Ɛzɩma Natʋ takayaɣ taa tɔm tukuuni-ŋ sɔnɔ yɔ

1-2. Lɩmaɣza wena a-yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ɖɩmaɣzɩ tɔm ndʋ tɩwɛ Natʋ takayaɣ taa yɔ tɩ-yɔɔ yɔ, a-taa naɖɩyɛ lɛ nɖɩ?

WIÐIYI nɔɔyʋ tɛmɩ-ŋ yaʋ se ŋcɔnɩ ɛyʋ nɔɔyʋ fotonaa albɔɔm nakʋyʋ taa? Ŋwɛɛ nɛ ŋcɔŋnɩ fotonaa mba lɛ, ŋna se ɛyaa sakɩyɛ wɛ pa-taa nɛ ŋŋsɩŋ-wɛ. Ɛlɛ fotonaa mba, pa-taa nakʋyʋ hɔ ña-lɩmaɣza nɛ pɩkɩlɩ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋwɛ foto ŋgʋ kɩ-taa. Ŋwɛɛ nɛ ŋcɔŋnɩ foto ŋgʋ lɛ, ŋñaɣ pana se ŋtɔzɩ alɩwaatʋ ndʋ ɩlɩzɩ foto ŋgʋ yɔ tɩ-yɔɔ nɛ ɖenɖe ɩlɩzɩ-kʋ yɔ pɩ-yɔɔ. Ŋñaɣ pana ɖɔɖɔ se ŋtɩlɩ ɛyaa mba payɩ pɛwɛ foto ŋgʋ kɩ-taa yɔ. Foto ŋgʋ, kɩmʋʋ ñɩm siŋŋ ñɛ-ɛsɩndaa.

² Natʋ takayaɣ wɛ ɛzɩ foto ŋgʋ yɔ. Ɛbɛ yɔɔ? Paa pɩtɩɖɔɔ yɔ, lɩmaɣza naalɛ yɔɔ ɖɩyɔɔdʋʋ mbʋ. Kajalaɣ lɛ, ɖa pama Bibl taa takayaɣ ŋga. Ðɩkalɩɣ mayaɣ kajalaɣ ñɩŋga taa se: “Natʋ ndʋ tɩ-yɔɔ Yesu Krɩstʋ kulaa yɔ, ndʋ Ɛsɔ cɛlɩ-ɩ se ɛwɩlɩ e-yomaa mbʋ piileɖiɣ lɛ, pɩwɛɛ se pɩla yɔ.” (Natʋ 1:1) Ye mbʋ, tɔm ndʋ tɩwɛ takayaɣ ŋga ka-taa yɔ, pɩtɩkɛ ɛyaa tɩŋa pama-tʋ ɛlɛ ɖa mba ɖɩkɛ Ɛsɔ sɛyaa yɔ. Ðɩkɛ Ɛsɔ samaɣ nɛ pʋyɔɔ lɛ, pɩtɩpɔzɩ se pɩlabɩ-ɖʋ piti alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnaɣ se ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩɖʋʋ nesi se natʋ tɔm ndʋ tɩwɛ takayaɣ kɩbaŋa ŋga ka-taa yɔ tɩla yɔ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ se ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩnaɣ ɖa-tɩ “foto ŋgʋ kɩ-taa.”

3-4. (a) Ɛzɩ Natʋ takayaɣ yɔɔdʋʋ yɔ, alɩwaatʋ ndʋ taa natʋ tɔm ndʋ tɩwɛ ka-taa yɔ tɩkaɣ labʋ? (b) Nɛ pɩpɔzʋʋ se piseɣti-ɖʋ nɛ ɖɩla we?

³ Lɩmaɣzɩyɛ naalɛ ñɩnɖɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ɖɩmaɣzɩ natʋ tɔm ndʋ tɩwɛ takayaɣ ŋga ka-taa yɔ tɩ-yɔɔ yɔ, nɖɩ lɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa pɩwɛɛ se natʋ tɔm ndʋ tɩla yɔ. Apostoloo Yohanɛɛsɩ yɔɔdɩ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa natʋ tɔm ndʋ tɩkaɣ labʋ yɔ tɩ-tɔm. Ɛyɔɔdaa se: “Pɩtɩŋnɩ fezuu yɔɔ lɛ, mana man-tɩ Kɩbaɣlʋ kɩyakʋ wiye.” (Natʋ 1:10) Yohanɛɛsɩ kaama tɔm ndʋ pɩnaɣ 96 taa mbʋ yɔ, nɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ “Kɩbaɣlʋ kɩyakʋ” taatɩɩñɔtɩta. (Mat. 25:14, 19; Luka 19:12) Ɛlɛ, Bibl taa natʋ tɔm wɩlɩɣ se kɩyakʋ ŋgʋ kɩpaɣzɩ pɩnaɣ 1914 alɩwaatʋ ndʋ Yesu pɩsɩ Wiyaʋ ɛsɔdaa yɔ. Kpaɣnɩ pɩnaɣ ŋga lɛ, natʋ tɔm ndʋ tɩwɛ Natʋ takayaɣ taa nɛ titukuuni Ɛsɔ samaɣ yɔ, tɩpaɣzɩ labʋ. Ɛɛɛ, lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɖɩwɛ “Kɩbaɣlʋ kɩyakʋ wiye”!

⁴ Ðɩwɛ alɩwaatʋ kɩbandʋ ndʋ tɩ-taa; pʋyɔɔ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩmaɣzɩ lɔŋ weyi patasɩ-ɖʋ nɛ sɔɔlɩm nɛ ɩwɛɛ Natʋ 1:3 taa yɔ ɩ-yɔɔ siŋŋ. Ɛtɔŋ se: “Koboyaɣ tʋ lɛ weyi ɛkalɩɣ natʋ tɔm tʋnɛ nɛ nɔɔ kɩkʋyaɣ yɔ nɛ mba pewelisiɣ-tʋ nɛ pɔɖɔŋ tɔm ndʋ pama tɩ-taa yɔ tɩ-yɔɔ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ alɩwaatʋ ndʋ paɖʋwa yɔ tɩñɔtaa.” Toovenim taa lɛ, pɩpɔzʋʋ se ‘ɖɩkalɩɣ natʋ tɔm ndʋ nɛ nɔɔ kɩkʋyaɣ,’ ‘ɖiwelisiɣ-tʋ,’ nɛ ‘ɖɩɖɔŋ’ tɩ-yɔɔ. Tɔm ndʋ pɩpɔzʋʋ se ɖɩɖɔ tɩ-yɔɔ yɔ, tɩ-taa natʋyʋ lɛ ndʋ?

MAƔZƖ NƐ ŊNA SE ÑƐ-ƐSƆ SƐTƲ KƐDƖƔNƖ YEHOWA YAA WE

5. Ɛzɩma Natʋ takayaɣ wɩlɩɣ se pɩcɛyaa se ɖɩmaɣzɩ nɛ ɖɩna se ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ kɛdɩɣnɩ Yehowa yaa we?

⁵ Kpaɣnɩ Natʋ takayaɣ ñʋʋ kʋɖʋm taa, ɖɩnawa se Yesu sɩm mbʋ payɩ pɩwɛɛ nɛ pɩlakɩ ɛ-samaɣ agbaa taa yɔ. (Natʋ 1:12-16, 20; 2:1) Tɔm ndʋ Yesu tiyini agbaa lʋbɛ wena aawɛ Aazii Cikpeluu taa yɔ, ndʋ wɩlɩɣna se ɛsɩm mbʋ payɩ pɩlakɩ yɔ. Tɔm ndʋ etiyinaa yɔ tɩ-taa, ɛtasɩ lɔŋ nɩɩyɩ ɖeyi ɖeyi se ɛsɩnɩ kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa Krɩstʋ ñɩma nɛ pɩsa nɛ pamaɣzɩ nɛ pana se pɛ-Ɛsɔ sɛtʋ kɛdɩɣnɩ Yehowa yaa we. Nɛ tɔm ndʋ etiyini agbaa ana yɔ, titukuuni ɖɔɖɔ Ɛsɔ samaɣ sɔnɔ. Lɔŋ weyi tɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? Ða-Ñʋʋdʋ Krɩstʋ Yesu sɩm ɖe-fezuu taa wɛtʋ camɩyɛ. Eɖiyiɣ-ɖʋ nɛ ɛkandɩyɩɣ ɖɔ-yɔɔ, nɛ ɛnaɣ pɩtɩŋa payɩ. Ɛsɩm mbʋ pɩpɔzʋʋ se ɖɩla nɛ ɖɔ-tɔm kɛdɩnɩ Yehowa tam yɔ. Lɔŋ weyi ɛtasaa nɛ pɩpɔzʋʋ se ɖɩɖɔ ɩ-yɔɔ sɔnɔ?

6. (a) Tɔm ndʋ Yesu tiyini Efɛɛzɩ ɛgbɛyɛ nɛ pama-tʋ Natʋ 2:3, 4 taa yɔ, tɩwɩlɩɣ se kaɖɛ nɖɩ kaawɛ ɛgbɛyɛ nɖɩ ɖɩ-taa? (b) Lɔŋ weyi tɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ?

⁶ Kalɩ Natʋ 2:3, 4. Sɔɔlɩm mbʋ ɖɩɩwɛnɩ Yehowa yɔɔ kiɖe tɛɛ yɔ, pɩtɩpɔzɩ se ɖilesi-pʋ. Tɔm ndʋ Yesu tiyini Efɛɛzɩ ɛgbɛyɛ taa koobiya yɔ, tɩwɩlɩɣ se pɔɖɔkɩ pa-laŋa, nɛ powobi pɩ-yɔɔ nɛ pɛsɛɣ Yehowa paa pakatɩ kala ndɩ ndɩ yɔ. Paa mbʋ yɔ, paalesi sɔɔlɩm mbʋ paawɛnɩ kiɖe tɛɛ yɔ. Pɩɩpɔzaa se pañaɣ pana nɛ paɖaɣnɩ wɛnʋʋ sɔɔlɩm mbʋ, pɩtɩkɛ mbʋ yɔ, pɛ-Ɛsɔ sɛtʋ ɛɛkɛdɩɣnɩ Yehowa. Mbʋ ɖɔɖɔ sɔnɔ, pɩtasɩnɩ se ɖɩɖɔkʋʋ ɖa-laŋa lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩla nabʋyʋ ɖɔɖɔ. Pɩcɛyaa se lɩmaɣza kɩbana iseɣtini-ɖʋ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-laŋa. Mbʋ ɖɩlakɩ yɔ, pɩtɩkɛ pɩ-tɔm ɖeke cɛyɩnɩ ɖɛ-Ɛsɔ ɛsɩndaa, ɛlɛ mbʋ pʋyɔɔ ɖɩlakɩ-pʋ yɔ pɩ-tɔm cɛyɩ ɛ-ɛsɩndaa ɖɔɖɔ. Mbʋ piseɣtiɣ-ɖʋ yɔ pɩ-tɔm cɛyɩ ɛ-ɛsɩndaa mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛsɔɔlaa se sɔɔlɩm siŋŋ nɛ ɛsɩmɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛnɩ ɛ-yɔɔ yɔ, mbʋ iseɣtini-ɖʋ nɛ ɖɩsɛɛ-ɩ.—Adu. 16:2; Mark. 12:29, 30.

7. (a) Ɛzɩ Natʋ 3:1-3 wɩlʋʋ yɔ, kaɖɛ nɖɩ Yesu na Saardɩ ɛgbɛyɛ taa mba yɔɔ? (b) Ɛbɛ pɩcɛyaa se ɖɩla?

⁷ Kalɩ Natʋ 3:1-3. Pɩwɛɛ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩcaɣnɩ ɖɛ-ɛsa nɛ ɖifeŋiɣ. Saardɩ ɛgbɛyɛ taa mba kataɣ kaɖɛ nɖɩ yɔ ɖɩwɛ ndɩ. Paasɛ Yehowa nɛ kpekpeka nɛ pɩɖɛɛ; paa mbʋ yɔ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, paatasɩɣ labʋ mbʋ. Pʋyɔɔ Yesu heyi-wɛ se “pefe.” Lɔŋ weyi pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? Toovenim taa lɛ, Yehowa ɛɛkaɣ sɔʋ ɖa-tʋmɩyɛ yɔɔ. (Ebr. 6:10) Paa mbʋ yɔ, pɩtɩpɔzɩ se ɖɩmaɣzɩ se ɖɩsɛ Yehowa nɛ kpekpeka nɛ pɩɖɛɛ nɛ pʋyɔɔ lɛ pɩtɩcɛyɩ se ɖɩtasɩ labʋ mbʋ lɛɛlɛɛyɔ. Pɩtɩla yɔ, ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlakɩ sakɩyɛ ɛzɩ ɖooo lɛ yɔ, paa mbʋ yɔ pɩcɛyaa se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩwɛɛ kpekpeka “Kɩbaɣlʋ tʋmɩyɛ taa,” ɖɩcaɣnɩ ɖɛ-ɛsa nɛ ɖifeŋiɣ tam pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ tɩnaɣ yɔɔ.—1 Kɔr. 15:58; Mat. 24:13; Mark. 13:33.

8. Tɔm ndʋ Yesu tiyini Lawodisee koobiya nɛ pama-tʋ Natʋ 3:15-17 taa yɔ, lɔŋ weyi tɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ?

⁸ Kalɩ Natʋ 3:15-17. Pɩwɛɛ se ɖɩwɛɛ kpekpeka nɛ ɖɩtɛ nɛ ɖɩla ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim. Tɔm ndʋ Yesu tiyini Lawodisee koobiya yɔ, tɩñɩkɩɣ niye kaɖɛ lɛɛɖɛ yɔɔ. Paawɛ “tɛlɛmɛɛ” pɛ-Ɛsɔ sɛtʋ taa. Paawɛ feendu nɛ pʋyɔɔ lɛ, Yesu heyi-wɛ se pɛwɛ ‘tanɩm taa nɛ pacaɣ pʋtɔdɩyɛ.’ Pɩɩpɔzaa se pawɩlɩ se pɛwɛ kpekpeka siŋŋ Yehowa ɛsɩndaa nɛ ɛ-sɛtʋ taa. (Natʋ 3:19) Ɛbɛ pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? Ye ɖɩnawa se ɖɩtɩtasɩ wɛʋ kpekpeka ɛzɩ ɖooo lɛ yɔ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩwɛɛnɩ ɛsɩmɩyɛ wondu kɩbandʋ ndʋ payɩ Yehowa nɛ ɛ-ɛgbɛyɛ pahaɣ-ɖʋ yɔ tɩ-yɔɔ nɛ pɩkɩlɩ. (Natʋ 3:18) Pɩtɩpɔzɩ kpa se ɖiyele nɛ tomnaɣ yɔɔ wondu ñɩnʋʋ kadadayaɣ kɛzɩ ɖa-lɩmaɣza, nɛ piyele nɛ ɖɩɩtasɩɣ pɩzʋʋ se ɖɩsɩɩ fezuu taa tama kajalaɣ ɖeɖe.

9. Tɔm ndʋ Yesu tiyini Pɛɛrɩgam nɛ Tiyaatiiri koobiya yɔ, tɩwɩlɩɣ se pɩwɛɛ se ɖɩkpa ɖa-tɩ nɛ ɖɩtaatɔlɩ kpaca ŋgʋ taa?

⁹ Pɩwɛɛ se ɖikizi tisuu yebiyaa wɩlɩtʋ. Yesu kalɩ Pɛɛrɩgam koobiya nabɛyɛ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, peyekaɣ nɛ tayʋʋ wɛɣ ɛgbɛyɛ taa. (Natʋ 2:14-16) Ɛsam Tiyaatiiri koobiya mba pekizi “Sataŋ tɔm ndʋ tɩwɛ cukaŋ yɔ,” nɛ eseɣti-wɛ se ‘pɔɖɔkɩ’ toovenim kpam. (Natʋ 2:24-26) Agbaa ana a-taa koobiya mba paawɛnɩ ɛjandʋ nɛ peyele nɛ cɛtɩm wɩlɩtʋ ndʋ tipeɣzi-wɛ yɔ, pɩɩpɔzaa se pekpiɖi. Ɛbɛ pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ sɔnɔ? Pɩwɛɛ se ɖikizi wɩlɩtʋ ndʋ payɩ tɩkaɖɩɣnɩ Yehowa lɩmaɣza yɔ. Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩnaɣ ɛsa yɔɔ yem se tisuu yebiyaa ‘wɛnɩ Ɛsɔ sɔɔndʋ seu,’ ɛlɛ “pekiziɣ pi-ɖoŋ.” (2 Tim. 3:5) Ye ɖɩkɛ Ɛsɔtɔm kpɛlɩkɩyaa kɩbama yɔ, pɩwɛɣ-ɖʋ kɛlɛʋ se ɖɩtɩlɩ cɛtɩm wɩlɩtʋ nɛ ɖikizi-tʋ.—2 Tim. 3:14-17; Yud. 3, 4.

10. Tɔm ndʋ Yesu heyi Pɛɛrɩgam nɛ Tiyaatiiri agbaa taa koobiya yɔ, lɔŋ weyi ɖɔɖɔ tɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ?

¹⁰ Pɩpɔzʋʋ se ɖikizi kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu caɣʋ lakasɩ tɩŋa. Koobiya mba paawɛ Pɛɛrɩgam nɛ Tiyaatiiri agbaa taa yɔ, pakataɣ ɖɔɖɔ kaɖɛ lɛɛɖɛ. Yesu kʋ agbaa ana a-taa koobiya nabɛyɛ tɔm mbʋ pʋyɔɔ yɔ pacakaɣ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu. (Natʋ 2:14, 20) Lɔŋ weyi pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? Paa ɖɩpaɣzʋʋ Yehowa sɛʋ yɔ pɩlabɩ pɩnzɩ sakɩyɛ nɛ alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-taa ɖɩwɛnɩ walaa sakɩyɛ yɔ, ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩɖaŋ se ye ɖɩcaɣ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu yɔ, Yehowa nɩɣ ɖɔ-tɔm taa. (1 Sam. 15:22; 1 Pɩy. 2:16) Paa lɩmaɣza wena ɛjaɖɛ wɛnɩ wezuu kɩbaŋʋ caɣʋ nʋmɔʋ taa yɔ, awɛɛ nɛ atɛzɩɣ wɛɛkʋʋ kɩwɛɛkʋ yɔ, Yehowa sɔɔlaa se ɖɩñɔɔnɩ paɣtʋ ndʋ ɛɖʋ wezuu kɩbaŋʋ caɣʋ nʋmʋʋ taa yɔ.—Efɛz. 6:11-13.

11. Pɩtalʋʋnɩ cɩnɛ yɔ, ɛbɛ ɖɩkpɛlɩkaa? (Kalɩ ɖɔɖɔ aɖakaɣ “Lɔŋ weyi pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ sɔnɔ yɔ.”)

¹¹ Pɩtalʋʋnɩ lɛɛlɛɛyɔ yɔ, ɛbɛ ɖɩkpɛlɩkaa? Ðɩkpɛlɩkaa se pɩcɛyaa se ɖɩmaɣzɩ nɛ ɖɩna se ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ kɛdɩɣnɩ Yehowa yaa we. Ye ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩlakɩ nabʋyʋ, mbʋ piyeki se ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ ɛtaakɛdɩnɩ Ɛsɔ yɔ, pʋbʋ lɛ pɩpɔzʋʋ se ɖɩla lɛɣzɩtʋ kpɛdɛyɛ nɛ pɩsa nɛ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ pɩzɩ nɛ tɩkɛdɩnɩ-ɩ. (Natʋ 2:5, 16; 3:3, 16) Ɛlɛ, tɔm ndʋ Yesu tiyini agbaa ana yɔ tɩ-taa, ɛñɩɣ niye nabʋyʋ yɔɔ ɖɔɖɔ. Ɛbɛ pʋdʋ?

TISI FAAA NƐ ŊÐƆKƖ ÑA-LAŊƖYƐ NAZƖM TAA

12. Tɔm ndʋ Yesu heyi Simiirɩnɩ nɛ Filaadɛlɩfii koobiya yɔ, lɔŋ weyi tɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? (Natʋ 2:10)

¹² Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, iyele nɛ ɖɩna tɔm ndʋ Yesu tiyini Simiirɩnɩ nɛ Filaadɛlɩfii agbaa yɔ. Eheyi Koobiya mba paawɛ agbaa ana a-taa yɔ se sɔɔndʋ ɛtaakpa-wɛ nɛ nazɩm mbʋ pɩtalɩɣ-wɛ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pakaɣ-wɛ hɛyʋʋ pe-siɣsiɣ wɛtʋ yɔɔ. (Kalɩ Natʋ 2:10; 3:10) Lɔŋ weyi pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ sɔnɔ? Pɩpɔzʋʋ se ɖɩɖaŋ se pakaɣ-ɖʋ nazʋʋ nɛ ɖitisi faaa nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-laŋɩyɛ pɩ-taa. (Mat. 24:9, 13; 2 Kɔr. 12:10) Ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se pɔtɔzɩ-ɖʋ tɔm ndʋ?

13-14. Mbʋ pɩlaba nɛ pama pɩ-tɔm Natʋ ñʋʋ 12 taa yɔ, ɛzɩma pitukuuni Ɛsɔ samaɣ?

¹³ Natʋ takayaɣ heyiɣ-ɖʋ se pakaɣ nazʋʋ Ɛsɔ samaɣ “Kɩbaɣlʋ kɩyakʋ wiye,” nɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa ɖɩwɛ lɛɛlɛɛyɔ. Natʋ ñʋʋ 12 wɩlɩɣ se Yesu pɩsɩ Wiyaʋ nɛ pɩtɛ lɛ, you nakʋyʋ la ɛsɔdaa kpaagbaa. Mikayɛɛlɩ, pʋ-tɔbʋʋ se Yesu Krɩstʋ weyi paɖʋ-ɩ hɩɖɛ yɔ, nɛ ɛ-sɔɔjanaa poyoni Sataŋ nɛ aleewaa. (Natʋ 12:7, 8) Mbʋ pɩlɩ pɩ-taa yɔ lɛ se pawabɩ Ɛsɔ koyindinaa mba nɛ pɔlɔ-wɛ tɛtʋ yɔɔ, nɛ peyeki nɛ ɛyaa tɔkɩ kʋñɔmɩŋ siŋŋ. (Natʋ 12:9, 12) Ɛlɛ mbʋ pɩlaba yɔ, ɛzɩma pitukuuni Ɛsɔ samaɣ?

¹⁴ Natʋ takayaɣ heyiɣ-ɖʋ mbʋ Sataŋ labɩ pʋwayɩ yɔ. Ɛɛtasɩɣ pɩzʋʋ nɛ ɛkpa ɛsɔdaa; pʋyɔɔ lɛ, ɛwɛɛ nɛ eyouni patam numwaa mba pɩkazaa yɔ. Patam numwaa mba, mba kɛnɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ lone taa caɣyaa tɛtʋ yɔɔ nɛ “paɖʋ-wɛ tʋmɩyɛ se palɩzɩ aseɣɖe Yesu yɔɔ.” (Natʋ 12:17; 2 Kɔr. 5:20; Efɛz. 6:19, 20) Ɛzɩma natʋ tɔm ndʋ tɩlaba?

15. (a) “Aseɣɖe tɩnaa naalɛ,” mba pɔ-tɔm pɔyɔɔdɩ Natʋ ñʋʋ 11 taa yɔ, mba pasɩŋnaa? (b) Nɛ ɛbɛ talɩ-wɛ?

¹⁵ Sataŋ seɣti Ɛsɔ koyindinaa nɛ pakʋyɩ koobiya patam numwaa mba pɛɖɛɣaɣ nɔɔ Ɛsɔ Kewiyaɣ tɔm susuu tʋmɩyɛ taa yɔ pɔ-yɔɔ. Koobiya mba, pasɩŋnɩ “aseɣɖe tɩnaa naalɛ,” mba pɔyɔɔdɩ pɔ-tɔm Natʋ takayaɣ taa se pakʋ-wɛ yɔ.b (Natʋ 11:3, 7-11) Pɩnaɣ 1918 taa, pɔyɔɔdɩ cɛtɩm tɔm koobiya mba, pa-taa lutozo yɔɔ nɛ pakʋ pɔ-tɔm se pɔɖɔ wɛɛ, nɛ pakpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se paɖʋʋ-wɛ salaka pɩnzɩ sakɩyɛ. Ɛyaa hɔɔlʋʋ sɔsɔʋ maɣzaɣ se tʋmɩyɛ nɖɩ patam numwaa mba palakaɣ yɔ ɖɩsɩ tɩnaɣ.

16. (a) Piti lakasɩ nzɩ labɩ pɩnaɣ 1919 taa? (b) Ɛlɛ kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ lɛ, ɛbɛ Sataŋ wobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛlakɩ?

¹⁶ Natʋ tɔm ndʋ tɩwɛ Natʋ ñʋʋ 11 taa yɔ, tɩyɔɔdʋʋ ɖɔɖɔ se “aseɣɖe tɩnaa naalɛ” mba, pakaɣ-wɛ fezuu alɩwaatʋ pazɩ wayɩ. Paɖɩɣ koobiya mba salaka nɛ pɩnaɣ ŋga katɩŋaa yɔ ka-taa, natʋ tɔm ndʋ tɩlaba; nɛ ɛzɩma tɩlaba yɔ pɩwɛ piti. Pɩnaɣ 1919, mars fenaɣ taa, palɩzɩ koobiya mba salaka taa; nɛ pʋwayɩ lɛ, tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ paaɖɩɣ-wɛ salaka yɔ, peyebi-tʋ. Kpaagbaa mbʋ lɛ, koobiya mba paɖaɣnɩ paɣzʋʋ ɖɛʋ nɔɔ tɔm susuu nɛ tɔm wɩlʋʋ tʋmɩyɛ taa. Ɛlɛ, Sataŋ tiyele kʋyʋʋ Ɛsɔ samaɣ yɔɔ. Kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ lɛ, Sataŋ wɛɛ nɛ ɛnazɩɣ Yehowa samaɣ tɩŋa. Nɛ pakpaɣ nazɩm mbʋ nɛ pamaɣzɩnɩ “pɔɔ” nakɛyɛ. (Natʋ 12:15) Toovenim taa lɛ, pɩpɔzʋʋ ɖa-tɩŋa payɩ “laŋɩyɛ ɖɔkʋʋ nɛ tisuu.”—Natʋ 13:10.

LA ÑO-ÐOŊ ÐEÐE TƲMƖYƐ NÐƖ YEHOWA ÐƲZƖ ÐE-NESI TƐƐ YƆ ÐƖ-TAA

17. Paa Sataŋ ɛwɛɛ nɛ ɛkʋyʋʋ Ɛsɔ samaɣ yɔɔ yɔ, sɩnʋʋ mbʋ kehiɣaa nɛ kataaɖʋna?

¹⁷ Natʋ ñʋʋ 12 wɩlɩɣ ɖɔɖɔ se pakaɣ sɩnʋʋ Ɛsɔ samaɣ nɛ sɩnʋʋ mbʋ pɩkaɣ lɩnʋʋ ɖenɖe kataaɖʋna yɔ. Natʋ takayaɣ lɩzɩ pɩ-taa se “tɛtʋ” ha tɩ-nɔɔ nɛ tili “pɔɔ” ŋga kasɩŋnɩ nazɩm yɔ. (Natʋ 12:16) Nɛ mbʋ ɖeyi ɖeyi pɩlaba. Alɩwaatʋ natʋyʋ taa, Sataŋ ɛjaɖɛ hɔɔlɩŋ nɩɩyɩ, ɛzɩ tɔm hʋyaa mba panɩɣ tɔm taa mbʋ yɔ yɔ, payabɩ Yehowa samaɣ ñʋʋ. Yehowa sɛyaa wabɩ tɔm ɖɩhʋyɛ tam sakɩyɛ nɛ pɩha-wɛ waɖɛ nɛ pɛwɛɛ pa-tɩ yɔɔ pazɩ. Ɛzɩma palabɩnɩ tʋmɩyɛ pa-tɩ yɔɔ wɛʋ waɖɛ nɖɩ? Wala wena payɩ pehiɣaa yɔ, palabɩnɩ-yɛ tʋmɩyɛ kiya nɛ pala tʋmɩyɛ nɖɩ Yehowa ɖʋzɩ pe-nesi tɛɛ yɔ. (1 Kɔr. 16:9) Tʋmɩyɛ nɖɩ lɛ nɖɩ?

18. Kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ ɩnɛ ɩ-taa, tʋmɩyɛ nɖɩ tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ ɖɛ-ɛsɩndaa?

¹⁸ Yesu kaayɔɔdaa se ɛ-samaɣ kaɣ susuu Ɛsɔ “Kewiyaɣ tɔm kɩbandʋ” tɛtʋ kpeekpe yɔɔ pʋcɔ nɛ ɛjaɖɛ tɛm talɩ. (Mat. 24:14) Kaalakɩ tʋmɩyɛ nɖɩ lɛ, Ɛsɔ tiyiyu nɔɔyʋ yaa Ɛsɔ tiyiyaa tindimiye naɖɩyɛ ɖʋʋ-kɛ nesi. Pɔyɔɔdɩ Natʋ takayaɣ taa se tiyiyu nɔɔyʋ wɛnɩ “tamtam tɔm kɩbandʋ se esusi-tʋ mba pɛwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, ajɛɛ kpeekpe nɛ cejewe kpeekpe nɛ kʋnʋmɩŋ kpeekpe nɛ samasɩ kpeekpe.”—Natʋ 14:6.

19. Ɛyaa mba pɔsɔɔlɩ Yehowa yɔ, tɔm lɛɛtʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ se posusi ɖɔɖɔ?

¹⁹ Pɩtɩkɛ Kewiyaɣ tɔm kɩbandʋ ɖeke pɩpɔzʋʋ se Ɛsɔ samaɣ esusi. Pɩpɔzʋʋ ɖɔɖɔ se kaɖʋ nesi tʋmɩyɛ lɛɛɖɛ; nɛ Ɛsɔ tiyiyaa mba pɔyɔɔdɩ pɔ-tɔm Natʋ ñʋʋ 8 piwolo 10 taa yɔ, tʋmɩyɛ nɖɩ pɛwɛɛ nɛ palakɩ. Ɛsɔ tiyiyaa mba, pɛwɛɛ nɛ posusuu asɛyɩŋ weyi ɩkaɣ talʋʋ mba pekiziɣ Ɛsɔ Kewiyaɣ yɔ ɩ-tɔm. Ye mbʋ, Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa wɛɛ nɛ posusuu nɩŋgbaŋʋʋ hɔm tɔm, pakpaɣ-tʋ nɛ pamaɣzɩnɩ “ɖɔmbɛɛ nɛ miŋ;” nɛ pɩwɩlɩɣ ɛzɩma Ɛsɔ hɔŋ Sataŋ ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩ-hɔɔlɩŋ ndɩ ndɩ nɩŋgbaŋʋʋ yɔ. (Natʋ 8:7, 13) Pɩpɔzʋʋ se ɛyaa ɩtɩlɩ se ɛjaɖɛ tɛm ñɔtaa nɛ papɩzɩ pala lɛɣzɩtʋ sɔsɔtʋ pe-wezuu caɣʋ taa nɛ pehiɣ ñʋʋ yabʋ Yehowa pana kɩyakʋ wiye. (Sof. 2:2, 3) Ɛlɛ ɛyaa sakɩyɛ tɩsɔɔlɩ tɔm ndʋ. Pɩpɔzʋʋ se ɖɩwɛɛ abalɩtʋ pʋcɔ nɛ ɖɩpɩzɩ nɛ ɖisusi tɔm ndʋ. Kʋñɔŋ sɔsɔʋ alɩwaatʋ taa, kɛdɛzaɣ nɩŋgbaŋʋʋ hɔm tɔm ndʋ ɖɩkaɣ susuu yɔ, tɩkaɣ ɖʋʋ ɛyaa ɖɩwɩzɩyɛ nɛ pɩkɩlɩ.—Natʋ 16:21.

ÐƆ TƆM NDƲ PAMA NATƲ TƆM TAA YƆ TƖ-YƆƆ

²⁰ Toovenim taa lɛ, pɩcɛyaa se ɖɩɖɔ “natʋ tɔm” ndʋ ɖɩkalɩɣ Natʋ takayaɣ taa yɔ tɩ-yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɩwɛɛ nɛ tɩlakɩ nɛ titukuuni-ɖʋ. (Natʋ 1:3) Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ nazɩm taa nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖisusuu tɔm ndʋ nɛ abalɩtʋ? Ye ɖɩtɩlɩ tɔm tʋnɛ tɩ-naalɛ yɔ pɩkpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ: Kajalaɣ, tɔm ndʋ Natʋ takayaɣ yɔɔdʋʋ pɩlɩɩnɩ Ɛsɔ koyindinaa yɔɔ yɔ; nɛ nabʋlɛ, cee wayɩ wazasɩ nzɩ ɖɩkaɣ hiɣu ye ɖiwobi pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ yɔ. Ðɩkaɣ tɔm ndʋ tɩ-taa tazʋʋ tɔm ñʋŋ naalɛ weyi ɩkɔŋ yɔ ɩ-taa.