Awiya takayaɣ kajalaɣ ñɩŋga
1 Nɛ Wiyaʋ Daviid kaakpadɩyaa,+ ɛ-pɩnzɩ* kaaɖɔwa, nɛ paa pohuwaɣ-ɩ kuntunaa yɔ, pitaasoŋuu-i. 2 Pʋyɔɔ ɛ-lɩmɖʋyaa heyi-i se: «Yele nɛ pañɩnɩ pɛlɛ nɔɔyʋ ɖa-kɩbaɣlʋ wiyaʋ, pɛlɛ weyi ɛtɩtɩlɩ abalʋ yɔ, nɛ ɛkaɣ wɛʋ wiyaʋ cɔlɔ nɛ ɛcɔŋnɩ ɛ-yɔɔ. Ɛkaɣ hɩnʋʋ ñɔ-nɔkɔyʋʋ taa se pɩsa nɛ pisoŋ ɖa-kɩbaɣlʋ wiyaʋ.» 3 Pañɩnɩ Izrayɛɛlɩ egeetiye kpeekpe taa pɛlɛ weyi eɖewa yɔ, nɛ pana Sunɛm tʋ+ Abisaagɩ+ nɛ pasʋnɩ-ɩ wiyaʋ cɔlɔ. 4 Pɛlɛ ɛnʋ eeɖewa pɩdɩɩfɛyɩ, nɛ ɛpɩsɩ weyi ɛcɔŋnɩ wiyaʋ yɔɔ yɔ nɛ ɛwɛɛ ɛ-cɔlɔ, ɛlɛ wiyaʋ tɩsʋʋnɩ-ɩ.
5 Alɩwaatʋ ndʋ lɛ, Hagiit pɩyalʋ Adoniya+ kaawɛɛ nɛ ɛkpazɩɣ ɛ-tɩ nɛ ɛtɔŋ se: «Makaɣnɩ kɛʋ wiyaʋ!» Eeyeba nɛ palabɩ-ɩ kɛɛkɛɛ nɛ ɛwɛɛnɩ kpaŋnaŋ yɔɔ caɣyaa nɛ ɛyaa 50 se peseɣ ɛ-ɛsɩndaa.+ 6 Ɛlɛ wiɖiyi ɛ-caa tɩkaɖɩnɩ-ɩ* nɛ eheyi-i se: «Ɛbɛ yɔɔ ŋlabɩ mbʋ?» Pɩtasɩ lɛ, eeɖewa pɩdɩɩfɛyɩ, nɛ e-ɖoo kaalʋlɩ-ɩ Absalɔm wayɩ. 7 Adoniya yɔɔdɩnɩ Zeruyaa pɩyalʋ Yowaabʋ nɛ cɔjɔ Abiyaataarɩ,+ nɛ paba sɩnɩ-ɩ nɛ pɛwɛɛ ɛ-hɔɔlʋʋ yɔɔ.+ 8 Ɛlɛ cɔjɔ Sadɔɔkɩ,+ Yehoyiyada pɩyalʋ Benayaa,+ nayʋ Naataanɩ,+ Simeyii,+ Reyi, nɛ Daviid sɔdɩŋ ɖoŋ tɩnaa+ pɛfɛyɩ Adoniya hɔɔlʋʋ yɔɔ.
9 Pʋwayɩ lɛ, Adoniya kpaɣ heŋ, naŋ, nɛ kpɩna wena aɖʋ num yɔ nɛ ɛlaanɩ kɩlaʋ+ Zohelɛɛtɩ kaaʋ cɔlɔ, ŋgʋ kɩñɔtɩnɩ Ɛn-Rogɛɛlɩ yɔ, nɛ ɛyaa e-koobiya kpeekpe, pʋ-tɔbʋʋ se wiyaʋ pɩyalaa, nɛ Yuuda ɛyaa kpeekpe mba pɛkɛ wiyaʋ lɩmɖʋyaa yɔ. 10 Ɛlɛ ɛtɩyaa nayʋ Naataanɩ, Benayaa nɛ sɔdɩŋ ɖoŋ tɩnaa, yaa e-neu Salomɔɔ. 11 Peeɖe Naataanɩ+ heyi Salomɔɔ ɖoo+ Bat-Seeba+ se: «Ŋtɩnɩɩ se Hagiit pɩyalʋ Adoniya+ pɩsɩ wiyaʋ, nɛ ɖa-kɩbaɣlʋ Daviid ɛɛsɩŋ natʋyʋ pɩ-yɔɔ yaa we? 12 Pʋyɔɔ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, mentendi-ŋ, kɔɔ nɛ mantasɩ-ŋ lɔŋ nɛ ŋpɩzɩ nɛ ŋya ña-maɣmaɣ ñe-wezuu ñʋʋ nɛ ña-pɩyalʋ Salomɔɔ wezuu* ñʋʋ.+ 13 Sʋʋ Wiyaʋ Daviid cɔlɔ nɛ ŋheyi-i se: “Man-kɩbaɣlʋ wiyaʋ, pɩtɩkɛ ñaaɖuuni ña-lɩmɖʋyʋ nɛ ŋyɔɔdɩ se: ‘Ma-wayɩ lɛ, ña-pɩyalʋ Salomɔɔ kaɣnɩ pɩsʋʋ wiyaʋ, nɛ ɛnʋ kaɣnɩ caɣʋ men-kewiyaɣ kpelaɣ yɔɔ’?+ Ye mbʋ, ɛbɛ yɔɔ Adoniya pɩsɩ wiyaʋ?” 14 Alɩwaatʋ ndʋ ŋwɛɣ peeɖe nɛ ŋɖiɣni yɔɔdɩnʋʋ wiyaʋ lɛ, mankaɣ tɩŋʋʋ ña-wayɩ nɛ mansʋʋ nɛ mañɩɣ niye ñɔ-tɔm yɔɔ.»
15 Nɛ Bat-Seeba sʋʋ wiyaʋ cɔlɔ, pɩ-taa kuduyuu taa. Wiyaʋ kaakpadɩyaa siŋŋ, nɛ Sunɛm tʋ Abisaagɩ+ kaawɛ wiyaʋ cɔlɔ nɛ ɛcɔŋnɩ ɛ-yɔɔ. 16 Nɛ Bat-Seeba luŋ wiyaʋ ɛsɩndaa nɛ ɛpa ɛ-ɛsa nɛ tɛtʋ, nɛ wiyaʋ pɔzɩ-ɩ se: «Ɛbɛ ŋsɔɔlaa?» 17 Bat-Seeba cosi se: «Man-kɩbaɣlʋ, ñaaɖuuni ña-lɩmɖʋyʋ ñɛ-Ɛsɔ Yehowa hɩɖɛ taa se: “Ma-wayɩ lɛ, ña-pɩyalʋ Salomɔɔ kaɣnɩ pɩsʋʋ wiyaʋ, nɛ ɛnʋ kaɣnɩ caɣʋ men-kewiyaɣ kpelaɣ yɔɔ.”+ 18 Ɛlɛ na! Adoniya pɩsɩ wiyaʋ, nɛ man-kɩbaɣlʋ wiyaʋ ɛɛsɩŋ natʋyʋ pɩ-yɔɔ.+ 19 Ɛla naŋ abalɩñɩŋ, kpɩna wena aɖʋ num yɔ, nɛ heŋ sakɩyɛ, nɛ ɛyaa wiyaʋ pɩyalaa kpeekpe nɛ cɔjɔ Abiyaataarɩ nɛ sɔɔjanaa ñʋʋdʋ Yowaabʋ;+ ɛlɛ ɛtɩyaa ña-lɩmɖʋyʋ Salomɔɔ.+ 20 Nɛ lɛɛlɛɛyɔ, man-kɩbaɣlʋ wiyaʋ, Izrayɛɛlɩ kpeekpe ɛsa wɛ ñɔ-yɔɔ se ŋheyi-wɛ weyi ɛkaɣ caɣʋ ñe-kewiyaɣ kpelaɣ yɔɔ ña-wayɩ yɔ. 21 Pɩtɩkɛ mbʋ yɔ, man-kɩbaɣlʋ wiyaʋ ñɩtɩɣ nɛ ɛsɩ lɛ,* pakaɣ kpaɣʋ ma nɛ man-pɩyalʋ Salomɔɔ se ɖɩkɛ ɛyaa azaɣa.»*
22 Nɛ ɛɛwɛɛ nɛ ɛyɔɔdʋʋnɩ wiyaʋ mbʋ lɛ, nayʋ Naataanɩ sʋʋ.+ 23 Kpaagbaa mbʋ lɛ, peheyi wiyaʋ se: «Nayʋ Naataanɩ kɔma!» Naataanɩ sʋʋ wiyaʋ ɛsɩndaa nɛ eluŋ wiyaʋ tɛɛ nɛ ɛpa ɛ-ɛsa nɛ tɛtʋ. 24 Nɛ Naataanɩ pɔzɩ se: «Man-kɩbaɣlʋ wiyaʋ, ŋŋyɔɔdaa se: “Ma-wayɩ lɛ, Adoniya kaɣnɩ pɩsʋʋ wiyaʋ, nɛ ɛnʋ kaɣnɩ caɣʋ men-kewiyaɣ kpelaɣ yɔɔ” yaa we?+ 25 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ sɔnɔ etiba nɛ ɛlaa+ naŋ abalɩñɩŋ, kpɩna wena aɖʋ num yɔ, nɛ heŋ sakɩyɛ; nɛ ɛya wiyaʋ pɩyalaa kpeekpe nɛ sɔɔjanaa ñʋndɩnaa nɛ cɔjɔ Abiyaataarɩ.+ Pɛwɛ peeɖe nɛ pa nɛ ɩ pɔtɔkɩ nɛ pɔñɔʋ, nɛ pɛwɛɛ pɔyɔɔdʋʋ se: “Wiyaʋ Adoniya wezuu ɛɖaɣlɩ!” 26 Ɛlɛ ɛtɩyaa ma ña-lɩmɖʋyʋ, yaa cɔjɔ Sadɔɔkɩ, yaa Yehoyiyada pɩyalʋ Benayaa,+ yaa ña-lɩmɖʋyʋ Salomɔɔ. 27 Hayɩ man-kɩbaɣlʋ wiyaʋ, ñahanɩ nʋmɔʋ se pɩla mbʋ nɛ ŋtiheyi ma ña-lɩmɖʋyʋ se mantɩlɩ weyi pɩwɛɛ se ɛcaɣ ñe-kewiyaɣ kpelaɣ yɔɔ ña-wayɩ yɔ?»
28 Nɛ Wiyaʋ Daviid cosi nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ɩya-m Bat-Seeba.» Peeɖe Bat-Seeba sʋwa nɛ ɛsɩŋ wiyaʋ ɛsɩndaa. 29 Nɛ wiyaʋ ɖuu nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Yehowa ñɩtʋʋ nɛ ɛwɛɛ wezuu yɔ, ɛnʋ weyi ɛlɩzɩ-m* man-kʋñɔmɩŋ kpeekpe taa yɔ,+ 30 ɛzɩ monɖuunuu-ŋ Izrayɛɛlɩ tɛ Ɛsɔ Yehowa hɩɖɛ taa se: “Ma-wayɩ lɛ, ña-pɩyalʋ Salomɔɔ kaɣnɩ pɩsʋʋ wiyaʋ, nɛ ɛnʋ kaɣnɩ caɣʋ men-kewiyaɣ kpelaɣ yɔɔ mo-lone taa!” yɔ, mbʋ mankaɣ labʋ sɔnɔ kɩyakʋ kʋnɛ.» 31 Nɛ Bat-Seeba luŋ wiyaʋ tɛɛ nɛ ɛpa ɛ-ɛsa nɛ tɛtʋ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Man-kɩbaɣlʋ Wiyaʋ Daviid ɛcaɣ wezuu tam tam!»
32 Kpaagbaa mbʋ lɛ, Wiyaʋ Daviid yɔɔdɩ se: «Ɩya-m cɔjɔ Sadɔɔkɩ, nayʋ Naataanɩ, nɛ Yehoyiyada+ pɩyalʋ Benayaa.»+ Nɛ paba sʋʋ wiyaʋ ɛsɩndaa. 33 Wiyaʋ heyi-wɛ se: «Ɩkpɛndɩnɩ mɩ-kɩbaɣlʋ lɩmɖʋyaa, nɛ ɩcaɣzɩ man-pɩyalʋ Salomɔɔ ma-maɣmaɣ man-kpaŋaɣ* yɔɔ+ nɛ itini-i Gihɔɔnɩ.+ 34 Cɔjɔ Sadɔɔkɩ nɛ nayʋ Naataanɩ pakaɣ-ɩ taʋ num+ peeɖe nɛ ɛpɩsɩ wiyaʋ Izrayɛɛlɩ yɔɔ; nɛ ɩhʋlɩ nɔndɔʋ nɛ ɩyɔɔdɩ se: “Wiyaʋ Salomɔɔ wezuu ɛɖaɣlɩ!”+ 35 Pʋwayɩ lɛ, ɩtɩŋ ɛ-wayɩ nɛ ɩpɩsɩ, nɛ ɛkaɣ kɔm nɛ ɛcaɣ men-kewiyaɣ kpelaɣ yɔɔ; nɛ ɛkaɣ kɛʋ wiyaʋ mo-lone taa, nɛ mankaɣ-ɩ haʋ waɖɛ nɛ ɛkɛ ɖiyiyu Izrayɛɛlɩ yɔɔ nɛ Yuuda yɔɔ.» 36 Kpaagbaa mbʋ lɛ, Yehoyiyada pɩyalʋ Benayaa heyi wiyaʋ se: «Amɛn! Man-kɩbaɣlʋ wiyaʋ, ñɛ-Ɛsɔ Yehowa eyele nɛ pɩla mbʋ! 37 Ɛzɩ Yehowa kaawɛʋ man-kɩbaɣlʋ wiyaʋ cɔlɔ yɔ, ɛwɛɛ ɖɔɖɔ Salomɔɔ cɔlɔ,+ nɛ tɛtɛ nɛ ɛla nɛ Salomɔɔ kewiyaɣ kpelaɣ paɣlɩ nɛ pɩkpaɖɩ man-kɩbaɣlʋ Wiyaʋ Daviid kewiyaɣ kpelaɣ.»+
38 Nɛ cɔjɔ Sadɔɔkɩ, nayʋ Naataanɩ, Yehoyiyada pɩyalʋ Benayaa,+ nɛ Kereti mba nɛ Peleti mba+ petii nɛ pacaɣzɩ Salomɔɔ Wiyaʋ Daviid kpaŋaɣ* yɔɔ,+ nɛ powoni-i Gihɔɔnɩ.+ 39 Nɛ cɔjɔ Sadɔɔkɩ kpaɣ num hɩlʋʋ+ kizinziku tɛɛ+ nɛ ɛtaa Salomɔɔ num,+ nɛ papaɣzɩ hʋlʋʋ nɔndɔʋ, nɛ samaɣ tɩŋa paɣzɩ kou se: «Wiyaʋ Salomɔɔ wezuu ɛɖaɣlɩ!» 40 Pʋwayɩ lɛ, samaɣ kpeekpe tɩŋɩ-ɩ nɛ kakpa. Kahʋlaɣ hɩsɩ nɛ kɛmɛyɩɣ amɛya siŋŋ, nɛ ko-kubusi nzɩ siyele nɛ tɛtʋ faɣ.+
41 Adoniya nɛ ɛyaa mba payɩ ɛɛyawa yɔ panɩɩ kubusi nzɩ alɩwaatʋ ndʋ pɛtɛm tɔɔʋ yɔ.+ Yowaabʋ tɩɩnɩ nɔndɔʋ taŋ lɛ, ɛpɔzɩ se: «Ɛbɛ yɔɔ pamakɩ kubusi sɔsɔsɩ nzɩ mbʋ tɛtʋ taa?» 42 Eɖiɣni yɔɔdʋʋ mbʋ lɛ, cɔjɔ Abiyaataarɩ pɩyalʋ Yonataanɩ+ talɩ. Nɛ Adoniya heyi-i se: «Kɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋkɛ ɛyʋ kɩbanʋ,* nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋkɔnɩ tɔm kɩbandʋ.» 43 Ɛlɛ Yonataanɩ cosi Adoniya se: «Aayɩ! Ða-kɩbaɣlʋ Wiyaʋ Daviid pɩsɩ Salomɔɔ wiyaʋ. 44 Wiyaʋ tiyi ɛ nɛ cɔjɔ Sadɔɔkɩ, nayʋ Naataanɩ, Yehoyiyada pɩyalʋ Benayaa, nɛ Kereti mba nɛ Peleti mba, nɛ pacaɣzɩ-ɩ wiyaʋ kpaŋaɣ* yɔɔ.+ 45 Nɛ cɔjɔ Sadɔɔkɩ nɛ nayʋ Naataanɩ pataa-ɩ num Gihɔɔnɩ nɛ ɛpɩsɩ wiyaʋ. Pʋwayɩ lɛ, palɩɩnɩ peeɖe nɛ pakpanɩ amɛya, nɛ kogoye su tɛtʋ taa ɖo. Kubusi nzɩ, sɩ-taŋ ɩnɩɣaɣ mbʋ yɔ. 46 Pɩtasɩ lɛ, Salomɔɔ caɣ kewiyaɣ kpelaɣ yɔɔ. 47 Pɩkazɩ tɔm lɛɛtʋ: Wiyaʋ lɩmɖʋyaa kɔm nɛ pasa ɖa-kɩbaɣlʋ Wiyaʋ Daviid nɛ pɔtɔŋ se: “Ñɛ-Ɛsɔ ɛla nɛ Salomɔɔ hɩɖɛ sɛɛ nɛ pɩkɩlɩ ña-hɩɖɛ, nɛ ɛla nɛ e-kewiyaɣ kpelaɣ paɣlɩ nɛ pɩkpaɖɩ ñe-kewiyaɣ kpelaɣ!” Peeɖe wiyaʋ luzi ɛ-ñʋʋ kaɖʋ yɔɔ. 48 Nɛ wiyaʋ yɔɔdɩ ɖɔɖɔ se: “Pasa Izrayɛɛlɩ tɛ Ɛsɔ Yehowa, weyi ɛha nɔɔyʋ waɖɛ sɔnɔ se ɛcaɣ men-kewiyaɣ kpelaɣ yɔɔ, nɛ eyele nɛ mananɩ mɛ-ɛsa yɔ!”»
49 Nɛ mba payɩ Adoniya kaayawa yɔ, sɔɔndʋ kpa-wɛ siŋŋ, nɛ pa-taa paa weyi kʋyɩ nɛ ɛkpaɣ ɛ-nʋmɔʋ. 50 Salomɔɔ tɔm kaakpa sɔɔndʋ Adoniya ɖɔɖɔ, pʋyɔɔ ɛlɛ kʋyaa nɛ ewolo nɛ ɛɖɔkɩ altaaru hɩŋ.+ 51 Nɛ powolo peheyi Salomɔɔ se: «Wiyaʋ Salomɔɔ tɔm kpa Adoniya sɔɔndʋ; nɛ ɛɖɔkɩ altaaru hɩŋ nɛ ɛyɔɔdʋʋ se: “Pʋcɔ nɛ mɛnɖɛɛ cɩnɛ lɛ, Wiyaʋ Salomɔɔ eɖuuni-m se ɛɛkʋʋ-m nɛ laɣɖɛ.”» 52 Peeɖe Salomɔɔ yɔɔdaa se: «Ye ɛlakɩ camɩyɛ yɔ, ɛ-ñɔsɩ taa paa ñɔyaɣ kʋɖʋmaɣ ɛɛkaɣ tɔlʋʋ tataa; ɛlɛ ye pana ɛ-yɔɔ kɩdɛkɛdɩm yɔ,+ ɛkaɣ sɩbʋ.» 53 Nɛ Wiyaʋ Salomɔɔ tiyi se petisi-i nɛ altaaru yɔɔ nɛ pɔkɔna. Nɛ Adoniya sʋʋ nɛ eluŋ Wiyaʋ Salomɔɔ tɛɛ, nɛ pʋwayɩ lɛ, Salomɔɔ heyi-i se: «Kpe ña-ɖɩɣa.»