Makũlyo Kuma Kwa Asomi Maitũ

Mbivilia yaĩtye kana sila waĩle kũtuwa ve na ũkũsĩ wa andũ elĩ mainyiva. (Mot. 35:30; Kũt. 17:6; 19:15; Mt. 18:16; 1 Tim. 5:19) Ĩndĩ Mĩao yawetete kana mũndũũme eethĩa mwĩĩtu wĩvaĩtwʼe “mũũndanĩ” na aimũkwata na vinya, na mwĩĩtu ũsu ayua mbu, mũndũ ũsu nĩwatalĩlawa ĩvĩtyo ya ũthaaa ĩndĩ ũ mwĩĩtu ndatalĩlawa ĩvĩtyo yĩu. Nũndũ vayaĩ mũndũ ũngĩ wakũsĩĩa ũndũ ũsu, nĩkĩ ũtatalĩlawa ĩvĩtyo na we mũndũũme nĩwatalĩlwa ĩvĩtyo?

Kĩeleelo kya ĩandĩko ya Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 22:25-27 ti kũĩkĩĩthya mũndũũme aĩ na mavĩtyo kana ndaĩ na mavĩtyo, nũndũ kwosana na ĩandĩko yĩu vayaĩ na nzika kana mũndũ ũsu nũvĩtĩtye. Mwĩao ũsu waumĩtwʼe nĩ kana ũtetheesye kwonanyʼa kana mũndũ mũka ũsu ndaĩ na ĩvĩtyo. Kwaekai tũsisye mĩsoa ĩla ĩthyũlũlũkĩte ĩandĩko yĩu.

Mĩsoa ĩla yĩ ĩũlangũ ĩwetete mũndũũme weethĩa mwĩĩtu wĩvaĩtwʼe na akoma nake “ndũanĩ.” Mũndũũme ũsu atalĩlawa naĩ ya ũthaaa nũndũ mũndũ mũka wĩvaĩtwʼe atalawa ta mũtwae. Nao nata mwĩĩtu ũsu? Mũsoa waĩtye “ndaakaya, e ndũanĩ.” Ta keka nĩwauie mbu, andũ angĩ methĩwa mamwĩwie na mayũka kũmwĩtaana. Ĩndĩ ndaaua mbu. Nũndũ wa kĩtumi kĩu, o nake nĩweekĩte naĩ ya ũthaaa, na kwoou elĩ maĩ na ĩvĩtyo.—Kũt. 22:23, 24.

Ĩtina wa ũu, Mĩao yasyokete ĩkasya: “Ĩndĩ ethĩwa mũndũ mũũme akamwĩthĩa mwĩĩtu wĩvaĩtwe e mũũndanĩ, na mũndũ ũsu aimũkinda; mũndũ ũsu wakindana nakwʼe e weka: ĩndĩ ndũkamwĩke mwĩĩtu ũndũ; mwĩĩtu ũsu nde na naĩ ya ũtuma oawa: nũndũ nĩ ta mũndũ ũmũkĩlĩle mũtũi na kũmũaa, nĩwʼo ũilyĩ ũndũ ũsu; nĩkwĩthĩwa amwĩthĩie mũũndanĩ, na mwĩĩtu ũsu ũla wĩvaĩtwe akaya, na vatyĩĩ mũndũ wa ũmũtaanʼya.”—Kũt. 22: 25-27.

Veethĩwa vailye ũu, asili nĩmaĩkĩĩaa kĩla mũndũ mũka ũsu ũkũweta o na ethĩwa vai ũkũsĩ. Nĩkĩ? Nũndũ asili matalĩthasya kana mũndũ mũka ũsu ‘nũkayie, na vatyĩĩ mũndũ wa kũmũtaanyʼa.’ Kwoou ndaneka ũthaaa. Ĩndĩ mũndũũme ũsu aĩ na ĩvĩtyo ya kũkwatana kya vinya na ya ũthaaa, kĩtumi nũndũ ekie kũkwata mũndũ mũka wĩvaĩtwʼe ‘amũkinda’ na vinya.

Kwoou o na kau kĩeleelo kya mwĩao ũsu kyaĩ kwonanyʼa kana mũndũ mũka ũsu nde ĩvĩtyo, kwa wʼo mĩsoa ĩsu nĩyonanĩtye nesa kana mũndũũme ũsu aĩ na ĩvĩtyo ya kũkwatana na vinya na ya ũthaaa. Ĩndĩ tũi na nzika kana asili ‘nĩmakũlasya na kĩthingʼĩĩsyo’ nĩ kana meke ũtwi ũkwosana na myolooto yĩ ũtheinĩ ĩla Ngai wanenganĩte na akamĩtũngĩlĩĩla mavinda kauta.—Kũt. 13:14; 17:4; Kuma 20:14.