũla ũnũũtia ũngĩ “nĩeyĩkalye ate mũtwae, kana ethĩwa ti ũu, ewʼane na mũũme wake.” (1 Akolintho 7:11) Mũklĩsto ta ũsu ndethĩawa e mũthasye kũtwaana na mũndũ ũngĩ. (Mathayo 5:32) Kwasũanĩa maũndũ aa mavĩtũkĩte kĩasi ala matumĩte amwe mataanĩsya.

Kũlea na ngũlũ kwĩanĩsya mavata ma mũsyĩ. Mũsyĩ no wĩthĩwe na ũkya mwingĩ na ũkosete syĩndũ ila sya vata thayũnĩ, nũndũ mwene mũsyĩ ndekwĩanĩsya mavata ma andũ make, o na kau e na ũtonyi wa kwĩka ũu. Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Mũndũ o na wĩva ũtamasũvĩaa ala . . . ma nyũmba yake, nũkaĩĩte ũla mũĩkĩĩo, na nĩ mũthũku mbee wa ũla ũtetĩkĩlĩte.” (1 Timotheo 5:8) Mũndũ ta ũsu alea kũalyũka, mũka wake nĩwaĩle kũtwʼa ethĩwa nũkwosa valũa wa kũtaanĩsya na mũũme wake nĩ kana we na syana syake maikalike thĩnanĩ. Vate nzika, atumĩa Aklĩsto nĩmaĩle kũkunĩkĩla maũndũ nesa ethĩwa Mũklĩsto ewetwa kana ndekwĩanĩsya mavata ma mũsyĩ wake. Mũndũ no atengwe na kĩkundi nũndũ wa kũlea kwĩanĩsya mavata asu.

Kũũmĩwʼa mũno kĩ-mwĩĩ. Mũndũ no ethĩwe aimwĩka mũũme kana mũka maũndũ ma kũũmĩsya mũno ũkethĩa ũima wake wa mwĩĩ kana thayũ wake wĩ mũisyonĩ. Ethĩwa ũla ũkwĩka ũu nĩ Mũklĩsto, atumĩa ma kĩkundi nĩmaĩle kũkunĩkĩla ũndũ ũsu. Mũndũ no atengwe na kĩkundi ethĩwa e na kĩmanyĩo kya kũthilĩka kana kũũmĩsya angĩ.—Akalatia 5:19-21.

Ethĩwa mũndũ e mũisyonĩ vyũ kĩ-veva. Mũndũ no atume wĩthĩwa wĩ ũndũ wĩ vinya kwa ũla ũtwaanĩte nake kũendeea na ũthaithi wa wʼo, kana akatata kũmũlasimĩthya atũle mĩao ya Ngai kwa nzĩa ĩmwe kana ĩngĩ. Veethĩwa vailyĩ ũu, ũla wĩ thĩnanĩ ta ũsu, nũtonya kũsũanĩa kana nĩ kenda ethĩwe atonya ‘kũmwĩwʼa Ngai mbee wa andũ,’ vai ũndũ ũngĩ ũtonya kwĩka eka kũthi kotinĩ anengwe valũa wa kũtaanĩsya.—Meko ma Atũmwa 5:29.

Nthĩnĩ wa maũndũ asu mavĩtũkĩte kĩasi maneenewa, vai mũndũ waĩle kũthingʼĩĩsya ũla ũte na mavĩtyo ataanĩsye kana aendeee kwĩkala na ũla matwaanĩte. O na kau atumĩa na anyanya aimu kĩ-veva no matetheesye ala me na thĩna nthĩnĩ wa mũtwaano na kũmataa maitũmĩa Mbivilia, ve vinya kũmanya nesa maũndũ onthe ala maendeeaa katĩ wa mũndũ na mũka. No Yeova weka ũtonya kũmanya nesa kĩla kĩendeeaa. Na ethĩwa mũndũũme kana mũndũ mũka Mũklĩsto akongela mautĩĩo mathĩna ma mũsyĩ wake, e na kĩeleelo kya kũtaanĩsya na ũla ũtwaanĩte nake, vate nzika ndethĩwa aitaĩa Ngai kana aitaĩa mũtwaano. Yeova nĩwonaa ũseleke o na wĩva mũndũ ũtonya kũtũmĩa nĩ kana ataanĩsye na ũla ũtwaanĩte nake, o na mũndũ ũsu akaũvitha ata. Vai nzika kana “kĩla kĩndũ nĩkĩvuanyʼe na kĩ ũtheinĩ methonĩ make, nake nĩwe kwake tũkaumya ũtalo wa maũndũ ala tweekie.” (Aevelania 4:13, The Holy Bible in Current Kikamba Language) Ĩndĩ ethĩwa ũndũ mũna ũtonya kũmũlikya mũisyonĩ mũnene Mũklĩsto ũla ũte na mavĩtyo nũkũendeea, o na vala we nũtatĩte ũndũ ũtonya, vai mũndũ waĩle kũmumanyʼa Mũklĩsto ũsu ethĩwa nũkũtwʼa kũtaanĩsya na mũũme kana mũka wake. O na veethĩwa vailyĩ ata, “ithyonthe tũkaũngama mbee wa kĩvĩla kya sila kya Ngai.”—Alomi 14:10-12.