ƐZƖ MAARƖKƖ KƐDƲƲ YƆ
1 Ɛsɔ Pɩyalʋ Yesu Krɩstʋ yɔɔ tɔm kɩbandʋ ɖɩbazɩyɛ yɔ: 2 Ɛzɩ pamaʋ nayʋ Izaayii takayaɣ taa yɔ: «(Na! Mentiyiɣ men-tiyiyu nɛ ɛɖɛ-ŋ nɔɔ,* nɛ ɛkaɣ ñɔɔzʋʋ ña-nʋmɔʋ.)+ 3 Nɔɔyʋ ɖiɣni mabʋ kubusi kañɩmbusuu taa se: “Ɩñɔɔzɩ Yehowa* nʋmɔʋ! Ɩla nɛ ɛ-nʋmɔŋ tʋʋzɩ.”»+ 4 Yohanɛɛsɩ Lɩm Mɩyɩsɩyʋ kaawɛ kañɩmbusuu taa, nɛ esusuu lɩm mɩyɩsʋʋ mbʋ pɩkɛ kɩwɛɛkɩm yɔɔ kpiɖuu mbʋ piyeki se pekpeɣ ɛyʋ ɛ-kɩwɛɛkɩm yɔ pɩ-yʋsaɣ.+ 5 Nɛ Yuudee egeetiye kpeekpe nɛ Yeruzalɛm kpeekpe taa ɛyaa lɩɣaɣ nɛ powoki ɛ-cɔlɔ, nɛ ɛmɩyɩsɩɣ-wɛ lɩm Yɔɔrdaŋ Pɔɔ taa, pokulaɣ pa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ kaɣlaa.+ 6 Yohanɛɛsɩ kaasu wondu ndʋ palabɩnɩ aɖaaɖaanaa hʋndʋ yɔ nɛ ɛta tambaɖɛ nɖɩ palabɩnɩ tɔnɛ yɔ ɛ-tɩnaɣ taa;+ nɛ nakaŋ* nɛ tɛyɛ tʋŋ num kaakɛnɩ ɛ-tɔɔnaɣ.+ 7 Nɛ esusaɣ se: «Ma-wayɩ lɛ nɔɔyʋ kɔŋ nɛ ɛkɩlɩ-m ɖoŋ, nɛ mantɩmʋna se moluŋ nɛ mɛhɛɖɩ ɛ-naataŋgbala tɔnzɩ.+ 8 Lɩm taa mamɩyɩsɩ-mɩ, ɛlɛ ɛnʋ lɛ ɛkaɣ-mɩ mɩyɩsʋʋ fezuu kiɖeɖeu taa.»+
9 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, Yesu lɩɩnɩ Nazarɛɛtɩ ŋgʋ kɩwɛ Galilee yɔ kɩ-taa nɛ ɛkɔɔ nɛ Yohanɛɛsɩ mɩyɩsɩ-ɩ lɩm Yɔɔrdaŋ Pɔɔ taa.+ 10 Nɛ Yesu lɩɣaɣnɩ lɩm tɛɛ kpaagbaa lɛ, ɛna ɛsɔdaa ɖiɣni tʋlʋʋ nɛ fezuu tiki ɛ-yɔɔ ɛzɩ ehooye yɔ.+ 11 Nɛ nɔɔ nakɛyɛ lɩɩnɩ ɛsɔdaa kiŋ nɛ kɔtɔŋ se: «Ŋkɛ man-Pɩyalʋ, weyi mɔnsɔɔlɩ-ɩ yɔ; ñɔ-tɔm kɛdɩnɩ-m.»+
12 Nɛ kpaagbaa mbʋ lɛ, fezuu seɣti-i nɛ ewolo kañɩmbusuu taa. 13 Nɛ ɛcaɣ kañɩmbusuu taa kɩyakɩŋ 40, nɛ Sataŋ takɩ-ɩ.+ Ɛ nɛ tɛtɛgbɩna paawɛna, ɛlɛ Ɛsɔ tiyiyaa ɖʋwaɣ-ɩ lɩm.+
14 Nɛ pakpa Yohanɛɛsɩ nɛ pɩtɛ lɛ, Yesu ɖɛɛ nɛ ewolo Galilee,+ nɛ esusuu Ɛsɔ tɔm kɩbandʋ+ 15 nɛ ɛtɔŋ se: «Alɩwaatʋ ndʋ paɖʋwa yɔ tɩtalaa, nɛ Ɛsɔ Kewiyaɣ ñɔtaa. Ikpiɖi mɩ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ,+ nɛ ɩwɛɛnɩ tisuu tɔm kɩbandʋ yɔɔ.»
16 Ɛɖɔŋaɣ Galilee Teŋgu nɔɔ lɛ, ɛna Siimɔɔ nɛ ɛlɛ neu* Andree+ paawɛɛ nɛ pɔlɔʋ pe-piyiŋ teŋgu taa,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ paakɛ kpakpasɩ kpayaa.+ 17 Peeɖe Yesu heyi-wɛ se: «Ɩtɩŋ ma-wayɩ, nɛ mankaɣ-mɩ pɩsʋʋ ɛyaa kpayaa.»*+ 18 Nɛ kpaagbaa mbʋ lɛ, peyele pe-piyiŋ nɛ patɩŋ ɛ-wayɩ.+ 19 Ɛtasɩ wobinuu ɛsɩndaa pazɩ lɛ, ɛna Zebedee pɩyalʋ Yakubu nɛ e-neu* Yohanɛɛsɩ, paawɛ pa-kpɩyʋʋ taa nɛ pɔñɔɔzʋʋ pe-piyiŋ,+ 20 nɛ kpaagbaa mbʋ lɛ ɛyaa-wɛ. Ðɩnɛ ɛlɛ, peyele pa-caa Zebedee nɛ ɛ-tʋmlaɖaa kpɩyʋʋ taa nɛ patɩŋ ɛ-wayɩ. 21 Nɛ pɛɖɛɛ powolo Kapɛrɩnawum.
Sabaatɩ paɣzɩ kpaagbaa lɛ, ewolo sinaagɔɔgɩ taa nɛ ɛpaɣzɩ tɔm wɩlʋʋ.+ 22 Nɛ pɩɖɩɣzɩ-wɛ siŋŋ nɛ ɛzɩma ɛwɩlaɣ tɔm yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛwɩlaɣ-wɛ tɔm ɛzɩ weyi ɛwɛnɩ ɖoŋ yɔ, ɛtaawɩlɩɣ-wɛ tɔm ɛzɩ takayɩsɩ mayaa yɔ.+ 23 Alɩwaatʋ ndʋ lɛ, abalʋ nɔɔyʋ kaawɛ pɛ-tɛ sinaagɔɔgɩ taa peeɖe, nɛ azuluma fezuu nakʋyʋ cɛyaɣ-ɩ, nɛ ɛma kubuka se: 24 «Ða nɛ ŋ suwe, Yesu Nazarɛɛtɩ tʋ?+ Ŋkɔm se ŋɖɩzɩ-ɖʋ yaa we? Mansɩm camɩyɛ weyi ŋkɛnaa yɔ, ŋkɛ Ɛsɔ tɛ Kiɖeɖeu!»+ 25 Ɛlɛ Yesu kalɩ fezuu ŋgʋ nɛ ɛtɔ se: «Su lɔŋ nɛ ŋlɩɩ ɛ-taa!» 26 Nɛ azuluma fezuu ŋgʋ, kɩñamsɩ abalʋ ɛnʋ nɛ kɩma kubuka ɖoŋ nɛ pɩtɛ lɛ, kɩlɩɩ ɛ-taa. 27 Nɛ pɩɖɩɣzɩ ɛyaa tɩŋa siŋŋ nɛ papaɣzɩ pɩ-tɔm yɔɔdʋʋ pa-taa pe-ɖeke nɛ pɔtɔŋ se: «Ɛbɛ lɛ mbʋ yɔ? Wɩlɩtʋ kɩfatʋ kpem! Ɛwɛnɩ ɖoŋ nɛ halɩ ɛñazɩɣ azuluma feziŋ nɛ ɩlɛ ñaŋɩ-ɩ.» 28 Piyeba nɛ tɔm ndʋ pɛkɛdaɣ ɛ-yɔɔ yɔ, tɩyɛlɩ lɛɛ lɛɛ Galilee egeetiye hɔɔlɩŋ kpeekpe taa.
29 Peeɖe pakʋyɩ sinaagɔɔgɩ taa nɛ powolo Siimɔɔ nɛ Andree pa-ɖɩɣa taa, pa nɛ Yakubu nɛ Yohanɛɛsɩ.+ 30 Pɩyɛɛrɩ yɔsɔ+ kaahɩnaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛsa miŋ, nɛ pacaŋ peheyi Yesu ɛ-tɔm. 31 Nɛ Yesu wobi ɛ-cɔlɔ lɛ, ɛɖɔkɩ e-nesi taa nɛ ɛkʋsɩ-ɩ. Nɛ ɛɛsa miŋ saʋ mbʋ yɔ pɩcɛ, nɛ ɛpaɣzɩ-wɛ lɩm ɖʋʋ.
32 Ðanaɣ ɖanaa lɛ, alɩwaatʋ ndʋ wɩsɩ ɖʋwa yɔ, ɛyaa paɣzɩ-ɩ kɔnʋʋ mba payɩ pɛkɛ kʋdɔndɩnaa yɔ nɛ aliikenaa;+ 33 nɛ tɛtʋ taa ɛyaa kpeekpe kaakpeɣli nɔnɔɔ taa. 34 Nɛ ɛwaa ɛyaa sakɩyɛ mba kʋdɔmɩŋ ndɩ ndɩ cɛyaɣ-wɛ yɔ,+ nɛ ɛɖɔɔnɩ aleewaa sakɩyɛ; ɛlɛ ɛtɩha aleewaa nʋmɔʋ se pɔyɔɔdɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ paasɩmɩ-ɩ se ɛkɛ Krɩstʋ.*
35 Nɛ tɛʋ fem tanaŋ tɛɛ cu, alɩwaatʋ ndʋ pɩtɩñandɩta yɔ lɛ, ɛkʋyɩ nɛ ɛlɩɩ nɛ ewolo lone nɖɩ ɖɩ-taa ɛyaa fɛyɩ yɔ, nɛ ɛpaɣzɩ tɩmʋʋ peeɖe.+ 36 Ɛlɛ, Siimɔɔ nɛ mba paawɛ ɛ-cɔlɔ yɔ, papaɣzɩ-ɩ ñɩnʋʋ 37 nɛ pana-ɩ lɛ, peheyi-i se: «Paa weyi ɛwɛɛ nɛ ɛñɩnɩɣ-ŋ.» 38 Ɛlɛ eheyi-wɛ se: «Ðiwolo ɖoŋlɛɛɖɛ, tɛtʋ ndʋ tɩwɛ pɩ-cɔlɔ yɔ tɩ-taa nɛ manpɩzɩ monsusi ɖɔɖɔ tɔm peeɖe, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pʋyɔɔ mɔnkɔma.»+ 39 Nɛ ewolo nɛ esusuu tɔm pɛ-tɛ sinaagɔɔgɩwaa taa Galilee kpeekpe taa nɛ ɛɖɔɔnʋʋ aleewaa.+
40 Nɛ canaɣ nakɛyɛ kɔɔ ɖɔɖɔ ɛ-cɔlɔ nɛ ketendi-i, nɛ halɩ koluŋ ka-nʋmbɔla yɔɔ nɛ kɔtɔŋ se: «Ye ŋsɔɔlaa yɔ, ŋpɩzɩɣ ŋla nɛ mɔ-yɔɔ cɛ.»*+ 41 Ðɩnɛ ɛlɛ pɩlabɩ-ɩ pʋtɔdɩyɛ, nɛ esezi e-nesi nɛ etukuni-kɛ nɛ eheyi-kɛ se: «Mɔnsɔɔlaa! Ñɔ-yɔɔ ɛcɛ.»*+ 42 Kpaagbaa mbʋ lɛ, ɛyʋ ɛnʋ ɛ-canatʋ mʋʋ, nɛ ɛpɩsɩ kele kele. 43 Nɛ ɛka ɛ-ñʋʋ taa siŋŋ, nɛ ɛcaŋ eyebi-i se ɛɖɛɛ, 44 eheyi-i se: «Kpa ña-tɩ nɛ taaheyi nɔɔyʋ natʋyʋ, ɛlɛ wolo nɛ ŋwɩlɩ ña-tɩ cɔjɔ, nɛ ŋha mbʋ Moyizi kaaɖʋwa se canaɣ ŋga kɔ-yɔɔ cɛba yɔ kaha nɛ papɩsɩ-kɛ kele kele yɔ,+ nɛ pɩkɛnɩ cɔjɔnaa aseɣɖe.»+ 45 Ɛlɛ abalʋ ɛnʋ ɛɖɛwa lɛ, ɛpaɣzɩ-tʋ susuu kpem nɛ ɛyɛlɩɣnɩ-tʋ paa le; piyeba nɛ Yesu taapɩzɩɣ se ɛtasɩ sʋʋ tɛtʋ natʋyʋ taa kaɣlaa, ɛlɛ ɛcakaɣ awayɩ lona wena a-taa ɛyaa fɛyɩ yɔ. Paa mbʋ yɔ, ɛyaa lɩɣaɣnɩ hɔɔlɩŋ tɩŋa taa nɛ pɔkɔŋ ɛ-cɔlɔ.+
2 Ɛlɛ pɩlabɩ kɩyakɩŋ nɩɩyɩ pʋwayɩ lɛ, ɛɖaɣnɩ sʋʋ Kapɛrɩnawum taa, nɛ ɛyaa nɩɩ se ɛwɛ ɖɩɣa.+ 2 Nɛ ɛyaa sakɩyɛ kpeɣli, nɛ nʋmɔʋ tɩtasɩ wɛʋ halɩ pɩkpɛndɩnɩ nɔnɔɔ taa, nɛ ɛpaɣzɩ-wɛ tɔm heyuu.+ 3 Nɛ pɔkɔnɩ-ɩ kaakalaɣ nakɛyɛ, abalaa 4 sɩɣlɩnɩ-kɛ.+ 4 Ɛlɛ pataapɩzɩɣ se powoni-kɛ Yesu cɔlɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyaa samaɣ kaañɩɣaa, pʋyɔɔ pokuli lɔbʋtʋ ɖenɖe Yesu kaawɛɛ yɔ pɩ-ñʋʋ yɔɔ; nɛ patʋlɩ pɔʋ lɛ, petisi taya wena a-yɔɔ paahɩzɩ kaakalaɣ ŋga yɔ. 5 Yesu na pe-tisuu lɛ,+ eheyi kaakalaɣ ŋga se: «Man-pɩɣa, pekpeɣ-ŋ ña-kɩwɛɛkɩm.»+ 6 Takayɩsɩ mayaa nabɛyɛ kaacaɣ peeɖe nɛ pamaɣzɩɣ pa-laŋa taa se:+ 7 «Ɛbɛ yɔɔ abalʋ ɛnɛ ɛyɔɔdʋʋ mbʋ? Ɛwɛɛ nɛ ɛyɔɔdʋʋ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ Ɛsɔ yɔɔ. Apɩzɩɣ nɛ ekpeɣ kɩwɛɛkɩm ye pɩtɩkɛ Ɛsɔ ɖeke koŋ?»+ 8 Ɛlɛ kpaagbaa mbʋ lɛ, Yesu ɖiɣzina se tɔm ndʋ pɛwɛɛ nɛ pɔyɔɔdʋʋ pa-taa pe-ɖeke, pʋyɔɔ ɛpɔzɩ-wɛ se: «Ɛbɛ yɔɔ ɩwɛɛ nɛ ɩmaɣzɩɣ lɩmaɣza ana mɩ-laŋa taa?+ 9 Ɛbɛ wɛ kɛlɛʋ nɛ pɩkɩlɩ, peheyi kaakalaɣ se: “Pekpeɣ-ŋ ña-kɩwɛɛkɩm,” yaa pɔtɔ se: “Kʋyɩ nɛ ŋkpaɣ ña-taya nɛ ŋɖɔ”? 10 Ɛlɛ pɩsa nɛ ɩtɩlɩ se ɛyʋ Pɩyalʋ+ wɛnɩ ɖoŋ se ekpeɣ kɩwɛɛkɩm tɛtʋ yɔɔ lɛ, ...»+ eheyi kaakalaɣ ŋga se: 11 «Meheyiɣ-ŋ se: Kʋyɩ, kpaɣ ña-taya nɛ ŋkpe ñɛ-tɛ.» 12 Peeɖe kakʋyaa, nɛ kpaagbaa mbʋ lɛ kakpaɣ ka-taya nɛ katɩŋnɩ pa-tɩŋa pɛ-ɛsɩndaa nɛ kalɩɩ. Nɛ pɩɖɩɣzɩ pa-tɩŋa pɩŋŋ, nɛ pasaŋ Ɛsɔ nɛ pɔtɔŋ se: «Ðɩtɩna nabʋyʋ ɛzʋnɔ wiɖiyi nɛ ɖɩna.»+
13 Ɛtasɩ lɩʋ nɛ ewolo teŋgu nɔɔ, nɛ ɛyaa samaɣ kpeekpe wɛɛ nɛ kɔkɔŋ ɛ-cɔlɔ, nɛ ɛpaɣzɩ-kɛ tɔm wɩlʋʋ. 14 Nɛ ɛɖɛɣaɣ lɛ, ɛna Alfee pɩyalʋ Leevi, ɛcaɣ lambuu ɖɩmʋyɛ, nɛ eheyi-i se: «Tɩŋ ma-wayɩ.» Kpaagbaa mbʋ lɛ, ɛlɛ kʋyɩ nɛ ɛtɩŋ ɛ-wayɩ.+ 15 Pʋwayɩ, Yesu tɔkaɣ tɔɔnaɣ* Leevi ɖɩɣa taa lɛ, lambuu mʋyaa sakɩyɛ nɛ kɩwɛɛkɩm laɖaa sakɩyɛ pɔkɔɔ nɛ pa nɛ ɩ nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa pɔtɔkɩ tɔɔnaɣ,* mbʋ pʋyɔɔ yɔ pa-taa sakɩyɛ tɩŋaɣ ɛ-wayɩ.+ 16 Ɛlɛ Farɩsɩ mba tɛ takayɩsɩ mayaa nawa se ɛ nɛ kɩwɛɛkɩm laɖaa nɛ lambuu mʋyaa pɔtɔkaɣ tɔɔnaɣ lɛ, pɔpɔzɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se: «Pɩlabɩ ɛzɩma nɛ ɛ nɛ lambuu mʋyaa nɛ kɩwɛɛkɩm laɖaa pɛkpɛndɩɣ nɛ pɔtɔkɩ?» 17 Yesu nɩ mbʋ lɛ, eheyi-wɛ se: «Ɛyaa mba pɛwɛnɩ po-ɖoŋ yɔ, pɩtɩkɛ mba pɩpɔzʋʋ ɖɔkɔtɔ, ɛlɛ kʋdɔndɩnaa pɩpɔzʋʋ ɖɔkɔtɔ. Pɩtɩkɛ ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa mɔnkɔm yaʋ, ɛlɛ kɩwɛɛkɩm laɖaa.»+
18 Yohanɛɛsɩ tɔmkpɛlɩkɩyaa nɛ Farɩsɩ mba pɔhɔkaɣ nɔɔ ɖoŋ ɖoŋ. Pʋyɔɔ pɔkɔm nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se: «Ɛbɛ yɔɔ Yohanɛɛsɩ tɔmkpɛlɩkɩyaa nɛ Farɩsɩ mba tɔmkpɛlɩkɩyaa pɔhɔkʋʋ nɔɔ ɖoŋ ɖoŋ, ɛlɛ ñɔ-tɔmkpɛlɩkɩyaa ñaalakɩ mbʋ?»+ 19 Ðɩnɛ ɛlɛ, Yesu cosi-wɛ se: «Pɩtɩmʋna se alɩwaatʋ ndʋ asɛyʋ walʋ+ wɛ ɛ-taabalaa cɔlɔ yɔ, pɔhɔkɩ nɔɔ, yaa we? Alɩwaatʋ ndʋ asɛyʋ walʋ kpɛndɩ ɛwɛ pɔ-cɔlɔ yɔ, paapɩzɩɣ nɛ pɔhɔkɩ nɔɔ. 20 Ɛlɛ alɩwaatʋ kaɣ kɔm nɛ pakaɣ kʋsʋʋ asɛyʋ walʋ pɔ-cɔlɔ,+ nɛ ɖɩnɛ ɛlɛ pakaɣ nɔɔ hɔkʋʋ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa. 21 Nɔɔyʋ ɛɛkpakɩɣ pɩsaʋ kɩfalʋʋ* hɔɔlaɣ nɛ ɛtɔ toko kɩtɩnʋʋ ŋgʋ kɩpɩnaa yɔ kɩ-yɔɔ. Ye ɛlabɩ mbʋ yɔ, pɩsaʋ kɩfalʋʋ hɔɔlaɣ hɔŋ toko kɩbɩnʋʋ nɛ kɩtɛzɩ cɩyʋʋ.+ 22 Pɩtasɩ lɛ, nɔɔyʋ ɛɛɖʋʋ vɛɛ kɩfalʋʋ tɔnɛ kokola* kɩbɩna taa. Ye ɛlabɩ mbʋ yɔ, vɛɛ kaɣ labʋ nɛ kokola ya, nɛ pelesi vɛɛ nɛ kokola. Ɛlɛ paɖʋʋ vɛɛ kɩfalʋʋ tɔnɛ kokola kɩfana taa.»
23 Nɛ Yesu tɩŋaɣnɩ blee hayɩm nabʋyʋ taa Sabaatɩ wiye lɛ, ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa paɣzɩ loyuu blee ñʋŋ nɛ pɔɖɔŋ.+ 24 Ðɩnɛ ɛlɛ, Farɩsɩ mba heyi-i se: «Cɔna nɛ ŋna! Ɛbɛ yɔɔ pɛwɛɛ nɛ palakɩ mbʋ paɣtʋ tɩha nʋmɔʋ se pala Sabaatɩ wiye yɔ?» 25 Ɛlɛ ekitini-wɛ se: «Wiɖiyi ɩtɩkalɩ mbʋ Daviid kaalabɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛɛwɛ kɩcɛyɩm taa nɛ ñɔɔsɩ wɩɣaɣ ɛ nɛ ɛyaa mba paawɛ ɛ-cɔlɔ yɔ?+ 26 Pɛkɛdɩ kɛdaɣ ŋga kɔyɔɔdʋʋ cɔjɔ sɔsɔ Abiyaataarɩ+ tɔm yɔ ka-taa se Daviid sʋ Ɛsɔ ɖɩɣa taa nɛ ɛtɔɔ kpɔnɔnaa mba pasɩɣ Ɛsɔ ɛsɩndaa yɔ, ŋgʋ paɣtʋ tɩha nɔɔyʋ nʋmɔʋ se ɛtɔɔ-wɛ, ye pɩtɩkɛ cɔjɔnaa ɖeke yɔ;+ nɛ ɛha ɖɔɖɔ kpɔnɔnaa nabɛyɛ ɛyaa mba paawɛ ɛ-cɔlɔ yɔ.» 27 Peeɖe eheyi-wɛ se: «Ɛyʋ yɔɔ palɩzɩ Sabaatɩ,+ pɩtɩkɛ Sabaatɩ yɔɔ palɩzɩ ɛyʋ. 28 Pʋyɔɔ lɛ, ɛyʋ Pɩyalʋ kɛ Sabaatɩ Kɩbaɣlʋ maɣmaɣ.»+
3 Ɛtasɩ sʋʋ sinaagɔɔgɩ nakʋyʋ taa, nɛ abalʋ nɔɔyʋ kaawɛ peeɖe, pɩcamɩ e-nesi.+ 2 Nɛ Farɩsɩ mba wɛɛ nɛ pɔcɔŋnɩ-ɩ pɩŋŋ se pana se ɛwaɣ abalʋ ɛnʋ Sabaatɩ wiye yaa ɛɛwaɣ-ɩ, se pɩsa nɛ pakʋ ɛ-tɔm. 3 Eheyi abalʋ weyi pɩcamɩ e-nesi yɔ se: «Kʋyɩ nɛ ŋkɔɔ hɛkʋ taa.» 4 Pʋwayɩ lɛ, ɛpɔzɩ-wɛ se: «Paɣtʋ ha nʋmɔʋ Sabaatɩ wiye se pala kɩbandʋ yaa kɩdɛkɛdɩm, paya wezuu* ñʋʋ yaa palɩzɩ-kʋ?»+ Ɛlɛ posu ɖiɣ ɖiɣ. 5 Ɛcɔnɩ-wɛ kpɛɛɛ nɛ pɩwɩzɩ-ɩ, pɩɩcɛyɩ-ɩ kpem pa-laŋkpɩzɩyɛ yɔɔ,+ nɛ eheyi abalʋ ɛnʋ se: «Posi ñe-nesi.» Nɛ ɛlɛ posi-sɩ, nɛ e-nesi waa. 6 Ðɩnɛ ɛlɛ Farɩsɩ mba lɩɩ, nɛ kpaagbaa mbʋ lɛ, pa nɛ Eroodi hɔɔlʋʋ taa ñɩma+ papaɣzɩ kpɛyʋʋ ɛ-tɔm se pɩsa nɛ pakʋ-ɩ.
7 Ɛlɛ Yesu nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa pɛɖɛɛ nɛ powolo teŋgu nɔɔ, nɛ ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ lɩɩnɩ Galilee nɛ Yuudee nɛ katɩŋ ɛ-wayɩ.+ 8 Halɩ ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ lɩnɩ Yeruzalɛm, Iduumee, Yɔɔrdaŋ wayɩ nɛ ageeta wena acɔ Tiirɩ nɛ Siidɔɔ nɛ ata yɔ a-taa nɛ kɔkɔɔ ɛ-cɔlɔ alɩwaatʋ ndʋ kanɩ tʋma sakɩyɛ wena ɛlakaɣ yɔ a-tɔm yɔ. 9 Nɛ eheyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se pɔñɔɔzɩ kpɩyʋʋ cikpeluu nakʋyʋ nɛ pasɩɩ-ɩ se pɩsa nɛ ɛyaa samaɣ ɛtaañɩɣ-ɩ. 10 Ɛɛwa ɛyaa sakɩyɛ kʋdɔmɩŋ; nɛ pʋyɔɔ lɛ, mba payɩ paawɛnɩ kʋdɔmɩŋ sɔsɔŋ yɔ, paahu ɛ-yɔɔ se potukuni-i.+ 11 Halɩ alɩwaatʋ ndʋ azuluma feziŋ+ naɣaɣ-ɩ yɔ, iluŋaɣ ɛ-tɛɛ nɛ ɩmakɩ kubusi nɛ ɩtɔŋ se: «Ŋkɛ Ɛsɔ Pɩyalʋ.»+ 12 Ɛlɛ ɛpaɣ-ɩ siŋŋ tam sakɩyɛ nɛ ɛsɩyɛ kɩsɛɛmɩyɛ se itaayele nɛ ɛyaa sɩmɩ-ɩ.+ 13 Nɛ ɛkpa pʋʋ nakʋyʋ yɔɔ, nɛ ɛyaa ɛyaa mba ɛñɩnaɣ yɔ+ nɛ pɔkɔɔ ɛ-cɔlɔ.+ 14 Nɛ ɛlɩzɩ ɛyaa tindimiye naɖɩyɛ, pɛkpɛndɩ 12, nɛ ɛyaa-wɛ se apostoloowaa, nɛ mba kaɣaɣnɩ ɛ-wayɩ tɩŋʋʋ nɛ mba ɛkaɣaɣ tiyuu se posusi tɔm, 15 nɛ ɛha-wɛ ɖoŋ se pɔɖɔɔnɩ aleewaa.+
16 Nɛ ɛyaa 12 tindimiye+ nɖɩ ɛlɩzaa yɔ, ɖɩ-taa mba yɔ: Siimɔɔ weyi ɛya-ɩ ɖɔɖɔ se Pɩyɛɛrɩ yɔ,+ 17 Zebedee pɩyalʋ Yakubu nɛ ɛlɛ neu* Yohanɛɛsɩ (ɛya-wɛ ɖɔɖɔ se Bowanɛrgɛɛsɩ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se «Tɛʋ nazʋʋ pɩyalaa»),+ 18 Andree, Filiipu, Bartelemii, Maatiyee, Tomaa, Alfee pɩyalʋ Yakubu, Taadee, Siimɔɔ Kanaŋ tʋ,* 19 nɛ Yudaasɩ Isɩkarɩyɔɔtɩ weyi ɛlɩ ɛ-wayɩ pʋwayɩ yɔ. Nɛ pʋwayɩ lɛ, ɛɖɛɛ ɛsʋʋ ɖɩɣa nakɛyɛ taa, 20 nɛ ɛyaa samaɣ nakɛyɛ ɖaɣnɩ kpeɣluu, nɛ pʋyɔɔ lɛ pataapɩzɩɣ se pɔtɔɔ tɔɔnaɣ maɣmaɣ. 21 Ɛlɛ ɛ-hɔʋ taa ñɩma nɩ mbʋ lɛ, powolo se pakpa-ɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ paawɛɛ nɛ pɔtɔŋ se: «Ɛ-ñʋʋ taa cɔwa.»+ 22 Pɩtasɩ lɛ, takayɩsɩ mayaa mba paalɩnɩ Yeruzalɛm nɛ pɔkɔɔ yɔ, pɔtɔŋaɣ se: «Ɛwɛnɩ Bɛlɩzeebuub,* nɛ aleewaa ñʋʋdʋ ɖoŋ taa ɛɖɔɔnʋʋ aleewaa.»+ 23 Mbʋ yebina nɛ ɛya-wɛ nɛ pɔkɔɔ ɛ-cɔlɔ lɛ, ɛyɔɔdɩnɩ-wɛ aduwa taa nɛ ɛtɔ se: «Ɛzɩma Sataŋ pɩzɩɣ nɛ ɛɖɔɔnɩ Sataŋ? 24 Ye kewiyaɣ nakɛyɛ taa mba iyouni ɖama yɔ kakaɣ tɔlʋʋ;+ 25 nɛ ye ɖɩɣa nakɛyɛ taa mba iyouni ɖama yɔ, kakaɣ yɔkʋʋ. 26 Pɩtasɩ lɛ, ye Sataŋ ɛkaɖɩnɩ ɛ-tɩ nɛ ɛ-taa tayɩ yɔ, ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛka, ɛlɛ ɛkaɣ tɛŋɩlʋʋ. 27 Toovenim taa lɛ, nɔɔyʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛsʋʋ ɛyʋ ɖoŋ tʋ nɔɔyʋ ɖɩɣa taa se ɛmɩlɩ ɛ-ñɩm nɛ ɛtɩcalɩnɩ ɛyʋ ɖoŋ tʋ ɛnʋ hɔkʋʋ. Pi-ɖeke piyekina nɛ ɛpɩzɩ ɛlazɩ ɛ-ɖɩɣa taa ñɩm. 28 Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se paa kɩwɛɛkɩm mbʋ ɛyaa piya ɩlaba, nɛ paa tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ ndʋ pɔyɔɔdɩ wondu kiɖeɖetu yɔɔ yɔ pakaɣ-wɛ kpeɣu. 29 Ɛlɛ weyi ɛyɔɔdʋʋ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ fezuu kiɖeɖeu yɔɔ yɔ, paakaɣ-ɩ kpeɣu kpa,+ ɛlɛ pɩkaɣ-ɩ kɛnʋʋ tamtam kɩwɛɛkɩm.»+ 30 Ɛyɔɔdɩ tɔm ndʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɔtɔŋaɣ se: «Ɛwɛnɩ azuluma fezuu.»+
31 Ðɩnɛ ɛlɛ e-ɖoo nɛ e-newaa*+ pɔkɔɔ nɛ pasɩŋ awayɩ, nɛ petiyi nɔɔyʋ se ɛyaa-ɩ.+ 32 Alɩwaatʋ ndʋ lɛ, ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ kaacaɣaa nɛ kɔcɔɔ-ɩ nɛ kata, pʋyɔɔ peheyi-i se: «Na! Ño-ɖoo nɛ ñe-newaa pɛwɛ awayɩ nɛ pañɩnɩɣ-ŋ.»+ 33 Ɛlɛ ecosi-wɛ se: «Mba kɛ mon-ɖoo nɛ me-newaa?» 34 Ðɩnɛ ɛlɛ, ɛcɔnɩ mba paacaɣ ɛ-cɔlɔ kpɛɛɛ yɔ nɛ ɛtɔ se: «Ɩna, mon-ɖoo nɛ me-newaa yɔ!+ 35 Weyi ɛlakɩ Ɛsɔ sɔɔlɩm yɔ, ɛnʋ kɛnɩ me-neu, man-ɖalʋ, mɔn-kɔɔ nɛ mon-ɖoo.»+
4 Ɛɖaɣnɩ paɣzʋʋ tɔm wɩlʋʋ teŋgu nɔɔ, nɛ ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ kpeɣli ɛ-cɔlɔ. Peeɖe ɛkpa kpɩyʋʋ nakʋyʋ taa nɛ ɛcaɣ nɛ eposi ɛ-tɩ pazɩ nɛ kidiiliŋ, ɛlɛ ɛyaa samaɣ tɩŋa ñɛwɛɛ teŋgu kidiiliŋ yɔɔ.+ 2 Nɛ ɛpaɣzɩ-wɛ wɩlʋʋ tɔm sakɩyɛ aduwa taa,+ nɛ ɛwɩlaɣ-wɛ tɔm lɛ, ɛyɔɔdɩ se:+ 3 «Iwelisi. Ðomaɣ ɖuyu lɩwa se eɖuu ɖomaɣ.+ 4 Eɖuwaɣ lɛ, pee naayɛ tɔlɩ nʋmɔʋ nɔɔ, nɛ sumasɩ kɔɔ nɛ sɩtɔɔ-yɛ. 5 Lɛɛna tɔlɩ kaaŋ taa ɖenɖe tɛtʋ tɩɖɔɔ yɔ, nɛ añɔ lɛɛ lɛɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɛtʋ fɛyɩ cukaŋ.+ 6 Ɛlɛ wɩsɩ lɩwa lɛ, ɖomaɣ ŋga kɔñɔwa yɔ, wɩsɩ ñaɣ-kɛ nɛ koloo, mbʋ pʋyɔɔ yɔ kɛfɛyɩnɩ hosi. 7 Pee lɛɛna tɔlɩ sɔɔ taa, nɛ sɔɔ kpa nɛ ahu ɖomaɣ ŋga kɔñɔwa yɔ kɔ-yɔɔ, nɛ katɩlʋlɩ pee.+ 8 Ɛlɛ lɛɛna ñɔtɔlɩ tɛtʋ kɩbandʋ taa; nɛ añɔwa nɛ apaɣlɩ lɛ, apaɣzɩ lʋlʋʋ pee, naayɛ tam 30, lɛɛna tam 60, nɛ lɛɛna ɖɔɖɔ tam 100.»+ 9 Nɛ ɛsɔzɩ se: «Weyi ɛwɛnɩ nɩŋgbaaŋ se ewelisiɣ lɛ, ewelisi.»+
10 Nɛ ɛkɔm nɛ ɛwɛɛ e-ɖeke lɛ, ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa nabɛyɛ nɛ Hiu nɛ Naalɛ papaɣzɩ-ɩ tɔm pɔzʋʋ aduwa ana a-yɔɔ.+ 11 Eheyi-wɛ se: «Mɩ lɛ, paha-mɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ mɛsaɣ tɛɛ tɔm kiɖeɖetu;+ ɛlɛ lalaa lɛ, mɔyɔɔdʋʋnɩ-wɛ aduwa taa,+ 12 se pɩsa nɛ paa pɔcɔŋna yɔ, pɔcɔna ɛlɛ pataana, nɛ paa pewelisiɣ yɔ, pewelisi ɛlɛ pataanɩɩ pʋ-tɔbʋʋ; nɛ pataapɩsɩnɩ Ɛsɔ yɔɔ kpa nɛ ekpeɣ-wɛ.»+ 13 Ɛtasɩ-wɛ heyuu se: «Ye ɩtɩnɩɩ eduuye ɖɩnɛ ɖɩ-tɔbʋʋ, ɛzɩma ɩkaɣ nɩʋ aduwa lɛɛna tɩŋa tɔbʋʋ yɔ?
14 «Ðomaɣ ɖuyu ɖuu Ɛsɔ tɔm.+ 15 Ðomaɣ pee wena poɖu nʋmɔʋ nɔɔ yɔ, ana lɛ ɛyaa mba pañɩtɩɣ nɛ panɩɩ tɔm lɛ, Sataŋ kɔɔ+ nɛ ɛlɩzɩ tɔm ndʋ poɖu pa-taa yɔ.+ 16 Mbʋ ɖɔɖɔ, ɖomaɣ pee wena poɖu kaaŋ taa yɔ, ana lɛ ɛyaa mba pañɩtɩɣ nɛ panɩɩ tɔm lɛ, pamʋ-tʋ nɛ taa leleŋ yɔ.+ 17 Ɛlɛ pɛfɛyɩnɩ hosi; paa mbʋ yɔ, pɔɖɔkʋʋ-tʋ alɩwaatʋ pazɩ; nɛ kʋñɔŋ yaa nazɩm ñɩtɩɣ nɛ pɩlɩɩ pɔ-yɔɔ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ lɛ, pɔlɔ pe-tisuu.* 18 Ðomaɣ pee lɛɛna ɖɔɖɔ lɛ, poɖu-yɛ sɔɔ taa. Ðomaɣ pee ana lɛ ɛyaa mba panɩ tɔm,+ 19 ɛlɛ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ* ɖɩ-yɔɔ nɩɣzɛ+ nɛ ɖoŋ weyi ñɩm wɛna se pipeɣzi ɛyaa yɔ+ nɛ wondu lɛɛtʋ kɔɖɛyɩ+ pɩwɛɣnɩ ɖoŋ pɔ-yɔɔ nɛ pihu tɔm yɔɔ, nɛ tɩɩlʋlʋʋ pee. 20 Kɛdɛzaɣ ɖeɖe lɛ, ɖomaɣ pee wena poɖu tɛtʋ kɩbandʋ yɔɔ yɔ, ana lɛ ɛyaa mba pewelisiɣ Ɛsɔ tɔm nɛ pamʋʋ-tʋ camɩyɛ nɛ palʋlʋʋ pee yɔ—nabɛyɛ tam 30, lalaa tam 60, nɛ lalaa ɖɔɖɔ tam 100.»+
21 Nɛ ɛtasɩ-wɛ heyuu se: «Paasɔkɩ kanɖʋ nɛ papam-kʋ ɖɔkʋ tɛɛ yaa pasɩɩ-kʋ kaɖʋ tɛɛ, yaa we? Ɛzɩ pɩtɩkɛ kanɖʋnaa ɖɩzɩyɛ yɔɔ pasɩɣ-kʋ?+ 22 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ nabʋyʋ fɛyɩ mɛsaɣ tɛɛ se paakaɣ-pʋ lɩzʋʋ nɛ pawɩlɩ; nɛ nabʋyʋ fɛyɩ se pohuuzi pɩ-yɔɔ camɩyɛ nɛ paakaɣ pɩ-yɔɔ kuluu.+ 23 Weyi ɛwɛnɩ nɩŋgbaaŋ se ewelisiɣ lɛ, ewelisi.»+
24 Ɛtasɩ-wɛ heyuu se: «Ɩkpa mɩ-tɩ nɛ tɔm ndʋ ɩnɩɣ yɔ.+ Kɩmaɣzʋʋ ŋgʋ ɩmaɣzɩɣnɩ lalaa yɔ, ŋgʋ ɖɔɖɔ pakaɣ-mɩ maɣzɩnʋʋ, ɛɛɛ, pakaɣ-mɩ sɔzʋʋ nɛ pɩkɩlɩ mbʋ. 25 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ weyi ɛwɛna yɔ, pakaɣ-ɩ tasʋʋ haʋ nɛ pɩkɩlɩ;+ ɛlɛ weyi ɛfɛyɩna yɔ, halɩ mbʋ ɛwɛna yɔ, pakaɣ-pʋ mʋʋ ɛ-cɔlɔ.»+
26 Nɛ ɛtasɩ yɔɔdʋʋ se: «Ɛsɔ Kewiyaɣ wɛ ɛzɩ abalʋ nɔɔyʋ mɩzʋʋ ɖomaɣ pee tɛtʋ yɔɔ yɔ. 27 Eɖou ɖoo taa nɛ ɛkʋyʋʋ evemiye taa; nɛ ɖomaɣ pee ñɔʋ nɛ apaɣlɩɣ, ɛlɛ ɛɛsɩŋ ɛzɩma pɩlakɩ yɔ. 28 Tɛtʋ maɣmaɣ lʋlʋʋ pee pazɩ pazɩ, kajalaɣ lɛ tiku, pʋwayɩ lɛ lɔyʋʋ, nɛ kɛdɛzaɣ lɛ pee wena apɩwa yɔ. 29 Ɛlɛ pee ñɩtɩɣ nɛ apɩɩ lɛ, ɛkpaɣ loozo nɛ ɛkʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ kʋmtʋ alɩwaatʋ talaa.»
30 Nɛ ɛtasɩ yɔɔdʋʋ se: «Ɛzɩ ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpaɣ Ɛsɔ Kewiyaɣ nɛ ɖɩmaɣzɩna, yaa eduuye nɖɩ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpaɣ nɛ ɖɩlɩzɩnɩ kɔ-tɔbʋʋ? 31 Kɛwɛ ɛzɩ piye cikpeɖe* nɖɩ ɖɩkɩlɩ kɔzʋʋ tɛtʋ yɔɔ ɖomasɩ kpeekpe taa alɩwaatʋ ndʋ poɖuu-ɖɩ tɛtɛɛ yɔ.+ 32 Ɛlɛ poɖuu-ɖɩ lɛ, ɖɩñɔʋ nɛ ɖɩpɩsɩ tɩʋ sɔsɔʋ nɛ kɩkpaɖɩ kaɖaɣ taa tɩŋ lɛɛŋ nɛ kɩyɛzɩ pilinzi sɔsɔsɩ, nɛ ɛsɔdaa sumasɩ pɩzɩɣ nɛ sihiɣ ɖɩjɔzɩyɛ ki-kuzotuu taa.»
33 Mbʋ ɛtɩŋaɣnɩ aduwa sakɩyɛ yɔɔ+ nɛ ɛwɩlɩɣ-wɛ Ɛsɔ tɔm, ɛwɩlaɣ-wɛ tɔm ndʋ ɛnawa se papɩzɩɣ nɛ panɩɩ tɩ-tɔbʋʋ yɔ. 34 Toovenim taa lɛ, etaaheyiɣ-wɛ natʋyʋ nɛ ɛtɩtɩŋnɩ aduwa yɔɔ, ɛlɛ ɛ nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa pɛwɛɣ pe-ɖeke lɛ, ɛlɩzɩɣ-wɛ pɩtɩŋa pɩ-taa.+
35 Nɛ kɩyakʋ ŋgʋ ki-wiye, ɖanaɣ ɖanaa lɛ, eheyi-wɛ se: «Ðɩtɛzɩ kidiiliŋ lɛɛkʋ yɔɔ.»+ 36 Nɛ peheyi ɛyaa samaɣ se kekpe lɛ, ɛcaɣ kpɩyʋʋ ŋgʋ kɩ-taa ɛɛwɛɛ yɔ nɛ pakpaɣ-ɩ nɛ pɛɖɛɛ, nɛ kpɩyɩŋ lɛɛŋ kaawɛ ɛ-ñɩŋgʋ cɔlɔ.+ 37 Nɛ helim sɔsɔm nabʋyʋ lɩɩ, nɛ lɩm hola falɩɣ nɛ pɩsʋʋ kpɩyʋʋ taa, nɛ lɩm caɣaɣ suu kɩ-taa.+ 38 Ɛlɛ Yesu kaawɛ kpɩyʋʋ wayɩ, ɛɖʋ ɛ-ñʋʋ ñʋʋ kʋɖʋɖʋʋ nɛ ɛwɛɛ nɛ eɖou. Peeɖe pefezi-i nɛ peheyi-i se: «Wɩlɩyʋ, ɖɩcaɣ sɩbʋ nɛ piiheyiɣ-ŋ natʋyʋ yaa we?» 39 Ðɩnɛ ɛlɛ ɛkʋyɩ nɛ ɛkalɩ helim nɛ eheyi teŋgu se: «Su lɔŋ! Caɣ ɖiɣ ɖiɣ!»+ Nɛ helim hɛɛ nɛ pisu ɖiɣ ɖiɣ. 40 Nɛ ɛpɔzɩ-wɛ se: «Ɛbɛ yɔɔ sɔɔndʋ kpa-mɩ kpem mbʋ?* Halɩ nɛ sɔnɔ ɩfɛyɩnɩ tisuu na?» 41 Ɛlɛ sɔɔndʋ kpa-wɛ pɩdɩɩfɛyɩ, nɛ peheyi ɖama se: «Anɩ kpem ɛyʋ ɛnɛ ɛkɛnaa? Halɩ helim nɛ teŋgu pañaŋɩ-ɩ.»+
5 Nɛ pɛtɛzɩ nɛ powolo teŋgu kidiiliŋ lɛɛkʋ yɔɔ, Jeraazaa mba egeetiye taa.+ 2 Nɛ Yesu lɩnɩ kpɩyʋʋ taa kpaagbaa lɛ, abalʋ nɔɔyʋ weyi ɛɛwɛnɩ azuluma fezuu nakʋyʋ yɔ, ɛlɩɩnɩ pɩlaŋ* yɔɔ nɛ ɛkatɩ-ɩ. 3 Pɩlaŋ yɔɔ ɛcakaɣ, nɛ pɩtalʋʋnɩ alɩwaatʋ ndʋ yɔ, nɔɔyʋ taapɩzɩɣ se ɛhɔkɩ-ɩ nɛ ɛcaɣ ɖoli kʋɖʋm, halɩ paa pɔhɔkɩ-ɩ nɛ kpasɩ yɔ. 4 Ðoŋ ɖoŋ lɛ, pɔhɔkaɣ ɛ-nɩŋgbanzɩ nɛ e-nesi kpasɩ, ɛlɛ ɛpʋʋtaɣ-sɩ nɛ ɛcɛkɩ mbʋ pɔhɔkaɣnɩ-ɩ yɔ, nɛ nɔɔyʋ taapɩzɩɣ ɛ-tɔm. 5 Nɛ tam, ɖoo nɛ wɩsɩ lɛ, ɛmakaɣ kubusi pɩlaŋ yɔɔ nɛ pʋŋ taa nɛ ɛhɛdɩɣ ɛ-tɩ nɛ pɛɛ. 6 Ɛlɛ ɛna Yesu poliŋ taa lɛ, ese nɛ ewolo eluŋ ɛ-tɛɛ.+ 7 Nɛ ɛma kubuka sɔsɔɔ nakɛyɛ nɛ ɛtɔ se: «Ma nɛ ŋ suwe, Yesu, Ɛsɔ Kɩlɩm Pɩyalʋ? Mɔnpɔzʋʋ-ŋ se ŋɖuuni Ɛsɔ se ŋŋkaɣ-m kʋñɔŋ wɩlʋʋ.»+ 8 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yesu kaaheyi azuluma fezuu ŋgʋ se: «Lɩɩ abalʋ ɛnʋ ɛ-taa, azuluma fezuu ña.»+ 9 Ɛlɛ Yesu pɔzɩ-ɩ se: «Payaɣ-ŋ suwe?» Nɛ ecosi se: «Ma-hɩɖɛ lɛ Tikaɣ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩɖɔwa.» 10 Nɛ ɛwɛɛ etendiɣ Yesu se ɛtaaɖɔɔnɩ feziŋ ɛjaɖɛ taa.+
11 Alɩwaatʋ ndʋ lɛ, afanaa ewiɖe sɔsɔɖɛ naɖɩyɛ+ kaawɛ peeɖe nɛ ɖɩtɔkɩ tɔɔnaɣ pʋʋ nakʋyʋ yɔɔ.+ 12 Pʋyɔɔ feziŋ tendi-i se: «Yele nɛ ɖiwolo ɖɩsʋʋ afanaa taa.» 13 Nɛ ɛha-ɩ nʋmɔʋ. Peeɖe azuluma feziŋ ɛnɩ ɩlɩwa nɛ iwolo ɩsʋʋ afanaa taa, nɛ afanaa ewiɖe nɖɩ, ɖɩlɩɩnɩ pʋʋ yɔɔ* nɛ seya nɛ ɖiwolo ɖɩfalɩ teŋgu taa, paakpɛndɩ ɛzɩ 2 000 mbʋ yɔ, nɛ peli lɩm nɛ pasɩ teŋgu taa. 14 Ɛlɛ afanaa yɔɔ cɔnɩyaa se nɛ powolo nɛ pɛkɛdɩ-tʋ tɛtʋ taa nɛ kɔfɩnaa taa, nɛ ɛyaa kɔɔ se pana mbʋ pɩlaba yɔ.+ 15 Nɛ pɔkɔɔ Yesu cɔlɔ nɛ pana eliikenu weyi ɛɛwɛnɩ aleewaa tikaɣ yɔ, esu wondu nɛ ɛcaɣ, ɛ-maɣzɩm wɛ ɖeyi ɖeyi, nɛ sɔɔndʋ kpa-wɛ siŋŋ. 16 Pɩtasɩ lɛ, mba paana mbʋ pɩlaba yɔ, pɛkɛdɩ-wɛ mbʋ pɩtalɩ eliikenu nɛ afanaa yɔ. 17 Peeɖe papaɣzɩ Yesu tenduu se ɛlɩɩ pe-egeetiye taa nɛ ɛɖɛɛ.+
18 Ɛkpaɣaɣ kpɩyʋʋ taa lɛ, abalʋ weyi ɛɛwɛnɩ aleewaa yɔ, etendi-i se ɛtɩŋɩɣ ɛ-wayɩ.+ 19 Ɛlɛ ekizi nɛ eheyi-i se: «Wolo ñɛ-tɛ, ña-ñɩma cɔlɔ, nɛ ŋkɛdɩ-wɛ mbʋ payɩ Yehowa* labɩ-ŋ nɛ ɛzɩma ɛna ña-pʋtɔdɩyɛ yɔ.» 20 Abalʋ ɛnʋ, ɛɖɛɛ nɛ ɛpaɣzɩ susuu Dekapooli* taa mbʋ payɩ Yesu labɩ-ɩ yɔ, nɛ pɩla ɛyaa kpeekpe piti.
21 Yesu tasɩ kpaʋ kpɩyʋʋ taa nɛ ɛtɛzɩ kidiiliŋ lɛɛkʋ yɔɔ lɛ, ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ kpeɣli ɛ-cɔlɔ, ɛɛwɛ teŋgu nɔɔ.+ 22 Sinaagɔɔgɩ yɔɔ cɔnɩyaa taa nɔɔyʋ kɔɔ, payaɣ-ɩ se Yayiruusi, nɛ ɛna Yesu lɛ, eluŋ ɛ-nɩŋgbanzɩ tɛɛ.+ 23 Etendi-i tam sakɩyɛ nɛ eheyi-i se: «Pɩwɩɣ mɛn-pɛlɛ siŋŋ.* Mentendi-ŋ, kɔɔ nɛ ŋtɩnɩ ñe-nesi ɛ-yɔɔ+ nɛ ɛ-yɔɔ cɛ nɛ ɛwɛɛ wezuu.» 24 Ðɩnɛ ɛlɛ Yesu tɩŋ ɛ-wayɩ; ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ tɩŋaɣ-ɩ nɛ kañɩkɩɣ-ɩ.
25 Nɛ calɩm kpeŋaɣni halʋ nɔɔyʋ+ pɩlakɩ pɩnzɩ 12.+ 26 Ɛɛtɔɔ kʋñɔŋ pɩdɩɩfɛyɩ* ɖɔkɔtɔnaa sakɩyɛ nesi tɛɛ nɛ e-nesi tɛɛ kpizi cɩɖɩ cɩɖɩ, ɛlɛ pɩtaalakɩ sooci, halɩ pɩtɛzaɣ kɔzʋʋ kɩkɔzʋ. 27 Alɩwaatʋ ndʋ ɛnɩ Yesu yɔɔ tɔm lɛ, ɛɖɔ ɛyaa samaɣ taa nɛ ɛñɔtɩnɩ-ɩ nɛ ɛ-wayɩ nɛ etukuni e-toko kɩtɩnʋʋ,+ 28 mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛtɔŋaɣ se: «Ye montukuni cɛɛkɛ e-toko kɩtɩnʋʋ yɔ, mɔ-yɔɔ kaɣ cɛbʋ.»+ 29 Nɛ kpaagbaa mbʋ lɛ, calɩm mbʋ pikpeŋaɣni-i yɔ pɩsɩŋ; nɛ ɛnɩɩ e-tomnaɣ taa se ɛ-kʋdɔŋ sɔsɔʋ ŋgʋ kɩcɛba.
30 Kpaagbaa mbʋ lɛ, Yesu ɖiɣzina se ɖoŋ+ nɩɩyɩ lɩ ɛ-taa, nɛ ekisini ɛ-wayɩ ɛyaa samaɣ hɛkʋ taa nɛ ɛpɔzɩ se: «Atukuni mon-toko kɩtɩnʋʋ?»+ 31 Ɛlɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa kitini-i se: «Ŋnaɣ ɛyaa samaɣ ñɩkɩɣ-ŋ ñɩɣʋ mbʋ yɔ, nɛ ŋpɔzʋʋ se: “Atukuni-m?”» 32 Paa mbʋ yɔ, ɛcɔŋnaɣ kpɛɛɛ se ɛna se alabɩ mbʋ. 33 Sɔɔndʋ kaakpa halʋ nɛ eseliɣ, nɛ ɛna mbʋ pɩtalɩ-ɩ yɔ lɛ, ɛkɔɔ nɛ eluŋ ɛ-ɛsɩndaa nɛ eheyi-i toovenim tɩŋa. 34 Yesu heyi-i se: «Mɛn-pɛlɛ, ñe-tisuu yeba nɛ ñɔ-yɔɔ cɛ. Wobini laŋhɛzɩyɛ,+ nɛ ña-kʋdɔŋ sɔsɔʋ ŋgʋ kɩcɛ.»+
35 Ɛyɔɔdaɣ mbʋ lɛ, sinaagɔɔgɩ yɔɔ cɔnɩyʋ ɖɩɣa taa mba nabɛyɛ kɔɔ nɛ peheyi-i se: «Ñɛ-pɛlɛ sɩba! Ɛbɛ yɔɔ ŋtasɩɣ cɛyʋʋ Wɩlɩyʋ yɔ?»+ 36 Ɛlɛ pɔ-tɔm ndʋ, tɩɖʋ Yesu nɩŋgbaŋʋʋ taa nɛ eheyi sinaagɔɔgɩ yɔɔ cɔnɩyʋ se: «Sɔɔndʋ ɛtaakpa-ŋ,* ñɩtɩ nɛ ŋwɛɛnɩ tisuu.»+ 37 Nɛ etiyele se nɔɔyʋ ɛtɩŋ ɛ-wayɩ nɛ pɩtasɩnɩ Pɩyɛɛrɩ, Yakubu nɛ ɛlɛ neu* Yohanɛɛsɩ.+
38 Nɛ powolo sinaagɔɔgɩ yɔɔ cɔnɩyʋ ɖɩɣa taa, nɛ ɛna se pisidi yem, ɛyaa wiɣaɣ nɛ pepeendiɣ siŋŋ.+ 39 Ɛsʋ ɖɩɣa taa lɛ, ɛpɔzɩ-wɛ se: «Ɛbɛ yɔɔ iwiɣ nɛ iyele nɛ pisidi ɖɩɣa taa mbʋ? Pɩɣa ŋga katɩsɩ ɛlɛ keɖiɣni ɖou kiɖou.»+ 40 Peeɖe papaɣzɩ-ɩ woŋuu nɛ peniŋi-i. Ɛlɛ ɛlɩzɩ pa-tɩŋa awayɩ nɛ pɩtɛ lɛ, ɛkpaɣ pɩɣa caa nɛ ko-ɖoo nɛ mba paawɛ ɛ-cɔlɔ yɔ, nɛ pasʋʋ ɖenɖe pɩɣa kaawɛɛ yɔ. 41 Nɛ ɛɖɔkɩ pɩɣa ŋga ke-nesi nɛ eheyi-kɛ se: «Talita kumii,» pʋ-tɔbʋʋ se: «Halɩbɩɣa ña, meheyiɣ-ŋ se: “Kʋyɩ!”»+ 42 Nɛ kpaagbaa mbʋ lɛ, halɩbɩɣa kʋyɩ nɛ kapaɣzɩ ɖɔm. (Kaawɛnɩ pɩnzɩ 12.) Nɛ pɩcaŋ pɩɖɩɣzɩ-wɛ pɩdɩɩfɛyɩ nɛ pa-taa la leleŋ siŋŋ. 43 Ɛlɛ ɛpaɣ-wɛ tam sakɩyɛ* se pataayele nɛ nɔɔyʋ nɩɩ-tʋ,+ nɛ eheyi-wɛ se paha-kɛ nabʋyʋ nɛ kɔtɔɔ.
6 Ɛkʋyɩ peeɖe nɛ ɛkɔɔ e-egeetiye taa,+ nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa tɩŋ ɛ-wayɩ. 2 Pɩtalɩ Sabaatɩ wiye lɛ, ɛpaɣzɩ tɔm wɩlʋʋ sinaagɔɔgɩ taa, nɛ mba pewelisaɣni-i yɔ, pɩɖɩɣzɩ pa-taa sakɩyɛ siŋŋ nɛ pɔtɔŋ se: «Le abalʋ ɛnɛ ɛlɩ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ?+ Ɛbɛ yɔɔ pɩha-ɩ lɔŋsɩnɖɛ ɖɩnɛ, nɛ ɛbɛ yɔɔ ɛlakɩ maamaaci lakasɩ nzɩ?+ 3 Pɩtɩkɛ Maarɩɩ pɩyalʋ+ kafɩnda+ lɛ? Nɛ pɩtɩkɛ Yakubu,+ Yosɛɛfʋ, Yudaasɩ nɛ Siimɔɔ,+ pa-ɖalʋ lɛ? Ɛzɩ e-newaa halɩñɩma fɛyɩ ɖɛ-hɛkʋ taa cɩnɛ?» Nɛ ɛ-yɔɔ lɛ, pɩpaɣzɩ-wɛ tuuluu. 4 Ɛlɛ Yesu heyi-wɛ se: «Paɖʋʋ nayʋ hɩɖɛ paa le, ɛlɛ e-egeetiye taa, ɛ-ñɩma hɛkʋ taa nɛ ɛ-ɖɩɣa maɣmaɣ taa lɛ, paaɖʋʋ-ɩ hɩɖɛ.»+ 5 Pʋyɔɔ lɛ, ɛtɩpɩzɩ nɛ ɛla maamaaci lakasɩ nasɩyɩ peeɖe, kʋdɔndɩnaa nabɛyɛ pazɩ yɔɔ ɛtɩnɩ e-nesi nɛ pɔ-yɔɔ cɛ. 6 Toovenim taa lɛ, pɩɩlabɩ-ɩ piti se pataawɛɛnɩ tisuu. Nɛ ɛwɛɛ ɛcɔʋ tɛtʋ cikpetu ndʋ tɩɩwɛ pɩ-cɔlɔ kpɛɛɛ yɔ tɩ-taa nɛ ɛwɩlɩɣ tɔm.+
7 Nɛ ɛyaa Hiu nɛ Naalɛ nɛ pɔkɔɔ nɛ ɛpaɣzɩ-wɛ tiyuu naalɛ naalɛ,+ nɛ ɛha-wɛ ɖoŋ azuluma feziŋ yɔɔ.+ 8 Pɩtasɩ lɛ, ɛɖʋ-wɛ paɣtʋ se pataakpɛndɩnɩ nabʋyʋ pa-nʋmɔʋ ɖɔm taa nɛ pɩtasɩnɩ ɖaʋ (pataakpaɣ kpɔnɔ, tɔɔnaɣ huyuu, nɛ pataaɖʋ liidiye* pe-liidiye huyiŋ taa);+ 9 ɛlɛ eheyi-wɛ se pɛlɛɛ naataŋgbala nɛ pataasuu tokonaa 2.* 10 Ɛtasɩ-wɛ heyuu se: «Paa le, ɩsʋʋ ɖɩɣa nakɛyɛ taa lɛ, ɩcaɣ peeɖe nɛ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ ɩkʋyʋʋ peeɖe yɔ.+ 11 Nɛ ye patɩmʋ-mɩ yaa patiwelisini-mɩ lone naɖɩyɛ taa yɔ, ɩɩlɩɣ peeɖe se ɩɖɛɣ lɛ, ikpizi tɛtʋ mɩ-nɩŋgbanzɩ yɔɔ nɛ pɩkɛnɩ-wɛ aseɣɖe.»+ 12 Ðɩnɛ ɛlɛ, palɩɩ nɛ posusi ɛyaa tɔm se pɩwɛɛ se pekpiɖi pa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ,+ 13 nɛ pɔɖɔɔnɩ aleewaa sakɩyɛ,+ nɛ pataa kʋdɔndɩnaa sakɩyɛ num nɛ pɔ-yɔɔ cɛ.
14 Alɩwaatʋ ndʋ lɛ, Wiyaʋ Eroodi nɩɩ-tʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyaa kaasɩm Yesu hɩɖɛ paa le nɛ pɔtɔŋ se: «Pefezi Yohanɛɛsɩ Lɩm Mɩyɩsɩyʋ nɛ sɩɖaa taa, pʋyɔɔ ɛlakɩ maamaaci lakasɩ.»+ 15 Ɛlɛ lalaa tɔŋaɣ se: «Eliya na.» Lalaa ɖɔɖɔ ñɔtɔŋaɣ se: «Ɛkɛ nayʋ ɛzɩ caanaʋ taa nayaa taa nɔɔyʋ yɔ.»+ 16 Ɛlɛ Eroodi nɩ mbʋ lɛ, ɛyɔɔdɩ se: «Yohanɛɛsɩ weyi maasɛtɩ ɛ-ñʋʋ yɔ, efema.» 17 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Eroodi maɣmaɣ kaatiyaa nɛ pakpa Yohanɛɛsɩ nɛ pɔhɔkɩ-ɩ nɛ paɖʋ-ɩ salaka ɛ-ɖalʋ Filiipu halʋ Eroodiyaadɩ yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛkpaɣ-ɩ halʋ.+ 18 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yohanɛɛsɩ heyaɣ Eroodi se: «Paɣtʋ tɩha-ŋ nʋmɔʋ se ŋkpaɣ ña-ɖalʋ halʋ.»+ 19 Pʋyɔɔ Eroodiyaadɩ kaacaɣnɩ-ɩ nɛ ɛñɩnɩɣ se ɛkʋ-ɩ, ɛlɛ ɛtaapɩzɩɣ. 20 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Eroodi seɣaɣ Yohanɛɛsɩ sɔɔndʋ, ɛɛnawa se ɛkɛ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ nɛ ɛyʋ kiɖeɖeu;+ nɛ ɛwɛɛ ɛkandɩyɩɣ ɛ-yɔɔ. Ewelisiɣni-i nɛ pɩtɛ lɛ, ɛɛnaɣ se ɛla ɛzɩma; paa mbʋ yɔ ewelisaɣni-i nɛ taa leleŋ.
21 Ɛlɛ Eroodiyaadɩ hiɣ waɖɛ kɩyakʋ nakʋyʋ, alɩwaatʋ ndʋ Eroodi labɩ ɖanaɣ tɔɔnaɣ nakɛyɛ ɛ-lʋlʋʋ kazandʋ wiye,+ nɛ ɛyaa ɛ-kaɖɩsɩ sɔsɔsɩ nɛ sɔɔjanaa ñʋndɩnaa nɛ Galilee taa ɛyaa sɔsaa yɔ.+ 22 Nɛ Eroodiyaadɩ pɛlɛ kɔɔ nɛ ɛpaa nɛ pɩkɛdɩnɩ Eroodi nɛ mba ɛ nɛ wɛ pɔtɔkaɣ tɔɔnaɣ* yɔ siŋŋ. Wiyaʋ heyi pɛlɛ ɛnʋ se: «Pɔzɩ-m mbʋ payɩ ŋsɔɔlaa yɔ, mankaɣ-ŋ pʋ haʋ.» 23 Nɛ eɖuuni-i nɛ ɛtɔ se: «Mbʋ payɩ ŋpɔzʋʋ-m yɔ, mankaɣ-ŋ pʋ haʋ, halɩ paa men-kewiyaɣ hɔɔlʋʋ kɔyɔ, mɛncɛlɩɣ-ŋ.» 24 Peeɖe ɛlɩwa nɛ ɛpɔzɩ e-ɖoo se: «Ɛbɛ pɩwɛɛ se mɔnpɔzɩ?» Ɛlɛ heyi-i se: «Yohanɛɛsɩ Lɩm Mɩyɩsɩyʋ ñʋʋ.» 25 Kpaagbaa mbʋ lɛ, ese nɛ ewolo wiyaʋ cɔlɔ, nɛ eheyi-i se: «Mɔnsɔɔlaa se lɛɛlɛɛyɔ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ŋcɛlɩ-m tɛlɛm nakʋyʋ taa Yohanɛɛsɩ Lɩm Mɩyɩsɩyʋ ñʋʋ.»+ 26 Paa pɩɩcɛyɩ wiyaʋ siŋŋ yɔ, e-ɖuutu yɔɔ nɛ mba ɛya-wɛ yɔ* pɔ-yɔɔ lɛ, ɛtaasɔɔlɩ se ekizi mbʋ pɛlɛ pɔzɩ-ɩ yɔ. 27 Ðɩnɛ ɛlɛ, wiyaʋ tiyi sɔɔja nɔɔyʋ kpaagbaa nɛ eheyi-i se ɛkɔnɩ Yohanɛɛsɩ ñʋʋ. Peeɖe ɛlɛ woba nɛ ɛsɛtɩ ɛ-ñʋʋ salaka taa 28 nɛ ɛɖʋ-kʋ tɛlɛm nakʋyʋ taa nɛ ɛkɔna. Ɛcɛlɩ-kʋ pɛlɛ, nɛ ɛlɛ woni-kʋ nɛ ɛcɛlɩ e-ɖoo. 29 Ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa nɩ mbʋ lɛ, pɔkɔɔ nɛ pakpaɣ e-tomnaɣ nɛ powoni pepi pɩlaʋ* nakʋyʋ taa.
30 Apostoloowaa kpeɣli Yesu cɔlɔ nɛ pɛkɛdɩ-ɩ mbʋ payɩ palaba nɛ tɔm ndʋ payɩ pawɩlaa yɔ.+ 31 Nɛ eheyi-wɛ se: «Ɩkɔɔ nɛ ɖiwolo lone nɖɩ ɖɩ-taa ɛyaa fɛyɩ yɔ nɛ ɩhɛzɩ pazɩ.»+ Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyaa sakɩyɛ kɔŋaɣ nɛ pɛɖɛɣ, nɛ pataahiɣ alɩwaatʋ se pɔtɔɔ tɔɔnaɣ maɣmaɣ. 32 Pʋyɔɔ pakpa kpɩyʋʋ taa se powolo lone nɖɩ ɖɩ-taa ɛyaa fɛyɩ yɔ se pɛwɛɛ pe-ɖeke.+ 33 Ɛlɛ pɛɖɛɣaɣ lɛ, ɛyaa na-wɛ nɛ ɛyaa sakɩyɛ nɩɩ-tʋ, nɛ palɩɩnɩ tɛtʋ tɩŋa taa nɛ pese nɛ pɛlɛyɩ-wɛ talʋʋ peeɖe. 34 Nɛ ɛlɩɣaɣnɩ kpɩyʋʋ taa lɛ, ɛna ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ, nɛ kɔ-tɔm labɩ-ɩ pʋtɔdɩyɛ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ kaawɛ ɛzɩ heŋ weyi ɩfɛyɩnɩ ninɖiɣyu yɔ.+ Nɛ ɛpaɣzɩ-kɛ tɔm sakɩyɛ wɩlʋʋ.+
35 Nɛ wɩsɩ caɣaɣ ɖʋʋ lɛ, ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa ñɔtɩnɩ-ɩ nɛ peheyi-i se: «Lone ɖɩnɛ ɖiposini ɖɩsɩ nɛ ɖanaɣ tɛm ɖanʋʋ.+ 36 Yele samaɣ nɛ kɛɖɛɛ, nɛ kapɩzɩ kowolo kɔfɩnaa nɛ tɛtʋ cikpetu ndʋ tɩwɛ pɩ-cɔlɔ yɔ tɩ-taa, nɛ kaya nabʋyʋ nɛ kɔtɔɔ.»+ 37 Ecosi-wɛ se: «Mɩ-maɣmaɣ ɩha-kɛ nabʋyʋ nɛ kɔtɔɔ.» Nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se: «Ɛzɩ pɩwɛɛ se ɖiwolo nɛ ɖɩya kpɔnɔnaa dinaarɩwaa* 200 nɛ ɖɩha ɛyaa nɛ pɔtɔɔ yaa we?»+ 38 Ɛpɔzɩ-wɛ se: «Kpɔnɔnaa ɛzɩma ɩwɛna? Iwolo nɛ ɩna!» Powoba nɛ pewili lɛ, pocosi-i se: «Kpɔnɔnaa 5 nɛ kpakpasɩ 2.»+ 39 Nɛ ɛpɔzɩ ɛyaa se pacaɣ tindima tindima ñɩtʋ lɛŋ ñɩndʋ yɔɔ.+ 40 Peeɖe pekpeɣli ɖama, nabɛyɛ mɩnʋʋ mɩnʋʋ, nɛ lalaa nɩɩnʋwa nɩɩnʋwa. 41 Nɛ ɛkpaɣ kpɔnɔnaa mba pa-kagbanzɩ nɛ kpakpasɩ nzɩ sɩ-naalɛ, nɛ ɛkpazɩ ɛ-ɛsa nɛ ɛsɔdaa nɛ ɛwazɩ pɩ-yɔɔ.+ Pʋwayɩ lɛ, ɛpɛlɩ kpɔnɔnaa nɛ ɛpaɣzɩ-wɛ cɛlʋʋ tɔmkpɛlɩkɩyaa se paba ɩtayɩ-wɛ ɛyaa, nɛ ɛtayɩ kpakpasɩ nzɩ sɩ-naalɛ ɛyaa tɩŋa. 42 Nɛ pa-tɩŋa pɔtɔɔ nɛ pahaɣ; 43 nɛ pekpeɣli kpɔnɔ hɔɔlasɩ nzɩ sɩkazaa yɔ, nɛ sisu ɖɔkɩŋ 12, patɩkpɛndɩnɩ kpakpasɩ.+ 44 Mba pɔtɔɔ kpɔnɔnaa yɔ, pa-taa abalaa kaakpɛndɩ 5 000.
45 Nɛ kpaagbaa mbʋ lɛ, eheyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se pakpa kpɩyʋʋ taa nɛ pɛɖɛɛ-ɩ nɔɔ kidiiliŋ lɛɛkʋ yɔɔ Bɛtɩsayidaa hɔɔlʋʋ taa, nɛ ɛ-maɣmaɣ eyele ɛyaa samaɣ nɛ kɛɖɛɛ.+ 46 Ɛlɛ ɛlabɩ-wɛ wele wele nɛ pɩtɛ lɛ, ɛɖɛɛ nɛ ɛkpa pʋʋ nakʋyʋ yɔɔ se ɛtɩmɩ.+ 47 Wɩsɩ ɖʋwa lɛ, kpɩyʋʋ kaawɛ teŋgu hɛkʋ taa, ɛlɛ ɛnʋ ñɛwɛɛ e-ɖeke tataa.+ 48 Nɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛna-wɛ pɛwɛɛ nɛ palʋkɩ se pasaa kpɩyʋʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ helim makaɣ tuluŋa lɛ, ɛɖɔ nɛ ewobini pɔ-yɔɔ tanaŋ tɛɛ pala,* ɛɖɔŋaɣ lɩm yɔɔ; ɛlɛ ɛla ɛzɩ ɛcaɣaɣ se ɛɖɛɛ pɔ-yɔɔ yɔ. 49 Pana-ɩ ɛwɛɛ nɛ ɛɖɔŋ teŋgu yɔɔ lɛ, pamaɣzɩ se: «Ðoziye yaa!» Nɛ pama kubuka. 50 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ pa-tɩŋa pana-ɩ nɛ sɔɔndʋ kpa-wɛ. Ɛlɛ kpaagbaa mbʋ lɛ, ɛyɔɔdɩnɩ-wɛ nɛ ɛtɔ se: «Sɔɔndʋ ɛtaakpa-mɩ! Ma na; itaase sɔɔndʋ.»+ 51 Ðɩnɛ ɛlɛ, ɛkpa pɔ-cɔlɔ kpɩyʋʋ taa, nɛ helim yele mabʋ. Nɛ pɩɖɩɣzɩ-wɛ siŋŋ, 52 mbʋ pʋyɔɔ yɔ pataanɩɩ kpɔnɔnaa mba ɛɛtayaa yɔ pɔ-tɔbʋʋ, nɛ pa-laŋa taanɩɣ tɔm taa lɛɛ lɛɛ.
53 Pɛtɛzɩ teŋgu lɛ, pɔkɔɔ Jeneezaarɛɛtɩ nɛ pasɩɩ kpɩyʋʋ pɩ-cɔlɔ.+ 54 Ɛlɛ pañɩtaa nɛ palɩɩ kpɩyʋʋ taa lɛ, ɛyaa tɩlɩ Yesu. 55 Pese nɛ pɔcɔɔ egeetiye nɖɩ ɖɩ-tɩŋa, nɛ papaɣzɩ kʋdɔndɩnaa kpaɣʋ taya yɔɔ nɛ powokini ɖenɖe ɖenɖe panɩɣaɣ se ɛwɛɛ yɔ. 56 Nɛ ɖenɖe payɩ ewokaɣ yɔ, paa pɩtɩɩkɛ tɛtʋ cikpetu taa, yaa tɛtʋ sɔsɔtʋ taa, yaa kɔfɩnaa taa yɔ, pasɩɣaɣ kʋdɔndɩnaa kɩyakɩŋ taa,* nɛ petendiɣ-i se eyele nɛ potukuni cɛɛkɛ e-toko kɩtɩnʋʋ nɔɔ.+ Nɛ mba payɩ potukaɣni-kɛ yɔ, pɔ-yɔɔ cɛkɩ.
7 Farɩsɩ mba nɛ takayɩsɩ mayaa nabɛyɛ mba paalɩnɩ Yeruzalɛm nɛ pɔkɔɔ yɔ pekpeɣli ɛ-cɔlɔ.+ 2 Nɛ pana ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa nabɛyɛ, pɔtɔkaɣ tɔɔnaɣ nɛ pe-nesi yɔɔ nɛ azuluma, pʋ-tɔbʋʋ se patɩsaŋ.* 3 (Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Farɩsɩ mba nɛ Yuuda mba tɩŋa paatɔkɩ tɔɔnaɣ nɛ patɩsaŋ pe-nesi nɛ pɩtalɩ ɖooo nuŋgoloŋa, paañɔnɩ caanaʋ taa mba sɔnzɩ kpam, 4 nɛ alɩwaatʋ ndʋ palɩɣnɩ kɩyakʋ yɔ, ye patɩsɔ lɩm yɔ, paatɔkɩ tɔɔnaɣ. Paamʋ sɔnzɩ lɛɛsɩ sakɩyɛ nɛ pɔñɔɔnɩ-sɩ kpam; sɩ-taa nasɩyɩ yɔ kɔpʋnaa, peeɣsi nɛ ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ ñanzɩ lɩm mɩyɩsʋʋ.)+ 5 Pʋyɔɔ Farɩsɩ ñɩma mba nɛ takayɩsɩ mayaa mba pɔpɔzɩ-ɩ se: «Ɛbɛ yɔɔ ñɔ-tɔmkpɛlɩkɩyaa ɩɩɖɔŋ caanaʋ taa mba sɔnzɩ yɔɔ, ɛlɛ pɔtɔkɩ tɔɔnaɣ nɛ pe-nesi yɔɔ azuluma?»+ 6 Ecosi-wɛ se: «Pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ tɩnaa mɩ, Izaayii kaawɛnɩ toovenim se ɛyɔɔdɩ mɩ-yɔɔ natʋ tɔm, ɛzɩ pamaʋ yɔ se: “Samaɣ kanɛ, kaɖʋʋ-m hɩɖɛ nɛ ko-ndomee, ɛlɛ ka-laŋɩyɛ posini-m kpem.+ 7 Falaa yem kɛwɛɛ nɛ kɛsɛɣ-m, mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɔm ndʋ kawɩlɩɣ yɔ, ɛyaa paɣtʋ tɩkɛnaa.”+ 8 Ɩkɛzɩɣ Ɛsɔ paɣtʋ hɔɔlʋʋ nɛ ɩñɔʋnɩ ɛyaa sɔnzɩ.»+
9 Ɛtasɩ-wɛ heyuu se: «Ɩtɩŋɩɣnɩ ajitu nʋmɔŋ yɔɔ nɛ ɩkɛzɩɣ Ɛsɔ paɣtʋ hɔɔlʋʋ se pɩsa nɛ ɩɖɔkɩ mɩ-sɔnzɩ.+ 10 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Moyizi yɔɔdaa se: “Ðʋ ña-caa nɛ ño-ɖoo hɩɖɛ,”+ nɛ “Weyi ɛyɔɔdʋʋ tɔm ndʋ tɩɖʋʋ ɖɩwɩzɩyɛ* ɛ-caa yaa e-ɖoo yɔ, pɩwɛɛ se pakʋ-ɩ.”+ 11 Ɛlɛ mɩ yɔ, ɩyɔɔdʋʋ se: “Ye nɔɔyʋ eheyi ɛ-caa yaa e-ɖoo se: ‘Mbʋ payɩ mɛwɛna se pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwazɩ-ŋ yɔ, pɩkɛ kɔrbaanɩ yɔ (pʋ-tɔbʋʋ se kʋjɔʋ ŋgʋ ɛyʋ ɖʋwa se ɛlakɩ Ɛsɔ yɔ),’” 12 ɩɩtasɩɣ-ɩ yebu se ɛla pʋyʋ kʋɖʋm maɣmaɣ nɛ ɛsɩnɩ ɛ-caa yaa e-ɖoo.+ 13 Mbʋ lɛ, mɩ-sɔnzɩ nzɩ ɩɖʋwa yɔ sɩ-yɔɔ lɛ, ɩlakɩ se Ɛsɔ tɔm ɛtaatasɩ wɛnʋʋ wazaɣ.+ Nɛ ɩlakɩ lakasɩ sakɩyɛ mbʋ.»+ 14 Ɛtasɩ yaʋ ɛyaa samaɣ nɛ kɔkɔɔ ɛ-cɔlɔ lɛ, eheyi-kɛ se: «Mɩ-tɩŋa payɩ, iwelisini-m nɛ ɩnɩɩ pʋ-tɔbʋʋ.+ 15 Mbʋ pɩwɛ awayɩ nɛ pɩsʋʋ ɛyʋ taa yɔ, pɩɩpɩzɩɣ nɛ pipisi-i; ɛlɛ mbʋ pɩlɩɣnɩ ɛyʋ taa yɔ, mbʋ pisiɣni-i.»+ 16 *——
17 Yesu ɖɛ ɛyaa samaɣ cɔlɔ nɛ ɛsʋʋ ɖɩɣa nakɛyɛ taa lɛ, ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa paɣzɩ-ɩ tɔm pɔzʋʋ eduuye nɖɩ etuwaa yɔ ɖɩ-yɔɔ.+ 18 Peeɖe ɛpɔzɩ-wɛ se: «Mɩ ɖɔɖɔ ɩfɛyɩnɩ tɔm taa nɩʋ lɛɣtʋ ɛzɩ mba yɔ? Ɛzɩ ɩɩsɩŋ se mbʋ pɩlɩɣnɩ awayɩ nɛ pɩsʋʋ ɛyʋ taa yɔ, pɩɩpɩzɩɣ nɛ pipisi-i? 19 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩɩsʋʋ ɛ-laŋɩyɛ taa, ɛlɛ e-lotu taa, nɛ piwolo pitii awayɩ ɖɩlɩyɛ taa.» Mbʋ Yesu wɩlaa se tɔɔnasɩ tɩŋa wɛ kele kele. 20 Ɛtasɩ yɔɔdʋʋ se: «Mbʋ pɩlɩɣnɩ ɛyʋ taa yɔ, mbʋ pisiɣni-i.+ 21 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyaa laŋa taa+ lɩmaɣza kɩdɛkɛda lɩɣna: Kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ,* mɩlɩm, ɛyaa kʋʋ, 22 acɛyɛ lakasɩ, ɛsa naɣ naɣ, kañatʋ lakasɩ, ɛyaa peɣzuu, lakasɩ nzɩ sɩwɛ fɛyɛ yɔ,* ɛsɩsɛmɩyɛ, Ɛsɔ yɔɔ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ yɔɔdʋʋ, tɩ kpazʋʋ, nɛ kɩmɛlɛndʋ. 23 Lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ nzɩ sɩ-tɩŋa sɩlɩɣnɩ ɛyʋ taa nɛ sipisiɣ-i.»
24 Ɛkʋyɩ peeɖe nɛ ɛɖɛɛ nɛ ewolo Tiirɩ nɛ Siidɔɔ egeetiye taa.+ Ɛtalaa lɛ, ɛsʋʋ ɖɩɣa nakɛyɛ taa nɛ ɛtaasɔɔlɩ se nɔɔyʋ ɛtɩlɩ se ɛwɛ peeɖe, ɛlɛ ɛtaapɩzɩɣ se eyele nɛ nɔɔyʋ ɛtaana-ɩ. 25 Kpaagbaa mbʋ lɛ, halʋ nɔɔyʋ weyi ɛ-pɛlɛ kaawɛnɩ azuluma fezuu nakʋyʋ yɔ, ɛnɩɩ ɛ-yɔɔ tɔm nɛ ɛkɔɔ nɛ eluŋ ɛ-nɩŋgbanzɩ tɛɛ.+ 26 Halʋ ɛnʋ ɛɛkɛ Grɛɛkɩ tʋ, nɛ ɛlɩnɩ* Fenisii, Siirii egeetiye taa; nɛ ɛwɛɛ ɛpɔzʋʋ-ɩ se ɛɖɔɔnɩ eleeu ɛ-pɛlɛ taa. 27 Ɛlɛ Yesu heyi-i se: «Yele nɛ piya haɣ nɛ pʋcɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩtɩmʋna se pakpaɣ piya kpɔnɔ nɛ pɛpɛɖɩ hasɩ piya.»+ 28 Ɛlɛ ekitini-i se: «Pɩkɛ toovenim, ɖajaa; ɛlɛ hasɩ piya nzɩ sɩwɛ taabɩlɩ tɛɛ yɔ sɩtɔkɩ kpɔnɔ hɔɔlasɩ nzɩ sɩtɔlʋʋ piya tɛɛ yɔ.» 29 Ðɩnɛ ɛlɛ, Yesu heyi-i se: «Tɔm ndʋ ŋyɔɔdaa yɔ tɩ-yɔɔ lɛ, wolo; eleeu lɩ ñɛ-pɛlɛ taa.»+ 30 Peeɖe ɛɖɛwa nɛ ewolo ɛ-ɖɩɣa nɛ ɛna pɩɣa hɩnɩ kaɖʋ yɔɔ, eleeu lɩ ka-taa.+
31 Yesu lɩnɩ Tiirɩ egeetiye taa lɛ, ɛtɩŋnɩ Siidɔɔ nɛ Dekapooli* egeetiye taa nɛ ewolo Galilee teŋgu hɔɔlʋʋ taa.+ 32 Pɔkɔnɩ-ɩ abalʋ nɔɔyʋ peeɖe, ɛkɛ tandam nɛ ɛɛpɩzɩɣ yɔɔdʋʋ camɩyɛ,+ nɛ petendi-i se ɛtɩnɩ e-nesi ɛ-yɔɔ. 33 Nɛ ɛlɩzɩ-ɩ ɛyaa samaɣ taa nɛ ɛkɛzɩ-ɩ kɩjaʋ. Pʋwayɩ lɛ ɛsʋzɩ e-niwee abalʋ ɛnʋ ɛ-nɩŋgbaaŋ taa, nɛ ɛtɔ ndaatʋ lɛ, etukuni ɛ-nzʋlʋmɩyɛ.+ 34 Nɛ ɛkpazɩ ɛ-ɛsa nɛ ɛcɔnɩ ɛsɔdaa nɛ etisi fezuu nɛ ɛtɔ se: «Efataa,» pʋ-tɔbʋʋ se «Tʋlɩ.» 35 Ðɩnɛ ɛlɛ abalʋ ɛnʋ ɛ-nɩŋgbaaŋ tʋlɩ+ nɛ ɛ-nzʋlʋmɩyɛ hɛɖɩ, nɛ ɛpaɣzɩ yɔɔdʋʋ camɩyɛ. 36 Nɛ ɛpaɣ-wɛ se pataaheyi nɔɔyʋ;+ ɛlɛ eɖiɣni-wɛ kizinuu lɛ, pɛtɛzɩɣ-tʋ susuu kisusu.+ 37 Toovenim taa lɛ, pɩɩɖɩɣzɩ-wɛ pɩdɩɩfɛyɩ+ nɛ pɔtɔ se: «Ɛlabɩ pɩtɩŋa payɩ camɩyɛ. Halɩ eyeki nɛ tandamaa nɩɣ nɛ kaayɔɔdasɩ yɔɔdʋʋ.»+
8 Kɩyakɩŋ ɛnɩ ɩ-taa, ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ tasɩ kpeɣluu nɛ kataawɛɛnɩ nabʋyʋ se kɔtɔɔ. Peeɖe ɛya ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa nɛ eheyi-wɛ se: 2 «Ɛyaa samaɣ kanɛ kɔ-tɔm lakɩ-m pʋtɔdɩyɛ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ kɩyakɩŋ 3 yɔ kɛwɛʋ mɔn-cɔlɔ yɔ, nɛ katihiɣ nabʋyʋ se kɔtɔɔ.+ 3 Ye meyebi-wɛ se pekpe pɛ-tɛ ñɔɔsɩ yɔ, pɛ-ɛsa kaɣ piyuu nʋmɔʋ taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pa-taa nabɛyɛ lɩnɩ ɖooo poliŋ taa.» 4 Ɛlɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa pɔzɩ-ɩ se: «Le ɛyʋ kaɣ lɩʋ kpɔnɔnaa yɔɔ lone nɖɩ ɖiposini ɖɩsɩ ɛzʋnɔ yɔ ɖɩ-taa, nɛ ɛyaa samaɣ kanɛ kɔtɔɔ nɛ kahaɣ?» 5 Peeɖe ɛpɔzɩ-wɛ se: «Kpɔnɔnaa ɛzɩma ɩwɛna?» Pocosi-i se: «Kpɔnɔnaa 7.»+ 6 Nɛ eheyi ɛyaa samaɣ se kacaɣ tataa. Pʋwayɩ lɛ, ɛkpaɣ kpɔnɔnaa mba pa-lʋbɛ, ɛtɩmnɩ Ɛsɔ nɛ ɛha-ɩ sɛtʋ, ɛpɛlɩ-wɛ, nɛ ɛpaɣzɩ-wɛ cɛlʋʋ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se patayɩ, nɛ paba tayɩ-wɛ ɛyaa samaɣ.+ 7 Paawɛnɩ ɖɔɖɔ kpakpasɩ cikpesi nasɩyɩ pazɩ, ɛwazɩ sɩ-yɔɔ, nɛ eheyi-wɛ se patayɩ-sɩ ɖɔɖɔ ɛyaa. 8 Nɛ pɔtɔɔ nɛ pahaɣ, nɛ pekpeɣli hɔɔlasɩ nzɩ sɩkazaa yɔ nɛ sisu ɖɔkɩŋ sɔsɔŋ 7.+ 9 Abalaa kaakpɛndɩ 4 000 mbʋ yɔ. Pʋwayɩ lɛ, eyele-wɛ nɛ pɛɖɛɛ.
10 Kpaagbaa mbʋ lɛ, ɛ nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa pakpa kpɩyʋʋ taa nɛ powolo Dalɩmanuuta egeetiye taa.+ 11 Farɩsɩ mba kɔɔ peeɖe nɛ papaɣzɩ-ɩ kaɖɩnʋʋ, nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se ɛla yʋsaɣ nakɛyɛ Ɛsɔ hɩɖɛ taa, se pɩsa nɛ patakɩ-ɩ.+ 12 Peeɖe emuzi siŋŋ nɛ ɛ-taa kiŋ nɛ ɛtɔ se: «Ɛbɛ yɔɔ kpaɖʋʋ kʋnɛ kɩñɩnɩɣ yʋsaɣ nakɛyɛ?+ Toovenim taa lɛ meheyiɣ-mɩ se, paakaɣ wɩlʋʋ kpaɖʋʋ kʋnɛ yʋsaɣ nakɛyɛ.»+ 13 Ðɩnɛ ɛlɛ ɛɖɛɛ nɛ eyebi-wɛ, nɛ ɛtasɩ kpaʋ kpɩyʋʋ taa nɛ ewolo kidiiliŋ lɛɛkʋ yɔɔ.
14 Ɛlɛ, pɔsɔɔ nɛ patɩkpɛndɩnɩ kpɔnɔnaa, nɛ nabʋyʋ taawɛɛ pɔ-cɔlɔ kpɩyʋʋ taa nɛ pɩtasɩnɩ kpɔnɔ kʋɖʋmʋʋ.+ 15 Nɛ ɛpaɣ-wɛ kpayɩ se: «Ikuli mɩ-ɛsa; ɩkpa mɩ-tɩ nɛ Farɩsɩ mba lɔlɔm nɛ Eroodi lɔlɔm.»+ 16 Peeɖe papaɣzɩ ɖama tɔm hɔmnʋʋ se pataawɛɛnɩ kpɔnɔnaa. 17 Ɛna mbʋ lɛ, ɛpɔzɩ-wɛ se: «Ɛbɛ yɔɔ ɩwɛɛ nɛ ɩhɔŋ tɔm mɩ-hɛkʋ taa se ɩfɛyɩnɩ kpɔnɔnaa? Ɛzɩ ɩtɩtɩlɩtɩ tɔm ndʋ meheyiɣ-mɩ yɔ? Nɛ ɩtɩnɩtɩ tɩ-tɔbʋʋ? Ɛzɩ mɩ-laŋa tɩnɩtɩ tɔm taa? 18 “Ɩwɛnɩ ɛsa nɛ ɩɩnaɣ? Ɩwɛnɩ nɩŋgbaaŋ nɛ ɩɩnɩɣ?” Ɩɩtɔzʋʋ 19 ɖɔkɩŋ ɛzɩma taa iteɣzi kpɔnɔnaa hɔɔlasɩ alɩwaatʋ ndʋ mɛnpɛlɩ kpɔnɔnaa 5+ nɛ abalaa 5 000 tɔɔ yɔ?» Pocosi-i se: «12.»+ 20 «Alɩwaatʋ ndʋ mɛnpɛlɩ kpɔnɔnaa 7 nɛ abalaa 4 000 tɔɔ yɔ, ɖɔkɩŋ sɔsɔŋ ɛzɩma taa iteɣzi kpɔnɔnaa hɔɔlasɩ?» Nɛ pocosi-i se: «7.»+ 21 Ðɩnɛ ɛlɛ ɛpɔzɩ-wɛ se: «Ɩtɩnɩtɩ pɩ-taa?»
22 Nɛ patalɩ Bɛtɩsayidaa. Pɔkɔnɩ-ɩ abalʋ yʋlʋm nɔɔyʋ peeɖe, nɛ petendi-i se etukuni-i.+ 23 Nɛ ɛɖɔkɩ abalʋ yʋlʋm ɛnʋ e-nesi nɛ ɛlɩnɩ-ɩ tɛtʋ wayɩ. Ɛtɔ ndaatʋ ɛ-ɛsa yɔɔ nɛ pɩtɛ lɛ,+ ɛtɩnɩ e-nesi ɛ-yɔɔ nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: «Ŋnaɣ nabʋyʋ yaa we?» 24 Abalʋ ɛnʋ ɛkpazɩ ɛ-ɛsa nɛ ɛtɔ se: «Manaɣ ɛyaa, ɛlɛ pɛwɛ ɛzɩ tɩŋ weyi iɖiɣni ɖɔm yɔ.» 25 Ɛtasɩ tɩnʋʋ e-nesi abalʋ ɛnʋ ɛ-ɛsa yɔɔ, nɛ abalʋ na kpayɩ kpayɩ. Ɛ-ɛsa ɖaɣnɩ paɣzʋʋ naʋ, nɛ ɛpɩzaɣ se ɛna pɩtɩŋa camɩyɛ. 26 Peeɖe eyebi-i se ekpe ɛ-tɛ, nɛ eheyi-i se: «Taasʋʋ tɛtʋ taa.»
27 Yesu nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa pakʋyɩ nɛ powoki Sezaaree Filiipu tɛtʋ cikpetu taa, nɛ pɛwɛ nʋmɔʋ taa lɛ ɛpɔzɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se: «Ɛyaa tɔŋ se mɛnkɛ anɩ?»+ 28 Pocosi-i se: «Yohanɛɛsɩ Lɩm Mɩyɩsɩyʋ,+ ɛlɛ lalaa se Eliya,+ nɛ lalaa ɖɔɖɔ se nayaa taa nɔɔyʋ.» 29 Nɛ ɛpɔzɩ-wɛ se: «Ɛlɛ mɩ yɔ, ɩtɔŋ se mɛnkɛ anɩ?» Pɩyɛɛrɩ cosi-i se: «Ñɛkɛnɩ Krɩstʋ.»+ 30 Ðɩnɛ ɛlɛ, ɛpaɣ-wɛ siŋŋ se pataaheyi nɔɔyʋ ɛ-tɔm.+ 31 Pɩtasɩ lɛ, ɛpaɣzɩ-wɛ heyuu se pɩwɛɛ se ɛyʋ Pɩyalʋ ɛtɔɔ kʋñɔmɩŋ sakɩyɛ, nɛ ɛzʋtʋyaa nɛ cɔjɔnaa sɔsaa nɛ takayɩsɩ mayaa pakaɣ-ɩ lɔʋ nɛ pakʋ-ɩ,+ nɛ efe kɩyakɩŋ 3 wayɩ.+ 32 Toovenim taa lɛ, ɛyɔɔdaɣ tɔm ndʋ kaɣlaa. Ɛlɛ Pɩyɛɛrɩ kɛzɩ-ɩ kɩjaʋ nɛ ɛpaɣzɩ-ɩ kalʋʋ.+ 33 Ðɩnɛ ɛlɛ, ɛkɛzɩ ɛ-tɩ nɛ ɛcɔnɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa, nɛ ɛkalɩ Pɩyɛɛrɩ nɛ eheyi-i se: «Kɛɛ ma-wayɩ, Sataŋ! mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋfɛyɩnɩ Ɛsɔ lɩmaɣza, ɛlɛ ɛyaa ñɩna ŋwɛna.»+
34 Nɛ ɛyaa ɛyaa samaɣ nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se pɔkɔɔ ɛ-cɔlɔ, nɛ eheyi-wɛ se: «Ye nɔɔyʋ ɛsɔɔlaa se ɛtɩŋ ma-wayɩ yɔ, ekizi ɛ-tɩ nɛ ɛkpaɣ ɛ-nazɩm sizika* nɛ ɛwɛɛ ma-wayɩ tɩŋʋʋ yɔɔ.+ 35 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ weyi ɛñɩnɩɣ se ɛya e-wezuu* ñʋʋ yɔ, ɛkaɣ-kʋ lesuu; ɛlɛ weyi elesiɣ e-wezuu* mɔ-yɔɔ nɛ tɔm kɩbandʋ yɔɔ yɔ, ɛkaɣ kɩ-ñʋʋ yabʋ.+ 36 Toovenim taa lɛ, pɩkaɣ ɛyʋ wazʋʋ we se ɛjaɖɛ kpeekpe ɛpɩsɩ ɛ-pʋyʋ nɛ elesi e-wezuu?*+ 37 Ɛbɛ ɖeyi ɖeyi ɛyʋ kaɣ kpaɣʋ nɛ ɛcɛlɩ se ɛlɛɣzɩnɩ e-wezuu* lone taa?+ 38 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ weyi ɛsɩkɩ fɛyɛ mɔ-yɔɔ nɛ mɔn-tɔm yɔɔ kpaɖʋʋ kʋnɛ, ŋgʋ kɩlakɩ acɛyɛ* nɛ kɩwɛɛkɩm yɔ kɩ-taa yɔ, ɛyʋ Pɩyalʋ ɖɔɖɔ kaɣ sɩbʋ fɛyɛ ɛ-yɔɔ+ alɩwaatʋ ndʋ ɛkɔŋ ɛ-Caa samtʋ taa, ɛ nɛ Ɛsɔ tiyiyaa kiɖeɖema yɔ.»+
9 Ɛtasɩ-wɛ heyuu se: «Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se mba pasɩŋ cɩnɛ yɔ, pa-taa nabɛyɛ ɩɩkaɣ ɖɩŋʋʋ sɩm kpa pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ pana Ɛsɔ Kewiyaɣ tɛm kɔm ɖoŋ taa yɔ.»+ 2 Kɩyakɩŋ 6 wayɩ lɛ, Yesu kpaɣ Pɩyɛɛrɩ, Yakubu nɛ Yohanɛɛsɩ nɛ pakpa pʋʋ sɔsɔʋ nakʋyʋ yɔɔ pe-ɖeke. Nɛ ɛ-wɛtʋ lɛɣzɩ pɛ-ɛsɩndaa;+ 3 e-tokonaa* paɣzɩ ñɩlɩsʋʋ, nɛ pahʋlʋmɩ siŋŋ, nɛ wondu cɔtɩyʋ nɔɔyʋ fɛyɩ tɛtʋ yɔɔ se ɛpɩzɩɣ nɛ ɛcɔtɩ wondu nɛ tɩhʋlʋmɩ mbʋ. 4 Pɩtasɩ lɛ, Eliya nɛ Moyizi palɩɩ pɔ-yɔɔ, nɛ pa nɛ Yesu pɛwɛɛ nɛ pɛkɛdɩɣ. 5 Ðɩnɛ ɛlɛ Pɩyɛɛrɩ heyi Yesu se: «Raabi,* pɩwɛ ɖeu se ɖɩwɛɛ cɩnɛ. Pʋyɔɔ lɛ, yele nɛ ɖisiɣ kizinzikiŋ 3, ña kʋɖʋmʋʋ, Moyizi kʋɖʋmʋʋ, nɛ Eliya kʋɖʋmʋʋ.» 6 Toovenim taa lɛ, ɛtaatɩlɩ ɛzɩma pɩwɛɛ se ɛla yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, sɔɔndʋ kaakpa-wɛ siŋŋ. 7 Nɛ ɛsɔmɩnʋʋ nakʋyʋ lɩɩ nɛ kihuuzi pɔ-yɔɔ, nɛ nɔɔ nakɛyɛ+ lɩɩnɩ ɛsɔmɩnʋʋ ŋgʋ kɩ-taa se: «Ɛnɛ yɔ ɛkɛnɩ man-Pɩyalʋ kʋsɔɔlʋ.+ Iwelisini-i.»+ 8 Kpaagbaa mbʋ lɛ, pɔcɔnɩ pɔ-cɔlɔ kpɛɛɛ nɛ pana se nɔɔyʋ fɛyɩ pɔ-cɔlɔ nɛ pɩtasɩnɩ Yesu.
9 Palɩnɩ pʋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ nɛ petiki lɛ, ɛpaɣ-wɛ siŋŋ se pataaheyi nɔɔyʋ mbʋ panawa yɔ+ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛyʋ Pɩyalʋ femni sɩɖaa taa yɔ.+ 10 Pɔɖɔkɩ tɔm ndʋ pa-laŋa taa,* ɛlɛ pɔpɔzʋʋ ɖama se pana se ɛyɔɔdʋʋ se efeŋni sɩɖaa taa yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe. 11 Nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se: «Ɛbɛ yɔɔ takayɩsɩ mayaa yɔɔdʋʋ se pɩwɛɛ se Eliya+ ɛkɔɔ nɛ pʋcɔ?»+ 12 Ecosi-wɛ se: «Eliya calɩɣ kɔm se ɛñɔɔzɩ pɩtɩŋa payɩ;+ ɛlɛ pɩlabɩ ɛzɩma nɛ pama se pɩwɛɛ se ɛyʋ Pɩyalʋ ɛtɔɔ kʋñɔmɩŋ sakɩyɛ+ nɛ penimi-i?+ 13 Ɛlɛ meheyiɣ-mɩ se toovenim taa lɛ, Eliya+ kɔma nɛ palabɩ-ɩ mbʋ payɩ pɔsɔɔlaa yɔ, ɛzɩ pamaʋ ɛ-yɔɔ yɔ.»+
14 Pɔkɔm tɔmkpɛlɩkɩyaa lalaa cɔlɔ lɛ, pana se ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ kaacɔ-wɛ nɛ kata, nɛ pa nɛ takayɩsɩ mayaa pɔhɔŋaɣnɩ ɖama tɔm.+ 15 Ɛlɛ ɛyaa samaɣ tɩŋa ñɩtaa nɛ kana-ɩ lɛ, pɩɖɩɣzɩ-kɛ; nɛ kese kakatɩ-ɩ se kɛsɛɛ-ɩ. 16 Peeɖe ɛpɔzɩ-wɛ se: «Tɔm ndʋ mɩ nɛ wɛ ɩhɔŋnɩ ɖama?» 17 Nɛ ɛyaa samaɣ taa nɔɔyʋ cosi-i se: «Wɩlɩyʋ, mɔnkɔnɩ-ŋ man-pɩyalʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛwɛnɩ fezuu nakʋyʋ, nɛ kɩpɩsɩ-ɩ kaayɔɔdaɣ.+ 18 Paa le kɩkpa-ɩ yɔ, kɩyakɩ-ɩ nɛ tɛtʋ, nɛ ɛ-nɔɔ ñɛyɩɣ huluu nɛ ɛsalɩɣ e-kela nɛ e-ɖoŋ tɛŋ. Mɔnpɔzɩ ñɔ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se pɔɖɔɔnɩ-kʋ, ɛlɛ patɩpɩzɩ nɛ pɔɖɔɔnɩ-kʋ.» 19 Yesu kitini-wɛ se: «Hayɩ, kpaɖʋʋ ŋgʋ kɩfɛyɩnɩ tisuu yɔ,+ alɩwaatʋ ɛzɩma pɩwɛɛ se mantasɩ wɛʋ mɩ-cɔlɔ? Alɩwaatʋ ɛzɩma pɩwɛɛ se mɔnɖɔkɩ man-tɩ mɩ-lakasɩ yɔɔ? Ɩkɔnɩ-m ɩ.»+ 20 Peeɖe powoni-i abalɩbɩɣa ŋga, ɛlɛ fezuu ŋgʋ kɩtɩɩna-ɩ lɛ, kɩñamsɩ-kɛ kpem. Nɛ kɔtɔlɩ tataa lɛ, kɛwɛɛ nɛ kepilimiɣ nɛ kɔ-nɔɔ ñɛyɩɣ huluu. 21 Nɛ Yesu pɔzɩ ka-caa se: «Pɩpaɣzʋʋ-kɛ labʋ ɛzʋnɔ yɔ, pɩlakɩ alɩwaatʋ ɛzɩma yɔ?» Ecosi se: «Kpaɣnɩ ɖooo ka-pɩjatʋ taa; 22 nɛ ɖoŋ ɖoŋ lɛ, kɩpɛɖɩɣ-kɛ miŋ taa, nɛ kɩpɛɖɩɣ-kɛ ɖɔɖɔ lɩm taa se kasɩ. Ɛlɛ ye ŋpɩzɩɣ se ŋla nabʋyʋ yɔ, na ɖa-pʋtɔdɩyɛ nɛ ŋsɩnɩ-ɖʋ.» 23 Yesu heyi-i se: «Ŋtɔŋ se: “Ye ŋpɩzɩɣ” yaa? Weyi ɛwɛnɩ tisuu yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛla pɩtɩŋa.»+ 24 Kpaagbaa mbʋ lɛ, pɩɣa caa ma kubuka nɛ ɛtɔ se: «Mɛwɛnɩ tisuu! Sɩnɩ-m ɖenɖe pɩpɔzʋʋ-m tisuu yɔ!»+
25 Yesu nawa se ɛyaa samaɣ nakɛyɛ wɛɛ nɛ keseɣ nɛ kowokini pɔ-yɔɔ lɛ, ɛkalɩ azuluma fezuu ŋgʋ nɛ eheyi-kʋ se: «Ña, fezuu ŋgʋ kɩpɩsɩɣ ɛyʋ kaayɔɔdaɣ nɛ tandam yɔ, meheyiɣ-ŋ se ŋlɩɩ ɛ-taa, nɛ taatasɩ sʋʋ ɛ-taa!»+ 26 Kɩmabɩ kubuka nɛ kɩñamsɩ pɩɣa ŋga tam sakɩyɛ lɛ, kɩlɩɩ, nɛ pɩɣa ŋga kɛwɛɛ ɛzɩ kasɩba yɔ, piiyeba nɛ ɛyaa sakɩyɛ tɔŋ se: «Kasɩba!» 27 Ɛlɛ Yesu ɖɔkɩ ke-nesi nɛ ɛkʋsɩ-kɛ, nɛ kakʋyɩ kasɩŋ. 28 Nɛ ɛsʋ ɖɩɣa nakɛyɛ taa nɛ ɛ nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa pɛwɛɛ pe-ɖeke lɛ, pɔpɔzɩ-ɩ se: «Ɛbɛ yɔɔ ɖɩtɩpɩzɩ nɛ ɖɩɖɔɔnɩ fezuu ŋgʋ?»+ 29 Ecosi-wɛ se: «Adɩma pɔɖɔɔnʋʋnɩ feziŋ ɛnɩ ɩ-ɖɔndɩ.»
30 Pakʋyɩ peeɖe nɛ patɩŋnɩ Galilee, ɛlɛ ɛtaasɔɔlɩ se nɔɔyʋ ɛna ɖenɖe ɛwɛɛ yɔ. 31 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛwɩlaɣ tɔm ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa nɛ eheyiɣ-wɛ se: «Pakaɣ ɛyʋ Pɩyalʋ wayɩ lɩʋ nɛ paɖʋzɩ-ɩ ɛyaa nesi tɛɛ, nɛ pakaɣ-ɩ kʋʋ,+ ɛlɛ paa pakʋ-ɩ yɔ, ɛkaɣ fem kɩyakɩŋ 3 wayɩ.»+ 32 Ɛlɛ pataanɩɩ ɛ-tɔm ndʋ tɩ-tɔbʋʋ, nɛ sɔɔndʋ kpaɣaɣ-wɛ se pɔpɔzɩ-ɩ.
33 Nɛ pɔkɔɔ nɛ patalɩ Kapɛrɩnawum. Ɛsʋ ɖɩɣa taa lɛ, ɛpɔzɩ-wɛ se: «Tɔm ndʋ ɩhɔŋaɣnɩ ɖama nʋmɔʋ taa?»+ 34 Posu ɖiɣ ɖiɣ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ paawɛɛ nɛ pɔhɔŋnɩ ɖama tɔm nʋmɔʋ taa se pana se pa-taa lɛ akɩlaa. 35 Peeɖe ɛcaɣaa nɛ ɛyaa Hiu nɛ Naalɛ nɛ eheyi-wɛ se: «Ye nɔɔyʋ ɛñɩnɩɣ se ɛkɛ kajalaɣ tʋ yɔ, pɩwɛɛ se ɛkɛ kɛdɛzaɣ tʋ ɛyaa tɩŋa taa, nɛ ɛkɛ ɛyaa tɩŋa lɩmɖʋyʋ.»+ 36 Nɛ ɛkpaɣ pɩɣa cikpelaɣ nakɛyɛ nɛ ɛsɩnzɩ-kɛ pɛ-hɛkʋ taa; nɛ ɛlaɣyɩ e-nesi kɔ-yɔɔ lɛ, eheyi-wɛ se: 37 «Weyi ɛmʋʋ pɩɣa cikpelaɣ kanɛ kɔ-ɖɔndɩ+ ma-hɩɖɛ yɔɔ yɔ, ɛmʋʋ-m ɖɔɖɔ; nɛ weyi ɛmʋʋ-m yɔ, pɩtɩkɛ men-ɖeke ɛmʋʋ, ɛlɛ ɛmʋʋ ɖɔɖɔ Weyi etiyi-m yɔ.»+
38 Yohanɛɛsɩ heyi-i se: «Wɩlɩyʋ, ɖɩna nɔɔyʋ, ɛwɛɛ nɛ ɛɖɔɔnʋʋ aleewaa ña-hɩɖɛ taa, nɛ ɖɩñaɣ pana se ɖikizini-i, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛtaatɩŋɩɣ ɖa-wayɩ.»+ 39 Ɛlɛ Yesu tɔ se: «Itaakizini-i, mbʋ pʋyɔɔ yɔ nɔɔyʋ fɛyɩ se ɛkaɣ tɩŋnʋʋ ma-hɩɖɛ yɔɔ nɛ ɛla maamaaci lakasɩ, nɛ pʋwayɩ kpaagbaa lɛ ekiti nɛ ɛyɔɔdɩ mɔ-yɔɔ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ. 40 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, weyi ɛɛkaɖɩɣnɩ-ɖʋ yɔ, ɛwɛ ɖɔ-yɔɔ.+ 41 Nɛ weyi ɛhaɣ-mɩ lɩm* se ɩñɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɩtɩnɩɣ Krɩstʋ yɔɔ yɔ,+ meheyiɣ-mɩ toovenim taa se ɛɛkaɣ lesuu ɛ-kɩhɛyʋʋ kpa.+ 42 Ɛlɛ weyi eyeki se pituuli piya cikpesi sɩnɛ, nzɩ sɩwɛnɩ tisuu yɔ sɩ-taa nakɛyɛ yɔ, pɩkɩlɩɣ-ɩ ɖeu se pɛlɛɛ e-liu tɛɛ pɩyɛ sɔsɔɖɛ* nɖɩ kpaŋaɣ cɔzʋʋ yɔ nɛ pɛpɛɖɩ-ɩ teŋgu taa.+
43 «Ye ñe-nesi eyeki se pituuli-ŋ yɔ, sɛtɩ-sɩ. Pɩwɛ weewee se ŋwɛɛnɩ nesi kʋɖʋmsɩ nɛ ŋhiɣ wezuu nɛ pɩkɩlɩ se ŋwolo Gehena* taa, miŋ weyi paapɩzɩɣ nɛ paɖɩzɩ yɔ ɩ-taa nɛ ñe-nesi 2.+ 44 *—— 45 Nɛ ye ña-nɩŋgbaŋaɣ eyeki se pituuli-ŋ yɔ, sɛtɩ-kɛ. Pɩwɛ weewee se ŋwɛɛnɩ nɩŋgbaŋaɣ kʋɖʋmaɣ nɛ ŋhiɣ wezuu nɛ pɩkɩlɩ se pɛpɛɖɩ-ŋ Gehena* taa nɛ ña-nɩŋgbanzɩ 2.+ 46 *—— 47 Nɛ ye ñɛ-ɛsɩyɛ eyeki se pituuli-ŋ yɔ, lɔ-ɖɩ.+ Pɩwɛ weewee se ŋpɩsɩ ɛsɩkpɩyʋʋ tʋ nɛ ŋsʋʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ taa nɛ pɩkɩlɩ se pɛpɛɖɩ-ŋ ña nɛ ñɛ-ɛsa 2 Gehena* taa,+ 48 ɖenɖe sonzoowa ɩɩsɩkɩ nɛ miŋ eeɖeŋ yɔ.+
49 «Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pɩwɛɛ se pamɩzɩ paa weyi ɛ-yɔɔ miŋ ɛzɩ pamɩzʋʋ ɖɔm nabʋyʋ yɔɔ yɔ.+ 50 Ðɔm wɛ ɖeu, ɛlɛ ye pɩlaba se ɖɔm lesi pi-leleŋ yɔ, ɛzɩma ɩkaɣ labʋ nɛ pɩɖaɣnɩ wɛʋ leleŋ?+ Iyele nɛ ɖɔm wɛɛ mɩ-taa,+ nɛ iyele nɛ laŋhɛzɩyɛ wɛɛ mɩ-hɛkʋ taa.»+
10 Nɛ ɛkʋyɩ peeɖe nɛ ɛkɔɔ Yuudee kamasɩ yɔɔ Yɔɔrdaŋ wayɩ, nɛ ɛyaa samaɣ tasɩ kpeɣluu ɛ-cɔlɔ. Nɛ ɛzɩ ɛtɩɩlakʋʋ yɔ, ɛɖaɣnɩ-kɛ paɣzʋʋ tɔm wɩlʋʋ.+ 2 Nɛ Farɩsɩ mba ñɔtɩnɩ-ɩ; pañɩnaɣ se patakɩ-ɩ lɛ, pɔpɔzɩ-ɩ se ɛzɩ paɣtʋ ha nʋmɔʋ se abalʋ ekizi halʋ na.+ 3 Ecosi-wɛ se: «Paɣtʋ ndʋ Moyizi ɖʋ-mɩ?» 4 Pocosi se: «Moyizi ha nʋmɔʋ se ɛyʋ ɛma ɖɔɔnʋʋ takayaɣ nɛ ekizi ɛ-halʋ.»+ 5 Ɛlɛ Yesu heyi-wɛ se: «Mɩ-laŋkpɩzɩyɛ yɔɔ+ ɛma-mɩ paɣtʋ ndʋ.+ 6 Ɛlɛ, wondu lɩzʋʋ kiɖe tɛɛ lɛ, “Ɛsɔ labɩ-wɛ abalʋ nɛ halʋ.+ 7 Pʋyɔɔ lɛ, abalʋ kaɣ yebu ɛ-caa nɛ e-ɖoo,+ 8 nɛ pa-naalɛ pakaɣ kɛʋ tomnaɣ kʋɖʋmaɣ,”+ pʋyɔɔ lɛ patɩtasɩ kɛʋ ɛyaa 2, ɛlɛ tomnaɣ kʋɖʋmaɣ. 9 Ye mbʋ, mbʋ Ɛsɔ kpɛndaa yɔ, ɛyʋ nɔɔyʋ ɛtaayasɩ-pʋ.»+ 10 Patasɩ sʋʋ ɖɩɣa taa lɛ, ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa paɣzɩ-ɩ tɔm pɔzʋʋ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ. 11 Eheyi-wɛ se: «Weyi ekiziɣ ɛ-halʋ nɛ ɛkpaɣ halʋ lɛlʋ yɔ, ɛlabɩ acɛyɛ,+ ɛyʋsɩnɩ kajalaɣ ñɩnʋ, 12 nɛ ye halʋ nɔɔyʋ ekizi ɛ-walʋ nɛ ɛwalɩ abalʋ lɛlʋ yɔ, ɛlabɩ acɛyɛ.»+
13 Nɛ ɛyaa paɣzɩ-ɩ kɔnʋʋ piya cikpesi se etukuni-sɩ, ɛlɛ tɔmkpɛlɩkɩyaa kalɩ-wɛ.+ 14 Yesu na mbʋ lɛ, pɩwɩzɩ-ɩ nɛ eheyi-wɛ se: «Iyele piya cikpesi nɛ sɩkɔɔ mɔn-cɔlɔ; ɩtaaɖaŋ-sɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mba pɛwɛ ɛzɩ piya nzɩ yɔ, mba tɩnɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ.+ 15 Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se, weyi ɛɛmʋʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ ɛzɩ pɩɣa cikpelaɣ yɔ, ɛɛkaɣ sʋʋ ka-taa kpa.»+ 16 Nɛ ɛkpaɣ piya ɛ-nɔkɔyʋʋ taa, nɛ ɛtɩnɩ e-nesi sɩ-yɔɔ nɛ ɛpaɣzɩ-sɩ wazʋʋ.+
17 Ɛkpaɣ nʋmɔʋ nɛ ɛɖɛɣ lɛ, abalʋ nɔɔyʋ se nɛ ewolo nɛ eluŋ ɛ-nʋmbɔla yɔɔ ɛ-ɛsɩndaa nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: «Wɩlɩyʋ kɩbanʋ, ɛbɛ pɩwɛɛ se mala nɛ mehiɣ wezuu maatɛŋ?»+ 18 Yesu cosi-i se: «Ɛbɛ yɔɔ ŋyaɣ-m se kɩbanʋ? Nɔɔyʋ tɩkɛ kɩbanʋ, ɛlɛ Ɛsɔ ɖeke koŋ kɛnɩ kɩbanʋ.+ 19 Ŋsɩm paɣtʋ: “Taakʋ ɛyʋ,+ taala acɛyɛ,+ taamɩlɩ,+ taalɩzɩ cɛtɩm aseɣɖe,+ taamuli,+ ɖʋ ña-caa nɛ ño-ɖoo hɩɖɛ.”»+ 20 Abalʋ ɛnʋ ekitini-i se: «Wɩlɩyʋ, mɔnɖɔm paɣtʋ ndʋ tɩ-tɩŋa payɩ tɩ-yɔɔ kpaɣnɩ ɖooo me-evebitu taa.» 21 Yesu cɔnɩ-ɩ nɛ ɛsɔɔlɩ-ɩ nɛ eheyi-i se: «Pɩkazɩ-ŋ pʋyʋ kʋɖʋm: Wolo nɛ ŋpɛdɩ mbʋ ŋwɛna yɔ nɛ ŋha kʋñɔndɩnaa, nɛ ŋkaɣ wɛnʋʋ ñɩm ɛsɔdaa; nɛ ŋkɔɔ ŋtɩŋ ma-wayɩ.»+ 22 Ɛlɛ Yesu heyi-i mbʋ lɛ, ɛ-ɛsɩndaa wɛɛkɩ; nɛ ɛɖɛɛnɩ laŋwɛɛkɩyɛ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛwɛnɩ ñɩm sakɩyɛ.+
23 Yesu cɔnɩ ɛ-cɔlɔ kpɛɛɛ lɛ, eheyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se: «Pɩkaɣ wɛʋ kaɖɛ siŋŋ ɛyaa mba pɛwɛnɩ liidiye yɔ se pasʋʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ taa!»+ 24 Ɛlɛ ɛ-tɔm ndʋ, tɩla tɔmkpɛlɩkɩyaa piti. Ðɩnɛ ɛlɛ Yesu heyi-wɛ se: «Men-piya, pɩwɛ kaɖɛ siŋŋ se ɛyʋ ɛsʋʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ taa! 25 Pɩwɛ aɖaaɖaa kɛlɛʋ se ɛsʋʋnɩ ɛjɔʋ pɔʋ nɛ pɩkɩlɩ se ñɩm tʋ ɛsʋʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ taa.»+ 26 Pɩtasɩ-wɛ labʋ piti nɛ pɩkɩlɩ, nɛ pɔpɔzɩ-ɩ* se: «Apɩzɩɣ nɛ ehiɣ ñʋʋ yabʋ yɔ?»+ 27 Yesu cɔnɩ-wɛ cuɖuɖu nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ɛyaa ɛsɩndaa lɛ, pɩɩpɩzɩɣ nɛ pɩla mbʋ; ɛlɛ pɩtɩkɛ mbʋ pɩwɛ Ɛsɔ ɛsɩndaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Ɛsɔ ñapɩzɩɣ nɛ ɛla pɩtɩŋa.»+ 28 Pɩyɛɛrɩ heyi-i se: «Na! Ðiyebi pɩtɩŋa payɩ nɛ ɖɩtɩŋ ña-wayɩ.»+ 29 Yesu tɔ se: «Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se weyi eyeki ɖɩɣa yaa ɖalaa yaa newaa yaa kɔɔnaa yaa ɖoo yaa caa yaa piya yaa hayɩm mɔ-yɔɔ nɛ tɔm kɩbandʋ yɔɔ yɔ,+ 30 ɛkaɣ hiɣu mbʋ eeyeba yɔ tam 100 alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-taa: ɖɩsɩ, ɖalaa, newaa, kɔɔnaa, ɖoonaa, piya nɛ hayɩm, nɛ pɩtasɩnɩ nazɩm,+ nɛ wezuu maatɛŋ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩkaɣ kɔm yɔ* ɖɩ-taa. 31 Ɛlɛ ɛyaa sakɩyɛ mba pɛkɛ kajalaɣ ñɩma yɔ, pakaɣ pɩsʋʋ kɛdɛzaɣ ñɩma; nɛ kɛdɛzaɣ ñɩma ñapɩsɩ kajalaɣ ñɩma.»+
32 Nɛ pɛwɛ nʋmɔʋ taa nɛ pakpaɣ Yeruzalɛm lɛ, Yesu ɖɛɛ-wɛ nɔɔ, nɛ pɩlabɩ-wɛ piti, ɛlɛ mba patɩŋaɣ-ɩ yɔ sɔɔndʋ paɣzɩ-wɛ kpaʋ. Ɛtasɩ kɛzʋʋ Hiu nɛ Naalɛ kɩjaʋ nɛ ɛpaɣzɩ-wɛ heyuu mbʋ pɩkaɣ-ɩ talʋʋ yɔ se:+ 33 «Ɩna! Ðiɖiɣni kpaʋ Yeruzalɛm, nɛ pakaɣ ɖʋzʋʋ ɛyʋ Pɩyalʋ cɔjɔnaa sɔsaa nɛ takayɩsɩ mayaa pe-nesi tɛɛ. Pakaɣ kʋʋ ɛ-tɔm se ɛmʋnɩ sɩm nɛ paɖʋzɩ-ɩ ajɛɛ taa ɛyaa nesi tɛɛ, 34 nɛ paba kaɣ-ɩ woŋuu nɛ pɔtɔ ɛ-yɔɔ ndaatʋ nɛ polu-i agbazɛɛ nɛ pakʋ-ɩ; ɛlɛ kɩyakɩŋ 3 wayɩ lɛ, ɛkaɣ fem.»+
35 Zebedee pɩyalaa Yakubu nɛ Yohanɛɛsɩ+ pɔñɔtɩnɩ-ɩ nɛ peheyi-i se: «Wɩlɩyʋ, ɖɩsɔɔlaa se ŋlabɩ-ɖʋ mbʋ payɩ ɖɩpɔzʋʋ-ŋ yɔ.»+ 36 Ɛpɔzɩ-wɛ se: «Ɛbɛ ɩsɔɔlaa se malabɩ-mɩ?» 37 Pocosi-i se: «Ha-ɖʋ waɖɛ nɛ ɖɩcaɣ, kʋɖʋm ñe-nesi kɩbanzɩ yɔɔ nɛ kʋɖʋm ña-nɩmɩyɛ yɔɔ ña-samtʋ taa.»+ 38 Ɛlɛ Yesu cosi-wɛ se: «Ɩɩsɩŋ mbʋ iɖiɣni pɔzʋʋ yɔ. Ɩpɩzɩɣ nɛ ɩñɔɔ kɔpʋ ŋgʋ menɖiɣni ñɔʋ yɔ yaa pamɩyɩsɩ-mɩ lɩm mbʋ peɖiɣni-m mɩyɩsʋʋ yɔ?»+ 39 Pocosi-i se: «Ðɩpɩzɩɣ.» Peeɖe Yesu heyi-wɛ se: «Kɔpʋ ŋgʋ menɖiɣni ñɔʋ yɔ, ɩkaɣ-kʋ ñɔʋ; nɛ lɩm mbʋ peɖiɣni-m mɩyɩsʋʋ yɔ, pakaɣ-mɩ pʋ mɩyɩsʋʋ.+ 40 Ɛlɛ me-nesi kɩbanzɩ nɛ ma-nɩmɩyɛ yɔɔ caɣʋ lɛ, pɩtɩkɛ mahaɣnɩ lona ana, ɛlɛ pɔñɔɔzɩ-yɛ nɛ pasɩɩ mba yɔ, mba tɩnɩ-yɛ.»
41 Tɔmkpɛlɩkɩyaa 10 lalaa nɩ-tʋ lɛ, pa-taa wɩɩnɩ Yakubu nɛ Yohanɛɛsɩ.+ 42 Ɛlɛ Yesu yaa-wɛ nɛ pɔkɔɔ ɛ-cɔlɔ nɛ eheyi-wɛ se: «Ɩsɩm mbʋ se mba ɛyaa cɔŋnɩ-wɛ* se pɛkɛ ajɛɛ ñʋndɩnaa yɔ pañazɩɣ pɛ-ɛyaa, nɛ ajɛɛ taa sɔsaa tɔkɩ kewiyitu pɛ-ɛyaa yɔɔ.+ 43 Pɩtɩpɔzɩ se pɩwɛɛ mbʋ mɩ-hɛkʋ taa; ɛlɛ weyi ɛsɔɔlaa se ɛpɩsɩ sɔsɔ mɩ-hɛkʋ taa yɔ, pɩwɛɛ se ɛkɛ mɩ-lɩmɖʋyʋ,+ 44 nɛ weyi ɛsɔɔlaa se ɛkɛ kajalaɣ tʋ mɩ-hɛkʋ taa yɔ, pɩwɛɛ se ɛkɛ mɩ-tɩŋa payɩ mi-yom. 45 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ halɩ ɛyʋ Pɩyalʋ tɩkɔɔ se paɖʋ-ɩ lɩm, ɛlɛ ɛkɔma se ɛɖʋ lalaa lɩm+ nɛ ɛcɛlɩ e-wezuu* se pɩkɛ kɩhɛyʋʋ ɛyaa sakɩyɛ ñʋʋ taa.»+
46 Nɛ pɔkɔɔ patalɩ Yeriikoo. Ɛlɛ ɛ nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa nɛ ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ palɩɣaɣ Yeriikoo lɛ, Bartiimee (Tiimee pɩyalʋ) weyi ɛkɛ yʋlʋm nɛ sʋlʋmʋyʋ yɔ, ɛɛcaɣ nʋmɔʋ nɔɔ.+ 47 Alɩwaatʋ ndʋ ɛnɩwa se Yesu Nazarɛɛtɩ tʋ ɖɛɣna lɛ, ɛpaɣzɩ kubusi mabʋ nɛ ɛtɔŋ se: «Daviid Pɩyalʋ,+ Yesu, na man-pʋtɔdɩyɛ!»+ 48 Peeɖe ɛyaa sakɩyɛ paɣzɩ-ɩ kalʋʋ nɛ peheyiɣ-i se esu, ɛlɛ ɛwɛɛ nɛ ɛtɛzɩɣ kubusi mabʋ ɖoŋ nɛ ɛtɔŋ se: «Daviid Pɩyalʋ, na man-pʋtɔdɩyɛ!» 49 Nɛ Yesu sɩŋ nɛ ɛtɔ se: «Ɩya-m ɩ.» Peeɖe paya abalʋ yʋlʋm ɛnʋ nɛ peheyi-i se: «Sɔɔndʋ ɛtaakpa-ŋ! Kʋyɩ; ɛyaɣ-ŋ.» 50 Ðɩnɛ ɛlɛ ɛlɔ e-toko kɩtɩnʋʋ, ɛkʋyɩ kpaka nɛ ewolo Yesu cɔlɔ. 51 Nɛ Yesu pɔzɩ-ɩ se: «Ɛbɛ ŋsɔɔlaa se malabɩ-ŋ?» Abalʋ yʋlʋm ɛnʋ ecosi-i se: «Rabuunii,* yele nɛ manɖaɣnɩ paɣzʋʋ naʋ.» 52 Nɛ Yesu heyi-i se: «Wolo. Ñe-tisuu yeba nɛ ñɔ-yɔɔ cɛ.»+ Nɛ kpaagbaa mbʋ lɛ, ɛɖaɣnɩ paɣzʋʋ naʋ,+ nɛ ɛpaɣzɩ ɛ-wayɩ tɩŋʋʋ.
11 Pɔñɔtɩnɩ Yeruzalɛm, nɛ pataaposini Bɛtɩfaajee nɛ Betaanii,+ alɩwaatʋ ndʋ paawɛ Oliivi Pʋʋ yɔɔ lɛ, Yesu tiyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa naalɛ+ 2 nɛ eheyi-wɛ se: «Iwolo tɛtʋ cikpetu ndʋ tɩnaɣ ɛsɩndaa mbʋ yɔ tɩ-taa; nɛ ɩñɩtɩɣ nɛ ɩsʋʋ tɩ-taa lɛ, ɩkaɣ naʋ paɖɩ kpaŋaɣ pɩɣa nakɛyɛ, ŋga kɔ-yɔɔ nɔɔyʋ tɩcaɣ wiɖiyi yɔ. Ɩhɛɖɩ-kɛ nɛ ɩkɔna. 3 Nɛ ye nɔɔyʋ ɛpɔzɩ-mɩ se: “Ɛbɛ yɔɔ ɩlakɩ mbʋ?” lɛ, icosi-i se: “Kɩbaɣlʋ ñɩnɩɣnɩ-kɛ; nɛ piileɖiɣ lɛ ɛkaɣ-kɛ pɩsɩnʋʋ.”» 4 Peeɖe powoba nɛ pana kpaŋaɣ pɩɣa paɖɩ-kɛ ɖɩɣa nakɛyɛ nɔnɔɔ, nɛ pɛhɛɖɩ-kɛ, ɖɩɣa ŋga kaawɛ nʋmɔʋ nɔɔ.+ 5 Ɛlɛ mba paasɩŋ peeɖe yɔ, pa-taa nabɛyɛ pɔzɩ-wɛ se: «Ɛbɛ yɔɔ ɩhɛɖɩɣ kpaŋaɣ pɩɣa?» 6 Peheyi-wɛ tɔm ndʋ ɖeyi ɖeyi Yesu kaaheyi-wɛ yɔ, nɛ peyebi-wɛ nɛ pɛɖɛɛ.
7 Nɛ pɔkɔnɩ Yesu kpaŋaɣ pɩɣa,+ nɛ pɔpɔ kɔ-yɔɔ po-tokonaa kɩtɩnaa, nɛ ɛcaɣ kɔ-yɔɔ.+ 8 Pɩtasɩ lɛ, ɛyaa sakɩyɛ pɔ po-tokonaa kɩtɩnaa nʋmɔʋ taa, nɛ lalaa ñɛsɛtɩ tɩŋ pilinzi hayɩm taa.+ 9 Nɛ mba paaɖɛ Yesu nɔɔ nɛ mba paawɛ ɛ-wayɩ yɔ, pɛwɛɛ nɛ pamakɩ kubusi se: «Ðitendi-ŋ, ya ɛ-ñʋʋ!*+ Pawazɩ weyi ɛkɔŋ Yehowa* hɩɖɛ taa yɔ!+ 10 Pawazɩ ɖa-caa Daviid Kewiyaɣ ŋga kɔkɔŋ yɔ!+ Ðitendi-ŋ, ya ɛ-ñʋʋ, ña weyi ŋwɛ ɖooo ɛsɔdaa yɔ!» 11 Nɛ ɛsʋʋ Yeruzalɛm taa nɛ ewolo templo taa, nɛ ɛcɔnɩ kpɛɛɛ, ɛlɛ ɛnawa se wɩsɩ tɛm ɖʋʋ lɛ, ɛlɩɩ nɛ ewolo Betaanii ɛ nɛ Hiu nɛ Naalɛ.+
12 Tɛʋ fema nɛ palɩɣaɣ Betaanii lɛ, ñɔɔsɩ wɩɩ-ɩ.+ 13 Ɛna poliŋ taa fiigi tɩʋ nakʋyʋ, kɩ-yɔɔ nɛ hatʋ, nɛ ewolo se ɛna se ɛpɩzɩɣ nɛ ehiɣ nabʋyʋ kɩ-yɔɔ. Ɛlɛ ɛtalɩ kɩ-cɔlɔ lɛ, ɛtɩna nabʋyʋ kɩ-yɔɔ ɛlɛ hatʋ ɖeke, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩtaakɛ fiigi pee alɩwaatʋ. 14 Pʋyɔɔ eheyi-kʋ se: «Nɔɔyʋ ɛtaatasɩ tɔɔʋ ñe-piye wiɖiyi kpa.»+ Nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa kaawɛɛ nɛ pewelisiɣ.
15 Nɛ pɔkɔɔ Yeruzalɛm. Peeɖe ɛsʋ templo taa nɛ ɛpaɣzɩ ɖɔɔnʋʋ wondu pɛdɩyaa nɛ wondu yaɖaa templo taa, nɛ etuzi liidiye lɛɣzɩyaa taabɩlɩnaa nɛ ahoo pɛdɩyaa kpelisi nɛ ɛpɛɖɩ,+ 16 nɛ etaayele se nɔɔyʋ ɛkpaɣ wonuu nakʋyʋ nɛ ɛtɩŋnɩ templo taa. 17 Ɛwɩlaɣ-wɛ tɔm nɛ eheyiɣ-wɛ se: «Ɛzɩ patɩma se: “Pakaɣ man-ɖɩɣa yaʋ se ajɛɛ kpeekpe adɩma ɖɩɣa” na?+ Ɛlɛ ɩpɩsɩ-kɛ mɩlaa sɔsaa ɖɩjaɣyɛ.»+ 18 Nɛ cɔjɔnaa sɔsaa nɛ takayɩsɩ mayaa panɩɩ-tʋ, nɛ papaɣzɩ ñɩnʋʋ nʋmɔʋ se pakʋ-ɩ;+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ peseɣaɣ-ɩ sɔɔndʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛ-tɔm wɩlʋʋ lakaɣ ɛyaa samaɣ tɩŋa piti siŋŋ.+
19 Wɩsɩ ɖʋwa lɛ, palɩɩ tɛtʋ taa nɛ pɛɖɛɛ. 20 Ɛlɛ papɩsaɣ tanaŋ tɛɛ cu lɛ, pana fiigi tɩʋ ŋgʋ, kɩtɛm wɩlʋʋ pɩkpɛndɩnɩ ki-lila.+ 21 Pɩyɛɛrɩ tɔzɩ kɩ-yɔɔ lɛ, eheyi-i se: «Raabi, na! Fiigi tɩʋ ŋgʋ ŋlɔ kɩ-yɔɔ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ yɔ kɩwɩlaa.»+ 22 Yesu cosi-wɛ nɛ ɛtɔ se: «Ɩwɛɛnɩ tisuu Ɛsɔ yɔɔ. 23 Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se ye nɔɔyʋ eheyi pʋʋ kʋnɛ yɔ se: “Kpɛzɩ nɛ ŋtɔlɩ teŋgu taa,” nɛ ɛɛpɩtɩɣ ɛ-laŋɩyɛ taa, ɛlɛ ɛwɛnɩ tisuu se tɔm ndʋ ɛyɔɔdʋʋ yɔ tɩkaɣ labʋ yɔ, pɩkaɣ labʋ mbʋ.+ 24 Pʋyɔɔ meheyiɣ-mɩ se mbʋ payɩ ɩtɩmɩɣ nɛ ɩpɔzʋʋ yɔ, ɩwɛɛnɩ tisuu se ɩmʋ-pʋ, nɛ ɩkaɣ-pʋ wɛnʋʋ.+ 25 Nɛ alɩwaatʋ ndʋ ɩsɩŋɩɣ se ɩtɩmɩɣ yɔ, ye mɩ-taa ɛwɛnɩ nɔɔyʋ yɔ ikpeɣ-i, se pɩsa nɛ mɩ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɛpɩzɩ nɛ ekpeɣ-mɩ ɖɔɖɔ mɩ-kɩwɛɛkɩm.»+ 26 *——
27 Patasɩ kɔm Yeruzalɛm. Nɛ ɛɖɔŋaɣ templo taa lɛ, cɔjɔnaa sɔsaa nɛ takayɩsɩ mayaa nɛ ɛzʋtʋyaa pɔkɔɔ 28 nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se: «Ðoŋ weyi ŋlakɩnɩ pɩtɩŋa mbʋ yɔ? Yaa aha-ŋ ɖoŋ ɛnɩ se ŋla pɩtɩŋa mbʋ yɔ?»+ 29 Yesu heyi-wɛ se: «Mɔnpɔzʋʋ-mɩ tɔm kʋɖʋmtʋ. Icosi-m, nɛ mankaɣ-mɩ heyuu ɖoŋ weyi malakɩnɩ pɩtɩŋa mbʋ yɔ yɔ. 30 Yohanɛɛsɩ tɛ lɩm mɩyɩsʋʋ+ lɩnɩ ɛsɔdaa yaa ɛyaa cɔlɔ? Icosi-m.»+ 31 Peeɖe papaɣzɩ ɖama yɔɔdɩnʋʋ nɛ pɔtɔŋ se: «Ye ɖɩtɔm se: “Pɩlɩnɩ ɛsɔdaa” yɔ, ɛkaɣ pɔzʋʋ se: “Nɛ ɛbɛ yɔɔ ititisi ɛ-yɔɔ yɔ?” 32 Ɛlɛ ɛzɩ ɖɩkatɩɣ nɛ ɖɩtɔ se: “Pɩlɩnɩ ɛyaa cɔlɔ”?» Sɔɔndʋ kpaɣaɣ-wɛ nɛ ɛyaa samaɣ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ samaɣ tɩŋa maɣzaɣ se toovenim taa lɛ, Yohanɛɛsɩ kaakɛ nayʋ.+ 33 Pʋyɔɔ pocosi Yesu se: «Ðɩɩsɩŋ.» Yesu heyi-wɛ se: «Ma ɖɔɖɔ maaheyiɣ-mɩ ɖoŋ weyi malakɩnɩ pɩtɩŋa mbʋ yɔ yɔ.»
12 Nɛ ɛpaɣzɩ-wɛ yɔɔdɩnʋʋ aduwa taa se: «Abalʋ nɔɔyʋ kaaɖʋ viiñi hayɩm+ nɛ ɛcɔzɩ-pʋ koloŋa nɛ ɛta, nɛ ehuyi viiñi ɖɩfɛyɩyɛ nɛ ɛma tilimiye;+ nɛ eyebini haɖaa nabɛyɛ hayɩm mbʋ nɛ ɛɖɛɛ nʋmɔʋ ɛjaɖɛ naɖɩyɛ taa.+ 2 Pee koyuu alɩwaatʋ talaa lɛ, etiyi yom nɔɔyʋ haɖaa cɔlɔ se ɛmʋ viiñi pee naayɛ pɔ-cɔlɔ nɛ ɛkɔna. 3 Ɛlɛ pakpa-ɩ, pamabɩ-ɩ, nɛ pɔɖɔɔnɩ-ɩ ndaakpasɩ. 4 Ɛtasɩ tiyuu yom lɛlʋ pɔ-cɔlɔ, nɛ ɛlɛ lɛ pama ɛ-ñʋʋ taa nɛ paɖʋ-ɩ fɛyɛ.+ 5 Nɛ etiyi lɛlʋ, nɛ ɛlɛ lɛ pakʋ-ɩ; nɛ etiyi lalaa sakɩyɛ ɖɔɖɔ, nɛ pama pa-taa nabɛyɛ nɛ pakʋ pa-taa lalaa. 6 Pɩɩkazɩ-ɩ nɔɔyʋ, ɛ-pɩyalʋ kʋsɔɔlʋ.+ Ɛtɛzɩ ɛlɛ tiyuu pɔ-cɔlɔ nɛ ɛtɔ se: “Pakaɣ man-pɩyalʋ ñam.” 7 Ɛlɛ haɖaa mba pɔyɔɔdɩ pa-taa pe-ɖeke se: “Ɩɩnaɣ weyi ɛkaɣ tɔɔʋ ɛ-caa ñɩm yɔ.+ Ɩkɔɔ nɛ ɖɩkʋ-ɩ; nɛ ñɩm mbʋ, pɩpɩsɩ ɖa-ñɩmbʋ.” 8 Peeɖe pakpa-ɩ, pakʋ-ɩ nɛ pɔlɔ-ɩ viiñi hayɩm wayɩ.+ 9 Ɛbɛ viiñi hayɩm tʋ kaɣ labʋ? Ɛkaɣ kɔm nɛ ɛkʋ haɖaa mba, nɛ ɛcɛlɩ lalaa viiñi hayɩm.+ 10 Ɩtɩkalɩ mayaɣ kanɛ wiɖiyi se: “Pɩyɛ nɖɩ kuduyuŋ mayaa lɔwa yɔ, nɖɩ pɩsɩnɩ kɔna taa pɩyɛ nɖɩ ɖɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ yɔ?*+ 11 Yehowa* cɔlɔ pɩlɩnaa, nɛ pɩkɛ piti lakasɩ ɖɛ-ɛsɩndaa.”»+
12 Nɛ pañɩnaɣ se pakpa-ɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ paanawa se mba etuu eduuye nɖɩ. Ɛlɛ peseɣaɣ ɛyaa samaɣ sɔɔndʋ, pʋyɔɔ peyebi-i nɛ pɛɖɛɛ.+
13 Pʋwayɩ lɛ, petiyi Farɩsɩ mba nabɛyɛ nɛ Eroodi hɔɔlʋʋ taa ñɩma nabɛyɛ ɛ-cɔlɔ se pañɩbɩ-ɩ kpaca nɛ pakpa-ɩ ɛ-tɔm yɔɔdʋʋ taa.+ 14 Paba talaa lɛ, peheyi-i se: «Wɩlɩyʋ, ɖɩnawa se ŋyɔɔdʋʋ toovenim nɛ ŋŋtɩnɩɣ nɔɔyʋ yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋŋcɔŋnɩ ɛyaa ɛsɩndaa; ɛlɛ ŋwɩlɩɣ Ɛsɔ nʋmɔʋ nɛ pɩlakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ toovenim. Paɣtʋ haɣ nʋmɔʋ* se pɛhɛyɩ Sezaarɩ lambuu* yaa pataahɛyɩ-ɩ? 15 Pɩwɛɛ se ɖɩhɛyɩ, yaa ɖɩtaahɛyɩ?» Ɛnawa se pɛkɛ pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ tɩnaa lɛ, eheyi-wɛ se: «Ɛbɛ yɔɔ ɩtakɩɣ-m se ɩna? Ɩkɔnɩ-m dinaarɩ* pɔɔyaɣ nɛ mana.» 16 Nɛ pɔkɔnɩ-ɩ kʋɖʋmaɣ, nɛ ɛpɔzɩ-wɛ se: «A-kɩlɛmʋʋ nɛ a-matʋ yɔ?» Pocosi-i se: «Sezaarɩ.» 17 Peeɖe eheyi-wɛ se: «Ɩcɛlɩ Sezaarɩ mbʋ pɩkɛ Sezaarɩ pʋyʋ yɔ,+ ɛlɛ ɩcɛlɩ Ɛsɔ mbʋ pɩkɛ Ɛsɔ pʋyʋ yɔ.»+ Nɛ ɛ-tɔm labɩ-wɛ piti.
18 Nɛ Saduki ñɩma mba pɔtɔŋ se sɩɖaa femtu fɛyɩ yɔ,+ pɔkɔɔ nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se:+ 19 «Wɩlɩyʋ, Moyizi ma-ɖʋ se ye nɔɔyʋ ɖalʋ* ɛsɩba nɛ eyele ɛ-halʋ ɛlɛ ɛfɛyɩnɩ pɩɣa yɔ, pɩwɛɛ se e-neu* ɛkpaɣ halʋ ɛnʋ nɛ ɛlʋlɩ ɛ-ɖalʋ piya.+ 20 Abalaa nabɛyɛ 7 kaawɛɛ, nɛ paakɛ ɛyʋ kʋɖʋm piya. Kajalaɣ ñɩnʋ kpaɣ halʋ, ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛsɩba yɔ, ɛtaawɛɛnɩ pɩɣa. 21 Nɛ 2 ñɩnʋ kpaɣ halʋ ɛnʋ ɛlɛ ɛsɩ nɛ ɛfɛyɩnɩ pɩɣa, nɛ 3 ñɩnʋ ɖɔɖɔ mbʋ. 22 Nɛ pa-lʋbɛ pasɩ nɛ pɛfɛyɩnɩ pɩɣa. Kɛdɛzaɣ ɖeɖe lɛ, halʋ ɖɔɖɔ sɩ. 23 Alɩwaatʋ ndʋ pefeziɣ sɩɖaa yɔ, a-halʋ ɛkaɣ kɛʋ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ pa-lʋbɛ paakpaɣ-ɩ halʋ.» 24 Yesu heyi-wɛ se: «Ɛzɩ pɩtɩkɛ pʋyɔɔ piyiɣdi-mɩ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɩɩsɩŋ Masɩ nɛ ɩɩsɩŋ ɖɔɖɔ Ɛsɔ ɖoŋ.+ 25 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, alɩwaatʋ ndʋ sɩɖaa feŋ yɔ, abalaa ɩɩkpakɩɣ halaa nɛ halaa ɖɔɖɔ ɩɩwalɩɣ, ɛlɛ pɛwɛɣ ɛzɩ Ɛsɔ tiyiyaa yɔ ɛsɔdaa.+ 26 Ɛlɛ sɩɖaa femtu yɔɔ tɔm lɛ, ɩtɩkalɩ Moyizi takayaɣ taa, sɔɔ cɔkɔyɛ tɔm taa se Ɛsɔ heyi-i se: “Mɛnkɛ Abraham tɛ Ɛsɔ nɛ Izaakɩ tɛ Ɛsɔ nɛ Yakɔɔb tɛ Ɛsɔ” yaa we?+ 27 Ɛtɩkɛ sɩɖaa tɛ Ɛsɔ, ɛlɛ ɛsadɩnaa tɛ Ɛsɔ. Piyiɣdi-mɩ kpem.»+
28 Takayɩsɩ mayʋ nɔɔyʋ kaakɔma nɛ ɛnɩɩ ɛzɩma pɔhɔŋaɣnɩ ɖama tɔm yɔ, nɛ ɛnawa se ecosi-wɛ camɩyɛ lɛ, ɛpɔzɩ-ɩ se: «Paɣtʋ ndʋ kɛ kajalaɣ ñɩndʋ* paɣtʋ tɩŋa taa?»+ 29 Yesu cosi se: «Kajalaɣ ñɩndʋ yɔ: “Welisi, Oo Izrayɛɛlɩ, ɖɛ-Ɛsɔ Yehowa* kɛ Yehowa* kʋɖʋm koŋ, 30 nɛ pɩwɛɛ se ŋsɔɔlɩ ñɛ-Ɛsɔ Yehowa* nɛ ña-laŋɩyɛ pilim, nɛ ña-kalɩzaɣ* pilim, nɛ ña-maɣzɩm pilim nɛ ño-ɖoŋ pilim.”+ 31 Naalɛ ñɩndʋ yɔ: “Sɔɔlɩ ɛyʋ lɛlʋ* ɛzɩ ña-maɣmaɣ yɔ.”+ Paɣtʋ natʋyʋ tɩkɩlɩ tʋnɛ yɔ tɩ-naalɛ.» 32 Takayɩsɩ mayʋ ɛnʋ eheyi-i se: «Wɩlɩyʋ, ŋyɔɔdɩ camɩyɛ, nɛ pɩlabɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ toovenim: “Ɛkɛ Kʋɖʋm koŋ, nɛ nɔɔyʋ fɛyɩ nɛ pɩtasɩnɩ-ɩ”;+ 33 nɛ ye ɛyʋ ɛsɔɔlɩ-ɩ nɛ ɛ-laŋɩyɛ pilim, ɛ-tɔm taa nɩʋ lɛɣtʋ pilim, nɛ e-ɖoŋ pilim nɛ ɛsɔɔlɩ ɛyʋ lɛlʋ ɛzɩ ɛ-maɣmaɣ yɔ, pɩwɛ wazaɣ siŋŋ nɛ pɩkɩlɩ kɩlaŋ kɩñaɣzɩŋ tɩŋa nɛ kɩlaŋ lɛɛŋ.»+ 34 Nɛ Yesu ɖiɣzinaa se ecosi tɔm nɛ lɛɣtʋ lɛ, eheyi-i se: «Ŋtiposini Ɛsɔ Kewiyaɣ.» Nɛ nɔɔyʋ taawɛɛnɩ abalɩtʋ se ɛtasɩ-ɩ tɔm pɔzʋʋ.+
35 Ɛlɛ Yesu kaawɛɛ nɛ ɛwɩlɩɣ tɔm templo taa lɛ, ɛpɔzɩ se: «Pɩlabɩ ɛzɩma nɛ takayɩsɩ mayaa tɔŋ se Krɩstʋ kɛ Daviid pɩyalʋ?+ 36 Fezuu kiɖeɖeu+ seɣti Daviid maɣmaɣ nɛ ɛyɔɔdɩ se: “Yehowa* heyi man-Kɩbaɣlʋ se: ‘Caɣ me-nesi kɩbanzɩ yɔɔ nɛ pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ mansɩɣ ño-koyindinaa ña-nɩŋgbanzɩ tɛɛ yɔ.’”+ 37 Daviid maɣmaɣ yaɣ-ɩ se Kɩbaɣlʋ, ye mbʋ ɛzɩma tɩyɛ ɛpɩzɩɣ nɛ ɛkɛ ɛ-pɩyalʋ yɔ?»+
Nɛ ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ ŋga kaawɛɛ yɔ kewelisiɣni-i nɛ taa leleŋ. 38 Nɛ ewolo ɛ-tɔm wɩlʋʋ yɔɔ nɛ ɛtɔŋ se: «Ɩkpa mɩ-tɩ nɛ takayɩsɩ mayaa mba pɔsɔɔlɩ suu tokonaa kɩɖaɣlaa nɛ pɔcɔʋ, nɛ pɔsɔɔlɩ se ɛyaa ɩsɛɣ-wɛ kɩyakɩŋ taa,*+ 39 nɛ pɔsɔɔlɩ ɛsɩndaa kpelisi yɔɔ caɣʋ* sinaagɔɔgɩwaa taa, nɛ lona sɔsɔna taa caɣʋ ɖanaɣ tɔɔnaɣ ɖɩdɔɔyɛ yɔ.+ 40 Palazɩɣ lelaa ñɩm,* nɛ palakɩ adɩma wena aɖaɣlaa yɔ se pɩsa nɛ pawɩlɩ pa-tɩ. Ɛyaa mba, pakaɣ-wɛ tɔm hʋnʋʋ siŋŋ nɛ pɩkɩlɩ.»
41 Nɛ ɛcaɣ haɖɛ aɖakasɩ ɛsɩndaa,+ nɛ ɛpaɣzɩ cɔnʋʋ ɛzɩma ɛyaa samaɣ ɖʋwaɣ liidiye haɖɛ aɖakasɩ taa yɔ, nɛ ñɩm tɩnaa sakɩyɛ ɖʋwaɣ sɩ-taa liidiye pɔɔyɩsɩ sakɩyɛ.+ 42 Pɩkɛdaa lɛ, lelu kʋñɔndʋ nɔɔyʋ kɔɔ nɛ ɛɖʋ liidiye pɔɔyɩsɩ cikpesi 2 nzɩ sɩtɩlɩɩ pʋyʋ yɔ.*+ 43 Peeɖe ɛya ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa nɛ eheyi-wɛ se: «Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se lelu kʋñɔndʋ ɛnɛ, ɛɖʋwa nɛ pɩkɩlɩ ɛyaa lalaa tɩŋa, mba paɖʋ liidiye haɖɛ aɖakasɩ taa yɔ.+ 44 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ pa-tɩŋa pɔkɔyɩ mbʋ pɩtɩnɩ pa-ñɩm yɔɔ yɔ na nɛ paɖʋ; ɛlɛ ɛnʋ lɛ, ɛ-kʋñɔndʋtʋ taa* ɛɖʋ mbʋ payɩ ɛɛwɛna yɔ; mbʋ ɛɛwɛna se ɛcaɣ wezuu yɔ.»+
13 Ɛlɩɣaɣnɩ templo taa lɛ, ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyʋ nɔɔyʋ heyi-i se: «Wɩlɩyʋ, na, pacanɩ pɛɛ anɛ yɔ nɛ kuduyuŋ ɛnɩ yɔ mbʋ suwe!»+ 2 Ɛlɛ Yesu heyi-i se: «Ŋnaɣ kuduyuŋ sɔsɔŋ ɛnɩ yɔ? Paakaɣ yebu pɩyɛ naɖɩyɛ pɩyɛ lɛɛɖɛ yɔɔ cɩnɛ kaaʋ nɛ patituzi-ɖɩ nɛ pɛpɛɖɩ.»+
3 Nɛ ɛcaɣ Oliivi Pʋʋ yɔɔ nɛ ɛha ɛ-ɛsa nɛ templo lɛ, Pɩyɛɛrɩ, Yakubu, Yohanɛɛsɩ nɛ Andree pɔpɔzɩ-ɩ pa-taa pe-ɖeke se: 4 «Heyi-ɖʋ nɛ ɖɩnɩɩ, ɛzɩmtaa pɩkaɣ labʋ mbʋ, nɛ yʋsaɣ ŋga kaɣ wɩlʋʋ se pɩtɩŋa payɩ mbʋ yɔ pɩ-tɛm ñɔtaa?»+ 5 Nɛ Yesu paɣzɩ-wɛ heyuu se: «Ɩkpa mɩ-tɩ nɛ nɔɔyʋ etaapeɣzi-mɩ.+ 6 Ɛyaa sakɩyɛ kaɣ kɔm ma-hɩɖɛ taa, nɛ pɔtɔ se: “Ma lɛ Krɩstʋ,” nɛ pakaɣ peɣzuu ɛyaa sakɩyɛ. 7 Pɩtasɩ lɛ, alɩwaatʋ ndʋ ɩnɩɣ yoŋ taŋ pɩ-cɔlɔ nɛ poliŋ taa yɔ, sɔɔndʋ ɛtaakpa-mɩ; pɩwɛɛ se lakasɩ nzɩ sɩla, ɛlɛ ɛjaɖɛ tɛm tɩtalɩta.+
8 «Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛjaɖɛ lɛɛɖɛ kaɣ kʋyʋʋ ɛjaɖɛ lɛɛɖɛ yɔɔ, nɛ kewiyaɣ lɛɛka kaɣ kʋyʋʋ kewiyaɣ lɛɛka yɔɔ,+ tɛtʋ kaɣ ñamsʋʋ lona ndɩ ndɩ taa; ñɔɔsɩ ɖɔɖɔ kaɣ lɩʋ.+ Lakasɩ nzɩ sɩkɛ wɩzasɩ ɖɩbazɩyɛ.+
9 «Mɩ lɛ, ɩkpa mɩ-tɩ. Ɛyaa kaɣ-mɩ kpaʋ nɛ powoni tɔm ɖɩhʋyɛ,+ nɛ pakaɣ-mɩ mabʋ sinaagɔɔgɩwaa taa+ nɛ powoni-mɩ komina ñʋndɩnaa nɛ awiya ɛsɩndaa mɔ-yɔɔ, se pɩkɛnɩ-wɛ aseɣɖe.+ 10 Pɩtasɩ lɛ, pɩwɛɛ se pacalɩnɩ susuu tɔm kɩbandʋ ajɛɛ kpeekpe taa.+ 11 Nɛ alɩwaatʋ ndʋ pakpaɣ-mɩ nɛ pɛcɛlɩ yɔ, ɩtaacalɩ nɩɣzʋʋ tɔm ndʋ ɩkaɣ yɔɔdʋʋ yɔ tɩ-yɔɔ; ɛlɛ tɔm ndʋ payɩ pɩhaɣ-mɩ ñɩɣyʋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ yɔ ɩyɔɔdɩ-tʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩtɩkɛ mɩyɔɔdʋʋna, ɛlɛ fezuu kiɖeɖeu yɔɔdʋʋna.+ 12 Pɩtasɩ lɛ, ɖalʋ kaɣ yebu nɛ pakʋ neu yaa neu kaɣ yebu nɛ pakʋ ɖalʋ, nɛ caja kaɣ yebu nɛ pakʋ ɛ-pɩɣa, nɛ piya kaɣ kʋyʋʋ sɩ-lʋlɩyaa yɔɔ nɛ siyele nɛ pakʋ-wɛ.+ 13 Nɛ ɛyaa kpeekpe kaɣ-mɩ paɖʋʋ ma-hɩɖɛ yɔɔ.+ Ɛlɛ weyi ɛɖɔkʋʋ* ɛ-laŋɩyɛ nɛ pɩkɔɔ pɩtɛ yɔ,+ ɛnʋ kaɣnɩ hiɣu ñʋʋ yabʋ.+
14 «Ɛlɛ, alɩwaatʋ ndʋ ɩnaɣ kʋzɔɔtʋ wonuu ŋgʋ kɩyɔkʋʋ pɩtɩŋa payɩ yɔ,+ kɩsɩŋ ɖenɖe pɩtaamʋna se kɩsɩŋ yɔ lɛ (kalɩyʋ ɛlabɩnɩ lɛɣtʋ tʋmɩyɛ), ɖɩnɛ ɛlɛ mba pɛwɛ Yuudee yɔ, papaɣzɩ seu nɛ pakpa pʋŋ taa.+ 15 Weyi ɛwɛ kuduyuu ñʋʋ taa yɔ etaatii, nɛ ɛtaasʋʋ ɖɔɖɔ se ɛkpakɩɣ nabʋyʋ e-kuduyuu tɛɛ nɛ ɛkpɛndɩna; 16 nɛ weyi ɛwɛ hayɩm taa yɔ, ɛtaapɩsɩ wondu ndʋ eyebini ɛ-wayɩ yɔ tɩ-wayɩ se ɛkpakɩɣ e-toko kɩtɩnʋʋ. 17 Pɩtɔɔ halaa hosi tɩnaa nɛ mba pɛkɛ asɔŋ kɩyakɩŋ ɛnɩ ɩ-taa yɔ!+ 18 Ɩwɛɛ tɩmʋʋ yɔɔ se pɩtaatʋʋzɩnɩ nikaɣ alɩwaatʋ taa; 19 mbʋ pʋyɔɔ yɔ kɩyakɩŋ ɛnɩ ɩ-taa lɛ, kʋñɔŋ nakʋyʋ kaɣ lɩʋ,+ nɛ kɩtɩtɩɩlɩtɩ kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ Ɛsɔ paɣzɩ wondu lɩzʋʋ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ yɔ, nɛ kɩɩkaɣ tasʋʋ lɩʋ mbʋ wiɖiyi.+ 20 Toovenim taa lɛ, ye Yehowa* ɛtaapasɩ kɩyakɩŋ ɛnɩ ɩ-yɔɔ kɔyɔ, nɔɔyʋ* taahiɣ ñʋʋ yabʋ. Ɛlɛ mba ɛlɩzɩ-wɛ yɔ pɔ-yɔɔ lɛ, ɛpasɩ kɩyakɩŋ ɛnɩ ɩ-yɔɔ.+
21 «Nɛ ye nɔɔyʋ eheyi-mɩ ɖɔɖɔ se: “Ɩna! Krɩstʋ wɛ cɩnɛ,” yaa “Ɩna! Ɛwɛ peeɖeyɔ” yɔ, itaatisi.+ 22 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, cɛtɩm Krɩstʋwaa nɛ cɛtɩm nayaa pakaɣ lɩʋ+ nɛ pala yʋsasɩ nɛ piti lakasɩ se ye pɩsaŋ yɔ, pepeɣzi mba palɩzɩ-wɛ yɔ. 23 Pʋyɔɔ lɛ, mɩ lɛ, ɩɖaŋ mɩ-tɩ yɔɔ.+ Maatɛm-mɩ heyuu pɩtɩŋa.
24 «Ɛlɛ kɩyakɩŋ ɛnɩ ɩ-taa, kʋñɔŋ ŋgʋ kɩ-wayɩ lɛ, wɩsɩ kaɣ yuu cɩkpɛndʋʋ, nɛ fenaɣ ɛɛkaɣ tasʋʋ ñandʋʋ,+ 25 nɛ tɩɩnzɩ kaɣ lɩnʋʋ ɛsɔdaa nɛ sɩtɔlɩ, nɛ ɖoŋ weyi ɩwɛ ɛsɔdaa yɔ pɩkaɣ-ɩ ñamsʋʋ. 26 Nɛ ɖɩnɛ ɛlɛ, pakaɣ naʋ ɛyʋ Pɩyalʋ+ ɛwɛɛ nɛ ɛkɔŋ mɩndʋ taa nɛ ɖoŋ sɔsɔŋ nɛ samtʋ.+ 27 Nɛ peeɖe ɛkaɣ tiyuu Ɛsɔ tiyiyaa, nɛ pakaɣ kpeɣluu ɛyaa mba ɛlɩzaa yɔ nɛ ɛjaɖɛ hɔɔlɩŋ 4 taa,* kpaɣnɩ tɛtʋ kamaɣ yɔɔ nɛ piwolo ɛsɔdaa kamaɣ yɔɔ.+
28 «Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɩkpɛlɩkɩ lɔŋ fiigi tɩʋ eduuye ɖɩnɛ ɖɩ-taa: Alɩwaatʋ ndʋ ki-piliŋa hɔʋ nɛ kalɩɣ hatʋ yɔ, ɩtɩlɩɣ se soŋaɣ alɩwaatʋ* ñɔtaa.+ 29 Mbʋ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ ɩnaɣ lakasɩ nzɩ siɖiɣni labʋ lɛ, ɩtɩlɩ se ɛñɔtɩnɩ nɔnɔsɩ kpam.+ 30 Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se kpaɖʋʋ kʋnɛ yɔ, kɩɩkaɣ ɖɛʋ kaaʋ pʋcɔ nɛ lakasɩ nzɩ yɔ sɩ-tɩŋa payɩ sɩla.+ 31 Ɛsɔdaa nɛ tɛtʋ pakaɣ ɖɛʋ,+ ɛlɛ mɔn-tɔm ɛɛkaɣ ɖɛʋ kaaʋ.+
32 «Piyele nɛ kɩyakʋ ŋgʋ yaa ñɩɣyʋʋ ŋgʋ lɛ, nɔɔyʋ ɛɛsɩŋ; Ɛsɔ tiyiyaa mba pɛwɛ ɛsɔdaa yɔ nɛ Ɛsɔ Pɩyalʋ ɖɔɖɔ paasɩŋ, ɛlɛ Caa sɩmna.+ 33 Ɩwɛɛ feŋuu yɔɔ, ɩcaɣnɩ mɩ-ɛsa,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɩɩsɩŋ alɩwaatʋ ndʋ paɖʋwa yɔ.+ 34 Pɩwɛ ɛzɩ abalʋ nɔɔyʋ weyi eyebi ɛ-ɖɩɣa se ɛɖɛɣ nʋmɔʋ ɛjaɖɛ naɖɩyɛ taa yɔ. Ɛha e-yomaa ɖoŋ,+ ɛɖʋ paa weyi tʋmɩyɛ, nɛ ɛɖʋ nɔnɔɔ yɔɔ cɔnɩyʋ paɣtʋ se ɛwɛɛ nɛ efeŋiɣ.+ 35 Pʋyɔɔ lɛ, ɩwɛɛ feŋuu yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɩɩsɩŋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩɣa tʋ kɔŋ yɔ,+ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɛ alɩwaatʋ ndʋ wɩsɩ ɖʋʋ yɔ yaa ɖoo hɛkʋ taa yaa pʋcɔ nɛ pɩtalɩ tɛbɩyɛ* yaa tanaŋ tɛɛ cu,+ 36 se pɩsa nɛ ye ɛkɔm tuda yɔ, ɛtaamaɣnɩ-mɩ iɖiɣni ɖou.+ 37 Ɛlɛ ndʋ meheyiɣ-mɩ yɔ, ɛyaa tɩŋa meheyiɣ-tʋ: Ɩwɛɛ feŋuu yɔɔ.»+
14 Pɩɩkazɩ kɩyakɩŋ 2+ se pɔtɔɔ Paska+ nɛ Kpɔnɔ ŋgʋ kɩ-taa patɩɖʋ lɔlɔm yɔ, kɩ-kazandʋ.+ Nɛ cɔjɔnaa sɔsaa nɛ takayɩsɩ mayaa paawɛɛ nɛ pañɩnɩɣ ajitu nʋmɔʋ nakʋyʋ se patɩŋnɩ kɩ-yɔɔ nɛ pakpa-ɩ nɛ pakʋ-ɩ;+ 2 mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɔtɔŋaɣ se: «Pɩtaakɛ kazandʋ wiye; pʋtɔma yɔ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɔnɩ ñam ñam lakasɩ ɛyaa samaɣ taa.»
3 Ɛɛwɛ Betaanii nɛ ɛtɔkɩ tɔɔnaɣ* canaɣ Siimɔɔ ɖɩɣa taa lɛ, halʋ nɔɔyʋ kɔɔ, ɛɖɔkɩ alɩbaatɩrɩ fiɣa nakɛyɛ, ka-taa nɛ sɔzɩŋ num mbʋ palabɩ-pʋ nɛ naarɩ* ŋgʋ patisidi kɩ-taa nabʋyʋ yɔ, nɛ pɩwɛ liidiye siŋŋ. Ekuli alɩbaatɩrɩ fiɣa nɛ ɛpaɣzɩ-pʋ pɩyʋʋ Yesu ñʋʋ taa.+ 4 Peeɖe pɩwɩzɩ nabɛyɛ nɛ pɔyɔɔdʋʋnɩ ɖama nɛ pɔtɔŋ se: «Ɛbɛ yɔɔ pɛwɛɛkɩ sɔzɩŋ num pʋnɛ mbʋ? 5 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ papɩzaɣ se pɛpɛdɩ sɔzɩŋ num mbʋ nɛ pɩcɛzɩ dinaarɩwaa* 300 nɛ paha kʋñɔndɩnaa liidiye!» Nɛ pa-taa wɩɩnɩ halʋ ɛnʋ siŋŋ.* 6 Ɛlɛ Yesu tɔ se: «Iyebi-i ɖiɣ ɖiɣ. Pɩlabɩ ɛzɩma nɛ ɩcaɣ-ɩ tɔm? Ɛlabɩ-m lakasɩ kɩbanzɩ.+ 7 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ kʋñɔndɩnaa lɛ, pɛwɛ mɩ-cɔlɔ paa ɛzɩmtaa,+ nɛ ɩpɩzɩɣ ɩlabɩ-wɛ kɩbandʋ alɩwaatʋ ndʋ payɩ ɩsɔɔlaa yɔ; ɛlɛ ma lɛ maakaɣ wɛʋ mɩ-cɔlɔ paa ɛzɩmtaa.+ 8 Ɛlabɩ mbʋ ɛpɩzɩɣ yɔ; ɛlɛyɩ pɩyʋʋ sɔzɩŋ num mon-tomnaɣ yɔɔ se ɛñɔɔzɩnɩ men-pimtu.+ 9 Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se paa le posusuu tɔm kɩbandʋ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ yɔ,+ mbʋ halʋ ɛnɛ ɛlaba yɔ, pakaɣ pɩ-tɔm yɔɔdʋʋ ɖɔɖɔ nɛ pɔtɔzɩnɩ ɛ-yɔɔ.»+
10 Nɛ Yudaasɩ Isɩkarɩyɔɔtɩ, Hiu nɛ Naalɛ taa kʋɖʋm, wolo cɔjɔnaa sɔsaa cɔlɔ se ɛɖʋzɩ-ɩ pe-nesi tɛɛ.+ 11 Panɩ mbʋ lɛ, pa-taa la leleŋ siŋŋ nɛ peheyi-i se pahaɣ-ɩ liidiye.+ Nɛ ɛpaɣzɩ ñɩnʋʋ nʋmɔʋ nakʋyʋ se ɛpɩzɩ nɛ ɛtɩŋnɩ kɩ-yɔɔ nɛ ɛɖʋzɩ-ɩ pe-nesi tɛɛ.
12 Nɛ Kpɔnɔ ŋgʋ kɩ-taa patɩɖʋ lɔlɔm yɔ,+ kɩ-kazandʋ kajalaɣ kɩyakʋ wiye, alɩwaatʋ ndʋ tɩ-yɔɔ palaɣ Paska kpɩnɛ yɔ tɩtalaa lɛ,+ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa pɔzɩ-ɩ se: «Le ŋñɩnɩɣ se ɖiwolo nɛ ɖɩñɔɔzɩ-ŋ Paska tɔɔnaɣ?»+ 13 Ðɩnɛ ɛlɛ, etiyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa 2 nɛ eheyi-wɛ se: «Iwolo tɛtʋ taa, nɛ abalʋ nɔɔyʋ kaɣ-mɩ katʋʋ, ɛsɩɣlɩ lɩm peeɣa. Ɩtɩŋ ɛ-wayɩ,+ 14 nɛ ɖɩɣa ŋga ka-taa ɛsʋʋ yɔ, iheyi ɖɩɣa ŋga ka-ñʋʋdʋ se: “Wɩlɩyʋ tɔŋ se: ‘Le agɔma kuduyuu ŋgʋ kɩ-tɛɛ ma nɛ mɔn-tɔmkpɛlɩkɩyaa ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɔɔ Paska yɔ kɩwɛɛ?’” 15 Nɛ ɛkaɣ-mɩ wɩlʋʋ ɛsɔdaa kuduyuu sɔsɔʋ nakʋyʋ, pɛtɛm wondu ñɔɔzʋʋ kɩ-tɛɛ nɛ pasɩɩ. Ɩñɔɔzɩ-ɖʋ Paska tɔɔnaɣ peeɖe.» 16 Peeɖe tɔmkpɛlɩkɩyaa lɩwa, nɛ pasʋʋ tɛtʋ taa nɛ pana pɩtɩŋa ɛzɩ eeheyuu-wɛ yɔ, nɛ pɔñɔɔzɩ Paska.
17 Wɩsɩ ɖʋwa lɛ, ɛ nɛ Hiu nɛ Naalɛ pɔkɔɔ peeɖe.+ 18 Nɛ pacaɣ taabɩlɩ yɔɔ nɛ pɔtɔkɩ lɛ, Yesu tɔ se: «Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se mɩ mba ma nɛ mɩ ɖiɖiɣni tɔɔʋ yɔ, mɩ-taa kʋɖʋm kaɣnɩ ma-wayɩ lɩʋ.»+ 19 Pa-laŋa wɛɛkɩ siŋŋ nɛ pa-taa paa weyi lɛ, ɛpaɣzɩ-ɩ pɔzʋʋ se: «Pɩtɩkɛ ma, yaa we?» 20 Eheyi-wɛ se: «Pɩkɛ Hiu nɛ Naalɛ taa kʋɖʋm, weyi ma nɛ ɩ ɖitisiɣ nesi ñanaɣ taa yɔ.+ 21 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛyʋ Pɩyalʋ ɖɛɣ ɛzɩ pamaʋ ɛ-tɔm yɔ, ɛlɛ pɩtɔɔ ɛyʋ weyi patɩŋɩɣnɩ ɛ-yɔɔ nɛ pakpa ɛyʋ Pɩyalʋ yɔ!+ Ye pataalʋlɩ ɛyʋ ɛnʋ yɔ, pɩɩkɩlɩ-ɩ ɖeu.»+
22 Nɛ pɛwɛɛ nɛ pɔtɔkɩ lɛ, ɛkpaɣ kpɔnɔ, ɛwazɩ kɩ-yɔɔ, ɛpɛlɩ-kʋ nɛ ɛcɛlɩ-wɛ nɛ ɛtɔ se: «Ɩmʋ; pʋnɛ pɩsɩŋnɩ mon-tomnaɣ.»+ 23 Nɛ ɛkpaɣ kɔpʋ nɛ ɛsɛɛ Ɛsɔ nɛ ɛcɛlɩ-wɛ, nɛ pa-tɩŋa payɩ pɔñɔɔ.+ 24 Nɛ eheyi-wɛ se: «Pʋnɛ pɩsɩŋnɩ man-calɩm,+ mbʋ pɩkɛ “ɛgbɛyɛ calɩm”+ yɔ, mbʋ pakaɣ kpɛdʋʋ se paya ɛyaa sakɩyɛ ñʋʋ yɔ.+ 25 Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se maakaɣ tasʋʋ ñɔʋ vɛɛ pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ kɩyakʋ ŋgʋ mankaɣ ñɔʋ vɛɛ kɩfalʋʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ taa yɔ.» 26 Nɛ pɛtɛm samtʋ hendu* teu lɛ, palɩɩ nɛ powolo Oliivi Pʋʋ yɔɔ.+
27 Nɛ Yesu heyi-wɛ se: «Mɩ-tɩŋa payɩ pɩkaɣ-mɩ tuuluu, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pamawa se: “Mankaɣ lom ninɖiɣyu,+ nɛ heŋ kaɣ mɩzʋʋ.”+ 28 Ɛlɛ men-femtu wayɩ lɛ, mankaɣ-mɩ ɖɛʋ nɔɔ nɛ mowolo Galilee.»+ 29 Ɛlɛ Pɩyɛɛrɩ heyi-i se: «Paa pituuluu lalaa yɔ, ma lɛ pɩɩkaɣ-m tuuluu.»+ 30 Ðɩnɛ ɛlɛ, Yesu heyi-i se: «Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-ŋ se sɔnɔ, ɛɛɛ, ɖoo anɛ a-taa maɣmaɣ, pʋcɔ nɛ kalɩmaʋ koo tam nabʋlɛ lɛ, ŋkaɣ-m kizuu tam nabudozo.»+ 31 Ɛlɛ ɛwɛɛ nɛ ɛñɩkɩɣ niye ɛ-tɔm yɔɔ nɛ ɛtɔŋ se: «Paa pɩwɛɛ se ma nɛ ŋ ɖɩkpɛndɩ nɛ ɖɩsɩ yɔ, maakaɣ-ŋ kizuu kpa.» Lalaa tɩŋa ɖɔɖɔ paɣzɩ yɔɔdʋʋ tɔm kʋɖʋmtʋ ndʋ.+
32 Nɛ powolo lone nɖɩ payaɣ se Jɛtɩsemaanee yɔ ɖɩ-taa, nɛ eheyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se: «Ɩcaɣ cɩnɛ nɛ mowolo mantɩmɩ.»+ 33 Nɛ ɛkpɛndɩnɩ Pɩyɛɛrɩ nɛ Yakubu nɛ Yohanɛɛsɩ,+ nɛ ɛpaɣzɩ nɩʋ siziŋ kpem nɛ ɛnɩɣzɩɣ siŋŋ. 34 Nɛ eheyi-wɛ se: «Mɛwɛɛ* nɛ manɩɣ siziŋ siŋŋ+ sɩm yɔɔ sɩm yɔɔ. Ɩcaɣ cɩnɛ nɛ ifeŋiɣ.»+ 35 Nɛ etuzi ɛ-tɩ nɛ ɛsɩndaa pazɩ lɛ, eluŋ tataa nɛ ɛpaɣzɩ tɩmʋʋ nɛ ɛtɔŋ se ye pɩsaŋ yɔ, ñɩɣyʋʋ ŋgʋ kɩɖɛɛ ɛ-yɔɔ. 36 Nɛ ɛtɔ se: «Aba,* Caa,+ ŋpɩzɩɣ pɩtɩŋa payɩ; ɖɛnɩ kɔpʋ kʋnɛ mɔ-yɔɔ. Paa mbʋ yɔ pɩtaakɛ ɛzɩ mɔnsɔɔlʋʋ yɔ, ɛlɛ ɛzɩ ŋsɔɔlʋʋ yɔ.»+ 37 Ɛpɩsɩ nɛ ɛkɔɔ nɛ ɛmaɣnɩ-wɛ peɖiɣni ɖou, nɛ ɛpɔzɩ Pɩyɛɛrɩ se: «Siimɔɔ, ŋwɛɛ nɛ ŋɖou? Ŋtɩpɩzɩ nɛ ŋwɛɛnɩ ɖoŋ se ŋfeŋ ñɩɣyʋʋ kʋɖʋmʋʋ na?+ 38 Ɩwɛɛ feŋuu yɔɔ nɛ ɩwɛɛ adɩma yɔɔ, se pɩsa nɛ ɩtaatɔlɩ takɩm taa.+ Toovenim taa lɛ, fezuu wɛ ɖoŋ* ɛlɛ tomnaɣ wɛnɩ ɛjandʋ.»+ 39 Nɛ ɛtasɩ wobu nɛ ɛtɩmɩ nɛ ɛɖaɣnɩ yɔɔdʋʋ tɔm kʋɖʋmtʋ ndʋ.+ 40 Nɛ ɛɖaɣnɩ pɩsʋʋ ɛkɔɔ nɛ ɛmaɣnɩ-wɛ peɖiɣni ɖou, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖom kaahɔkɩ pɛ-ɛsa, nɛ pʋyɔɔ lɛ paasɩŋ se pocosi-i suwe. 41 Nɛ ɛpɩsɩ ɛkɔɔ tozo ɖeɖe nɛ eheyi-wɛ se: «Alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-yɔɔ iɖiɣni ɖou nɛ ɩhɛzɩɣ! Pɩmaɣ mbʋ! Ñɩɣyʋʋ talaa!+ Ɩna! Pakaɣ ɛyʋ Pɩyalʋ wayɩ lɩʋ nɛ paɖʋzɩ-ɩ kɩwɛɛkɩm laɖaa nesi tɛɛ. 42 Ɩkʋyɩ nɛ ɖɩɖɛɛ. Ɩna! Weyi ɛlɩɣ ma-wayɩ yɔ, ɛñɔtaa.»+
43 Nɛ kpaagbaa mbʋ lɛ, eɖiɣni yɔɔdʋʋ lɛ, Yudaasɩ, Hiu nɛ Naalɛ taa kʋɖʋm talɩ, ɛ nɛ ɛyaa samaɣ nakɛyɛ, kaaɖɔkɩ laɣla nɛ ɖaŋ; cɔjɔnaa sɔsaa, takayɩsɩ mayaa nɛ ɛzʋtʋyaa paatiyini-kɛ.+ 44 Nɛ weyi ɛlɩɣaɣ ɛ-wayɩ yɔ, ɛɛha-wɛ yʋsaɣ nakɛyɛ nɛ ɛtɔ se: «Weyi mamʋzʋʋ ɛ-lɩkpaɣzaɣ yɔɔ yɔ, ɛnʋ lɛ; ɩkpa-ɩ, nɛ iwoni-i nɛ mɩ-ɛsɩyɛ wɛɛ ɛ-yɔɔ camɩyɛ.» 45 Nɛ ɛɖɔ nɛ ewolo Yesu yɔɔ kpaagbaa nɛ ɛtɔ se: «Raabi!» nɛ ɛmʋzɩ ɛ-lɩkpaɣzaɣ yɔɔ. 46 Peeɖe pakpa-ɩ nɛ pɛɖɛna. 47 Ɛlɛ, mba paasɩŋ peeɖe yɔ, pa-taa kʋɖʋm kpɛɛ ɛ-laɣɖɛ nɛ elo cɔjɔ kɩlɩm yom nɛ ɛsɛtɩ ɛ-nɩŋgbaŋʋʋ.+ 48 Ɛlɛ Yesu yɔɔdɩnɩ-wɛ nɛ ɛtɔ se: «Ɛzɩ mɩlʋ sɔsɔ nɔɔyʋ mɛnkɛnaa nɛ ɩkɔŋ ma-wayɩ nɛ laɣla nɛ ɖaŋ se ɩkpa-m?+ 49 Ma nɛ mɩ ɖɩɩwɛ templo taa paa kɩyakʋ ŋgʋ nɛ mawɩlɩɣ tɔm,+ ɛlɛ ɩtɩkpa-m. Paa mbʋ yɔ pɩlabɩ mbʋ se Masɩ taa tɔm ɛla.»+
50 Nɛ pa-tɩŋa pese nɛ peyebi-i.+ 51 Ɛlɛ evebu nɔɔyʋ weyi eesu pɩsaʋ fɛlɛ fɛlɛ toko ɖeke yɔ, ɛɛwɛ ɛ-wayɩ kpam nɛ ɛtɩŋɩɣ-ɩ, nɛ pañɩnaɣ se pakpa-ɩ, 52 ɛlɛ eyele e-toko fɛlɛ fɛlɛ ñɩŋgʋ ŋgʋ pe-nesi taa nɛ ese nɛ ɛɖɛɛ ndaakpeɖe.*
53 Nɛ powoni Yesu cɔjɔ kɩlɩm tɛ,+ nɛ cɔjɔnaa sɔsaa nɛ ɛzʋtʋyaa nɛ takayɩsɩ mayaa pa-tɩŋa pekpeɣli.+ 54 Ɛlɛ Pɩyɛɛrɩ tɩŋaɣ ɛ-wayɩ ɖooo poliŋ taa, nɛ ɛtalɩ ɛsʋʋ cɔjɔ kɩlɩm kadaɣ taa; nɛ ɛcaɣ ɖɩɣa taa tʋmlaɖaa cɔlɔ nɛ ehoyuu miŋ; miŋ ɛnɩ ɛnaɣaɣ camɩyɛ.+ 55 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, cɔjɔnaa sɔsaa nɛ Sahedrɛɛ* taa mba tɩŋa paawɛɛ nɛ pañɩnɩɣ aseɣɖe tɔm natʋyʋ Yesu yɔɔ se patɩŋnɩ tɩ-yɔɔ nɛ pakʋ-ɩ, ɛlɛ pataahikiɣ natʋyʋ.+ 56 Toovenim taa lɛ, ɛyaa sakɩyɛ lɩzaɣ ɛ-yɔɔ cɛtɩm aseɣɖe,+ ɛlɛ pa-aseɣɖe tɔm taakɛ kʋɖʋmtʋ. 57 Pɩtasɩ lɛ, ɛyaa nabɛyɛ kaakʋyaa nɛ palɩzɩ ɛ-yɔɔ cɛtɩm aseɣɖe nɛ pɔtɔ se: 58 «Ðɩnɩ ɛyɔɔdaa se: “Mankaɣ yɔkʋʋ templo kʋnɛ, ŋgʋ pamanɩ nesi yɔ, nɛ mankpaɣ kɩyakɩŋ 3 nɛ mamanɩ lɛɛkʋ ŋgʋ patɩma-kʋ nɛ nesi yɔ.”»+ 59 Ɛlɛ halɩ tɔm tʋnɛ tɩ-taa ɖɔɖɔ lɛ, pa-aseɣɖe tɔm tɩkɛ kʋɖʋmtʋ.
60 Peeɖe cɔjɔ kɩlɩm kʋyaa nɛ ɛsɩŋ pɛ-hɛkʋ taa nɛ ɛpɔzɩ Yesu se: «Ŋŋcosuu natʋyʋ yaa we? Ŋŋnɩɣ aseɣɖe tɔm ndʋ abalaa panɛ pɛwɛɛ nɛ pɔyɔɔdʋʋ ñɔ-yɔɔ yɔ?»+ 61 Ɛlɛ esu ɖiɣ ɖiɣ nɛ eticosi natʋyʋ.+ Cɔjɔ kɩlɩm tasɩ-ɩ pɔzʋʋ se: «Ñɛkɛnɩ Krɩstʋ, Ɛsɔ Kɩlɩm* Pɩyalʋ?» 62 Ðɩnɛ ɛlɛ, Yesu cosi-i se: «Ɛɛɛ mbʋ lɛ; nɛ ɩkaɣ naʋ ɛyʋ Pɩyalʋ,+ ɛcaɣ Ðoŋ Tʋ* nesi kɩbanzɩ yɔɔ,+ nɛ ɛkɔŋ ɛsɔdaa mɩndʋ yɔɔ.»+ 63 Peeɖe cɔjɔ kɩlɩm cɩyɩ e-tokonaa nɛ ɛtɔ se: «Ɛbɛ yɔɔ ɖɩtasɩɣ ñɩnʋʋ aseɣɖe tɩnaa yɔ?+ 64 Ɩnɩ ɛzɩma ɛyɔɔdɩ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ Ɛsɔ yɔɔ yɔ. Suwe ɩmaɣzɩɣ?» Pa-tɩŋa pakʋ ɛ-tɔm nɛ pɔtɔ se ɛmʋnɩ sɩm.+ 65 Nɛ nabɛyɛ paɣzɩ tɔʋ ndaatʋ ɛ-yɔɔ+ nɛ pohuuzuu ɛ-ɛsɩndaa nɛ pamakɩ-ɩ ŋgulumee nɛ peheyiɣ-i se: «Ye ŋkɛ nayʋ yɔ, heyi-ɖʋ weyi ɛmabɩ-ŋ yɔ.» Nɛ wiyaʋ kaɖɩsɩ cɛbɩ-ɩ kadanzɩ nɛ pɩtɛ lɛ, pakpaɣ-ɩ nɛ pɛɖɛna.+
66 Pɩyɛɛrɩ kaawɛ kadaɣ taa pɩ-tɛɛ lɛ, cɔjɔ kɩlɩm lɩmɖʋyʋ halɩñɩnʋ nɔɔyʋ kɔɔ.+ 67 Nɛ ɛna Pɩyɛɛrɩ wɛɛ nɛ ehoyuu miŋ lɛ, ɛcɔnɩ ɛ-ɛsɩndaa cuɖuɖu nɛ eheyi-i se: «Ña ɖɔɖɔ ŋŋwɛ Yesu, Nazarɛɛtɩ tʋ ɛnʋ ɛ-cɔlɔ.» 68 Ɛlɛ ɛkpɛzɩ nɛ ɛtɔ se: «Maasɩŋɩ-ɩ nɛ maanɩɣ tɔm ndʋ ŋɖiɣni yɔɔdʋʋ yɔ tɩ-taa,» nɛ ɛɖɛɛ nɛ ɛlɩɩ nɔnɔɔ taa.* 69 Lɩmɖʋyʋ halɩñɩnʋ ɛnʋ ɛna-ɩ peeɖe nɛ ɛtasɩ heyuu mba paawɛ peeɖe yɔ se: «Pa-taa lɛlʋ yɔ.» 70 Ɛtasɩ kpɛzʋʋ. Nɛ pɩlabɩ pazɩ lɛ, mba paasɩŋ peeɖe yɔ patasɩ heyuu Pɩyɛɛrɩ se: «Pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋkɛ pa-taa lɛlʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ toovenim taa lɛ, ŋkɛ Galilee tʋ.» 71 Ɛlɛ ɛpaɣzɩ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ lɔʋ nɛ eɖuki nɛ ɛtɔŋ se: «Maasɩŋ abalʋ ɛnʋ, weyi ɛ-tɔm ɩyɔɔdʋʋ yɔ!» 72 Kpaagbaa mbʋ lɛ, kalɩmaʋ koo nabʋlɛ ɖeɖe,+ nɛ Pɩyɛɛrɩ tɔzɩ tɔm ndʋ Yesu kaaheyi-i yɔ tɩ-yɔɔ: «Pʋcɔ nɛ kalɩmaʋ koo tam nabʋlɛ lɛ, ŋkaɣ-m kizuu tam nabudozo.»+ Nɛ ɛ-laŋɩyɛ wɛɛkɩ siŋŋ nɛ ɛpaɣzɩ wiu.
15 Pɩñandɩ kpaagbaa lɛ, cɔjɔnaa sɔsaa nɛ ɛzʋtʋyaa nɛ takayɩsɩ mayaa, pʋ-tɔbʋʋ se Sahedrɛɛ kpeekpe, kpeɣli nɛ pɔyɔɔdɩ, nɛ pɔhɔkɩ Yesu nɛ powoni-i nɛ paɖʋzɩ Pilaatɩ nesi tɛɛ.+ 2 Nɛ Pilaatɩ pɔzɩ-ɩ se: «Ñɛkɛnɩ Yuuda mba Wiyaʋ yaa we?»+ Ecosi-i nɛ ɛtɔ se: «Ña-maɣmaɣ ñɔtɔŋnɩ mbʋ.»+ 3 Ɛlɛ cɔjɔnaa sɔsaa yɔɔdaɣ ɛ-yɔɔ tɔm sakɩyɛ se pakʋnɩ ɛ-tɔm. 4 Nɛ Pilaatɩ tasɩ-ɩ pɔzʋʋ se: «Ŋŋcosuu natʋyʋ?+ Ŋŋnɩɣ tɔm sakɩyɛ ndʋ pɔyɔɔdʋʋ ñɔ-yɔɔ yɔ?»+ 5 Ɛlɛ Yesu tɩtasɩ natʋyʋ cosuu, piyeba nɛ pɩɖɩɣzɩ Pilaatɩ.+
6 Paa paska kazandʋ ndʋ lɛ, etiiyeki salaka tʋ nɔɔyʋ, weyi ɛyaa samaɣ pɔzʋʋ yɔ.+ 7 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, abalʋ weyi payaɣ se Baraabaasɩ yɔ ɛɛwɛ salaka taa, ɛ nɛ ñam ñam lakasɩ laɖaa mba paakʋ nɔɔyʋ pa-ñam ñam lakasɩ taa yɔ. 8 Pʋyɔɔ ɛyaa samaɣ kɔma nɛ kapaɣzɩ pɔzʋʋ Pilaatɩ se ɛlabɩ-kɛ mbʋ ɛtɩɩlakɩ-kɛ yɔ. 9 Ecosi-kɛ nɛ ɛtɔ se: «Ɩsɔɔlaa se meyebi-mɩ Yuuda mba Wiyaʋ yaa we?»+ 10 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Pilaatɩ kaanawa se ɛsɩsɛmɩyɛ yɔɔ cɔjɔnaa sɔsaa kpa-ɩ nɛ paɖʋzɩ e-nesi tɛɛ.+ 11 Ɛlɛ cɔjɔnaa sɔsaa seɣti ɛyaa samaɣ se kɔpɔzɩ nɛ peyele-kɛ Baraabaasɩ na.+ 12 Pilaatɩ tasɩ-kɛ pɔzʋʋ se: «Ye mbʋ, ɛbɛ pɩwɛɛ se mala weyi ɩyaɣ-ɩ se Yuuda mba Wiyaʋ yɔ?»+ 13 Katasɩ mabʋ kubusi se: «Kamɩ-ɩ sizika yɔɔ!»+ 14 Ɛlɛ Pilaatɩ wolo pɩ-yɔɔ nɛ ɛpɔzɩ-kɛ se: «Ɛbɛ yɔɔ? Kɩdɛkɛdɩm mbʋ ɛlaba?» Ɛlɛ kɛtɛzɩɣ kubusi mabʋ ɖoŋ se: «Kamɩ-ɩ sizika yɔɔ!»+ 15 Nɛ Pilaatɩ ñɩnaɣ se ɛla mbʋ ɛyaa samaɣ liu wɛɛ yɔ lɛ, eyele Baraabaasɩ ɛzɩ kɔpɔzʋʋ yɔ; nɛ eyeba nɛ polu Yesu agbazɛɛ nɛ pɩtɛ lɛ,+ ɛɖʋzɩ-ɩ pe-nesi tɛɛ se pakamɩ-ɩ sizika yɔɔ.+
16 Ðɩnɛ ɛlɛ sɔɔjanaa kpaɣ-ɩ nɛ powoni-i komina ñʋʋdʋ ɖɩɣa kadaɣ taa, nɛ payaa sɔɔjanaa tɩŋa se pekpeɣli.+ 17 Nɛ posuu-i toko kɩsɛɛmʋʋ yuulee nɛ palʋʋ sɔɔ awiya hulaɣ nɛ papamɩ-ɩ kɛ; 18 nɛ papaɣzɩ-ɩ heyuu se: «Ðɩsɛ-ŋ, Yuuda mba Wiyaʋ!»+ 19 Pɩtasɩ lɛ, pamakaɣ ɛ-ñʋʋ taa ɖaʋ* nɛ pɔtɔʋ ɛ-yɔɔ ndaatʋ, nɛ poluŋuu pa-nʋmbɔla yɔɔ nɛ palakɩ ɛzɩ pahaɣ-ɩ ñamtʋ yɔ. 20 Nɛ pɛtɛmɩ-ɩ woŋuu lɛ, pɔhɔzɩ ɛ-yɔɔ toko kɩsɛɛmʋʋ yuulee nɛ posuu-i e-tokonaa kɩtɩnaa. Nɛ powoni-i se pakamɩ-ɩ sizika yɔɔ.+ 21 Pɩtasɩ lɛ, pakpa Siirɛɛnɩ abalʋ nɔɔyʋ nɛ ɖoŋ se ɛhɔɔlɩ Yesu nazɩm sizika,*+ ɛɛlɩnɩ kɔfɩ taa nɛ ɛɖɛɣ, payaɣ-ɩ se Siimɔɔ, ɛkɛ Alɛkɩsandrɩ nɛ Rufuusi pa-caa.
22 Nɛ powoni-i lone nɖɩ payaɣ se Goligota yɔ ɖɩ-taa, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se «Ñʋmbɔɔyaɣ Lone.»+ 23 Peeɖe pañɩnaa se paha-ɩ vɛɛ ŋgʋ pesidi kɩ-taa tabakʋʋyaɣ ŋga payaɣ se miiri yɔ,+ ɛlɛ ekizi se ɛɛñɔʋ. 24 Nɛ pakamɩ-ɩ sizika yɔɔ, nɛ pɔtɔ piye e-tokonaa kɩtɩnaa yɔɔ se pana se ŋgʋ pa-taa paa weyi kpakɩɣ, nɛ patayɩ-wɛ ɖama.+ 25 Pɩɩkɛ tanaŋ tɛɛ ñɩɣtʋ 9 yɔɔ mbʋ yɔ,* nɛ pakamɩ-ɩ sizika yɔɔ. 26 Nɛ pama tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ pakʋ-ɩ yɔ, ndʋ yɔ: «Yuuda mba Wiyaʋ.»+ 27 Pɩtasɩ lɛ, paakam mɩlaa sɔsaa 2 sizikasɩ yɔɔ ɛ-cɔlɔ, kʋɖʋm e-nesi kɩbanzɩ yɔɔ nɛ lɛlʋ ɛ-nɩmɩyɛ yɔɔ.+ 28 *—— 29 Nɛ mba pɛɖɛɣaɣ yɔ, patʋʋ-ɩ nɛ pekpiɣyiɣ ñʋŋ+ nɛ pɔtɔŋ se: «Hoyi! Ña weyi ŋŋtɔm se ŋyɔkʋʋ templo nɛ ŋkpaɣ kɩyakɩŋ 3 nɛ ŋmanɩ-kʋ yɔ,+ 30 ya ña-maɣmaɣ ña-ñʋʋ nɛ ŋtii nazɩm sizika* yɔɔ.» 31 Mbʋ ɖɔɖɔ cɔjɔnaa sɔsaa nɛ takayɩsɩ mayaa wɛɛ nɛ powoŋuu-i pa-taa pe-ɖeke nɛ pɔtɔŋ se: «Ɛyabɩ lalaa ñʋʋ; ɛɛpɩzɩɣ se ɛya ɛ-maɣmaɣ ɛ-ñʋʋ!+ 32 Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, Krɩstʋ, Izrayɛɛlɩ Wiyaʋ etii nazɩm sizika* yɔɔ, nɛ ɖɩna nɛ ɖitisi ɛ-yɔɔ.»+ Halɩ mba paawɛ ɛ-cɔlɔ sizikasɩ yɔɔ yɔ, paawɛɛ nɛ patʋʋ-ɩ.+
33 Pɩtalɩ ɛzɩ wɩsɩ taa ñɩɣtʋ 12 yɔɔ mbʋ yɔ lɛ,* cɩkpɛndʋʋ yu tɛtʋ tɩŋa taa nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ wɩsɩ wɛlʋʋ ñɩɣtʋ 3 yɔɔ mbʋ yɔ.*+ 34 Nɛ wɩsɩ wɛlʋʋ ñɩɣtʋ 3 yɔɔ lɛ, Yesu ma kubuka sɔsɔɔ nakɛyɛ nɛ ɛtɔ se: «Elii, Elii, lamaa sabakɩtanii?» pʋ-tɔbʋʋ se: «Mɛ-Ɛsɔ, mɛ-Ɛsɔ, ɛbɛ yɔɔ ŋlɔ-m?»+ 35 Nɛ mba paasɩŋ pɩ-cɔlɔ yɔ, pa-taa nabɛyɛ nɩ-tʋ lɛ, papaɣzɩ yɔɔdʋʋ se: «Ɩna! Ɛwɛɛ nɛ ɛyaɣ Eliya.» 36 Ðɩnɛ ɛlɛ nɔɔyʋ se nɛ elii kʋca vɛɛ ŋgʋ kɩwɛ ñɩmɩŋ yɔ kɩ-taa, nɛ ɛtʋʋ-kʋ ɖaʋ yɔɔ nɛ ɛcɛlɩ-ɩ se ɛsɔyɩ,+ nɛ ɛtɔŋ se: «Iyebi-i! Iyele nɛ ɖɩna se Eliya kɔŋ nɛ etisi-i na.» 37 Ɛlɛ Yesu ma kubuka sɔsɔɔ nɛ etisi ɛ-kɛdɛzaɣ fezuu.+ 38 Nɛ kooka kiɖeɖeɣa taa pɩsaʋ kikenduu+ cɩyɩ nabʋlɛ taa, kpaɣnɩ hayo nɛ pitii pɩ-tɛɛ.+ 39 Nɛ sɔɔja sɔsɔ weyi ɛɛsɩŋ ɛ-cɔlɔ yɔ, ɛnawa se etisi ɛ-kɛdɛzaɣ fezuu wɛtʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, ɛtɔ se: «Toovenim taa lɛ, abalʋ ɛnɛ ɛɛkɛ Ɛsɔ Pɩyalʋ.»+
40 Halaa nabɛyɛ ɖɔɖɔ kaasɩŋ poliŋ taa nɛ pɔcɔŋna, pa-taa nabɛyɛ lɛ Maarɩɩ Magdalaa tʋ, Yakubu Cikpelu nɛ Yosɛɛsɩ po-ɖoo Maarɩɩ, nɛ Salomee,+ 41 mba tɩŋaɣnɩ ɛ-wayɩ nɛ paɖʋʋ-ɩ lɩm+ alɩwaatʋ ndʋ ɛɛwɛ Galilee yɔ, nɛ halaa lalaa sakɩyɛ mba pa nɛ ɩ paawobi Yeruzalɛm yɔ.
42 Ðanaɣ kaatɛm ɖanʋʋ, nɛ pɩɩkɛ Sabaatɩ Ñɔɔzʋʋ, pʋ-tɔbʋʋ se tɛʋ feŋaɣ se pɩkɛ Sabaatɩ kɩyakʋ; pʋyɔɔ lɛ, 43 Yosɛɛfʋ Ariimatee tʋ kɔɔ, ɛɛkɛ Yuuda mba Ɛsɔ sɛtʋ tɔm ɖɩhʋyɛ* taa tʋ weyi pañaŋaɣ-ɩ yɔ, nɛ ɛnʋ ɖɔɖɔ ɛɛɖaŋ Ɛsɔ Kewiyaɣ. Ɛla abalɩtʋ nɛ ewolo Pilaatɩ cɔlɔ nɛ ɛpɔzɩ se pɛcɛlɩ-ɩ Yesu tomnaɣ.+ 44 Ɛlɛ Pilaatɩ ñɩnaɣ se ɛna se ɛzɩ Yesu tɛm sɩbʋ na, pʋyɔɔ ɛya sɔɔja sɔsɔ nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se Yesu tɛm sɩbʋ na. 45 Nɛ sɔɔja sɔsɔ heyi-i se toovenim taa Yesu sɩba lɛ, ɛha Yosɛɛfʋ nʋmɔʋ se ɛkpaɣ e-tomnaɣ. 46 Ɛyabɩ pɩsaʋ kɩbaŋʋ nakʋyʋ nɛ etisi-i sizika yɔɔ lɛ, ɛhɔkɩ-ɩ pɩsaʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ kɩ-taa nɛ ɛhɩzɩ-ɩ pɩlaʋ*+ ŋgʋ paahuyi-kʋ kaaʋ taa yɔ kɩ-taa; nɛ epilisi kaaʋ sɔsɔʋ nakʋyʋ nɛ ɛɖɩɣ pɩlaʋ nɔɔ.+ 47 Ɛlɛ Maarɩɩ Magdalaa tʋ nɛ Yosɛɛsɩ ɖoo Maarɩɩ paawɛɛ nɛ pɔcɔŋnɩ ɖenɖe paahɩzɩ-ɩ yɔ.+
16 Nɛ Sabaatɩ+ tɛma lɛ, Maarɩɩ Magdalaa tʋ, Yakubu ɖoo Maarɩɩ,+ nɛ Salomee paya sɔzɩŋ kɔ se powolo nɛ pataa-yɛ e-tomnaɣ.+ 2 Nɛ palɩɩ tanaŋ tɛɛ cu kpɩtaʋ kajalaɣ kɩyakʋ wiye, nɛ pɔkɔɔ pɩlaʋ* yɔɔ+ alɩwaatʋ ndʋ wɩsɩ lɩwa yɔ. 3 Pɔpɔzaɣ ɖama se: «Akaɣ-ɖʋ pilisuu pɩyɛ pɩlaʋ nɔɔ?» 4 Ɛlɛ pakpazɩ pɛ-ɛsa lɛ, pana se pepilisi pɩyɛ nɖɩ, ŋgʋ ɖɩɩpaɣlɩ siŋŋ.+ 5 Pasʋ pɩlaʋ taa lɛ, pana evebu nɔɔyʋ ɛcaɣ pe-nesi kɩbanzɩ yɔɔ, esu toko kɩɖaɣlʋʋ kʋhʋlʋmʋʋ, nɛ sɔɔndʋ kpa-wɛ siŋŋ. 6 Eheyi-wɛ se: «Sɔɔndʋ ɛtaakpa-mɩ.+ Manawa se Yesu Nazarɛɛtɩ tʋ weyi paakamɩ-ɩ sizika yɔɔ yɔ, ɛnʋ ɩwɛɛ nɛ ɩñɩnɩɣ. Efema.+ Ɛfɛyɩ cɩnɛ. Ɩna, lone ɖɩnɛ ɖɩ-taa paahɩzɩ-ɩ.+ 7 Ɛlɛ iwolo nɛ iheyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa nɛ Pɩyɛɛrɩ se: “Ɛɖɛɣ-mɩ nɔɔ nɛ ewolo Galilee.+ Ɩkaɣ-ɩ naʋ peeɖe ɛzɩ eeheyuu-mɩ yɔ.”»+ 8 Pʋyɔɔ palɩnɩ pɩlaʋ taa lɛ, pakpaɣ seya nɛ sɔɔndʋ kpa-wɛ pɩdɩɩfɛyɩ nɛ peseliɣ. Nɛ pataaheyi nɔɔyʋ natʋyʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ sɔɔndʋ kpaɣaɣ-wɛ.*+
Piye piye, «men-tiyiyu ñɛ-ɛsɩndaa.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Yaa «kudoloŋ.»
Grɛɛkɩ taa lɛ, patɩyɔɔdɩ weyi ɛkɛ sɔsɔ Siimɔɔ nɛ Andree pɛ-hɛkʋ taa yɔ.
Yaa «nɛ mankaɣ yebu nɛ ɩkpaɣ ɛyaa ɛzɩ pakpaɣʋ kpakpasɩ yɔ.»
Grɛɛkɩ taa lɛ, patɩyɔɔdɩ weyi ɛkɛ sɔsɔ Yakubu nɛ Yohanɛɛsɩ pɛ-hɛkʋ taa yɔ.
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «paasɩm weyi ɛkɛnaa yɔ.»
Piye piye, «nɛ mɛwɛɛ kele kele.»
Piye piye, «Wɛɛ kele kele.»
Yaa «Yesu caɣ taabɩlɩ yɔɔ.»
Yaa «ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa pacaɣ taabɩlɩ yɔɔ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se pɩsaʋ ŋgʋ patɩcɔtɩ yɔ, yaa ŋgʋ kɩtɩkpɩyɩsɩ yɔ.
Yaa «kalɩzaɣ.»
Grɛɛkɩ taa lɛ, patɩyɔɔdɩ weyi ɛkɛ sɔsɔ Yakubu nɛ Yohanɛɛsɩ pɛ-hɛkʋ taa yɔ.
Yaa «kpekpeka tʋ.»
Sataŋ payaɣ mbʋ.
Pɩɩkɛ e-newaa abalɩñɩma.
Piye piye, «pituuli-wɛ.»
Yaa «ɛjaɖɛ yɔɔ ɖʋtʋ tʋnɛ; pɩnzɩ sɩnɛ.» Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ (Ɛjaɖɛ yɔɔ ɖʋtʋ).
Grɛɛkɩ taa, «ɛzɩ sinaapi piye.» Sinaapi piye kɛ ɖomaɣ piye cikpeɖe nɖɩ ɖɩwɛ Izrayɛɛlɩ yɔ. Sinaapi tɩʋ pɩzɩɣ nɛ kɩpaɣlɩ nɛ kɩtalɩ mɛtanaa 4 mbʋ yɔ.
Yaa «Ɛbɛ yɔɔ mɩ-laŋɩyɛ lɩ kpem mbʋ.»
Yaa «pɩlaŋ weyi ɩ-yɔɔ pɔtɔzʋʋ yɔ.»
Yaa «pʋʋ hʋyʋʋ yɔɔ.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Yaa «Tɛtʋ Hiu Egeetiye.»
Yaa «Mɛn-pɛlɛ caɣ sɩbʋ.»
Yaa «Ɛɛnɩ siziŋ kpem.»
Yaa «Yele sɔɔndʋ seu mbʋ.»
Grɛɛkɩ taa lɛ, patɩyɔɔdɩ weyi ɛkɛ sɔsɔ Yakubu nɛ Yohanɛɛsɩ pɛ-hɛkʋ taa yɔ.
Yaa «Ɛlɛ ɛka pa-ñʋʋ taa siŋŋ.»
Yaa «ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ.»
Yaa «nɛ pataakpaɣ toko ŋgʋ paalɛɣzɩ yɔ.»
Yaa «ɛ nɛ wɛ paacaɣ taabɩlɩ yɔɔ.»
Yaa «mba paacaɣ taabɩlɩ yɔɔ yɔ.»
Yaa «pɩlaʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ pɔtɔzʋʋ yɔ.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Pʋ-tɔbʋʋ se tanaŋ tɛɛ ñɩɣtʋ 3 nɛ piwolo ñɩɣtʋ 6 yɔɔ mbʋ yɔ.
Yaa «kʋdɔndɩnaa ɛyaa ɖigbeɣliye taa.»
Pɩwɩlɩɣ se patɩsaŋ pe-nesi ɛzɩ Yuuda mba sɔnzɩ pɔzʋʋ se pala yɔ.
Yaa «Weyi ɛtʋʋ.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A3.
Grɛɛkɩ taa lɛ pɔrɩneya. Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
Grɛɛkɩ taa lɛ aselijeyiya. Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
Yaa «nɛ palʋlɩ-ɩ.»
Yaa «Tɛtʋ Hiu Egeetiye.»
Piye piye, «ɛ-kalɩzaɣ.»
Piye piye, «ɛ-kalɩzaɣ.»
Yaa «ɛ-kalɩzaɣ.»
Yaa «ɛ-kalɩzaɣ.»
Yaa «ŋgʋ kɩfɛyɩ siɣsiɣ yɔ.»
Yaa «e-tokonaa kɩtɩnaa.»
Yaa «Wɩlɩyʋ.»
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «Pasɩ tɔm ndʋ pa-tɩ.»
Piye piye, «lɩm kɔpʋ.»
Yaa «nem.» Pɛɛ ana a-ɖɔndɩnaa panaŋaɣnɩ tɔɔnaɣ pee wena payaɣ se blee yɔ.
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A3.
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A3.
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «nɛ pɔpɔzʋʋ ɖama.»
Yaa «ɛjaɖɛ yɔɔ ɖʋtʋ ndʋ tɩkaɣ kɔm yɔ; pɩnzɩ nzɩ sɩkaɣ kɔm yɔ.» Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ (Ɛjaɖɛ yɔɔ ɖʋtʋ).
Yaa «mba ɛyaa sɩm-wɛ.»
Yaa «ɛ-kalɩzaɣ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Wɩlɩyʋ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se petendiɣ Ɛsɔ se ɛya Yesu ñʋʋ.
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A3.
Piye piye, «kɔna ñʋʋ.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Yaa «Pɩmʋnaa.»
Yaa «lambuu ŋgʋ pɩwɛɛ se paa weyi ɛhɛyɩ yɔ.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Yaa «neu.»
Yaa «ɛ-ɖalʋ.»
Yaa «Paɣtʋ ndʋ tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Tɔm piye nɖɩ palabɩnɩ tʋmɩyɛ Grɛɛkɩ taa yɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ se pɩkɛ ñɔ-cɔlɔ tʋ.
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Yaa «ɩsɛɛ-wɛ ɛyaa ɖigbeɣliye taa.»
Yaa «pɔsɔɔlɩ lona kɩbana taa caɣʋ.»
Piye piye, «Pɔtɔkɩ lelaa ɖɩsɩ.»
Piye piye, «ɛɖʋ lɛpɩta 2, nɛ pɩkɛ kadɩraŋ kʋɖʋmʋʋ.» Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Yaa «ɛ-kɩcɛyɩm taa.»
Yaa «ɛɖɔkɩ.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Piye piye, «tomnaɣ nakɛyɛ.»
Piye piye, «mba ɛlɩzɩ helim 4 taa.»
Yaa «se tɛzoŋgiye.»
Piye piye, «yaa alɩwaatʋ ndʋ kalɩmaʋ kou yɔ.»
Yaa «nɛ ɛcaɣ taabɩlɩ yɔɔ.»
Naarɩ kɛ tɩʋ ŋgʋ kɩlɩɣ sɔzɩŋ camɩyɛ yɔ.
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Yaa «Nɛ pɔyɔɔdɩnɩ halʋ ɛnʋ nɛ pana; Nɛ pakalɩ halʋ ɛnʋ.»
Yaa «pɛtɛm keɣsi.»
Yaa «Man-kalɩzaɣ wɛɛ.»
Pɩkɛ Ebree yaa Arameya kʋnʋŋ taa tɔm piye, nɛ ɖɩ-tɔbʋʋ lɛ se «Hayɩ Caa!»
Yaa «fezuu sɔɔlaa.»
Yaa «pɩɩkazɩ pɩ-tɛɛ wondu ɖeke ɛ-yɔɔ.»
Piye piye, «Weyi pawazɩ-ɩ yɔ.»
Piye piye, «ɖoŋ.»
Yaa «ɛlɩɩ kʋjɔŋ tɛɛ.»
Yaa «kañɩŋgbayaɣ.»
Piye piye, «Pɩɩkɛ ñɩɣyʋʋ 3 ñɩŋgʋ yɔɔ.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A3.
Piye piye, «Pɩtalɩ ñɩɣyʋʋ 6 ñɩŋgʋ yɔɔ lɛ.»
Piye piye, «pɩtalɩ ñɩɣyʋʋ 9 ñɩŋgʋ yɔɔ.»
Yaa «ɛɛkɛ Sahedrɛɛ.»
Yaa «pɩlaʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ pɔtɔzʋʋ yɔ.»
Yaa «pɩlaʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ pɔtɔzʋʋ yɔ.»
Takayɩsɩ kɩbɩnzɩ nzɩ pataɣ-sɩ liu yɔ, sɩwɩlɩɣ se Maarɩkɩ tɛ Evaŋgilim sɩnɩ tɔm ndʋ tɩwɛ kalɩtʋ 8 taa yɔ. Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A3.