Ɛbɛ ŋpɩzɩɣ ŋla nɛ ña-adɩma wɛɛ ɖeu nɛ pɩkɩlɩ?

1-2. (a) Ɛbɛ pɩzɩɣ piyele nɛ ɖɩɩtɩmɩɣ lɛ, ɖiiheyiɣ Yehowa tɔm ndʋ tɩlɩnɩ ɖooo ɖa-laŋɩyɛ taa yɔ? (b) Ɛzɩma ɖɩlaba nɛ ɖɩna se Yehowa welisiɣ tɔm ndʋ payɩ ɖiheyiɣ-i ɖa-adɩma taa yɔ camɩyɛ?

NABƲYƲ taa, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩlabɩ-ŋ ɛzɩ ña-adɩma ɛɛlɩɣnɩ ɖooo ña-laŋɩyɛ taa yɔ. Yaa pɩpɩzɩɣ nɛ pɩlabɩ-ŋ ɛzɩ tɔm kʋɖʋmtʋ ŋyɔɔdʋʋ tam ña-adɩma taa yɔ. Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩtalɩ ɖa-tɩŋa mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩɖɔkɩnɩ ɖa-taa paa weyi. Pʋyɔɔ lɛ, nabʋyʋ taa ɖɩtɩmɩɣ tobi nɛ ɖɩsɔʋ se pɩwɛɛ se ɖɩkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ɖɩtɩmɩ nɛ pileɖi. Yaa halɩ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩlabɩ-ɖʋ kaɖɛ se ɖikuli ɖa-laŋɩyɛ nɛ ɖiheyi Yehowa ɖa-taa tɔm, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩlakɩ-ɖʋ ɛzɩ ɖɩtɩmʋna se ɖɩñɔtɩnɩ-ɩ yɔ.

² Bibl heyiɣ-ɖʋ se pɩtɩkɛ ɛzɩma ɖɩcanɩɣ ɖa-adɩma nɛ tɔm pee kɩbana yɔ pɩ-tɔm cɛyɩnɩ Yehowa ɛsɩndaa, ɛlɛ ɛzɩma ɖiluzuu ɖa-tɩ nɛ ɖiheyiɣ-i ɖa-laŋɩyɛ taa tɔm yɔ pɩ-tɔm cɛyɩnɩ ɛ-ɛsɩndaa. Ewelisiɣ «hɛɛɛ tɩnaa adɩma.» (Keɣ. 10:17) Ewelisiɣ tɔm ndʋ payɩ ɖiheyiɣ-i yɔ camɩyɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛmaɣzɩɣ ɖɔ-yɔɔ siŋŋ.—Keɣ. 139:​1-3.

3. Tɔm ndʋ yɔɔ ɖɩkaɣ cosuu tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa?

³ Ye mbʋ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpɔzɩ ɖa-tɩ se: Ɛbɛ yɔɔ pɩfɛyɩ se sɔɔndʋ ɛkpa-ɖʋ se ɖiheyi Yehowa ɖa-laŋɩyɛ taa tɔm? Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖa-adɩma wɛɛ ɖeu nɛ pɩkɩlɩ? Ye ɖɩmaɣzɩɣ adɩma wena Yehowa sɛyaa nabɛyɛ laba nɛ pama-yɛ Bibl taa yɔ a-yɔɔ yɔ, ɛzɩma pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖa-adɩma wɛɛ ɖeu nɛ pɩkɩlɩ? Ye ɖɩnɩɣzɩɣ siŋŋ nɛ ɖɩɩsɩŋ tɔm ndʋ ɖɩyɔɔdɩ ɖa-adɩma taa yɔ, ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla? Iyele nɛ ɖɩna tɔm pɔzʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ cosuu.

SƆƆNDƲ ƐTAAKPA-Ŋ SE ŊHEYI YEHOWA ÑA-LAŊƖYƐ TAA TƆM

4. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ sɔɔndʋ ɛtaakpa-ɖʋ se ɖikuli ɖa-laŋɩyɛ nɛ ɖiheyi Yehowa ɖa-taa tɔm? (Keɣa 119:145)

⁴ Ye ɖɩnɩ pɩ-taa se Yehowa kɛ ɖa-taabalʋ kɩbanʋ nɛ ɛsɔɔlaa se piɖeni-ɖʋ yɔ, sɔɔndʋ ɛɛkaɣ-ɖʋ kpaʋ se ɖɩtɩmnɩ-ɩ nɛ ɖiheyi-i ɖa-laŋɩyɛ taa tɔm nɛ ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ weyi ɛma Keɣa 119 yɔ ɛtɩmaɣnɩ Yehowa yɔ, ɛyɔɔdaɣnɩ-ɩ ɛzɩ ɛ-taabalʋ kɩbanʋ yɔ. Ɛɛkatɩ kala e-wezuu caɣʋ taa. Ɛyaa kaacɛtɩnɩ ɛ-taa nɛ pɔyɔɔdɩ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ ɛ-yɔɔ. (Keɣ. 119:​23, 69, 78) Pɩtasɩ lɛ, ɛlʋkaɣnɩ ɛ-maɣmaɣ ɛ-ɛjandʋ. (Keɣ. 119:5) Paa mbʋ yɔ, sɔɔndʋ taakpaɣ-ɩ se ekuli ɛ-laŋɩyɛ nɛ eheyi Yehowa ɛ-taa tɔm.—Kalɩ Keɣa 119:145.

5. Ɛbɛ yɔɔ pɩfɛyɩ se ɖiyele nɛ lɩmaɣza kɩdɛkɛda wena ɖɩwɛnɩ ɖa-maɣmaɣ ɖɔ-yɔɔ yɔ aɖɩɣ-ɖʋ nʋmɔʋ nɛ ɖiyele Yehowa tɩmnʋʋ? Ha kɩɖaʋ nakʋyʋ.

⁵ Halɩ mba palabɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm nabʋyʋ yɔ, Yehowa sɔɔlaa se patɩmnɩ-ɩ. (Iza. 55:​6, 7) Ye mbʋ, pɩfɛyɩ se ɖiyele nɛ lɩmaɣza kɩdɛkɛda wena ɖɩwɛnɩ ɖa-maɣmaɣ ɖɔ-yɔɔ yɔ aɖɩɣ-ɖʋ nʋmɔʋ nɛ ɖiyele Yehowa tɩmnʋʋ. Iyele nɛ ɖɩkpaɣ kɩɖaʋ kʋnɛ: Ɛsɔdaa lɔɔɖɩyɛ sayʋ nawa se alɩwaatʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ-ɩ sɩnʋʋ yɔ ɛpɩzɩɣ nɛ ɛyɔɔdɩnɩ mba pɛwɛ tataa nɛ peɖiyiɣ ɛsɔdaa lɔɔɖa sayaa yɔ nɛ pasɩnɩ-ɩ. Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ ɛsɔdaa lɔɔɖɩyɛ sayʋ nɔɔyʋ sɩnʋʋ yɔ, ŋmaɣzɩɣ se sɔɔndʋ kpaɣ-ɩ se ɛyɔɔdɩnɩ mba peɖiyiɣ ɛsɔdaa lɔɔɖa sayaa yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ eleba yaa piyiɣdi-i lɔɔɖɩyɛ saʋ taa? Pɩtʋʋ fɛyɩ se aayɩ. Mbʋ ɖɔɖɔ ye nabʋyʋ taa ɖɩɩsɩŋ mbʋ pɩwɛɛ se ɖɩla yɔ yaa ɖɩlabɩ kɩwɛɛkɩm nabʋyʋ yɔ, pɩfɛyɩ se sɔɔndʋ ɛkpa-ɖʋ nɛ ɖiyele Yehowa tɩmnʋʋ.—Keɣ. 119:​25, 176.

ƐBƐ PƖZƖƔ PƖSƖNƖ-Ŋ NƐ ÑA-ADƖMA WƐƐ ÐEU NƐ PƖKƖLƖ?

6-7. Ye ɖɩmaɣzɩɣ Yehowa wɛtʋ kɩbandʋ yɔɔ yɔ, ɛzɩma pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖa-adɩma wɛɛ ɖeu nɛ pɩkɩlɩ? Ha kɩɖaʋ nakʋyʋ. (Kalɩ ɖɔɖɔ pɩ-tɛɛ tɔm.)

⁶ Alɩwaatʋ ndʋ ɖiheyiɣ Yehowa tɔm ndʋ tɩwɛ ɖooo ɖa-laŋɩyɛ yɔ nɛ ɛzɩma ɖeyi ɖeyi pɩlakɩ-ɖʋ yɔ, piyeki nɛ ɖa-adɩma wɛɛ ɖeu nɛ pɩkɩlɩ. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩla mbʋ?

⁷ Maɣzɩɣ Yehowa wɛtʋ kɩbandʋ yɔɔ.a Ye ɖɩmaɣzɩɣ Yehowa wɛtʋ kɩbandʋ yɔɔ yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ wɛʋ kɛlɛʋ se ɖiheyi-i tɔm ndʋ tɩwɛ ɖooo ɖa-laŋɩyɛ taa yɔ faaa. (Keɣ. 145:​8, 9, 18) Iyele nɛ ɖɩna koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ kɩɖaʋ, payaɣ-ɩ Kristine, ɛ-caa kaawɛ ñaŋ. Ɛyɔɔdaa se: «Pɩtaawɛ-m kɛlɛʋ se mankpaɣ Yehowa se ɛkɛ man-Caa nɛ mɔyɔɔdʋʋnɩ-ɩ. Pɩlakaɣ-m ɛzɩ mɛ-ɛjandʋ kaɣ yebu nɛ Yehowa lɔ-m yɔ.» Ɛbɛ sɩnɩ-ɩ nɛ ɛwa kaɖɛ nɖɩ? Ɛyɔɔdaa se: «Mamaɣzɩ Yehowa sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ yɔɔ siŋŋ, piyeba nɛ man-taa tɛ se Yehowa sɔɔlɩ-m. Manawa se ɛkaɣ wɛʋ mɔn-cɔlɔ paa ɛzɩmtaa. Halɩ paa mɔntɔlaa yɔ, ɛkʋsʋʋ-m nɛ sɔɔlɩm. Pɩsɩɣnɩ-m nɛ meheyiɣ-i mbʋ pɩhaɣ-m taa leleŋ nɛ mbʋ pɩhaɣ-m laŋwɛɛkɩyɛ yɔ pɩ-tɔm.»

8-9. Ye ŋkpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ ŋmaɣzɩɣ ndʋ ŋkaɣ yɔɔdʋʋ ña-adɩma taa yɔ tɩ-yɔɔ yɔ ɛzɩma pɩwazɩɣ-ŋ? Ha kɩɖaʋ nakʋyʋ.

⁸ Maɣzɩ ndʋ ŋkaɣ yɔɔdʋʋ yɔ tɩ-yɔɔ. Pʋcɔ nɛ ŋtɩmɩ lɛ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋpɔzɩ ña-tɩ tɔm ɛzɩ tʋnɛ yɔ: «Kaɖɛ nɖɩ ɖeyi ɖeyi mɛwɛɛ nɛ mankatɩɣ lɛɛlɛɛyɔ? Ɛzɩ pɩwɛɛ se mankpaɣ nɛ menkpeɣ nɔɔyʋ? Mɛwɛɛ nɛ mankatɩɣ kaɖɛ kɩfaɖɛ naɖɩyɛ nɛ pɩpɔzʋʋ se Yehowa ɛsɩnɩ-m nɛ malʋbɩnɩ-ɖɩ?» (2 Awi. 19:​15-19) Ðɩpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩmaɣzɩ kɩɖaʋ adɩma wena Yesu wɩlɩ-ɖʋ yɔ a-yɔɔ, nɛ ɖɩna se Yehowa hɩɖɛ, e-Kewiyaɣ nɛ ɛ-sɔɔlɩm yɔɔ tɔm ndʋ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ ɖa-adɩma taa.—Mat. 6:​9, 10.

⁹ Payaɣ koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ se Aliska, alɩwaatʋ ndʋ ɛnɩwa se fɩtɩyɩm taa kansɛɛrɩ kʋdɔŋ kpa ɛ-walʋ yɔ, pɩɩlabɩ-ɩ kaɖɛ se ɛtɩmɩ. Ɛyɔɔdaa se: «Manɩɣzaɣ siŋŋ nɛ halɩ mantaapɩzɩɣ se mamaɣzɩ ndʋ mɔyɔɔdɩ ma-adɩma taa yɔ tɩ-yɔɔ.» Ɛbɛ sɩnɩ-ɩ nɛ ɛlʋbɩnɩ kaɖɛ nɖɩ? Ɛtasɩ yɔɔdʋʋ se: «Pʋcɔ nɛ mantɩmɩ lɛ, mankpakɩɣ alɩwaatʋ pazɩ nɛ mamaɣzɩ tɔm ndʋ manpɩzɩɣ nɛ mɔyɔɔdɩ ma-adɩma taa yɔ tɩ-yɔɔ se pɩsa nɛ mantaayɔɔdɩ tɔm ndʋ tɩwɩlɩɣ se men-ɖeke mɔ-yɔɔ mamaɣzɩɣ yɔ. Malakɩ mbʋ lɛ, pɩsɩɣnɩ-m nɛ ma-laŋɩyɛ hɛɣ, nɛ manpɩzɩɣ nɛ mantɩmnɩ Yehowa tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ.»

10. Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩkpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ ɖɩtɩmɩɣ nɛ pileɖiɣ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmɩŋ.)

¹⁰ Kpaɣ alɩwaatʋ nɛ ŋtɩmɩ nɛ pileɖi. Pɩkɛ toovenim se paa ɖa-adɩma ɛwɛ tobi yɔ apɩzɩɣ asɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩñɔtɩnɩ Yehowa, ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩtɩmɩɣ nɛ pileɖiɣ yɔ pɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖiheyi Yehowa ɖa-taa tɔm nɛ ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ yɔ nɛ pɩkɩlɩ.b Aliska walʋ Elijah yɔɔdaa se: «Mañakɩ pana nɛ mantɩmɩɣ tam sakɩyɛ evemiye taa, ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ mantɩmɩɣ nɛ pileɖiɣ yɔ, menɖiɣziɣna se mɔñɔtʋʋnɩ Yehowa nɛ pɩkɩlɩɣ. Alɩwaatʋ ndʋ mantɩmɩɣ yɔ Yehowa ɖʋʋ suuɖu nɛ ewelisiɣni-m, pʋyɔɔ lɛ manpɩzɩɣ mankpaɣ ma-alɩwaatʋ nɛ mantɩmnɩ-ɩ ɛzɩ mɔnsɔɔlʋʋ yɔ.» Ye mbʋ, ña ɖɔɖɔ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋɖɔ lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩkɔŋ yɔ pɩ-yɔɔ: Lɩzɩ alɩwaatʋ nɛ lone nɖɩ ɖɩ-taa ŋpɩzɩɣ nɛ ŋtɩmɩ nɛ nɔɔ kʋkʋyaɣ nɛ nɔɔyʋ yaa nabʋyʋ ɛɛhɔŋ ña-lɩmaɣza yɔ, nɛ ŋñaɣ pana nɛ ɖoŋ ɖoŋ lɛ ŋtɩmɩɣ nɛ pileɖiɣ.

MAƔZƖƔ ADƖMA WENA YEHOWA SƐYAA NABƐYƐ LABƖNƖ PA-LAŊƖYƐ PILIM NƐ PAMA-YƐ BIBL TAA YƆ A-YƆƆ

11. Ye ɖɩmaɣzɩɣ adɩma wena Yehowa sɛyaa nabɛyɛ labɩnɩ pa-laŋɩyɛ pilim nɛ pama-yɛ Bibl taa yɔ a-yɔɔ yɔ ɛzɩma pɩsɩɣnɩ-ɖʋ? (Kalɩ ɖɔɖɔ aɖakaɣ «Pɩlakɩ-ŋ ɛzɩ pɩɩlabʋ-wɛ yɔ?»)

¹¹ Ye ŋmaɣzɩɣ adɩma wena Yehowa sɛyaa nabɛyɛ labɩnɩ pa-laŋɩyɛ pilim nɛ pama-yɛ Bibl taa yɔ a-yɔɔ, nɛ hendu ndʋ petewa nɛ pasamnɩ Yehowa yɔ tɩ-yɔɔ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ŋ. Ŋnaɣ ɛzɩma Ɛsɔ sɛyaa yɔɔdɩ tɔm ndʋ tɩlɩnɩ ɖooo pa-laŋa taa yɔ lɛ, pɩkaɣ-ŋ seɣtuu nɛ ña ɖɔɖɔ ŋkuli ña-laŋɩyɛ nɛ ŋheyi Yehowa ña-taa tɔm. Pa-adɩma pɩzɩɣ asɩnɩ-ŋ ɖɔɖɔ nɛ ŋhiɣ tɔm loyisi kɩfasɩ nzɩ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋlabɩnɩ tʋmɩyɛ ña-adɩma taa nɛ ŋsamnɩ Yehowa yɔ. Halɩ pɩtɩla ŋkaɣ lɩʋ adɩma wena alabɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ŋwɛɛ yɔ a-yɔɔ.

12. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkalɩɣ adɩma naayɛ tɔm Bibl taa yɔ, tɔm ndʋ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpɔzɩ ɖa-tɩ?

¹² Alɩwaatʋ ndʋ ŋkalɩɣ adɩma naayɛ tɔm Bibl taa yɔ, pɔzɩ ña-tɩ tɔm tʋnɛ: «Ayɔɔdɩ tɔm ndʋ nɛ wɛtʋ ndʋ taa ɛɛwɛɛ nɛ ɛyɔɔdɩ-tʋ? Mɛ-wɛtʋ labɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ tɔm ndʋ ɛyɔɔdɩ ɛ-adɩma taa yɔ? Lɔŋ weyi manpɩzɩɣ nɛ mɛnkpɛlɩkɩ adɩma ana a-taa?» Pɩtɩla pɩkaɣ pɔzʋʋ se ŋñɩnɩ ɖɛ-ɛgbɛyɛ takayɩsɩ taa nɛ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋhiɣ tɔm pɔzʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ cosuu, ɛlɛ tɩlɩ se ye ŋlabɩ mbʋ yɔ pɩkaɣ-ŋ wazʋʋ. Iyele nɛ ɖɩyɔɔdɩ caanaʋ taa ɛyaa 4 adɩma tɔm.

13. Lɔŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ adɩma wena Hana laba yɔ a-taa? (1 Samɩyɛɛlɩ 1:​10, 11) (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

¹³ Kalɩ 1 Samɩyɛɛlɩ 1:​10, 11. Hana kaawɛɛ nɛ ɛkatɩɣ kala sɔsɔna 2 alɩwaatʋ ndʋ ɛtɩmaɣ yɔ. Ɛɛkɛ kaalʋlaɣ, pɩtasɩ lɛ, ɛ-yɔnɖɔŋ kaawɛɛ nɛ eyeki nɛ wezuu caɣʋ lɩɣ-ɩ sɔŋ. (1 Sam. 1:​4-7) Ye ña ɖɔɖɔ ŋwɛɛ nɛ ŋkatɩɣ kaɖɛ naɖɩyɛ nɛ piyele nɛ wezuu caɣʋ lɩɣ-ŋ sɔŋ yɔ, ɛbɛ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋkpɛlɩkɩ Hana adɩma taa? Ɛkpaɣ alɩwaatʋ nɛ eheyi Yehowa tɔm ndʋ payɩ tɩɩwɛ ɛ-laŋɩyɛ taa yɔ nɛ pɩtɛ lɛ, ɛ-laŋɩyɛ hɛɛ. (1 Sam. 1:​12, 18) Ða ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ kaɖɛ naɖɩyɛ yɔ, ye ‘ɖɩpɛɖɩɣ ɖa-sʋʋtʋ Yehowa yɔɔ,’ pʋ-tɔbʋʋ se ye ɖiheyiɣ-i tɔm ndʋ payɩ tɩwɛ ɖa-laŋɩyɛ taa yɔ, pɩkaɣ yebu nɛ ɖa-laŋɩyɛ hɛɛ.—Keɣ. 55:22.

14. (a) Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtasɩ kpɛlɩkʋʋ Hana adɩma taa? (b) Ye ɖɩkalɩɣ Ɛsɔtɔm nɛ ɖɩmaɣzɩɣ tɩ-yɔɔ yɔ, ɛzɩma pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖa-adɩma wɛɛ ɖeu nɛ pɩkɩlɩ? (Kalɩ pɩ-tɛɛ tɔm.)

¹⁴ Hana lʋlɩ ɛ-pɩyalʋ Samɩyɛɛlɩ nɛ pɩla pɩnzɩ pazɩ lɛ, ɛkpaɣ-ɩ nɛ ewoni Cɔjɔ kɩlɩm Elii cɔlɔ. (1 Sam. 1:​24-28) Ɛlabɩ adɩma naayɛ nɛ ɛ-laŋɩyɛ pilim nɛ eheyi Yehowa se ɛnʋ taa wɛ leleŋ siŋŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛnʋ ɖiɣzinaa se ɛkandɩyɩɣ ɛ-sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa yɔɔ nɛ ɛmaɣzɩɣ pɔ-yɔɔ.c (1 Sam. 2:​1, 8, 9) Kala wena Hana kataɣ ɛ-ɖɩɣa taa yɔ pɩtɩla ataatɛ, paa mbʋ yɔ ɛtɩka ɛ-lɩmaɣza a-yɔɔ, ɛlɛ ɛɛkam-yɛ ɛzɩma Yehowa wazɩ-ɩ yɔ pɩ-yɔɔ na. Lɔŋ weyi pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? Ye ɖɩkaŋ ɖa-lɩmaɣza ɛzɩma Yehowa wɛɛ nɛ ɛsɩɣnɩ-ɖʋ halɩ nɛ sɔnɔ yɔ pɩ-yɔɔ yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩpɩzɩ ɖɩlʋbɩnɩ kala wena ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩkatɩɣ yɔ camɩyɛ nɛ pɩkɩlɩ.

15. Lɔŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ Yereemii adɩma taa? (Yereemii 12:1)

¹⁵ Kalɩ Yereemii 12:1. Alɩwaatʋ ndʋ nayʋ Yereemii naɣaɣ se pɩwɛ ɛzɩ pɩwɛɛ nɛ piɖeɣni ɛyaa kɩdɛkɛdaa yɔ, piitibi-i yɔɔɔ. Nɛ piitibi-i yɔɔɔ ɖɔɖɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ e-koobiya Izrayɛɛlɩ mba lalaa hoŋaɣ-ɩ. (Yer. 20:​7, 8) Ða ɖɔɖɔ, alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnaɣ se pɩwɛ ɛzɩ pɩwɛɛ nɛ piɖeɣni ɛyaa kɩdɛkɛdaa yɔ yaa alɩwaatʋ ndʋ ɛyaa nabɛyɛ hoŋuu-ɖʋ yɔ pɩpɩzɩɣ nɛ pitibi-ɖʋ yɔɔɔ ɛzɩ Yereemii yɔ. Lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ nzɩ Yereemii naɣaɣ yɔ sɩcɛyaɣ-ɩ nɛ eheyi Yehowa sɩ-tɔm, ɛlɛ ɛtɩkʋ Yehowa tɔm se ɛfɛyɩ siɣsiɣ. Pʋwayɩ Yehowa hɔm ɛ-samaɣ ŋga kataañaŋɩ-ɩ yɔ ka-nɩŋgbaŋʋʋ. Nɛ Yereemii na mbʋ lɛ, ɛtaa Yehowa siɣsiɣ wɛtʋ liu nɛ pɩkɩlɩ. (Yer. 32:19) Ða ɖɔɖɔ, ɖɩpɩzɩɣ ɖikuli ɖa-laŋɩyɛ nɛ ɖiheyi Yehowa ɛzɩma pɩcɛyɩɣ-ɖʋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnaɣ lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ yɔ, nɛ ɖɩtaa Yehowa liu se ɛkaɣ yebu nɛ sɩsɩɩ tɩnaɣ alɩwaatʋ ndʋ ɛɖʋwa yɔ tɩ-yɔɔ.

16. Lɔŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ Leevi tʋ weyi ɛɛwɛ yomiye taa yɔ ɛ-adɩma taa? (Keɣa 42:​1-4) (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmɩŋ.)

¹⁶ Kalɩ Keɣa 42:​1-4. Leevi tʋ weyi ɛma keɣa kanɛ yɔ, ɛɛwɛ yomiye taa nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɛtaapɩzɩɣ se ɛ nɛ e-koobiya Izrayɛɛlɩ mba lalaa pekpeɣli templo taa nɛ pɛsɛɛ Yehowa. Nɛ keɣa ŋga ɛmawa yɔ, kɔyɔɔdʋʋ ɛzɩma pɩlakaɣ-ɩ yɔ pɩ-tɔm. Ða ɖɔɖɔ ye pɩwɛ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩlɩɩnɩ awayɩ yaa ye pɔtɔ-ɖʋ salaka ɖe-tisuu yɔɔ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩlabɩ-ɖʋ ɛzɩ pɩɩlabʋ Leevi tʋ ɛnʋ yɔ. Nabʋyʋ taa ɖɩkʋyʋʋ lɛ pɩwɛ-ɖʋ camɩyɛ, wiɖiyi ɖɩkʋyɩ lɛ pitibi-ɖʋ yɔɔɔ. Ɛlɛ paa ɛzɩma pɩtɩɩlakɩ-ɖʋ yɔ, pɩwɛɣ ɖeu se ɖɩtɩmnɩ Yehowa nɛ ɖiheyi-i pɩ-tɔm. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩnɩɩ ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ yɔ pɩ-taa camɩyɛ nɛ pɩkɩlɩ, nɛ pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtɔzɩ mbʋ pɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ yɔ pɩ-yɔɔ. Leevi tʋ ɛnʋ, ɛkɔma nɛ eɖiɣzina se ɛkaɣ hiɣu wala kɩfana nɛ ɛtɩŋnɩ a-yɔɔ nɛ ɛsa Yehowa. (Keɣ. 42:5) Ɛmaɣzɩ ɖɔɖɔ ɛzɩma Yehowa wɛɛ nɛ ɛcɔŋnɩ ɛ-yɔɔ yɔ pɩ-yɔɔ. (Keɣ. 42:8) Ða ɖɔɖɔ ye ɖɩtɩmɩɣnɩ Ɛsɔ nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim yɔ, pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩnɩɩ ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ yɔ pɩ-taa camɩyɛ, ɖihiɣ laŋhɛzɩyɛ, nɛ ɖɩkpa ɖoŋ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-tɩ kaɖɛ wɛtʋ taa.

17. (a) Lɔŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ nayʋ Yoonaa adɩma taa? (Yoonaa 2:​1, 2) (b) Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ kala yɔ, ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɣ ɖeu se ɖɩtɔzɩ Keɣsi takayaɣ taa tɔm loyisi nasɩyɩ yɔɔ? (Kalɩ pɩ-tɛɛ tɔm.)

¹⁷ Kalɩ Yoonaa 2:​1, 2. Nayʋ Yoonaa labɩ adɩma ana alɩwaatʋ ndʋ ɛɛwɛ kpakpayaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ lotu taa yɔ. Paa Yoonaa ɛtaaɖɔ Yehowa paɣtʋ yɔɔ yɔ, ɛ-taa kaatɛma se Yehowa kaɣ welisuu ɛ-adɩma. Yoonaa tɩmaɣ lɛ, ɛlabɩnɩ tʋmɩyɛ tɔm loyisi sakɩyɛ nzɩ sɩwɛ Keɣsi takayaɣ taa yɔ.d Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛɛsɩm masɩ nzɩ camɩyɛ. Nɛ ɛmaɣzɩ sɩ-taa tɔm yɔɔ lɛ, ɛ-taa tɛ se Yehowa kaɣ-ɩ sɩnʋʋ. Mbʋ ɖɔɖɔ ye ɖɩñakɩ pana nɛ ɖɩɖɔkʋʋ Bibl taa masɩ nasɩyɩ ɖa-ñʋʋ taa yɔ, alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɛɣ kaɖɛ wɛtʋ natʋyʋ taa nɛ ɖɩtɩmɩɣnɩ Yehowa yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɔzɩ sɩ-yɔɔ nɛ pɩhɛzɩ ɖa-laŋɩyɛ.

ÐƖTƖŊƖƔNƖ ADƖMA YƆƆ NƐ ÐƖÑƆTƲƲNƖ YEHOWA

18-19. Ye nabʋyʋ taa ɖɩɩsɩŋ ndʋ ɖeyi ɖeyi ɖiheyi Yehowa ɖa-adɩma taa yɔ, ɛzɩma tɔm ndʋ pɔyɔɔdɩ Roma mba 8:​26, 27 taa yɔ tɩhɛzɩɣ ɖa-laŋɩyɛ? Ha kɩɖaʋ nakʋyʋ.

¹⁸ Kalɩ Roma mba 8:​26, 27. Nabʋyʋ taa, nɩɣzɛ pɩzɩɣ nɛ acɛzɩ-ɖʋ nɛ ɖɩɩsɩŋ ndʋ ɖeyi ɖeyi ɖɩyɔɔdɩ nɛ ɖiheyi Yehowa ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ yɔ. Paa mbʋ yɔ, ɖɩwɛnɩ sɩnɩyʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa, Ɛsɔ fezuu kiɖeɖeu «tendiɣ» ɖo-lone taa. Ɛzɩma tɩyɛ? Yehowa tɩŋnɩ fezuu kiɖeɖeu yɔɔ nɛ eɖiyi Bibl mayaa nɛ pama adɩma sakɩyɛ kɩ-taa. Ye mbʋ, alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɛɣ kaɖɛ wɛtʋ natʋyʋ taa nɛ ɖɩɩsɩŋ ndʋ ɖeyi ɖeyi ɖɩyɔɔdɩ nɛ ɖiheyi Yehowa ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛkpaɣ se tɔm ndʋ ɖɩcaɣaɣ yɔɔdʋʋ ɖa-adɩma taa yɔ, tɩtɛm wɛʋ adɩma wena pama Bibl taa yɔ a-taa nɛ ecosi-ɖʋ.

¹⁹ Payaɣ koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ se Yelena, ɛwɛ Rusii ɛjaɖɛ taa. Tɔm ndʋ pɔyɔɔdɩ Roma mba 8:​26, 27 taa yɔ, tɩɩsɩnɩ-ɩ. Polisinaa kaakpa-ɩ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛwɛɛ nɛ ɛtɩmɩɣ nɛ ɛkalɩɣ Bibl. Kaɖɛ wɛtʋ ndʋ, tiiyeba nɛ pitibi-i yɔɔɔ kpem nɛ pɩɩwɛ-ɩ kaɖɛ se ɛtɩmɩ. Ɛyɔɔdaa se: «Mɔntɔzaa se alɩwaatʋ ndʋ pɩcɛzɩɣ-m kpem nɛ maasɩŋ mbʋ mɔnpɔzɩ ma-adɩma taa yɔ, Yehowa kaɣ kpaɣʋ ɛ-sɛyaa adɩma wena awɛ Bibl taa yɔ ɛzɩ mbʋ mancaɣaɣ-ɩ pɔzʋʋ yɔ. . . . Pɩhɛzaɣ ma-laŋɩyɛ siŋŋ kaɖɛ wɛtʋ sɔsɔtʋ ndʋ tɩ-taa.»

20. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩñɔɔzɩ ɖa-lɩmaɣza pʋcɔ nɛ ɖɩtɩmɩ?

²⁰ Alɩwaatʋ ndʋ pitiki-ɖʋ yɔɔɔ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩka ɖa-lɩmaɣza ndʋ ɖɩyɔɔdʋʋ ɖa-adɩma taa yɔ tɩ-yɔɔ. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩñɔɔzɩ ɖa-lɩmaɣza? Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖiwelisi Keɣsi taa tɔm ndʋ pakpaɣ tatasɩ yɔɔ yɔ. Ðɩpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩma ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ yɔ takayaɣ nakɛyɛ yɔɔ ɛzɩ Daviid kaalabʋ yɔ. (Keɣ. 18; 34; 142; kajalaɣ tɔm.) Toovenim taa lɛ, patɩɖʋ paɣtʋ natʋyʋ pɩlɩɩnɩ ɛzɩma pɩwɛɛ se ɖɩñɔɔzɩ ɖa-tɩ pʋcɔ nɛ ɖɩtɩmɩ yɔ pɩ-yɔɔ. (Keɣ. 141:2) Ɛlɛ ñanaɣnɩ mbʋ pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ŋ yɔ.

21. Ɛbɛ yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩmnɩ Yehowa nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim?

²¹ Yehowa sɩm ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ yɔ pʋcɔ nɛ ɖɩtɩmɩɣnɩ-ɩ, nɛ tɔm ndʋ tɩhɛzɩɣ ɖa-laŋɩyɛ siŋŋ. (Keɣ. 139:4) Paa mbʋ yɔ, ɛsɔɔlaa se ɖiheyi-i ɛzɩma pɩlakɩ-ɖʋ yɔ nɛ ɖɩwɩlɩ-ɩ se ɖɩtaɣ-ɩ liu. Ye mbʋ sɔɔndʋ ɛtaakpa-ŋ se ŋtɩmnɩ ña-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ. Labɩnɩ tʋmɩyɛ adɩma wena pama-yɛ Bibl taa yɔ a-taa tɔm nɛ pɩsɩnɩ-ŋ. Tɩmnɩ-ɩ nɛ ña-laŋɩyɛ pilim. Heyi-i mbʋ pɩhaɣ-ŋ taa leleŋ nɛ mbʋ pɩhaɣ-ŋ laŋwɛɛkɩyɛ yɔ pɩ-tɔm. Yehowa kaɣ wɛʋ ñɔ-cɔlɔ paa ɛzɩmtaa mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkɛ ña-taabalʋ kɩbanʋ.