Nabʋyʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ pɩpadɩ ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa nɛ pɔtɔlɩ

1-2. (a) Tɔm ndʋ tɔm mayʋ nɔɔyʋ mawa? (b) Nɛ ɛbɛ tɔm ɖɩkaɣ yɔɔdʋʋ tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa?

SƆNƆ, ɛyaa miiliyɔɔwaa sakɩyɛ tɔŋ se petisiɣ Yesu yɔɔ, ɛlɛ paatisiɣ tɔm ndʋ ɛwɩlaa yɔ tɩ-yɔɔ. (2 Tim. 4:3, 4) Pʋyɔɔ tɔm mayʋ nɔɔyʋ pɔzaa se: “Ye sɔnɔ, ɛyʋ nɔɔyʋ ɛzɩ Yesu yɔ ɛwɛ ɖɛ-hɛkʋ taa nɛ ɛyɔɔdɩ tɔm ɛzɩ Yesu kaayɔɔdʋʋ yɔ . . . , ɛzɩ ɖɩkaɣ-ɩ lɔʋ ɛzɩ paalɔʋ Yesu pɩlakɩ pɩnzɩ kudokiŋ naalɛ yɔ? . . . Ndʋ ɛyaa kɩlɩ cosuu yɔ ndʋ yɔ: ‘Ɛɛɛ ɖɩlɔʋ-ɩ.’”

² Kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa, ɛyaa sakɩyɛ kaanɩ Yesu wɩlɩtʋ nɛ pana ɛlabɩ maamaaci lakasɩ; ɛlɛ pekizi se paawɛɣnɩ tisuu ɛ-yɔɔ. Ɛbɛ yɔɔ? Tɔm ñʋʋ ŋgʋ kɩɖɛwa yɔ kɩ-taa, ɖɩna lɩmaɣza naanza wena a-yɔɔ ɛyaa lɔ Yesu yɔ. Iyele nɛ ɖɩna lɩmaɣza naanza lɛɛna. Ðɩkaɣ naʋ ɖɔɖɔ mbʋ pʋyɔɔ sɔnɔ, ɛyaa lɔʋ Yesu wayɩ tɩŋɩyaa nɛ mbʋ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ nabʋyʋ ɛtaaɖɩɣ-ɖʋ nʋmɔʋ se ɖɩtaasɛɛ Yehowa yɔ.

(1) YESU TAAÐƲ TƲKAƔ ƐYAA TAA

3. Ɛbɛ Yesu laba nɛ piyele nɛ nabɛyɛ lɔ-ɩ?

³ Yesu kaawɛ tɛtʋ yɔɔ lɛ, ɛkpaɣ ɛ-alɩwaatʋ nɛ ɛ nɛ ɛyaa ndɩ ndɩ pacaɣ. Ɛ nɛ ñɩm tɩnaa nɛ ɖoŋ tɩnaa pɛkpɛndaa nɛ pɔtɔɔ tɔɔnaɣ. Nɛ ɛkpaɣ ɛ-alɩwaatʋ ɖɔɖɔ nɛ ɛ nɛ kʋñɔndɩnaa nɛ mba pɛfɛyɩnɩ ɖoŋ nɩɩyɩ yɔ pacaɣ. Pɩtasɩ lɛ, ɛnaɣaɣ mba lalaa yaɣ-wɛ se pɛkɛ kɩwɛɛkɩm laɖaa yɔ pa-pʋtɔdɩyɛ. Tɩ kpazɩyaa nabɛyɛ lɔ Yesu mbʋ ɛlaba yɔ pʋyɔɔ. Pɔpɔzɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se: “Ɛbɛ yɔɔ mɩ nɛ lambuu mʋyaa nɛ kɩwɛɛkɩm laɖaa ɩkpɛndɩɣ nɛ ɩtɔkɩ nɛ ɩñɔʋ?” Peeɖe Yesu cosaa se: “Ɛyaa mba pɛwɛnɩ pa-alaafɩya yɔ, pɩtɩkɛ mba pɩpɔzʋʋ ɖɔkɔtɔ, ɛlɛ mba pɩwɩɣ-wɛ yɔ mba pɩpɔzʋʋ ɖɔkɔtɔ. Pɩtɩkɛ ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa mɔnkɔm yaʋ, ɛlɛ kɩwɛɛkɩm laɖaa mɔnkɔm yaʋ se pekpiɖi pa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ.”—Luka 5:29-32.

4. Ɛzɩ nayʋ Izaayii yɔɔdʋʋ yɔ, ɛbɛ pɩɩwɛɛ se Yuuda ñɩma ɩɖaŋ se pakaɣ labʋ Mesiya?

⁴ Suwe Masɩ yɔɔdʋʋ? Alɩwaatʋ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ Mesiya kɔŋ lɛ, nayʋ Izaayii kaayɔɔdɩ ɛ-tɔm se ɛkaɣ kɛʋ weyi ɛjaɖɛ ɛɛwɛɣnɩ tisuu ɛ-yɔɔ yɔ. Natʋ tɔm kaayɔɔdaa se: “Ɛɛcaɣ kʋzɔɔtʋ nɛ ɛkɛ ɛyaa taa tɔyaɣ . . . nɛ pɩwɛɛ ɛzɩ ɖiihuuzi ɖɛ-ɛsa yɔɔ ɛ-cɔlɔ yɔ, ɖinimi-i, ɖɩtaayaa-ɩ se pʋyʋ.” (Iza. 53:3) Natʋ tɔm kaayɔɔdaa se Mesiya kaɣ kɛʋ kʋzɔɔtʋ pʋyʋ ‘ɛyaa ɛsɩndaa,’ ye mbʋ pɩɩwɛɛ se kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa Yuuda ñɩma ɩɖaŋ se pakaɣ lɔʋ Yesu.

5. Lɩmaɣza wena ɛyaa sakɩyɛ wɛnɩ Yesu wayɩ tɩŋɩyaa yɔɔ sɔnɔ?

⁵ Ɛzɩ ɖɩkatɩɣ kaɖɛ nɖɩ sɔnɔ ɖɔɖɔ? Ɛɛɛ. Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa sakɩyɛ taa lakɩ leleŋ alɩwaatʋ ndʋ ɛyaa mba pa-hɩla sɛwa, pɛwɛnɩ ñɩm yaa lalaa cɔŋnɩ-wɛ se pɛwɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ yɔ powoki pa-agbaa taa yɔ. Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa mba, pamʋʋ ɛyaa mba pa-agbaa taa, paa paba ɩlakɩ mbʋ Yehowa paɖɩɣ yɔ. Ɛlɛ Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa mba pɛ-ɛsɩndaa lɛ, Yehowa sɛyaa kpekpeka tɩnaa nɛ mba pe-wezuu caɣʋ wɛ ɖeu yɔ patɩlɩɩ pʋyʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyaa maɣzɩɣ se pa-hɩla tɩsɛɛ. Ɛzɩ Pɔɔlɩ yɔɔdʋʋ yɔ, Ɛsɔ lɩzɩ ɛyaa mba pɛwɛ ɛzɩ “wondu ndʋ peniŋ-tʋ yɔ.” (1 Kɔr. 1:26-29) Paa mbʋ yɔ, Yehowa ɛsɩndaa lɛ, ɛ-sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa tɩŋa mʋ ñɩm.

6. Ɛzɩ pɔyɔɔdʋʋ Maatiyee 11:25, 26 taa yɔ, ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Yesu wɛtʋ?

⁶ Ɛbɛ kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖitaalesi ɖe-tisuu? (Kalɩ Maatiyee 11:25, 26.) Taayele nɛ lɩmaɣza wena ɛyaa wɛnɩ Ɛsɔ samaɣ yɔɔ yɔ, awɛɛnɩ ɖoŋ ñɔ-yɔɔ. Tɩlɩ se Yehowa tɩŋɩɣnɩ mba poluzuu pa-tɩ yɔ pe-ɖeke pɔ-yɔɔ na nɛ ɛlakɩ ɛ-sɔɔlɩm. (Keɣa 137:6) Ɛtɩŋnɩ mba ɛyaa kpakɩɣ-wɛ se patɩkɛ lɔŋsɩnɖaa nɛ patɩla sukuli yɔ pɔ-yɔɔ nɛ ɛla wondu sakɩyɛ, maɣzɩ pɩ-yɔɔ nɛ ɛna.

(2) YESU KULI CƐTƖM WƖLƖTƲ YƆƆ

7. (a) Ɛbɛ yɔɔ Yesu ya Farɩsɩ mba se pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ tɩnaa? (b) Nɛ ɛzɩma palaba?

⁷ Yesu alɩwaatʋ taa, ɛlabɩ abalɩtʋ nɛ ekuli Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa tɛ pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ lakasɩ yɔɔ. Ɛwɩlaa se Farɩsɩ mba kɛ pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ tɩnaa mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pamaɣzɩɣ ɛzɩma pasaŋ pe-nesi yɔ pɩ-yɔɔ nɛ pɩkɩlɩ ɛzɩma pɔcɔnɩ pa-lʋlɩyaa yɔɔ yɔ. (Mat. 15:1-11) Pɩtɩla Yesu tɔm ɖɩɣzɩ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa. Pʋyɔɔ pɔpɔzɩ-ɩ se: “Ŋnawa se Farɩsɩ mba nɩ tɔm ndʋ ŋyɔɔdaa yɔ lɛ, pituuli-wɛ?” Yesu cosi se: “Tɩʋ ŋgʋ man-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɛtɩsɔ yɔ, pakaɣ-kʋ kpɛzʋʋ. Iyele-wɛ. Nʋmɔʋ wɩlɩyaa yʋlʋmaa pɛkɛnaa. Ye yʋlʋm ɛwɩlɩɣ yʋlʋm nʋmɔʋ yɔ, pa-naalɛ pakaɣ tɔlʋʋ pɔʋ taa.” (Mat. 15:12-14) Paa tɔm ndʋ Yesu yɔɔdaa yɔ tiyeba nɛ pɩwɩzɩ Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa yɔ, Yesu tiyele yɔɔdʋʋ toovenim.

8. Ɛzɩma Yesu wɩlaa se mbʋ pɩ-yɔɔ Ɛsɔ sɛtʋ agbaa tisiɣ yɔ pɩtɩŋa pɩɩkɛdɩɣnɩ Ɛsɔ?

⁸ Yesu wɩlaa ɖɔɖɔ se Ɛsɔ sɛtʋ natʋyʋ kɛ cɛtɩm. Ɛtɩyɔɔdɩ se mbʋ pɩ-yɔɔ Ɛsɔ sɛtʋ agbaa tɩŋa tisiɣ yɔ pɩwɛ ɖeu Ɛsɔ ɛsɩndaa. Ɛlɛ ɛlɩzɩ pɩ-taa se ɛyaa sakɩyɛ kaɣ wɛʋ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩwɛ yɛlɛlɛ nɛ kiwokini ɖɩzʋʋ taa yɔ kɩ-taa, piyele nɛ ɛyaa pazɩ yem kaɣnɩ wɛʋ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩwɛ sɔɖɩɩɩ nɛ kiwokini wezuu taa yɔ kɩ-taa. (Mat. 7:13, 14) Ɛyɔɔdɩ kpayɩ se nabɛyɛ kaɣ tɔm se pɛsɛɣ Ɛsɔ ɛlɛ toovenim taa lɛ paasɛɣ-ɩ. Ɛpaɣ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se: “Ɩɖaŋ mɩ-tɩ nɛ cɛtɩm nayaa mba pɔkɔŋ mɩ-yɔɔ ɛzɩ heŋ yɔ, ɛlɛ pa-taa kiŋ lɛ, pɛkɛ ñɩtʋ taa hasɩ nzɩ ñɔɔsɩ wɩɣ-sɩ siŋŋ yɔ. Ɩkaɣ-wɛ tɩlʋʋ nɛ pe-pee.”—Mat. 7:15-20.

9. Cɛtɩm wɩlɩtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ Yesu kulaa yɔ tɩ-taa natʋyʋ lɛ ndʋ?

⁹ Suwe Masɩ yɔɔdʋʋ? Bibl taa natʋ tɔm kaayɔɔdaa se kpekpeka ŋga Mesiya kaɣ wɛnʋʋ Yehowa ɖɩɣa yɔɔ yɔ, kakaɣ-ɩ ñaɣʋ. (Keɣa 68:10; Yoh. 2:14-17) Kpekpeka ŋga, keseɣti Yesu nɛ ekuli cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ wɩlɩtʋ nɛ tɩ-lakasɩ yɔɔ. Kɩɖaŋ nɩɩyɩ yɔ: Farɩsɩ mba wɛnɩ tisuu se kalɩzaɣ ɛɛsɩkɩ, ɛlɛ Yesu ñawɩlaa se sɩɖaa ɖiɣni ɖou. (Yoh. 11:11) Saduki mba taatisiɣ sɩɖaa femtu yɔɔ, ɛlɛ Yesu ñaafezi ɛ-taabalʋ Lazaarɩ. (Yoh. 11:43, 44; Tʋma 23:8) Farɩsɩ mba wɩlaɣ se mbʋ payɩ pɩtalɩɣ-ɖʋ nɛ mbʋ ɖɩlakɩ yɔ, ɖoŋ nɩɩyɩ yaa Ɛsɔ cɔlɔ pɩlɩnaa. Ɛlɛ Yesu ñawɩlaa se ɛyaa pɩzɩɣ nɛ palɩzɩ se pɛsɛɣ Ɛsɔ yaa paasɛɣ-ɩ.—Mat. 11:28.

10. Sɔnɔ ɛbɛ yɔɔ ɛyaa sakɩyɛ lɔʋ-ɖʋ?

¹⁰ Ɛzɩ ɖɩkatɩɣ kaɖɛ nɖɩ sɔnɔ ɖɔɖɔ? Ɛɛɛ. Ɛyaa sakɩyɛ lɔʋ-ɖʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɖɩtɩŋɩɣnɩ Bibl yɔɔ nɛ ɖɩwɩlɩɣ ɛyaa se Ɛsɔ sɛtʋ wɩlɩtʋ natʋyʋ kɛ cɛtɩm. Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa wɩlɩɣ mba peɖiyiɣ yɔ se Ɛsɔ hɔŋ kañatʋ tɩnaa nɩŋgbaaŋ miŋ maatɛŋ taa. Patɩŋɩɣnɩ cɛtɩm wɩlɩtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ nɛ pɛwɛɣnɩ ɖoŋ ɛyaa yɔɔ. Mba pɛsɛɣ Yehowa, Ɛsɔ sɔɔlɩm tʋ yɔ, pokuluu cɛtɩm wɩlɩtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ. Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa wɩlɩɣ ɖɔɖɔ se kalɩzaɣ ɛɛsɩkɩ. Ye wɩlɩtʋ ndʋ tɩkɛ toovenim yɔ, pɩtɩcɛyɩ se patasɩ ɛyaa fezuu. Ðɩwɩlɩɣ se wɩlɩtʋ ndʋ tɩtɩlɩɩnɩ Bibl taa. Paa Ɛsɔ sɛtʋ agbaa sakɩyɛ ɩwɩlɩɣ se mbʋ payɩ ɖɩlakɩ yɔ ɖoŋ nɩɩyɩ yaa Ɛsɔ ɛɛtɛm ɖʋʋ se mbʋ pɩkɔŋ labʋ yɔ, ɖa lɛ ɖɩwɩlɩɣ se ɛyʋ wɛnɩ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ nɛ ɛpɩzɩɣ nɛ ɛlɩzɩ se ɛsɛɣ Ɛsɔ. Ɛzɩma Ɛsɔ sɛtʋ agbaa ñʋndɩnaa lakɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖikuluu pɛ-cɛtɩm wɩlɩtʋ yɔɔ yɔ? Ðoŋ ɖoŋ lɛ pɩwɩzɩɣ-wɛ!

11. Ɛzɩ Yesu tɔm ndʋ pama-tʋ Yohanɛɛsɩ 8:45-47 taa yɔ tɩwɩlʋʋ yɔ, ɛbɛ Ɛsɔ sɔɔlaa se ɛ-samaɣ ɛla?

¹¹ Ɛbɛ kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖitaalesi ɖe-tisuu? Ye ɖɩsɔɔlɩ toovenim yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩwɛɛnɩ tisuu tɔm ndʋ Ɛsɔ yɔɔdʋʋ yɔ tɩ-yɔɔ nɛ ɖɩñam-tʋ. (Kalɩ Yohanɛɛsɩ 8:45-47.) Ðɩɩkaɣ lɔʋ toovenim kpa ɛzɩ Sataŋ Eleeu lɔʋ toovenim yɔ. Ðɩɩkaɣ labʋ nabʋyʋ mbʋ pɩkaɖɩɣnɩ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ ɖitisiɣ yɔ. (Yoh. 8:44) Ɛsɔ sɔɔlaa se ɛ-samaɣ ekizi mbʋ pɩkɛ kɩdɛkɛdɩm yɔ nɛ kɔñɔɔnɩ mbʋ pɩkɛ kɩbam yɔ, ɛzɩ Yesu kaalabʋ yɔ.—Roma 12:9; Ebr. 1:9.

(3) PAANAZƖ YESU

12. Yuuda mba sakɩyɛ lɔ Yesu ɛzɩma pakʋ-ɩ yɔ pʋyɔɔ. Ɛbɛ yɔɔ?

¹² Lɩmaɣzɩyɛ lɛɛɖɛ nɖɩ yɔɔ Yuuda mba kaalɔ Yesu? Pɔɔlɩ yɔɔdaa se: “Ðisusuu Krɩstʋ weyi pakamɩ-ɩ sizika yɔɔ yɔ, ɛkɛnɩ Yuuda mba mbʋ pituuluu yɔ.” (1 Kɔr. 1:23) Yuuda mba sakɩyɛ lɔ Yesu ɛzɩma pakamɩ-ɩ nazɩm sizika yɔɔ yɔ pʋyɔɔ. Ɛbɛ yɔɔ? Pɛ-ɛsɩndaa lɛ, Yesu kɛ kɩwɛɛkɩm laɖʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ pakʋ-ɩ sizika yɔɔ, pʋyɔɔ pekizaa se paatisiɣ se ɛnʋ kɛnɩ Mesiya.—Wp. 21:22, 23.

13. Mba pɔlɔ Yesu yɔ, tɔm ndʋ yɔɔ pataasɔɔlɩ se petisi?

¹³ Yuuda ñɩma mba pɔlɔ Yesu yɔ, petitisi se ɛtɩwɛɛkɩ nabʋyʋ, petitisi se pakʋ ɛ-tɔm kɩkʋʋ nɛ petitisi se pomuli-i kimuluu. Mba pahʋ Yesu tɔm yɔ, patɩhʋʋ-tʋ siɣsiɣ. Yuuda mba tɔm ɖɩhʋyɛ sɔsɔɖɛ taa tɔm hʋyaa kpeɣli lɛɛ lɛɛ se pahʋʋ Yesu tɔm nɛ patɩɖɔ tɔm hʋʋ paɣtʋ yɔɔ. (Luka 22:54; Yoh. 18:24) Tɔm hʋyaa taawɛɛ siɣsiɣ alɩwaatʋ ndʋ pewelisaɣ tɔm ndʋ ɛyaa yɔɔdaɣ se pakaɖɩnɩ Yesu yɔ. Ðɔɖɔ lɛ, pañɩnɩ cɛtɩm aseɣɖe tɔm Yesu yɔɔ se pɩsa nɛ pakʋ-ɩ. Ɛlɛ patɩpɩzɩ nɛ pehiɣ tɔm natʋyʋ, ɖɩnɛ ɛlɛ cɔjɔ sɔsɔ ñaɣ pana se ɛla nɛ Yesu yɔɔdɩ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ natʋyʋ nɛ patɩŋnɩ tɩ-yɔɔ nɛ pɔtɔ se ɛɖɔ wɛɛ. Lakasɩ nzɩ sɩkaɖɩnɩ paɣtʋ. (Mat. 26:59; Mark. 14:55-64) Pefezi Yesu nɛ sɩɖaa taa nɛ pɩtɛ lɛ, tɔm hʋyaa mba pɛhɛyɩ Roma sɔɔjanaa mba paɖaŋaɣ Yesu pɩlaʋ yɔɔ yɔ “liidiye pɔɔyɩsɩ sakɩyɛ” se pɩsa nɛ pɛyɛlɩnɩ cɛtɩm tɔm ndʋ tɩwɩlɩɣ mbʋ pʋyɔɔ Yesu pɩlaʋ wɛ kpɛɖɛ yɔ.—Mat. 28:11-15.

14. Suwe Masɩ kaayɔɔdɩ Mesiya sɩm yɔɔ?

¹⁴ Suwe Masɩ yɔɔdʋʋ? Yesu alɩwaatʋ taa Yuuda mba sakɩyɛ taamaɣzɩ se pɩkaɣ pɔzʋʋ se Mesiya ɛsɩ. Ɛlɛ na tɔm ndʋ Masɩ taa natʋ tɔm yɔɔdʋʋ yɔ: “Ɛcɛlɩ e-wezuu sɩm. Pakalɩ-ɩ nɛ ɛyaa kʋyaa; nɛ ɛ-maɣmaɣ ɛkpaɣ sakɩyɛ kɩwɛɛkɩm nɛ ɛɖɛna nɛ ɛtɩmɩɣ kɩwɛɛkɩm laɖaa yɔɔ.” (Iza. 53:12) Ye mbʋ, alɩwaatʋ ndʋ pakʋ Yesu tɔm se ɛlabɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm nɛ pɔlɔ-ɩ yɔ, pɩtaapɔzɩ se Yuuda mba ɩlɔ-ɩ.

15. Pɔyɔɔdʋʋ tɔm natʋyʋ nɛ pakaɖɩɣnɩ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa nɛ piyeki nɛ ɛyaa nabɛyɛ lɔʋ-wɛ. Tɔm ndʋ lɛ ndʋ?

¹⁵ Ɛzɩ ɖɩkatɩɣ kaɖɛ nɖɩ sɔnɔ ɖɔɖɔ? Ɛɛɛ! Paakʋ Yesu tɔm nɛ pɔyɔɔdɩ se ɛɖɔ wɛɛ, nɛ palabɩ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa mbʋ ɖɔɖɔ ɖa-alɩwaatʋ taa. Iyele nɛ ɖɩyɔɔdɩ kɩɖaŋ nɩɩyɩ tɔm: Pɩnzɩ 1930 nɛ 1940 waa taa, Etaazuunii ɛjaɖɛ taa, pahʋ ɖɔ-tɔm tam sakɩyɛ se pana se ɖɩwɛnɩ waɖɛ se ɖɩsɛɛ Ɛsɔ faaa yaa ɖɩfɛyɩna. Tɔm hʋyaa nabɛyɛ paɖaɣ-ɖʋ kaɣlaa. Keebɛɛkɩ, Kanadaa ɛjaɖɛ taa, cooci nɛ komina palabɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ se pasɩnzɩ ɖa-tʋmɩyɛ. Paɖɩɣ tɔm susuyaa sakɩyɛ salaka, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɛwɛɛ nɛ peheyiɣ pɔ-cɔlɔ mba Ɛsɔ Kewiyaɣ yɔɔ tɔm. Caama ɛjaɖɛ taa, Naazii komina kʋ piya evelisi siɣsiɣ tɩnaa sakɩyɛ. Pɩnzɩ nzɩ sɩɖɛwa pitileɖita yɔ sɩ-taa, ɖo-koobiya mba pɛwɛ Rusii yɔ, pakʋ pa-taa sakɩyɛ tɔm nɛ paɖɩɣ-wɛ salaka mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɛwɛɛ nɛ pɔyɔɔdʋʋ Bibl tɔm. Ñʋndɩnaa tɔŋ se pɩkɛ “tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩkaɖɩɣnɩ komina yɔ.” Halɩ paɖɩɣ nʋmɔʋ La Bible. Traduction du monde nouveau maɣmaɣ Rusii kʋnʋŋ taa nɛ pɔtɔŋ se kɩkɛ “takayaɣ ŋga kakaɖɩɣnɩ komina yɔ,” mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa hɩɖɛ wɛ kɩ-taa.

16. Ɛzɩ pɔyɔɔdʋʋ 1 Yohanɛɛsɩ 4:1 taa yɔ, ɛbɛ yɔɔ pɩtɩmʋna se ɖiyele nɛ cɛtɩm tɔm ndʋ pɔyɔɔdʋʋ Yehowa samaɣ yɔɔ yɔ, tɩlɛɣzɩ ɖa-lɩmaɣza?

¹⁶ Ɛbɛ kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖitaalesi ɖe-tisuu? Tazɩ tɔm taa. Pʋʋ yɔɔ tɔm yɔɔdʋʋ taa, Yesu paɣ mba pewelisaɣni-i yɔ se nabɛyɛ kaɣ ‘yɔɔdʋʋ pɔ-yɔɔ cɛtɩm tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ ndɩ ndɩ.’ (Mat. 5:11) Cɛtɩm tɔm ndʋ, Sataŋ cɔlɔ tɩlɩnaa. Eseɣtiɣ mba pakaɖɩɣnɩ toovenim yɔ se pɔyɔɔdɩ cɛtɩm tɔm mba pɔsɔɔlɩ toovenim yɔ pɔ-yɔɔ. (Natʋ 12:9, 10) Pɩwɛɛ se ɖɩlɔ cɛtɩm tɔm ndʋ. Pɩtɩmʋna kpa se ɖiyele nɛ cɛtɩm tɔm ndʋ, tɩkpa-ɖʋ sɔɔndʋ nɛ ɖiyele Ɛsɔ sɛʋ yaa pɩcamɩ ɖe-tisuu.—Kalɩ 1 Yohanɛɛsɩ 4:1.

(4) PAALƖ YESU WAYƖ, NƐ PESE PEYEBI-I

17. Mbʋ pɩlaba pʋcɔ nɛ Yesu sɩkɩ yɔ ɛzɩma piyeba nɛ nabɛyɛ lɔ-ɩ?

¹⁷ Pɩɩsaɣ pazɩ se pakʋ Yesu lɛ, ɛ-tɛ apostoloowaa 12 taa kʋɖʋm lɩ ɛ-wayɩ. Apostoloo lɛlʋ kpɛzɩ tam nabudozo se ɛnʋ ɛɛsɩŋ Yesu, nɛ apostoloowaa lalaa tɩŋa se nɛ peyebi-i kɛdɛzaɣ ɖoo wena ɛcaɣ wezuu tataa yɔ a-taa. (Mat. 26:14-16, 47, 56, 75) Pɩtaaɖɩɣzɩ Yesu. Halɩ ɛɛyɔɔdaa se mbʋ pɩkaɣ labʋ. (Yoh. 6:64; 13:21, 26, 38; 16:32) Pɩlabɩ mbʋ nɛ pɩtɛ lɛ, pɩtɩla nabɛyɛ kpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se mba ɩɩpɩsɩɣ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa. Pɩtɩla pɔyɔɔdaa se: ‘Ye Yesu tɛ apostoloowaa ɩlabɩ mbʋ yɔ, mantɩsɔɔlɩ se mɛwɛɛ pa-taa!’

18. Alɩwaatʋ pazɩ pʋcɔ nɛ Yesu sɩkɩ lɛ natʋ tɔm ndʋ laba?

¹⁸ Suwe Masɩ yɔɔdʋʋ? Pɩnzɩ mɩnɩŋ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ Yesu kɔŋ tɛtʋ yɔɔ lɛ, Yehowa kaayɔɔdaa se liidiye pɔɔyɩsɩ 30 yɔɔ pakaɣ lɩʋ Mesiya wayɩ. (Zek. 11:12, 13) Yesu taabalʋ kɩbanʋ nɔɔyʋ kaɣnɩ lɩʋ ɛ-wayɩ. (Keɣa 40:10) Nayʋ Zekariya ɖɔɖɔ kaamawa se: “Ma ninɖiɣyu nɛ wondu mɩzɩ.” (Zek. 13:7) Pɩtaapɔzɩ se laŋa kɩbana tɩnaa ɩlɔ Yesu, wɛtʋ tʋnɛ tɩ-yɔɔ; ɛlɛ pɩɩpɔzaa se pe-tisuu ɛkpa ɖoŋ alɩwaatʋ ndʋ panaɣ se natʋ ndʋ tɩwɛɛ nɛ tɩlakɩ Yesu hɔɔlʋʋ taa yɔ.

19. Tɔm ndʋ laŋa kɩbana tɩnaa sɩma?

¹⁹ Ɛzɩ ɖɩkatɩɣ kaɖɛ nɖɩ sɔnɔ ɖɔɖɔ? Ɛɛɛ. Ða-alɩwaatʋ taa, Yehowa aseɣɖe Tɩnaa nabɛyɛ yebi Yehowa sɛʋ, papɩsɩ tisuu yebiyaa nɛ pañakɩ pana se pala nɛ lalaa ha Yehowa siɣye. Patɩŋnɩ tɔm susuu takayɩsɩ, raadiyoowaa, teeleewaa nɛ intɛrnɛɛtɩ yɔɔ nɛ posusi tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ nɛ cɛtɩm tɔm Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa yɔɔ. Ɛlɛ laŋa kɩbana tɩnaa tiyele se pɛlɛɣzɩ pa-lɩmaɣza. Panawa se Bibl kaayɔɔdaa se pɩkaɣ mbʋ labʋ.—Mat. 24:24; 2 Pɩy. 2:18-22.

20. Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ mba peyebi toovenim yɔ pataala nɛ ɖilesi ɖe-tisuu? (2 Timootee 4:4, 5)

²⁰ Ɛbɛ kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖitaalesi ɖe-tisuu? Pɩwɛɛ se ɖɩkpɛlɩkɩɣ ɖoŋ ɖoŋ, ɖɩtɩmɩɣ kaahɛzaɣ nɛ ɖɛ-ɛsɩyɛ sɛɛnɩ tʋmɩyɛ nɖɩ Yehowa ɖʋ-ɖʋ se ɖɩla yɔ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩkpazɩ ɖe-tisuu ɖoŋ. (Kalɩ 2 Timootee 4:4, 5.) Ye ɖɩwɛnɩ tisuu yɔ, sɔɔndʋ ɛɛkaɣ-ɖʋ kpaʋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnɩɣ cɛtɩm tɔm Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa yɔɔ yɔ. (Iza. 28:16) Sɔɔlɩm mbʋ ɖɩwɛnɩ Yehowa, Ɛ-tɔm nɛ ɖo-koobiya yɔɔ yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖitaayele nɛ mba peyebi toovenim yɔ pala nɛ ɖilesi ɖe-tisuu.

21. Sɔnɔ paa ɛyaa sakɩyɛ ɩlɔʋ tɔm ndʋ ɖisusuu yɔ, tɔm ndʋ ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛmna?

²¹ Kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa, ɛyaa sakɩyɛ kaalɔ Yesu. Paa mbʋ yɔ, ɛyaa lalaa sakɩyɛ tisi ɛ-yɔɔ. Sahedrɛɛ taa tʋ nɔɔyʋ kaawɛ pa-taa halɩ pɩkpɛndɩnɩ “cɔjɔnaa sakɩyɛ.” (Tʋma 6:7; Mat. 27:57-60; Mark. 15:43) Sɔnɔ ɖɔɖɔ, ɛyaa miiliyɔɔwaa sakɩyɛ tilesi pe-tisuu. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ toovenim tɔm ndʋ tɩwɛ Masɩ taa yɔ, pasɩm-tʋ nɛ pɔsɔɔlɩ-tʋ. Ɛsɔtɔm yɔɔdʋʋ se: “Weyi ɛsɔɔlɩ ña-paɣtʋ yɔ, ɛwɛ laŋhɛzɩyɛ taa siŋŋ, eeseɣ se pɩɩpadɩɩ nɛ ɛtɔlɩ.”—Keɣa 118:165.