Watchtower tɛ INTƐRNƐƐTƖ YƆƆ TAKAYƖSƖ ƉƖZƖYƐ
Watchtower
INTƐRNƐƐTƖ YƆƆ TAKAYƖSƖ ƉƖZƖYƐ
Kabɩyɛ
ŋ
  • ɛ
  • ɩ
  • ŋ
  • ñ
  • ɔ
  • ʋ
  • ɣ
  • BIBL
  • TAKAYƖSƖ
  • KEDIƔZISI
  • bhs ñʋʋ 1 h. 8-18
  • Akɛ Ɛsɔ toovenim tʋ?

Video nakʋyʋ fɛyɩ hɔɔlʋʋ kʋnɛ kɩ-taa.

Hayɩ, pɩcaɣ mabʋ video ɛlɛ nabʋyʋ tɩɖɔ camɩyɛ.

  • Akɛ Ɛsɔ toovenim tʋ?
  • Tɔm ndʋ Bibl wɩlɩɣ?
  • Kalɩ Ndʋ Bibl wɩlɩɣ toovenim
  • Tɔm ñʋŋ cikpeŋ
  • Tɩ-yɔɔ tɔm lɛɛtʋ
  • ƐZƖ ƐSƆ MAƔZƖƔ ÐƆ-YƆƆ YAA Ɛ-PAA FƐYƖNƖ-ÐƲ?
  • ALƖWAATƲ NDƲ ƐYAA LAKƖ KƲÑƆŊ YƆ, ƐZƖMA PƖLAKƖ ƐSƆ?
  • ƐSƆ SƆƆLAA SE ŊTƖLƖ-Ɩ CAMƖYƐ
  • ŊPƖZƖƔ NƐ ŊKƐ ƐSƆ TAABALƲ?
  • Ɛsɔ nɛ Krɩstʋ pɔ-yɔɔ toovenim tɔm
    Feŋuu Tilimiye Susuu Yehowa Kewiyaɣ Tɔm (Samaɣ)—2020
  • Akɛ Ɛsɔ toovenim tʋ?
    Laŋhɛzɩyɛ Tɔm Ndʋ Tɩlɩnɩ Ɛsɔ Cɔlɔ Yɔ!
  • Anɩ Ɛsɔ kɛnaa?
    Nɩɩ wezuu leleŋ tam!—Bibl kpɛlɩkʋʋ ɖʋtʋ ndʋ tɩwazɩɣ-ŋ yɔ
  • Payaɣ Ɛsɔ suwe?
    Feŋuu Tilimiye Susuu Yehowa Kewiyaɣ Tɔm (Samaɣ)—2019
Pɩna nɛ pɩkɩlɩ mbʋ
Tɔm ndʋ Bibl wɩlɩɣ?
bhs ñʋʋ 1 h. 8-18

ÑƲƲ KƲÐƲM

Akɛ Ɛsɔ toovenim tʋ?

1, 2. Nabʋyʋ taa lɛ, ɖɩpɔzʋʋ tɔm ɛbɛ nɛ ɛbɛ pɔ-yɔɔ?

PIYA pɔzʋʋ tɔm pɩdɩɩfɛyɩ. Ŋlɩzɩɣ-sɩ tɔm natʋyʋ taa nɛ pɩtɛ lɛ, sɩpɔzɩ-ŋ se, “Ɛbɛ yɔɔ?” Ŋɖaɣnɩɣ ñaɣʋ pana nɛ ŋcosi-sɩ nɛ pɩtɛ lɛ, sɩɖaɣnɩ-ŋ pɔzʋʋ se, “Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛ mbʋ?”

2 Paa ɖɩkɛ pɩɣa yaa sɔsɔ yɔ, ɖa-tɩŋa ɖɩpɔzʋʋ tɔm. Nabʋyʋ taa ɖɩpɔzʋʋ tɔm mbʋ ɖɩtɔɔ, mbʋ ɖisuu yaa mbʋ ɖɩya yɔ pɩ-yɔɔ. Yaa nabʋyʋ taa ɖɩpɔzʋʋ tɔm ɖe-wezuu caɣʋ yɔɔ nɛ ɛzɩma pɩkaɣ wɛʋ cee wayɩ yɔ pɩ-yɔɔ. Ɛlɛ ye ɖɩɩnɩɣ tɔm ndʋ ɖɩpɔzʋʋ yɔ, tɩ-taa yɔ, pɩpɩzɩɣ pɩlabɩ-ɖʋ feendu se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩñɩnɩ nɛ ɖɩnɩɩ tɩ-taa.

3. Ɛyaa sakɩyɛ pɔzʋʋ tɔm, ɛlɛ ɛbɛ yeki nɛ paañakɩ pana se panɩɩ tɩ-taa?

3 Tɔm kɩcɛyɩtʋ ndʋ ɖɩpɔzʋʋ ɖa-tɩ yɔ, Bibl pɩzɩɣ nɛ kicosi tɩ-yɔɔ? Nabɛyɛ maɣzɩɣ se Bibl cosuu tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ, ɛlɛ kɩ-tɔm taa nɩʋ kɩlɩ kaɖɛ. Pamaɣzɩɣ se Ɛsɔtɔm wɩlɩyaa ɛzɩ pasɩtɛɛrɩwaa nɛ fadanaa mbʋ yɔ, pe-ɖeke pasɩmnɩ tɔm cosuu mbʋ. Lalaa lɛ, pɩlakɩ-wɛ fɛyɛ se pɔpɔzɩ tɔm, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, patɩsɔɔlɩ se ɛyaa ɩna se paasɩŋ. Ña yɔ, ŋmaɣzɩɣ suwe?

4, 5. Tɔm kɩcɛyɩtʋ ndʋ taa ŋsɔɔlaa se ŋnɩɩ? Ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se ŋwolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋñɩnɩ tɔm ndʋ ŋpɔzʋʋ ña-tɩ yɔ, tɩ-yɔɔ cosuu?

4 Pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋsɔɔlaa se ŋnɩɩ tɔm kɩcɛyɩtʋ tʋnɛ tɩ-taa: Ɛbɛ yɔɔ ɛyʋ wɛɛ tɛtʋ yɔ? Ɛyʋ sɩkɩ lɛ, ɛbɛ pɩtɛŋnɩ-ɩ? Ɛzɩma Ɛsɔ wɛɛ? Wɩlɩyʋ sɔsɔ Yesu yɔɔdaa se: “Ɩpɔzɩ, pakaɣ-mɩ haʋ, ɩñɩnɩ, ɩkaɣ naʋ, ɩma, pakaɣ-mɩ tʋlʋʋ.” (Maatiyee 7:7) Ye mbʋ, pɩtaaɖɛ-ŋ, wolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋñɩnɩɣ tɔm ndʋ ŋpɔzʋʋ ña-tɩ yɔ tɩ-yɔɔ cosuu. Pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋkaɣ tɩ-taa nɩʋ.

5 Toovenim, ye ŋwobi pɩ-yɔɔ nɛ ‘ŋñɩnɩɣ’ yɔ, ŋkaɣ naʋ se pocosi tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ Bibl taa. (Aduwa 2:1-5) Nɛ tɔm ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ, tɩ-taa nɩʋ fɛyɩ kaɖɛ. Tɔm ndʋ ŋkaɣ kpɛlɩkʋʋ yɔ, tɩkaɣ ñɔɔzʋʋ ñe-wezuu caɣʋ sɔnɔ sɔnɔ nɛ piɖeni-ŋ camɩyɛ nɛ tɩha-ŋ ɖɔɖɔ lidaʋ kɩbaŋʋ. Lɛɛlɛɛyɔ, yele nɛ ɖɩna tɔm ndʋ ɛyaa pɔzʋʋ pa-tɩ yɔ, tɩ-taa natʋyʋ.

ƐZƖ ƐSƆ MAƔZƖƔ ÐƆ-YƆƆ YAA Ɛ-PAA FƐYƖNƖ-ÐƲ?

6. Ɛbɛ yɔɔ ɛyaa nabɛyɛ maɣzɩɣ se Ɛsɔ paa fɛyɩnɩ-wɛ?

6 Ɛyaa sakɩyɛ maɣzɩɣ se Ɛsɔ paa fɛyɩnɩ-ɖʋ. Pa-lɩmaɣza taa lɛ, ye Ɛsɔ ɛɛmaɣzaɣ ɖɔ-yɔɔ kɔyɔ, sɔnɔ wɛtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ ɛzɩ yoŋ, paɖɩyɛ, nɛ kʋñɔndʋtʋ mbʋ yɔ pɩtaawɛɛ. Pɩtasɩ lɛ, ɛyaa tɔlʋʋ kʋdɔmɩŋ, palakɩ kʋñɔmɩŋ nɛ pasɩkɩ. Piyeba nɛ nabɛyɛ pɔzʋʋ se ‘ye Ɛsɔ ɛɛmaɣzaɣ ɖɔ-yɔɔ, etaayele nɛ kʋñɔmɩŋ sɩɩ tɩnaɣ na?’

7. (a) Tɔm ndʋ Ɛsɔ sɛtʋ agbaa ñʋndɩnaa wɩlɩɣ nɛ piyeki nɛ ɛyaa maɣzɩɣ se Ɛsɔ wɛ kañatʋ? (b) Ɛbɛ yɔɔ ɖitisiɣ se ɖa-kʋñɔmɩŋ ɩɩlɩɣnɩ Ɛsɔ cɔlɔ na?

7 Nabʋyʋ taa lɛ, Ɛsɔ sɛtʋ agbaa ñʋndɩnaa yekina nɛ ɛyaa maɣzɩɣ se Ɛsɔ wɛ kañatʋ. Asɛyʋʋ nakʋyʋ talɩɣ lɛ, pɔyɔɔdʋʋ se Ɛsɔ cɔlɔ pɩlɩnaa, se Ɛsɔ sɔɔlɩna se asɛyʋʋ ŋgʋ kɩla. Nɛ pɔ-tɔm tʋnɛ tɩwɩlɩɣ se Ɛsɔ cɔlɔ ɖa-kʋñɔmɩŋ tɩŋa lɩɣna. Ɛlɛ Bibl wɩlɩɣ se Ɛsɔ ɛɛkɔŋnɩ kɩdɛkɛdɩm ɛyaa yɔɔ kaaʋ. Kiheyiɣ-ɖʋ se Ɛsɔ ɛɛkpakɩɣ kɩdɛkɛdɩm se ɛtakɩnɩ-ɖʋ. Yakubu 1:13 yɔɔdʋʋ se: “Mbʋ lɛ ye pɩcɛzɩ nɔɔyʋ yɔ, ɛtaatɔ se Ɛsɔ cɛzɩɣnɩ-ɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Ɛsɔ ɛɛcɛzɩɣ se pala kɩdɛkɛdɩm.” Tɔm tʋnɛ tɩwɩlɩɣ se paa Ɛsɔ etiyele se kʋñɔmɩŋ ɩsɩɩ tɩnaɣ yɔ, pɩtɩkɛ ɛ-cɔlɔ kʋñɔmɩŋ lɩɣna. (Kalɩ Yɔb 34:10-12.) Yele nɛ ɖɩkpaɣ kɩɖaʋ kʋnɛ nɛ ɖɩnɩɩ pɩ-taa camɩyɛ.

8, 9. Ɛbɛ yɔɔ pɩtɩmʋna se ɖɩmaɣzɩ se Ɛsɔ kɔŋnɩnɩ kʋñɔmɩŋ ɖɔ-yɔɔ? Ha kɩɖaʋ nakʋyʋ.

8 Maɣzɩ tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ: Evebu nɔɔyʋ wɛ ɛ-lʋlɩyaa cɔlɔ ɛ-caa ɖɩɣa taa. Ɛ-caa sɔɔlɩ ɛ-tɔm pɩdɩɩfɛyɩ nɛ ɛwɩlɩ-ɩ mbʋ pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛkpaɣ lɩmaɣza kɩbana yɔ. Ɛlɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ natʋyʋ lɛ, evebu ɛnʋ ɛkʋyɩ ɛ-caa yɔɔ nɛ ɛlɩɩ ɛ-caa ɖɩɣa taa. Ewolo ɛla kɩdɛkɛdɩm ndɩ ndɩ nɛ pɩkɔnɩ-ɩ kʋñɔmɩŋ sakɩyɛ. Ŋmaɣzɩɣ se mbʋ pɩtalɩ evebu ɛnʋ yɔ, ɛ-caa cɔlɔ pɩlɩnaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛtɩkpa-ɩ se ɛtaalɩɩ ɖɩɣa na? Aayɩ, yaa we? (Luka 15:11-13) Ɛzɩ caja ɛnʋ yɔ, Ɛsɔ taaɖɩɣ nʋmɔʋ ɛyaa alɩwaatʋ ndʋ pakʋyɩ ɛ-yɔɔ nɛ pala kɩdɛkɛdɩm yɔ. Pʋyɔɔ lɛ, ye kɩdɛkɛdɩm nabʋyʋ ɛlaba yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩtɔzɩ se pɩtɩkɛ Ɛsɔ cɔlɔ pɩlɩnaa. Pɩtɩmʋna se ɖɩkpaɣ kʋñɔmɩŋ weyi ɩtalɩɣ ɛyaa yɔ nɛ ɖɩsʋʋ Ɛsɔ se ɛ-cɔlɔ ɩlɩnaa.

9 Lɩmaɣzɩyɛ kɩbanɖɛ naɖɩyɛ yɔɔ Ɛsɔ tiyebita se kʋñɔmɩŋ ɩsɩɩ tɩnaɣ. Ðɩkaɣ kpɛlɩkʋʋ ndʋ Bibl wɩlɩɣ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ yɔ ñʋʋ 11 taa. Ɛlɛ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋtaa Ɛsɔ liu se ɛsɔɔlɩ-ɖʋ nɛ pʋyɔɔ lɛ, pɩfɛyɩ se ɖɩmaɣzɩ se ɛ-cɔlɔ ɖa-kʋñɔmɩŋ lɩɣna. Toovenim taa lɛ, e-ɖeke koŋ ɛpɩzɩɣna nɛ ɛla nɛ kʋñɔmɩŋ sɩɩ tɩnaɣ.​—Izaayii 33:2.

10. Ɛbɛ yɔɔ ɖɩtaɣ liu se Ɛsɔ kaɣ ñɔɔzʋʋ mbʋ payɩ ɛyaa kɩdɛkɛdaa wɛɛkaa yɔ?

10 Ɛsɔ kɛ kiɖeɖeu. (Izaayii 6:3) Ɛ-lakasɩ tɩŋa wɛ ɖeu, sɩtʋʋzaa nɛ sɩwɛɛ kele kele. Pʋyɔɔ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtaa-ɩ liu nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim. Ɛlɛ ɛyaa ñɛfɛyɩ mbʋ. Nabʋyʋ taa palakɩ mbʋ pɩtɩtʋʋzɩ yɔ. Nɛ paa ɛjaɖɛ ñʋʋdʋ nɔɔyʋ ɛsɔɔlɩ siŋŋ se ɛla ɛ-tʋmɩyɛ camɩyɛ yɔ, ɛfɛyɩnɩ ɖoŋ se ɛñɔɔzɩ mbʋ ɛyaa kɩdɛkɛdaa wɛɛkaa yɔ pɩ-tɩŋa. Nɔɔyʋ fɛyɩnɩ ɖoŋ nɛ pɩtalɩ Ɛsɔ. Ɛsɔ wɛnɩ ɖoŋ nɛ ɛsɔɔlɩ ɖɔɖɔ siŋŋ se ɛñɔɔzɩ mbʋ ɛyaa kɩdɛkɛdaa wɛɛkaa yɔ pɩ-tɩŋa. Ɛkaɣ yebu nɛ kɩdɛkɛdɩm tɩŋa sɩɩ tɩnaɣ.​—Kalɩ Keɣa 36:9-11.

ALƖWAATƲ NDƲ ƐYAA LAKƖ KƲÑƆŊ YƆ, ƐZƖMA PƖLAKƖ ƐSƆ?

11. Ɛsɔ naɣ kʋñɔmɩŋ weyi ɩ-taa ŋwɛɛ yɔ lɛ, ɛzɩma pɩlakɩ-ɩ?

11 Ɛsɔ naɣ ɛjaɖɛ yɔɔ lakasɩ nɛ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ŋwɛɛ yɔ lɛ, ɛzɩma pɩlakɩ-ɩ? Bibl wɩlɩɣ-ɖʋ se Ɛsɔ “sɔɔlɩ siɣsiɣ wɛtʋ.” (Keɣa 36:28) Ye mbʋ, ɛsɔɔlɩ mbʋ pɩwɛ siɣsiɣ yɔ, nɛ ɛtɩsɔɔlɩ kɩdɛkɛdɩm lakasɩ. Ɛtɩsɔɔlɩ se ɛna ɛyaa kʋñɔŋ taa. Bibl heyiɣ-ɖʋ se “pɩwɩzɩ” Ɛsɔ siŋŋ alɩwaatʋ ndʋ kɩdɛkɛdɩm kaasu ɛjaɖɛ yɔɔ caanaʋ taa yɔ. (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 6:5, 6) Ɛsɔ tɩlɛɣzɩ. (Malakiya 3:6) Bibl yɔɔdʋʋ se toovenim taa lɛ, Ɛsɔ maɣzɩɣ ñɔ-yɔɔ siŋŋ.​—Kalɩ 1 Pɩyɛɛrɩ 5:7.

Ɛsɔ lɩzɩnɩ pʋŋ, lɩŋgamɩŋ, kpakpasɩ, sumasɩ, nɛ tɩŋ

Bibl wɩlɩɣ-ɖʋ se Yehowa kɛnɩ kedeŋa kpeekpe Lɩzɩyʋ nɛ ɛsɔɔlɩ ɖɔ-tɔm pɩdɩɩfɛyɩ

12, 13. (a) Ɛbɛ yɔɔ ɖɩwɛnɩ sɔɔlɩm nɛ ɖɩmaɣzɩɣ lalaa kɩcɛyɩm yɔɔ? Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnaɣ kʋñɔmɩŋ ɛjaɖɛ yɔɔ lɛ, ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ? (b) Ɛbɛ yɔɔ ɖɩɩpɩtɩɣ se Ɛsɔ kaɣ yebu nɛ kʋñɔmɩŋ nɛ mulum tɩŋa sɩɩ tɩnaɣ?

12 Bibl heyiɣ-ɖʋ ɖɔɖɔ se Ɛsɔ lɩzɩ-ɖʋ nɛ ɖɩkɛ ɛ-lɛzʋʋ. (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 1:26) Pʋ-tɔbʋʋ se ɖɩwɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ ɛ-maɣmaɣ ɛwɛna ɖɔɖɔ yɔ. Ye mbʋ, ye ŋnaɣ ɛyaa kʋñɔŋ taa nɛ pɩcɛyɩɣ-ŋ yɔ, tɩlɩ se Ɛsɔ naɣ-wɛ lɛ, pɩcɛyɩɣ-ɩ nɛ pɩkɩlɩ. Ɛbɛ yɔɔ ɖɩyɔɔdʋʋ mbʋ?

13 Bibl wɩlɩɣ-ɖʋ se “Ɛsɔ kɛ sɔɔlɩm.” (1 Yohanɛɛsɩ 4:8) Sɔɔlɩm ɖiyiɣni Ɛsɔ ɛ-lakasɩ kpeekpe taa. Ye mbʋ, ɖɩwɛnɩ sɔɔlɩm mbʋ pʋyɔɔ yɔ, Ɛsɔ wɛnɩ ɖɔɖɔ sɔɔlɩm. Maɣzɩ nɛ ŋna: Ye ŋŋwɛnɩ ɖoŋ, ŋtaayele nɛ kʋñɔmɩŋ nɛ mulum lakasɩ nzɩ sɩwɛ ɛjaɖɛ yɔɔ yɔ, sɩsɩɩ tɩnaɣ na? Pɩtʋʋ fɛyɩ se ye ŋwɛnɩ ɖoŋ yɔ ŋlakɩ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ŋsɔɔlɩ ɛyaa tɔm siŋŋ. Nɛ Ɛsɔ yɔ? Ɛzɩma ɛwɛnɩ ɖoŋ nɛ ɛsɔɔlɩ-ɖʋ siŋŋ yɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛkaɣ yebu nɛ kʋñɔmɩŋ nɛ mulum tɩŋa sɩɩ tɩnaɣ. Taapɩtɩ kaaʋ, lɛɣzɩtʋ ndʋ tɩ-tɔm ɖɩyɔɔdɩ takayaɣ kanɛ ka-ɖɩbazɩyɛ taa yɔ, Yehowa kaɣ-tʋ kɔnʋʋ tɛtʋ yɔɔ; nɛ tɩkaɣ labʋ ɖeyi ɖeyi ɛzɩ ɛyɔɔdʋʋ yɔ. Ɛlɛ pɩsa nɛ ña-taa tɛ se tɔm tʋnɛ tɩkɛ toovenim lɛ, pɩwɛɛ se ŋkpɛlɩkɩ nɛ ŋtɩlɩ Ɛsɔ camɩyɛ.

ƐSƆ SƆƆLAA SE ŊTƖLƖ-Ɩ CAMƖYƐ

Halaa naalɛ heyiɣ ɖama pa-hɩla

Ye ŋsɔɔlaa se taabalɩyɛ ɛwɛɛ ña nɛ nɔɔyʋ mɩ-hɛkʋ taa yɔ, pɩwɛɛ se ŋheyi-i ña-hɩɖɛ. Ɛsɔ heyi-ɖʋ ɛ-hɩɖɛ Bibl taa

14. Payaɣ Ɛsɔ suwe? Ɛbɛ wɩlɩɣ se pɩwɛɛ se ɖɩlabɩnɩ ɛ-hɩɖɛ nɖɩ tʋmɩyɛ?

14 Ye ŋsɔɔlaa se taabalɩyɛ ɛwɛɛ ña nɛ nɔɔyʋ mɩ-hɛkʋ taa yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ŋcalɩnɩ labʋ? Pɩwɛɛ se ŋheyi-i ña-hɩɖɛ. Ɛsɔ wɛnɩ hɩɖɛ na? Ɛsɔ sɛtʋ agbaa sakɩyɛ maɣzɩɣ se ɛ-hɩɖɛ lɛ Ɛsɔ yaa Kɩbaɣlʋ, ɛlɛ toovenim taa lɛ, pɩtɩkɛ Ɛsɔ hɩla maɣmaɣ lɛ. Lone nɖɩ Ɛsɔ wɛna yɔ, ɖɩ-yɔɔ payaɣ-ɩ hɩla ana ɛzɩ payaʋ ɛyʋ se “wiyaʋ” yaa “ɛjaɖɛ ñʋʋdʋ” yɔ. Ɛsɔ heyi-ɖʋ se payaɣ-ɩ se Yahve yaa Yehowa. Egipiti Lɩʋ 3:15 yɔɔdʋʋ se: “Ŋŋheyi Izrayɛɛlɩ piya se Yahve (yaa Yehowa) . . . mɩ-caanaa tɛ Ɛsɔ, Abraham tɛ Ɛsɔ, Izaakɩ tɛ Ɛsɔ, Yakɔɔb tɛ Ɛsɔ tiyini-m mɩ-cɔlɔ; ma-hɩɖɛ lɛ mbʋ tam, nɖɩ pakaɣ-m yaʋ pɩnzɩ nɛ pɩnzɩ.” Bibl mayaa labɩnɩ Ɛsɔ hɩɖɛ tʋmɩyɛ tam kudokiŋ sakɩyɛ. Yehowa sɔɔlaa se ŋtɩlɩ ɛ-hɩɖɛ nɛ ŋlabɩnɩ-ɖɩ tʋmɩyɛ. Eheyi-ŋ ɛ-hɩɖɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛsɔɔlaa se ŋkɛ ɛ-taabalʋ.

15. Ɛsɔ hɩɖɛ Yehowa tɔbʋʋ lɛ suwe?

15 Ɛsɔ hɩɖɛ Yehowa tɔbʋʋ lɛ suwe? Ðɩ-tɔbʋʋ lɛ se Ɛsɔ kɛ weyi eyeki nɛ tɔm ndʋ ɛyɔɔdʋʋ yɔ tɩlakɩ, yaa weyi eyeki nɛ ɛ-kaɖʋsɩ tɩŋa lakɩ ɖeyi ɖeyi yɔ. Nabʋyʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ pɩkaɣ-ɩ nʋmɔʋ se ɛla mbʋ ɛsɔɔlaa yɔ. Yehowa ɖeke pɩzɩɣna nɛ ɛwɛɛnɩ hɩɖɛ nɖɩ.a

16, 17. Ɛbɛ yɔɔ payaɣ Ɛsɔ se (a) Ðoŋ Tɩŋa Tʋ? (b) Tam Tam Ɛsɔ? (c) Lɩzɩyʋ?

16 Keɣa 82:18 yɔɔdɩ Yehowa yɔɔ se: “Ñe-ɖeke na Kɩbaɣlʋ, Kɩlɩm.” Natʋ 15:3 yɔɔdʋʋ ɖɔɖɔ se: “Ña-tʋma paɣlaa nɛ awɛ ɖeu [Yehowa] Ɛsɔ, pɩtɩŋa pɩ-Tʋ; ña-nʋmɔŋ wɛ siɣsiɣ nɛ ɩtʋʋzɩ yiɣ yiɣ, hayɩ, ajɛɛ Wiyaʋ.” Pɩtɩŋa pɩ-Tʋ yaa Ðoŋ Tɩŋa Tʋ tɔbʋʋ lɛ suwe? Pʋ-tɔbʋʋ lɛ sɛ Yehowa kpaɖɩnɩ ɖoŋ kedeŋa kpeekpe yɔɔ. Pɩtasɩ lɛ, Keɣa 89:2 yɔɔdɩ Yehowa yɔɔ se: “Ŋkɛ Ɛsɔ paa ɛzɩmtaa” yaa Tam Tam Ɛsɔ. Nɛ pʋ-tɔbʋʋ lɛ sɛ Ɛsɔ fɛyɩnɩ ɖɩtɛnɖɛ, ɛwɛɣ mbʋ tam tam. Pɩwɩlɩɣ se ɛmʋnɩ ñamtʋ siŋŋ!

17 Yehowa ɖeke kɛnɩnɩ Lɩzɩyʋ. Natʋ 4:11 yɔɔdʋʋ se: “Pɩmʋnɩ-ŋ, hayɩ [Yehowa] ɖɛ-Ɛsɔ, se ŋmʋ samtʋ, hɩɖɛ ɖʋʋ nɛ ɖoŋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ñalɩzɩnɩ kedeŋa ñɔ-sɔɔlɩm taa, kataafɛyɩ nɛ ñɔ-sɔɔlɩm taa ŋlɩzɩ-kɛ.” Toovenim, kpaɣnɩ ɛsɔdaa tiyiyaa, tɩɩnzɩ nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ ɛsɔdaa nɛ ŋkɔɔ tɩŋ nɛ i-pee ndɩ ndɩ weyi ɩwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, nɛ kpakpasɩ nzɩ sɩwɛ lɩm tɛɛ yɔ, pɩtɩŋa payɩ Yehowa lɩzɩnɩ-pʋ!

ŊPƖZƖƔ NƐ ŊKƐ ƐSƆ TAABALƲ?

18. Ɛbɛ yɔɔ nabɛyɛ maɣzɩɣ se paapɩzɩɣ nɛ pɛkɛ Ɛsɔ taabalaa kaaʋ? Ɛlɛ suwe Bibl ñɔyɔɔdʋʋ?

18 Nabɛyɛ kalɩɣ Yehowa yɔɔ tɔm lɛ, sɔɔndʋ kpaɣ-wɛ nɛ samtʋ hɩla wena ɛwɛna yɔ nɛ pamaɣzɩɣ se ɛzɩma Ɛsɔ mʋnɩ samtʋ, ɛwɛɛ ɖoŋ pɩdɩɩfɛyɩ nɛ ɛwɛɛ ɖɔɖɔ ɖooo ɛsɔdaa yɔ pʋyɔɔ lɛ, ɛlakɩ ɛzɩma nɛ ɛmaɣzɩɣ ɖa ɛyaa mba ɖɩtɩlɩɩ pʋyʋ yɔ ɖɔ-yɔɔ? Ɛlɛ lɩmaɣza ana Ɛsɔ sɔɔlaa se ɖɩwɛnɩ ɛ-yɔɔ? Aayɩ. Yehowa sɔɔlaa se ɛñɔtɩnɩ-ɖʋ kpam. Pʋyɔɔ Bibl heyiɣ-ɖʋ se: “Etiposini ɖa-taa nɔɔyʋ.” (Tʋma Labʋ 17:27) Ɛsɔ sɔɔlaa se ŋñɔtɩnɩ-ɩ kpam. Ye ŋlabɩ mbʋ yɔ, ɛ-maɣmaɣ ɛyɔɔdaa se ‘ɛñɔtʋʋnɩ-ŋ.’​—Yakubu 4:8.

19. (a) Ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla nɛ ŋkɛ Ɛsɔ taabalʋ? (b) Yehowa wɛtʋ tɩŋa taa lɛ, ndʋ kɩlɩ-ŋ kɛdɩnʋʋ?

19 Ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla nɛ ŋkɛ Ɛsɔ taabalʋ? Yesu yɔɔdaa se: “Nɛ tamtam wezuu kɛlɛ ña-tɩlʋʋ se ñe-yeke koŋ Ɛsɔ siŋŋ nɛ weyi ŋtiyi-i yɔ ɛ-tɩlʋʋ, Yesu Krɩstʋ.” (Yohanɛɛsɩ 17:3) Ye mbʋ, wolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋkpɛlɩkɩɣ nɛ pɩsa nɛ ŋtɩlɩ Yehowa nɛ Yesu camɩyɛ. Ye ŋlakɩ mbʋ yɔ, ŋkaɣ hiɣu wezuu maatɛŋ. Ðɩɩtɛm kpɛlɩkʋʋ se “Ɛsɔ kɛ sɔɔlɩm.” (1 Yohanɛɛsɩ 4:16) Ɛlɛ ɛtasɩ wɛnʋʋ ɖɔɖɔ wɛtʋ kɩbandʋ sakɩyɛ. Bibl heyiɣ-ɖʋ se Ɛsɔ kɛ “pʋtɔdɩyɛ nayʋ nɛ hɛndɩyʋ, suuɖu tʋ . . . nɛ tʋtʋyɛ tʋ.” (Egipiti Lɩʋ 34:6) Yehowa kɛ ‘weyi ɛwɛ ɖeu nɛ ekpeɣu yɔ.’ (Keɣa 85:5) Ɛsɔ ɖɔkʋʋ ɛ-tɩ, nɛ ɛlakɩ ɛ-tɔm yɔɔ ɖɔɖɔ. (2 Pɩyɛɛrɩ 3:9; Keɣa 17:26) Ŋŋkalɩɣ Bibl lɛ, ŋkaɣ ɛ-yɔɔ tɔm sakɩyɛ kpɛlɩkʋʋ nɛ ŋtɩlɩ ɛ-wɛtʋ kɩbandʋ lɛɛtʋ ɖɔɖɔ.

20-22. (a) Paa ŋŋnaɣ Ɛsɔ yɔ, ɛbɛ ŋpɩzɩɣ ŋla nɛ ŋñɔtɩnɩ-ɩ? (b) Ye nabɛyɛ iheyiɣ-ŋ se ŋtaatasɩ Bibl kpɛlɩkʋʋ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ŋla?

20 Paa ŋŋnaɣ Ɛsɔ yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋñɔtɩnɩ-ɩ yaa we? (Yohanɛɛsɩ 1:18; 4:24; 1 Timootee 1:17) Ye ŋkpɛlɩkɩɣ ɛ-tɔm Bibl taa yɔ, pɩsɩɣnɩ-ŋ nɛ ŋtɩlɩ-ɩ camɩyɛ. (Keɣa 26:4; Roma 1:20) Ŋwɛɣ ŋkpɛlɩkɩɣ nɛ ŋɖɛɣnɩ ɛzɩdaa lɛ, sɔɔlɩm mbʋ ŋwɛnɩ ɛ-yɔɔ yɔ, pɩwɛɣ nɛ pɩpaɣlɩɣ nɛ pɩɖɛɣnɩ ɛzɩdaa ɖɔɖɔ nɛ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋñɔtɩnɩ-ɩ kpam.

Caja nɔɔyʋ kpaɣ ɛ-pɩyalʋ ɛ-hazasɩ yɔɔ nɛ pɔcɔŋnɩ wondu kɩlɩzɩtʋ

Paa caja weyi ɛsɔɔlɩ e-piya, ɛlɛ ɖa-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, ɛlɛ sɔɔlɩ-ɖʋ nɛ pɩkpaɖɩ

21 Ŋkaɣ tɩlʋʋ se Yehowa kɛ ɖa-Caa. (Maatiyee 6:9) Ɛnʋ hanɩ-ɖʋ wezuu nɛ ɛsɔɔlaa se piɖeni-ɖʋ ɖe-wezuu caɣʋ taa camɩyɛ. Mbʋ ɖɔɖɔ paa caja kʋsɔɔlʋ weyi lɛ, ɛsɔɔlaa se piɖeni e-piya. (Keɣa 35:10) Ye mbʋ, ɛzɩ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋkɛ Ɛsɔ taabalʋ. (Yakubu 2:23) Waɖɛ sɔsɔɖɛ nɖɩ lɛ mbʋ yɔ! Yehowa weyi ɛkɛ kedeŋa kpeekpe Lɩzɩyʋ yɔ, ɛsɔɔlaa se ŋkɛ ɛ-taabalʋ!

22 Nabɛyɛ pɩzɩɣ nɛ peheyi-ŋ se ŋtaatasɩ Bibl kpɛlɩkʋʋ. Sɔɔndʋ kpaɣ-wɛ se ŋtaakɔɔ nɛ ŋlɩɩ Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ nɖɩ ɖɩ-taa ŋwɛɛ yɔ. Ɛlɛ taayele kaaʋ nɛ nɔɔyʋ ɖɩɣ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩsɩɣnɩ-ŋ se ŋpɩsɩ Ɛsɔ taabalʋ yɔ. Nɔɔyʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛkɛ ña-taabalʋ kɩbanʋ nɛ pɩtalɩ Yehowa.

23, 24. (a) Ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se ŋwolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋpɔzʋʋ tɔm? (b) Tɔm ndʋ ɖɩkaɣ kpɛlɩkʋʋ ñʋʋ ŋgʋ kɩkɔŋ yɔ kɩ-taa?

23 Alɩwaatʋ ndʋ ŋkpɛlɩkɩɣ Bibl yɔ, kɩ-tɔm natʋyʋ taa nɩʋ kaɣ-ŋ labʋ kaɖɛ. Pɩtaacɛyɩ-ŋ se ŋkɩlɩɣ tɔm pɔzʋʋ nɛ fɛyɛ ɛtaakpa-ŋ se ŋpɔzɩ nɛ pasɩnɩ-ŋ. Yesu tɔm se pɩwɛɛ se ɖiluzuu ɖa-tɩ ɛzɩ piya cikpesi yɔ. (Maatiyee 18:2-4) Piya pɔzʋʋ tɔm pɩdɩɩfɛyɩ nɛ Ɛsɔ sɔɔlaa se ŋnɩɩ tɔm ndʋ ŋpɔzʋʋ yɔ tɩ-taa. Ye mbʋ, kpɛlɩkɩ Bibl camɩyɛ nɛ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋtisi se tɔm ndʋ ŋkpɛlɩkɩɣ yɔ, tɩkɛ toovenim siŋŋ.​—Kalɩ Tʋma Labʋ 17:11.

24 Bibl kpɛlɩkʋʋ kɛnɩ nʋmɔʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ŋpɩzɩɣ ŋtɩŋna nɛ ŋtɩlɩ Yehowa camɩyɛ yɔ. Ñʋʋ ŋgʋ kɩkɔŋ yɔ, kɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩtɩlɩ mbʋ pɩwɩlɩɣ se Bibl wɛ ndɩ nɛ takayɩsɩ lɛɛsɩ yɔ.

a Ye hɩɖɛ ɖɩnɛ ɖɩfɛyɩ ñe-Bibl taa yaa ŋsɔɔlaa se ŋkpɛlɩkɩ ɖɩ-yɔɔ tɔm yɔ, ɖitendi-ŋ, kalɩ Tɩnaɣ yɔɔ tɔm 1.

LƖMAƔZA SƆSƆNA

TOOVENIM TƆM 1: AKƐ ƐSƆ TOOVENIM TƲ?

“Ñalɩzɩnɩ kedeŋa.”​—Natʋ 4:11

Tɔm ndʋ Bibl wɩlɩɣ Ɛsɔ toovenim tʋ yɔɔ?

  • Natʋ 15:3

    Ɛkɛnɩ Ðoŋ Tɩŋa Tʋ, ɛnʋ kɩlɩnɩ ɖoŋ kedeŋa kpeekpe yɔɔ.

  • Keɣa 89:2

    Ɛwɛ paa ɛzɩmtaa.

  • Maatiyee 6:9

    Ɛsɔ kɛ ɖa-Caa.

    Ɛsɔɔlaa se piɖeni-ɖʋ ɖe-wezuu caɣʋ taa siŋŋ.

  • Tʋma Labʋ 17:27

    Ɛsɔɔlaa se ɛñɔtɩnɩ-ɖʋ kpam.

TOOVENIM TƆM 2: ƐSƆ WƐNƖ HƖÐƐ

“Yahve [yaa Yehowa] . . . ma-hɩɖɛ lɛ mbʋ tam.”​—Egipiti Lɩʋ 3:15

Ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ Ɛsɔ hɩɖɛ?

  • Egipiti Lɩʋ 3:15

    Lone nɖɩ Ɛsɔ wɛna yɔ ɖɩ-yɔɔ payaɣ-ɩ se “Ɛsɔ” yaa “Kɩbaɣlʋ,” ɛzɩ payaʋ ɛyʋ se “wiyaʋ” yaa “ɛjaɖɛ ñʋʋdʋ” yɔ. Ɛlɛ Yahve yaa Yehowa kɛnɩ Ɛsɔ hɩɖɛ maɣmaɣ. Ɛyɔɔdɩ ɖɩ-tɔm se: “Ma hɩɖɛ lɛ mbʋ tam, nɖɩ pakaɣ-m yaʋ pɩnzɩ nɛ pɩnzɩ.” Ye mbʋ, Yehowa sɔɔlaa se payaa-ɩ nɛ ɛ-hɩɖɛ.

  • Egipiti Lɩʋ 3:14

    Ɛ-hɩɖɛ tɔbʋʋ lɛ se: “Eyeki nɛ pɩlakɩ.” Yehowa lɩzɩnɩ pɩtɩŋa payɩ, ye mbʋ, ɛpɩzɩɣ eyele nɛ tɔm ndʋ payɩ ɛyɔɔdaa yɔ, tɩla.

TOOVENIM TƆM 3: YEHOWA SƆƆLƖ-ÐƲ

“Ɛsɔ kɛ Sɔɔlɩm.”​—1 Yohanɛɛsɩ 4:8

Ɛzɩma Ɛsɔ wɩlɩɣ-ɖʋ sɔɔlɩm?

  • Egipiti Lɩʋ 34:6; Keɣa 36:28

    Ɛnaɣ ɖa-pʋtɔdɩyɛ nɛ ɛnɩɣ ɖa-wɩzasɩ. Ɛsɔɔlɩ toovenim nɛ siɣsiɣ wɛtʋ.

  • Keɣa 85:5

    Ekpeɣu-ɖʋ ɖa-kɩwɛɛkɩm.

  • 2 Pɩyɛɛrɩ 3:9

    Ɛwɛ suuɖu.

  • Keɣa 17:26

    Ɛlakɩ ɛ-tɔm yɔɔ.

TOOVENIM TƆM 4: ƐSƆ MAƔZƖƔ ÐƆ-YƆƆ

“Ɩɖʋzɩ [mɩ-nɩɣzɛ] kpeekpe e-nesi tɛɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛcɔŋnɩ mɩ-yɔɔ.”​—1 Pɩyɛɛrɩ 5:7

Ɛbɛ wɩlɩɣ se toovenim lɛ, Ɛsɔ maɣzɩɣ ɖɔ-yɔɔ?

  • Keɣa 36:9-11

    Yehowa ɖʋwa se eyeki nɛ kʋñɔmɩŋ sɩɩ tɩnaɣ nɛ ɛñɔɔzɩ mbʋ payɩ ɛyaa kɩdɛkɛdaa wɛɛkaa yɔ.

  • Yakubu 4:8

    Yehowa sɔɔlaa se ŋñɔtɩnɩ-ɩ kpam.

  • Yohanɛɛsɩ 17:3

    Ye ŋkpɛlɩkaa nɛ ŋtɩlɩ Ɛsɔ camɩyɛ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ŋ nɛ ŋpɩzɩ ŋsɔɔlɩ-ɩ nɛ ña-laŋɩyɛ pilim.

    Kabɩyɛ Takayɩsɩ (1982-2025)
    Lɩɩ
    Sʋʋ pɩ-taa
    • Kabɩyɛ
    • Tayɩ
    • Ɛzɩma ŋsɔɔlaa se pɩla yɔ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ɛzɩma pɩwɛɛ se pala tʋmɩyɛ yɔ
    • Tɔm kɩmɛsɩtʋ yɔɔ paɣtʋ
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Sʋʋ pɩ-taa
    Tayɩ