Tam sakɩyɛ, Yuuda samaɣ kizi Yehowa nɛ kɛsɛɣ cɛtɩm ɛsɔnaa. Yehowa kpaɣ pɩnzɩ sakɩyɛ nɛ ɛñaɣ pana se ɛpɩsɩnɩ-kɛ nʋmɔʋ kɩbaŋʋ taa. Etiyini-kɛ nayaa sakɩyɛ se papaɣ-kɛ, ɛlɛ katiwelisini-wɛ nɛ kohoŋ-wɛ kihoŋu. Ɛzɩma Yehowa laba nɛ sɩɩnaa latʋ sɩɩ tɩnaɣ?

Babilɔɔnɩ wiyaʋ Nabukodonozɔɔrɩ kaawɛɛ nɛ ɛmʋʋ ajɛɛ kʋyʋm kʋyʋm. Ɛlabɩ you nɛ Yeruzalɛm kajalaɣ ɖeɖe lɛ, ɛkpa Wiyaʋ Yehoyakin, awumbiya, sɔdɩŋ ɖoŋ tɩnaa, nesi tɛɛ tʋmlaɖaa nɛ ñɩɣtʋ wondu luɖaa nɛ ewoni-wɛ Babilɔɔnɩ. Ɛɛkpaɣ ñɩm mbʋ payɩ pɩɩwɛ templo taa yɔ nɛ ɛɖɛna. Ɛlabɩ mbʋ nɛ ɛtɛ lɛ, ɛsɩɩ Zedekiya wiyaʋ Yuuda yɔɔ.

Zedekiya paɣzɩ kewiyitu tɔɔʋ lɛ, ɛñaŋaɣ Nabukodonozɔɔrɩ. Ajɛɛ wena aacɔ-ɩ nɛ ata yɔ nɛ cɛtɩm nayaa peheyi-i se ɛkaɖɩnɩ Babilɔɔnɩ. Ɛlɛ Yereemii tasɩ-ɩ lɔŋ nɛ ɛyɔɔdɩ se: “Ye ŋkʋyaa nɛ ŋkaɖɩnɩ Babilɔɔnɩ wiyaʋ yɔ, ɛyaa kʋʋ, ñɔɔsɩ nɛ kʋdɔmɩŋ pakaɣ wɛʋ Yuuda taa.”

Zedekiya tɔɔ kewiyitu nɛ pɩla pɩnzɩ 8 lɛ, ɛkpaɣ lɩmaɣza se ɛkaɖɩɣnɩ Babilɔɔnɩ. Ɛpɔzɩ Ejipiti mba se pasɩnɩ-ɩ. Ɛlaba mbʋ lɛ, Nabukodonozɔɔrɩ tiyi ɛ-sɔɔjanaa se powolo nɛ poyooni Yeruzalɛm. Powoba lɛ, pɔcɔɔ tɛtʋ nɛ pata. Peeɖe Yereemii heyi Zedekiya se: “Yehowa tɔm se ye ŋwoba nɛ ŋtɔlɩ Babilɔɔnɩ mba tɛɛ se pawabɩ-ŋ yɔ, ŋyakɩ ña nɛ ña-samaɣ mɩ-ñʋʋ. Ɛlɛ ye ŋtɩla mbʋ yɔ, Babilɔɔnɩ mba kaɣ kɔm nɛ pɔsɔ Yeruzalɛm miŋ nɛ pɛɖɛnɩ-ŋ pɛ-tɛ nɛ paɖʋ-ŋ salaka.” Ɛlɛ Zedekiya heyi-i se: “Maaluŋuu pɛ-tɛɛ kpa!”

Pɩlabɩ pɩnaɣ nɛ hɔɔlʋʋ lɛ, Babilɔɔnɩ sɔɔjanaa kɔɔ nɛ pɔyɔkɩ Yeruzalɛm kolonzi nɛ pɔsɔ Yeruzalɛm tɛtʋ miŋ. Pɔsɔbɩ templo miŋ, pakʋ ɛyaa sakɩyɛ nɛ pɛɖɛnɩ ɛyaa kudokiŋ sakɩyɛ nɛ papɩsɩ-wɛ yomaa.

Zedekiya lɩɩ Yeruzalɛm tɛtʋ taa nɛ ese, ɛlɛ Babilɔɔnɩ mba ɖʋ ɛ-wayɩ. Ɛkɔm se ɛñɔtʋʋnɩ Yeriikoo tɛtʋ lɛ, pakpa-ɩ nɛ powoni-i Nabukodonozɔɔrɩ cɔlɔ. Babilɔɔnɩ wiyaʋ yele nɛ pakʋ Zedekiya piya ɛ-maɣmaɣ ɛ-ɛsɩndaa. Pʋwayɩ lɛ, pɔyɔkɩ ɛ-ɛsa nɛ paɖʋ-ɩ salaka taa nɛ ɛkɔɔ nɛ ɛsɩ salaka taa peeɖe. Ɛlɛ Yehowa heyi Yuuda mba lidaʋ tɔm tʋnɛ se: “Pɩnzɩ 70 wayɩ lɛ, mankaɣ-mɩ pɩsɩnʋʋ Yeruzalɛm.”

Piya evelisi nzɩ powoni-sɩ Babilɔɔnɩ yɔ, ɛbɛ pɩtɛŋnɩ-sɩ? Sɩkaɣ pɩzʋʋ nɛ sɩɖɔkɩ si-siɣsiɣ wɛtʋ Yehowa ɛsɩndaa?

Nabukodonozɔɔrɩ kpaɣ Yuuda awumbiya nɛ ewoni Babilɔɔnɩ lɛ, eheyi ɛ-ɖɩɣa taa tʋmlaɖʋ weyi payaɣ se Asɩpenaazɩ yɔ se ɛcɔnɩ pe-ɖeɖe. Nabukodonozɔɔrɩ heyi Asɩpenaazɩ se ɛcɔna nɛ ɛlɩzɩ pa-taa evebiya mba pekpeetaa nɛ pɛwɛɛ lɛɣtʋ siŋŋ yɔ. Pakaɣ-wɛ falɩsʋʋ pɩnzɩ 3 se pɩsa nɛ papɩsɩ Babilɔɔnɩ kaɖɩsɩ sɔsɔsɩ. Pɩɩpɔzaa se evebiya mba pɛkpɛlɩkɩ Babilɔɔnɩ mba kʋnʋŋ ŋgʋ payaɣ se Akadiyaŋ yɔ nɛ patɩlɩ kɩ-kalʋʋ, kɩ-maʋ nɛ kɩ-yɔɔdʋʋ. Pɩɩpɔzaa ɖɔɖɔ se pɔtɔkɩ tɔɔnaɣ ŋga wiyaʋ ɖɩɣa taa mba tɔkɩ yɔ. Evebiya mba, pa-taa 4 hɩla yɔ: Danɩyɛɛlɩ, Anaanɩyaasɩ, Misaayɛɛlɩ nɛ Azariya. Ɛlɛ Asɩpenaazɩ ha-wɛ Babilɔɔnɩ mba hɩla. Ɛya Danɩyɛɛlɩ se Bɛlɩsazaarɩ, ɛyaa Anaanɩyaasɩ se Sadraakɩ, ɛyaa Misaayɛɛlɩ se Mesaakɩ nɛ ɛyaa Azariya se Abɛdɩnego. Falɩsʋʋ mbʋ pamʋʋ yɔ pʋyɔɔ lɛ, pakaɣ yebu Yehowa sɛʋ na?

Evebiya mba pa-naanza, paaɖʋ pa-taa kpem se pañaŋ Yehowa. Paanawa se pɩtɩmʋna se pɔtɔɔ wiyaʋ tɔɔnaɣ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, Yehowa paɣtʋ taa lɛ kɛfɛyɩ kele kele. Pʋyɔɔ peheyi Asɩpenaazɩ se: “Ðitendi-ŋ, taaha-ɖʋ wiyaʋ tɔɔnaɣ.” Nɛ Asɩpenaazɩ pɩsɩnɩ-wɛ se: “Ye ɩtɩtɔɔ tɔɔnaɣ nɛ wiyaʋ kɔɔ nɛ ɛna se ɩfɛyɩ alaafɩya yɔ, ɛkʋʋ-m.”

Peeɖe Danɩyɛɛlɩ kpaɣ lɩmaɣzɩyɛ naɖɩyɛ nɛ eheyi pɔ-yɔɔ cɔnɩyʋ se: “Ðitendi-ŋ, avema 10 taa lɛ, ha-ɖʋ ɖozi hatʋ nɛ lɩm yeke nɛ ɖɩtɔɔ nɛ ɖɩñɔɔ nɛ pʋwayɩ-lɛ, ŋkpaɣ-ɖʋ nɛ ŋmaɣzɩnɩ evebiya lalaa mba pɔtɔkɩ wiyaʋ tɔɔnaɣ yɔ nɛ ŋna.” Pɔ-yɔɔ cɔnɩyʋ tisi nɛ ɛla mbʋ.

Avema 10 wayɩ lɛ, Danɩyɛɛlɩ nɛ ɛ-taabalaa pekpeetaa nɛ pakɩlɩ evebiya lalaa. Yehowa taa labɩ leleŋ se pañamɩ-ɩ. Halɩ ɛha Danɩyɛɛlɩ lɔŋsɩnɖɛ se ɛpɩzɩ nɛ ɛnɩɩ natʋ nɛ ɖoza tɔbʋʋ.

Falɩsʋʋ tɛma lɛ, Asɩpenaazɩ woni evebiya mba wiyaʋ Nabukodonozɔɔrɩ cɔlɔ. Wiyaʋ yɔɔdɩnɩ-wɛ lɛ, ɛna se Danɩyɛɛlɩ, Anaanɩyaasɩ, Misaayɛɛlɩ nɛ Azariya pɛwɛ lɛɣtʋ nɛ pɩkpaɖɩ evebiya lalaa. Ɛlɩzɩ pa-naanza se pala tʋmɩyɛ e-kewiyaɣ ɖɩɣa taa. Wiyaʋ pɔzaɣ-wɛ lɔŋ tasʋʋ ɖoŋ ɖoŋ tɔm kɩcɛyɩtʋ sakɩyɛ yɔɔ. Yehowa yeba nɛ pɛwɛɛ lɛɣtʋ nɛ pɩkɩlɩ wiyaʋ lɔŋ tasɩyaa nɛ maajiki laɖaa tɩŋa.

Paa Danɩyɛɛlɩ, Anaanɩyaasɩ, Misaayɛɛlɩ nɛ Azariya paakɛ agɔma yɔ, patɩsɔɔ se pɛkɛ Yehowa sɛyaa. Pɩwɛɣ ɖeu se ña ɖɔɖɔ ŋtɔzʋʋ Yehowa yɔɔ paa ɛzɩmtaa, halɩ pɩkpɛndɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ ña-lʋlɩyaa fɛyɩ ñɔ-cɔlɔ yɔ.