Ðe-wezuu caɣʋ nɛ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ kpɛlɩkʋʋ takayaɣ taa tɔm kɩñɩnɩtʋ
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
1er-7 MAI
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | 4 AWIYA 17-19
«Wɛɛnɩ Yehowa lɩmaɣza lalaa yɔɔ»
Yele nɛ mbʋ pɩɩlabɩ caanaʋ taa yɔ pɩkpɛlɩkɩ-ŋ lɔŋ
7 Lɛɛlɛɛyɔ iyele nɛ ɖɩyɔɔdɩ Aazaa pɩyalʋ Yozafaatɩ tɔm. Ɛɛwɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ sakɩyɛ. Yozafaatɩ kaalabɩ mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ nɛ ɛtaa Yehowa liu. Paa mbʋ yɔ, ɛnʋ ɖɔɖɔ piicoɖi-i nabʋyʋ taa. Ewoba nɛ ɛɖʋ ɛgbɛyɛ nɛ hayo kiŋ Wiyaʋ kɩdɛkɛdʋ Ahaabɩ. Ɛ nɛ ɩ paapɩsɩ taabalaa halɩkpaɣyɛ yɔɔ. Ewolo se ɛɖʋʋ nesi Ahaabɩ nɛ poyooni Siirii mba. Pʋcɔ nɛ pɛɖɛɛ you lɛ, nayʋ Mikayiya kizini-wɛ ɛlɛ etiwelisi. Powobi you taa lɛ, pɩkazɩ pazɩ yem Yozafaatɩ hikaɣ sɩm. Pʋwayɩ lɛ, ɛpɩsɩ Yeruzalɛm. (4 Aw. 18:1-32) Peeɖe nayʋ Yehu pɔzɩ-ɩ se: «Ŋsɩɣnɩ kañatʋ tʋ nɛ mba paanaɣ [Yehowa] nɛ ɛsɩyɛ yɔ nɛ ña nɛ wɛ ɩlakɩ ɛgbaɣdɩyɛ» na?—Kalɩ 4 Awiya 19:1-3.
w15 15/8 11-12 § 8-9
Ðɩmaɣzɩ Yehowa sɔɔlɩm sɔsɔm yɔɔ
8 Yehowa ñɩnɩɣ se ɖɩtɩlɩ se ɛsɔɔlɩ-ɖʋ nɛ pɩtɩkɛ ɖɛ-ɛjandʋ ɖeke ɛcɔŋna. Ɛlɛ ɛnaɣ kɩbandʋ ndʋ tɩwɛ ɖa-taa yɔ. (4 Awiya 16:9) Ɛɛna kɩbandʋ natʋyʋ Yuuda wiyaʋ Yozafaatɩ taa. Pɩɩkɔm alɩwaatʋ natʋyʋ lɛ, Yozafaatɩ la kɩmɛlɛndʋ nɛ ɛtɩŋ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Ahaabɩ wayɩ se poyooni Siirii mba nɛ pamʋ Ramɔɔtɩ Gileyaadɩ tɛtʋ. Nayaa cɛtɩyaa 400 kaaheyi wiyaʋ kɩdɛkɛdʋ Ahaabɩ se ɛkaɣ wabʋ you ŋgʋ. Ɛlɛ nayʋ toovenim tʋ Mikayiya ñaayɔɔdaa se pakaɣ Ahaabɩ wabʋ. Toovenim taa lɛ, pakʋ Ahaabɩ you ŋgʋ kɩ-taa nɛ Yozafaatɩ ñocoɖi sɩm. Yozafaatɩ pɩsɩ Yeruzalɛm lɛ, Ananii pɩyalʋ Yehu kalɩ-ɩ se pʋyɔɔ ɛtɩŋ Ahaabɩ wayɩ you taa. Paa mbʋ yɔ, Yehu heyi-i se: «Pana ña-taa kɩbandʋ sakɩyɛ.»—4 Awiya 18:4, 5, 18-22, 33, 34; 19:1-3.
9 Alɩwaatʋ ndʋ Yozafaatɩ paɣzɩ kewiyitu tɔɔʋ yɔ, eheyi awumbiya, Leevi mba nɛ layaa se pɔcɔɔ Yuuda tɛtʋ tɩŋa taa nɛ pawɩlɩ ɛyaa samaɣ Yehowa paɣtʋ. Paalabɩ tʋmɩyɛ nɖɩ nɛ kpekpeka siŋŋ; nɛ pʋyɔɔ lɛ, ajɛɛ wena aacɔ-wɛ nɛ ata yɔ, apaɣzɩ Yehowa seu sɔɔndʋ. (4 Awiya 17:3-10) Pɩkɛ toovenim se Yozafaatɩ kɔm nɛ ɛla kɩmɛlɛndʋ lakasɩ, ɛlɛ Yehowa tɩsɔɔ lakasɩ kɩbanzɩ nzɩ ɛlaba nɛ pɩɖɛɛ yɔ, sɩ-yɔɔ. Bibl kɛdaɣ kanɛ, kɛhɛzɩɣ ɖa-laŋa siŋŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖa-tɩŋa ɖɩkɛ kɩwɛɛkɩm laɖaa. Ɛlɛ ye ɖɩñakɩ pana nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim se ɖɩla mbʋ pɩkɛdɩnɩ Yehowa kɔyɔ, ɛkaɣ-ɖʋ sɔɔlʋʋ tam nɛ ɛɛkaɣ sɔʋ kɩbandʋ ndʋ ɖɩlaba nɛ pɩɖɛɛ yɔ tɩ-yɔɔ.
Fezuu taa ñɩm
Sɛɛ Yehowa nɛ laŋɩyɛ pilim!
10 Yozafaatɩ ɖɔm «ɛ-caa Aaza nɩŋgbanzɩ taa, ɛtɩlɛɣzɩ nʋmɔʋ kaaʋ.» (4 Aw. 20:31, 32) Ɛbɛ yɔɔ Masɩ yɔɔdʋʋ mbʋ? Eseɣti samaɣ se kañɩnɩ Yehowa ɛzɩ ɛ-caa kaalabʋ yɔ. Ɛlabɩ ɖʋtʋ se patɩŋnɩ ‘Yehowa paɣtʋ takayaɣ’ yɔɔ nɛ pawɩlɩ Yuuda tɛtʋ taa ɛyaa lɔŋ. (4 Aw. 17:7-10) Halɩ ɛtɩsɩɩnɩ Yuuda mba ɖeke ɛlɛ ɛkʋyaa nɛ ɛkpa ɖooo Efrayim pʋŋ taa, Izrayɛɛlɩ kewiyaɣ ŋga kɛwɛnɩ hayo kiŋ yɔ ke-egeetiye taa nɛ ekilimi ɛyaa samaɣ yɔɔ nɛ ‘ɛɖaɣnɩ-kɛ pɩsɩnʋʋ Yehowa cɔlɔ.’ (4 Aw. 19:4) Yozafaatɩ kaakɛ wiyaʋ «weyi ɛñɩnɩ [Yehowa] nɛ ɛ-laŋɩyɛ pilim yɔ.»—4 Aw. 22:9.
11 Ða-tɩŋa payɩ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩɖʋ nesi tɔm susuu tʋmɩyɛ sɔsɔɖɛ nɖɩ Yehowa sɔɔlaa se ɖɩla sɔnɔ yɔ. Ðʋ ña-tɩ kaɖʋwa se ŋñakɩ pana nɛ ŋsusi ɛyaa lalaa Ɛsɔtɔm paa fenaɣ ŋga nɛ ŋtukuni pa-laŋa nɛ pɛsɛɛ Ɛsɔ. Ye ŋñakɩ pana yɔ, Ɛsɔ kaɣ-ŋ wazʋʋ nɛ ña nɛ nɔɔyʋ ɩpaɣzɩ Bibl kpɛlɩkʋʋ. Tɩmnɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ña nɛ nɔɔyʋ ɩpaɣzɩ Bibl kpɛlɩkʋʋ. La ño-ɖoŋ ɖeɖe; halɩ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋkpaɣ alɩwaatʋ ndʋ ŋpɩzaɣ se ŋlabɩnɩ aleɣya naayɛ, yaa ŋmʋnɩ helim yɔ nɛ ŋsusini tɔm. Pɩtasɩ lɛ, ɛzɩ Yozafaatɩ kakʋyʋʋ nɛ ɛkpa Efrayim se ɛsɩnɩ samaɣ nɛ kapɩsɩ toovenim Ɛsɔ sɛtʋ taa yɔ, ɖa ɖɔɖɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩsɩnɩ mba peyebi tɔm susuu yɔ. Pɩtasɩ ɖɔɖɔ lɛ, ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa pɩzɩɣ pala ɖʋtʋ nɛ pekilimi ɛyaa mba palɩzɩ-wɛ ɛgbɛyɛ taa nɛ pɛwɛɛ pe-egeetiye taa yɔ pɔ-yɔɔ. Pɩtɩla yɔ, ɛyaa mba lɛɛlɛɛyɔ peyebi kɩdɛkɛdɩm mbʋ palakaɣ yɔ.
8-14 MAI
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | 4 AWIYA 20-21
«Wɛɛnɩ tisuu Yehowa ñɛ-Ɛsɔ yɔɔ»
w14 15/12 23 § 8
«Ðɩla nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ɖihiɣ ñʋʋ yabʋ ɛjaɖɛ tɛm wiye»
8 Wiyaʋ Yozafaatɩ alɩwaatʋ taa, Ɛsɔ samaɣ kaakatɩ kaɖɛ sɔsɔɖɛ naɖɩyɛ. Ajɛɛ wena aacɔ-kɛ nɛ ata yɔ, a-sɔɔjanaa sakɩyɛ kɔma se poyooni-kɛ. (4 Aw. 20:1, 2) Izrayɛɛlɩ mba tɩtaa pa-maɣmaɣ po-ɖoŋ liu se poyooni koyindinaa mba. Ɛlɛ Yehowa pata liu nɛ patɩmnɩ-ɩ se ɛsɩnɩ-wɛ. (Kalɩ 4 Awiya 20:3, 4.) Paa weyi ɛtɩcaɣ nɛ ɛkpaɣ lɩmaɣza ɛ-taa e-ɖeke, ɛlɛ pa-tɩŋa palabɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ. Bibl kɛdaa se: «Yuuda kpeekpe kaasɩŋ [Yehowa] ɛsɩndaa, pa nɛ pe-piya ajamaa nɛ pa-halaa nɛ pa-pɩyalaa.» (4 Aw. 20:13) Izrayɛɛlɩ samaɣ kpeekpe, piya nɛ sɔsaa pata Yehowa liu nɛ pala mbʋ ɛpɔzaɣ-wɛ yɔ. Pɛkpɛndaa nɛ pɛwɛɛ ɖoli kʋyʋm nɛ Yehowa holi-wɛ po-koyindinaa nesi tɛɛ. (4 Aw. 20:20-27) Pɩkpɛlɩkɩɣ Ɛsɔ sɛyaa ɛzɩma papɩzɩɣ nɛ pala nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ palʋbɩnɩ tɩlasɩ yɔ.
Nesi ɖɔkɩyaa kɩfama—Ɩsɩɩ Yehowa sɛtʋ kajalaɣ ɖeɖe mi-wezuu caɣʋ taa
7 Yehowa tɩŋnɩ Leevi tʋ weyi payaɣ se Yahaziyɛɛlɩ yɔ ɛ-yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩnɩ Yozafaatɩ. Yehowa yɔɔdaa se: «Ɩsɩŋ nɛ lidaʋ nɛ ɩkaɣ naʋ [Yehowa] sɩnaʋ.» (4 Aw. 20:13-17) Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɖoŋ ɖoŋ lɛ, pɩtɩkɛ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ patɩŋɩɣna nɛ palakɩ you! Ɛlɛ, lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩtɩlɩɩnɩ ɛyʋ cɔlɔ; Yehowa cɔlɔ pɩlɩnaa. Yozafaatɩ ta Yehowa liu nɛ ɛ-laŋɩyɛ pilim, nɛ ɛla ɛzɩ ɛlɛ heyuu-i yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɛ nɛ ɛ-ɛyaa palɩwa se pakatɩ koyindinaa yɔ, pɩtɩkɛ ɛ-sɔɔjanaa mba pakɩlɩ wɛʋ niye yɔ ɛɖɛzɩ nɔɔ, ɛlɛ hendu teyaa mba patɩɖɔkɩ you wondu yɔ ɛɖɛzɩ nɔɔ. Yehowa ɖɔm tamaɣ ŋga ɛlabɩ Yozafaatɩ yɔ kɔ-yɔɔ. Yozafaatɩ wabɩ sɔɔjanaa mba pɔkɔm se poyooni-i yɔ.—4 Aw. 20:18-23.
Fezuu taa ñɩm
it-2 1190 § 5-6
Yehoram
Mbʋ piituyi Yehoram nɛ ɛtɩla mbʋ pɩwɛ siɣsiɣ yɔ pɩ-taa nabʋyʋ lɛ ɖoŋ kɩdɛkɛdɩŋ weyi ɛ-halʋ Ataali kaawɛnɩ ɛ-yɔɔ yɔ; ŋgʋ Yehoram caa Yozafaatɩ ñaalabɩ mbʋ pɩwɛ siɣsiɣ yɔ. (2Aw 8:18) Yehoram kʋ e-newaa loɖo nɛ Yuuda awumbiya nabɛyɛ. Pɩtasɩ lɛ, ɛlaba nɛ ɛ-samaɣ posi ka-tɩ nɛ Yehowa nɛ kɛsɛɛ cɛtɩm ɛsɔnaa. (4Aw 21:1-6, 11-14) Alɩwaatʋ ndʋ ɛtɔkaɣ kewiyitu yɔ, ɛ-samaɣ kaakatɩ kala siŋŋ nɛ kaalabɩ ɖɔɖɔ you nɛ ajɛɛ lɛɛna taa mba. Kajalaɣ lɛ, Edom kʋyɩ ɛ-yɔɔ nɛ pʋwayɩ lɛ, Libna kaɖɩnɩ Yuuda kewiyaɣ. (2Aw 8:20-22) Nayʋ Eliya ma Yehoram takayaɣ nakɛyɛ nɛ eheyi-i se: «Kɩbaɣlʋ kaɣ wɩlʋʋ ñɛ-ɛyaa samaɣ kʋñɔŋ sɔsɔʋ, ña-pɩyalaa nɛ ña-halaa nɛ ña-ñɩm kpeekpe.» Pɩtasɩ lɛ, ña wiyaʋ Yehoram lɛ, «pɩkaɣ-ŋ wɩʋ lotu kʋdɔŋ pɩŋŋ nɛ ño-lotu kaɣ lɩʋ paa kɩyakʋ ŋgʋ.»—4Aw 21:12-15.
Mbʋ pɩlaba ɖeyi ɖeyi. Yehowa yeba nɛ Arabii mba nɛ Filistii mba sʋʋ tɛtʋ taa nɛ pakpa Yehoram halaa nɛ ɛ-pɩyalaa nɛ powoni-wɛ yomiye taa. Yehoram pɩyalʋ tɩnʋʋ Yehowahazɩ (weyi payaɣ ɖɔɖɔ se Okoziyaasɩ yɔ), e-ɖeke ɛ-yɔɔ Ɛsɔ huuzaa nɛ patɩkpa-ɩ. Ɛlɛ ɛgbɛyɛ nɖɩ Ɛsɔ kaaɖʋnɩ Daviid yɔ ɖɩ-yɔɔ ehuuzi ɛ-yɔɔ. «Nɛ pɩtɩŋa pʋwayɩ lɛ, Kɩbaɣlʋ [ma Yehoram nɛ] lotu taa kʋdɔŋ ŋgʋ kɩfɛyɩ kɔyɛ yɔ.» Pɩnzɩ naalɛ wayɩ lɛ, «ɛ-taa lotu lɩɩ» nɛ pazɩ pazɩ lɛ ɛsɩ. Mbʋ pɩlaba nɛ abalʋ kɩdɛkɛdʋ ɛnʋ ɛsɩ, nɛ «patiwii ɛ-yɔɔ.» Pepimi-i Daviid tɛtʋ taa, «ɛlɛ pɩtɩkɛ awiya pɩlaʋ taa.» Pʋwayɩ lɛ, ɛ-pɩyalʋ Okoziyaasɩ pɩsɩ wiyaʋ e-lone taa.—4Aw 21:7, 16-20; 22:1; 3Aw 3:10, 11.
15-21 MAI
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | 4 AWIYA 22-24
«Yehowa wazɩɣ abalɩtʋ lakasɩ yɔɔ»
w09 1/4 24 § 1-2
Yehowaasɩ taabalaa yeba nɛ ɛha siɣye Yehowa
Yeruzalɛm, tɛtʋ ndʋ tɩ-taa Ɛsɔ tɛ templo kaawɛɛ yɔ, tɩɩwɛ kaɖɛ taa siŋŋ. Pakʋ wiyaʋ Okoziyaasɩ pitileɖi. Nɛ kɩwɛɛkɩm mbʋ Okoziyaasɩ ɖoo Ataali laba yɔ, pɩfɛyɩ yɔɔdʋʋ. Eyeba nɛ pakʋ wiyaʋ pɩyalaa, pʋ-tɔbʋʋ se ɛ-maɣmaɣ ɛ-sayɩnaa. Ŋsɩm mbʋ pʋyɔɔ yɔ? Ɛlabɩ mbʋ se pɩsa nɛ ɛpɩsɩ abiɖe.
Paa mbʋ yɔ, payabɩ Ataali sayɩ, Yehowaasɩ ñʋʋ; ɛlɛ Ataali taatɩlɩ. Payakaɣ Yehowaasɩ ñʋʋ lɛ, ɛɛkɛ pɩɣa cɩɩɩ. Ŋsɔɔlaa se ŋtɩlɩ ɛzɩma payabɩ ɛ-ñʋʋ yɔ? Pɩɣa cɩɩɩ ŋga ke-neŋ Yehoseba kaakpaɣnɩ-kɛ nɛ ɛmɛsɩ templo taa. Yehoseba kaapɩzaa nɛ ɛla mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛ-walʋ Yehoyiyada kaakɛnɩ cɔjɔ kɩlɩm. Ye mbʋ pa-naalɛ paakandɩyɩnɩ Yehowaasɩ yɔɔ.
w09 1/4 24 § 3-5
Yehowaasɩ taabalaa yeba nɛ ɛha siɣye Yehowa
Pɛmɛsɩ Yehowaasɩ templo taa pɩnzɩ loɖo. Peeɖe pɛkpɛlɩkɩ-ɩ Ɛsɔ Yehowa tɔm nɛ ɛ-paɣtʋ. Yehowaasɩ kɔma nɛ ɛwɛɛnɩ pɩnzɩ lʋbɛ lɛ, Yehoyiyada yele nɛ ɛpɩsɩ wiyaʋ. Ŋsɔɔlaa se ŋna ɛzɩma Yehoyiyada laba, nɛ mbʋ pɩtalɩ Yehowaasɩ neze abiɖe kɩdɛkɛdɩyɛ Ataali yɔ?—
Yehoyiyada ya mba pakandɩyaɣ awiya yɔɔ Yeruzalɛm alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa yɔ, nɛ pala mɛsaɣ tɛɛ kediɣzaɣ nakɛyɛ. Eheyi-wɛ ɛzɩma ɛ nɛ ɛ-halʋ pakandɩyɩ pɩɣa cɩɩɩ ŋga kɔ-yɔɔ se Ataali ɛtaapɩzɩ nɛ ɛlabɩ-kɛ nabʋyʋ yɔ. Pʋwayɩ lɛ, Yehoyiyada yele nɛ wiyaʋ yɔɔ kandɩyaa na Yehowaasɩ. Nɛ paba ɖiɣzina se ɛnʋ pɩmʋnaa se ɛkɛ wiyaʋ. Peeɖe palabɩ ɖʋtʋ natʋyʋ.
Yehoyiyada lɩzɩ Yehowaasɩ nɛ awayɩ kiŋ nɛ ɛpamɩ-ɩ awiya hulaɣ. Nɛ «pakpalɩ nee tɛɛ nɛ pɔtɔ se: ‘Pasa wiyaʋ!’» Wiyaʋ yɔɔ kandɩyaa kaacɔ-ɩ nɛ pata se pakandɩyɩ ɛ-yɔɔ. Ataali nɩ samaɣ ŋga kaawɛ amɛya taa yɔ ka-taŋ lɛ, ese nɛ ewolo nɛ ɛyɔɔdɩ se etitisi tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ. Ɛlɛ Yehoyiyada yele nɛ wiyaʋ yɔɔ kandɩyaa kpa-ɩ nɛ pakʋ-ɩ.—2 Awiya 11:1-16.
it-1 776 § 8
Pimtu, Pɩlaŋ
Cɔjɔ kɩlɩm Yehoyiyada sɩba lɛ, paɖʋ-ɩ hɩɖɛ siŋŋ nɛ pepimi-i «Daviid ɖoŋiye taa, ɛ nɛ awiya,» e-ɖeke ɛkɛnɩ ɛyʋ weyi pepimi-i peeɖe nɛ ɛtɩlɩɩnɩ awiya cejewiye taa yɔ.—4Aw 24:15, 16.
Fezuu taa ñɩm
it-2 1231 § 10
Zakarii
12. Cɔjɔ kɩlɩm Yehoyiyada pɩyalʋ. Yehoyiyada sɩm wayɩ lɛ, Yehowaasɩ ha siɣye toovenim Ɛsɔ sɛtʋ, etaawelisiɣni Yehowa nayaa, ɛlɛ ewelisaɣ lɔŋ kɩdɛkɛdɩŋ weyi patasaɣ-ɩ yɔ. Yehowaasɩ ɖɛdʋ Zakarii (4Aw 22:11), paɣ samaɣ se kakpa ka-tɩ nɛ lakasɩ nzɩ. Ɛlɛ samaɣ tikpiɖi ka-lakasɩ yɔɔ, ɛlɛ kaɖabɩ-ɩ pɛɛ templo taa. Pʋcɔ nɛ Zakarii sɩ lɛ, ɛyɔɔdɩ tɔm tʋnɛ: «Kɩbaɣlʋ ɛna nɛ ɛpɔzɩ.» Yehowa welisi Zakarii tɔm tʋnɛ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, eyeba nɛ Siirii mba kɔnɩ asɛyʋʋ sɔsɔʋ nakʋyʋ Yuuda mba yɔɔ. Pɩtasɩ lɛ, Yehowaasɩ lɩmɖʋyaa naalɛ kʋ-ɩ «se pakpa cɔjɔ Yehoyiyada pɩyalʋ calɩm kɩmɩyɛ.» Pɔyɔɔdɩ Septante nɛ Vulgate taa se pakʋ Yehowaasɩ se pakpa Yehoyiyada «pɩyalʋ» calɩm kɩmɩyɛ. Ɛlɛ Masorɛɛtɩ mba takayɩsɩ taa nɛ Peshitta taa lɛ, pɔyɔɔdaa se «pɩyalaa». Pɩtɩla palabɩnɩ tʋmɩyɛ tɔm piye pɩyalaa se pawɩlɩ se Yehoyiyada pɩyalʋ Zakarii weyi ɛɛkɛ nayʋ nɛ cɔjɔ yɔ, ɛɛmʋ ñɩm siŋŋ nɛ ɛɛlabɩ tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩ-wayɩ fɛyɩ yɔ.—4Aw 24:17-22, 25.
22-28 MAI
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | 4 AWIYA 25-27
«Yehowa wɛnɩ ɖoŋ se ɛha-ŋ nɛ pɩkpaɖɩ mbʋ»
it-2 1186 § 3
Yehowaasɩ
Yehowaasɩ kaakpaɣ ɛ-sɔɔjanaa kudokiŋ mɩnʋʋ nɛ ɛcɛlɩ Yuuda mba se poyooni Edom mba. Ɛlɛ pɩtɩŋnɩ «Ɛsɔ tɛ ɛyʋ» nɔɔyʋ lɔŋ tasʋʋ yɔɔ lɛ, peyebi sɔɔjanaa mba. Nɛ paa paatɛm-wɛ hɛyʋʋ liidiye talaŋwaa mɩnʋʋ yɔ, pa-taa kaawɩnɩ Yuuda siŋŋ. Nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se pa-taa wɩwa mbʋ pʋyɔɔ yɔ, you laɖaa tɛŋ you labʋ lɛ, palazɩɣ wondu ndʋ yɔ, patayɩɣ-tʋ ɖama; nɛ paakaɣ-wɛ tayɩnʋʋ wondu ndʋ. Pʋyɔɔ papɩsɩ hayo kiŋ lɛ, papaɣzɩ yɔkʋʋ hadɛ kiŋ kewiyaɣ taa tɛtʋ kpaɣnɩ Samaarii (pɩtɩla peeɖe pɛ-tɛ maalika kaawɛɛ) nɛ piwolo nɛ pɩtalɩ Bɛtɩ-Horonɩ.—4Aw 25:6-10, 13.
«Ɩɖɩŋ» Yehowa kɩbandʋ—Ɛzɩma tɩyɛ?
16 Laa kɩlaŋ Yehowa. Pɩtɩcɛyɩ se ɖɩha siɣye mbʋ payɩ ɖɩsɔɔlaa yɔ pʋcɔ nɛ ɖɔ-tɔm kɛdɩnɩ Yehowa. (Ekl. 5:19, 20) Ɛlɛ, ye ɖɩlɩzaa se ɖɩɩlakɩ sakɩyɛ Yehowa sɛtʋ taa mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩtɩsɔɔlɩ se ɖɩlaa kɩlaŋ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ piyiɣdi-ɖʋ ɛzɩ abalʋ weyi ɛ-tɔm Yesu yɔɔdɩ ɛ-kɩɖaʋ taa yɔ. Abalʋ ɛnʋ ɛɛñaɣ pana siŋŋ se ɛwɛɛnɩ wondu sakɩyɛ, ɛlɛ ɛ-paa taawɛɛnɩ Ɛsɔ. (Kalɩ Luka 12:16-21.) Payaɣ koobu abalɩñɩnʋ nɔɔyʋ se Christian nɛ ɛwɛ Fransɩ ɛjaɖɛ taa. Ɛyɔɔdaa se: «Mantaahaɣ Yehowa nɛ mɔ-hɔʋ ma-alɩwaatʋ nɛ mon-ɖoŋ ɛzɩ pɩpɔzʋʋ yɔ.» Ɛ nɛ ɛ-halʋ pakpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se palakɩ nʋmɔʋ lɩzʋʋ tʋmɩyɛ. Ɛlɛ pʋcɔ nɛ patalɩ kaɖʋwa ŋga lɛ, pɩɩpɔzaa se peyele tʋma wena palakaɣ yɔ. Pɩsa nɛ pɔcɔnɩ pa-kɩcɛyɩm ɖeɖe lɛ, papaɣzɩ labʋ ɖamɩŋ tɛɛ mɛlʋʋ tʋmɩyɛ naɖɩyɛ nɛ pɛkpɛlɩkɩ ɛzɩma pe-liu ɛsɩbɩnɩ mbʋ pɛwɛnɩ pazɩ yɔ. Ɛzɩ pa-taa wɛ leleŋ se paha siɣye wondu natʋyʋ se pɩsa nɛ pala nʋmɔʋ lɩzʋʋ tʋmɩyɛ na? Christian yɔɔdaa se: «Lɛɛlɛɛyɔ ɖihikiɣ taa leleŋ tɔm susuu tʋmɩyɛ taa nɛ pɩkɩlɩɣ, nɛ ɖa-taa lakɩ leleŋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnaɣ ɖe-Bibl kpɛlɩkɩyaa nɛ ɖɛ-tɛ pɩsɩ ŋna-ɩ waa kpɛlɩkɩɣ Yehowa tɔm yɔ.»
Fezuu taa ñɩm
w07 15/12 10 § 1-2
Ŋwɛnɩ taabalʋ weyi ɛsɩɣnɩ-ŋ se ŋpɩɩ fezuu taa yɔ?
Uziya kaawɛnɩ cɛɛka pɩnzɩ 16 lɛ, ɛpɩsɩ hadɛ kiŋ wiyaʋ, pʋ-tɔbʋʋ se Yuuda wiyaʋ. Ɛtɔɔ kewiyitu nɛ pɩcɛzɩ pɩnzɩ 50, kpaɣnɩ pɩnzɩ mɩnɩŋ nakʋ ɖɩdɛnɖɛ nɛ piwolo pɩnzɩ mɩnɩŋ lutozo ɖɩbazɩyɛ P.P.Y. Ðooo ɛ-pɩjatʋ taa Uziya paɣzɩ labʋ «mbʋ pɩwɛ siɣsiɣ yɔ Kɩbaɣlʋ ɛsɩndaa.» Ɛbɛ kaasɩnɩ-ɩ nɛ ɛla mbʋ pɩwɛ siɣsiɣ yɔ? Caanaʋ taa tɔm ndʋ pamawa yɔ, tɩwɩlɩɣ se: «[Uziya] ñɩnɩ Ɛsɔ Zakarii wɛɛ taa, weyi ɛwɩlɩ-ɩ Ɛsɔ ñamtʋ yɔ; nɛ ɛwɛɛ ɛñɩnɩɣ Kɩbaɣlʋ lɛ, Ɛsɔ la nɛ pɩɖɔmnɩ-ɩ.»—4 Awiya 26:1, 4, 5.
Tɔm ndʋ ɖɩsɩm wiyaʋ lɔŋ tasɩyʋ Zakarii yɔɔ yɔ, Bibl masɩ sɩnɛ sɩ-taa pama-tʋ. Ɛlɛ ɖɩnawa se ɛɛsɩnɩ wiyaʋ weyi ɛɛkɛ pɩɣa evelaɣ yem yɔ, nɛ ɛlɛ la mbʋ pɩwɛ siɣsiɣ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ «ɛwɩlɩ-ɩ Ɛsɔ ñamtʋ». Bibl taa tazʋʋ takayaɣ nakɛyɛ (The Expositor’s Bible) yɔɔdaa se pɩtʋʋ fɛyɩ se Zakarii «kaakɛ abalʋ weyi ɛsɩm Masɩ kiɖeɖesi camɩyɛ yɔ, ɛɛwɛnɩ lɛɣtʋ sakɩyɛ fezuu taa nɛ ɛɛwɛ niye ɛzɩma pɩɩwɛɛ se ɛwɩlɩ lalaa tɔm ndʋ ɛsɩma yɔ, pɩ-hɔɔlʋʋ taa.» Bibl taa tazɩyʋ nɔɔyʋ yɔɔdaɣ Zakarii tɔm lɛ ɛtɔm se: «Ɛɛsɩm natʋ tɔm ndʋ tɩɩwɛ Masɩ taa yɔ camɩyɛ . . . Ɛɛwɛ lɛɣtʋ, ɛñɔnɩ Ɛsɔ camɩyɛ, ɛkɛ ɛyʋ kɩbanʋ. Nɛ pɩnaɣ kpayɩ kpayɩ se ɛɛwɛnɩ ɖoŋ kɩbaŋ Uziya yɔɔ.»
29 MAI–4 JUIN
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | 4 AWIYA 28-29
«Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋsɛɛ Yehowa paa pataaha-ŋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ ña-pɩjatʋ taa yɔ»
Ðɩmaɣzɩnɩ Yehowa taabalaa
8 Wɛtʋ ndʋ tɩ-taa Ezekiyaasɩ kaawɛɛ yɔ, tɩɩwɛ ndɩ kpem nɛ Ruti ñɩndʋ. Paalʋlɩ-ɩ Izrayɛɛlɩ samaɣ ŋga kaakpaɣ ka-tɩ nɛ kaha Ɛsɔ yɔ kɛ-hɛkʋ taa. Ɛlɛ pɩtaakɛ Izrayɛɛlɩ piya tɩŋa kaawɛnɩ siɣsiɣ Ɛsɔ ɛsɩndaa. Ezekiyaasɩ caa Ahazɩ kaakɛ wiyaʋ kɩdɛkɛdʋ. Ɛtaañaŋ Ɛsɔ tɛ templo, nɛ eeseɣti samaɣ se kɛsɛɛ ɛsɔnaa lalaa. Halɩ Ahazɩ kpaɣ e-piya nasɩyɩ nɛ ɛñaɣzɩ miŋ se ɛlaa cɛtɩm ɛsɔ nɔɔyʋ kɩlaʋ. Ye mbʋ, wɛtʋ ndʋ tɩ-taa Ezekiyaasɩ kaacaɣ nɛ ɛpaɣlɩ yɔ, tɩɩwɛ kaɖɛ kpem.—2 Awiya 16:2-4, 10-17; 4 Awiya 28:1-3.
Ðɩmaɣzɩnɩ Yehowa taabalaa
9 Kɩɖaʋ kɩdɛkɛdʋʋ ŋgʋ Ahazɩ kaahawa yɔ, kɩpɩzaɣ se kituyi Ezekiyaasɩ nɛ ɛ-hɔyɛ taa wɩɩnɩ Yehowa yaa ɛpɩsɩ ɛyʋ kɩdɛkɛdʋ ɛzɩ ɛ-caa yɔ. Sɔnɔ, mba pakatɩɣ kaɖɛ wɛtʋ ndʋ tɩtɩtalɩ Ezekiyaasɩ ñɩndʋ yɔ, pa-taa nabɛyɛ maɣzɩɣ se pɛwɛnɩ toovenim se ‘pa-taa ɛwɩɩnɩ Yehowa’ yaa ɛ-ɛgbɛyɛ. (Aduwa 19:3) Lalaa ñamaɣzɩɣ se pa-ñɩma wɛtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ yekina nɛ pacakɩ wezuu kɩdɛkɛdʋʋ yaa palakɩ kɩdɛkɛdɩm. (Ezekɩyɛɛlɩ 18:2, 3) Ɛlɛ pɛwɛnɩ toovenim na?
10 Ezekiyaasɩ wezuu caɣʋ wɩlɩɣ se pɛfɛyɩnɩ toovenim. Nɔɔyʋ fɛyɩnɩ toovenim se ɛ-taa ɛwɩɩnɩ Yehowa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩtɩkɛ ɛnʋ lakɩna nɛ kɩdɛkɛdɩm talɩɣ ɛyaa. (Yɔb 34:10) Pɩkɛ toovenim se lʋlɩyaa pɩzɩɣ nɛ pawɩlɩ pe-piya se sɩla kɩbam yaa kɩdɛkɛdɩm. (Aduwa 22:6; Koloosi 3:21) Ɛlɛ pɩtɩwɩlɩ se ɖɔ-hɔʋ wɛtʋ kaɣnɩ yebu nɛ ɖɩpɩsɩ ɛyʋ kɩbanʋ yaa ɛyʋ kɩdɛkɛdʋ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa ha-ɖʋ tɩ-yɔɔ wɛʋ lɩzʋʋ waɖɛ, nɛ waɖɛ nɖɩ, ɖɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩlɩzɩ se ɖɩlakɩ kɩbandʋ yaa kɩdɛkɛdɩm. (Wayɩ Wayɩ Paɣtʋ 30:19) Ɛzɩma Ezekiyaasɩ labɩnɩ waɖɛ nɖɩ tʋmɩyɛ?
11 Paa Ezekiyaasɩ caa kaakɛ Yuuda wiyaʋ kɩdɛkɛdʋ nɔɔyʋ kɔyɔ, Ezekiyaasɩ ñɔkɔm nɛ ɛpɩsɩ wiyaʋ kɩbanʋ. (Kalɩ 2 Awiya 18:5, 6.) Ɛtɩtɩŋ ɛ-caa kɩɖaʋ kɩdɛkɛdʋʋ. Ɛlɛ ɛlɩzaa se ewelisiɣni Yehowa nayaa, ɛzɩ Izaayii, Mikee, nɛ Ozee. Ɛkpaɣ pɔ-lɔŋ tasʋʋ nɛ pɔ-lɔŋ sɩɣzʋʋ nɛ ɛlabɩnɩ tʋmɩyɛ camɩyɛ. Mbʋ seɣtini-i nɛ ɛñɔɔzɩ mbʋ payɩ ɛ-caa kaawɛɛkaa yɔ, pɩ-taa sakɩyɛ. Ɛñɔɔzɩ templo nɛ kɩwɛɛ kele kele, ɛtɩmnɩ Yehowa se ekpeɣ samaɣ ka-kɩwɛɛkɩm, nɛ ɛyɔkɩ sɩʋ kpelisi Yuuda tɛtʋ kpeekpe taa. (4 Awiya 29:1-11, 18-24; 31:1) Pʋwayɩ, alɩwaatʋ ndʋ Asiirii wiyaʋ Senakeribʋ ñɩnaɣ se eyooni Yeruzalɛm yɔ, Ezekiyaasɩ kaawɩlaa se ɛwɛ abalɩtʋ siŋŋ nɛ ɛwɛɛnɩ tisuu. Ɛɛwɛnɩ lidaʋ se Yehowa kaɣ pɔ-yɔɔ kandɩyʋʋ, nɛ ɛkpazɩ ɛ-samaɣ ɖoŋ. (4 Awiya 32:7, 8) Pɩkɔm nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ natʋyʋ lɛ Ezekiyaasɩ paɣzɩ ɛ-tɩ kpazʋʋ; ɛlɛ Yehowa pasɩ-ɩ lɔŋ lɛ, eluzi ɛ-tɩ. (4 Awiya 32:24-26) Pɩnaɣ kaɣlaa se Ezekiyaasɩ ha-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ. Etiyele se wɛtʋ ndʋ tɩɩwɛ ɛ-hɔʋ taa yɔ, tɩwɛɛkɩ e-wezuu caɣʋ. Ɛlɛ ɛwɩlaa se ɛɛkɛ Yehowa taabalʋ nɛ ɛha-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ.
Fezuu taa ñɩm
w12 15/2 24-25
Naataanɩ—kaalʋbɩ kele kele sɛtʋ yɔɔ pɩdɩɩfɛyɩ
Naataanɩ kaakɛ ɛyʋ weyi ɛwɛ siɣsiɣ yɔ. Pʋyɔɔ etisini taa leleŋ nɛ ɛɖʋ nesi ɖʋtʋ ndʋ Daviid kaalaba se ɛmaɣ kajalaɣ lone nɖɩ ɖɩ-taa pakaɣ Ɛsɔ sɛʋ tam tam yɔ. Ɛlɛ pɩwɛ ɛzɩ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, tɔm ndʋ Naataanɩ yɔɔdaɣ yɔ, pɩtɩkɛ Yehowa hɩɖɛ taa ɛyɔɔdaɣ-tʋ; ɛlɛ ndʋ ɛ-maɣmaɣ ɛmaɣzaɣ yɔ, ndʋ ɛyɔɔdaɣ. Ðoo ana a-taa, Ɛsɔ tiyi ɛ-nayʋ se ewolo nɛ eheyi wiyaʋ tɔm ndʋ tɩwɛ ndɩ yɔ. Tɔm ndʋ lɛ se pɩtɩkɛ Daviid kaɣnɩ maʋ templo ɛlɛ ɛ-pɩyalʋ nɔɔyʋ. Naataanɩ heyi ɖɔɖɔ Daviid se Ɛsɔ ɖʋʋ-ɩ nɛ ɛgbɛyɛ naɖɩyɛ. Nɛ ɛgbɛyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ lɛ, ‘ɛkaɣ e-kewiyaɣ caɣzʋʋ tam.’—2Sam. 7:4-16.
Lɩmaɣza wena Naataanɩ kaawɛnɩ templo maʋ yɔɔ yɔ, atɩla nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Ɛsɔ sɔɔlɩm. Ɛlɛ nayʋ ɛnʋ etimidi, ɛlɛ eluzi ɛ-tɩ nɛ ɛlɛɣzɩ ɛ-lɩmaɣza nɛ ɛla mbʋ pɩlabɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Ɛsɔ sɔɔlɩm yɔ. Ye Ɛsɔ ɛhɔm ɖa-nɩŋgbaŋʋʋ nabʋyʋ taa yɔ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩmaɣzɩnɩ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ. Mbʋ Naataanɩ kɔma nɛ ɛla pʋwayɩ yɔ, pɩwɩlɩɣ se Ɛsɔ taalɔ-ɩ. Toovenim taa lɛ, Ɛsɔ kaatɩŋnɩ Naataanɩ nɛ Gaadɩ pɔ-yɔɔ nɛ ɛtasɩ lɔŋ Daviid pɩlɩɩnɩ ɛzɩma ɛñɔɔzɩ templo taa hendu teyaa 4000 waa tʋma yɔ pɩ-yɔɔ; Gaadɩ kaakɛ ɛyʋ weyi ɛnaɣ natʋ tɔm yɔ.—3 Awiya. 23:1-5; 4 Aw. 29:25.
5-11 JUIN
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | 4 AWIYA 30-31
«Ye ɖikpeɣliɣ nɛ ɖɩsɛɣ Ɛsɔ yɔ pɩwazɩɣ-ɖʋ»
it-1 1132 § 5
Ezekiyaasɩ
Ɛwɛ kpekpeka toovenim Ɛsɔ sɛtʋ taa. Ezekiyaasɩ pɩsɩ wiyaʋ alɩwaatʋ ndʋ ɛɛwɛnɩ pɩnzɩ 25 lɛ, ɛwɩlɩ kpaagbaa se ɛwɛ kpekpeka Yehowa sɛtʋ taa. Mbʋ ɛcalɩ labʋ yɔ lɛ se ɛɖaɣnɩ tʋlʋʋ templo nɛ ɛñɔɔzɩ kɩ-taa. Pʋwayɩ lɛ, ekpeɣli cɔjɔnaa nɛ Leevi mba nɛ eheyi-wɛ se: «Pɩkɛdɩnɩ-m se manɖʋ ɛgbɛyɛ ma nɛ Kɩbaɣlʋ, Izrayɛɛlɩ tɛ Ɛsɔ ɖɛ-hɛkʋ taa.» Pɩɩkɛ ɖama ñɔnʋʋ ɛgbɛyɛ. Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa Izrayɛɛlɩ mba taañaŋ Paɣtʋ ɛgbɛyɛ nɖɩ ɖɩɩwɛ pa nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa yɔ. Ye mbʋ ɛtɩŋnɩ ɛgbɛyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ nɛ ɛɖaɣnɩ ñɔɔzʋʋ Paɣtʋ ɛgbɛyɛ. Ɛlabɩ tʋmɩyɛ nɛ kpekpeka nɛ ɛɖaɣnɩ ñɔɔzʋʋ Leevi mba tʋma nɛ ɖʋtʋ ndʋ paalaba pɩlɩɩnɩ minziiki maɖaa nɛ samtʋ hendu teyaa pɔ-yɔɔ yɔ. Nisaŋ fenaɣ pʋ-tɔbʋʋ se Paska fenaɣ taa pɩlakaɣ mbʋ. Ɛlɛ templo nɛ cɔjɔnaa nɛ Leevi mba pataawɛɛ kele kele. Nisaŋ fenaɣ kɩyakʋ 16 ñɩŋgʋ wiye pɔñɔɔzɩ templo nɛ kɩwɛɛ kele kele nɛ pɔñɔɔzɩ kɩ-taa wondu. Pʋwayɩ lɛ, palaa ŋgee kɩlaʋ kɩñaɣzʋʋ Izrayɛɛlɩ kpeekpe yɔɔ. Kajalaɣ lɛ, awumbiya calɩnɩ laʋ kɩlaŋ; kɩwɛɛkɩm yɔɔ kɩlaŋ weyi pala kewiyaɣ, kediɣzaɣ kizinziku nɛ samaɣ pɔ-yɔɔ yɔ paacalɩ laʋ. Pʋbʋ wayɩ lɛ, palaa miŋ kɩñaɣzʋʋ kɩlaŋ kudokiŋ sakɩyɛ.—4Aw 29:1-36.
it-1 1132 § 5
Ezekiyaasɩ
Samaɣ taawɛɛ kele kele nɛ pʋyɔɔ lɛ, kataapɩzɩɣ se kɔtɔɔ paska kazandʋ evemiye nɖɩ ɖɩmʋnaa yɔ ɖɩ-yɔɔ. Pʋyɔɔ Ezekiyaasɩ labɩnɩ tʋmɩyɛ paɣtʋ ndʋ tɩtɔŋ se ye ɛyʋ ɛfɛyɩ kele kele yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛtɔɔ paska kazandʋ fenaɣ kʋɖʋmaɣ wayɩ yɔ. Pɩtɩkɛ Yuuda kewiyaɣ taa mba ɖeke ɛyawa, ɛlɛ ɛya ɖɔɖɔ Izrayɛɛlɩ kewiyaɣ taa mba. Etiyi seyaa nɛ patayɩ takayɩsɩ ɛjaɖɛ kpeekpe taa, kpaɣnɩ Beyɛɛrɩ-Seeba nɛ piwolo pɩtalɩ Daanɩ. Sakɩyɛ hoŋaɣ seyaa mba. Ɛlɛ Asɛɛrɩ, Manaasee nɛ Zebulɔɔnɩ cejewe taa mba kaaluzi pa-tɩ nɛ powolo kazandʋ ndʋ tɩ-taa. Efrayim nɛ Isakaarɩ cejewe taa mba nabɛyɛ kaawoba ɖɔɖɔ. Pɩtasɩ lɛ, Yehowa sɛyaa mba patɩkɛ Izrayɛɛlɩ mba yɔ pa-taa sakɩyɛ kaawoba. Pɩtʋʋ fɛyɩ se mba paawɛ hayo kiŋ kewiyaɣ taa nɛ petisi kele kele sɛtʋ yɔ, pɩtaawɛɛ kɛlɛʋ se powolo kazandʋ ndʋ tɩ-taa. Pakaɣ-wɛ nazʋʋ nɛ pohoŋ-wɛ ɛzɩ paalabʋ seyaa yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ hayo kiŋ kewiyaɣ kaasʋ kaɖɛ taa siŋŋ. Pɔtɔlɩ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ kpaca taa nɛ Asiirii mba kaañɔɔzɩ pa-tɩ se poyooni-wɛ ɖɔɖɔ.—4Aw 30:1-20; Kɩg 9:10-13.
it-1 1132 § 6-7
Ezekiyaasɩ
Pɔtɔɔ paska kazandʋ nɛ pɩtɛ lɛ, pakpaɣ kɩyakɩŋ lʋbɛ nɛ palabɩnɩ kpɔnɔ kɩtɩñɩŋʋʋ kazandʋ. Samaɣ kaawɛ amɛya taa siŋŋ nɛ pakpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se patasɩɣ kazandʋ ndʋ tɔɔʋ kɩyakɩŋ lʋbɛ. Halɩ kaɖɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa, Yehowa wazɩ ɛ-samaɣ siŋŋ «nɛ laŋhʋlʋmɩyɛ sɔsɔyɛ suni Yeruzalɛm, nɖɩ patɩna ɖɩ-ɖaɣʋ tɛtʋ ndʋ tɩ-taa, pɩkpaɣʋnɩ Daviid pɩyalʋ wiyaʋ Salomɔɔ wɛɛ taa yɔ.»—4Aw 30:21-27.
Mbʋ pɩɩlabɩ pʋwayɩ yɔ pɩwɩlɩɣ se pɩtaakɛ taa leleŋ alɩwaatʋ yem, ɛlɛ paaɖaɣnɩ ñɔɔzʋʋ kele kele Ɛsɔ sɛtʋ ɛzɩ pɩmʋnʋʋ yɔ. Pʋcɔ nɛ paa weyi ɛpɩsɩ ɛ-tɛ lɛ, palɩwa nɛ pɔyɔkɩ tilima kiɖeɖena, pɛsɛtɩ sizikasɩ kiɖeɖesi, nɛ pɔyɔkɩ lona kʋkʋya nɛ altaarunaa Yuuda nɛ Bɛnjamɛɛ nɛ halɩ pɩkpɛndɩnɩ Efrayim nɛ Manaasee cejewe taa. (4Aw 31:1) Ezekiyaasɩ ha kɩɖaʋ kɩbaŋʋ nɛ ɛyɔkɩ ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ ɖʋm weyi Moyizi kaaluba yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ samaɣ kaapɩsɩ-ɩ sɩʋ kpeliɣa nɛ kalaɣ-ɩ kɩlaŋ nɛ ñɔsɩ kpaɣ ɛsɔdaa. (2Aw 18:4) Palabɩ kazandʋ sɔsɔtʋ nɛ pɩtɛ lɛ, Ezekiyaasɩ la mbʋ pɩpɔzʋʋ yɔ se pɩsa nɛ samaɣ wolo pɩ-yɔɔ nɛ kalakɩ kele kele sɛtʋ: Ɛtayɩ cɔjɔnaa ɛzɩ pɩpɔzʋʋ yɔ se pala pa-tʋmɩyɛ camɩyɛ. Ɛlabɩ ɖɔɖɔ ɖʋtʋ nɛ ɛɖʋʋ nesi tʋma wena palakɩ templo taa yɔ. Eseɣti samaɣ se kaña paɣtʋ ndʋ paɖʋwa pɩlɩɩnɩ hɔɔlʋʋ hiu ñɩŋgʋ haɖɛ nɛ kajalaɣ wondu haɖɛ nɖɩ pɩwɛɛ se paha nɛ paɖʋnɩ nesi Leevi mba nɛ cɔjɔnaa yɔ ɖɩ-yɔɔ yɔ. Nɛ samaɣ tisi faaa nɛ kala mbʋ.—4Aw 31:2-12.
Fezuu taa ñɩm
«Ye ɩsɩm mbʋ nɛ ɩlakɩ mbʋ yɔ, ɩkɛ koboyaɣ tɩnaa»
14 Nʋmɔʋ lɛɛkʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖiluzuu ɖa-tɩ yɔ, ŋgʋ lɛ ɛzɩma ɖɩsɔɔlʋʋ faaa nɛ ɖiwelisiɣni lalaa yɔ. Yakubu 1:19 yɔɔdʋʋ se pɩwɛɛ se ‘ɖikpeetini welisuu camɩyɛ.’ Yehowa hanɩ kɩɖaʋ ŋgʋ kɩ-wayɩ fɛyɩ yɔ hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa. (Kiɖe 18:32; Yoz. 10:14) Na lɔŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ kɛdaɣ ŋga kɛwɛ Ejipiti Lɩʋ 32:11-14 taa yɔ. (Kalɩ Ejipiti Lɩʋ 32:11-14.) Paa Moyizi lɩmaɣza tɔm ɛtaakɩlɩ cɛyʋʋ yɔ, Yehowa ha-ɩ waɖɛ se ɛyɔɔdɩ ndʋ ɛmaɣzɩɣ yɔ. Ŋkaɣ ɖʋʋ suuɖu nɛ ŋwelisini camɩyɛ weyi ɖoŋ ɖoŋ lɛ ɛfɛyɩnɩ lɩmaɣza kɩbana yɔ nɛ pʋwayɩ lɛ, ŋlabɩnɩ tʋmɩyɛ tɔm ndʋ ɛyɔɔdaa yɔ? Yehowa ɖʋʋ suuɖu nɛ ewelisiɣni ɛyaa mba payɩ payaɣ-ɩ nɛ tisuu yɔ.
15 Pɩwɛɛ se ɖa-taa paa anɩ ɛpɔzɩ ɛ-tɩ se: ‘Ye Yehowa ɛpɩzaa nɛ eluzi ɛ-tɩ nɛ ewelisini ɛyaa ɛzɩ Abraham, Rasɛɛlɩ, Moyizi, Yozuwee, Manowaa, Eliya nɛ Ezekiyaasɩ mbʋ yɔ, pɩɩwɛɣ ɖeu se ma ɖɔɖɔ manɖʋ mon-koobiya hɩɖɛ nɛ mewelisini-wɛ nɛ halɩ malabɩnɩ pa-lɩmaɣza kɩbana tʋmɩyɛ na? Nɔɔyʋ fɛyɩ mɛ-ɛgbɛyɛ taa yaa mɔ-hɔʋ taa nɛ pɩpɔzʋʋ se mewelisini-i? Ɛbɛ manpɩzɩɣ nɛ mala ɖeyi ɖeyi?’—Kiɖe 30:6; Th. 13:9; 1 Aw. 17:22; 4 Aw. 30:20.
12-18 JUIN
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | 4 AWIYA 32-33
«Kɛ weyi ɛkpazɩɣ lalaa ɖoŋ kaɖɛ alɩwaatʋ taa yɔ»
it-1 212 § 6
Asiirii
Senakeribʋ. Sarɩgɔŋ II pɩyalʋ Senakeribʋ woba nɛ eyooni Yuuda kewiyaɣ, Ezekiyaasɩ kewiyitu tɔɔʋ pɩnaɣ 14 ñɩŋga taa (732 P.P.Y.). (2Aw 18:13; Iza 36:1) Ezekiyaasɩ kaakaɖɩnɩ Asiirii mba nɛ ekizi se ɛɛɖʋʋ-wɛ lɩm ɛzɩ ɛ-caa Ahaazɩ kaalabʋ yɔ. (2Aw 18:7) Pʋyɔɔ Senakeribʋ kʋyaa se eyouni Yuuda mba. Nɛ ɛtɛm mʋʋ Yuuda mba tɛtʋ 46 (kpaɣ-tʋ nɛ ŋmaɣzɩnɩ Iza 36:1, 2), nɛ lɛɛlɛɛyɔ ɛwɛ Lakisi, nɛ ɛpɛlɩ kɩmɩyɛ Ezekiyaasɩ se ɛhɛyɩ sika talaŋwaa 30 (liidiye 7294360000) nɛ liidiye talaŋwaa 300 (liidiye 1250642000). (2Aw 18:14-16; 4Aw 32:1; kpaɣ-tʋ nɛ ŋmaɣzɩnɩ Iza 8:5-8.) Ezekiyaasɩ kaahɛyɩ liidiye nɖɩ, ɛlɛ Senakeribʋ tiyi ɛ-tɔm ɖɔkɩyʋ nɔɔyʋ se eheyi Yuuda mba se poluzi pa-tɩ nɛ papɩsɩ Asiirii mba yomaa. (2Aw 18:17–19:34; 4Aw 32:2-20) Ðoo kʋɖʋma taa Yehowa ɖɩzɩ Asiirii mba sɔɔjanaa 185000. Piyeba nɛ Asiirii wiyaʋ cajayɛ tʋ ɛnʋ ese nɛ ɛpɩsɩ Niniivi. (2Aw 19:35, 36) Ɛtalɩ peeɖe lɛ ɛ-pɩyalaa naalɛ kʋ-ɩ nɛ ɛ-pɩyalʋ lɛlʋ weyi payaɣ-ɩ se Esarɩ-Hadɔɔnɩ yɔ, ɛlɛɣzɩ e-lone taa. (2Aw 19:37; 4Aw 32:21, 22; Iza 37:36-38) Pama tɔm tʋnɛ caanaʋ taa tɔm ndʋ pama Senakeribʋ nɛ Esarɩ-Hadɔɔnɩ pɔ-yɔɔ yɔ tɩ-taa. Asiirii sɔɔjanaa ɖɩzʋʋ tɔm ɖeke patɩyɔɔdɩ tɩ-taa.—ILLUSTRATION et PHOTO, Vol. 1, p. 957.
w13 15/11 19 § 12
Ninɖiɣyaa lʋbɛ nɛ awumbiya lutozo—Ɛbɛ pɔ-tɔm kpɛlɩkɩɣ-ɖʋ sɔnɔ?
12 Paa ɛzɩmtaa lɛ, Yehowa sɔɔlaa se ɛlabɩ-ɖʋ mbʋ ɖa-maɣmaɣ ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla yɔ. Ɛlɛ ɛsɔɔlaa se ɖɩla mbʋ payɩ ɖɩpɩzɩɣ yɔ. Ezekiyaasɩ kaanɩ pɩ-taa mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ ɛpɔzɩ tɔm «sɔsaa nɛ sɔdɩŋ,» nɛ pa-tɩŋa pakpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se paɖɩkɩ «lɩm mbʋ pɩlɩnɩ tɛtʋ wayɩ hila taa yɔ . . . Ezekiyaasɩ ɖaɣnɩ maʋ koloŋa sɔsɔɔ ŋga kɔtɔlaɣ yɔ, nɛ ɛɖaɣnɩ tilima ñɔɔzʋʋ, ɛma koloŋa sɔsɔɔ lɛɛka nɛ awayɩ, . . . Nɛ elu sɛyɩŋ nɛ kpayɩŋ sakɩyɛ.» (4 Aw. 32:3-5) Yehowa kaatɩŋnɩ abalaa sakɩyɛ mba pɛwɛ abalɩtʋ yɔ pɔ-yɔɔ nɛ ɛkandɩyɩ ɛ-samaɣ yɔɔ nɛ eɖiyi-kɛ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa. Abalaa mba lɛ Ezekiyaasɩ, ɛ-awumbiya nɛ nayaa mba pɛwɛ ɖoŋ fezuu taa yɔ.
w13 15/11 19 § 13
Ninɖiɣyaa lʋbɛ nɛ awumbiya lutozo—Ɛbɛ pɔ-tɔm kpɛlɩkɩɣ-ɖʋ sɔnɔ?
13 Mbʋ Ezekiyaasɩ labɩ pʋwayɩ yɔ pɩ-tɔm cɛyaa nɛ pɩkɩlɩ ɛzɩma ɛɖɩɣ lɩm hila wena awɛ tɛtʋ wayɩ yɔ. Ɛwɩlaa se ɛkɛ ninɖiɣyu kɩbanʋ nɛ ekpeɣli samaɣ nɛ ɛkpazɩ-kɛ ɖoŋ fezuu taa nɛ tɔm tʋnɛ: «Sɔɔndʋ ɛtaakpa-mɩ nɛ Asiirii mba wiyaʋ . . . , ɖɩwɛnɩ ɖoŋ sakɩyɛ nɛ pɩkɩlɩ-ɩ. Ɛwɛnɩ tomnaɣ nee, nɛ ɖa yɔ ɖa nɛ Kɩbaɣlʋ ɖɛ-Ɛsɔ, weyi ɛkɛ ɖa-sɩnɩyʋ nɛ eyou ɖɔ-yɔɔ yɔ.» Tɔm ndʋ tɩkpazɩɣ ɖoŋ tisuu siŋŋ; Yehowa kaɣ labʋ you ɛ-samaɣ yɔɔ! «Yuuda wiyaʋ Ezekiyaasɩ tɔm ndʋ tɩkpazɩ ɖoŋ samaɣ.» Taasɔɔ se «Ezekiyaasɩ tɔm» kpazɩnɩ samaɣ ɖoŋ. Ɛ nɛ ɛ-awumbiya, ɛ-sɔdɩŋ nɛ nayaa Mikee nɛ Izaayii pawɩlaa se pɛkɛ ninɖiɣyaa kɩbama ɖeyi ɖeyi ɛzɩ Yehowa kaayɔɔdʋʋ yɔ.—4 Aw. 32:7, 8; kalɩ Mikee 5:5, 6.
Fezuu taa ñɩm
Ye pɔtɔm se nɔɔyʋ kpiɖi siŋŋ yɔ pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe?
11 Pʋwayɩ Yehowa cosi Manaasee adɩma yɔɔ. Ɛɛna lɛɣzɩtʋ ndʋ abalʋ ɛnʋ ɛlabɩ ɛ-laŋɩyɛ taa yɔ, ɛzɩ ɛlɛ adɩma wɩlʋʋ yɔ. Pʋyɔɔ lɛ, Yehowa welisini Manaasee alɩwaatʋ ndʋ ɛlɛ pɔzɩ-ɩ se ekpeɣ-i yɔ; nɛ Yehowa ha-ɩ waɖɛ nɛ ɛɖaɣnɩ pɩsʋʋ wiyaʋ. Manaasee labɩ mbʋ payɩ ɛpɩzɩɣ yɔ nɛ ɛwɩlɩ se ekpiɖi siŋŋ. Ɛlabɩ mbʋ Ahaabɩ tɩla wiɖiyi kpa yɔ. Ɛlɛɣzɩ ɛ-lakasɩ. Ɛkaɖɩnɩ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ nɛ eseɣti ɛyaa se pɛsɛɛ Yehowa. (Kalɩ 4 Awiya 33:15, 16.) Pɩtʋʋ fɛyɩ se pɩɩpɔzɩ Manaasee abalɩtʋ nɛ tisuu, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛwɛnɩ ɖoŋ kɩdɛkɛdɩŋ ɛ-hɔʋ, ɛ-kaɖɩsɩ nɛ ɛ-samaɣ yɔɔ pɩnzɩ sakɩyɛ. Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ Manaasee kpadɩyaa yɔ, ɛɛñaɣ pana nɛ ɛñɔɔzɩ mbʋ ɛwɛɛkaa yɔ pɩ-taa nabʋyʋ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛɛwɛnɩ ɖoŋ kɩbaŋ ɛ-sayɩ Yoziyaasɩ yɔɔ. Pʋwayɩ lɛ, ɛlɛ kɔm nɛ ɛpɩsɩ wiyaʋ kɩbanʋ siŋŋ.—2 Aw. 22:1, 2.
12 Lɔŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ Manaasee kɩɖaʋ taa? Pɩtasɩnɩ se eluzi ɛ-tɩ lɛ, ɛlabɩ nabʋyʋ ɖɔɖɔ. Ɛtɩmaa nɛ ɛpɔzɩ se pana ɛ-pʋtɔdɩyɛ. Nɛ ɛɛlɛɣzɩ ɛ-lakasɩ. Ɛɛñaɣ pana siŋŋ nɛ ɛñɔɔzɩ mbʋ ɛɛwɛɛkaa yɔ, nɛ ɛlabɩ e-ɖoŋ ɖeɖe nɛ ɛsɛɛ Yehowa, nɛ ɛɛsɩnɩ ɛyaa lalaa nɛ pala mbʋ ɖɔɖɔ. Manaasee kɩɖaʋ haɣ mba palabɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm siŋŋ yɔ lidaʋ. Ɛ-kɩɖaʋ wɩlɩɣ se Yehowa Ɛsɔ wɛ ‘ɖeu nɛ ekpeɣu.’ (Keɣa 85:5) Yehowa kpeɣu ɛyaa mba pekpiɖiɣ siŋŋ yɔ.
19-25 JUIN
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | 4 AWIYA 34-36
«Ŋwɛɛ nɛ ŋyeki se Ɛsɔ tɔm ɛwazɩ-ŋ camɩyɛ na?»
it-1 1152
Hulɩda
«Paɣtʋ takayaɣ» ŋga kɔ-yɔɔ cɔjɔ kɩlɩm Hilkiya lɩwa alɩwaatʋ ndʋ pɔñɔɔzaɣ templo yɔ, pakalɩ ka-taa tɔm nɛ Yoziyaasɩ nɩɩ lɛ, etiyi ɛyaa nabɛyɛ kpaagbaa se powolo nɛ pɔpɔzɩ tɔm Yehowa. Ɛyaa mba wiyaʋ tiyaa yɔ, powobi Hulɩda cɔlɔ. Hulɩda heyi-wɛ se Asɛyɩŋ weyi ɩ-tɔm Yehowa yɔɔdɩ «takayaɣ» taa se ɛkaɣ kɔnʋʋ, ye samaɣ ɛtɩñamɩ-ɩ yɔ, asɛyɩŋ ɛnɩ ɩkaɣ talʋʋ ɛjaɖɛ nɖɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖiposi ɖɩ-tɩ nɛ Yehowa. Hulɩda tasɩ yɔɔdʋʋ se Yoziyaasɩ luzi ɛ-tɩ Yehowa ɛsɩndaa nɛ pʋyɔɔ lɛ, asɛyɩŋ ɛnɩ ɩɩkaɣ-ɩ talʋʋ. Ɛlɛ pakaɣ-ɩ hɩzʋʋ laŋhɛzɩyɛ taa, pɩlaʋ taa ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ.—2Aw 22:8-20; 4Aw 34:14-28.
w09 15/6 10 § 20
Wɛɛ kpekpeka Yehowa ɖɩɣa yɔɔ!
20 Yoziyaasɩ labɩ ɖʋtʋ nɛ pɛwɛɛ nɛ pɔñɔɔzʋʋ templo taa lɛ, cɔjɔ kɩlɩm Hilkiya lɩɩ «Kɩbaɣlʋ paɣtʋ takayaɣ yɔɔ, ŋga Moyizi nesi kaacɛlaa yɔ.» Ɛcɛlɩ takayaɣ ŋga wiyaʋ ɖɩɣa taa takayaɣ taa mayʋ Safaanɩ nɛ ɛlɛ paɣzɩ-kɛ kalʋʋ Yoziyaasɩ ɛsɩndaa. (Kalɩ 4 Awiya 34:14-18.) Ðoŋ weyi pɩɩwɛnɩ wiyaʋ yɔɔ? Wiyaʋ cɩyɩ e-tokonaa kpaagbaa nɛ etiyi ɛ-ɛyaa se powolo nɛ pɔpɔzɩ tɔm Yehowa. Ɛsɔ tɩŋnɩ nayʋ halɩñɩnʋ Hulɩda yɔɔ nɛ eheyi-wɛ se ɛ-taa fɛyɩ leleŋ nɛ Ɛsɔ sɛtʋ lakasɩ nzɩ palakɩ Yuuda yɔ sɩ-taa nasɩyɩ. Paa mbʋ yɔ ɛzɩma Yoziyaasɩ ñaɣ pana se ɛɖɩzɩ sɩɩnaa latʋ yɔ pɩkɛdɩnɩ Yehowa nɛ ɛlabɩ-ɩ lootiye nɛ asɛyʋʋ ŋgʋ kɩɩkɔm samaɣ kpeekpe yɔɔ yɔ, kititukuni-i. (4 Aw. 34:19-28) Lɔŋ weyi kɛdaɣ kanɛ kɛkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɖɩwɛnɩ lɩmaɣza wena Yoziyaasɩ kaawɛna yɔ. Ðɩsɔɔlaa se ɖɩña Yehowa paɣtʋ kpɛdɛyɛ. Nɛ ɖɩtɩsɔɔlɩ se ɖɩsɔɔ mbʋ pɩkaɣ-ɖʋ talʋʋ ye ɖiyeba nɛ tisuu yebu nɛ kaañamtʋ pacamɩ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ yɔ. Nɛ ɖɩnawa ɖɔɖɔ se ye ɖɩwɛ kpekpeka Yehowa sɛtʋ taa yɔ, Yehowa naɣ nɛ ɛlabɩ-ɖʋ lootiye ɛzɩ ɛɛlabʋ Yoziyaasɩ yɔ.
Fezuu taa ñɩm
Yele nɛ mbʋ pɩɩlabɩ caanaʋ taa yɔ pɩkpɛlɩkɩ-ŋ lɔŋ?
15 Kɛdɛzaɣ ɖeɖe lɛ, iyele nɛ ɖɩyɔɔdɩ wiyaʋ kɩbanʋ Yoziyaasɩ tɔm nɛ ɖɩna lɔŋ kɩbaŋ weyi tɩpɩzɩɣ nɛ tɩkpɛlɩkɩ-ɖʋ yɔ. Iyele nɛ ɖɩna mbʋ piyeba nɛ elesi you nɛ ehiɣ sɩm yɔ. (Kalɩ 4 Awiya 35:20-22.) Yoziyaasɩ woba se ɛlakɩ you nɛ Ejipiti Wiyaʋ Neko lɛ, ɛlɛ heyi-i se ɛ nɛ ɩ tɔm natʋyʋ fɛyɩ pɛ-hɛkʋ taa. Bibl heyiɣ-ɖʋ se Neko tɔm kaalɩnɩ «Ɛsɔ nɔɔ taa» Ye mbʋ, ɛbɛ yɔɔ Yoziyaasɩ labɩ ñʋʋ taa ɖoŋ nɛ ewolo se eyooni-i? Bibl tiheyi-ɖʋ natʋyʋ.
16 Ɛzɩma Yoziyaasɩ pɩzaɣ se eɖiɣzina se Neko tɔm lɩnɩ Yehowa nɔɔ taa? Ɛpɩzaɣ se ɛpɔzɩ nayʋ siɣsiɣ tʋ Yereemii nɛ ɛna. (4 Aw. 35:23, 25) Ɛlɛ Bibl tɩyɔɔdɩ ɖoli se ɛlabɩ mbʋ. Pɩtasɩ lɛ, Karkemisi tɛtʋ Neko wokaɣ se eyoona. Pɩwɩlɩɣ se «ɖɩɣa lɛɛka» Neko wokaɣ se eyoona, pɩtaakɛ Yeruzalɛm. Toovenim taa lɛ, Neko taañɩnɩɣ se ɛkaɖɩnɩ Yehowa nɛ episi ɛ-hɩɖɛ yaa ɛtaañɩnɩɣ ɖɔɖɔ se ɛkaɖɩnɩ Yehowa samaɣ. Ye mbʋ, pɩtaamʋna se Yoziyaasɩ eyooni Neko. Lɔŋ weyi tɔm tʋnɛ tɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? Ye ɖɩkatɩ kaɖɛ naɖɩyɛ yɔ, pɩwɛɣ ɖeu se ɖɩmaɣzɩ mbʋ pɩkɛ Yehowa sɔɔlɩm yɔ pɩ-yɔɔ.
17 Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ kaɖɛ naɖɩyɛ yɔ, pɩwɛɣ ɖeu se ɖɩmaɣzɩ Bibl paɣtʋ kila yɔɔ nɛ ɖɩlabɩnɩ-yɛ tʋmɩyɛ camɩyɛ. Hɔɔlɩŋ nɩɩyɩ taa lɛ, pɩwɛɣ ɖeu ɖɔɖɔ se ɖɩyɔɔdɩnɩ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa. Pɩtɩla ɖɩtɛm tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ maɣzʋʋ, nɛ pɩtɩla ɖɩtɛm ɖɔɖɔ ñɩnʋʋ tɔm ndʋ ɖa-takayɩsɩ yɔɔdʋʋ tɩ-yɔɔ yɔ. Ɛlɛ pʋtɔma yɔ, Bibl paɣtʋ kila naayɛ wɛɛ nɛ pɩpɔzʋʋ se ɖɩlabɩnɩ-yɛ tʋmɩyɛ, nɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtazɩ a-taa camɩyɛ. Ðɩkpaɣ kɩɖaʋ kʋnɛ: Koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ nawa se pɩkɛnɩ-ɩ kɩjɛyʋʋ se esusi tɔm kɩbandʋ. (Tʋma 4:20) Ɛlabɩ ɖʋtʋ se ɛlɩɣ nɛ esusi tɔm kɩyakʋ nakʋyʋ lɛ, ɛ-walʋ weyi ɛtɩkɛ Yehowa Aseɣɖe Tʋ yɔ ɛlɛ ñaasɔɔlaa se ɛ nɛ ɩ pɛwɛɛ ɖɩɣa. Eheyi-i se ɛzɩma pataawɛɛnɩ alɩwaatʋ sakɩyɛ yɔ, ɛnʋ kaasɔɔlaa se pɩsaŋ yɔ pacaɣ nɛ pala nabʋyʋ hɔʋ taa. Peeɖe koobu halɩñɩnʋ ɛnʋ ɛmaɣzɩ Bibl paɣtʋ ndʋ tɩpɔzʋʋ se paña Ɛsɔ paɣtʋ, kɔzɩ kɔzɩ ndʋ tɩtɔŋ se posusi tɔm yɔ tɩ-yɔɔ. (Mat. 28:19, 20; Tʋma 5:29) Ɛlɛ pɩwɛɣ ɖeu se ɛtɔzɩ ɖɔɖɔ se pɩcɛyaa se halʋ eluzi ɛ-tɩ ɛ-walʋ tɛɛ nɛ ɛkɛ weyi ɛnɩɣ tɔm taa yɔ. (Efɛz. 5:22-24; Fil. 4:5) Ɛzɩ toovenim taa lɛ, ɛ-walʋ kaɖɩɣnɩ ɛ-tɔm susuu na, yaa kɩyakʋ ŋgʋ ki-ɖeke ɛñɩnaɣ se ɛ-halʋ ɛcaɣ nɛ pala nabʋyʋ? Pʋcɔ nɛ ɖɩpɩzɩ nɛ ɖɩla Yehowa sɔɔlɩm nɛ ɖɩtɛ ɖɩwɛɛnɩ ɛhʋyɛ kɩbanɖɛ lɛ, pɩpɔzʋʋ-ɖʋ se ɖɩtɩlɩ ɛzɩma pɩwɛɛ se ɖɩlabɩnɩ paɣtʋ kila tʋmɩyɛ camɩyɛ yɔ.
26 JUIN–2 JUILLET
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | ƐSƖDRASƖ 1-3
«Yele nɛ Yehowa labɩnɩ-ŋ tʋmɩyɛ»
Ŋnaɣ mbʋ Zakarii nawa yɔ?
YUUDA mba taa kaawɛ leleŋ siŋŋ. Yehowa Ɛsɔ «ñandɩ Pɛrɩsɩ Wiyaʋ Siiruusi ñʋʋ taa» se eyele Izrayɛɛlɩ piya; sɩɩwɛʋ yomiye taa Babilɔɔnɩ yɔ, pɩlakɩ pɩnzɩ hiŋ sakɩyɛ. Wiyaʋ heyi Yuuda mba se papɩsɩ pɛ-ɛjaɖɛ taa nɛ paɖaɣnɩ maʋ «Izrayɛɛlɩ tɛ Ɛsɔ [Yehowa] kuduyuu.» (Ɛsd. 1:1, 3) Tɔm ndʋ, tɩɩkpazɩ Yuuda mba ɖoŋ siŋŋ! Pɩwɩlaɣ se pakaɣ pɩzʋʋ nɛ paɖaɣnɩ paɣzʋʋ Ɛsɔ sɛʋ ɛzɩ pɩpɔzʋʋ yɔ ɛjaɖɛ nɖɩ ɛlɛ kaaha-wɛ yɔ ɖɩ-taa.
Kɛɛkɛɛnaa nɛ awiya hulaɣ wɛɛ nɛ pakandɩyɩɣ ñɔ-yɔɔ
2 Zekariya kaanawa se Yuuda ñɩma mba palɩnɩ Babilɔɔnɩ nɛ papɩsɩ Yeruzalɛm yɔ, paawɛnɩ tisuu siŋŋ. Ɛsɔ kaaseɣtini pa-maɣzɩm nɛ pakʋyɩ nɛ pɛɖɛɛ nɛ peyele pa-ɖɩsɩ nɛ pa-tʋma. (Ɛsd. 1:2, 3, 5) Pakʋyɩ ɖenɖe wezuu caɣʋ kaamalɩnɩ-wɛ yɔ nɛ pɛɖɛɛ nɛ powolo lone nɖɩ ɖɩ-taa pa-taa sakɩyɛ ɩɩsɩŋ yɔ. Ye Yehowa kpaaŋ maʋ ɛtaacɛyɩ siŋŋ yɔ, pataatisi nɛ pɔɖɔ nʋmɔʋ kaɖɛ ñɩŋgʋ ŋgʋ; kɩ-ɖaɣlɩkɩŋ kaatalɩ kilomɛtanaa ɛzɩ 1600 mbʋ yɔ.
Fezuu taa ñɩm
w06 15/1 19 § 1
Ɛsɩdrasɩ takayaɣ taa lɩmaɣza sɔsɔna
1:3-6. Ɛzɩ Izrayɛɛlɩ ñɩma mba paakpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se pacakɩ Babilɔɔnɩ yɔ, sɔnɔ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa sakɩyɛ ɩɩpɩzɩɣ nɛ pala alɩwaatʋ tɩŋa Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ yaa powolo lona wena a-taa pɩpɔzʋʋ tɔm susuyaa sakɩyɛ yɔ. Ɛlɛ paɖʋʋ nesi nɛ pakpazɩɣ ɖoŋ mba palakɩ tʋma ana yɔ. Pɩtasɩ lɛ, palakɩ haɖɛ faaa se paɖʋ nesi tɔm susuu nɛ kpɛlɩkɩyaa labʋ tʋma wena palakɩ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ yɔ.