Ðe-wezuu caɣʋ nɛ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ kpɛlɩkʋʋ takayaɣ taa tɔm kɩñɩnɩtʋ
2-8 MARS
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | KIÐE TƐƐ TƆM 22-23
“Ɛsɔ takɩ Abraham”
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 22:1, 2) Tɔm ndʋ yɔ tɩ-wayɩ lɛ, pɩkɔɔ pɩla se Ɛsɔ takɩ Abraham se ɛna nɛ eheyi-i se: “Abraham! Abraham!” Ɛsɛɛ se: “Ma yɔ!” 2 Ɛsɔ tɔ se: “Kpaɣ ña-pɩyalʋ, ña-pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ, weyi ŋsɔɔlɩ-ɩ pɩŋŋ yɔ, Izaakɩ, nɛ ŋwolo Moriya ɛjaɖɛ taa nɛ ŋlaa-ɩ peeɖe miŋ kɩñaɣzʋʋ kɩlaʋ pʋʋ ŋgʋ mankaɣ-ŋ wɩlʋʋ yɔ, kɩ-yɔɔ.”
w12 1/1 23 § 4-6
Ɛbɛ yɔɔ Ɛsɔ pɔzɩ Abraham se ɛkpaɣ ɛ-pɩyalʋ nɛ ɛlaa kɩlaʋ?
Maɣzɩ tɔm ndʋ Yehowa heyi Abraham yɔ tɩ-yɔɔ nɛ ŋna: “Mentendi-ŋ kpaɣ ña-pɩyalʋ, ña-pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ, weyi ŋsɔɔlɩ-ɩ pɩŋŋ yɔ, Izaakɩ, nɛ . . . ŋlaa-ɩ . . . miŋ kɩñaɣzʋʋ kɩlaʋ.” (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 22:2; nwt) Yʋsɩ se Yehowa yɔɔdaɣ Izaakɩ tɔm lɛ, ɛtɔm se ña-pɩyalʋ “weyi ŋsɔɔlɩ-ɩ pɩŋŋ yɔ.” Yehowa nawa se Izaakɩ mʋ ñɩm siŋŋ Abraham ɛsɩndaa. Ɛsɔ nawa ɖɔɖɔ se ɛ-Pɩyalʋ Yesu mʋ ñɩm ɛ-ɛsɩndaa. Yehowa sɔɔlɩ Yesu pɩdɩɩfɛyɩ pʋyɔɔ alɩwaatʋ ndʋ Yesu kaawɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, ɛyɔɔdɩnɩ ɛsɔdaa kiŋ tam nabʋlɛ se “Ɛnɛ yɔ ɛkɛnɩ man-Pɩyalʋ kʋsɔɔlʋ.”—Maarkɩ 1:11; 9:7.
Yʋsɩ ɖɔɖɔ se Yehowa yɔɔdaɣnɩ Abraham lɛ, ɛlabɩnɩ tʋmɩyɛ tɔm pee “mentendi-ŋ.” Bibl taa tazɩyʋ nɔɔyʋ yɔɔdaa se tɔm pee ana awɩlɩɣ se “KƖBAƔLƲ nawa se pɩkaɣ labʋ Abraham kaɖɛ siŋŋ se ɛla mbʋ ɛpɔzʋʋ-ɩ yɔ.” Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩ nɛ ɖɩna ɛzɩma mbʋ Ɛsɔ pɔzɩ Abraham yɔ piyeba nɛ ɛnɩɩ wɩzasɩ siŋŋ yɔ; ɖɩpɩzɩɣ ɖɩmaɣzɩ nɛ ɖɩna ɛzɩma Yehowa ɖɔɖɔ kaanɩ wɩzasɩ pɩdɩɩfɛyɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛna ɛ-Pɩyalʋ labɩ kʋñɔŋ nɛ ɛsɩ yɔ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se wiɖiyi Yehowa taanɩɩ wɩzasɩ nzɩ nɛ ɛna nɛ wiɖiyi ɛɛkaɣ-sɩ tasʋʋ nɩʋ ɖɔɖɔ.
Pɩkɛ toovenim se ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩlɩ lɩmaɣza wena a-yɔɔ Yehowa kaapɔzɩ Abraham se ɛla mbʋ yɔ a-tɩŋa, ɛlɛ pɩwɛɣ ɖeu se ɖɩtɔzɩ se Yehowa taayele nɛ caanaʋ taa caja siɣsiɣ tʋ ɛnʋ ɛlaa ɛ-pɩyalʋ. Ɛtaaha nʋmɔʋ se Abraham ɛnɩɩ wɩzasɩ nzɩ lʋlɩyaa nɩɣ alɩwaatʋ ndʋ pelesiɣ pe-piya yɔ, etiyele nɛ Izaakɩ sɩ. Ɛlɛ Yehowa tɩfɛɛ “ɛ-maɣmaɣ ɛ-Pɩyalʋ, ɛlɛ ɛkpaɣ-ɩ nɛ ɛcɛlɩ ɖa-tɩŋa ɖɔ-yɔɔ.” (Roma mba 8:32) Ɛbɛ yɔɔ Yehowa yeba nɛ ɛ-maɣmaɣ ɛnɩɩ wɩzasɩ nzɩ? Ɛlabɩ mbʋ se “ɖɩpɩzɩ nɛ ɖihiɣ wezuu.” (1 Yohanɛɛsɩ 4:9) Pɩkɛ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ siŋŋ ŋgʋ kɩtɔzʋʋ-ɖʋ Ɛsɔ sɔɔlɩm yɔɔ yɔ. Piituyuu-ɖʋ se ɖa ɖɔɖɔ ɖɩsɔɔlɩ-ɩ yaa we?
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 22:9-12) Patalɩ ɖenɖe Ɛsɔ kaawɩlɩ-ɩ yɔ lɛ, Abraham ma altaaru nɛ ɛkaa ɖasɩ nɛ ɛhɔkɩ ɛ-pɩyalʋ Izaakɩ nɛ ɛhɩzɩ-ɩ altaaru yɔɔ, ɖasɩ yɔɔ. 10 Abraham sezi nesi nɛ ɛkpaɣ sɩɣa se ɛlaɣ ɛ-pɩyalʋ. 11 Ɛlɛ Kɩbaɣlʋ tiyiyu yaa-ɩ nɛ ɛsɔdaa kiŋ nɛ eheyi-i se: “Abraham! Abraham!” Ɛsɛɛ se: “Ma yɔ!” 12 Tiyiyu se: “Taasezi nesi pɩɣa yɔɔ! Taalabɩ-kɛ kɩdɛkɛdɩm nabʋyʋ! Mana lɛɛlɛɛyɔ se ŋñaŋ Ɛsɔ: Ŋtikizi-m ña-pɩyalʋ, ña-pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ.”
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 22:15-18) Kɩbaɣlʋ tiyiyu tasɩ Abraham yaʋ nɛ ɛsɔdaa kiŋ, 16 mbʋ yɔ se: Monɖukini ma-maɣmaɣ, Kɩbaɣlʋ tɔm: Ðenɖe ɛzɩ ŋlabɩ mbʋ yɔ, nɛ ŋtikizi-m ña-pɩyalʋ, ña-pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ yɔ, 17 mankaɣ-ŋ haɣzʋʋ wazasɩ, mankaɣ labʋ nɛ ñe-liɖe huu sakɩyɛ ɛzɩ ɛsɔdaa tɩɩnzɩ nɛ pɔɔ nɔɔ yɔɔ kañɩŋa yɔ, nɛ ñe-liɖe kaɣ mʋʋ ɖi-koyindinaa nɔnɔsɩ. 18 Ñe-liɖe taa pakaɣ wazʋʋ tataa ajɛɛ kpeekpe yɔɔ, ña-ñamtʋ yɔɔ.”
w12 15/10 23 § 6
Ña Ɛsɔ nɛ ɛ-tamaɣ wazɩ-ŋ
6 Pɩsa nɛ ɛyaa mantɩtalɩ pilimwaa hiɣ wazasɩ lɛ, Yehowa labɩ ɖuutu ndʋ tɩ-taa ɛlabɩnɩ tʋmɩyɛ tɔm pee ‘ma Kɩbaɣlʋ Ɛsɔ tɔŋna’ yɔ. (Ezek. 17:16) Yehowa Ɛsɔ labɩnɩ tɔm pee ana tʋmɩyɛ Bibl taa nɛ pɩcɛzɩ tam 40 alɩwaatʋ ndʋ ɛlakɩ ɖuutu yɔ. Pɩtɩla kɩɖaʋ ŋgʋ ɛyaa kɩlɩ sɩm yɔ lɛ alɩwaatʋ ndʋ Ɛsɔ yɔɔdaɣnɩ Abraham yɔ. Yehowa kaalabɩ tamasɩ ndɩ ndɩ Abraham alɩwaatʋ ndɩ ndɩ taa, nɛ sɩsɩna nɛ patɩlɩ se Pʋlʋlaɣ ŋga kɔ-tɔm paayɔɔdaa yɔ, kakaɣ lɩnʋʋ Abraham liɖe taa pɩtɩŋnɩ Izaakɩ yɔɔ. (Kiɖe 12:1-3, 7; 13:14-17; 15:5, 18; 21:12) Pʋwayɩ lɛ, Yehowa tɩŋnɩ nʋmɔŋ ndɩ ndɩ yɔɔ nɛ ɛtakɩ Abraham nɛ eheyi-i se ɛkpaɣ ɛ-pɩyalʋ kʋsɔɔlʋ nɛ ɛlaa-ɩ. Abraham ñam Ɛsɔ kpaagbaa nɛ ɛkpaɣ Izaakɩ se ɛlaɣ lɛ, Ɛsɔ tiyiyu nɔɔyʋ sɩnzɩ-ɩ. Pʋbʋ wayɩ lɛ, Ɛsɔ ɖuu se: “Monɖukini ma-maɣmaɣ, . . . Ðenɖe ɛzɩ ŋlabɩ mbʋ yɔ, nɛ ŋtikizi-m ña-pɩyalʋ, ña-pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ yɔ, mankaɣ-ŋ haɣzʋʋ wazasɩ, mankaɣ labʋ nɛ ñe-liɖe huu sakɩyɛ ɛzɩ ɛsɔdaa tɩɩnzɩ nɛ pɔɔ nɔɔ yɔɔ kañɩŋa yɔ, nɛ ñe-liɖe kaɣ mʋʋ ɖi-koyindinaa nɔnɔsɩ. Ñe-liɖe taa pakaɣ wazʋʋ tataa ajɛɛ kpeekpe yɔɔ, ña-ñamtʋ yɔɔ.”—Kiɖe 22:1-3, 9-12, 15-18.
Ðɩñɩnɩ fezuu taa ñɩm
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 22:5) Abraham heyi ɛ-lɩmɖʋyaa se: “Mɩ nɛ kpaŋaɣ ɩcaɣ cɩnɛ yɔ. Ma nɛ pɩɣa ɖiwoki lɔlɔ yɔ nɛ ɖiluŋ Ɛsɔ tɛɛ nɛ ɖɩpɩsɩ ɖɩkɔɔ mɩ-cɔlɔ.”
Yehowa ya-ɩ se ɛ-taabalʋ
13 Pʋcɔ nɛ Abraham yele ɛ-lɩmɖʋyaa nɛ ɛɖɛɛ lɛ, eheyi-wɛ se: “Mɩ nɛ kpaŋaɣ ɩcaɣ cɩnɛ yɔ. Ma nɛ pɩɣa ɖiwoki lɔlɔ yɔ nɛ ɖiluŋ Ɛsɔ tɛɛ nɛ ɖɩpɩsɩ ɖɩkɔɔ mɩ-cɔlɔ.” (Kiɖe 22:5) Suwe Abraham ñɩnaɣ yɔɔdʋʋ? Ɛcɛtaɣ kɩcɛtʋ se ɛ nɛ Izaakɩ papɩsɩɣ nɛ pɔkɔɔ, ŋgʋ ɛɛnawa se ɛkaɣ-ɩ laʋ na? Aayɩ. Bibl yɔɔdʋʋ se Abraham kaanawa se ye Izaakɩ ɛsɩba yɔ, Yehowa pɩzɩɣ nɛ efezi-i. (Kalɩ Ebree mba 11:19.) Abraham kaatɔzaa se paa ɛ nɛ ɛ-halʋ Saara paakpadɩyaa kpem kɔyɔ, Yehowa sɩnɩ-wɛ nɛ palʋlɩ pɩɣa. (Ebr. 11:11, 12, 18) Piyeba nɛ eɖiɣzina se nabʋyʋ fɛyɩ Ɛsɔ kaɖɛ. Abraham taatɩlɩ mbʋ pɩkaɣ labʋ puwiye yɔ. Ɛlɛ ɛɛwɛnɩ tisuu se paa ɛla ɛ-pɩyalʋ yɔ, Yehowa kaɣ-ɩ fezuu se pɩsa nɛ lidaʋ tɔm ndʋ payɩ ɛyɔɔdaa yɔ tɩla. Mbʋ yebina nɛ payaa Abraham se mba payɩ pɛwɛnɩ tisuu yɔ pa-caa.
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 22:12) Tiyiyu se: “Taasezi nesi pɩɣa yɔɔ! Taalabɩ-kɛ kɩdɛkɛdɩm nabʋyʋ! Mana lɛɛlɛɛyɔ se ŋñaŋ Ɛsɔ: Ŋtikizi-m ña-pɩyalʋ, ña-pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ.”
Tɔm ndʋ ɖa-takayɩsɩ kalɩyaa pɔzʋʋ yɔ
Nabʋnaza lɛ, ye Yehowa ɛsɔɔlaa yɔ, ɛlɩzɩɣ se ɛɛtɩlɩɣ mbʋ payɩ pɩkaɣ-ɖʋ talʋʋ ɖe-wezuu caɣʋ taa yɔ. Ye ɖɩmaɣzɩɣ se Ɛsɔ lɩzɩɣnɩ kala wena ɖɩkaɣ katʋʋ yɔ, pɩwɩlɩɣ se ɛsɩm mbʋ payɩ pɩkaɣ-ɖʋ talʋʋ cee wayɩ yɔ pɩtɩŋa. Ɛlɛ lɩmaɣza ana atɩla nɔɔ kʋyʋmaɣ nɛ ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ. Toovenim taa lɛ, Ɛsɔ pɩzɩɣ ɛtɩlɩ mbʋ pɩkaɣ labʋ cee wayɩ yɔ. (Iza. 46:10) Ɛlɛ Bibl wɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se pɩtɩkɛ paa ɛzɩmtaa ɛlakɩ mbʋ. (Kiɖe 18:20, 21; 22:12) Ɛwɛnɩ ɖoŋ se ɛtɩlɩ mbʋ pɩkaɣ labʋ cee wayɩ yɔ, ɛlɛ ɛhaɣ-ɖʋ ɖɔɖɔ waɖɛ se ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ kʋjɔʋ ŋgʋ ɛlabɩ ɖa-taa paa anɩ yɔ nɛ paa weyi ɛpɩzɩ nɛ ɛlɩzɩ mbʋ ɛsɔɔlaa se ɛ-tɛ cee wayɩ ɛkɛna yɔ. Ye mbʋ, pɩwɛ ɖeu pɩdɩɩfɛyɩ se paa Ɛsɔ ɛwɛnɩ ɖoŋ siŋŋ yɔ, ɛlakɩnɩ-ɩ tʋmɩyɛ camɩyɛ se ɩtaakaɖɩnɩ waɖɛ nɖɩ ɛha e-wondu kɩlɩzɩtʋ yɔ.—Wp. 32:4; 2 Kɔr. 3:17.
Bibl kalʋʋ
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 22:1-18) Tɔm ndʋ yɔ tɩ-wayɩ lɛ, pɩkɔɔ pɩla se Ɛsɔ takɩ Abraham se ɛna nɛ eheyi-i se: “Abraham! Abraham!” Ɛsɛɛ se: “Ma yɔ!” 2 Ɛsɔ tɔ se: “Kpaɣ ña-pɩyalʋ, ña-pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ, weyi ŋsɔɔlɩ-ɩ pɩŋŋ yɔ, Izaakɩ, nɛ ŋwolo Moriya ɛjaɖɛ taa nɛ ŋlaa-ɩ peeɖe miŋ kɩñaɣzʋʋ kɩlaʋ pʋʋ ŋgʋ mankaɣ-ŋ wɩlʋʋ yɔ, kɩ-yɔɔ.” 3 Abraham kʋyɩ nɛ ɖoo, ɛhɔkɩ wondu ɛ-kpaŋaɣ yɔɔ nɛ ɛkpɛndɩnɩ ɛ-lɩmɖʋyaa naalɛ nɛ ɛ-pɩyalʋ Izaakɩ. Ɛfaɣ kɩlaʋ miŋ ɖasɩ nɛ ɛkpaɣ lone nɖɩ Ɛsɔ wɩlɩ-ɩ yɔ ɖɩ-nʋmɔʋ. 4 Kɩyakʋ tozo ŋgʋ wiye lɛ, Abraham kʋsɩ ɛsa nɛ elesi lone nɖɩ ɖooo poliŋ taa. 5 Abraham heyi ɛ-lɩmɖʋyaa se: “Mɩ nɛ kpaŋaɣ ɩcaɣ cɩnɛ yɔ. Ma nɛ pɩɣa ɖiwoki lɔlɔ yɔ nɛ ɖiluŋ Ɛsɔ tɛɛ nɛ ɖɩpɩsɩ ɖɩkɔɔ mɩ-cɔlɔ.” 6 Abraham kpaɣ kɩlaʋ miŋ ɖasɩ nɛ ɛsʋʋ ɛ-pɩyalʋ Izaakɩ, ɛ-maɣmaɣ ɛɖɔkɩ e-nesi tɛɛ miŋ nɛ sɩɣa, nɛ pɛkpɛndɩ pɔɖɔŋ. 7 Izaakɩ kpaɣ tɔm nɛ ɛpɔzɩ ɛ-caa Abraham se: “Man-caa!” Ɛsɛɛ se: “Ɛɛɛ, man-pɩyalʋ!” Pɩɣa se: “Miŋ nɛ ɖasɩ yɔ lɛ, kɩlaʋ miŋ kɩñaɣzʋʋ kpɩnɛ wɛ le yɔ?” 8 Abraham cosi se: “Man-pɩyalʋ, Ɛsɔ maɣmaɣ kaɣnɩ cɛlʋʋ kɩlaʋ kpɩnɛ,” nɛ pɛkpɛndɩ pɔɖɔŋ. 9 Patalɩ ɖenɖe Ɛsɔ kaawɩlɩ-ɩ yɔ lɛ, Abraham ma altaaru nɛ ɛkaa ɖasɩ nɛ ɛhɔkɩ ɛ-pɩyalʋ Izaakɩ nɛ ɛhɩzɩ-ɩ altaaru yɔɔ, ɖasɩ yɔɔ. 10 Abraham sezi nesi nɛ ɛkpaɣ sɩɣa se ɛlaɣ ɛ-pɩyalʋ. 11 Ɛlɛ Kɩbaɣlʋ tiyiyu yaa-ɩ nɛ ɛsɔdaa kiŋ nɛ eheyi-i se: “Abraham! Abraham!” Ɛsɛɛ se: “Ma yɔ!” 12 Tiyiyu se: “Taasezi nesi pɩɣa yɔɔ! Taalabɩ-kɛ kɩdɛkɛdɩm nabʋyʋ! Mana lɛɛlɛɛyɔ se ŋñaŋ Ɛsɔ: Ŋtikizi-m ña-pɩyalʋ, ña-pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ.” 13 Abraham kʋsɩ ɛsa lɛ, ɛna ɛyaʋ nakʋyʋ, pɩlɛɣtɩ kɩ-hɩŋ taa hɔɖʋʋ nakʋyʋ tɛɛ, nɛ Abraham wolo ɛkpaɣ ɛyaʋ ŋgʋ nɛ ɛlaa miŋ kɩñaɣzʋʋ kɩlaʋ, ɛ-pɩyalʋ ɖeɖe. 14 Abraham ha lone nɖɩ hɩɖɛ se: “Kɩbaɣlʋ cɛlɩɣna,” mbʋ yebina nɛ pɔɖɔŋ tɔm halɩ nɛ sɔnɔ se: “Kɩbaɣlʋ cɛlɩɣnɩ pʋʋ yɔɔ.” 15 Kɩbaɣlʋ tiyiyu tasɩ Abraham yaʋ nɛ ɛsɔdaa kiŋ, 16 mbʋ yɔ se: Monɖukini ma-maɣmaɣ, Kɩbaɣlʋ tɔm: Ðenɖe ɛzɩ ŋlabɩ mbʋ yɔ, nɛ ŋtikizi-m ña-pɩyalʋ, ña-pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ yɔ, 17 mankaɣ-ŋ haɣzʋʋ wazasɩ, mankaɣ labʋ nɛ ñe-liɖe huu sakɩyɛ ɛzɩ ɛsɔdaa tɩɩnzɩ nɛ pɔɔ nɔɔ yɔɔ kañɩŋa yɔ, nɛ ñe-liɖe kaɣ mʋʋ ɖi-koyindinaa nɔnɔsɩ. 18 Ñe-liɖe taa pakaɣ wazʋʋ tataa ajɛɛ kpeekpe yɔɔ, ña-ñamtʋ yɔɔ.”
9-15 MARS
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | KIÐE TƐƐ TƆM 24
“Pañɩnɩ halʋ nɛ powoni Izaakɩ”
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 24:2-4) Abraham tɔ ɛ-ɖɩɣa taa lɩmɖʋyʋ weyi ɛkɛ sɔsɔ nɛ ɛ-ñɩm kpeekpe yɔɔ cɔnɩyʋ yɔ, se: “Sʋzɩ ñe-nesi me-hiye tɛɛ. 3 Malakɩ-ŋ nɛ ŋɖuuni Kɩbaɣlʋ, ɛsɔdaa Ɛsɔ nɛ tataa Ɛsɔ, se ŋŋkaɣ Kanaŋ mba mba mɛwɛ pɛ-hɛkʋ taa yɔ, pɛ-pɛlaa taa pɛlɛ nɔɔyʋ caʋ se ŋcɛlɩ man-pɩyalʋ se ɛla halʋ. 4 Ɛlɛ ŋkaɣ wobu mɛ-ɛjaɖɛ taa, men-cejewiye taa nɛ ŋcaa halʋ man-pɩyalʋ Izaakɩ.”
wp16.3 14 § 3
“Mɔnsɔɔlaa”
Abraham yeba nɛ Eliyeezɛɛrɩ ɖuu se ɛnʋ ɛɛkaɣ ñɩnʋʋ Izaakɩ halʋ Kanaŋ mba hɛkʋ taa. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Kanaŋ mba ɩɩsɛɣ Yehowa Ɛsɔ nɛ paañaŋɩ-ɩ ɖɔɖɔ. Abraham kaanawa se Yehowa ɖʋwa se ɛkaɣ hɔm ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa mba nɩŋgbaaŋ pa-lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ yɔɔ. Abraham taasɔɔlɩ se ɛ-pɩyalʋ kʋsɔɔlʋ Izaakɩ ɛɖʋ taabalɩyɛ nɛ ɛyaa mba nɛ ɛtɩŋ pa-nʋmɔŋ kɩdɛkɛdɩŋ. Ɛɛnawa ɖɔɖɔ se ɛ-pɩyalʋ wɛnɩ lone sɔsɔɖɛ naɖɩyɛ tamaɣ ŋga Ɛsɔ laba yɔ ka-taa.—Kiɖe Tɛɛ Tɔm 15:16; 17:19; 24:2-4.
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 24:11-15) Ɛwɩzɩ talʋʋ lɛ, ɛla nɛ aɖaaɖaanaa hɩnɩ hadɛ, lɔkɔ nakʋyʋ cɔlɔ, ɖanaɣ yɔɔ, ñɩɣyʋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ halaa tiki pɔɔ yɔ. 12 Nɛ ɛtɔ se: “Kɩbaɣlʋ, man-tʋ Abraham tɛ Ɛsɔ, labɩ-m camɩyɛ sɔnɔ nɛ ŋla ɖeu man-tʋ Abraham! 13 Mansɩŋɩɣ lɩm hiɖe cɔlɔ nɛ tɛtʋ taa mba pɛlaa kaɣ lɩʋ se polu lɩm. 14 Pɩɣa peleɣa ŋga mankaɣ-kɛ tɔm se: Kpilisi ñe-peeɣa nɛ mɔñɔɔ yɔ, nɛ kakaɣ cosuu se: “Ñɔɔ, nɛ mɔñɔɔzɩ ɖɔɖɔ ña-aɖaaɖaanaa yɔ, kɛkɛnɩ ŋga ŋɖʋ-kɛ nɛ ña-lɩmɖʋyʋ Izaakɩ yɔ, nɛ mankaɣ ɖiɣzinuu se ŋwɩlɩ ña-kɩbandʋ man-tʋ.” 15 Ɛtɩtɛmtɩ yɔɔdʋʋ lɛ, Rebeka lɩɣaɣ kɛlɛ, ɛɛkɛ Betuwɛɛlɩ pɛlɛ, Milka pɩyalʋ, Naahɔɔrɩ halʋ, Abraham koobu, nɛ ɛhɔɔlɩ e-peeɣa ɛ-hazaɣ yɔɔ.
wp16.3 14 § 4
“Mɔnsɔɔlaa”
Eliyeezɛɛrɩ heyi mba pamʋ-ɩ ɛgɔndʋ yɔ se ɛnʋ talɩ lɔkɔ ŋgʋ kɩñɔtɩnɩ Haraanɩ yɔ kɩ-cɔlɔ lɛ, ɛtɩmnɩ Ɛsɔ Yehowa. Ɛpɔzɩ Yehowa se ɛwɩlɩ-ɩ pɛlɛ weyi pɩwɛɛ se Izaakɩ ɛkpaɣ yɔ. Ɛzɩma tɩyɛ? Eliyeezɛɛrɩ pɔzɩ Ɛsɔ se eyele nɛ pɛlɛ weyi ɛsɔɔlaa se Izaakɩ ɛkpaɣ yɔ, ɛkɔɔ lɔkɔ nɔɔ. Nɛ ye ɛnʋ ɛpɔzɩ-ɩ lɩm yɔ, pɩtaakɛnɩ e-ɖeke ɛhaɣ-pʋ, ɛlɛ ɛha-pʋ aɖaaɖaanaa ɖɔɖɔ. (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 24:12-14) Nɛ akɔma nɛ ɛla mbʋ ɖeyi ɖeyi? Rebeka! Maɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma pɩlabɩ Rebeka alɩwaatʋ ndʋ ɛnɩɣaɣ Eliyeezɛɛrɩ kɛdaɣ tɔm ndʋ ɛ-hɔʋ taa mba lɛ!
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 24:58) Patɩyaʋ Rebeka nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se: “Ŋsɔɔlaa se ña nɛ abalʋ ɛnʋ yɔ ɩɖɛɛ?” Nɛ ecosi se: “Mɔnsɔɔlaa.”
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 24:67) Izaakɩ sʋzɩ Rebeka e-kizinziku tɛɛ: Ɛkpaɣ-ɩ nɛ ɛpɩsɩ-ɩ ɛ-halʋ. Nɛ Izaakɩ laŋɩyɛ hɛɛnɩ e-ɖoo sɩm.”
wp16.3 14 § 6-7
“Mɔnsɔɔlaa”
Kpɩtaŋ nɩɩyɩ pʋcɔ nɛ pɩtalɩ mbʋ lɛ, Eliyeezɛɛrɩ heyi Abraham tɔm tʋnɛ: “Pɩlaba yɔ halʋ ɛnʋ ɛɛkaɣ tisuu se ɛtɩŋɩ-m.” Abraham cosi-i se: “Ðɩnɛ ɛlɛ ŋlɩ nɔɔ ŋga mɔlɔwa yɔ ka-taa.” (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 24:39, 41) Pɩtasɩ lɛ, ɛtalɩɣ Betuwɛɛlɩ ɖɩɣa taa lɛ, pɩpɔzʋʋ se pɔpɔzɩ halɩbɩɣa mbʋ kɔsɔɔlaa yɔ. Eliyeezɛɛrɩ taa kaalabɩ leleŋ kpem se pɩɖɔmnɩ-ɩ camɩyɛ, nɛ pɩtaalakɩ-ɩ lɛɛ lɛɛ. Pʋyɔɔ tɛʋ fema lɛ, ɛpɔzɩ se ɛnʋ pɩzɩɣ nɛ ɛkpaɣ Rebeka nɛ papɩsɩ Kanaŋ kpaagbaa? Ɛlɛ hɔʋ taa ñɩma ñaasɔɔlaa se Rebeka ɛtasɩ caɣʋ pɔ-cɔlɔ kɩyakɩŋ hiu. Pɩsa nɛ pɔcɔnɩ tɔm ndʋ ti-ɖeɖe lɛ, pakpaɣ lɩmaɣza nɛ pɔtɔ se: “Ðɩyaa pɛlɛ nɛ ɖɩpɔzɩ nɛ ɖɩna se ɛtɔŋ suwe.”—Kiɖe Tɛɛ Tɔm 24:57.
Alɩwaatʋ talaa se Rebeka ɛkpaɣ e-wezuu caɣʋ taa lɩmaɣza sɔsɔna. Suwe ɛkaɣ cosuu? Ɛkaɣ nɩnaʋ ɛ-caa nɛ ɛ-ɖalaa nɛ ekizi se ɛɛɖɔŋ nʋmɔʋ ŋgʋ nɛ ewolo ɖenɖe ɛɛsɩŋ yɔ? Yaa ɛkaɣ nɩʋ pɩ-taa se pɩkɛnɩ-ɩ waɖɛ se ɛtɩnɩ mbʋ pɩnaɣ kpayɩ kpayɩ se Yehowa nesi wɛ pɩ-taa yɔ pɩ-yɔɔ? Tɔm ndʋ ecosaa yɔ, tɩwɩlɩɣ lɩmaɣza wena ɛɛwɛna pɩlɩɩnɩ lɛɣzɩtʋ ndʋ tiɖiɣni labʋ e-wezuu caɣʋ taa yɔ tɩ-yɔɔ yɔ. Ecosi kɛlɛʋ yem se: “Mɔnsɔɔlaa.”—Kiɖe tɛɛ tɔm 24:58.
Ðɩñɩnɩ fezuu taa ñɩm
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 24:19, 20) Ɛtɛm lɩmɖʋyʋ lɩm haʋ lɛ, eheyi-i se: “Moluu lɩm nɛ maha ña-aɖaaɖaanaa ɖɔɖɔ nɛ pa-tɩŋa pɔñɔɔ nɛ pɔ-lɔkɔtʋ sɩ.” 20 Nɛ kpaagbaa mbʋ lɛ, ɛkɛzɩ peeɣa taa lɩm nɛ ɛpɩyɩ wondu lɩm ɖɩñɔyɛ taa, nɛ ɛwɛɛ seu yɔɔ nɛ etiki lɔkɔ nɔɔ nɛ eluu lɩm nɛ ɛpɩsɩɣ, nɛ ɛha lɩm ɛ-aɖaaɖaanaa tɩŋa.
wp16.3 12-13
“Mɔnsɔɔlaa”
Ðanaɣ nakɛyɛ yɔɔ Rebeka su lɩm e-peeɣa taa nɛ ɛtɛ lɛ, ɛna abalʋ akpadɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ nɛ ɛñɔtʋʋnɩ-ɩ. Eheyi-i se: “Ha-m ñe-peeɣa taa lɩm pazɩ nɛ mɔñɔɔ.” Ɛɛpɔzɩ-ɩ nɛ ñamtʋ nɛ tɩ luzuu. Rebeka kaaɖiɣzinaa se abalʋ ɛnʋ ɛɖɔm nʋmɔʋ kɩɖaɣlʋʋ. Peeɖe Rebeka tisi e-peeɣa ŋga kaawɛ ɛ-hazaɣ yɔɔ yɔ kpaagbaa nɛ ɛha abalʋ ɛnʋ lɩm. Pɩtɩkɛ lɩm pazɩ ɛha-ɩ, ɛlɛ ɛha-ɩ pʋ nɛ ɛñɔɔ nɛ ɛñɩɣzɩ. Rebeka yʋsaa se abalʋ ɛnʋ ɛɛwɛnɩ aɖaaɖaanaa hiu nɛ paba pabɩ wondu lɩm ɖɩñɔyɛ cɔlɔ, ɛlɛ lɩm fɛyɩ ɖɩ-taa. Ɛnawa se abalʋ ɛnʋ ɛɛwɛɛ nɛ ɛcɔŋnɩ-ɩ nɛ ɛsɔɔlaa se ɛla mbʋ payɩ ɛpɩzɩɣ yɔ nɛ ɛsɩnɩ-ɩ. Pʋyɔɔ ɛyɔɔdaa se: “Moluu ɖɔɖɔ nɛ mɔñɔzɩ ña-aɖaaɖaanaa nɛ patɩɣzɩ.”—Kiɖe Tɛɛ Tɔm 24:17-19.
Yʋsɩ se Rebeka tɩyɔɔdɩ se ɛhaɣ aɖaaɖaanaa hiu waa mba lɩm pazɩ nɛ pɔñɔɔ, ɛlɛ ɛtɔm se ɛñɔzʋʋ-wɛ lɩm nɛ patɩɣzɩ. Ye lɔkɔtʋ ɛɖɛ aɖaaɖaa nɔɔyʋ siŋŋ yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛñɔɔ lɩm mbʋ pɩcɛzɩ litrinaa 95 yɔ. Ye mbʋ ye lɔkɔtʋ ɛɛɖɛ aɖaaɖaanaa hiu waa mba yɔ, pɩɩwɛɛ se Rebeka ɛla tʋmɩyɛ siŋŋ ñɩɣtʋ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ ɛha-wɛ lɩm nɛ pɔñɔɔ nɛ patɩɣzɩ. Ɛzɩma pɩɖɔma yɔ, pɩwɩlaa se lɔkɔtʋ taakɩlɩ ɖɛʋ aɖaaɖaanaa. Ɛlɛ ɛzɩ Rebeka kaanawa se lɔkɔtʋ tɩkɩlɩ-wɛ ɖɛʋ alɩwaatʋ ndʋ ɛha ɛ-tɩ se ɛhaɣ-wɛ lɩm yɔ? Aayɩ. Ɛɛsɔɔlɩ siŋŋ se ɛla tʋmɩyɛ nɛ kpekpeka nɛ ɛsɩnɩ abalʋ akpadɩyʋ ɛnʋ. Abalʋ ɛnʋ etisaa se Rebeka ɛsɩnɩ-ɩ. Abalʋ ɛnʋ ɛɛwɛɛ nɛ ɛcɔŋnɩ Rebeka pɩŋŋ, alɩwaatʋ ndʋ ɛlɛ wɛɛ ɛkpaɣ nɛ etiki nɛ eluu lɩm e-peeɣa taa nɛ ewokini ɛpɩyɩɣ wondu lɩm ɖɩñɔyɛ taa yɔ.—Kiɖe Tɛɛ Tɔm 24:20, 21.
wp16.3 13, pɩ-tɛɛ tɔm
“Mɔnsɔɔlaa”
Wɩsɩ kaatɛm paɣzʋʋ ɖʋʋ. Nabʋyʋ ɛɛwɩlɩɣ kɛdaɣ kanɛ ka-taa se Rebeka kaacaɣ lɔkɔ nɔɔ ñɩɣtʋ sakɩyɛ. Patɩyɔɔdɩ se ɛ-hɔʋ taa ñɩma hɩnaa pʋcɔ nɛ ekpe yaa se nɔɔyʋ tɩŋ ɛ-wayɩ se ɛna se ɛbɛ yɔɔ ɛcaɣ lɔkɔ nɔɔ alɩwaatʋ sakɩyɛ mbʋ.
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 24:65) Nɛ ɛpɔzɩ lɩmɖʋyʋ se: “Ɛyʋ weyi kɔŋ hayɩm taa ɖa-katɩnʋʋ mbʋ yɔ?” Lɩmɖʋyʋ cosi se: “Man-tʋ lɛ;” ɖɩnɛ ɛlɛ Rebeka kpaɣ ɛ-kɛdɛɛka nɛ ehuuzi ɛ-ñʋʋ yɔɔ.
wp16.3 15 § 3
“Mɔnsɔɔlaa”
Lɛɛlɛɛyɔ kɩyakʋ ŋgʋ kɩ-tɔm ɖɩɩyɔɔdɩ tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-ɖɩbazɩyɛ yɔ, kɩtalaa lɛ. Nʋmɔɖɔnaa tɛzɩ Negɛɛbʋ nɛ papaɣzɩ sʋʋ tɛtʋ taa lɛ, Rebeka na abalʋ nɔɔyʋ wɛɛ nɛ ɛɖɔŋ hayɩm taa. Pɩɩwɛɛ ɛzɩ ɛɛwɛɛ nɛ ɛmaɣzɩɣ ɛ-ñʋʋ taa yɔ. Bibl tɔm se Rebeka ‘tii ɛmaa aɖaaɖaa yɔɔ’. Pɩtɩla etiyele se aɖaaɖaa eluŋ nɛ pʋcɔ. Nɛ ɛpɔzɩ lɩmɖʋyʋ se: “Ɛyʋ weyi kɔŋ hayɩm taa ɖa-katɩnʋʋ mbʋ yɔ?” Alɩwaatʋ ndʋ ɛnɩwa se abalʋ ɛnʋ payaɣ se Izaakɩ lɛ, ɛkpaɣ ɛ-kɛdɛɛka nɛ ehuuzi ɛ-ñʋʋ yɔɔ. (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 24:62-65) Ɛbɛ yɔɔ? Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛ-lakasɩ nzɩ sɩwɩlɩɣ se ɛwɛnɩ ñamtʋ abalʋ weyi ɛkɔŋ walʋ yɔ ɛ-yɔɔ. Sɔnɔ nabɛyɛ pɩzɩɣ nɛ pamaɣzɩ se ñamtʋ ndʋ tɩ-tɔm ɖɛwa. Paa mbʋ yɔ halaa nɛ abalaa papɩzɩɣ nɛ pɛkpɛlɩkɩ lɔŋ Rebeka tɩ luzuu pʋnɛ pɩ-taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩpɔzʋʋ ɖa-taa paa anɩ wɛtʋ kɩbandʋ tʋnɛ.
Bibl kalʋʋ
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 24:1-21) Ðɩnɛ ɛlɛ Abraham kaakɛ akpadɩyʋ sɔsɔ weyi ɛ-pɩnzɩ ɖɔwa yɔ, nɛ Kɩbaɣlʋ kaawazɩ Abraham yɔɔ pɩtɩŋa pɩ-taa. 2 Abraham tɔ ɛ-ɖɩɣa taa lɩmɖʋyʋ weyi ɛkɛ sɔsɔ nɛ ɛ-ñɩm kpeekpe yɔɔ cɔnɩyʋ yɔ, se: “Sʋzɩ ñe-nesi me-hiye tɛɛ. 3 Malakɩ-ŋ nɛ ŋɖuuni Kɩbaɣlʋ, ɛsɔdaa Ɛsɔ nɛ tataa Ɛsɔ, se ŋŋkaɣ Kanaŋ mba mba mɛwɛ pɛ-hɛkʋ taa yɔ, pɛ-pɛlaa taa pɛlɛ nɔɔyʋ caʋ se ŋcɛlɩ man-pɩyalʋ se ɛla halʋ. 4 Ɛlɛ ŋkaɣ wobu mɛ-ɛjaɖɛ taa, men-cejewiye taa nɛ ŋcaa halʋ man-pɩyalʋ Izaakɩ.” 5 Lɩmɖʋyʋ pɔzɩ-ɩ se: “Pɩlaba yɔ halʋ ɛɛkaɣ tisuu se ɛtɩŋɩ-m ɛjaɖɛ ɖɩnɛ yɔ ɖɩ-taa: Ɛzɩ mankaɣ pɩsɩnʋʋ ña-pɩyalʋ ɛjaɖɛ nɖɩ ŋlɩnɩ ɖɩ-taa yɔ, ɖɩ-taa?” 6 Abraham cosi-i se: “Ðaŋ ña-tɩ, taapɩsɩnɩ man-pɩyalʋ peeɖe. 7 Kɩbaɣlʋ ɛsɔdaa Ɛsɔ nɛ tataa Ɛsɔ, weyi ɛlɩzɩ-m man-caa ɖɩɣa taa nɛ ma-ñɩma ɛjaɖɛ taa, weyi eheyi-m nɛ eɖuuni-m se ɛkaɣ cɛlʋʋ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ yɔ me-liɖe taa mba yɔ, Kɩbaɣlʋ ɛnʋ ɛkaɣ ɖɛzʋʋ e-tiyiyu ñɔ-nɔɔ nɛ ŋcaa peeɖe halʋ man-pɩyalʋ. 8 Nɛ ye halʋ ekizaa se ɛɛtɩŋɩɣ-ŋ kɔyɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ pɩlɩ ña-ñʋʋ taa nɛ ɖuutu ndʋ malakɩ-ŋ se ŋɖuu yɔ, tɩ-taa. Piyele yɔ, taapɩsɩnɩ man-pɩyalʋ peeɖe.” 9 Lɩmɖʋyʋ sʋzɩ e-nesi Abraham hiye tɛɛ nɛ eɖuuni-i tɔm ndʋ yɔ. 10 Lɩmɖʋyʋ kpaɣ ɛ-caa wondu, aɖaaɖaanaa hiu nɛ ɛkpɛndɩnɩ mbʋ mbʋ ɛ-caa wɛnɩ kɩbam yɔ, nɛ ɛkpaɣ Aram-Nahatayim nʋmɔʋ se ewoki Naahɔɔrɩ tɛtʋ taa. 11 Ɛwɩzɩ talʋʋ lɛ, ɛla nɛ aɖaaɖaanaa hɩnɩ hadɛ, lɔkɔ nakʋyʋ cɔlɔ, ɖanaɣ yɔɔ, ñɩɣyʋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ halaa tiki pɔɔ yɔ. 12 Nɛ ɛtɔ se: “Kɩbaɣlʋ, man-tʋ Abraham tɛ Ɛsɔ, labɩ-m camɩyɛ sɔnɔ nɛ ŋla ɖeu man-tʋ Abraham! 13 Mansɩŋɩɣ lɩm hiɖe cɔlɔ nɛ tɛtʋ taa mba pɛlaa kaɣ lɩʋ se polu lɩm. 14 Pɩɣa peleɣa ŋga mankaɣ-kɛ tɔm se: Kpilisi ñe-peeɣa nɛ mɔñɔɔ yɔ, nɛ kakaɣ cosuu se: “Ñɔɔ, nɛ mɔñɔzɩ ɖɔɖɔ ña-aɖaaɖaanaa yɔ, kɛkɛnɩ ŋga ŋɖʋ-kɛ nɛ ña-lɩmɖʋyʋ Izaakɩ yɔ, nɛ mankaɣ ɖiɣzinuu se ŋwɩlɩ ña-kɩbandʋ man-tʋ.” 15 Ɛtɩtɛmtɩ yɔɔdʋʋ lɛ, Rebeka lɩɣaɣ kɛlɛ, ɛɛkɛ Betuwɛɛlɩ pɛlɛ, Milka pɩyalʋ, Naahɔɔrɩ halʋ, Abraham koobu, nɛ ɛhɔɔlɩ e-peeɣa ɛ-hazaɣ yɔɔ. 16 Pɛlɛ kaakɛ maɣzaɣ nakɛyɛ pɩdɩɩfɛyɩ, ɛtɩsɩ abalʋ, abalʋ nɔɔyʋ tɩñɔtɩnɩ-ɩ. Etii pɔɔ taa, elu lɩm e-peeɣa taa ɖo nɛ ɛkpa. 17 Lɩmɖʋyʋ se ewolo ɛ-cɔlɔ mbʋ yɔ se: “Pɛlɛ, ha-m ñe-peeɣa taa lɩm pazɩ nɛ mɔñɔɔ.” 18 Ecosi se: “Ñɔɔ, man-caa” nɛ etitisiɣ e-peeɣa ɛ-nɩŋgbɛɛŋa yɔɔ nɛ ɛlabɩ-ɩ nɛ ɛñɔɔ. 19 Ɛtɛmɩ-ɩ lɩm haʋ nɛ ɛñɔɔ lɛ, ɛtɔ se: “Moluu ɖɔɖɔ nɛ mɔñɔzɩ ña-aɖaaɖaanaa nɛ patɩɣzɩ.” 20 Ɛtɩpɩyɩɣ lɛɛ lɛɛ e-peeɣa taa lɩm pulone taa, ɛtasɩ seu ɛpɩsɩ pɔɔ taa se elu lɩm nɛ elu lɩm aɖaaɖaanaa kpeekpe. 21 Abalʋ wɛɛ ɛcɔŋnɩ-ɩ tamɩyɛ, ɛɖɔŋ ɛ-tɩ pɔzʋʋ se ɛzɩ Kɩbaɣlʋ tana-ɩ yaa ɛtɩtanɩta-ɩ e-ɖiwoɖe.
16-22 MARS
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | KIÐE TƐƐ TƆM 25-26
“Ezaawuu pɛdɩ ɛ-kajalaɣ pɩɣa kɛʋ waɖɛ”
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 25:27, 28) Abalɩbiya paɣlɩ: Ezaawuu pɩsɩ ɛgbam weyi ɛwɛ niye pɩŋŋ yɔ, ɛwɛɖaɣ ñɩtʋ. Yakɔɔb kaakɛ ɛyʋ hɛɛɛ tʋ ɛcakaɣ kizinzikiŋ tɛɛ. 28 Ezaawuu Izaakɩ kaakɩlɩ sɔɔlʋʋ, mbʋ yɔ nam nandʋ ɛkɩlɩ sɔɔlʋʋ, ɛlɛ Yakɔɔb Rebeka ñaakɩlɩ sɔɔlʋʋ.
it-1 1224 § 3
Yakɔɔb
Pɔyɔɔdɩ Yakɔɔb tɔm se ɛfɛyɩ ɛzɩ e-ɖomɖa Ezaawuu weyi ɛ-caa kɩlɩ sɔɔlʋʋ yɔ. Ezaawuu kaakɛ ɛgbam, ɛtaacakɩ ɖoli kʋɖʋm, ɛwɛɖaɣ ñɩtʋ nɛ ɛtaawɛɛ hɛɛ; ɛlɛ Yakɔɔb kaakɛ “ɛyʋ hɛɛɛ tʋ [Ebree kʋnʋŋ taa lɛ, tam] ɛcakaɣ kizinzikiŋ tɛɛ” pɩwɩlɩɣ se ɛɛkɛ ninɖiɣyu weyi ɛcakaɣ lone kʋɖʋmɖɩyɛ taa yɔ, ɛcɔŋnaɣ ɛ-hɔʋ tʋma ndɩ ndɩ yɔɔ nɛ ɛnʋ e-ɖoo kaakɩlɩ sɔɔlʋʋ. (Kiɖe 25:27, 28) Nabʋyʋ taa lɛ, paayɔɔdʋʋ mba pɔ-tɔm kɛdɩnɩ Ɛsɔ yɔ pɔ-tɔm lɛ, palakɩnɩ tʋmɩyɛ Ebree kʋnʋŋ taa tɔm piye tam. Ðɩkpaɣ kɩɖaʋ kʋnɛ: “Calɩm kpɛdɩyaa ɩɩnaɣ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ nɛ ɛsɩyɛ,” ɛlɛ Yehowa ha-ɖʋ lidaʋ se ‘ɖɛfɛɛ tɩnaa wokini ɛsɩndaa’ (Adu 29:10; Keɣa 36:37) Ɛyʋ cɩŋgɩlɩm tʋ Yɔɔb wɩlaa se ɛkɛ “ɛyʋ weyi ɛwɛ hɛɛɛ [Ebree kʋnʋŋ taa lɛ, tam] nɛ ɛwɛɛ siɣsiɣ” yɔ.—Yɔɔb 1:1, 8; 2:3.
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 25:29, 30) Kɩyakʋ nakʋyʋ lɛ Yakɔɔb tɩzɩ kandɩlaɣ nɛ Ezaawuu kɔmnɩ tɛyɛ, pɩnɩ-ɩ. 30 Ezaawuu tɔ Yakɔɔb se: “Yele nɛ mɔñɔɔ ɖozi kɩsɛɛmasɩ nzɩ yɔ, mbʋ yɔ mɔyɔba.” Mbʋ paya-ɩ se Edom.
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 25:31-34) Yakɔɔb tɔ se: “Calɩnɩ-m pɛdɩnʋʋ ñɔ-sɔsɔtʋ.” 32 Ezaawuu cosi se: “Mɔnkɔŋ sɩbʋ lɛ, sɔsɔtʋ kaɣ wazʋʋ we?” 33 Yakɔɔb kitina se: “Calɩnɩ-m ɖuunuu.” Eɖuuni-i nɛ ɛpɛdɩnɩ-ɩ ɛ-sɔsɔtʋ. 34 Ðɩnɛ ɛlɛ Yakɔɔb ha-ɩ kpɔnʋ nɛ kandɩlaɣ nɛ ɛtɔɔ nɛ ɛñɔɔ nɛ ɛɖɛɛ. Ezaawuu pɛdɩ ɛ-sɔsɔtʋ mbʋ yɔ na.
Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩlɩzɩ ɛsɩmɩyɛ nɛ ɖɩwɩlɩ?
11 Pɩlabɩ pʋtɔdɩyɛ se ɛyaa mba pɔ-tɔm pɔyɔɔdɩ Bibl taa yɔ, pa-taa nabɛyɛ tɩlɩzɩ ɛsɩmɩyɛ nɛ pawɩlɩ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Paa Ezaawuu lʋlɩyaa kaasɔɔlɩ Yehowa nɛ pañaŋɩ-ɩ yɔ, ɛ-maɣmaɣ ɛtɩwɩlɩ se ɛwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ wondu kiɖeɖetu yɔɔ. (Kalɩ Ebree mba 12:16.) Ɛzɩma pɩkɔm nɛ pɩna kaɣlaa se ɛfɛyɩnɩ ɛsɩmɩyɛ? Ezaawuu labɩ kɩmɛlɛndʋ nɛ ɛkpaɣ ɛ-sɔsɔtʋ nɛ ɛpɛdɩnɩ e-neu Yakɔɔb nɛ ɛlɛ cɛlɩ-ɩ tɔɔnaɣ pi-lone taa. (Kiɖe 25:30-34) Pʋwayɩ Ezaawuu kɔm nɛ ekpiɖi ɛ-lakasɩ nzɩ sɩ-yɔɔ siŋŋ. Ɛlɛ ɛtaawɩlɩ ɛ-ɛsɩmɩyɛ mbʋ ɛwɛna yɔ pɩ-yɔɔ, nɛ pɩtaamʋna se ɛcaɣnɩ nɔɔyʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ etihiɣ sɔsɔtʋ waɖɛ wazaɣ.
it-2 637 § 2
Kajalaɣ pɩɣa
Ðooo caanaʋ taa lɛ, abalɩbɩɣa ŋga kɛkɛ kajalaɣ pɩɣa yɔ, pɩkɛnɩ-kɛ hɩɖɛ ɖʋʋ siŋŋ nɛ kɛwɛnɩ waɖɛ se ka-caa sɩkɩ lɛ, kɛlɛɣzɩ e-lone taa nɛ kɔcɔnɩ hɔʋ yɔɔ. Patayɩɣ ka-caa ñɩm lɛ, hɔɔlʋʋ ŋgʋ pɩwɛɛ se paa pɩɣa ŋga kamʋ yɔ, kajalaɣ pɩɣa mʋʋ kɩ-nabʋlɛ. (Wp 21:17) Rubɛɛnɩ kaacaɣ Yosɛɛfʋ cɔlɔ pɔtɔkaɣ tɔɔnaɣ lɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛnʋ kaakɛnɩ kajalaɣ pɩɣa. (Kiɖe 43:33) Ɛlɛ Bibl taa lɛ, pɩtɩkɛ paa ɛzɩmtaa kajalaɣ pɩɣa wɛnɩ wala naayɛ. Ðoŋ ɖoŋ lɛ, pɩtɩkɛ kajalaɣ pɩɣa pahaɣ kajalaɣ lone, ɛlɛ weyi ɛwɛ siɣsiɣ nɛ pɩkɩlɩ yɔ.—Kiɖe 6:10; 3Aw 1:28; Kpaɣ-sɩ nɛ ŋmaɣzɩnɩ Kiɖe 11:26, 32; 12:4; kalɩ DROIT D’AÎNESSE; HÉRITAGE.
Ðɩñɩnɩ fezuu taa ñɩm
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 25:31-34) Yakɔɔb tɔ se: “Calɩnɩ-m pɛdɩnʋʋ ñɔ-sɔsɔtʋ.” 32 Ezaawuu cosi se: “Mɔnkɔŋ sɩbʋ lɛ, sɔsɔtʋ kaɣ wazʋʋ we?” 33 Yakɔɔb kitina se: “Calɩnɩ-m ɖuunuu.” Eɖuuni-i nɛ ɛpɛdɩnɩ-ɩ ɛ-sɔsɔtʋ. 34 Ðɩnɛ ɛlɛ Yakɔɔb ha-ɩ kpɔnʋ nɛ kandɩlaɣ nɛ ɛtɔɔ nɛ ɛñɔɔ nɛ ɛɖɛɛ. Ezaawuu pɛdɩ ɛ-sɔsɔtʋ mbʋ yɔ na.
(Ebree mba 12:16) nɛ ifeŋ nɛ nɔɔyʋ ɛtaawɛɛ mɩ-hɛkʋ taa nɛ ɛkɛ weyi ɛcakɩ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu yɔ, nɛ nɔɔyʋ ɛtaawɛɛ ɖɔɖɔ nɛ ɛkɛ weyi ɛɛkpakɩɣ wondu kiɖeɖetu nɛ ɛyaɣ pʋyʋ yɔ, ɛzɩ Ezaawuu weyi ɛkpaɣ kajalaɣ pɩɣa kɛʋ waɖɛ nɛ ɛlɛɣzɩnɩ tɔɔnaɣ kʋɖʋmaɣ yɔ.
Tɔm ndʋ ɖa-takayɩsɩ kalɩyaa pɔzʋʋ yɔ
Lɛɛlɛɛyɔ yele nɛ ɖɩtasɩ pɩsʋʋ tɔm ndʋ tɩwɛ Ebree 12:16 taa yɔ tɩ-yɔɔ. Mayaɣ ŋga kɔyɔɔdʋʋ se: “Azuluma [tʋ] nɔɔyʋ nɛ pʋyʋ kiɖeɖeu wɛɛkɩyʋ nɔɔyʋ pataawɛɛ, ɛzɩ Ezaawuu weyi tɔɔnaɣ kʋyʋmaɣ yɔɔ lɛ, ɛkpaɣ ɛ-sɔsɔtʋ nɛ ɛcɛlɩ yɔ.” Tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ Pɔɔlɩ caɣaɣ niye ñɩɣʋ?
Pɩtɩkɛ Mesiya cɔzɔnaa tɔm apostoloo Pɔɔlɩ yɔɔdaɣ. Eseɣtaɣ Krɩstʋ mba se peyele nɛ ‘pa-nʋmɔŋ wɛɛ yiɣyiɣ pa-naataŋ tɛɛ’ nɛ pɩsɩnɩ-wɛ nɛ “Ɛsɔ kʋjɔʋ” ɛtaaɖɛɛ pa-taa nɔɔyʋ yɔɔ. Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, Ɛsɔ kʋjɔʋ pɩzɩɣ kɩɖɛɛ nɔɔyʋ yɔɔ yem kɛlɛʋ ye ɛkɛ ‘azuluma tʋ’ yaa ɛcakɩ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu yɔ. (Ebr. 12:12-16) Ye pɛwɛnɩ azuluma lakasɩ nzɩ yɔ, piyeki nɛ panɩɣzɩnɩ Ezaawuu. Ɛtaawɛɛnɩ ñamtʋ mbʋ pɩɩkɛ “pʋyʋ kiɖeɖeu” yɔ pɩ-yɔɔ yaa fezuu taa wondu yɔɔ. Mbʋ yebina nɛ ɛkpaɣ ɛ-tɩ nɛ ɛcɛlɩ tomnaɣ yɔɔ wondu.
Ezaawuu kaacaɣ wezuu ɖooo ɖɔ-cɔzɔnaa kajalaɣ mba alɩwaatʋ taa nɛ pɩtɩla ɛɛwɛnɩ waɖɛ se ɛlaa kɩlaŋ. (Kiɖe 8:20, 21; 12:7, 8; Yɔɔb 1:4, 5) Ɛlɛ ɛzɩma ɛɛwɛnɩ tomnaɣ yɔɔ lɩmaɣza yɔ, ɛlɔ wala wena ɛɛwɛna yɔ a-tɩŋa tɔɔnaɣ kʋyʋmaɣ yɔɔ. Pɩtɩla yɔ, ɛtaasɔɔlɩ ɖɔɖɔ se kʋñɔŋ ŋgʋ pɔyɔɔdɩ kɩ-tɔm se kɩkaɣ kɔm Abraham liɖe taa piya yɔɔ yɔ kɩkɔɔ ɛ-yɔɔ. (Kiɖe 15:13) Ezaawuu tasɩ wɩlʋʋ se ɛwɛnɩ tomnaɣ yɔɔ lɩmaɣza nɛ ɛfɛyɩnɩ ñamtʋ wondu kiɖeɖetu yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ ɛkpaɣ halaa mba paakɛ sɩɩnaa layaa yɔ; piyeba nɛ ɛ-lʋlɩyaa nɩɩ wɩzasɩ siŋŋ. (Kiɖe 26:34, 35) Ɛ-lakasɩ nzɩ sɩɩwɛ ndɩ kpem nɛ Yakɔɔb ñɩnzɩ. Ɛlɛ kaatɛm ɛ-taa se ɛkpakɩɣ halʋ weyi ɛsɛɣ Ɛsɔ toovenim tʋ yɔ.—Kiɖe 28:6, 7; 29:10-12, 18.
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 26:7) Peeɖe mba pɔzɩ-ɩ tɔm ɛ-halʋ yɔɔ nɛ ecosi se: “Me-neu kɛlɛ.” Sɔɔndʋ kpa-ɩ se ye ɛtɔm se: “Ma-halʋ lɛ” yɔ, pakʋʋ-ɩ Rebeka yɔɔ, mbʋ yɔ eɖewa.
it-2 255 § 6
Cɛtɩm
Paa Bibl ɛyɔɔdaa se cɛtɩm fɛyɩ ɖeu yɔ, pɩɩwɩlɩɣ se pɩwɛɛ se ɛyʋ eheyi toovenim tɩŋa payɩ mba pɩtɩmʋna se patɩlɩ-pʋ yɔ. Yesu Krɩstʋ tasɩ-ɖʋ lɔŋ se: “Ɩtaaɖʋ hasɩ mbʋ pɩwɛ kele kele yɔ, nɛ ɩtaapɛɖɩ mi-kijisi afanaa ɛsɩndaa, se pɩtaala nɛ pamɩtɩ sɩ-yɔɔ nɛ papɩsɩnɩ mɩ-yɔɔ nɛ pacɩyɩ-mɩ.” (Mt 7:6) Pʋyɔɔ lɛ, nabʋyʋ taa Yesu eeheyiɣ nabɛyɛ tɔm ndʋ pɩtɩpɔzɩ se panɩɩ yɔ, yaa eecosuu tɔm ndʋ tɩ-tɩŋa payɩ ɛyaa pɔzʋʋ-ɩ tɩ-yɔɔ, ye ɛnawa se pɩpɩzɩɣ pɩkɔŋnɩ kaɖɛ yɔ. (Mt 15:1-6; 21:23-27; Yoh 7:3-10) Pɩtʋʋ fɛyɩ se lɩmaɣza ana Abraham, Izaakɩ, Rahaabɩ nɛ Eliizee paawɛna nɛ pekizi se paakuluu tɔm natʋyʋ yɔɔ nɛ peheyi mba paasɛɣ Yehowa yɔ.—Kiɖe 12:10-19; ñʋʋ 20; 26:1-10; Yoz 2:1-6; Yak 2:25; 2Aw 6:11-23.
Bibl kalʋʋ
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 26:1-18) Ñɔɔsɩ nasɩyɩ lɩɩ ɛjaɖɛ yɔɔ nɛ pɩtasɩnɩ kajalaɣ nzɩ nzɩ sɩɩlɩ Abraham wɛɛ taa yɔ, nɛ Izaakɩ ɖɛɛ ewolo Gerara, Abimelɛɛkɩ tɛ, Filistii mba wiyaʋ. 2 Kɩbaɣlʋ lɩɩ ɛ-yɔɔ nɛ ɛtɔ se: “Taatii Ejipiti; caɣ ɛjaɖɛ nɖɩ mankaɣ-ŋ heyuu yɔ ɖɩ-taa. 3 Caɣ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ yɔ ɖɩ-taa, mankaɣ wɛʋ ñɔ-cɔlɔ nɛ mankaɣ ñɔ-yɔɔ wazʋʋ. Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ña nɛ ñe-liɖe taa mba mankaɣ cɛlʋʋ ajɛɛ anɛ yɔ a-kpeekpe, nɛ mankaɣ ɖɔkʋʋ ɖuutu ndʋ monɖuuni ña-caa Abraham yɔ. 4 Mankaɣ labʋ nɛ ña-lʋlʋʋ huu sakɩyɛ ɛzɩ ɛsɔdaa tɩɩnzɩ yɔ, mankaɣ-kʋ cɛlʋʋ ajɛɛ anɛ yɔ a-kpeekpe nɛ ña-lʋlʋʋ pakaɣnɩ wazʋʋ tataa ajɛɛ kpeekpe yɔɔ, 5 Abraham ñamtʋ yɔɔ, weyi ɛɖɔkɩ man-kpalɩtʋ, man-paɣtʋ yɔ.” 6 Mbʋ Izaakɩ caɣ Gerara. 7 Peeɖe mba pɔzɩ-ɩ tɔm ɛ-halʋ yɔɔ nɛ ecosi se: “Me-neu kɛlɛ.” Sɔɔndʋ kpa-ɩ se ye ɛtɔm se: “Ma-halʋ lɛ” yɔ, pakʋʋ-ɩ Rebeka yɔɔ, mbʋ yɔ eɖewa. 8 Ɛɛwɛ peeɖe pɩɖɔɔ nɛ kɩyakʋ nakʋyʋ Filistii mba wiyaʋ Abimelɛɛkɩ cɔŋnaɣ nɛ mondoɖebɔʋ lɛ, ɛna Izaakɩ kpɛlaɣ ɛ-halʋ Rebeka yɔɔ. 9 Abimelɛɛkɩ yaa Izaakɩ nɛ eheyi-i se: “Toovenim taa siŋŋ ña-halʋ lɛ! Pɩlabɩ ɛzɩma nɛ ŋpɩzɩ ŋtɔ se pɩɩkɛ ñe-neu?” Izaakɩ cosi-i se: “Mɔntɔŋaɣ man-tɩ se: Pɩlaba yɔ mansɩkɩ ɛ-yɔɔ.” 10 Abimelɛɛkɩ kitina se: “Ɛbɛ ŋlabɩ-ɖʋ mbʋ yɔ? Pɩkazɩ pazɩ se samaɣ taa nɔɔyʋ ɛsʋʋnɩ ña-halʋ nɛ ŋsʋkaɣ-ɖʋ kɩwɛɛkɩm nabʋyʋ lɛ mbʋ yɔ!” 11 Ðɩnɛ ɛlɛ Abimelɛɛkɩ ɖʋ kpalɩtʋ tʋnɛ yɔ samaɣ kpeekpe se: “Weyi etukuni ɛyʋ ɛnɛ yɔ nɛ ɛ-halʋ yɔ, pakʋʋ-ɩ nɛ ɛsɩ.” 12 Izaakɩ ɖuu ɖomaɣ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa nɛ, pɩnaɣ ŋga, ɛkʋ tam mɩnʋʋ. Kɩbaɣlʋ wazɩ ɛ-yɔɔ 13 nɛ ɛyʋ ɛnʋ ɛpɩsɩ ñɩm tʋ, ɛpɩsaɣ ñɩm tʋ pɩsʋʋ yɔɔ, pɩkɔɔ pɩtalɩ ɛpɩsɩ ñɩm tʋ pɩdɩɩfɛyɩ. 14 Ɛɛwɛnɩ kpɩna sɔsɔna nɛ cikpena nɛ yomaa sakɩyɛ. Filistii mba pɩsɩ sʋsɩ tɩnaa. 15 Lɔkɔnaa kpeekpe mba ɛ-caa lɩmɖʋyaa kaahuyaa yɔ, ɛ-caa Abraham wɛɛ taa yɔ, Filistii mba suyi-wɛ tɛtʋ. 16 Abimelɛɛkɩ heyi Izaakɩ se: “Kʋyɩ ɖɛ-tɛ, mbʋ yɔ ŋkɩlɩ-ɖʋ ɖoŋ.” 17 Mbʋ Izaakɩ kʋyɩ peeɖe nɛ ewolo ɛcaɣ Gerara fɛɛʋ taa nɛ ɛma maalika. 18 Izaakɩ ɖaɣnɩ huyuu lɔkɔnaa mba ɛ-caa Abraham lɩmɖʋyaa kaahuyaa yɔ nɛ ɛ-caa Abraham sɩm wayɩ lɛ, Filistii mba suyi-wɛ tɛtʋ yɔ, nɛ ɛha-wɛ hɩla kʋyʋmɛɛ ana, wena ɛ-caa kaahawa yɔ.
23-29 MARS
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | KIÐE TƐƐ TƆM 27-28
“Pawazɩ Yakɔɔb ɛzɩ pɩmʋnaʋ yɔ”
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 27:6-10) Rebeka heyi ɛ-pɩyalʋ Yakɔɔb se: “Manɩ ña-caa heyaɣ ña-ɖalʋ Ezaawuu se: 7 ‘Kɔnɩ-m nam nɛ ŋlabɩ-m anaɣm tɔɔnaɣ nɛ mɔntɔɔ nɛ mawazɩ ñɔ-yɔɔ Kɩbaɣlʋ ɛsɩndaa nɛ pʋcɔ nɛ mansɩ.’ 8 Lɛɛlɛɛyɔ, man-pɩyalʋ, welisini-m nɛ ŋla ndʋ meheyiɣ-ŋ yɔ. 9 Tii huɖe taa nɛ ŋkɔnɩ-m mbesi kɩbanzɩ naalɛ nɛ malabɩnɩ anaɣm tɔɔnaɣ ña-caa, ɛzɩ ɛsɔɔlʋʋ yɔ. 10 Ŋŋwoni-kɛ ña-caa nɛ ɛtɔɔ nɛ ɛwazɩ ñɔ-yɔɔ nɛ pʋcɔ nɛ ɛsɩ.”
w04 15/4 11 § 4-5
Rebeka kaakɛ halʋ kpekpeka tʋ weyi ɛñɔnɩ Ɛsɔ yɔ
Ɛzɩ Izaakɩ kaanawa se Ezaawuu kaɣ Yakɔɔb lɩm ɖʋʋ na? Bibl tɩyɔɔdɩ natʋyʋ pɩ-yɔɔ. Ɛlɛ Rebeka nɛ Yakɔɔb paanawa se Yakɔɔb pɩwɛɛ se ɛmʋ wazasɩ. Rebeka nɩwa se Izaakɩ pɔzɩ Ezaawuu se ɛlabɩ-ɩ tɔɔnaɣ kɩbaŋa nɛ ɛtɔɔ nɛ ɛwazɩ-ɩ lɛ, ɛkʋyɩ kpaka nɛ ɛla mbʋ pɩpɔzʋʋ yɔ kpɛdɛyɛ. Pɩwɩlɩɣ se ɛɛkɛ pɛlɛ nɛ ɛwɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ yɔ, etaalesi-tʋ: Ɛɛwɛ kpekpeka nɛ ɛkpakɩɣ lɩmaɣza kpɛdɛyɛ. Eheyi Yakɔɔb se pɩwɛɛ se ɛkɔnɩ-ɩ mbesi naalɛ nɛ ɛlabɩnɩ ɛ-walʋ tɔɔnaɣ ŋga ɛlɛ sɔɔlaa yɔ. Nɛ pʋwayɩ lɛ, Yakɔɔb la nɛ ɛ-caa maɣzɩ se ɛnʋ kɛnɩ Ezaawuu nɛ ɛmʋ wazasɩ. Yakɔɔb kizi, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ye ɛ-caa ɛtɩlaa se pɩtɩkɛ Ezaawuu yɔ, ɛlɔʋ ɛ-yɔɔ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ. Rebeka kizi tɔm ndʋ nɛ eheyi-i se: “Nɔɔ ŋga mamʋʋ-kɛ, kapɩsɩ mɔ-yɔɔ, man-pɩɣa!” Nɛ ɛla tɔɔnaɣ, ɛñɔɔzɩ Yakɔɔb nɛ ɛwɛɛ ɛzɩ Ezaawuu yɔ nɛ etiyi-i ɛ-walʋ cɔlɔ.—Kiɖe Tɛɛ Tɔm 27:1-17.
Bibl tiheyi-ɖʋ mbʋ pʋyɔɔ Rebeka labɩ mbʋ yɔ. Sakɩyɛ maɣzɩɣ se ɛtɩla camɩyɛ, ɛlɛ Bibl tɩkʋ ɛ-tɔm. Izaakɩ kɔma nɛ ɛtɩlɩ se mbʋ pɩlaba nɛ Yakɔɔb mʋ wazasɩ lɛ, ɛtɩkʋ ɛ-tɔm ɖɔɖɔ. Ɛlɛ ɛɖaɣnɩ wazʋʋ Yakɔɔb nɛ pɩkɩlɩ. (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 27:29; 28:3, 4) Rebeka kaasɩm tɔm ndʋ Yehowa kaayɔɔdaa pɩlɩɩnɩ ɛ-pɩyalaa yɔɔ yɔ. Ye mbʋ ɛlabɩ mbʋ se pɩsa nɛ Yakɔɔb mʋ wazasɩ nzɩ pɩɩmʋnaa se ɛmʋ yɔ. Ɛ-lakasɩ nzɩ sɩlabɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Yehowa sɔɔlɩm.—Roma mba 9:6-13.
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 27:18, 19) Ewolo ɛ-caa cɔlɔ nɛ ɛtɔ se: “Caa!” Ɛlɛ cosi se: “Wooye! Ñɛ anɩ, man-pɩɣa?” 19 Yakɔɔb cosi ɛ-caa se: “Mɛnkɛ Ezaawuu, ña-pɩyalʋ kɔɔnɔɔ tʋ, malaba mbʋ ŋtɔma yɔ. Kʋyɩ, mentendi-ŋ, caɣ nɛ ŋtɔɔ mɛ-ɛgbandʋ tɔɔnaɣ, nɛ ñe-ciyam wazɩ mɔ-yɔɔ.”
w07 1/10 31 § 2-3
Tɔm ndʋ ɖa-takayɩsɩ kalɩyaa pɔzʋʋ yɔ
Bibl tiheyi-ɖʋ mbʋ pʋyɔɔ Rebeka nɛ Yakɔɔb paalabɩ mbʋ yɔ pɩ-tɔm kpayɩ kpayɩ, ɛlɛ kɩyɔɔdaa se wɛtʋ ndʋ tɩtalaa tuda. Pɩwɛɛ se ɖɩyʋsɩ se Ɛsɔtɔm tɩyɔɔdɩ se mbʋ Rebeka nɛ Yakɔɔb palaba yɔ, pɩwɛ ɖeu yaa pɩfɛyɩ ɖeu. Ye mbʋ pa-lakasɩ nzɩ sɩɩwɩlɩɣ se cɛtɩm nɛ peɣzuu, pɛkɛ mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ. Ɛlɛ Bibl sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩtɩlɩ mbʋ pɩɩlabɩ ɖeyi ɖeyi yɔ.
Kajalaɣ lɛ, Bibl wɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se Yakɔɔb pɩɩmʋnaa se ɛmʋ ɛ-caa wazasɩ, pɩtɩkɛ Ezaawuu. Pʋcɔ nɛ pɩlakɩ mbʋ lɛ Yakɔɔb kaayabɩ kajalaɣ pɩɣa kɛʋ waɖɛ e-ɖomɖa cɔlɔ; ɛlɛ ñawɩlaa se ɛfɛyɩnɩ ɛsɩmɩyɛ waɖɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ etisaa nɛ ɛpɛdɩ-ɖɩ ñɔɔsɩ yɔɔ yɔ. Ezaawuu “pɛdɩ ɛ-sɔsɔtʋ.” (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 25:29-34) Ye mbʋ Yakɔɔb kaawobi ɛ-caa cɔlɔ se ɛmʋ wazasɩ nzɩ pɩɩmʋnaa se pɛcɛlɩ-ɩ sɩ yɔ.
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 27:27-29) Ɛñɔtɩ ɛ-tɩ nɛ ɛkpɛlɩ ɛ-caa yɔɔ, ɛlɛ fezi e-tokonaa sɔzɩŋ. Ɛwazɩ ɛ-yɔɔ se: “Ɛɛɛ, man-pɩyalʋ sɔzɩŋ wɛ ɛzɩ mʋzʋŋ hayɩm mbʋ Kɩbaɣlʋ wazɩ pɩ-yɔɔ yɔ. 28 Ɛsɔ ɛha-ŋ ɛsɔdaa ɖoluu nɛ mʋzʋŋ tɛtʋ lʋlɩ mɩla nɛ sʋlʋm sakɩyɛ! 29 Ajɛɛ ɩɖʋ-ŋ lɩm, ɛyaa iluŋ ñɛ-tɛɛ! Kɛ ño-koobiya ñʋʋdʋ, ño-ɖoo piya iluŋ ñɛ-tɛɛ! Eleba, weyi ɛlɔʋ ñɔ-yɔɔ nɔɔ yɔ. Pasa weyi ɛkaɣ-ŋ sam yɔ!”
it-1 295 § 6
Wazasɩ
Caanaʋ taa cajanaa alɩwaatʋ taa lɛ, ɖoŋ ɖoŋ lɛ pɩkazɩɣ pazɩ se caja ɛsɩ lɛ ɛwazɩɣ ɛ-pɩyalaa. Pɩɩkɛ mbʋ pɩ-tɔm kaacɛyaa nɛ pɩmʋ ñɩm siŋŋ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ Izaakɩ wazɩ Yakɔɔb yɔ, ɛmaɣzaɣ se ɛ-kajalaɣ pɩɣa Ezaawuu ɛwazaɣ. Izaakɩ kaapɔzaa se Yakɔɔb ehiɣ lootiye nɛ piɖeni-i e-wezuu caɣʋ taa nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛpɔzɩ Yehowa se eyele nɛ wazasɩ nzɩ sɩkɔɔ Yakɔɔb yɔɔ; nɛ ɛzɩma ɛɛkpadɩyaa nɛ ɛyʋlʋmɩ yɔ pʋyɔɔ lɛ, ɛmaɣzaɣ se Ezaawuu ɛwɛɛ nɛ ɛwazɩɣ. (Kiɖe 27:1-4, 23-29; 28:1, 6; Ebr 11:20; 12:16, 17) Pʋwayɩ Izaakɩ tɩlaa se Yakɔɔb ɛɛwazaa nɛ ɛtasɩ-ɩ sɔzʋʋ wazasɩ. (Kiɖe 28:1-4) Pʋcɔ nɛ Yakɔɔb sɩ lɛ, ɛwazɩ Yosɛɛfʋ pɩyalaa naalɛ pʋcɔ nɛ ɛwazɩ ɛ-maɣmaɣ ɛ-pɩyalaa. (Kiɖe 48:9, 20; 49:1-28; Ebr 11:21) Mbʋ ɖɔɖɔ pʋcɔ nɛ Moyozi sɩ lɛ, ɛwazɩ Izrayɛɛlɩ samaɣ kpeekpe. (Wp 33:1) Nɛ mbʋ pɩlɩ wazasɩ nzɩ sɩ-taa yɔ, pɩwɩlɩɣ se ɛyaa mba, natʋ tɔm pa-tɩŋa pɔyɔɔdaɣ. Nabʋyʋ taa weyi ɛwazɩɣ yɔ, ɛtɩnɩɣ e-nesi weyi ɛwazɩɣ-ɩ yɔ, ɛ-ñʋʋ yɔɔ.—Kiɖe 48:13, 14.
Ðɩñɩnɩ fezuu taa ñɩm
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 27:46–28:2) Rebeka tɔ Izaakɩ se: “Me-liu lɩ Hɛɛtɩ pɛlaa yɔɔ. Ye Yakɔɔb ɛkpakɩɣ Hɛɛtɩ pɛlaa taa nɔɔyʋ yɔ, mantɩsɔɔlɩ se mantasɩ wɛʋ.”
28 Izaakɩ yaa Yakɔɔb, ɛwazɩ ɛ-yɔɔ nɛ ɛɖʋ-ɩ paɣtʋ tʋnɛ yɔ se: “Taakpaɣ halʋ Kanaŋ pɛlaa taa. 2 Kʋyɩ nɛ ŋwolo Padaanɩ-Aram Betuwɛɛlɩ tɛ, ño-ɖoo caa tɛ, nɛ ŋcaa halʋ peeɖe, Labaanɩ pɛlaa taa, ño-ɖoo ɖalʋ lɛ.
w06 15/4 6 § 3-4
Ɛzɩma pɩwɛɛ se ɛyʋ ɛyɔɔdɩnɩ ɛ-tɛŋga yɔ
Ɛzɩ Izaakɩ nɛ Rebeka pɔyɔɔdaɣnɩ ɖama camɩyɛ na? Pɔ-hɔʋ kaakatɩ kaala siŋŋ alɩwaatʋ ndʋ pa-pɩyalʋ Ezaawuu kaakpaɣ Hɛɛtɩ pɛlaa naalɛ yɔ. Rebeka kaawɛɛ nɛ eheyiɣ Izaakɩ se “Me-liu lɩ Hɛɛtɩ pɛlaa yɔɔ. Ye Yakɔɔb [pa-pɩyalʋ naalɛ ñɩnʋ] ɛkpakɩɣ Hɛɛtɩ pɛlaa . . . yɔ, mantɩsɔɔlɩ se mantasɩ wɛʋ.” (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 26:34; 27:46) Pɩnaɣ kpayɩ kpayɩ se mbʋ pɩcɛyaɣ-ɩ yɔ, eheyi pɩ-tɔm ɛ-walʋ.
Izaakɩ heyi Ezaawuu ɖomɖa Yakɔɔb se ɛtaakpaɣ halʋ Kanaŋ pɛlaa taa. (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 28:1, 2) Pɩwɩlɩɣ se eewelisi Rebeka tɔm. Ye mbʋ, pa-naalɛ paatɩlɩ ɛzɩma pɔyɔɔdɩnɩ ɖama camɩyɛ nɛ panɩɩnɩ ɖama yɔ, nɛ pɛkɛnɩ-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ sɔnɔ. Ɛlɛ ye pɩlaba se nesi ɖɔkɩyaa ɩɩnɩɣnɩ ɖama? Ɛbɛ papɩzɩɣ nɛ pala?
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 28:12, 13) Eɖozi: Ɛna kpɩyaʋ nakʋyʋ tesi tataa nɛ kɩkpa kitukuni ɛsɔmɩndʋ nɛ Ɛsɔ tiyiyaa tiki nɛ pakpaɣ kɩ-yɔɔ! 13 Kɩbaɣlʋ sɩŋ ɛ-ɛsɩndaa nɛ eheyi-i se: “Mɛnkɛnɩ Kɩbaɣlʋ, ña-caa Abraham tɛ Ɛsɔ nɛ Izaakɩ tɛ Ɛsɔ. Tɛtʋ ndʋ ŋhɩnɩ tɩ-yɔɔ yɔ, mɛncɛlɩɣ-ŋ tʋ, ña nɛ ñe-liɖe taa mba.
w04 15/1 28 § 6
Kiɖe Tɛɛ Tɔm takayaɣ taa lɩmaɣza sɔsɔna—II
28:12, 13—Yakɔɔb ɖoziye nɖɩ ɖɩ-taa ɛna “kpɩyaʋ” yaa taya yɔ ɖɩ-tɔbʋʋ lɛ suwe? “Kpɩyaʋ” (taya) ŋgʋ, palabɩ-kʋ nɛ pɛɛ, nɛ ɛzɩma kɩɩkpawa nɛ kitukuni ɛsɔmɩndʋ yɔ, pɩwɩlɩɣ se nɔɔ kʋɖʋmaɣ nakɛyɛ kaawɛ taataa nɛ ɛsɔdaa pɛ-hɛkʋ taa. Ɛzɩma Ɛsɔ tiyiyaa kaawɛɛ petiki nɛ pakpaɣ kɩ-yɔɔ yɔ, pɩwɩlɩɣ se Ɛsɔ tiyiɣ e-tiyiyaa se pala tʋma wena awazɩɣ ɛyaa mba pɔ-tɔm kɛdɩɣnɩ-ɩ tɛtʋ yɔɔ cɩnɛ yɔ.—Yohanɛɛsɩ 1:51.
Bibl kalʋʋ
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 27:1-23) Izaakɩ kaakpadɩyaa nɛ ɛ-ɛsa tɩtasɩɣ naʋ. Ɛyaa ɛ-pɩyalʋ kɔɔnɔɔ tʋ Ezaawuu mbʋ yɔ se: “Man-pɩyalʋ!” Ɛlɛ sɛɛ se: “Wooye!” 2 Ekitina se: “Ŋnaɣ mankpadɩyaa nɛ maasɩŋ man-sɩm kɩyakʋ. 3 Lɛɛlɛɛyɔ kpaɣ ñɔ-kɔɔka nɛ ñɔ-tɔʋ, tii tɛyɛ nɛ ŋkʋ-m nam. 4 Labɩ-m anaɣm tɔɔnaɣ ŋga mɔnsɔɔlaa yɔ nɛ ŋkɔnɩ-m, mɔntɔɔ, nɛ man-ciyam wazɩ ñɔ-yɔɔ nɛ pʋcɔ mansɩ.” 5 Izaakɩ yɔɔdaɣnɩ ɛ-pɩyalʋ Ezaawuu lɛ, Rebeka wɛɛ nɛ ewelisiɣ. Ezaawuu ɖɛɛ etii tɛyɛ se ɛkʋ nam ɛ-caa. 6 Rebeka heyi ɛ-pɩyalʋ Yakɔɔb se: “Manɩ ña-caa heyaɣ ña-ɖalʋ Ezaawuu se: 7 ‘Kɔnɩ-m nam nɛ ŋlabɩ-m anaɣm tɔɔnaɣ nɛ mɔntɔɔ nɛ mawazɩ ñɔ-yɔɔ Kɩbaɣlʋ ɛsɩndaa nɛ pʋcɔ nɛ mansɩ.’ 8 Lɛɛlɛɛyɔ, man-pɩyalʋ, welisini-m nɛ ŋla ndʋ meheyiɣ-ŋ yɔ. 9 Tii huɖe taa nɛ ŋkɔnɩ-m mbesi kɩbanzɩ naalɛ nɛ malabɩnɩ anaɣm tɔɔnaɣ ña-caa, ɛzɩ ɛsɔɔlʋʋ yɔ. 10 Ŋŋwoni-kɛ ña-caa nɛ ɛtɔɔ nɛ ɛwazɩ ñɔ-yɔɔ nɛ pʋcɔ nɛ ɛsɩ.” 11 Yakɔɔb cosi e-ɖoo se: “Na: Man-ɖalʋ Ezaawuu wɛ hʋndʋ pʋndʋlʋm, nɛ ma, mɛwɛɛnɩ tɔnʋʋ solo solo. 12 Pɩlaba yɔ man-caa kaɣ mɔ-yɔɔ takʋʋ, nɛ ɛkaɣ naʋ se mowoŋi-i nɛ, ɛzɩ ɛɛwazɩ mɔ-yɔɔ lɛ, eyeki ɛlɔ mɔ-yɔɔ nɔɔ kɩlɔʋ.” 13 Ɛlɛ e-ɖoo cosi-i se: “Nɔɔ ŋga mamʋʋ-kɛ, kapɩsɩ mɔ-yɔɔ, man-pɩɣa! Ñɩtɩ nɛ ŋwelisini-m nɛ ŋwolo ŋkɔnɩ-m mbesi.” 14 Ewolo ɛñɩnɩ-sɩ nɛ ɛkɔnɩ e-ɖoo nɛ ɛlɛ la tɔɔnaɣ ŋga ɛ-caa sɔɔlaa yɔ. 15 Rebeka kpaɣ ɛ-pɩyalʋ kɔɔnɔɔ tʋ Ezaawuu tokonaa mba pakɩlɩ ɖeu yɔ nɛ paawɛ ɛ-cɔlɔ ɖɩɣa yɔ, nɛ esuu Yakɔɔb, ɛ-pɩyalʋ tɩnʋʋ. 16 Ɛkpaɣ mbesi naalɛ tɔna nɛ ehuuzi e-nesi yɔɔ nɛ e-pondone solo solo yɔɔ. 17 Pʋwayɩ lɛ ɛɖʋ ɛ-pɩyalʋ Yakɔɔb nesi tɛɛ anaɣm tɔɔnaɣ nɛ kpɔnʋ, ŋgʋ ɛlaba yɔ. 18 Ewolo ɛ-caa cɔlɔ nɛ ɛtɔ se: “Caa!” Ɛlɛ cosi se: “Wooye! Ñɛ anɩ, man-pɩɣa?” 19 Yakɔɔb cosi ɛ-caa se: “Mɛnkɛ Ezaawuu, ña-pɩyalʋ kɔɔnɔɔ tʋ, malaba mbʋ ŋtɔma yɔ. Kʋyɩ, mentendi-ŋ, caɣ nɛ ŋtɔɔ mɛ-ɛgbandʋ tɔɔnaɣ, nɛ ñe-ciyam wazɩ mɔ-yɔɔ.” 20 Izaakɩ cosi Yakɔɔb se: “Ŋna lɔŋ mbʋ suwe, man-pɩyalʋ!” Ecosi-i se: “Mbʋ yɔ Kɩbaɣlʋ, ñɛ-Ɛsɔ, labɩ-m ɖeu.” 21 Izaakɩ tɔ Yakɔɔb se: “Mbʋ lɛ ñɔtɩ ña-tɩ nɛ montukuni-ŋ, man-pɩɣa, nɛ mana se ŋkɛwa yaa ŋtɩkɛ man-pɩyalʋ Ezaawuu.” 22 Yakɔɔb ñɔtɩnɩ ɛ-caa Izaakɩ, ɛlɛ tukuni-i nɛ ɛtɔ se: “Nɔɔ kɛ Yakɔɔb nɔɔ, ɛlɛ nesi kɛ Ezaawuu nesi!” 23 Etiɖiɣzini-i, mbʋ yɔ ɛ-nɩŋgbɛɛnzɩ nɛ hʋndʋ ɛzɩ ɛ-ɖalʋ Ezaawuu yɔ, nɛ ɛwazɩ ɛ-yɔɔ.
30 MARS–5 AVRIL
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | KIÐE TƐƐ TƆM 29-30
“Yakɔɔb ɖɔkɩ nesi”
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 29:18-20) Nɛ Yakɔɔb kaasɔɔlɩ Rasɛɛlɩ. Ecosi se: “Malakɩ-ŋ tʋmɩyɛ pɩnzɩ lʋbɛ, Rasɛɛlɩ yɔɔ, ñɛ-pɛlɛ tɩnʋʋ.” 19 Labaanɩ cosi se: “Ñɛ-cɛlʋʋ ɩ kɩlɩ ɖeu ɛ-cɛlʋʋ ɛgɔm; caɣ mɛn-tɛ.” 20 Mbʋ lɛ Yakɔɔb labɩ tʋmɩyɛ Rasɛɛlɩ yɔɔ pɩnzɩ lʋbɛ, nzɩ sɩcaɣ-ɩ ɛzɩ kɩyakɩŋ cabɩ yem yɔ, ɖenɖe ɛzɩ ɛsɔɔlɩ-ɩ pɩdɩɩfɛyɩ yɔ, pɩ-yɔɔ.
w03 15/10 29 § 6
Fezuu taa wondu kaamʋ ñɩm Yakɔɔb ɛsɩndaa
Ðanɩyɛ paɣzɩɣ alɩwaatʋ ndʋ posuu pɛlɛ yɔ. Moyizi Paɣtʋ taa paɖʋ paɣtʋ se ye abalʋ nɔɔyʋ ɛkpa pɛlɛ weyi ɛfɛyɩnɩ walʋ yɔ nɛ ɛsʋʋnɩ-ɩ yɔ, pɩwɛɛ se ɛhɛyɩ ɛ-yɔɔ sikili liidiye 50. Lɔŋsɩnɖʋ weyi payaɣ se Gordon Wenham yɔ, ɛyɔɔdaa se pɩɩkɛ “pɛlɛ suu liidiye nɖɩ ɖɩkpaɖaa yɔ,” nɛ ɖoŋ ɖoŋ lɛ “pɩɩtalɩɣ mbʋ.” (Wayɩ Wayɩ Paɣtʋ 22:28, 29) Yakɔɔb taapɩzɩɣ se esuu pɛlɛ. Eheyi Labaanɩ se ɛlakɩ-ɩ tʋmɩyɛ pɩnzɩ lʋbɛ. Wenham wobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ se: “Caanaʋ taa Babilɔɔnɩ alɩwaatʋ taa lɛ, pɛhɛyaɣ tʋmlaɖaa sikili liidiye hɔɔlʋʋ yaa sikili liidiye kʋɖʋmʋʋ mbʋ yɔ paa fenaɣ ŋga (Pɩnzɩ lʋbɛ taa lɛ, pɩlakɩ sikili liidiye 42 nɛ piwolo 84 mbʋ yɔ) ye mbʋ, mbʋ Yakɔɔb caɣ hɛyʋʋ Rasɛɛlɩ yɔɔ yɔ pɩmʋ ñɩm siŋŋ.” Labaanɩ tisi lɛɛ lɛɛ.—Kiɖe Tɛɛ Tɔm 29:19.
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 29:21-26) Pʋwayɩ lɛ Yakɔɔb tɔ Labaanɩ se: “Cɛlɩ-m ma-halʋ, mbʋ yɔ ma-alɩwaatʋ tɛma, nɛ mowolo ɛ-cɔlɔ.” 22 Labaanɩ kpeɣli peeɖe mba kpeekpe nɛ ɛtɔɔ-wɛ ciŋaayɩ. 23 Ɛlɛ ɖanaɣ ɖanaa lɛ, ɛkpaɣ ɛ-pɛlɛ Leeya nɛ ewoni Yakɔɔb; ɛlɛ sʋʋnɩ-ɩ! 24 Labaanɩ ha ɛ-pɛlɛ Leeya e-yom Zilpa se ɛkɛ-ɩ lɩmɖʋyʋ. 25 Kifem tanaŋ tɛɛ lɛ, Yakɔɔb naɣ se Leeya! Yakɔɔb pɔzɩ Labaanɩ se: “Ɛbɛ ŋlabɩ-m mbʋ yɔ? Pɩtɩkɛ Rasɛɛlɩ yɔɔ malabɩ-ŋ tʋmɩyɛ? Pɩlabɩ ɛzɩma nɛ ŋcɛtɩ-m?” 26 Labaanɩ cosi se: “Ðɛ-tɛ ɛjaɖɛ taa paacɛlɩɣ neu ɛ-walʋ nɛ ɛ-kɔɔ tɩwalɩta.
w07 1/10 8-9
Halaa mba paawɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa nɛ “pama Izrayɛɛlɩ ɖɩɣa yɔ”
Leeya tɩnɩ ɛ-caa yɔɔ nɛ pepeɣzi Yakɔɔb na? Yaa pɩɩcɛyaa se ɛla mbʋ nɛ ɛwɩlɩ se ɛñaŋ ɛ-caa? Nɛ le Rasɛɛlɩ kaawɛɛ? Ɛɛna mbʋ pɩɩwɛɛ nɛ pɩlakɩ yɔ? Ye ɛɛɛ, ɛzɩma pɩɩlabɩ-ɩ? Ɛpɩzaɣ se ɛkaɖɩnɩ ɛ-caa weyi ɛ-tɔm wɛ kaɖɛ yɔ? Bibl ticosi tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ. Paa Rasɛɛlɩ nɛ Leeya paasɩm tɩ-yɔɔ yaa pataasɩ tɩ-yɔɔ yɔ, pɩɩcɛyɩ Yakɔɔb siŋŋ. Nɛ pɩtɩkɛ pɛlaa tɔm wɩzɩnɩ Yakɔɔb ɛlɛ pa-caa Labaanɩ, pʋyɔɔ ɛpɔzɩ-ɩ se: “Pɩtɩkɛ Rasɛɛlɩ yɔɔ malabɩ-ŋ tʋmɩyɛ? Pɩlabɩ ɛzɩma nɛ ŋcɛtɩ-m?” Suwe Labaanɩ cosi-i? Ecosi-i se: “Ðɛ-tɛ ɛjaɖɛ taa paacɛlɩɣ neu ɛ-walʋ nɛ ɛ-kɔɔ tɩwalɩta. Ɛlɛ kpɩtaʋ kʋnɛ yɔ tɛzɩ cɩmʋʋ paʋ nɛ maatɛzɩ-ŋ cɛlʋʋ lɛlʋ tʋmɩyɛ nɖɩ ŋkaɣ-m tasʋʋ labʋ pɩnzɩ lʋbɛ lɛɛsɩ yɔ ɖɩ-yɔɔ.” (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 29:25-27) Mbʋ pɩlaba nɛ Yakɔɔb kpaɣ halaa naalɛ nɛ pɩkɔnɩ sʋsɩ nɛ laŋwɛɛkɩyɛ hɔʋ taa.
it-2 222 § 5
Nesi ɖɔkʋʋ
Kazandʋ labʋ. Izrayɛɛlɩ ɛjaɖɛ taa, ɛyaa lakaɣ kazandʋ nɛ taa leleŋ paalakɩ nesi ɖɔkʋʋ lɛ, paa pataaɖʋ paɣtʋ natʋyʋ kpayɩ nesi ɖɔkʋʋ kazandʋ yɔɔ yɔ. Nesi ɖɔkʋʋ kɩyakʋ wiye, asɛyʋ ñɔɔzʋʋ ɛ-tɩ camɩyɛ ɛ-tɛ. Kajalaɣ lɛ, ɛsɔʋ lɩm nɛ ɛtaa e-tomnaɣ sɔzɩŋ num. (Kpaɣ-tʋ nɛ ŋmaɣzɩnɩ Ruti 3:3; Eze 23:40.) Nabʋyʋ taa, halaa lɩmɖʋyaa wɛɣ ɛ-cɔlɔ nɛ pasɩɣnɩ-ɩ; esuu manɖam toko kʋhʋlʋmʋʋ, nɛ ye e-liidiye ɛhaɣ-ɩ nʋmɔʋ yɔ, pacanɩɣ-kʋ camɩyɛ. (Yer 2:32; Nat 19:7, 8; Keɣa 44:14, 15) Nɛ ye e-liidiye ɛhaɣ-ɩ nʋmɔʋ ɖɔɖɔ yɔ, ɛlɛɣ e-nesi tɛɛ lɩtʋ, nɛ ɛcanɩ ɛ-tɩ nɛ ñɩɣlɩm wondu (Iza 49:18; 61:10; Nat 21:2), nɛ pʋwayɩ lɛ, esuu manɖam toko. Kɩkɛ toko ŋgʋ kɩwɛ kɛdɛɛka tɩyɛ nɛ kɩɖaɣlaa nɛ kuhuuzuu kpaɣnɩ ñʋʋ nɛ pitii nɩŋgbanzɩ tɛɛ yɔ. (Iza 3:19, 23) Tɔm tʋnɛ tɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩnɩɩ mbʋ pʋyɔɔ Labaanɩ pɩzaa nɛ epeɣzi Yakɔɔb nɛ ɛlɛ tiɖiɣzina se Leeya pɔkɔnɩ-ɩ nɛ pɩtɩkɛ Rasɛɛlɩ yɔ pɩ-taa. (Kiɖe 29:23, 25) Rebeka kaahuuzi kɛdɛɛka ɛ-ñʋʋ yɔɔ pʋcɔ nɛ ɛkatɩ Izaakɩ. (Kiɖe 24:65) Lakasɩ nzɩ sɩwɩlɩɣ se asɛyʋ tisaa se eluzuu ɛ-tɩ ɛ-walʋ tɛɛ.—1Kɔ 11:5, 10.
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 29:27, 28) Ɛlɛ kpɩtaʋ kʋnɛ yɔ tɛzɩ cɩmʋʋ paʋ nɛ maatɛzɩ-ŋ cɛlʋʋ lɛlʋ tʋmɩyɛ nɖɩ ŋkaɣ-m tasʋʋ labʋ pɩnzɩ lʋbɛ lɛɛsɩ yɔ ɖɩ-yɔɔ.” 28 Yakɔɔb la mbʋ: Ɛtɛzɩ kpɩtaʋ ŋgʋ kɩ-taa cɩmʋʋ paʋ nɛ Labaanɩ cɛlɩ-ɩ ɛ-pɛlɛ Rasɛɛlɩ se ɛla halʋ.
Ðɩñɩnɩ fezuu taa ñɩm
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 30:3) Rasɛɛlɩ ɖaɣnɩ tɔm se: “Ma-lɩmɖʋyʋ Bila kɔyɔ. Wolo ɛ-cɔlɔ nɛ ɛlʋlɩ mo-yoo yɔɔ: Ɛ-yɔɔ lɛ ma ɖɔɖɔ mankaɣ wɛnʋʋ piya!”
it-1 49 § 2
Pɩɣa ɖɔkʋʋ
Rasɛɛlɩ nɛ Leeya pakpakaɣ piya nzɩ pa-lɩmɖʋyaa lʋlɩ pa-walʋ ‘po-yoo yɔɔ yɔ’ ɛzɩ pa-maɣmaɣ pe-piya yɔ. (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 30:3-8, 12, 13, 24) Piya nzɩ patayɩ ñɩm nɛ pɛkpɛndɩnɩ-sɩ ɛzɩ Yakɔɔb halaa maɣmaɣ piya yɔ. Sɩɩkɛ Yakɔɔb piya, nɛ sɩɩkɛ ɛ-halaa piya ɖɔɖɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ si-ɖoonaa kaakɛ Rasɛɛlɩ nɛ Leeya po-yomaa.
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 30:14, 15) Mɩla cɛbʋ taa Rubɛɛnɩ lɩwa lɛ, ehiɣ hayɩm taa sɔɔlɩm fidiŋ nɛ ɛkɔnɩ e-ɖoo Leeya. Rasɛɛlɩ tɔ Leeya se: “Mentendi-ŋ, ha-m ña-pɩyalʋ sɔɔlɩm fidiŋ,” 15 Ɛlɛ Leeya cosi-i se: “Ŋlɛɣ-m ma-walʋ, pɩtɩɖɔɔ nɛ ŋkpakɩɣ ɖɔɖɔ man-pɩyalʋ sɔɔlɩm fidiŋ?” Rasɛɛlɩ cuuzi se: “Ye mbʋ yɔ, ña nɛ ɩ ɩsʋʋ ɖoo ana, ña-pɩyalʋ sɔɔlɩm fidiŋ lone taa.”
w04 15/1 28 § 7
Kiɖe Tɛɛ Tɔm takayaɣ taa lɩmaɣza sɔsɔna—II
30:14, 15—Ɛbɛ yɔɔ Rasɛɛlɩ lɛɣzɩ waɖɛ nɖɩ ɛwɛna se ɛhaɣ hoɣa yɔ nɛ “hayɩm taa sɔɔlɩm fidiŋ” nɩɩyɩ? Caanaʋ taa lɛ, tɩʋ piye nɖɩ payaɣ se hayɩm taa sɔɔlɩm fidiŋ yɔ, palakaɣnaɣ-ɖɩ tʋmɩyɛ ɛzɩ kɔyɛ yɔ nɛ papasɩɣnɩ ɛyaa wɩzasɩ yaa pasɩɣnɩ-wɛ se po-hola ɩla tʋmɩyɛ camɩyɛ. Pamaɣzaɣ ɖɔɖɔ se ɖɩpɩzɩɣ ɖiyele nɛ kʋzʋʋ la ɛyaa kɔɖɛyɩ, pɛwɛɛnɩ lʋlɩtʋ ɖoŋ nɛ ɖɩsɩnɩ halaa nɛ pahaɣ hosi. (Wondu Taa Wonuu 7:13) Paa Bibl etiheyi-ɖʋ lɩmaɣza wena a-yɔɔ Rasɛɛlɩ labɩ mbʋ yɔ a-tɔm yɔ, pɩtɩla ɛmaɣzaa se hayɩm taa sɔɔlɩm fidiŋ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛhaɣ hoɣa, nɛ fɛyɛ nɖɩ ɛɛwɛna se ɛkɛ kaalʋlaɣ yɔ ɖɩkʋyɩ ɛ-yɔɔ. Paa mbʋ yɔ pɩlabɩ pɩnzɩ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ Yehowa ‘welisini-i nɛ ɛha-ɩ lʋlʋʋ.’—Kiɖe Tɛɛ Tɔm 30:22-24.
Bibl kalʋʋ
(Kiɖe Tɛɛ Tɔm 30:1-21) Rasɛɛlɩ naɣaɣ se ɛɛlʋlʋʋ piya Yakɔɔb lɛ, ɛlakɩ ɛ-kɔɔ sʋsɩ nɛ eheyi Yakɔɔb se: “Labɩ-m nɛ ma ɖɔɖɔ mɛwɛɛnɩ piya, pɩtɩkɛ mbʋ yɔ mansɩkɩ!” 2 Yakɔɔb hɔyɛ taa wɩɩnɩ Rasɛɛlɩ nɛ ɛtɔ se: “Ɛzɩ mɛnkɛ Ɛsɔ weyi ekizi-ŋ haʋ lʋlʋʋ yɔ?” 3 Rasɛɛlɩ ɖaɣnɩ tɔm se: “Ma-lɩmɖʋyʋ Bila kɔyɔ. Wolo ɛ-cɔlɔ nɛ ɛlʋlɩ mo-yoo yɔɔ: Ɛ-yɔɔ lɛ ma-ɖɔɖɔ mankaɣ wɛnʋʋ piya!” 4 Ɛcɛlɩ-ɩ ɛ-lɩmɖʋyʋ Bila se ɛla halʋ nɛ Yakɔɔb sʋʋnɩ ɛlɛ. 5 Bila haɣ hoɣa nɛ ɛlʋlɩ Yakɔɔb pɩɣa evelaɣ. 6 Rasɛɛlɩ tɔ se: “Ɛsɔ ɖezi-m tɔm, ewelisini-m nɛ ɛha-m pɩɣa evelaɣ.” Mbʋ pɩ-yɔɔ ɛya-kɛ se Daanɩ. 7 Rasɛɛlɩ tɛ lɩmɖʋyʋ Bila tasɩ hoɣa haɣʋ nɛ ɛlʋlɩ Yakɔɔb pɩɣa evelaɣ lɛɛka. 8 Rasɛɛlɩ tɔ se: “Ɛsɔ tɛ lʋbɩyɛ malʋbɩnɩ mɔn-kɔɔ nɛ mawa.” Nɛ ɛyaa-kɛ se Naftalii. 9 Leeya nawa se pɩsɩnzɩ-ɩ lɛ, ɛkpaɣ ɛ-lɩmɖʋyʋ Zilpa nɛ ɛcɛlɩ Yakɔɔb se ɛla halʋ. 10 Leeya tɛ lɩmɖʋyʋ Zilpa lʋlɩ Yakɔɔb pɩɣa evelaɣ. 11 Leeya tɔ se: “Ñʋʋ leleŋ!” Nɛ ɛyaa-kɛ se Gaadɩ. 12 Leeya tɛ lɩmɖʋyʋ Zilpa tasɩ Yakɔɔb lʋlʋʋ pɩɣa evelaɣ. 13 Leeya tɔ se: “Mon-koboyaɣ yɔ! Mbʋ yɔ halaa kaɣ-m sam.” Nɛ ɛyaa-kɛ se Asɛɛrɩ. 14 Mɩla cɛbʋ taa Rubɛɛnɩ lɩwa lɛ, ehiɣ hayɩm taa sɔɔlɩm fidiŋ nɛ ɛkɔnɩ e-ɖoo Leeya. Rasɛɛlɩ tɔ Leeya se: “Mentendi-ŋ, ha-m ña-pɩyalʋ sɔɔlɩm fidiŋ,” 15 Ɛlɛ Leeya cosi-i se: “Ŋlɛɣ-m ma-walʋ, pɩtɩɖɔɔ nɛ ŋkpakɩɣ ɖɔɖɔ man-pɩyalʋ sɔɔlɩm fidiŋ?” Rasɛɛlɩ cuuzi se: “Ye mbʋ yɔ, ña nɛ ɩ ɩsʋʋ ɖoo ana, ña-pɩyalʋ sɔɔlɩm fidiŋ lone taa.” 16 Yakɔɔb lɩnɩ hayɩm nɛ ɛtalɩ ɖanaɣ lɛ, Leeya lɩɩ esulini-i nɛ ɛtɔŋɩ-ɩ se: “Pɩwɛɛ se ŋkɔɔ mɔn-cɔlɔ, mbʋ yɔ mamʋ-ŋ mansɩɩ man-pɩyalʋ sɔɔlɩm fidiŋ lone taa,” nɛ ɛlɛ nɛ ɩ pasʋʋ ɖoo ana. 17 Ɛsɔ welisini Leeya, ɛhaɣ hoɣa nɛ ɛlʋlɩ Yakɔɔb pɩɣa evelaɣ nʋwa ŋga. 18 Leeya tɔ se: “Ɛsɔ cɛlɩ-m man-kɩhɛyʋʋ, se mɛncɛlɩ ma-walʋ ma-lɩmɖʋyʋ.” Nɛ ɛyaa-kɛ se Isakaarɩ. 19 Leeya tasɩ hoɣa haɣʋ nɛ ɛlʋlɩ Yakɔɔb pɩɣa evelaɣ loɖo ŋga. 20 Leeya tɔ se: “Ɛsɔ labɩ-m kʋjɔʋ kɩbaŋʋ, lɛɛlɛɛyɔ ma-walʋ kaɣ-m hɩɖɛ ɖʋʋ, mbʋ yɔ malʋlɩ-ɩ piya evelisi loɖo.” Nɛ ɛyaa-kɛ se Zabulɔɔ. 21 Pʋwayɩ lɛ, ɛlʋlɩ pɩɣa peleɣa nɛ ɛyaa-kɛ se Dina.