Yo Nĩnaĩle Kũeka Kũtwaa Ngalĩ?
NO KWĨTHĨWA wĩthĩĩtwe ũitwaa ngalĩ kwa myaka mingĩ. O na nũtanĩaa kũtwaa ngalĩ yaku mwene na kũthi vala ũkwenda. Ĩndĩ andũ maku ma mũsyĩ na anyanyau nĩmeũthĩnĩka nũndũ wa ũndũ ũsu na meona waĩle kũeka kũtwaa ngalĩ. Ĩndĩ we ndũkũelewa nĩkĩ meũthĩnĩka.
We nũkwatĩtwe nĩ ũndũ ta ũsu? Ethĩwa ũu nĩwʼo vailye, nĩ kyaũ kĩtonya kũũtetheesya ũmanye ethĩwa nĩwaĩle kũendeea kũtwaa ngalĩ?
Nthĩnĩ wa nthĩ imwe, wĩthĩaa mateleva ala mavikya ũkũũ mũna maĩle kwĩthĩwa na valũa wa ndakĩtalĩ ũũmetĩkĩlya kũendeea kũtwaa ngalĩ. Aklĩsto ala mekalaa nthĩ ta isu nĩmaatĩĩaa mĩao ĩsu na ũtwi ũla waumwʼa nĩ ala manengetwe ũkũmũ nĩ silikalĩ. (Alo. 13:1) Ĩndĩ o na wĩthĩwe wĩkalaa va, ve maũndũ maingĩ matonya kũũtetheesya ũthiane ũtonyi waku wa kũtwaa ngalĩ ũte kwĩlikya mũisyonĩ.
SŨANĨA ŨNDŨ ŨTWAAA NGALĨ
Ngwatanĩo ĩmwe ya kũtetheesya ala akũũ ĩmekĩĩte vinya mekũlye makũlyo aa:
Nĩnĩemawa nĩ kũsoma ivwaũ ila syĩthĩawa ũtee wa lelũ kana nĩnĩthĩawa na thĩna wa kwona nthĩ nesa ũtuku?
Nĩnĩwʼaa ve vinya kũvĩndũa mũtwe ngasisya ioo sya ngalĩ o vamwe na kwona mĩisyo ĩla ĩte laisi kwoneka?
Nĩnĩwʼaa ve vinya kwĩka maũndũ na mĩtũkĩ, ta kumya kũũ kwakwa mautanĩ nginye mbuleki?
Nĩnĩtwaaa ngalĩ mbola nginya ngatuma ngalĩ ila ingĩ ithi kavola?
Nĩvethĩwa ve mavinda nĩvĩtĩe syatemana kwĩka akisitendi, kana ngalĩ yakwa yĩ na kũndũ kũtinange nũndũ wa kũkima syĩndũ?
Nĩnĩla kũũngamwʼa nĩ asikalĩ ma lelũnĩ nũndũ wa mũtwaĩle wakwa wa ngalĩ?
Ve ĩvinda naaombosya nĩtwaĩte ngalĩ?
Ve ndawa nĩnyusaa ikatuma nĩthĩwa ndatonya kũtwaa ngalĩ nesa?
Andũ makwa ma mũsyĩ kana anyanyawa nĩmandavĩtye kana nĩmeũthĩnĩka nũndũ wa mũtwaĩle wakwa wa ngalĩ?
Ethĩwa ve ĩkũlyo yĩmwe kana elĩ katĩ wa asu wasũngĩa, ‘Ĩĩ,’ no wĩthĩwe waĩle kwĩka moalyũku mana. Kwa ngelekanyʼo, no ũolange mavinda ala ũũtwaa ngalĩ na mũno mũno ũtukũ. Mavinda kwa mavinda sũanĩaa ũndũ ũtwaaa ngalĩ. No ũkũlye mũndũ wa mũsyĩ kana mũnyanyau aũtavye ũndũ ũtwaaa ngalĩ. O na ĩngĩ, no ũtwʼe kũsyoka kĩlasinĩ nĩ kana ũmanyĩwʼe kũtwaa ngalĩ kwa nzĩa ĩteũkũlikya mũisyonĩ. Ĩndĩ ethĩwa wasũngĩa makũlyo meana ũna, ‘Ĩĩ,’ no wĩthĩwe wĩ ũndũ mũseo kũeka kũtwaa ngalĩ.a
TONGOEAWʼA NĨ MYOLOOTO YA MBIVILIA
No tũeme kũmanya ethĩwa ũtũĩka witũ wa kũtwaa ngalĩ nũendeee na kũoleka. Na ũtwi wa kũeka kũtwaa ngalĩ ndwĩ laisi. Kwoou nĩ myolooto yĩva ya Mbivilia ĩtonya kũũtetheesya ũsũanĩe nesa na ũyĩka ũtwi mũseo? Kwasũanĩa ĩno ĩlĩ.
Manya kana ve maũndũ ũtatonya. (Nth. 11:2) O ũndũ tũendeee na kũkũa, nowʼo metho, matũ, masoo, na maleenyũ maitũ maendeeaa kũthela vinya. Kwa ngelekanyʼo, andũ aingĩ nĩmaekaa mathaũ mana mambĩĩa kũkũa nũndũ nĩmamanyaa kana nĩ laisi kũũmĩa. Na ũu nowʼo vethĩawa vailye na kũtwaa ngalĩ. Ĩtina wa ĩvinda, mũndũ wĩsĩ kana ve maũndũ ũtatonya nũekaa kũtwaa ngalĩ nũndũ nĩwĩsĩ kana kwĩka ũũ no kũmũlikye mũisyonĩ. (Nth. 22:3) Na ethĩwa ala angĩ nĩmamũtavya kana nĩmeũthĩnĩka nũndũ wa mũtwaĩle wake wa ngalĩ, nũmethukĩĩasya nesa.—Sianĩsya na 2 Samũeli 21:15-17.
Ĩvathane na ĩvĩtyo ya kwĩtĩkya nthakame. (Kũt. 22:8) Mũndũ aema kũtwaa ngalĩ nesa no aũmĩsye kana akoaa angĩ. Mũndũ ũla ũendeeaa kũtwaa ngalĩ o na kau ũtonyi wake wa kwĩka ũu nũendeee kũoleka, ethĩawa ailikya thayũ wake na wa ala angĩ mũisyonĩ. Na ethĩwa nĩweeka akisitendi na ooaana, no ethĩwe na ĩvĩtyo ya kwĩtĩkya nthakame.
Ethĩwa wĩĩwʼa ve vinya kwĩka ũtwi wa kũeka kũtwaa ngalĩ, ndũkasũanĩe kana ala angĩ nĩmekũeka kũkwona wĩ wa vata kana nĩmekũeka kũũnenga ndaĩa. Yeova nũkwendete mũno nũndũ wa nguma syaku nzeo ta wĩnyivyo, kũmanya kana ve maũndũ ũtatonya, na kũthĩnĩkĩa ũima wa andũ ala angĩ. Na nũkwathĩte kũũtetheesya na kũũkiakĩsya. (Isa. 46:4) Ndakesa kũũtia nongi. Kwoou mũkũlye aũtetheesye ũtũmĩe ũĩ na myolooto ĩla yĩ Maandĩkonĩ yĩla ũũtwʼa ethĩwa nũkũendeea kũtwaa ngalĩ kana nũkũeka.
a Nĩ kana ũkwate ũvoo mwingangĩ, sisya kĩlungu “Aksidenti za Magari Je, U Salama?” ĩkasetinĩ ya Amkeni! ya 22/08/2002.