OZEE
1 Yehowa tɔm talɩ Beeri pɩyalʋ Ozee,* Yuuda awiya+ Uziya,+ Yotam,+ Ahaazɩ+ nɛ Ezekiyaasɩ+ pa-alɩwaatʋ taa, nɛ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Yerobowam,+ Yowaasɩ+ pɩyalʋ alɩwaatʋ taa. 2 Alɩwaatʋ ndʋ Yehowa paɣzɩ tɩŋnʋʋ Ozee yɔɔ nɛ ɛyɔɔdʋʋnɩ samaɣ yɔ, Yehowa heyi Ozee se: «Wolo, kpaɣ halʋ hayitu laɖʋ* nɛ ɛlʋlɩ-ŋ hayitu piya,* mbʋ pʋyɔɔ yɔ hayitu* yɔɔ lɛ, ɛjaɖɛ posi ɖɩ-tɩ kiya nɛ Yehowa nɛ ɖɩɩtasɩɣ-ɩ tɩŋʋʋ.»+
3 Nɛ ewolo nɛ ɛkpaɣ Dibilayim pɛlɛ Gomɛɛrɩ, nɛ ɛlɛ haɣ hoɣa nɛ ɛlʋlɩ-ɩ abalɩbɩɣa.
4 Nɛ Yehowa heyi-i se: «Yaa-kɛ se Yizreyɛɛlɩ,* mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩkazɩ pazɩ mankaɣ pɔzʋʋ akɔnta Yehu+ ɖɩɣa, Yizreyɛɛlɩ calɩm kpɛdʋʋ lakasɩ yɔɔ, nɛ mankaɣ yebu nɛ Izrayɛɛlɩ ɖɩɣa kewiyitu tɔɔʋ sɩɩ tɩnaɣ.+ 5 Kɩyakʋ ŋgʋ ki-wiye, mankaɣ pɛlʋʋ Izrayɛɛlɩ tɔʋ Yizreyɛɛlɩ Fɛɛʋ taa.»
6 Halʋ ɖaɣnɩ haɣʋ hoɣa nɛ ɛlʋlɩ halɩbɩɣa. Nɛ Ɛsɔ heyi Ozee se: «Yaa-kɛ se Lo-Ruhama,* mbʋ pʋyɔɔ yɔ maatasɩɣ naʋ Izrayɛɛlɩ ɖɩɣa pʋtɔdɩyɛ;+ paa pɩɩla ɛzɩma yɔ mankaɣ-wɛ ɖɔɔnʋʋ.+ 7 Ɛlɛ mankaɣ naʋ Yuuda ɖɩɣa pʋtɔdɩyɛ,+ nɛ ma Yehowa, pɛ-Ɛsɔ, makaɣnɩ yabʋ pa-ñʋʋ;+ maakaɣ tɩŋnʋʋ tɔʋ yaa laɣɖɛ yaa you yaa kpaŋnaŋ, yaa kpaŋnaŋ yɔɔ caɣyaa yɔɔ nɛ maya pa-ñʋʋ.»+
8 Ɛcɛbɩ Lo-Ruhama hɩɖɛ lɛ, ɛhaɣ hoɣa nɛ ɛlʋlɩ abalɩbɩɣa. 9 Nɛ Ɛsɔ tɔ se: «Yaa-kɛ se Lo-Amii,* mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɩtɩkɛ man-samaɣ, nɛ maakaɣ kɛʋ mɩ-Ɛsɔ.
10 «Nɛ Izrayɛɛlɩ samaɣ* kaɣ ɖɔʋ ɛzɩ teŋgu nɔɔ kañɩŋa pee yɔ, wena paapɩzɩɣ nɛ pamaɣzɩ yaa pakalɩ yɔ.+ Nɛ lone nɖɩ ɖɩ-taa maaheyi-wɛ se: “Ɩtɩkɛ man-samaɣ”+ yɔ, ɖɩ-taa mankaɣ-wɛ heyuu se: “Ɩkɛ Ɛsɔ ɛsadʋ pɩyalaa.”+ 11 Nɛ Yuuda samaɣ nɛ Izrayɛɛlɩ samaɣ pakaɣ kpɛndʋʋ nɛ pɛwɛɛ nɔɔ kʋɖʋmaɣ taa,+ nɛ pakaɣ pa-tɩ lɩzʋʋ ñʋʋdʋ kʋɖʋm nɛ palɩɩ ɛjaɖɛ taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yizreyɛɛlɩ+ kɩyakʋ kaɣ kɛʋ kɩyakʋ sɔsɔʋ.
2 «Iheyi mi-koobiya abalɩñɩma se: “Ɩkɛ man-samaɣ!”*+
Nɛ iheyi mi-koobiya halɩñɩma se: “Ɩkɛ halaa mba pana pa-pʋtɔdɩyɛ yɔ!”*+
2 Ɩkʋ mi-ɖoo tɔm; pɩwɛɛ se ɩkʋ ɛ-tɔm,
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛtɩkɛ ma-halʋ,+ nɛ mantɩkɛ ɛ-walʋ.
Pɩwɛɛ se eyele ɛ-hayitu lakasɩ*
Nɛ ɛkʋsɩ ɛ-acɛyɛ lakasɩ ɛ-hɩla hɛkʋ taa,
3 Pɩtɩkɛ mbʋ yɔ, mɔhɔzʋʋ e-wondu nɛ pɩsaɣ-ɩ ndaakpeɖe nɛ ɛwɛɛ ɛzɩ kɩyakʋ ŋgʋ palʋlɩ-ɩ yɔ,
Malakɩ-ɩ nɛ ɛpɩsɩ ɛzɩ kañɩmbusuu yɔ,
Manpɩsɩɣ-ɩ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa lɩm fɛyɩ yɔ,
Nɛ meyele nɛ lɔkɔtʋ kʋ-ɩ nɛ ɛsɩ.
4 Nɛ ɛ-pɩyalaa lɛ, maakaɣ pa-pʋtɔdɩyɛ naʋ,
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɛkɛ hayitu* piya.
5 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ po-ɖoo labɩ hayitu.*+
Ɛnʋ weyi ɛhaɣ po-hosi yɔ, ɛlabɩ fɛyɛ lakasɩ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyɔɔdaa se:
“Mankaɣ tɩŋʋʋ man-kʋsɔɔlaa wayɩ,+
Mba pahaɣ-m mɔn-kpɔnɔ nɛ ma-lɩm yɔ,
Mba pahaɣ-m mon-tokonaa, mo-num nɛ man-sʋlʋm yɔ.”
6 Pʋyɔɔ lɛ, mankaɣ pɩlʋʋ sɔɔ nɛ manɖɩɣnɩ ɛ-nʋmɔʋ;
Nɛ mankaɣ kpazʋʋ kaaŋ koloŋa nɛ manɖɩɣnɩ-ɩ nʋmɔʋ,
Nɛ ɛkaɣ ñɩnʋʋ ɛ-nʋmɔŋ nɛ ɛwɩɩ.
7 Ɛkaɣ seu ɛ-kʋsɔɔlaa wayɩ, ɛlɛ ɛɛkaɣ-wɛ hiɣu;+
Ɛkaɣ-wɛ ñɩnʋʋ, ɛlɛ ɛɛkaɣ-wɛ naʋ.
Ðɩnɛ ɛlɛ ɛkaɣ yɔɔdʋʋ se: “Manpɩsɩɣ ma-walʋ kajalaɣ ñɩnʋ cɔlɔ,+
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ pʋbʋ taa lɛ pɩɩwɛ-m weewee nɛ pɩkpaɖɩ lɛɛlɛɛyɔ.”+
8 Etaaɖiɣzina se ma mahaɣaɣnɩ-ɩ tɔɔnaɣ pee,+ vɛɛ kɩfalʋʋ nɛ num,
Nɛ ma mahaɣaɣnɩ-ɩ liidiye sakɩyɛ
Nɛ sika, wondu ndʋ ɛlakaɣnɩ tʋmɩyɛ Baalɩ sɛtʋ taa yɔ.+
9 “Pʋyɔɔ lɛ, manpɩsɩɣ nɛ mamʋ mɔn-tɔɔnaɣ pee a-alɩwaatʋ taa
Nɛ mɛn-vɛɛ kɩfalʋʋ kɩ-alɩwaatʋ taa,+
Nɛ mon-tokonaa mba ehuuzaɣni ɛ-ndaakpeɖe yɔɔ yɔ, mɔhɔzʋʋ-wɛ ɛ-yɔɔ.
10 Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, malɩzɩɣ-ɩ ndaakpeɖe ɛ-kʋsɔɔlaa ɛsɩndaa kaɣlaa,
Nɛ abalʋ nɔɔyʋ ɛɛkaɣ-ɩ holuu me-nesi tɛɛ.+
11 Mankaɣ yebu nɛ ɛ-taa leleŋ tɩŋa sɩɩ tɩnaɣ,
Ɛ-kazandʋ,+ e-fenasɩ kɩfasɩ, ɛ-tɛ sabaatɩwaa, nɛ ɛ-kazandʋ alɩwaatʋ tɩŋa payɩ kaɣ sɩʋ tɩnaɣ.
12 Nɛ mankaɣ wɛɛkʋʋ e-viiñi tɩŋ nɛ e-fiigi tɩŋ, weyi ɩ-tɔm ɛyɔɔdaa se:
‘Ɩnɩ kɛnɩ man-kɩhɛyʋʋ, ŋgʋ man-kʋsɔɔlaa ha-m yɔ.’
Mankaɣ tɩŋ ɩnɩ pɩsʋʋ laʋ,
Nɛ tɛtɛgbɩna kaɣ-ɩ cɩyʋʋ.
13 Kɩyakɩŋ weyi ɛla Baalɩ sɩʋ kpelisi+ kɩlaŋ yɔ, mankaɣ-ɩ akɔnta pɔzʋʋ ɩ-yɔɔ,
Alɩwaatʋ ndʋ ɛñɔɔzaɣ ɛ-tɩ nɛ e-kokoo nɛ ajana wondu nɛ ɛtɩŋɩɣ ɛ-kʋsɔɔlaa wayɩ,
Nɛ ɛsɔɔ mɔ-yɔɔ yɔ,”+ Yehowa yɔɔdʋʋna.
14 “Pʋyɔɔ lɛ, mankaɣ ɛ-lɩmaɣza cɔlʋʋ,
Mankaɣ-ɩ ɖiyuu nɛ mowoni-i kañɩmbusuu taa,
Nɛ mankaɣ tɔm yɔɔdʋʋ nɛ pitukuni ɛ-laŋɩyɛ.
15 Kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ lɛ, mankaɣ-ɩ pɩsɩnʋʋ e-viiñi hayɩm,+
Nɛ Akɔɔrɩ Fɛɛʋ+ kaɣ-ɩ kɛnʋʋ lidaʋ nɔnɔɔ;
Ɛkaɣ cosuu peeɖe ɛzɩ ɖooo ɛɛwɛʋ ɛ-pɛlɛtʋ taa yɔ,
Ɛzɩ kɩyakʋ ŋgʋ ɛlɩnɩ Ejipiti ɛjaɖɛ taa+ yɔ.
18 Pɔ-yɔɔ lɛ, puwiye, mankaɣ ɖʋʋ ɛgbɛyɛ ma nɛ tɛtɛgbɩna ɖɛ-hɛkʋ taa,+
Ma nɛ ɛsɔdaa sumasɩ nɛ kpɩna wena atuu* tataa yɔ ɖɛ-hɛkʋ taa,+
Mankaɣ lɩzʋʋ tɔʋ nɛ laɣɖɛ nɛ you+ nɛ paakaɣ tasʋʋ wɛʋ ɛjaɖɛ taa,
19 Mankaɣ-ŋ man-tɩ cɛlʋʋ nɛ mɛnkɛ ña-walʋ tam;
Nɛ mankaɣ ɖuuu se malakɩ-ŋ mbʋ pɩtʋʋzaa nɛ pɩwɛɛ siɣsiɣ yɔ,
Nɛ mawɩlɩ-ŋ sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ nɛ mana ña-pʋtɔdɩyɛ.+
20 Mankaɣ ɖuuu se mɛwɛɣ siɣsiɣ ñɛ-ɛsɩndaa,
Nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋkaɣ tɩlʋʋ Yehowa.”+
23 Mankaɣ-ɩ ɖuu man-tɩ ɛzɩ ɖomaɣ yɔ tɛtʋ yɔɔ,+
Nɛ ɛnʋ weyi pataana ɛ-pʋtɔdɩyɛ* yɔ, mankaɣ naʋ ɛ-pʋtɔdɩyɛ;
Mba patɩkɛ man-samaɣ* yɔ, mankaɣ-wɛ heyuu se: ‘Ɩkɛ man-samaɣ,’+
Nɛ paba kaɣ yɔɔdʋʋ se: ‘Ŋkɛ ɖɛ-Ɛsɔ.’”»+
3 Pʋwayɩ lɛ, Yehowa heyi-m se: «Tasɩ wobu nɛ ŋsɔɔlɩ halʋ weyi abalʋ lɛlʋ sɔɔlɩ-ɩ yɔ, halʋ weyi eɖiɣni labʋ acɛyɛ yɔ,+ ɛzɩ Yehowa sɔɔlʋʋ Izrayɛɛlɩ samaɣ yɔ,+ ŋgʋ kaka ñapɩsɩnɩ ɛsɔnaa lalaa yɔɔ+ nɛ kɔsɔɔlɩ viiñi pee wena awɩlaa yɔ a-kakayɩsɩ.»*
2 Pʋyɔɔ mankpaɣ liidiye pɔɔyɩsɩ 15 nɛ orjɩ,* homɛr kʋɖʋmʋʋ* nɛ hɔɔlʋʋ nɛ mayabɩnɩ-ɩ. 3 Nɛ pʋwayɩ lɛ, meheyi-i se: «Ŋkaɣ kɛʋ man-pʋyʋ kɩyakɩŋ sakɩyɛ. Pɩtɩpɔzɩ se ŋla hayitu,* nɛ pɩtɩpɔzɩ se ña nɛ abalʋ lɛlʋ ɩsʋʋ, nɛ ma ɖɔɖɔ maakaɣ-ŋ sʋnʋʋ.»
4 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Izrayɛɛlɩ samaɣ kaɣ caɣʋ alɩwaatʋ sakɩyɛ* nɛ kaawɛɣnɩ wiyaʋ,+ kaawɛɣnɩ awumbu, kaalakɩ kɩlaʋ, kaawɛɣnɩ tilimiye, kaawɛɣnɩ efoodɩ*+ nɛ kaawɛɣnɩ sɩʋ kpelisi.*+ 5 Pʋwayɩ lɛ, kɩyakɩŋ ɖɩdɛnɖɛ taa lɛ,+ Izrayɛɛlɩ samaɣ kaɣ pɩsʋʋ nɛ kañɩnɩ kɛ-Ɛsɔ Yehowa+ nɛ ke-wiyaʋ Daviid,+ nɛ kakaɣ wɛʋ nɛ keseliɣ nɛ kapɩsɩnɩ Yehowa yɔɔ se ɛwɩlɩ-kɛ ɛ-kɩbandʋ.
4 Izrayɛɛlɩ samaɣ, iwelisi Yehowa tɔm,
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa hʋʋnɩ ɛjaɖɛ taa mba tɔm,+
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, toovenim, sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ nɛ Ɛsɔ sɩmtʋ natʋyʋ fɛyɩ ɛjaɖɛ taa.+
2 Cɛtɩm ɖuutu, pɔbɔtʋ tɔm,+ ɛyaa kʋʋ,+
Mɩlɩm nɛ acɛyɛ labʋ+ pɔtɔyɩ paa le,
Calɩm kpɛdʋʋ lakasɩ tɩŋɩɣ calɩm kpɛdʋʋ lakasɩ lɛɛsɩ wayɩ.+
3 Pʋyɔɔ ɛjaɖɛ kaɣ caɣʋ kʋñɔwiye+
Nɛ paa ɖɩ-taa tʋ weyi lɛ, e-ɖoŋ kaɣ tɛm;
Tɛtɛgbɩna nɛ ɛsɔdaa sumasɩ,
Halɩ pɩkpɛndɩnɩ teŋgu taa kpakpasɩ, pakaɣ sɩbʋ.
4 «Paa mbʋ yɔ, nɔɔyʋ ɛtaahɔ tɔm, yaa nɔɔyʋ ɛtaahɔ nɩŋgbaŋʋʋ,+
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ña-samaɣ wɛ ɛzɩ mba pɔhɔŋ tɔm nɛ cɔjɔ yɔ.+
5 Pʋyɔɔ lɛ, pɩkaɣ-ŋ tuuluu wɩsɩ taa,
Pɩkaɣ ña nɛ nayʋ tuuluu ɛzɩ pituuluu ɛyʋ ɖoo taa yɔ.
Nɛ mankaɣ ño-ɖoo nɔɔ suluu.*
6 Pakaɣ man-samaɣ nɔɔ suluu,* mbʋ pʋyɔɔ yɔ sɩmtʋ natʋyʋ fɛyɩ.
Ŋlɔ sɩmtʋ,+ pʋyɔɔ lɛ,
Mankaɣ-ŋ lɔʋ ɖɔɖɔ nɛ ŋŋtasɩɣ kɛʋ mɔn-cɔjɔ;
Ŋsɔ ñɛ-Ɛsɔ paɣtʋ* yɔɔ,+ pʋyɔɔ lɛ,
Mankaɣ ña-pɩyalaa yɔɔ sɔʋ.
7 Pɔɖɔwaɣ ɖɔʋ mbʋ yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ payʋsaɣnɩ-m.+
Mankaɣ labʋ nɛ pa-samtʋ pɩsɩ fɛyɛ.*
8 Pacalɩɣ pa-tɩ nɛ man-samaɣ kɩdɛkɛdɩm,
Nɛ pe-liu ɛɛsɩkɩnɩ* ka-kɩwɛɛkɩm.
9 Mbʋ pɩtalɩɣ samaɣ yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ talɩɣnɩ cɔjɔ;
Mankaɣ-wɛ akɔnta pɔzʋʋ pɔ-ɖɔnɛ yɔɔ,
Nɛ mbʋ pɩlɩɣ pa-lakasɩ taa yɔ, mankaɣ yebu nɛ pɩpɩsɩ pa-ñʋŋ taa.+
10 Pakaɣ tɔɔʋ ɛlɛ paahakɩ.+
12 Man-samaɣ taa mba pɔzʋʋ piye sɩʋ kpelisi nzɩ palabɩnɩ tɩŋ yɔ,
Tɔm ndʋ pa-tɩyɩtʋ ɖaʋ heyiɣ-wɛ yɔ, ndʋ palakɩ;
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ hayitu* lɩmaɣza lesiɣ-wɛ,
Nɛ pa-hayitu* yɔɔ lɛ, pekiziɣ pa-tɩ luzuu pɛ-Ɛsɔ tɛɛ.
13 Palaɣ kɩlaŋ pʋŋ ñʋŋ taa,+
Nɛ pañaɣzɩɣ pa-kɩlaŋ piyisi yɔɔ nɛ ɩ-ñɔsɩ kpaɣ,
Sɛɛnɩ tɩŋ tɛɛ, sɩtorakɩsɩ tɩŋ tɛɛ nɛ paa tɩʋ sɔsɔʋ ŋgʋ lɛ kɩ-tɛɛ,+
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ i-kuzotuu wɛ ɖeu.
Pʋyɔɔ mɩ-pɛlaa lakɩ hayitu*
Nɛ mi-wolaa lakɩ acɛyɛ.
14 Maakaɣ mɩ-pɛlaa pɔzʋʋ akɔnta pa-hayitu* lakasɩ yɔɔ,
Nɛ maakaɣ ɖɔɖɔ mi-wolaa akɔnta pɔzʋʋ pa-acɛyɛ lakasɩ yɔɔ.
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ abalaa nɛ halaa hayitu laɖaa pɛkɛzɩɣ pa-tɩ kɩjaʋ*
Nɛ pa nɛ templo taa halaa hayitu laɖaa palaɣ kɩlaŋ;
Samaɣ ŋga kɛfɛyɩnɩ lɔŋsɩnɖɛ+ nɛ kalakɩ mbʋ yɔ, ɖɩzʋʋ pɩtɛŋnɩ-kɛ.
16 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Izrayɛɛlɩ pɩsɩ ñʋʋ taa ɖoŋ tʋ+ ɛzɩ nɔ halɩñɩnʋ weyi ɛwɛ ñʋʋ taa ɖoŋ yɔ.
Ɛzɩ Yehowa kaɣ-ɩ ɖiyuu lɛɛlɛɛyɔ ɛzɩ peɖiyuu ɛyaʋ ñɩtʋ ɖɩdɔɔyɛ nɖɩ ɖɩwalaa yɔ* ɖɩ-taa yɔ?
17 Efrayim ñɔnɩ sɩʋ kpelisi.+
Iyebi-i!
Nɛ e-ɖiyiyaa* sɔɔlɩ fɛyɛ kpem.+
19 Helim kaɣ-ɩ hɔkʋʋ* pi-keŋ tɛɛ,
Nɛ fɛyɛ kaɣ-ɩ kpaʋ nɛ ɛ-kɩlaŋ.»
5 «Mɩ cɔjɔnaa, iwelisi tɔm tʋnɛ,+
Hayɩ, Izrayɛɛlɩ ɖɩɣa, kʋ nɩŋgbaŋʋʋ,
Hayɩ, wiyaʋ ɖɩɣa taa mba, iwelisi,
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, mɩ pahʋʋnɩ tɔm;
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɩkɛ kpaca Mizpaa taa
Nɛ ɩkɛ piyuu ŋgʋ pɔlɔ Taabɔɔrɩ+ yɔɔ yɔ.
3 Mansɩm Efrayim,
Nɛ mɛ-ɛsɩndaa lɛ, Izrayɛɛlɩ fɛyɩ mɛsaɣ tɛɛ.
4 Pa-lakasɩ ɩɩhaɣ-wɛ nʋmɔʋ se papɩsɩ pɛ-Ɛsɔ cɔlɔ,
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ hayitu* lɩmaɣza wɛ pa-taa;+
Nɛ paasɩŋ Yehowa.
5 Izrayɛɛlɩ tɩ kpazʋʋ lɩzɩ aseɣɖe ɛ-yɔɔ nɛ pɩkʋ ɛ-tɔm;*+
Pituuli Izrayɛɛlɩ nɛ Efrayim pa-kɩwɛɛkɩm taa,
Nɛ pituuli Yuuda ɖɔɖɔ nɛ ɛsɔzɩ pɔ-yɔɔ.+
6 Pɛkpɛndɩnɩ pe-heŋ nɛ pa-naŋ nɛ powolo se pañɩnɩ Yehowa,
Ɛlɛ patɩna-ɩ.
Eposi ɛ-tɩ nɛ wɛ.+
7 Pɛcɛtɩ Yehowa,+
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ papɩsɩ agbaaɣdaa piya caanaa.
Lɛɛlɛɛyɔ fenaɣ nakɛyɛ kaɣ-wɛ cɩyʋʋ,* pa nɛ pa-ñɩm.*
8 Ɩhʋlɩ nɔndɔʋ+ Gibeyaa taa, nɛ ɩhʋlɩ ɛgandɩyɛ Ramaa taa!+
Ɩma you kubuka Bɛtɩ-Avɛɛnɩ taa;+ ɖɩwɛ ña-wayɩ, hayɩ Bɛnjamɛɛ!
9 Hayɩ Efrayim, ŋkaɣ pɩsʋʋ sɔɔndʋ pʋyʋ nɩŋgbaŋʋʋ hɔmtʋ+ kɩyakʋ wiye.
Meyeba nɛ Izrayɛɛlɩ cejewe tɩlɩ mbʋ pɩkaɣ labʋ nɛ ɛsɩndaa yɔ.
10 Yuuda awumbiya wɛ ɛzɩ mba potuzuu kamaɣ yɔ.+
Mankaɣ pɩyʋʋ man-pana pɔ-yɔɔ ɛzɩ lɩm yɔ.
11 Panazɩ Efrayim, tɔm hʋʋ pʋʋtɩ-ɩ,
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛtɛm ɛ-taa se ɛtɩŋɩɣ e-koyindu wayɩ.+
12 Pʋyɔɔ lɛ, mankʋyɩ Efrayim yɔɔ ɛzɩ ŋgbam tɔkʋʋ ɖasɩ yɔ
Nɛ meyeba nɛ Yuuda ɖazɩ ɛzɩ ɖasɩ ɖazʋʋ yɔ.
13 Efrayim na ɛ-kʋdɔŋ, nɛ Yuuda ñana e-heŋ lɛ,
Efrayim wolo Asiirii+ nɛ etiyi ɛyaa wiyaʋ sɔsɔ nɔɔyʋ cɔlɔ.
Ɛlɛ, ɛlɛ tɩpɩzɩ nɛ ɛla nɛ mɩ-yɔɔ cɛ,
Nɛ ɛtɩpɩzɩ nɛ ɛwaa mi-heŋ.
14 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ mankaɣ wɛʋ ɛzɩ mʋʋzʋʋ* yɔ Efrayim ɛsɩndaa,
Nɛ mɛwɛɛ ɛzɩ mʋʋzʋʋ ŋgʋ kɩwɛ ɖoŋ yɔ* Yuuda ɖɩɣa.
Ma-maɣmaɣ mankaɣ-wɛ cɩyʋʋ hɔɔlasɩ hɔɔlasɩ nɛ mɛnɖɛɛ;+
Mankaɣ-wɛ kpaɣʋ nɛ mɛnɖɛna nɛ nɔɔyʋ ɛɛkaɣ-wɛ holuu.+
15 Mankaɣ ɖɛʋ nɛ manpɩsɩ mo-lone taa nɛ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ pehikiɣ pa-kɩwɛɛkɩm kɛzɛɣa yɔ,
Pɛwɛɣ kʋñɔŋ taa lɛ, pakaɣ-m ñɩnʋʋ.»+
6 «Ɩkɔɔ nɛ ɖɩpɩsɩ Yehowa cɔlɔ,
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛcɩyɩ-ɖʋ hɔɔlasɩ hɔɔlasɩ,+ ɛlɛ ɛkaɣ-ɖʋ waʋ.
Ɛmabɩ-ɖʋ, ɛlɛ ɛkaɣ ɖe-heŋ yɔɔ hɔkʋʋ.
2 Ɛkaɣ-ɖʋ ɖaɣnʋʋ wezuu haʋ avema 2 wayɩ.
Evemiye tozo ñɩnɖɛ wiye lɛ, ɛkaɣ-ɖʋ kʋsʋʋ,
Nɛ ɖɩkaɣ wezuu caɣʋ ɛ-ɛsɩndaa.
3 Ðɩkaɣ-ɩ tɩlʋʋ, ɖɩkaɣ ñɩnʋʋ kpem se ɖɩtɩlɩ Yehowa.
Ɛzɩ tɛʋ feŋuu yɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛkaɣ lɩʋ;
Ɛkaɣ kɔm ɖɔ-cɔlɔ ɛzɩ tɛʋ nɩɣʋ yɔ,
Ɛzɩ wayɩ wayɩ tɛŋ* weyi ɩsʋʋ tɛtʋ yɔ.»
4 «Efrayim, ɛbɛ mankaɣ-ŋ labʋ?
Yuuda, ɛbɛ mankaɣ-ŋ labʋ?
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ñɔ-sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ wɛ ɛzɩ tanaŋ tɛɛ mɩndʋ yɔ,
Ɛzɩ ɖoluu ŋgʋ kɩkʋyʋʋ lɔŋ yɔ.
5 Pʋyɔɔ mankaɣ tɩŋnʋʋ nayaa yɔɔ nɛ mɛnsɛtɩ-wɛ nɛ mɛnpɛɖɩ;+
Mankaɣ kpaɣʋ mɔ-nɔɔ taa tɔm nɛ mankʋnɩ-wɛ.+
Nɛ tɔm hʋʋ mbʋ mankaɣ ñɔ-yɔɔ kɔnʋʋ yɔ, pɩkaɣ ñandʋʋ ɛzɩ ñalɩmɩyɛ yɔ.+
6 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ* tɔm kɛdɩnɩnɩ-m, pɩtɩkɛ kɩlaʋ,
Nɛ Ɛsɔ sɩmtʋ tɔm kɛdɩnɩnɩ-m, pɩtɩkɛ kɩlaŋ kɩñaɣzɩŋ.+
7 Ɛlɛ pɛcɛbɩ ɛgbɛyɛ+ ɛzɩ ɛyaa lakʋʋ yɔ.
Peeɖe paha-m siɣye.
9 Cɔjɔnaa ɛgbɛyɛ wɛ ɛzɩ mɩlaa mba papabɩ ɛyʋ nɔɔyʋ yɔ.
Pakʋʋ ɛyaa nʋmɔʋ taa, Sekɛɛm+ cɔlɔ,
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ palakɩ fɛyɛ lakasɩ.
10 Mana mbʋ pɩcaɣ kaɖɛ kpem yɔ Izrayɛɛlɩ ɖɩɣa taa.
11 Pɩtasɩ lɛ, hayɩ Yuuda, paɖʋ ña-kʋmtʋ alɩwaatʋ,
Alɩwaatʋ ndʋ manɖaɣnɩɣ kpeɣluu man-samaɣ taa ñɩma mba paakpa-wɛ nɛ pɛɖɛnɩ yomiye taa yɔ.»+
7 «Alɩwaatʋ ndʋ mañɩnɩɣ se mawaa Izrayɛɛlɩ lɛ,
Efrayim kɩwɛɛkɩm ɖɔɖɔ yɔɔ kuluu kaɣlaa,+
Nɛ pɩkpɛndɩnɩ Samaarii kañatʋ lakasɩ.+
2 Ɛlɛ patɩmaɣzɩ pa-laŋɩyɛ taa se mankaɣ tɔzʋʋ pa-lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ tɩŋa yɔɔ.+
Lɛɛlɛɛyɔ, pa-lakasɩ tɩŋa cɔ-wɛ nɛ sɩta;
Sɩwɛ mɛ-ɛsɩndaa kpam.
3 Pa-kɩdɛkɛdɩm lakasɩ pahaɣnɩ wiyaʋ taa leleŋ,
Nɛ pɔ-pɔbɔtʋ tɔm pahaɣnɩ awumbiya taa leleŋ.
4 Pe-kpeekpe pɛkɛ acɛyɛ laɖaa,
Pamʋʋ miŋ ɛzɩ miŋ weyi kpɔnɔ laɖʋ puzi kpou taa yɔ,
Kpɔnɔ laɖʋ weyi ɛtɛŋ mʋlʋm nuutuu lɛ, eyele miŋ tiɣu nɛ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ pɩkpawa yɔ.
5 Awumbiya pɩsɩ kʋdɔndɩnaa ɖe-wiyaʋ kɩyakʋ wiye:*
Vɛɛ+ ɖoŋ yeba nɛ pɔkɔ pana siŋŋ.
Wiyaʋ ha nesi ɛyaa woŋiyaa.
6 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɛwɛɛ nɛ pɔñɔtʋʋ* nɛ pa-laŋa mʋʋ miŋ ɛzɩ kpou taa miŋ yɔ.*
Kpɔnɔ laɖʋ ɖou ɖoo pilim;
Tɛʋ feŋ lɛ, kpou ɖeɣ miŋ ɛzɩ miŋ nzʋlʋmɩyɛ yɔ.
7 Pa-tɩŋa payɩ pasa miŋ ɛzɩ miŋ kpou yɔ,
Pañakɩ pe-ɖiyiyaa.*
8 Efrayim sʋzɩ ɛ-tɩ ajɛɛ taa.+
Efrayim wɛ ɛzɩ kpɔnɔ ŋgʋ kɩwɛ kulukulu nɛ patɩpɩsɩ-kʋ yɔ.
9 Agɔma tɛm e-ɖoŋ,+ ɛlɛ etiɖiɣzina.
Nɛ ɛ-ñʋʋ nɛ panzɩ yeba nɛ ɛ-ñʋʋ hʋlʋmɩ, ɛlɛ ɛtɩna.
10 Izrayɛɛlɩ tɩ kpazʋʋ lɩzɩ aseɣɖe ɛ-yɔɔ nɛ pɩkʋ ɛ-tɔm,+
Ɛlɛ patɩpɩsɩnɩ pɛ-Ɛsɔ Yehowa yɔɔ,+
Nɛ paa pɩtɩŋa payɩ mbʋ yɔ pɩtalɩ-wɛ yɔ, patɩñɩnɩ-ɩ.
11 Efrayim wɛ ɛzɩ ehooye nɖɩ ɖɩɩsɩŋ lɔŋ nɛ ɖɩfɛyɩ lɛɣtʋ yɔ.*+
Paya Ejipiti se kɩsɩnɩ-wɛ;+ nɛ powolo Asiirii wayɩ se kɩya pa-ñʋʋ.+
12 Paa le patiiwoba yɔ, mankaɣ men-piyuu lɔʋ pɔ-yɔɔ.
Mankaɣ-wɛ tisuu ɛzɩ ɛsɔdaa sumasɩ yɔ.
Mankaɣ pa-nɩŋgbaŋʋʋ hɔm ɛzɩ manpaɣʋ pa-samaɣ yɔ.+
13 Pɩtɔɔ-wɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pese mɔn-cɔlɔ!
Ðɩzʋʋ pɩtɛŋnɩ-wɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ payʋsɩnɩ-m!
Maasɔɔlaa se maya pa-ñʋʋ, ɛlɛ pɛcɛtɩnɩ man-taa.+
14 Paa pɛwɛɛ nɛ pɔmɔlʋʋ pa-kaɖʋnaa yɔɔ yɔ,
Patɩya-m pa-laŋɩyɛ taa se mansɩnɩ-wɛ.+
Tɔɔnaɣ pee nɛ vɛɛ kɩfalʋʋ yɔɔ lɛ, paɖʋwaɣ pa-tɩ heŋ;
Pakʋyɩ mɔ-yɔɔ.
15 Paa mansɩɣzɩ-wɛ lɔŋ nɛ mankpazɩ pe-nesi ɖoŋ yɔ,
Pakʋyɩ mɔ-yɔɔ, nɛ palakɩ tamaɣ kɩdɛkɛdaɣ mɔ-yɔɔ.
16 Pɛlɛɣzɩ pa-lakasɩ, ɛlɛ patɩpɩsɩnɩ mbʋ pɩkɩlɩ kʋyʋʋ yɔ* pɩ-yɔɔ;
Ɛzɩ tɔʋ ŋgʋ kɩyɔɔyaa yɔ, paapɩzɩɣ nɛ pataa-wɛ liu.+
Laɣɖɛ kaɣ kʋʋ pa-awumbiya, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɔ-nɔsɩ taa tɔm tɩkɛdɩ.
Pʋyɔɔ pakaɣ-wɛ woŋuu Ejipiti ɛjaɖɛ taa.»+
8 «Tʋʋ nɔndɔʋ ñɔ-nɔɔ yɔɔ!+
Koyindu nɔɔyʋ kɔŋ ɛzɩ kpeluu yɔ Yehowa ɖɩɣa wayɩ,+
2 Pamakɩ kubusi nɛ mɔn-cɔlɔ kiŋ se: “Mɛ-Ɛsɔ, ɖa Izrayɛɛlɩ, ɖɩsɩmɩ-ŋ.”+
3 Izrayɛɛlɩ lɔ mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ.+
Koyindu nɔɔyʋ ɛɖʋ ɛ-wayɩ.
4 Pasɩ awiya, ɛlɛ patɩtɩŋnɩ mɔ-yɔɔ.
Pasɩ awumbiya, ɛlɛ maasɩŋ-wɛ.
5 Oo Samaarii, pɔlɔ ñe-neɣye.+
Man-pana mʋʋ miŋ pɔ-yɔɔ.+
Ɛzɩmtaa pakaɣ pɩzʋʋ nɛ pɛkɛ mba pɛfɛyɩnɩ kɩwɛɛkɩtʋ natʋyʋ yɔ?*
6 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, Izrayɛɛlɩ cɔlɔ pɩlɩnaa.
Wondu luɖu lubini-ɖɩ, ɖɩtɩkɛ Ɛsɔ;
Pakaɣ yɔkʋʋ Samaarii neɣye hɔɔlasɩ hɔɔlasɩ.
7 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ helim poɖuu,
Nɛ helim sɔsɔm pakaɣ kʋm.+
Tiku nakʋyʋ ɛɛlʋlʋʋ pee nɛ apɩɩ;+
Paa pɩlʋlɩ naayɛ yɔ, mʋlʋm ɛɛkaɣ a-taa wɛʋ.
Paa mʋlʋm ɛwɛ naayɛ taa yɔ, agbaaɣdaa mba* kaɣnɩ-yɛ libu.+
8 Pakaɣ Izrayɛɛlɩ libu.+
Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, pakaɣ wɛʋ ajɛɛ hɛkʋ taa+
Ɛzɩ ñanaɣ ŋga nɔɔyʋ tɩsɔɔlɩ-kɛ yɔ.
9 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɛɖɛ Asiirii+ ɛzɩ tɛyɛ kpaŋaɣ ŋga kɛwɛ ke-ɖeke yɔ.
Efrayim ñɩnɩ halaa hayitu laɖaa nɛ ɛhɛyɩɣ-wɛ.+
10 Paa ɛɛñɩnɩ-wɛ nɛ ajɛɛ hɛkʋ taa nɛ ɛhɛyɩɣ-wɛ yɔ,
Lɛɛlɛɛyɔ mankaɣ-wɛ kpeɣluu;
Pakaɣ paɣzʋʋ kʋñɔŋ labʋ+ sʋʋtʋ ndʋ wiyaʋ nɛ awumbiya pasʋʋ-wɛ yɔ tɩ-yɔɔ.
11 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Efrayim siɣ altaarunaa sakɩyɛ nɛ ɛlabɩnɩ kɩdɛkɛdɩm.+
Papɩsɩ-ɩ kɩdɛkɛdɩm labʋ altaarunaa.+
12 Mama-ɩ paɣtʋ sakɩyɛ,
Ɛlɛ ɛ-ɛsɩndaa lɛ, tɩɩwɛ ɛzɩ agbaaɣdaa paɣtʋ yɔ.+
13 Palaɣ-m kɩlaŋ, nɛ pɔtɔkɩ ɩ-nandʋ,
Ɛlɛ kɩlaŋ ɛnɩ ɩɩkɛdɩɣnɩ Yehowa.+
Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɛkaɣ tɔzʋʋ pa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ nɛ ɛhɔ pa-nɩŋgbaŋʋʋ pa-kɩdɛkɛdɩm yɔɔ.+
Paɖaɣnɩ pɩsɩnʋʋ Ejipiti yɔɔ.*+
Ɛlɛ mankaɣ tiyinuu miŋ ɛ-tɛtʋ taa
Nɛ ɛkaɣ ñaɣʋ tilima paa tɛtʋ ndʋ lɛ tɩ-taa.»+
9 «Taawɛɛ laŋhʋlʋmɩyɛ taa, hayɩ Izrayɛɛlɩ,+
Taamɛyɩ amɛya ɛzɩ ɛyaa samasɩ yɔ.
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ña-hayitu* lakasɩ yeba nɛ ŋposini ñɛ-Ɛsɔ.+
Ŋsɔɔlɩ hayitu lakasɩ kɩhɛyʋʋ paa tɔɔnaɣ ɖɩmaɖɛ nɖɩ lɛ ɖɩ-taa.+
2 Ɛlɛ tɔɔnaɣ ɖɩmaɖɛ nɛ viiñi ɖɩfɛyɩyɛ ɩɩkaɣ-wɛ calʋʋ,
Nɛ vɛɛ kɩfalʋʋ kaɣ-ɩ tɛɖʋʋ.+
3 Paakaɣ caɣʋ Yehowa ɛjaɖɛ taa tam;+
Ɛlɛ, Efrayim kaɣ pɩsʋʋ Ejipiti,
Nɛ pakaɣ tɔɔʋ mbʋ pɩfɛyɩ kele kele yɔ Asiirii.+
Ɩwɛ ɛzɩ kʋñɔwiye kpɔnɔ yɔ;
Mba payɩ pɔtɔkɩ-kʋ yɔ, pakaɣ pa-tɩ pisuu.
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pe-ɖeke patɩnɩ* pɔ-kpɔnɔ;
Kɩɩkaɣ sʋʋ Yehowa ɖɩɣa taa.
5 Ɛbɛ ɩkaɣ labʋ kediɣzaɣ kɩyakʋ wiye,*
Yehowa kazandʋ kɩyakʋ wiye?
6 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɩna, ɖɩzʋʋ yɔɔ lɛ pakaɣ seu.+
Ejipiti kaɣ-wɛ kpeɣluu,+ nɛ Mɛmfiis kaɣ-wɛ pim.+
Sɔɔ ñɩtʋ kaɣ huu pa-ñɩm wondu ndʋ polubini liidiye ñɩɣyʋʋ yɔ tɩ-yɔɔ,
Nɛ sɔɔ cɔka kaɣ wɛʋ pe-kizinzikiŋ tɛɛ.
Pa-nayʋ kaɣ pɩsʋʋ kɩmɛlɛŋ, nɛ ɛyʋ weyi fezuu wɛ ɛ-yɔɔ yɔ, ɛkaɣ sʋʋ kpaaŋ;
Papaɖɩɣ-ŋ paɖʋʋ mbʋ yɔ pɩpaɣlɩ siŋŋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ña-kɩwɛɛkɩm paɣlaa.»
8 Efrayim tɛ feŋiyu+ nɛ mɛ-Ɛsɔ paawɛna.+
Ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ, ɛ-nayaa nʋmɔŋ tɩŋa+ wɛ ɛzɩ sumasɩ kpayʋ kpacanaa yɔ;
Paɖɩyɛ wɛ ɛ-Ɛsɔ ɖɩɣa taa.
9 Pasʋzɩ pa-tɩ kɩdɛkɛdɩm labʋ taa siŋŋ ɛzɩ Gibeyaa alɩwaatʋ taa+ yɔ.
Ɛkaɣ tɔzʋʋ pa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ nɛ ɛhɔ pa-nɩŋgbaŋʋʋ pa-kɩdɛkɛdɩm yɔɔ.+
10 «Mana Izrayɛɛlɩ ɛzɩ panaɣʋ viiñi pee kañɩmbusuu taa yɔ.+
Mana mɩ-cɔzɔnaa ɛzɩ panaɣʋ kajalaɣ fiigi pee fiigi tɩʋ yɔɔ yɔ.
Ɛlɛ powobi Peyɔɔrɩ tɛ Baalɩ+ cɔlɔ;
Nɛ papɩsɩ kʋzɔɔtʋ pʋyʋ ɛzɩ wonuu ŋgʋ pɔsɔɔlaa yɔ.
11 Efrayim samtʋ kʋyʋʋ nɛ tɩɖɛɣ ɛzɩ sumaɣ yɔ;
Lʋlʋʋ fɛyɩ, hoɣa haɣʋ fɛyɩ, nɛ hoɣa ɖʋʋ fɛyɩ.+
12 Paa pacalɩɣ piya yɔ,
Mankaɣ-sɩ lɛɣʋ pɔ-cɔlɔ nɛ pɩɩkaɣ kazʋʋ abalʋ nɔɔyʋ;+
Ɛɛɛ, pʋtɔɔ-wɛ alɩwaatʋ ndʋ mahaɣ-wɛ siɣye yɔ!+
13 Efrayim, weyi pɔsɔ-ɩ ɖenɖe kpɩna tɔkɩ ñɩtʋ yɔ, ɛɛwɛ-m ɛzɩ Tiirɩ+ yɔ;
Lɛɛlɛɛyɔ, pɩwɛɛ se Efrayim ewoni ɛ-pɩyalaa nɛ pakʋ-wɛ.»
14 Hayɩ Yehowa, ha-wɛ mbʋ pɩwɛɛ se ŋha-wɛ yɔ;
Lotu ndʋ tɩhɔlɔsʋʋ yɔ nɛ hɩla wena a-taa hɩlɩm sɔwa* yɔ.
15 «Pa-kañatʋ lakasɩ tɩŋa kaawɛ Gilgaalɩ+ taa, pʋyɔɔ manpaɖɩ-wɛ peeɖe.
Mankaɣ-wɛ ɖɔɔnʋʋ man-ɖɩɣa taa pa-lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ yɔɔ.+
Maatasɩɣ-wɛ sɔɔlʋʋ;+
Pa-awumbiya kpeekpe wɛ ñʋʋ taa ɖoŋ.
16 Pakaɣ tim Efrayim.+
Pe-liɖe kaɣ wɩlʋʋ, nɛ paakaɣ pee lʋlʋʋ.
Paa palʋlaa yɔ, mankaɣ kʋʋ pe-piya kʋsɔɔlɩsɩ.»
17 Mɛ-Ɛsɔ kaɣ-wɛ lɔʋ,
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ patiwelisini-i,+
Nɛ pakaɣ pɩsʋʋ mba peseɣ se paya pe-wezuu ñʋʋ yɔ ajɛɛ taa.+
10 «Izrayɛɛlɩ kɛ viiñi ŋgʋ kiɖiɣni wɛɛkʋʋ,* nɛ kɩ-yɔɔ nɛ pee yɔ.+
Ɛzɩma ki-pee hukuu sakɩyɛ yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ kɩlakɩ nɛ kɩ-altaarunaa hukuu sakɩyɛ;+
Kɩ-tɛtʋ lʋlʋʋ camɩyɛ nɛ pɩkɩlɩ lɛ, tilima wena a-yɔɔ kɩlaɣ yɔ awɛɣ ɖeu ɖɔɖɔ nɛ pɩkɩlɩɣ.+
2 Pa-laŋɩyɛ taa wɛ nabʋlɛ;*
Lɛɛlɛɛyɔ pakaɣ-wɛ cɔnʋʋ se payʋsaa.
Nɔɔyʋ wɛɛ nɛ ɛkaɣ yɔkʋʋ pa-altaarunaa nɛ ɛɖɩzɩ pe-tilima.
3 Lɛɛlɛɛyɔ pakaɣ yɔɔdʋʋ se: “Ðɩfɛyɩnɩ wiyaʋ nɔɔyʋ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖitise Yehowa sɔɔndʋ.
Nɛ ɛbɛ wiyaʋ pɩzaɣ se ɛlabɩ-ɖʋ?”
4 Pɔyɔɔdʋʋ tɔm ndʋ tɩɩwazɩɣ pʋyʋ yɔ, poɖuki cɛtɩm ɖuutu,+ nɛ paɖʋʋ agbaa;
Pʋyɔɔ tɔm hʋʋ mbʋ pɩñɔʋ yɔ, pɩwɛ ɛzɩ sɔtʋ ñɩtʋ ndʋ tɩwɛ hayɩm taa habɛɛ yɔɔ yɔ.+
5 Sɔɔndʋ kaɣ kpaʋ Samaarii mba Bɛtɩ-Avɛɛnɩ neɣye sɩʋ kpeliɣa+ yɔɔ.
Ka-samaɣ kaɣ caɣʋ kʋñɔwiye kɔ-yɔɔ,
Pɩkpɛndɩnɩ ka-agbaaɣdaa ɛsɔnaa cɔjɔnaa mba pɛmɛyaɣ ka nɛ ka-samtʋ pɔ-yɔɔ yɔ,
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ kakaɣ ɖɛʋ pɔ-cɔlɔ nɛ kowolo yomiye taa.
6 Pakaɣ-kɛ wonuu Asiirii ɛzɩ kʋjɔʋ ŋgʋ palabɩ wiyaʋ sɔsɔ nɔɔyʋ yɔ.+
Pakaɣ Efrayim fɛyɛ ɖʋʋ,
Nɛ lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ Izrayɛɛlɩ ɖɔma yɔ pʋyɔɔ lɛ, fɛyɛ kaɣ-ɩ kpaʋ.+
7 Paa pɩɩkpawa nɛ pitii yɔ, Samaarii nɛ ki-wiyaʋ pakaɣ mʋʋʋ,*+
Ɛzɩ piliŋa ŋga kɛpɛlaa nɛ kɛwɛɛ lɩm yɔɔ yɔ.
8 Bɛtɩ-Avɛɛnɩ+ lona kʋkʋya, wena ayeba nɛ Izrayɛɛlɩ la kɩwɛɛkɩm+ yɔ, pakaɣ-yɛ ɖɩzʋʋ.+
Sɔɔ cɔka nɛ sɔɔ ñɩtʋ kaɣ ñɔʋ pa-altaarunaa yɔɔ.+
Samaɣ kaɣ heyuu pʋŋ se: “Ihuuzi ɖɔ-yɔɔ!”
Nɛ kakaɣ heyuu piyisi se: ‘Ɩtɔlɩ ɖɔ-yɔɔ!’+
9 Oo Izrayɛɛlɩ, kpaɣnɩ Gibeyaa alɩwaatʋ taa ŋlabɩ kɩwɛɛkɩm.+
Peeɖe pɛwɛ pɩ-yɔɔ.
You tihiɣ* ɛyaa mba pɛfɛyɩ siɣsiɣ yɔ Gibeyaa taa.
10 Mankaɣ ɖɔɖɔ pa-nɩŋgbaaŋ hɔm alɩwaatʋ ndʋ mɔnsɔɔlaa yɔ.
Nɛ ɛyaa samasɩ kaɣ kpeɣluu se pakʋyɩ pɔ-yɔɔ,
Alɩwaatʋ ndʋ pɔhɔkʋʋ-wɛ nɛ pa-kɩwɛɛkɩm naalɛ yɔ.*
11 Efrayim kaakɛ nɔ halɩñɩnʋ weyi ɛtɩlʋlɩta yɔ, weyi paafalɩsɩ-ɩ nɛ ɛɛsɔɔlɩ tɔɔnaɣ mabʋ yɔ,
Pʋyɔɔ mɛnfɛ e-pondone kɩbanɖɛ.
Lɛɛlɛɛyɔ mankaɣ labʋ nɛ nɔɔyʋ caɣ Efrayim yɔɔ.+
Yuuda kaɣ hayʋʋ; Yakɔɔb kaɣ-ɩ wasʋʋ.
12 Iɖuu mɩ-tɩ ɖomaɣ siɣsiɣ wɛtʋ taa nɛ ɩkʋ sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ.
Ɩhayɩ mɩ-tɩ tɛtʋ kɩbandʋ+
Alɩwaatʋ ndʋ papɩzɩɣ nɛ* pañɩnɩ Yehowa+ yɔ,
Pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛkɔŋ nɛ ɛwɩlɩ-mɩ tɔm siɣsiɣ wɛtʋ taa yɔ.+
13 Ɛlɛ ɩhayɩ kañatʋ lakasɩ,
Ɩkʋm mbʋ pɩfɛyɩ siɣsiɣ yɔ,+
Nɛ ɩtɔɔ cɛtɩm piye;
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɩta liu mɩ-maɣmaɣ mɩ-nʋmɔʋ,
Ɩta liu mi-you laɖaa sakɩyɛ.
14 Kubusi nasɩyɩ kaɣ kpaʋ ña-samaɣ yɔɔ,
Nɛ pakaɣ yɔkʋʋ ñɛ-tɛtʋ ɖoŋ ñɩndʋ* tɩŋa,+
Ɛzɩ Salɩmaanɩ yɔkʋʋ Arbɛɛlɩ ɖɩɣa yɔ,
You kɩyakʋ wiye, alɩwaatʋ ndʋ pɔtɔyɩtɩ halaa* pe-piya cɔlɔ yɔ.
15 Oo Betɛɛlɩ, mbʋ pakaɣ-ŋ labʋ,+ ña-kañatʋ lakasɩ nzɩ sɩɖɛlɛsaa yɔ sɩ-yɔɔ.
Pɩtʋʋ fɛyɩ se pakaɣ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ ɖɩzʋʋ* tɛbɩyɛ tɛɛ.»+
4 Maawɛɛ nɛ mɔhɔŋ-wɛ nɛ ɛyaa nimee,* mɔhɔŋaɣ-wɛ nɛ sɔɔlɩm nimasɩ;+
Nɛ pɛ-ɛsɩndaa lɛ, maawɛ ɛzɩ weyi ɛkʋsʋʋ sʋʋtʋ ɖaʋ pa-tamasɩ yɔɔ yɔ,
Nɛ mowoni tɔɔnaɣ paa weyi lɛ nɛ sɔɔlɩm.
5 Paakaɣ pɩsʋʋ Ejipiti ɛjaɖɛ taa, ɛlɛ Asiirii kaɣnɩ kɛʋ pe-wiyaʋ,+
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ pekizaa se paapɩsɩɣ mɔn-cɔlɔ.+
6 Nɛ laɣɖɛ kaɣ cɔʋ pɛ-tɛtʋ yɔɔ+
Nɛ ɖɩpʋʋtɩ pɔ-nɔnɔsɩ ɖaŋ* nɛ ɖɩtɔɔ-wɛ kɩdɛkɛdɩm mbʋ paɖʋwa se palakɩ yɔ pɩ-yɔɔ.+
7 Man-samaɣ tɛm ka-taa se kaawɛɣ siɣsiɣ mɛ-ɛsɩndaa.+
Paa payaɣ-kɛ nɛ hayo kiŋ yɔ,* nɔɔyʋ ɛɛkʋyʋʋ.
8 Ɛzɩma manpɩzɩɣ nɛ meyebi-ŋ, Oo Efrayim?+
Ɛzɩma manpɩzɩɣ nɛ manɖʋzɩ-ŋ koyindu nesi tɛɛ, Oo Izrayɛɛlɩ?
Ɛzɩma manpɩzɩɣ nɛ malabɩ-ŋ ɛzɩ malabʋ Admaa yɔ?
Ɛzɩma manpɩzɩɣ nɛ malabɩ-ŋ ɛzɩ malabʋ Zebooyim+ yɔ?
Mɛlɛɣzɩ ma-lɩmaɣza;
Nɛ alɩwaatʋ kʋɖʋmtʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, piseɣti man-pʋtɔdɩyɛ naʋ.+
9 Maakaɣ hutuu man-pana miŋ.
Maakaɣ tasʋʋ Efrayim ɖɩzʋʋ,+
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ mɛnkɛ Ɛsɔ, mantɩkɛ ɛyʋ,
Mɛnkɛ Kiɖeɖeu mɩ-hɛkʋ taa;
Nɛ maatasɩɣ kɔm ña-wayɩ nɛ pana.
10 Pakaɣ ɖɔm Yehowa wayɩ, nɛ ɛkaɣ mʋdʋʋ ɛzɩ mʋʋzʋʋ yɔ;+
Alɩwaatʋ ndʋ ɛmʋdʋʋ yɔ, ɛ-pɩyalaa kaɣ wɛʋ nɛ peseliɣ nɛ palɩɩnɩ wɩsɩ ɖɩɖʋyɛ nɛ pɔkɔɔ.+
11 Pakaɣ seluu ɛzɩ sumaɣ yɔ, alɩwaatʋ ndʋ palɩɣnɩ Ejipiti yɔ,
Ɛzɩ ehooye yɔ, alɩwaatʋ ndʋ palɩɣnɩ Asiirii ɛjaɖɛ taa yɔ;+
Nɛ mankaɣ-wɛ caɣzʋʋ pa-ɖɩsɩ taa, Yehowa yɔɔdʋʋna.+
12 Efrayim kpaɣ cɛtɩm nɛ ɛcɔzɩnɩ-m nɛ ɛta,
Nɛ Izrayɛɛlɩ ɖɩɣa kpaɣ pɔbɔtʋ tɔm nɛ kɔcɔzɩnɩ-m nɛ kata.+
Ɛlɛ Yuuda nɛ Ɛsɔ peɖiɣni ɖɔm mbʋ,
Nɛ ɛwɛ siɣsiɣ Kiɖeɖema Taa Kiɖeɖeu ɛsɩndaa.»+
12 «Efrayim calɩɣ ɛ-tɩ nɛ helim.
Eseɣ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa helim wayɩ evemiye kpeekpe.
Ɛlakɩ nɛ cɛtɩm nɛ puuyaɣ lakasɩ ɖɔʋ sakɩyɛ.
Paɖʋʋ ɛgbɛyɛ nɛ Asiirii+ nɛ pakpakɩɣ num nɛ powokini Ejipiti.+
2 Yehowa hʋʋnɩ Yuuda tɔm;+
Ɛkaɣ Yakɔɔb akɔnta pɔzʋʋ ɛ-ɖɔnɛ yɔɔ,
Nɛ ɛkaɣ-ɩ hɛyʋʋ ɛzɩ ɛ-lakasɩ pɔzʋʋ yɔ.+
4 Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛlʋbɩnɩ Ɛsɔ tiyiyu nɛ ɛwa.
Ewiwa nɛ etendi ɛlɛ se ɛna ɛ-pʋtɔdɩyɛ.»+
6 «Pʋyɔɔ lɛ, pɩsɩ ñɛ-Ɛsɔ cɔlɔ,+
Ðɔkɩ sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ nɛ siɣsiɣ wɛtʋ,+
Nɛ paa ɛzɩmtaa lɛ, taa ñɛ-Ɛsɔ liu.
7 Ɛlɛ tadɩyɛ laɖʋ ɖɔkɩ e-nesi taa cɛtɩm kɩmaɣzɩŋ;
Ɛsɔɔlɩ muluu.+
Nɛ paakaɣ naʋ mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ yaa kɩdɛkɛdɩm nabʋyʋ man-tʋmɩyɛ kpeekpe taa.”
9 Ɛlɛ mɛkɛnɩ Yehowa ñɛ-Ɛsɔ kpaɣnɩ* Ejipiti ɛjaɖɛ taa.+
Mankaɣ tasʋʋ labʋ nɛ ŋcaɣ kizinzikiŋ tɛɛ
Ɛzɩ alɩwaatʋ ndʋ paɖʋwa yɔ tɩ-kɩyakɩŋ taa yɔ.*
11 Peɣzuu*+ nɛ pɔbɔtʋ tɔm kaawɛ Galaadɩ.
12 Yakɔɔb sewa nɛ ewolo Aram*+ egeetiye* taa;
Halʋ yɔɔ lɛ,+ Izrayɛɛlɩ+ labɩ lɩm ɖʋʋ tʋmɩyɛ peeɖe,
Nɛ halʋ yɔɔ lɛ, eɖiyi heŋ.+
13 Yehowa tɩŋnɩ nayʋ nɔɔyʋ yɔɔ nɛ ɛlɩzɩ Izrayɛɛlɩ Ejipiti taa,+
Nɛ ɛtɩŋnɩ nayʋ nɔɔyʋ yɔɔ nɛ ɛkandɩyɩ ɛ-yɔɔ.+
14 Efrayim ɖʋ Ɛsɔ ɖɩwɩzɩyɛ siŋŋ;+
Calɩm mbʋ ɛkpɛdaa yɔ, pɩpɩsɩɣ ɛ-ñʋʋ taa;
Ɛ-Kɩbaɣlʋ kaɣ-ɩ kɩmɩyɛ kpaʋ fɛyɛ nɖɩ ɛɖʋ-ɩ yɔ ɖɩ-yɔɔ.»+
13 «Efrayim yɔɔdaɣ lɛ, ɛyaa selaɣ;
Ɛɛwɛnɩ ɖoŋ Izrayɛɛlɩ taa.+
Ɛlɛ Baalɩ+ yɔɔ lɛ, ɛɖɔ wɛɛ nɛ ɛsɩ.
2 Lɛɛlɛɛyɔ pɔsɔzʋʋ pa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ
Nɛ pakpakɩɣ pe-liidiye nɛ polukini ñɩɣtʋ sɩʋ kpelisi;*+
Poluki sɩʋ kpelisi nɛ lɛɣtʋ, si-kpeekpe sɩkɛ nesi tɛɛ tʋmlaɖaa tʋmɩyɛ.
Peheyiɣ-sɩ se: “Pɩwɛɛ se ɛyaa mba palaɣ kɩlaŋ yɔ, pamʋzɩ newee yɔɔ.”+
3 Pʋyɔɔ lɛ, pakaɣ wɛʋ ɛzɩ tanaŋ tɛɛ mɩndʋ yɔ,
Ɛzɩ ɖoluu ŋgʋ kɩkʋyʋʋ tanaŋ tɛɛ pala yɔ,
Ɛzɩ lɔtʋ ndʋ helim kpakɩɣ tɔɔnaɣ ɖɩmaɖɛ yɔ,
Nɛ ɛzɩ ñɔsɩ nzɩ sɩlɩɣnɩ lɔbɩtʋ pɔʋ taa yɔ.
4 Ɛlɛ mɛnkɛnɩ Yehowa ñɛ-Ɛsɔ kpaɣnɩ* Ejipiti ɛjaɖɛ taa;+
Ŋtaatɩlɩ Ɛsɔ nɔɔyʋ nɛ pɩtasɩnɩ-m,
Nɛ ma-wayɩ lɛ, ñʋʋ yaɖʋ nɔɔyʋ fɛyɩ.+
5 Maasɩmɩ-ŋ kañɩmbusuu taa,+ wɩlɩŋ ɛjaɖɛ taa.
6 Pɔtɔɔ pa-ñɩtʋ ɖɩdɔɔyɛ taa tɔɔnaɣ nɛ pahaɣ,+
Pahaɣaa nɛ pa-laŋɩyɛ kpazɩ ɖɩ-tɩ.
Nɛ piyele nɛ pɔsɔɔ mɔ-yɔɔ.+
8 Mankaɣ kɔm pa-wayɩ ɛzɩ kpemtɔɔyaɣ ŋga kelesi ke-piya yɔ,
Nɛ mankaɣ cɩyʋʋ pa-laŋɩyɛ.*
Mankaɣ-wɛ tɔɔʋ peeɖe ɛzɩ mʋʋzʋʋ yɔ;
Tɛtɛgbɩnɛ naɖɩyɛ kaɣ-wɛ cɩyʋʋ hɔɔlasɩ hɔɔlasɩ.
9 Ðɩkaɣ-ŋ ɖɩzʋʋ, hayɩ Izrayɛɛlɩ,
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋkaɖɩnɩ-m, ŋkaɖɩnɩ ña-sɩnɩyʋ.
10 Lɛɛlɛɛyɔ, le ñe-wiyaʋ wɛɛ, se ɛya ña-ñʋʋ ñɛ-tɛtʋ tɩŋa taa?+
Nɛ le ñe-ɖiyiyaa* mba ŋyɔɔdɩ pɔ-tɔm se:
“Ha-m wiyaʋ nɛ awumbiya”+ yɔ, pɛwɛɛ?
12 Pɔhɔkɩ* Efrayim kɩwɛɛkɩm;
Pɔñɔɔzɩ ɛ-kɩdɛkɛdɩm nɛ pasɩɩ.
13 Ɛkaɣ nɩʋ lʋlʋʋ wɩzasɩ.
Ɛlɛ ɛkɛ pɩɣa ŋga kɛfɛyɩ lɔŋ yɔ;
Alɩwaatʋ talaa se palʋlɩ-ɩ lɛ, ɛtɩkɔnɩ ɛ-tɩ.
Hayɩ Sɩm, le ñɛ-ɛjɔŋ wɛɛ?+
Hayɩ Pɩlaʋ, le ɖoŋ weyi ŋɖɩzɩɣna yɔ ɛwɛɛ?+
Mɛ-ɛsa ɩɩkaɣ naʋ pʋtɔdɩyɛ.
15 Paa ɛnɛɣdɩɣ kañɩŋgbayɩsɩ hɛkʋ taa yɔ,
Wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa helim nabʋyʋ kaɣ kɔm, Yehowa helim,
Pɩlɩɣnɩ kañɩmbusuu taa nɛ pɩkɔɔ, se piyele nɛ ɛ-lɔkɔ taa lɩm sɔɔ nɛ e-hiɖe taa lɩm ɖɔɖɔ sɔɔ.
Ɛlɛ kaɣ lazʋʋ ɛ-ñɩm ɖɩzɩyɛ taa ñɩm kpeekpe.+
16 Pakaɣ kʋʋ Samaarii tɔm,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ kɩkʋyɩ kɩ-Ɛsɔ yɔɔ.+
14 «Hayɩ Izrayɛɛlɩ, pɩsɩ nɛ ŋkɔɔ ñɛ-Ɛsɔ Yehowa cɔlɔ,+
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ña-kɩwɛɛkɩm yebina nɛ pituuli-ŋ.
2 Ɩpɩsɩ nɛ ɩkɔɔ Yehowa cɔlɔ nɛ tɔm pee anɛ,
Iheyi-i se: “Ðitendi-ŋ, kpaɣ ɖa-kɩwɛɛkɩm nɛ ŋkpeɣ-ɖʋ+ nɛ ŋtisi nɛ ŋmʋ mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ,
Nɛ ɖɩkaɣ laʋ ɖo-ndomee samtʋ kɩlaʋ+ ɛzɩ ɖɩlaɣʋ newee abalɩñɩna yɔ.*
3 Asiirii ɛɛkaɣ ɖa-ñʋʋ yabʋ.+
Ðɩɩkaɣ caɣʋ kpaŋnaŋ yɔɔ,+
Nɛ ɖɩɩkaɣ tasʋʋ heyuu mbʋ ɖe-nesi luba yɔ se: ‘Hayɩ ɖɛ-Ɛsɔ!’
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ñanaɣnɩ pɩɣa ŋga kɛfɛyɩ caa yɔ ka-pʋtɔdɩyɛ.”+
4 Mankaɣ waʋ pe-siɣsiɣ kɩɩwɛʋ.+
5 Mankaɣ pɩsʋʋ ɛzɩ ɖoluu yɔ Izrayɛɛlɩ;
Ɛkaɣ nɛɣdʋʋ ɛzɩ hɛɖʋʋ yɔ
Nɛ ɛkaɣ tisuu e-lila ɖooo tɛtɛɛ ɛzɩ Libaŋ tɩŋ yɔ.
6 E-pilinzi kaɣ yɛzʋʋ,
Ɛ-samtʋ kaɣ wɛʋ ɛzɩ oliivi tɩʋ samtʋ yɔ,
Nɛ ɛ-sɔzɩŋ kaɣ wɛʋ ɛzɩ Libaŋ sɔzɩŋ yɔ.
7 Pakaɣ tasʋʋ caɣʋ e-kuzotuu tɛɛ.
Pakaɣ ɖuu tɔɔnaɣ pee nɛ pakaɣ hɛtʋ kpaɣʋ ɛzɩ viiñi tɩʋ yɔ.+
Ɛ-hɩɖɛ kaɣ sɛʋ ɛzɩ Libaŋ vɛɛ yɔ.
8 Efrayim kaɣ yɔɔdʋʋ se: “Ma nɛ sɩʋ kpelisi suwe ɖɔɖɔ?”+
Mankaɣ cosuu, nɛ mankaɣ feŋuu ɛ-yɔɔ.+
Mankaɣ wɛʋ ɛzɩ jenevriyee tɩʋ ŋgʋ kɩnɛɣdaa yɔ.
Mɔn-cɔlɔ ŋkaɣ hiɣu ñe-pee.»
9 Awɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ? Ɛnɩɩ tɔm tʋnɛ tɩ-taa.
Awɛ lɛɣtʋ? Ɛtɩlɩ-tʋ.
Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa nʋmɔŋ tʋʋzaa,+
Nɛ ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa kaɣ ɖɔm ɩ-taa;
Ɛlɛ mba pamaɣnɩ paɣtʋ yɔɔ yɔ, pɩkaɣ-wɛ tuuluu ɩ-taa.
Hɩɖɛ «Osayiya» potobiyaa; Osayiya tɔbʋʋ lɛ se «Yah yabɩ ñʋʋ.»
Yaa «halʋ weyi ɛcakɩ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu yɔ; halʋ weyi ɛwɛnɩ ɖaŋnaa sakɩyɛ yɔ.»
Yaa «nɛ ɛcaɣ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu nɛ ɛlʋlɩ-ŋ piya; nɛ ɛ nɛ ɛ-ɖaŋnaa sakɩyɛ pacaɣ nɛ ɛlʋlɩ-ŋ piya.»
Yaa «acɛyɛ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Ɛsɔ kaɣ ɖuu ɖomaɣ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Patɩna ɛ-pʋtɔdɩyɛ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Pɩtɩkɛ man-samaɣ.»
Piye piye, «pɩyalaa.»
Cɔnɩ Ozee 1:9 tɛ pɩ-tɛɛ tɔm.
Cɔnɩ Ozee 1:6 tɛ pɩ-tɛɛ tɔm.
Yaa «pɩwɛɛ se ɛkʋsɩ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu caɣʋ; pɩwɛɛ se eyele ɖaŋnaa sakɩyɛ wɛnʋʋ.»
Yaa «kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ; acɛyɛ.»
Yaa «cakɩ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu (acɛyɛ).»
Yaa «Man-Baalɩ.»
Yaa «nɛ mbʋ pituu.»
Yaa «nɛ pacaɣ wezuu.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Ɛsɔ kaɣ ɖuu ɖomaɣ.»
Cɔnɩ Ozee 1:6 tɛ pɩ-tɛɛ tɔm.
Cɔnɩ Ozee 1:9 tɛ pɩ-tɛɛ tɔm.
Pɩkɛ kakayɩsɩ nzɩ palakɩnɩ tʋmɩyɛ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ taa yɔ.
Orjɩ kɛ tɔɔnaɣ pee naayɛ.
Homɛr kʋɖʋmʋʋ kɛ litrinaa 220. Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Yaa «se ŋcaɣ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu (acɛyɛ).»
Piye piye, «kɩyakɩŋ sakɩyɛ.»
Yaa «hɔʋ ɛsɔnaa.» Piye piye, «terafim.»
Yaa «ño-ɖoo ɖɩzʋʋ.»
Yaa «man-samaɣ ɖɩzʋʋ.»
Yaa «kpalɩtʋ.»
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «Pɛlɛɣzɩ man-samtʋ nɛ fɛyɛ.»
Yaa «Nɛ pakpazɩɣ pa-kalɩzasɩ nɛ.» Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ (Kalɩzaɣ).
Yaa «kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ kadadayaɣ; hayitu.»
Yaa «Kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ; Acɛyɛ.»
Piye piye, «Hayitu, vɛɛ nɛ vɛɛ kɩfalʋʋ pakpakɩɣ laŋɩyɛ.»
Yaa «kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ; acɛyɛ.»
Yaa «pa-kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ; pa-acɛyɛ.»
Yaa «kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ; acɛyɛ.»
Yaa «pa-kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ; pa-acɛyɛ.»
Yaa «abalaa kɛsɩɣ halaa hayitu laɖaa.»
Yaa «kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ; acɛyɛ.»
Piye piye, «ɛyaʋ lone nɖɩ ɖɩwalaa yɔ.»
Yaa «E-blee sʋlʋm.»
Yaa «kʋzʋʋ kɩdɛdɛdʋʋ kadadayaɣ; hayitu.»
Piye piye, «ɛ-kpayɩŋ.»
Yaa «kpaɣʋ.»
Yaa «kaɖɩnɩyaa kpɛdɩ calɩm.»
Yaa «Nɛ mɔhɔŋ pa-tɩŋa pa-nɩŋgbaaŋ.»
Yaa «kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ; hayitu.»
Yaa «kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ; acɛyɛ.»
Piye piye, «lɩzɩ aseɣɖe ɛ-ɛsɩndaa.»
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «Pakaɣ-wɛ cɩyʋʋ fenaɣ kʋɖʋmaɣ taa.»
Yaa «pa-hayɩm.»
Mʋʋzʋʋ ŋgʋ kɩ nɛ ki-ɖoŋ nɛ kɩtɩkpadɩyɩ yɔ kɩ-tɔm pɔyɔɔdʋʋ.
Yaa «mʋʋzʋʋ ŋgʋ kɩwɛnɩ kpɛm ki-pondone yɔɔ yɔ.»
Piye piye, «se pana mɛ-ɛsɩndaa.»
Wayɩ wayɩ tɛŋ paɣzaɣ Ðomaɣ fenaɣ hɛkʋ taa mbʋ yɔ. Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B15.
Yaa «pʋtɔdɩyɛ naʋ.»
Yaa «mɩlaa ɛgbɛyɛ.»
Yaa «ɖe-wiyaʋ kazandʋ kɩyakʋ wiye.»
Yaa «pɛwɛɛ nɛ pɔkɔŋ; pɛwɛɛ nɛ powoki.»
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «Mbʋ pʋyɔɔ yɔ pa-laŋa wɛ ɛzɩ miŋ kpou yɔ alɩwaatʋ ndʋ pɛwɛɛ nɛ pɛkpɛyɩɣ tɔm nɛ pɔñɔtʋʋ yɔ.»
Piye piye, «pɔ-tɔm hʋyaa.»
Piye piye, «nɛ ɖɩfɛyɩnɩ laŋɩyɛ yɔ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se Ɛsɔ sɛtʋ ndʋ tɩkɩlaa yɔ.
Yaa «mba pɛwɛ kele kele yɔ?»
Yaa «agɔma.»
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «Pakaɣ Ejipiti pɩsʋʋ.»
Yaa «ña-kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ; ña-acɛyɛ.»
Yaa «Mbʋ pʋyɔɔ yɔ pa-maɣmaɣ pa-kalɩzaɣ tɩnɩ.»
Yaa «labʋ mɩ-kazandʋ kɩyakʋ wiye.»
Yaa «pa-tɩ fɛyɛ ɛsɔ.»
Yaa «a-taa wɩlaa.»
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «yɛzʋʋ.»
Yaa «Pa-laŋɩyɛ kɛ cɛtɩm laŋɩyɛ.»
Piye piye, «pakaɣ Samaarii nɛ ki-wiyaʋ pɔ-nɔsɩ suluu.»
Yaa «tɩɖɩzɩ caɣ caɣ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se alɩwaatʋ ndʋ pɔhɔɔlʋʋ pa-nɩŋgbaaŋ hɔm ɛzɩ sʋʋtʋ ɖaʋ yɔ.
Yaa «Alɩwaatʋ ndʋ pɩsaŋ se.»
Yaa «ɖoonaa.»
Piye piye, «nɔɔ suluu.»
Nayaa nɛ lalaa mba petiyaa se pawɩlɩ Izrayɛɛlɩ tɔm yɔ mba yaɣaɣna.
Yaa «poluba.»
Yaa «camɩyɛ lakasɩ nimee,» ɛzɩ lʋlɩyʋ ñɩna yɔ.
Yaa «ñɩɣtʋ ɖaŋ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se payaɣ-kɛ se kapɩsɩnɩ Ɛsɔ sɛtʋ ndʋ tɩkɩlaa yɔ tɩ-yɔɔ.
Yaa «kɛnɩ hɩɖɛ nɖɩ pɔtɔzʋʋnɩ ɛ-yɔɔ yɔ.»
Yaa «ɖooo.»
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «Ɛzɩ kazandʋ kɩyakɩŋ taa yɔ.»
Yaa «Maamaaci lakasɩ; Hama lakasɩ.»
Yaa «Siirii.»
Piye piye, «hayɩm.»
Yaa «sɩʋ kpelisi nzɩ poyolisi ñɩɣtʋ nɛ polubina yɔ.»
Yaa «ɖooo.»
Mʋʋzʋʋ ŋgʋ kɩ nɛ ki-ɖoŋ nɛ kɩtɩkpadɩyɩ yɔ kɩ-tɔm pɔyɔɔdʋʋ.
Piye piye, «mbʋ pihuuzuu pa-laŋɩyɛ yɔɔ yɔ.»
Piye piye, «ñɔ-tɔm hʋyaa.»
Yaa «Pɔtɔsɩ.»
Yaa «Sewɔɔlɩ,» pʋ-tɔbʋʋ se ɛyaa tɩŋa pɩlaʋ. Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
Piye piye, «Nɛ ɖa ɖakaɣ laʋ ɖo-ndomee newee abalɩñɩna.»