Nany/stock.adobe.com
Suwe Bibl yɔɔdʋʋ ɛzɩma ñɔɔsɩ wɛ ɖa-alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-taa yɔ pɩ-yɔɔ?
«Ñɔɔsɩ ɛɛtasɩɣ wɛʋ.» Ajɛɛ ñʋndɩnaa yɔɔdɩnɩ tɔm ndʋ. Pa-kaɖʋwa lɛ se pɔcɔnɩ kala wena ɛyaa katɩɣ yɔ a-taa sɔsɔɖɛ naɖɩyɛ ɖeɖe, nɖɩ lɛ se peyele nɛ paa weyi lɛ ɛwɛɛnɩ tɔɔnaɣ ŋga pɩpɔzʋʋ-ɩ yɔ.a Ɛlɛ ɛzɩ alɩwaatʋ natʋyʋ kaɣ kɔm nɛ ñɔɔsɩ ɛɛtasɩɣ wɛʋ na? Suwe Bibl yɔɔdʋʋ?
Bibl kaayɔɔdaa se ñɔɔsɩ kaɣ lɩʋ ɖa-alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-taa
Bibl kaayɔɔdaa se ñɔɔsɩ kaɣ lɩʋ ɖa-alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-taa; alɩwaatʋ ndʋ kɩyaɣ se «kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ.» (2 Timootee 3:1) Pɩtɩkɛ Ɛsɔ cɔlɔ pɩlɩnaa nɛ ñɔɔsɩ nzɩ sɩwɛɛ, ɛlɛ eyeba se ɖɩtɩlɩ se ñɔɔsɩ kaɣ wɛʋ. (Yakubu 1:13) Iyele nɛ ɖɩna Bibl taa natʋ tɔm 2 ndʋ tɩyɔɔdʋʋ pɩ-tɔm yɔ.
«Ñɔɔsɩ kaɣ lɩʋ lona ndɩ ndɩ taa.» (Maatiyee 24:7) Natʋ tɔm ndʋ tɩwɩlɩɣ se ñɔɔsɩ kaɣ lɩʋ ajɛɛ ndɩ ndɩ taa. Mba pɔcɔŋnɩ tɔɔnasɩ ɖeɖe yɔ palabɩ akɔnta nakʋyʋ pitileɖi yɔ nɛ pɔyɔɔdɩ se: «Paa ñʋndɩnaa ɩwɛɛ nɛ pañakɩ pana se ñɔɔsɩ ɛsɩɩ tɩnaɣ yɔ, tɔɔnaɣ tɔm wɛɛ nɛ pɩlakɩ kaɖɛ nɛ ɛyaa sakɩyɛ iihikiɣ tɔɔnaɣ kɩbaŋa se pɔtɔɔ.»b Ajɛɛ sakɩyɛ taa lɛ ɛyaa miiliyɔɔwaa mɩnɩŋ sakɩyɛ iihikiɣ tɔɔnaɣ ŋga pɩpɔzʋʋ-wɛ yɔ. Nɛ pɩlabɩ pʋtɔdɩyɛ se ñɔɔsɩ kʋʋ pa-taa sakɩyɛ nɛ pasɩkɩ.
«Nɛ mana kpaŋnʋ kɩkpɛɛdʋ nɔɔyʋ, nɛ weyi ɛɛcaɣ ɛ-yɔɔ yɔ ɛɖɔkɩ kɩmaɣzʋʋ e-nesi taa.» (Natʋ 6:5) Natʋ tɔm ndʋ tɩ-taa, kpaŋnʋ nɛ weyi ɛcaɣ ɛ-yɔɔ yɔ pasɩŋnɩ kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ taa ñɔɔsɩ.c Ɛ-yɔɔ caɣyʋ ɖɔkɩ kɩmaɣzʋʋ e-nesi taa se ɛmaɣzɩ tɔɔnaɣ ŋga kɛwɛ pazɩ yɔ se pɩsa nɛ paa weyi lɛ ehiɣ ññɩɩ. Kpaŋnʋ ɛnʋ ɛwɛɛ nɛ ɛɖɛɣ lɛ nɔɔ nakɛyɛ susuu se tɔɔnasɩ yɔɔ kaɣ kpaʋ liidiye siŋŋ nɛ katasɩɣ lɔŋ ɛyaa se pataawɛɛkɩ tɔɔnasɩ. (Natʋ 6:6) Natʋ tɔm ndʋ tɩlakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ɛzɩma tɔɔnasɩ yɔɔ wɛɛ nɛ pɩkpaɣ liidiye siŋŋ alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-taa, nɛ ɛyaa miiliyaarɩwaa sakɩyɛ ɩɩpɩzɩɣ nɛ pehikiɣ yaa payakɩ tɔɔnasɩ kɩbanzɩ nzɩ siyeki se pɛwɛɛnɩ tomnaɣ taa alaafɩya yɔ.
Ɛzɩma ñɔɔsɩ kaɣ sɩʋ tɩnaɣ yɔ
Ñɩnɩyaa ñɩnaa nɛ pana se tɔɔnasɩ nzɩ pahayɩɣ ɛjaɖɛ yɔɔ yɔ sɩɖɔwa siŋŋ nɛ sɩtalɩɣ nɛ paa weyi ɛtɔɔ nɛ pɩkazɩ. Ye mbʋ, kala wena yeki nɛ tɔɔnaɣ tɛɖɩɣ ɛyaa? Nɛ Bibl yɔɔdʋʋ se ɛbɛ ɖa-Lɩzɩyʋ Yehowad kaɣ labʋ nɛ ɛcɔnɩ kala ana a-ɖeɖe?
Kaɖɛ: Kʋñɔndʋtʋ nɛ mulum lakasɩ yekina nɛ ɛyaa sɩkɩ ñɔɔsɩ nɛ kominawaa ɩɩpɩzɩɣ nɛ peyele nɛ wɛtʋ ndʋ tɩsɩɩ tɩnaɣ.
Ɛzɩma kaɖɛ nɖɩ ɖɩsɩɣ tɩnaɣ yɔ: Ɛsɔ Kewiyaɣ kaɣ lɛɣzʋʋ ɛyaa kominawaa lone taa. (Danɩyɛɛlɩ 2:44; Maatiyee 6:10) Sɔnɔ, kʋñɔndɩnaa sakɩyɛ lʋkɩ se pehiɣ tɔɔnaɣ nɛ pɔtɔɔ, ɛlɛ Ɛsɔ Kewiyaɣ tɛɛ lɛ pɩɩtasɩɣ wɛʋ mbʋ. Bibl yɔɔdʋʋ se Yesu Krɩstʋ, weyi ɛkɛ Ɛsɔ Kewiyaɣ Wiyaʋ yɔ: «Ɛkaɣ holuu kʋñɔndʋ weyi ekou se pasɩnɩ-ɩ yɔ, nɛ ɛkaɣ holuu ɖɔɖɔ ɛjam nɛ weyi ɛfɛyɩnɩ sɩnɩyʋ nɔɔyʋ yɔ. Tɔɔnaɣ pee kaɣ tɔyʋʋ tɛtʋ yɔɔ; akaɣ wadʋʋ pʋŋ ñʋŋ taa.»—Keɣa 72:12, 16.
Kaɖɛ: Yoŋ kɔŋnɩ asɛyɩŋ nɛ kaɖɛ tɔsʋʋ nʋmɔʋ taa; piyeki nɛ pɩlakɩ ɛyaa kaɖɛ se pɛwɛɛnɩ tɔɔnaɣ ŋga pɩpɔzʋʋ-wɛ yɔ.
Ɛzɩma kaɖɛ nɖɩ ɖɩsɩɣ tɩnaɣ yɔ: «[Yehowa] sɩnzɩɣ yoŋ tɛtʋ kpeekpe yɔɔ. Ɛpɛlɩɣ tɔʋ nɛ ɛpʋʋtʋʋ kɩgbɛzɛŋ; ɛñaɣzɩɣ you kɛɛkɛɛnaa miŋ.» (Keɣa 46:9) Ɛsɔ ɖɩzɩɣ you wondu nɛ mba pɔ-cɔlɔ yoŋ lɩɣna yɔ. Mbʋ pɩlɩɣ pɩ-taa yɔ lɛ se paa anɩ ɛkaɣ pɩzʋʋ nɛ ɛwɛɛnɩ tɔɔnaɣ kɛlɛʋ yem. Bibl labɩ tamaɣ kanɛ: «Ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa kaɣ nɛɣdʋʋ, nɛ laŋhɛzɩyɛ kaɣ tɔyʋʋ.»—Keɣa 72:7.
Kaɖɛ: Ɛsɔdaa wɛtʋ nɛ asɛyɩŋ wɛɛkɩɣ tɔɔnasɩ nɛ piyeki ɖɔɖɔ nɛ kpɩna sɩkɩ.
Ɛzɩma kaɖɛ nɖɩ ɖɩsɩɣ tɩnaɣ yɔ: Ɛsɔ kaɣ yebu nɛ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ tiyeki nɛ tɔɔnasɩ la camɩyɛ yɔ tɩwɛɛ. Bibl yɔɔdʋʋ se: «[Yehowa] lakɩ nɛ helim sɔsɔm yɔɔ hɛɣ; teŋgu taa lɩm hola cakɩ ɖiɣ ɖiɣ. . . . Ɛlakɩ nɛ kañɩmbusuu pɩsɩɣ kañɩŋgbayɩsɩ lɩŋgamʋʋ, nɛ ɛlakɩ nɛ wɩlɩŋ tɛtʋ pɩsɩɣ lɩm hila. Ɛlakɩ nɛ mba ñɔɔsɩ kʋʋ-wɛ yɔ pɛwɛɣ peeɖe . . . Paɖʋʋ hayɩm, pɔsɔʋ ɖɔɖɔ viiñi tɩŋ nɛ pehikiɣ tɔɔnaɣ pee sakɩyɛ.»—Keɣa 107:29, 35-37.
Kaɖɛ: Ɛyaa mba pɛwɛnɩ ɛsa naɣ naɣ nɛ mba palakɩ mulum lakasɩ yɔ peyeki nɛ tɔɔnasɩ nzɩ sɩfɛyɩ ɖeu yɔ sɩtɔyʋʋ, nɛ peyeki ɖɔɖɔ nɛ pɩwɛɣ sakɩyɛ kaɖɛ se pɛwɛɛnɩ tɔɔnaɣ ŋga pɩpɔzʋʋ-wɛ yɔ.
Ɛzɩma kaɖɛ nɖɩ ɖɩsɩɣ tɩnaɣ yɔ: Ɛsɔ Kewiyaɣ kaɣ ɖɩzʋʋ mba payɩ paayɔɔdʋʋ toovenim nɛ palakɩ mulum lakasɩ yɔ. (Keɣa 37:10, 11; Izaayii 61:8) Bibl heyiɣ-ɖʋ se Ɛsɔ Yehowa kɛnɩ ‘weyi ɛhʋʋ mba pomuli-wɛ yɔ, pɔ-tɔm siɣsiɣ yɔ, weyi ɛhaɣ tɔɔnaɣ mba ñɔɔsɩ wɩɣ-wɛ yɔ.’—Keɣa 146:7.
Kaɖɛ: Paa pɩnaɣ ŋga lɛ ye pakpaɣ ka-taa tɔɔnaɣ nɛ patayɩ-kɛ tam nabudozo taa yɔ hɔɔlʋʋ kʋɖʋmʋʋ wɛɛkɩɣ.
Ɛzɩma kaɖɛ nɖɩ ɖɩsɩɣ tɩnaɣ yɔ: Ɛsɔ Kewiyaɣ tɛɛ lɛ, pakaɣ cɔnʋʋ tɔɔnasɩ yɔɔ camɩyɛ. Alɩwaatʋ ndʋ Yesu kaawɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ ɛcɔnɩ tɔɔnaɣ ɖeɖe se pataawɛɛkɩ-kɛ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Kɩyakʋ nakʋyʋ ɛlabɩ maamaaci lakasɩ nɛ ɛha tɔɔnaɣ ɛyaa mba pɛcɛzɩ 5000 yɔ nɛ pɔtɔɔ. Pɛtɛm tɔɔʋ lɛ eheyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se: «Ikpeɣli hɔɔlasɩ nzɩ sɩkazaa yɔ, nɛ nabʋyʋ etaale.»—Yohanɛɛsɩ 6:5-13.
Ɛsɔ Kewiyaɣ kaɣ ɖɩzʋʋ mbʋ pɩ-cɔlɔ ñɔɔsɩ lɩɣna yɔ, pʋyɔɔ lɛ ɛyaa tɩŋa kaɣ wɛnʋʋ tɔɔnaɣ sakɩyɛ, tɔɔnasɩ nzɩ sɩwɛ camɩyɛ yɔ. (Izaayii 25:6) Pɩsa nɛ ŋtɩlɩ alɩwaatʋ ndʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ kaɣ labʋ mbʋ yɔ lɛ, kalɩ tɔm ñʋʋ «Ðooye Ɛsɔ Kewiyaɣ kaɣ paɣzʋʋ ɖiyuu tɛtʋ?»
a Ajɛɛ wena awɛ Ajɛɛ kɩkpɛndʋʋ ɛgbɛyɛ nɖɩ payaɣ se ONU yɔ ɖɩ-taa yɔ akpaɣ lɩmaɣzɩyɛ pɩnaɣ 2015 taa se pɩɩtalɩɣ pɩnaɣ 2030 lɛ alakɩ tʋma wena ayeki nɛ piɖeni paa weyi yɔ.
b Tɔm tʋnɛ tɩlɩnɩ Ajɛɛ kɩkpɛndʋʋ ɛgbɛyɛ nɖɩ payaɣ se ONU yɔ ɖi-pilinzi sɩnɛ sɩ-cɔlɔ: Fonds des Nations Unies pour l’enfance, le Fonds international de développement agricole, l’Organisation des Nations Unies pour l’alimentation et l’agriculture, l’Organisation mondiale de la santé et le Programme alimentaire mondial des Nations Unies.
c Ye ŋsɔɔlaa se ŋtɩlɩ kpaŋnaŋ yɔɔ caɣyaa mba pɔ-tɔm pɔyɔɔdɩ Natʋ takayaɣ taa yɔ nɛ pɩkpaɖɩ yɔ, kalɩ tɔm ñʋʋ: «Kpaŋnaŋ caɣyaa naanza—Mba pɛkɛnaa?»
d Ɛsɔ hɩɖɛ maɣmaɣ lɛ Yehowa. (Keɣa 83:18) Kalɩ tɔm ñʋʋ «Anɩ Yehowa kɛnaa?»