Andũ aingĩ nĩmaekete ndĩni nũndũ maikwataa ũkiakisyo kana mosũngĩo ma makũlyo ala ma vata vyũ thayũnĩ woo. Kwoou, nĩkĩ waĩle kũthi maũmbanonĩ ma Kĩklĩsto ma Ngũsĩ sya Yeova? Ũkakwata moathimo meva maũmbanonĩ asu?

Ũtanu wa kwĩthĩwa vamwe na andũ mendanĩte na mathĩnĩkĩanaa. Ĩvinda ya atũmwa, kwaĩ ikundi sya Aklĩsto ila syaĩ na maũmbano ma kũmũthaitha Ngai, kwĩmanyĩsya Maandĩko, na kwĩkĩana vinya. (Aevelania 10:24, 25) Maũmbano moo meethĩawa na wendo na kwoou nĩmeewʼaa me katĩ wa anyanya ma wʼo​—ana-a-asa moo ma kĩveva. (2 Athesalonika 1:3; 3 Yoana 14) Kwa kũatĩĩaa ngelekanyʼo yoo tũkwataa ũtanu o ta ũla maĩ nawʼo.

Ũathimo wa kũmanya ũndũ ũtonya kũtũmĩa myolooto ya Mbivilia. O tondũ Mbivilia ĩeleetye, aũme, aka, na syana mombanaa vamwe onthe. Alimũ me na ũmanyi wa kũmanyĩsya nĩmatũmĩaa Mbivilia kũtũtetheesya kũmanya ũndũ tũtonya kũtũmĩa myolooto ya yo thayũnĩ witũ. (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 31:12; Neemia 8:8) Ithyonthe nĩtũtonya kumya maelesyo na kwina, na kwa nzĩa ĩsu nĩtumbũlaa wĩkwatyo witũ wa Kĩklĩsto.​—Aevelania 10:23.

Ũathimo wa kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo mũlũmu nthĩnĩ wa Ngai. Mũtũmwa Vaulo eeie kĩkundi kĩmwe katĩ wa ila syaĩ kwʼo ĩvinda yake ũũ: “Nĩ na mea ma kũmwona, . . . nĩ kana nyie vamwe nenyu tũkiakianʼye, kĩla ũmwe wa ithyĩ ũndũ wa mũĩkĩĩo wa ũla ũngĩ, wenyu na wakwa.” (Alomi 1:11, 12) Kwĩthĩawa vamwe na athaithi ala angĩ maũmbanonĩ nĩkwĩkĩaa vinya mũĩkĩĩo witũ na ũtwi witũ wa kwĩkala kwosana na myolooto ya Mbivilia.

Nũũkũlwʼa ũke maũmbanonĩ maitũ ma kĩkundi ala maatĩĩe nĩ kana wĩyonee maũndũ asu we mwene. Ũkathokwʼa kwa ũtanu. Vaiĩ kĩndũ ũĩvaa kwondũ wa maũmbano asu, o na vaiĩ mbesa ikolanawʼa.

• Maũmbano maitũ ma kĩkundi maatĩĩaa ngelekanyʼo yĩva?

• Tũkwataa moathimo meva kwa kũthi maũmbanonĩ ma Kĩklĩsto?

O na ethĩwa twĩĩsĩla kĩthekanĩ, kana o na ethĩwa kwĩ mbua kana syũa yingĩ, ithyĩ nĩtũendaa maũmbanonĩ ma Kĩklĩsto tũtekũtĩĩa. Nĩkĩ Ngũsĩ sya Yeova syĩkĩaa kĩthito kya kũmbana na athaithi ala angĩ, o na ethĩwa syĩ na mathĩna kana mĩnoo nũndũ wa kũthũkũma mũthenya mũima?

Ũndũ ũsu nũtumaa tũendeea nesa. Aineena ĩũlũ wa ala tũmbanaa namo kĩkundinĩ, Vaulo aandĩkie: “Nĩtũsisyei mũno . . . kĩla ũmwe waitũ.” (Aevelania 10:24, Kikamba New Testament) Ndeto isu syonanasya kana nĩtwaĩle kũmanya ala angĩ nesa. Kwoou, ndeto sya mũtũmwa Vaulo itwĩkĩaa vinya tũthĩnĩkĩae ala angĩ. Kwa kũmanya andũ ala angĩ kĩkundinĩ, nĩtũmanyaa ũndũ amwe moo masindie mathĩna o ta ala twĩ namo, na kana nĩmatonya kũtũtetheesya twĩke ũu.

Tũkwataa anyanya ma wʼo. Maũmbanonĩ maitũ, tũmbanaa na kĩkundi kya anyanya ma wʼo. Mavinda angĩ, nĩtũtũmĩaa ĩvinda vamwe kwĩtanĩthya na maũndũ maĩle. Kwĩthĩwa vamwe na anyanya maitũ maũndũnĩ ta asu kũtũtethasya ata? Nĩkũtumaa twona angĩ me ma vata mũnango, na ũu nũlũlũmĩĩlasya wovano witũ wa wendo. Kwoou, ĩla anyanya maitũ makwatwa nĩ mathĩna, nĩtũmatetheeasya kwa ngoo ya kwenda nũndũ twĩ na ũnyanya mũlũmu namo. (Nthimo 17:17) Kwa kwĩthĩwa twĩ na ũnyanya na andũ onthe kĩkundinĩ, nĩtwonanasya kana ‘nĩtũũsũvĩana.’​—1 Akolintho 12:25, 26.

Twĩkwĩkĩa vinya ũnyuve ala mekaa kwenda kwa Ngai methĩwe anyanyau. Anyanya ta asu ũkamakwata katĩ wa Ngũsĩ sya Yeova. Ame! Ndũkaeke ũndũ o na wĩva ũũsiĩĩe kwĩthĩwa na ũnyanya naitũ.

• Nĩkĩ nĩ ũndũ mũseo kwitũ kwĩthĩwa na ala angĩ maũmbanonĩ?

• Nĩ ĩndĩĩ wenda kũka maũmbanonĩ ma Ngũsĩ sya Yeova na kũmanyana naitũ?

Maũndũ ala meethĩawa mũno mũno maũmbanonĩ ma Kĩklĩsto ma ĩvinda ya atũmwa maĩ mbathi, mboya, na kũsoma Maandĩko o vamwe na kũmaneenea. Vayeethĩawa na syĩthĩo sya kĩndĩni. (1 Akolintho 14:26) Maũmbano maitũ mekawa o ta ũu.

Momanyĩsyo maumawʼa Mbivilianĩ na nĩmatonya kũtũtethya. Mũthyanĩ wa kĩla kyumwa, kĩla kĩkundi nĩkyũmbanaa kĩthukĩĩsye kwa ndatĩka 30 ũvoo umĩte Mbivilianĩ ĩũlũ wa ũndũ Maandĩko makonanĩtye na mathayũ maitũ ĩvindanĩ yĩĩ. Ithyonthe nĩtwĩkĩawa vinya tũvue Mbivilia sitũ nĩ kana tũatĩanĩe na mumya wa ũvoo ĩla ũkũsoma Maandĩko. Ĩtina wa ũvoo ũsu, nĩvethĩawa na ĩsaa yĩmwe ya Ĩsomo ya “Mũsyaĩĩsya.” Ĩvinda ya ĩsomo yĩu, andũ kĩkundinĩ methĩawa me athokye maumye maelesyo ĩũlũ wa ũvoo ũla ũneenewa kuma ĩkasetinĩ ya kwĩmanyĩsya ya Mũsyaĩĩsya. Ĩsomo yĩu yĩtũtetheeasya kũatĩĩa myolooto ya Mbivilia mathayũnĩ maitũ. Kĩla kĩkundi nthĩnĩ wa ikundi mbee wa 110,000 nthĩ yonthe, kĩmanyĩasya ĩsomo o yĩla yĩkwĩmanyĩwʼa nĩ ikundi ila ingĩ.

Nĩtũtetheeawʼa kwĩthĩwa twĩ amanyĩsya aseo. Ĩngĩ, nĩtũmbanaa mũthenya ũngĩ kyumwanĩ. Ũmbano ũsu wĩthĩawa na ilungu itatũ. Tũtũmĩaa kavuku kaseũvawʼa kĩla mwei ketawa Kavuku ka Kwĩmanyĩsya ka Ũmbano. Kĩlungu kya mbee kya ũmbano ũsu kĩla kĩtawa Maũndũ ma Vata Kuma Ndetonĩ ya Ngai nĩkĩtũtetheeasya kũelewa nesanga kĩlungu kĩna kya Mbiviliaandũ methĩawa mambie kũsoma. Kĩla kĩatĩĩaa kyu kĩtawa Ĩkĩa Kĩthito Wĩthĩwe Mũtavanyʼa Mũseo, nakyo kĩthĩawa na mawonanyʼo ma ũndũ tũtonya kũneenea Mbivilia na andũ angĩ. Ũla ũkũtaana nũtetheeasya amanyĩwʼa asu meke maendeeo nthĩnĩ wa kũsoma na kũneena. (1 Timotheo 4:13) Nakyo kĩlungu kya mũthya kĩtawa Mwĩkalĩle wa Aklĩsto, na nĩkĩneeneeaa ũndũ tũtonya kũtũmĩa myolooto ya Mbivilia kĩla mũthenya. Kĩlungu kĩu no kĩkawa kwa nzĩa ya makũlyo na mosũngĩo, na nĩkĩtũtetheeasya kũelewa Mbivilia mũnango.

Wooka maũmbanonĩ maitũ, vate nzika ũkendeewʼa nĩ momanyĩsyo maseo ma Mbivilia ala wĩmanyĩwʼa.​—Isaia 54:13.

• Ũtonya kwĩkwatya kwĩwʼa maũndũ meva maũmbanonĩ ma Ngũsĩ sya Yeova?

• We wenda kũka ũmbanonĩ wĩva katĩ wa maũmbano maitũ ma kĩla kyumwa?

Nĩwoona vĩsanĩ ila syĩ kavukunĩ kaa ũndũ Ngũsĩ sya Yeova syĩkĩaa ngũa nesa ĩla syĩ ũmbanonĩ woo wa kĩkundi? Nĩkĩ twendaa kwĩkĩa ngũa nesa na kwĩyanakavya kwa nzĩa ĩla yaĩle?

Nĩ kana tũmũnenge Ngai witũ ndaĩa. Nĩwʼo Ngai ndasiasya sula yoka, kana mũvwʼanĩle witũ. (1 Samueli 16:7) Ĩndĩ, ĩla twoombana kũmũthaitha, twĩthĩawa na wendi wa kuma ngoonĩ wa kwĩthĩwa twĩ na ndaĩa kwa Ngai na kwa ala tũthaithaa namo. Tũketwa tũthi mbee wa mũsili kotinĩ, twĩkĩa ngũa nesa nũndũ nĩtũũnenga kĩvĩla kyake ndaĩa. O ta ũu, mwĩkĩĩle witũ wa ngũa ĩla twĩ maũmbanonĩ nĩwonanasya kana nĩtũũmũnenga ndaĩa “Mũsili wa nthĩ yonthe,” Yeova Ngai, na kũvanenga ndaĩa vandũ vala tũũmũthaithĩa.​—Mwambĩlĩlyo 18:25.

Nĩ kana twonanyʼe myolooto ĩla tũatĩĩaa thayũnĩ witũ. Mbivilia nĩyĩkĩaa Aklĩsto vinya mekĩe ngũa kwa “wĩnyivyo na kĩlĩko.” (1 Timotheo 2:9, 10) Kwĩkĩa ngũa twĩ na “wĩnyivyo” kwonanasya kana tũyĩkĩaa ngũa sya kwĩyonanyʼa, itavwʼĩkĩte mwĩĩ nesa, kana ituma andũ methĩwa na mesilya mataĩle kũtwelekela. Ĩngĩ, kwĩthĩwa na “kĩlĩko” nĩkũtũtetheeasya kũnyuva ngũa nzeo na syaĩle. Ĩndĩ, myolooto ĩsu no ĩtũnengete mwanya wa kũnyuva ngũa sya mĩthemba ĩla tũkwenda. Ithyĩ ‘twanakavasya ũmanyĩsyo wa Mũtangĩĩi waitũ’ na ‘kũmũtaĩa Ngai’ kwa kwĩkĩa ngũa nesa ĩndĩ ti kwa ndeto syoka. (Tito 2:10; 1 Vetelo 2:12) Kwa kwĩkĩa ngũa nesa ĩla tũũthi maũmbanonĩ, nĩtũtonya kũtuma andũ methĩwa na mawoni mathũku kana maseo kwelekela ũthaithi wa Yeova.

O na ethĩwa ĩvindanĩ yĩĩ ndwĩ na ngũa syaĩle, ndũketĩkĩle ũu ũkũsiĩĩe kũthi maũmbanonĩ nthĩnĩ wa Nyũmba ya Ũsumbĩ. Nĩ kana ngũa sitũ syĩthĩwe syĩ ntheu na syĩ mbaĩlu, ti lasima syĩthĩwe syĩ sya thooa mũnene kana syĩ sya kũkusya metho.

• Nĩkĩ nĩ ũndũ wa vata kwĩkĩa ngũa nesa ĩla tũũmũthaitha Ngai?

• Nĩ myolooto yĩva ĩtũtetheeasya ĩũlũ wa kwĩkĩa ngũa na kwĩyanakavya?

Ethĩwa nĩwĩmanyĩasya Mbivilia na ũmwe wa Ngũsĩ sya Yeova, nĩvatonyeka ũkethĩwa ũsomaa mbee ũvoo ũla mũkũka kwĩmanyĩsya. Nĩ kana ũtetheke vyũ, nĩ ũndũ ũseo kwĩka oou mbee wa kũthi maũmbanonĩ ma kĩkundi. Nĩtũtethekaa mũno tweethĩwa na mũvango mũseo wa kwĩmanyĩsya.

Nyuva saa na vandũ va kwĩmanyĩĩsya. Nĩ ĩvinda yĩva kĩlĩko kyaku kĩtonya kũkwatya maũndũ nesa? Nĩ kwakya tene, mbee wa kũthi wĩanĩ, kana nĩ wĩoo syana syakoma? O na ethĩwa ndũtonya kwĩmanyĩsya kwa ĩvinda ĩasa, nyuva ĩvinda yĩla ũtonya kũtũmĩa kwĩmanyĩsya, na ndũkaeke kĩndũ o na kĩva kĩũsiĩĩe. Mantha vandũ vauĩtye na ũivosya syĩndũ ila itonya kwelelũkya kĩlĩko ta kameme, televiseni, na simũ. Kũvoya mbee wa kwĩmanyĩsya kũkaũtetheesya ndũkethĩwe na mesilya maingĩ ĩũlũ wa mawĩmakĩo ma mũthenya ũsu. Kwa kwĩka ũu nũtonya kũelewa nĩ maũndũ ala ũũsoma kuma Ndetonĩ ya Ngai.​—Avilivi 4:6, 7.

Kulula kana wĩkĩe ũvano maũndũ mana ĩla ũũsoma, na ũyĩyũmbanyʼa kumya maelesyo. Ambĩĩa kwa kũsisya ũvoo wʼonthe nĩ kana ũmanye ũvoo ũsu wĩneena ĩũlũ wa kyaũ. Sũanĩa ĩũlũ wa kyongo kya ũvoo ũsu, sisya ũndũ syongo nini ikonanĩtye na ũvoo wʼonthe, na ũikunĩkĩla visa na makũlyo ma kũsyokeleela ala mekwonanyʼa nesa maũndũ ala manene. Weeka ũu soma kĩla ĩvungu, na ũimantha ũsũngĩo wa makũlyo ala monanĩtwʼe. Soma maandĩko ala monanĩtwʼe, na ũisũanĩa ũndũ mekwĩkĩa vinya ũvoo ũsu. (Meko ma Atũmwa 17:11) Wakwata ũsũngĩo wa ĩkũlyo, kulula kana wĩkĩe ũvano ndeto ila sya vata nthĩnĩ wa ĩvungu nĩ kana wĩthĩwe ũtonya kũlilikana ũsũngĩo ũsu. Na ĩndĩ ũmbanonĩ, nũtonya kũkĩlya kwʼoko wenda na ũyumya maelesyo makuvĩ ũitumĩa ndeto syaku mwene.

Kwa kũkunĩkĩla maũndũ me kĩvathũkanyʼo ala maneeneawa kĩla kyumwa maũmbanonĩ, ũkongeleela maũndũ meũ “kyũmbanĩsyonĩ” kyaku kya ũmanyi wa Mbivilia.​—Mathayo 13:51, 52.

• Ũtonya kwĩthĩwa na mũvango mwaũ wa kwĩyũmbanĩsya maũmbano?

• Ũtonya kwĩyũmbanyʼa ata nĩ kana umye maelesyo ũmbanonĩ?

Kuma tene, Yeova endaa andũ ma kĩla mũsyĩ methĩwe na ĩvinda vamwe nĩ kana mũsyĩ woo wĩthĩwe na vinya kĩveva na mũamba mũlũmu. (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 6:6, 7) Kĩu nĩkyo kĩtumi Ngũsĩ sya Yeova inyuvaa ĩvinda ĩna kĩla kyumwa nĩ kana syĩthĩwe na ũthaithi wa mũsyĩ na kũneenea kwa ũthasyo maũndũ ma kĩveva ala makonetye mavata moo. O na ethĩwa wĩkalaa wĩ weka, nũtonya kũtũmĩa ĩvinda yĩu kũmũthengeea Ngai kwa kwĩmanyĩsya ũvoo mũna ũnyuvĩte wa Mbivilia.

Nĩ ĩvinda ya kũmũthengeea Yeova. “Mũthengeei Ngai, nake akamũthengeea inywʼĩ.” (Yakovo 4:8) Nĩtũmũmanyaa Yeova nesanga ĩla tweemanyĩsya kwa ũliku ndaĩa syake na meko make kwĩsĩla Ndeto yake, Mbivilia. Nzĩa laisi ya kwambĩĩa ũthaithi wenyu wa mũsyĩ nĩ kũtũmĩa ĩvinda ĩna kũsoma Mbivilia na wasya mwĩ vamwe. Nĩmũtonya kwĩka ũu kwa kũatĩĩa mũvango wa kĩla kyumwa wa kũsoma Mbivilia ũla wĩ nthĩnĩ wa ũmbano wa Mwĩkalĩle wa Aklĩsto na Wĩa wa Kũtavanyʼa. Ilungu ila iũsomwa nitonya kũaanwʼa nĩ kana kĩla ũmwe nthĩnĩ wa mũsyĩ ethĩwe na kalungu kana ka kũsoma, na ĩndĩno onthe maineenea maũndũ ala meemanyĩsya kuma Maandĩkonĩ.

Nĩ ĩvinda ya andũ ma mũsyĩ kwĩthĩwa na mũamba mũseo. Aũme na iveti, o vamwe na asyai na syana, nĩmalũlũmĩĩlasya mũamba woo ĩla mekwĩmanyĩsya Mbivilia me vamwe. Ĩvinda yĩu ya kwĩmanyĩsya yaĩle kwĩthĩwa yĩ na ũtanu, mũuo, na kĩla mũndũ wa mũsyĩ ayĩthĩwa e na mea ma yĩvike. Kwosana na ũkũũ wa syana syoo, asyai no manyuve maũndũ ma kũneenea ala masyaĩlĩte. Nĩmatonya kũnyuva ũvoo kuma ĩkasetinĩ ya Mũsyaĩĩsya na Amkeni! kana kuma kĩsesenĩ kitũ kya jw.org /kam. No maneene ĩũlũ wa thĩna mũna ũkwatie syana syoo sukulu na ũndũ thĩna ũsu ũtonya kũminwa. O na no mwĩloele kĩlungu kĩna kya JW Broadcasting (tv.jw.org) na ĩndĩ mũikĩneenea. Ĩngĩ, nĩmũtonya kũtanĩa kwina vamwe mbathi ila syĩinwa maũmbanonĩ na kũtanĩa kyaũya kĩna ĩtina wa ũthaithi wa mũsyĩ.

Ĩvinda yĩu ya mwanya ya kũmũthaitha Yeova vamwe kĩla kyumwa yĩkatetheesya onthe nthĩnĩ wa mũsyĩ kwenda Ndeto ya Ngai, nake akaathima kĩthito kyenyu mũno.​—Savuli 1:1-3.

• Nĩkĩ tũmanthaa ĩvinda kwondũ wa ũthaithi wa mũsyĩ?

• Asyai matonya kwĩka ata nĩ kana onthe nthĩnĩ wa mũsyĩ matanĩe ĩvinda yĩu?

Nĩkĩ andũ aa me na ũtanu mwingĩ? Me ũmbanonĩ ũmwe katĩ wa maũmbano maitũ manene. O ta athũkũmi ma Ngai ma ĩvinda ya tene, ala meeĩtwe mombanae mavinda atatũ kwa mwaka, nĩtwĩthĩawa na wendi wa kũmbana vamwe maũmbanonĩ manene. (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 16:16) Kĩla mwaka, twĩthĩawa na maũmbano manene atatũ: maũmbano elĩ ma mũthyũlũlũko, kĩla ũmbano wĩ wa mũthenya ũmwe, na ũmbano mũnene wa mĩthenya ĩtatũ. Maũmbano asu matũtethasya ata?

Nĩmekĩaa vinya ngwatanĩo ya Kĩklĩsto ya ana-a-asa. O tondũ Aisilaeli matanĩaa kũmũtaĩa Yeova “maũmbanonĩ,” o naitũ nĩtũtanĩaa kũmũthaitha vamwe maũmbanonĩ asu ma mwanya. (Savuli 26:12; 111:1) Maũmbano asu nĩmatũnengae mwanya wa kũtanĩa kũmbana vamwe na Ngũsĩ kuma ikundi ingĩ kana nthĩ ingĩ. Mũthenya, nĩtũtanĩaa lĩu twĩ ũmbanonĩ, na ũu nũtumaa maũmbano asu methĩwa me ma kũtanĩthya. (Meko ma Atũmwa 2:42) Maũmbanonĩ asu manene nĩtwĩyoneaa wendo ũla ũkwatanasya “ana-a-asa” nthĩ yonthe.​—1 Vetelo 2:17.

Nĩmatũtetheeasya kwĩka maendeeo ma kĩveva. Aisilaeli nĩmatethekie mũno ĩla maeleilwʼe na ‘mamanya ndeto’ sya Maandĩko. (Neemia 8:8, 12) O naitũ nĩtũtanĩaa momanyĩsyo ma Mbivilia ala tũkwataa maũmbanonĩ maitũ manene. Kĩla ũmbano wĩthĩawa na kyongo kyumĩte Maandĩkonĩ. Kwĩsĩla maũvoo ma kwendeesya, maũvoo maatĩanĩe, na mawonanyʼo ma maũndũ mekĩkĩte, nĩtwĩmanyĩasya ũndũ tũtonya kwĩka kwenda kwa Ngai thayũnĩ witũ. Nĩtwĩkĩawa vinya ĩla tweewʼa maelesyo ma ana-a-asa ĩũlũ wa ũndũ maendee kũtata kwĩkala mwĩkalĩle wa Kĩklĩsto mavindanĩ aa momũ. Nthĩnĩ wa ũmbano mũnene wa mĩthenya ĩtatũ, ndulama ikonetye athũkũmi ma Ngai ma tene nitũtetheeasya kũelewa nesa maũvoo ma Mbivilia na iitwonyʼa ũndũ tũtonya kũmatũmĩa. Nthĩnĩ wa kĩla ũmbano mũnene, andũ ala mekwenda kwonanyʼa kana nĩmeyumĩtye kũmũthũkũma Ngai nĩmavatisawa.

• Nĩkĩ maũmbano manene nĩ mavinda ma ũtanu?

• Ũtonya kũtetheka ata kwa kũthi ũmbanonĩ mũnene?

Ĩvinda ĩkuvĩ mbee wa kĩkwʼũ kyake, Yesũ aisye: “Ũvoo ũũ mũseo wa ũsumbĩ ũkatavanwʼa nthĩ yonthe wĩthĩwe ũkũsĩ kwa mbaĩ syonthe; na ĩndĩ mũminũkĩlyo ũkyũka.” (Mathayo 24:14) Ĩndĩ wĩa ũsu wa kũtavanyʼa nthĩ yonthe waĩ wĩanĩwʼe ata? Kwa kũatĩĩa ngelekanyʼo ĩla Yesũ watũtiĩe ĩla waĩ kũũ nthĩ.​—Luka 8:1.

Tũtataa kũneena na andũ mĩsyĩ kwoo. Yesũ amanyĩisye amanyĩwʼa make matavanyʼe ũvoo mũseo nyũmba na nyũmba. (Mathayo 10:11-13; Meko ma Atũmwa 5:42; 20:20) Atavanyʼa asu ma ĩvinda ya atũmwa nĩmaaĩiwe isio sya kũtavanyʼa. (Mathayo 10:5, 6; 2 Akolintho 10:13) O ta ũu ũmũnthĩ, wĩa witũ wa kũtavanyʼa ũtethawʼa kwa mũvango, na kĩla kĩkundi nĩkĩaĩawa kĩsio kĩna vala kyaĩle kũtavanyʼa. Mũvango ũsu ũtũtetheeasya kwĩanĩsya mwĩao wa Yesũ wa “kũtavya andũ, na kumya ũkũsĩ nesa vyũ.”​—Meko ma Atũmwa 10:42, NW.

Tũtataa kũneena na andũ kwʼonthe kũla maĩ. Ĩngĩ, Yesũ nĩwaiie ngelekanyʼo ya kũtavanyʼa kũla kwĩ makomano ma andũ, ta ũtee wa ũkanga kana kĩthimanĩ kya ndũa. (Maliko 4:1; Yoana 4:5-15) Kwoou, o naitũ nĩtũneenaa na andũ ĩũlũ wa Mbivilia kwʼonthe kũla tũtonya kũmakwatya​—nzĩanĩ, ndũnyũ, kũla andũ mathyũmũĩte, kana simũnĩ. Ĩla twakwata mwanya mũseo, nĩtũmatavasya ũvoo mũseo atũi, ala tũthũkũmaa namo, ala tũsomaa namo, na andũ ma mũsyĩ. Kĩthito kĩu kya kũtata kũtavanyʼa kĩla vandũ kĩtumĩte andũ milioni mbingĩ ĩũlũ wa nthĩ yonthe mewʼa “ũvoo mũseo wa ũtangĩĩo.”​—Savuli 96:2, NW.

Nũkwona ta ve mũndũ ũtonya kũmũtavya ũvoo mũseo ĩũlũ wa Ũsumbĩ wa Ngai, na ũndũ ũvoo ũsu ũtonya kũmũtethya ĩvinda yũkĩte? Nĩwaĩle kũtavya angĩ ũvoo ũsu wa wĩkwatyo kwa mĩtũkĩ ũndũ vatonyeka!

• Nĩ “ũvoo mũseo” wĩva ũla no nginya ũtavanwʼe?

• Ngũsĩ sya Yeova iatĩĩaa ata ngelekanyʼo ya Yesũ ya kũtavanyʼa?

Ndeto “vainia” kaingĩ yonanasya mũndũ ũla wambĩĩaa wĩa mũna isionĩ nzaũ na kwa kwĩka ũu aivingũĩa angĩ nzĩa. Yesũ aĩ ta vainia nũndũ nĩwatũmiwe kũũ nthĩ atethye wĩa ũtonya kũtuma andũ makwata thayũ na aimavingũĩa nzĩa ya kũkwata wovosyo. (Mathayo 20:28) Ũmũnthĩ, aatĩĩi make maatĩaa ngelekanyʼo yake kwa kũtũmĩa ĩvinda yingĩ ũndũ vatonyeka ‘kũtwʼĩkĩthya mbaĩ amanyĩwʼa.’ (Mathayo 28:19, 20) Amwe moo nĩmatwʼĩkĩte mavainia.

Vainia nĩ mũtavanyʼa wa ĩvinda yonthe. Ngũsĩ sya Yeova syonthe nĩ atavanyʼa ma ũvoo mũseo. Ĩndĩ, amwe nĩmavangĩte maũndũ moo nĩ kana methĩwe mavainia ma kĩla ĩvinda, na kĩla mwei matavanasya masaa 70. Nĩ kana meke ũu, aingĩ mathũkũmaa masaa manini wĩanĩ wa kĩmwĩĩ. Ve angĩ manyuvawa methĩwe mavainia ma mwanya kũndũ kũla kwĩ vata mũnene wa atavanyʼa ma Ũsumbĩ, na kĩla mwei matavanasya masaa 130 kana maingangĩ. Mavainia nĩmeanĩawa kwĩkala mate na syĩndũ mbingĩ, me na mũĩkĩĩo kana Yeova akeanĩsya mavata moo. (Mathayo 6:31-33; 1 Timotheo 6:6-8) Ala matatonya kwosa ũvainia wa ĩvinda yonthe no methĩwe mavainia ma mavinda ĩla matonya, na kwa kwĩka ũu mayongela ũthũkũmi woo kwa kũtavanyʼa masaa 30 kana 50 kwa mwei.

Mũndũ atwʼĩkaa vainia nũndũ wa kũmwenda Ngai na kũmenda andũ. O ta Yesũ, ũmũnthĩ nĩtwonaa kana andũ aingĩ me na vata mũnene wa kũmũmanya Ngai na ieleelo syake. (Maliko 6:34) Ĩndĩ, twĩ na ũmanyi ũla ũtonya kũmatethya ũmũnthĩ na kũmanenga wĩkwatyo mũlũmu wa ĩvinda yũkĩte. Kũmwenda mũtũi nĩkũtumaa vainia atũmĩa ĩvinda yake na vinya wake kwa ũlau kũtetheesya angĩ kĩveva. (Mathayo 22:39; 1 Athesalonika 2:8) Kwa nzĩa ĩsu, mũĩkĩĩo wake nũlũlũmĩĩlawʼa, akamũthengeea Ngai, na ayĩthĩwa na ũtanu mwingĩ.​—Meko ma Atũmwa 20:35.

• Ũtonya kwasya vainia nũũ?

• Nĩ kyaũ kĩtumaa andũ amwe mosa ũvainia wa ĩvinda yonthe?

Kuma tene Ngũsĩ sya Yeova syĩthĩĩtwe na sukulu sya kwĩmanyĩsya maũndũ makonetye Mbivilia. Sukulu sya mwanya nĩsyĩkawa kwondũ wa andũ ala meyumĩtye methĩwe atavanyʼa ma ĩvinda yonthe. Sukulu isu nimatetheeasya ‘kwĩanĩsya ũthũkũmi woo.’—2 Timotheo 4:5.

Sukulu ya Mavainia. Ĩla mũndũ wamina mwaka ũmwe e vainia wa kĩla ĩvinda, nũthokawʼa sukulunĩ ya mavainia ĩla yĩthĩawa ya mĩthenya thanthatũ. Sukulu ĩsu nĩtonya kwĩthĩwa Nyũmbanĩ ya Ũsumbĩ ĩla yĩ vakuvĩ. Kĩeleelo kya sukulu ĩsu nĩ kũtetheesya mavainia mamũthengeee Yeova, methĩwe na mosyao maseo ũtavanyʼanĩ, na mayĩendeea kwĩthĩwa me aĩkĩĩku ũthũkũminĩ woo.

Sukulu ya Atavanyʼa ma Ũsumbĩ. Kĩeleelo kya sukulu ĩsu ya myei ĩlĩ nĩ kũmanyĩsya atavanyʼa ala methĩĩtwe me mavainia kwa ĩvinda ĩasa, na meyumĩtye kũtia mĩsyĩ yoo na kũthi isionĩ ila mekwendeka mathi. Nĩmaatĩĩaa ngelekanyʼo ya Mũtavanyʼa ũla waĩ mũnene vyũ ĩũlũ wa nthĩ, Yesũ Klĩsto, na vate nzika nĩmaasya, “Ninyioo; ndũma nyie.” (Isaia 6:8; Yoana 7:29) Ĩndĩ, kũthamĩĩa vaasa na mĩsyĩ yoo no kũtume memanyĩsya kwĩthĩwa na kĩlasi kĩ nthĩ wa kĩla manaĩ nakyo. Nĩvatonyeka ũkethĩa kĩthĩo, nzeve, na lĩu syĩ kĩvathũkanyʼo na kũla manatũaa. O na ĩngĩ, nĩvatonyeka ũkethĩa no nginya memanyĩsye kĩthyomo kyeũ. Sukulu ya Atavanyʼa ma Ũsumbĩ ĩendawa nĩ ana-a-asa ala matatwaanĩte, eĩtu-a-asa ala mate atwae na Aklĩsto ala me nthĩnĩ wa mũtwaano. Onthe maĩle kwĩthĩwa na myaka katĩ wa 23 na 65. Sukulu ĩsu nĩtumaa methĩwa na ndaĩa sya Kĩklĩsto ila syendekaa nthĩnĩ wa wĩa woo. O na ĩngĩ, nĩtumaa methĩwa na ũmanyĩ ũla ũmatetheeasya matũmĩwe nĩ ­Yeova na ũseũvyo wake nthĩnĩ wa maũndũ maingĩ.

Sukulu ya Mbivilia ya Ngileati. Nthĩnĩ wa kĩthyomo kya Kĩevelania, ndeto “Ngileati” ĩkonanĩtye na “ũkũsĩ.” Kuma ĩla Sukulu ya Mbivilia ya Ngileati yambĩlĩĩilwʼe mwaka wa 1943, amisonalĩ mbee wa 8,000 kuma sukulu ĩsu nĩmatũmĩtwe makaumye ũkũsĩ “kũvika itulunĩ syonthe sya nthĩ,” na makwata mosyao maseo. (Meko ma Atũmwa 13:47) Kwa ngelekanyʼo, ĩla amisonalĩ maitũ mavikie Peru ĩvinda ya mbee, kũyaĩ na ikundi kũu, ĩndĩ yu kwĩ na ikundi mbee wa 1,000. Ĩla amisonalĩ maitũ mambĩĩie kũtavanyʼa nthĩ ya Japan, kwaĩ Ngũsĩ itavika ĩkũmi kũu, ĩndĩ yu kwĩ Ngũsi mbee wa 200,000. Nthĩnĩ wa Sukulu ĩsu yĩthĩawa ya myei ĩtano, Ndeto ya Ngai nĩkunĩkĩlawa kwa ũliku. Mavainia ma mwanya, ala matũmĩtwe makatavanyʼe me amisonalĩ, ala mathũkũmaa ovisinĩ sya ũvonge, na ala me wĩanĩ wa kũthyũlũlũka ikundi nĩmathokawʼa sukulunĩ ĩsu. Nĩmamanyĩawʼa mũno nĩ kana malũlũmĩĩlye wĩa wa Ũsumbĩ nthĩ yonthe.

• Kĩeleelo kya Sukulu ya Mavainia nĩ kyaũ?

• Naaũ maendaa Sukulu ya Atavanyʼa ma Ũsumbĩ?