Awiya takayaɣ naalɛ ñɩŋga
18 Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Elaa pɩyalʋ Osee+ pɩnaɣ 3 ñɩŋga taa, Yuuda wiyaʋ Ahaazɩ+ pɩyalʋ Ezekiyaasɩ+ pɩsɩ wiyaʋ. 2 Ɛɛwɛnɩ pɩnzɩ 25 alɩwaatʋ ndʋ ɛpɩsɩ wiyaʋ yɔ, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ 29 Yeruzalɛm. Payaɣaɣ e-ɖoo se Abii,* Zakarii pɛlɛ.+ 3 Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛlakɩ mbʋ pɩtʋʋzɩ Yehowa ɛsɩndaa yɔ,+ ɛzɩ ɛ-cɔzɔ Daviid kaalabʋ yɔ.+ 4 Ɛnʋ yɔkɩnɩ lona kʋkʋya,+ ɛyɔkɩ tilima kiɖeɖena, nɛ ɛsɛtɩ sizika kiɖeɖeɣa.*+ Ɛyɔkɩ ɖɔɖɔ ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ ɖʋm weyi Moyizi kaaluba yɔ;+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩkɔm nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ yɔ, Izrayɛɛlɩ samaɣ kaawɛɛ nɛ kalaɣ kɩlaŋ ɖʋm ɛnʋ nɛ ñɔsɩ kpaɣ, nɛ payaɣaɣ-ɩ se ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ ɖʋm sɩʋ kpeliɣa.* 5 Ɛtaɣaɣ liu Izrayɛɛlɩ tɛ Ɛsɔ Yehowa;+ nɔɔyʋ taawɛɛ ɛzɩ ɛnʋ yɔ Yuuda awiya kpeekpe wena akɔm ɛ-wayɩ nɛ wena aawɛɛ nɛ pʋcɔ pɩtalɩɣnɩ-ɩ yɔ a-taa. 6 Ɛñɔnɩ Yehowa kpam.+ Etiyele ɛ-wayɩ tɩŋʋʋ; ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛɖɔkɩ paɣtʋ ndʋ Yehowa kaacɛlɩ Moyizi yɔ. 7 Nɛ Yehowa kaawɛ ɛ-cɔlɔ. Ðenɖe payɩ ewokaɣ yɔ, ɛlakaɣ pɩtɩŋa nɛ lɔŋsɩnɖɛ. Ɛkaɖɩnɩ Asiirii wiyaʋ nɛ ekizi se ɛɛɖʋʋ-ɩ lɩm.+ 8 Ɛwabɩ ɖɔɖɔ Filistii mba+ nɛ ewolo ɛtalɩ Gaazaa nɛ kɩ-ageeta taa, kpaɣnɩ feŋuu tilimiye nɛ ŋwolo tɛtʋ ɖoŋ ñɩndʋ taa.*
9 Wiyaʋ Ezekiyaasɩ pɩnaɣ 4 ñɩŋga taa, pʋ-tɔbʋʋ se Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Elaa pɩyalʋ Osee+ pɩnaɣ 7 ñɩŋga taa, Asiirii wiyaʋ Salɩmanasaarɩ kpa Samaarii wayɩ nɛ ɛpaɣzɩ-kʋ ñɛyʋʋ.+ 10 Pɩnzɩ 3 tɛma lɛ pamʋ-kʋ.+ Ezekiyaasɩ pɩnaɣ 6 ñɩŋga taa, pʋ-tɔbʋʋ se Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Osee pɩnaɣ 9 ñɩŋga taa pamʋ Samaarii. 11 Pʋwayɩ lɛ, Asiirii wiyaʋ kpaɣ Izrayɛɛlɩ mba nɛ ɛkɛzɩ-wɛ tɛtʋ+ Asiirii taa nɛ eyele nɛ pacaɣ Hala taa nɛ Habɔɔrɩ taa Gozaŋ pɔɔ cɔlɔ nɛ Medii mba tɛtʋ ndɩ ndɩ taa.+ 12 Pɩlabɩ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ patiwelisi pɛ-Ɛsɔ Yehowa nɔɔ, ɛlɛ pɛwɛɛ nɛ pamaɣnɩ ɛ-ɛgbɛyɛ yɔɔ, paɣtʋ ndʋ payɩ Yehowa lɩmɖʋyʋ Moyizi kaaɖʋwa yɔ.+ Patiwelisi nɛ patɩña ɖɔɖɔ.
13 Wiyaʋ Ezekiyaasɩ pɩnaɣ 14 ñɩŋga taa, Asiirii wiyaʋ+ Senakeribʋ kpa Yuuda tɛtʋ ɖoŋ ñɩndʋ tɩŋa wayɩ nɛ ɛmʋ-tʋ.+ 14 Peeɖe Yuuda wiyaʋ Ezekiyaasɩ tiyaa se peheyi Asiirii wiyaʋ Lakisi taa se: «Mɛwɛɛkaa. Yebi-m yonuu nɛ ŋɖɛɛ, nɛ mankaɣ-ŋ cɛlʋʋ mbʋ payɩ ŋpɛlɩɣ-m se mɛhɛyɩ yɔ.» Asiirii wiyaʋ pɛlɩ Yuuda wiyaʋ Ezekiyaasɩ se ɛhɛyɩ liidiye talaŋwaa* 300 nɛ sika talaŋwaa 30. 15 Nɛ Ezekiyaasɩ cɛlɩ liidiye nɖɩ payɩ ɖɩɩwɛ Yehowa ɖɩɣa taa nɛ wiyaʋ ɖɩɣa ñɩm ɖɩzɩyɛ taa yɔ.+ 16 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa Ezekiyaasɩ kpɛzɩ* Yehowa tɛ templo pɔɔyɩŋ+ nɛ nɔnɔɔ tilima wena a-yɔɔ Yuuda wiyaʋ Ezekiyaasɩ maɣmaɣ kaapɔ sika yɔ,+ nɛ ɛcɛlɩ pɩtɩŋa Asiirii wiyaʋ.
17 Nɛ Asiirii wiyaʋ tiyi Tarɩtaanɩ,* Rabɩsariisi,* nɛ Rabɩsakee* nɛ sɔɔjanaa sakɩyɛ nɛ palɩɩnɩ Lakisi+ nɛ powolo Wiyaʋ Ezekiyaasɩ cɔlɔ Yeruzalɛm.+ Pakpa Yeruzalɛm nɛ pasɩŋ hayo kiŋ lɩŋgamʋʋ lɔɔʋ cɔlɔ, ŋgʋ kɩwɛ wondu cɔtɩyʋ hayɩm habɩyɛ sɔsɔɖɛ cɔlɔ yɔ.+ 18 Paya wiyaʋ se ɛlɩɩ lɛ, Hilikiya pɩyalʋ Eliyaakim+ weyi ɛɛkɛ ɖɩɣa* yɔɔ cɔnɩyʋ yɔ, nɛ takayaɣ taa mayʋ Sebɩnaa,+ nɛ Azaafʋ pɩyalʋ Yoowaa weyi ɛkɛ tɔm ndʋ tɩlakɩ yɔ tɩ-mayʋ yɔ, palɩɩ nɛ powolo pɔ-cɔlɔ.
19 Nɛ Rabɩsakee heyi-wɛ se: «Mentendi-mɩ, iheyi Ezekiyaasɩ se: “Tɔm tʋnɛ wiyaʋ sɔsɔ, Asiirii wiyaʋ yɔɔdʋʋ: ‘Ɛbɛ ŋtaɣ liu?+ 20 Ŋwɛɛ nɛ ŋyɔɔdʋʋ se: “Mɛwɛnɩ you lɛɣtʋ nɛ ɖoŋ se mala you,” ɛlɛ pɩkɛ falaa tɔm. A-yɔɔ ŋɖʋ ñe-lidaʋ, nɛ ŋkatɩɣ se ŋkaɖɩnɩ-m?+ 21 Na! Ŋtaɣ Ejipiti+ liu, Ejipiti ŋgʋ kɩkɛ kañɩŋgbayaɣ ŋga pɩcamɩ-kɛ yɔ, kañɩŋgbayaɣ ŋga ye ɛyʋ ɛñɩɣ kɔ-yɔɔ yɔ kɔsɔkɩ ɛ-nandaka taa nɛ pɩtʋlɩ yɔ. Mbʋ Ejipiti wiyaʋ Farawɔɔ kɛnɩ mba payɩ pataɣ-ɩ liu yɔ. 22 Nɛ ye ŋheyi-m se: “Ðɩtaɣ ɖɛ-Ɛsɔ Yehowa liu”+ yɔ, pɩtɩkɛ e-lona kʋkʋya nɛ ɛ-tɛ altaarunaa Ezekiyaasɩ ɖɩzaa,+ nɛ eheyiɣ Yuuda nɛ Yeruzalɛm se: “Pɩwɛɛ se iluŋ altaaru kʋnɛ kɩ-ɛsɩndaa Yeruzalɛm” yaa we?’”+ 23 Lɛɛlɛɛyɔ, mentendi-ŋ, ña nɛ man-kɩbaɣlʋ Asiirii wiyaʋ ɩpɛlɩ ñɩyʋʋ: Mankaɣ-ŋ cɛlʋʋ kpaŋnaŋ 2 000, ye ŋpɩzɩɣ se ŋhiɣ ɩ-tɩŋa ɩ-yɔɔ caɣyaa yɔ.+ 24 Ye mbʋ, ɛzɩma ŋkaɣ pɩzʋʋ nɛ ŋwa paa komina ñʋʋdʋ kʋɖʋm maɣmaɣ, weyi ɛkɛ man-kɩbaɣlʋ lɩmɖʋyaa taa cikpelu yɔ, ŋgʋ Ejipiti ŋtaɣ liu se kɩha-ŋ kɛɛkɛɛnaa nɛ kpaŋnaŋ yɔɔ caɣyaa? 25 Lɛɛlɛɛyɔ, ɛzɩ pɩtɩkɛ Yehowa hanɩ-m nʋmɔʋ nɛ mankpa lone ɖɩnɛ ɖɩ-wayɩ se manɖɩzɩ-ɖɩ? Yehowa maɣmaɣ heyi-m se: “Kpa ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-wayɩ nɛ ŋɖɩzɩ-ɖɩ.”»
26 Peeɖe Hilikiya pɩyalʋ Eliyaakim, nɛ Sebɩnaa+ nɛ Yoowaa peheyi Rabɩsakee+ se: «Ðitendi-ŋ, yɔɔdɩnɩ ña-lɩmɖʋyaa Arameya* kʋnʋŋ+ taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩnɩɣ-kʋ; taayɔɔdɩnɩ-ɖʋ Yuuda mba kʋnʋŋ taa, pɩtɩkɛ mbʋ yɔ samaɣ ŋga kɛwɛ koloŋa yɔɔ yɔ kanɩɣ.»+ 27 Ɛlɛ Rabɩsakee cosi-wɛ se: «Ɛzɩ mɩ nɛ mɩ-kɩbaɣlʋ mi-ɖeke mɩ-cɔlɔ man-kɩbaɣlʋ tiyi-m se mɔnkɔɔ nɛ mɔyɔɔdɩ tɔm tʋnɛ? Ɛzɩ pɩtɩkɛ ɛyaa mba pacaɣ koloŋa yɔɔ yɔ pɔ-cɔlɔ ɖɔɖɔ, mba pakaɣ tɔɔʋ pa-maɣmaɣ pa-pɩndʋ nɛ pɔñɔɔ pa-maɣmaɣ pa-hɩm ɛzɩ mɩ yɔ?»
28 Nɛ Rabɩsakee sɩŋ nɛ ekoo nɛ ɛyɔɔdʋʋ Yuuda mba kʋnʋŋ taa se: «Iwelisi wiyaʋ sɔsɔ, Asiirii wiyaʋ tɔm.+ 29 Tɔm tʋnɛ wiyaʋ yɔɔdʋʋ: “Itaayele nɛ Ezekiyaasɩ peɣzi-mɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛpɩzɩɣ nɛ eholi-mɩ me-nesi tɛɛ.+ 30 Nɛ itaayele nɛ Ezekiyaasɩ la nɛ ɩtaa liu Yehowa mbʋ pʋyɔɔ yɔ eheyiɣ-mɩ se: ‘Pɩtʋʋ fɛyɩ se Yehowa kaɣ-ɖʋ holuu, nɛ paakaɣ tɛtʋ tʋnɛ ɖʋzʋʋ Asiirii wiyaʋ nesi tɛɛ.’+ 31 Itaawelisini Ezekiyaasɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɔm tʋnɛ Asiirii wiyaʋ yɔɔdʋʋ: ‘Ma nɛ mɩ ɖɩla laŋhɛzɩyɛ nɛ iyebini-m mɩ-tɩ,* ɖɩnɛ ɛlɛ mɩ-taa paa weyi kaɣ tɔɔʋ ɛ-maɣmaɣ e-viiñi pee nɛ e-fiigi pee nɛ ɛñɔɔ ɛ-maɣmaɣ ɛ-lɔkɔ* taa lɩm, 32 pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ mɔnkɔŋ nɛ mankpaɣ-mɩ nɛ mowoni ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩwɛ ɛzɩ mɩ-maɣmaɣ mɩ-ñɩnɖɛ yɔ ɖɩ-taa,+ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa wɛ tɔɔnaɣ pee nɛ vɛɛ kɩfalʋʋ yɔ, ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa wɛ kpɔnɔ nɛ viiñi hayɩm yɔ, ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa wɛ oliivi tɩŋ nɛ tʋŋ num yɔ. Ðɩnɛ ɛlɛ ɩkaɣ wɛʋ wezuu nɛ ɩɩsɩkɩ. Itaawelisini Ezekiyaasɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ epeɣziɣ-mɩ nɛ eheyiɣ-mɩ se: “Yehowa kaɣ-ɖʋ holuu.” 33 Ɛzɩ ajɛɛ ɛsɔnaa taa nɔɔyʋ holi ɛ-ɛjaɖɛ Asiirii wiyaʋ nesi tɛɛ? 34 Le Hamatɩ+ nɛ Arpaadɩ pɛ-ɛsɔnaa wɛɛ? Le Sefarɩvayim,+ Ena, nɛ Iva pɛ-ɛsɔnaa wɛɛ? Ɛzɩ poholi Samaarii me-nesi tɛɛ?+ 35 Ajɛɛ ɛsɔnaa kpeekpe taa lɛ, ɛsɔnaa mba holi pɛ-ɛjaɖɛ me-nesi tɛɛ, nɛ pɩwɩlɩɣ se Yehowa ñakaɣ holuu Yeruzalɛm me-nesi tɛɛ?’”»+
36 Ɛlɛ ɛyaa su ɖiɣ ɖiɣ nɛ paticosi-i tɔm natʋyʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ wiyaʋ kaaɖʋ-wɛ paɣtʋ tʋnɛ: «Pɩtɩpɔzɩ se icosi-i.»+ 37 Ɛlɛ Hilikiya pɩyalʋ Eliyaakim weyi ɛɛkɛ ɖɩɣa* yɔɔ cɔnɩyʋ yɔ, takayaɣ taa mayʋ Sebɩnaa, nɛ Azaafʋ pɩyalʋ Yoowaa weyi ɛkɛ tɔm ndʋ tɩlakɩ yɔ tɩ-mayʋ yɔ papɩsɩ Ezekiyaasɩ cɔlɔ, pacɩyɩ po-tokonaa, nɛ pɛkɛdɩ-ɩ tɔm ndʋ Rabɩsakee yɔɔdaa yɔ.