Lɔŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ lɩmaɣzɩyɛ kɩdɛkɛdɩyɛ nɖɩ wiyaʋ Yehowaasɩ kpaɣaa yɔ ɖɩ-taa yɔ, ɩ-taa nɩɩyɩ yɔ: pɩwɛɛ se ɖɩlɩzɩ taabalaa mba pɛwɛɣnɩ ɖoŋ kɩbaŋ ɖɔ-yɔɔ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ se mba pɔsɔɔlɩ Yehowa nɛ pɔsɔɔlaa se peyele nɛ pa-lakasɩ kɛdɩnɩ-ɩ yɔ. Pɩtɩcɛyɩ se ɖɩɖʋ taabalɩyɛ nɛ ɖa-ɖaɣʋnaa ɖeke. Tɔzɩ se Yehoyiyada kaakɩlɩ ɛ-taabalʋ Yehowaasɩ nɛ pɩnzɩ sakɩyɛ. Ŋŋlɩzɩɣ ña-taabalaa lɛ, pɔzɩ ña-tɩ se: ‘Pakaɣ-m sɩnʋʋ se mɛncɛyɩsɩ tisuu mbʋ mɛwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ? Peseɣtiɣ-m se mancaɣ wezuu ŋgʋ kɩlakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Ɛsɔ paɣtʋ yɔ? Pɔyɔɔdʋʋ Yehowa nɛ e-toovenim tɔm na? Pañaŋ Ɛsɔ paɣtʋ na? Tɔm ndʋ mɔnsɔɔlɩ nɩʋ yɔ, ti-ɖeke peheyiɣ-m, yaa patasɩɣ-m lɔŋ nɛ abalɩtʋ alɩwaatʋ ndʋ picoɖuu-m yɔ?’ (Adu. 27:​5, 6, 17) Toovenim taa lɛ, ye ña-taabalaa ɩtɩsɔɔlɩ Yehowa yɔ, paakaɣ-ŋ wazʋʋ nabʋyʋ. Ɛlɛ ye ña-taabalaa ɩsɔɔlɩ Yehowa yɔ, ñɔɔnɩ-wɛ kpam; pakaɣ-ŋ sɩnʋʋ paa ɛzɩmtaa.—Adu. 13:20. w23.09 9-10 § 6-7

Grɛɛkɩ kʋnʋŋ masɩ taa lɛ, alɩfaa kɛnɩ mayaɣ kajalaɣ ñɩŋga nɛ omega kɛnɩ mayaɣ kɛdɛzaɣ ñɩŋga. Yehowa yɔɔdʋʋ se ɛkɛ «Alɩfaa nɛ Omega» yɔ, ɛsɩnɩ-ɖʋ se ɖɩnɩɩ pɩ-taa se ye ɛpaɣzɩ nabʋyʋ labʋ yɔ, paa pɩɩkpawa nɛ pitii yɔ ɛkaɣ-pʋ tɛm. Yehowa lɩzɩ Aɖam nɛ Ɛva nɛ pɩtɛ lɛ, eheyi-wɛ se: «Ɩlʋlɩ nɛ ɩɖɔɔ, isu tɛtʋ yɔɔ nɛ ɩwɛɛnɩ ɖoŋ tɩ-yɔɔ.» (Kiɖe 1:28) Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa, pɩwɛ ɛzɩ Ɛsɔ kaawɛɛ nɛ ɛyɔɔdʋʋ se «Alɩfaa» yɔ. Ɛyɔɔdɩ kaɖʋwa ŋga ɛɛwɛna yɔ kɔ-tɔm kpayɩ kpayɩ, ŋga lɛ se alɩwaatʋ kaɣ kɔm nɛ Aɖam nɛ Ɛva pa-lʋlʋʋ taa ñɩma mba patalɩ pilim nɛ pañaŋɩ-ɩ yɔ pakaɣ suu tɛtʋ yɔɔ nɛ papɩsɩ-tʋ paradisuu. Alɩwaatʋ ndʋ ɛ-kaɖʋwa ŋga kakaɣ labʋ cee wayɩ yɔ, pɩkaɣ wɛʋ ɛzɩ Yehowa yɔɔdaa se «Omega» yɔ. Yehowa lɩzɩ «ɛsɔdaa nɛ tɛtʋ nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ pa-taa yɔ» nɛ pɩtɛ lɛ, ɛyɔɔdɩ tɔm natʋyʋ se ɛwɩlɩ se kaɖʋwa ŋga ɛwɛna yɔ, paa pɩɩkpawa nɛ pitii yɔ kakaɣ labʋ. Ɛcaɣ se ɛwɩlɩ se paa pɩɩlabɩ ɛzɩma yɔ kaɖʋwa ŋga ɛwɛnɩ ɛyaa nɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, kakaɣ labʋ. Kɩyakʋ 7 ñɩŋgʋ tɛŋ lɛ, kakaɣ labʋ kiya.—Kiɖe 2:​1-3. w23.11 5 § 13-14

Ye ɛyʋ ɛkʋyɩnɩ Babilɔɔnɩ se ewoki Izrayɛɛlɩ yɔ, pɩkpakɩɣ-ɩ ɛzɩ fenasɩ 4 mbʋ yɔ; ɛlɛ Yehowa labɩ tamaɣ se mbʋ payɩ pɩɩwɛ nʋmɔʋ taa nɛ pɩɖɩkɩ Izrayɛɛlɩ mba nʋmɔʋ se pataapɩsɩ Izrayɛɛlɩ yɔ, ɛkaɣ yebu nɛ pɩtaatasɩ wɛʋ. Yuuda ñɩma mba paawɛ siɣsiɣ yɔ, paanawa se ye papɩsɩ Izrayɛɛlɩ yɔ, pɩwazɩɣ-wɛ siŋŋ nɛ pɩkɩlɩ kɩlaŋ weyi payɩ pɩpɔzʋʋ se palaa yɔ. Wazaɣ ŋga kaakpaɖɩ pɩtɩŋa yɔ kotukaɣni pɛ-Ɛsɔ sɛtʋ. Yehowa templo nakʋyʋ taawɛɛ Babilɔɔnɩ taa. Altaaru nakʋyʋ taawɛɛ se Izrayɛɛlɩ piya ɩlaɣ kɩlaŋ weyi Moyizi Paɣtʋ pɔzaɣ yɔ kɩ-yɔɔ; nɛ pataalɩzɩ cɔjɔnaa se palaɣ kɩlaŋ ɛnɩ. Pɩtasɩ lɛ, mba pɛsɛɣaɣ cɛtɩm ɛsɔnaa nɛ pataaɖɔŋ Yehowa paɣtʋ nɛ ɛ-paɣtʋ kila yɔɔ yɔ, paaɖɔ kpem nɛ pɩkɩlɩ Yehowa sɛyaa. Pʋyɔɔ Yuuda ñɩma kudokiŋ sakɩyɛ mba paasɔɔlɩ Yehowa yɔ, paasɔɔlɩ siŋŋ se papɩsɩ pɛ-ɛjaɖɛ taa nɛ paɖaɣnɩ pɩsɩnʋʋ Ɛsɔ sɛtʋ kele kele ñɩndʋ peeɖe. w23.05 14-15 § 3-4