Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩcaɣ wezuu tam

1. Ye ɖɩkpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ ɖɩmaɣzɩɣ wezuu maatɛŋ lidaʋ ŋgʋ Yehowa ha-ɖʋ yɔ kɩ-yɔɔ yɔ, ɖoŋ weyi pɩwɛɣnɩ ɖɔ-yɔɔ?

YEHOWA labɩ tamaɣ se mba pañaŋɩ-ɩ yɔ, pakaɣ hiɣu «wezuu maatɛŋ.» (Roma 6:23) Ye ɖɩkpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ ɖɩmaɣzɩɣ lidaʋ ŋgʋ Yehowa ha-ɖʋ yɔ kɩ-yɔɔ yɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se sɔɔlɩm mbʋ ɖɩwɛnɩ ɛ-yɔɔ yɔ, pɩcɛyɩsɩɣ nɛ pɩkɩlɩ. Maɣzɩ tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ pazɩ nɛ ŋna: Ða-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, ɛsɔɔlɩ-ɖʋ siŋŋ nɛ nabʋyʋ ɛɛkaɣ pɩzʋʋ nɛ pɩyasɩ ɖa nɛ ɩ ɖɛ-hɛkʋ taa kpa.

2. Wezuu maatɛŋ lidaʋ ŋgʋ Ɛsɔ ha-ɖʋ yɔ, ɛzɩma tɩyɛ kɩsɩɣnɩ-ɖʋ?

² Wezuu maatɛŋ lidaʋ ŋgʋ Ɛsɔ ha-ɖʋ yɔ, kɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩɖɔkɩ ɖa-laŋɩyɛ kala wena ɖɩkatɩɣ sɔnɔ yɔ a-taa. Halɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖo-koyindinaa ñazɩɣ-ɖʋ se pakʋʋ-ɖʋ yɔ, ɖɩɩkaɣ yebu Yehowa sɛʋ. Ɛbɛ yɔɔ? Lɩmaɣzɩyɛ naɖɩyɛ lɛ se ɖɩnawa se ye ɖɩɖɔkɩ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ Yehowa ɛsɩndaa nɛ ɖɩsɩ yɔ, ɛkaɣ-ɖʋ fezuu nɛ ɖɩkaɣ wɛnʋʋ lidaʋ se ɖɩɩkaɣ tasʋʋ sɩbʋ kpa. (Yoh. 5:28, 29; 1 Kɔr. 15:55-58; Ebr. 2:15) Ɛbɛ yɔɔ ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩcaɣ wezuu tam? Iyele nɛ ɖɩna lɩmaɣza wena a-yɔɔ ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ yɔ a-taa naayɛ.

YEHOWA WƐ WEZUU TAM

3. Ɛbɛ yɔɔ ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se Yehowa pɩzɩɣ eyele nɛ ɖɩwɛɛ wezuu tam? (Keɣa 101:13, 25, 28)

³ Ðɩnawa se Yehowa pɩzɩɣ eyele nɛ ɖɩwɛɛ wezuu tam mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛ-cɔlɔ wezuu hiɖe wɛɛ, nɛ ɛwɛ wezuu tam. (Keɣa 35:10) Iyele nɛ ɖɩna Bibl masɩ nzɩ sɩwɩlɩɣ se Yehowa wɛ paa ɛzɩmtaa nɛ ɛkaɣ wɛʋ paa ɛzɩmtaa yɔ sɩ-taa nasɩyɩ. Keɣa 89:2 yɔɔdʋʋ se Yehowa kɛ «Ɛsɔ paa ɛzɩmtaa.» Keɣa 101 yɔɔdʋʋ tɔm ndʋ tɩ-ɖɔndɩ. (Kalɩ Keɣa 101:13, 25, 28.) Nɛ nayʋ Habakuuki ma tɔm ɖa-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɛ-yɔɔ nɛ ɛtɔ se: «Ɛzɩ ɖooo kiɖe tɛɛ ñatɩkɛnɩ man-Kɩbaɣlʋ, mɛ-Ɛsɔ, man-Kiɖeɖeu, weyi ñɛ ŋŋsɩkɩ yɔ?»—Hab. 1:12.

4. Ye pɩwɛ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩnɩɩ pɩ-taa se Yehowa wɛ paa ɛzɩmtaa yɔ, ɛzɩ pɩwɛɛ se piyele nɛ ɖɩnɩɣzɩɣ? Lɩzɩ pɩ-taa.

⁴ Pɩwɛ-ŋ kaɖɛ se ŋnɩɩ pɩ-taa se Yehowa wɛ «tam tam»? (Iza. 40:28) Pɩwɛ ɖɔɖɔ ɛyaa sakɩyɛ kaɖɛ se panɩɩ tɔm ndʋ tɩ-taa. Eliihu yɔɔdɩ tɔm tʋnɛ Ɛsɔ yɔɔ: «Paapɩzɩɣ nɛ patɩlɩ ɛ-pɩnzɩ ñʋʋ.» (Yɔɔb 36:26) Ɛlɛ ye ɖɩɩnɩɣ tɔm natʋyʋ taa yɔ, pɩtɩwɩlɩ se tɩtɩkɛ toovenim. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Pɩtɩla ɛzɩma laatriki miŋ lakɩ tʋmɩyɛ yɔ ɖɩɩnɩɣ pɩ-taa camɩyɛ; ɛlɛ ɛzɩ pɩwɩlɩɣ se laatriki miŋ fɛyɩ yaa we? Aayɩ! Mbʋ ɖɔɖɔ ɖa ɛyaa lɛ, ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩnɩɩ mbʋ pʋyɔɔ Yehowa wɛ paa ɛzɩmtaa nɛ ɛkaɣ wɛʋ paa ɛzɩmtaa yɔ pɩ-taa tete kpa. Ɛlɛ pɩtɩwɩlɩ se Ɛsɔ fɛyɩ wezuu tam. Mbʋ pɩ-taa ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩnɩɩ yaa mbʋ pɩ-taa ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩnɩɩ yɔ, pɩfɛyɩnɩ ɖoŋ ɖa-Lɩzɩyʋ yɔɔ. (Roma 11:33-36) Ɛwɛɛ pʋcɔ nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ kedeŋa yɔɔ yɔ pɩwɛɣ; pɩ-taa nabʋyʋ lɛ wɩsɩ nɛ fenaɣ. Ða-taa tɛma se Yehowa ‘lɩzɩnɩ kedeŋa e-ɖoŋ taa.’ Nɛ ɛɛwɛɛ pʋcɔ nɛ «eposi ɛsɔdaa.» (Yer. 51:15; Tʋma 17:24) Lɩmaɣzɩyɛ lɛɛɖɛ nɖɩ yɔɔ ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩcaɣ wezuu tam?

YEHOWA LƖZƖ-ÐƲ SE ÐƖCAƔ WEZUU TAM

5. Lidaʋ ŋgʋ Aɖam nɛ Ɛva paawɛna?

⁵ Mbʋ Yehowa lɩzɩ tɛtʋ yɔɔ nɛ pɩwɛɛ wezuu yɔ, ɛtɩlɩzɩ-pʋ se pɩcaɣ wezuu tam. Ɛyaa ɖeke ɛɛha waɖɛ se pataasɩ wiɖiyi. Ɛlɛ, Yehowa heyi Aɖam se: «Taatɔɔ kɩbandʋ nɛ kɩdɛkɛdɩm pa-sɩmtʋ tɩʋ piye, mbʋ pʋyɔɔ yɔ kɩyakʋ ŋgʋ ŋtɔkɩ yɔ, ŋkaɣ sɩbʋ siŋŋ.» (Kiɖe 2:17) Ye Aɖam nɛ Ɛva paañam Yehowa yɔ pataasɩ. Pɩmʋnɩ mbʋ se ɖɩkɔ tɔm ñʋʋ se alɩwaatʋ natʋyʋ wayɩ lɛ, Yehowa kaɣaɣ-wɛ haʋ nʋmɔʋ se pɔtɔɔ ‘wezuu tɩʋ piye.’ Ye ɛɛha-wɛ waɖɛ nɖɩ yɔ pɩɩwɩlaa se ɛsɔɔlaa se ‘pɛwɛɛ wezuu tam.’b—Kiɖe 3:22.

6-7. (a) Ɛbɛ wɩlɩɣ ɖɔɖɔ se Ɛsɔ tɩlɩzɩ ɛyaa se pasɩ? (b) Ɛbɛ ŋɖaŋ kpam se ŋla cee wayɩ? (Cɔnɩ kɩlɛmɩŋ.)

⁶ Lɛɣtʋ ñɩnɩyaa nabɛyɛ ñɩnaa nɛ pana kpayɩ se ɛyʋ fɩtɩyɩm pɩzɩɣ nɛ pɩɖɔkɩ tɔm sakɩyɛ nɛ pɩcɛzɩ mbʋ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ ɖe-wezuu caɣʋ taa lɛɛlɛɛyɔ yɔ. Pɩnaɣ 2010 taa, tɔm susuu takayaɣ nakɛyɛ (Scientific American Mind) yɔɔdaa se ɖa-fɩtɩyɩm pɩzɩɣ nɛ pɩɖɔkɩ tɔm sakɩyɛ; nɛ tɔm ndʋ tɩpɩzɩɣ nɛ tɩtalɩ teelee yɔɔ ɖʋtʋ ndʋ tɩpɩzɩɣ nɛ tɩkpaɣ alɩwaatʋ nɛ pɩcɛzɩ pɩnzɩ 300 yɔ. Nɛ pɩwɛ ɛzɩ ɖa-fɩtɩyɩm pɩzɩɣ nɛ pɩɖɔkɩ tɔm sakɩyɛ nɛ pɩcɛzɩ mbʋ yɔ. Pɩwɩlɩɣ se Yehowa labɩ ɖa-fɩtɩyɩm se pɩpɩzɩ nɛ pɩɖɔkɩ tɔm nɛ pɩcɛzɩ tɔm ndʋ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ pɩnzɩ 70 yaa 80 taa yɔ.—Keɣa 89:10.

⁷ Pɩtasɩ lɛ, Yehowa lɩzɩ-ɖʋ lɛ, ɛɖʋ ɖa-laŋɩyɛ taa se ɖe-liu ɛwɛɛ siŋŋ se ɖiwoki pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩwɛɛ wezuu. Bibl yɔɔdʋʋ se: «Ɛɖʋ tamtam wɛʋ ɛyaa laŋa taa.» (Ekl. 3:11; nwt) Lɩmaɣza wena a-yɔɔ ɖɩkpakɩɣ sɩm se pɩkɛ ɖo-koyindu yɔ, a-taa naɖɩyɛ lɛ. (1 Kɔr. 15:26). Ðɩkpaɣ se pɩwɩɣ-ɖʋ siŋŋ, ɛzɩ ɖɩcakɩ yem mbʋ nɛ ɖɩɖaŋ ɖa-sɩm na? Aayɩ. Ðoŋ ɖoŋ lɛ, ɖiwoki nɛ ɖɩna ɖɔkɔtɔ nɔɔyʋ yaa ɖɩkpakɩɣ kɔɔ se pɩsa nɛ ɖɩwaa kʋdɔŋ ŋgʋ. Toovenim taa lɛ, ɖɩlakɩ mbʋ payɩ ɖɩpɩzɩɣ yɔ se pɩsa nɛ ɖɩtaasɩ. Nɛ alɩwaatʋ ndʋ ɖɛ-ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ sɩkɩ yɔ, paa pɩtɩɩkɛ pɩɣa yaa ɛyʋ sɔsɔ yɔ, piyeki nɛ ɖɩnɩɣ siziŋ siŋŋ alɩwaatʋ sakɩyɛ. (Yoh. 11:32, 33). Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩɣ tam, nɛ ɖe-liu wɛɛ kpem se ɖɩcaɣ wezuu tam, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖa-Lɩzɩyʋ sɔɔlɩm tʋ labɩ-ɖʋ nɛ wɛtʋ ndʋ. Pɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se ɛkaɣ yebu nɛ ɖɩcaɣ wezuu tam. Ɛlɛ lɩmaɣza lɛɛna yɔɔ ɖɔɖɔ ɖitisiɣ se ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩcaɣ wezuu tam. Iyele nɛ ɖɩna mbʋ Yehowa laba nɛ pɩɖɛɛ nɛ mbʋ eɖiɣni labʋ lɛɛlɛɛyɔ nɛ pɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se tamaɣ ŋga ɛlabɩ kiɖe tɛɛ yɔ katɩlɛɣzɩ yɔ pɩ-taa nabʋyʋ.

YEHOWA TAMAƔ TƖLƐƔZƖ

8. Tɔm ndʋ tɩwɛ Izaayii 55:11 taa yɔ, tiyeki se ɖa-taa ɛtɛmnɩ tɔm ndʋ pɩlɩɩnɩ tamaɣ ŋga Yehowa labɩ-ɖʋ yɔ kɔ-yɔɔ?

⁸ Paa Aɖam nɛ Ɛva palabɩ kɩwɛɛkɩm nɛ piyele nɛ pe-piya sɩkɩ yɔ, Yehowa tɩlɛɣzɩ ɛ-tamaɣ. (Kalɩ Izaayii 55:11.) Ɛ-kaɖʋwa lɛ se ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa ɩcaɣ wezuu tam. Tɔm ndʋ Yehowa yɔɔdaa nɛ mbʋ ɛlaba se pɩsa nɛ ɛ-tamaɣ la yɔ, mbʋ yebina nɛ ɖɩtɩlɩ tɔm ndʋ.

9. Tamaɣ ŋga Ɛsɔ laba? (Danɩyɛɛlɩ 12:2, 13)

⁹ Yehowa labɩ tamaɣ se ɛkaɣ sɩɖaa fezuu nɛ ɛha-wɛ waɖɛ nɛ pacaɣ wezuu maatɛŋ. (Tʋma 24:15; Tiiti 1:1, 2) Abalʋ siɣsiɣ tʋ Yɔɔb taa kaatɛma se Yehowa sɔɔlaa kpem se efezi sɩɖaa. (Yɔɔb 14:14, 15) Nayʋ Danɩyɛɛlɩ kaanawa se pakaɣ fezuu sɩɖaa nɛ paha-wɛ waɖɛ nɛ pacaɣ wezuu tam. (Keɣa 36:29; kalɩ Danɩyɛɛlɩ 12:2, 13.) Yuuda ñɩma mba paawɛ Yesu alɩwaatʋ taa yɔ, paanawa ɖɔɖɔ se Yehowa pɩzɩɣ nɛ ɛha «wezuu maatɛŋ» ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa. (Luka 10:25; 18:18) Yesu yɔɔdaɣ lidaʋ ŋgʋ kɩ-tɔm ɖoŋ ɖoŋ; nɛ ɛsɩba lɛ, ɛ-Caa fezi-i nɛ sɩɖaa taa.—Mat. 19:29; 22:31, 32; Luka 18:30; Yoh. 11:25.

10. Ɛyaa mba pefezi caanaʋ taa yɔ, ɛbɛ pe-femtu wɩlɩɣ-ɖʋ? (Cɔnɩ kɩlɛmʋʋ.)

¹⁰ Yehowa kɛnɩ Wezuu Hayʋ nɛ ɛwɛnɩ ɖoŋ se efezi mba pasɩba yɔ. Ɛha nayʋ Eliya ɖoŋ nɛ efezi Sarfaatɩ lelu nɔɔyʋ pɩyalʋ. (1 Aw. 17:21-23) Pʋwayɩ lɛ, Ɛsɔ sɩnɩ nayʋ Eliizee nɛ efezi Sunɛm halʋ nɔɔyʋ pɩyalʋ. (2 Aw. 4:18-20, 34-37) Femtu ndʋ nɛ femtu lɛɛtʋ wɩlɩɣ se Yehowa wɛnɩ ɖoŋ se efezi ɛyaa mba pasɩba yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ Yesu kaawɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, ɛwɩlaa se ɛ-Caa ha-ɩ ɖoŋ se efezi sɩɖaa. (Yoh. 11:23-25, 43, 44) Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, Yesu wɛ ɛsɔdaa nɛ paha-ɩ «ɖoŋ tɩŋa ɛsɔdaa nɛ tataa.» Pʋyɔɔ lɛ, ɛpɩzɩɣ nɛ eyele nɛ Bibl taa tamaɣ kanɛ kala. Tamaɣ ŋga yɔ: «Mba payɩ pɛwɛ pɩlaŋ taa yɔ» pakaɣ fem nɛ paha-wɛ waɖɛ se powolo pɩ-yɔɔ nɛ pacaɣ wezuu tam.—Mat. 28:18; Yoh. 5:25-29.

11. Ɛzɩma tɩyɛ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa yeki se ɖihiɣ wezuu maatɛŋ?

¹¹ Ɛbɛ yɔɔ Yehowa ha nʋmɔʋ se ɛ-Pɩyalʋ kʋsɔɔlʋ ɛnɩɩ siziŋ nɛ ɛsɩ? Yesu cosi tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ ɛyɔɔdaa se: «Ɛsɔ sɔɔlɩ ɛjaɖɛ pɩŋŋ nɛ ɛcɛlɩ ɛ-Pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ, se pɩsa nɛ weyi ɛwɛɣnɩ tisuu ɛ-yɔɔ yɔ, pataaɖɩzɩ-ɩ ɛlɛ ehiɣ wezuu maatɛŋ.» (Yoh. 3:16) Alɩwaatʋ ndʋ Ɛsɔ cɛlɩ ɛ-Pɩyalʋ se pɩkɛ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa nɛ pihuuzi ɖa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ yɔ, eyeba se pɩsa nɛ ɖihiɣ wezuu maatɛŋ. (Mat. 20:28) Ɛsɔ kaɖʋwa hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-tɔm cɛyaa, nɛ apostoloo Pɔɔlɩ lɩzɩ kɩ-taa alɩwaatʋ ndʋ ɛmawa se: «Ɛzɩ sɩm tɩŋnʋʋ ɛyʋ nɔɔyʋ yɔɔ nɛ pɩkɔɔ yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ sɩɖaa femtu tɩŋɩɣnɩ ɛyʋ nɔɔyʋ yɔɔ nɛ pɩkɔɔ. Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛzɩ pe-kpeekpe pasɩkʋʋ Aɖam taa yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ pakaɣ pe-kpeekpe haʋ wezuu Krɩstʋ taa.»—1 Kɔr. 15:21, 22.

12. Ɛzɩma tɩyɛ Kewiyaɣ kaɣ sɩnʋʋ nɛ kaɖʋwa ŋga Yehowa wɛnɩ ɖɔ-yɔɔ yɔ kala?

¹² Yesu wɩlɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se patɩmɩ nɛ pɔpɔzɩ se Ɛsɔ Kewiyaɣ ɛkɔɔ nɛ Ɛsɔ sɔɔlɩm la tɛtʋ yɔɔ. (Mat. 6:9, 10) Ɛsɔ kaɖʋwa hɔɔlʋʋ nakʋyʋ lɛ se ɛyaa ɛcaɣ wezuu tam tɛtʋ yɔɔ. Pɩsa nɛ kaɖʋwa ŋga kala lɛ, Yehowa lɩzɩ ɛ-Pɩyalʋ se ɛkɛ Mesiya Kewiyaɣ Wiyaʋ. Ɛsɔ lɩzɩ ɛyaa 144 000 tɛtʋ yɔɔ se pa nɛ Yesu pala tʋmɩyɛ nɛ pɩsa nɛ ɛ-sɔɔlɩm la.—Natʋ 5:9, 10.

13. (a) Ɛbɛ Yehowa ɖiɣni labʋ lɛɛlɛɛyɔ? (b) Nɛ ɛbɛ pɩpɔzʋʋ se ŋla?

¹³ Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, Yehowa wɛɛ nɛ ekpeɣliɣ ɛyaa «samaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ» nɛ ɛwɛɛ nɛ ɛfalɩsɩɣ ka-taa mba se pacaɣ wezuu e-Kewiyaɣ taa. (Natʋ 7:9, 10; Yak. 2:8) Sɔnɔ, paa paɖɩyɛ nɛ yoŋ iyeba nɛ mba pɛwɛ ɛjaɖɛ yɔɔ yɔ pa-taa tayɩ yɔ, mba pɛwɛ «samaɣ sɔsɔɔ» ŋga ka-taa yɔ, pañakɩ pana siŋŋ se paɖɩyɛ ɛtaawɛɛ pɛ-hɛkʋ taa. Patɩŋɩɣnɩ pa-lakasɩ yɔɔ nɛ pawɩlɩɣ se pɛwɛɛ nɛ pakpakɩɣ pa-laɣla nɛ polukini hakiŋ. (Mik. 4:3) Mbʋ ɛzɩ paawɛɛ nɛ paɖʋʋ nesi yoŋ weyi iyeki nɛ ɛyaa sakɩyɛ sɩkɩ yɔ lɛ, pɛwɛɛ nɛ pawɩlɩɣ ɛyaa Ɛsɔ toovenim tʋ nɛ ɛ-kaɖʋsɩ tɔm se pasɩnɩ-wɛ nɛ pehiɣ «wezuu siŋŋ.» (1 Tim. 6:19) Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩla se pɔ-hɔʋ taa mba kaɖɩɣnɩ-wɛ, yaa pɩtɩla yɔ palakɩ liidiye kʋñɔŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ paɖʋʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ nesi; ɛlɛ Yehowa sɩɣnɩ-wɛ se pɛwɛɛnɩ mbʋ pɩpɔzʋʋ-wɛ yɔ. (Mat. 6:25, 30-33; Luka 18:29, 30) Toovenim tɔm ndʋ, tiyeki se ɖa-taa ɛtɛ se Ɛsɔ Kewiyaɣ kɛ pʋyʋ keekee nɛ kakaɣ wobu pɩ-yɔɔ nɛ keyele nɛ Yehowa tamaɣ la.

CEE WAYƖ KƖBAŊƲ NAKƲYƲ ÐAŊ-ÐƲ

14-15. Tamaɣ ŋga Yehowa laba se ɛkaɣ ɖɩzʋʋ sɩm tam yɔ, ɛzɩma kakaɣ labʋ?

¹⁴ Lɛɛlɛɛyɔ lɛ Yesu kɛ Ɛsɔ Kewiyaɣ wiyaʋ ɛsɔdaa nɛ ɛkaɣ yebu nɛ tamasɩ nzɩ payɩ Yehowa laba yɔ sɩla. (2 Kɔr. 1:20) Kpaɣnɩ pɩnaɣ 1914 lɛ, Yesu wɛɛ nɛ ɛñazɩɣ e-koyindinaa. (Keɣa 109:1, 2) Pɩkazɩ pazɩ lɛ, ɛ nɛ mba pɔtɔkɩ kewiyitu yɔ, pakaɣ tɛzʋʋ wabʋ nɛ pakaɣ ɖɩzʋʋ ɛyaa kɩdɛkɛdaa.—Natʋ 6:2.

¹⁵ Yesu pɩnzɩ kudoku kewiyitu tɔɔʋ alɩwaatʋ taa, ɛkaɣ fezuu sɩɖaa nɛ ɛsɩnɩ mba pañaŋ Yehowa yɔ nɛ patalɩ pilim. Patakɩɣ ɛyaa kɛdɛzaɣ ɖeɖe nɛ pɩtɛ lɛ, mba pɛwɛɣ siɣsiɣ Yehowa ɛsɩndaa yɔ ‘mba kaɣnɩ tɩɣyʋʋ tɛtʋ, nɛ pɛwɛɣ tɩ-yɔɔ tam.’ (Keɣa 36:10, 11, 29) Taa leleŋ tɔm lɛ se pakaɣ ‘kɛdɛzaɣ koyindu ɖɩzʋʋ, ɛnʋ lɛ sɩm.’—1 Kɔr. 15:26.

16. Lɩmaɣzɩyɛ kajalaɣ ñɩnɖɛ nɖɩ pɩwɛɛ se ɖiseɣti-ɖʋ nɛ ɖɩsɛɛ Yehowa?

¹⁶ Ɛzɩ ɖɩnaʋ tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa yɔ, lidaʋ ŋgʋ ɖɩwɛna se ɖɩcakɩ wezuu tam yɔ, Ɛsɔtɔm taa kɩlɩnaa nɛ abʋta fɛyɩ kɩ-yɔɔ. Lidaʋ ŋgʋ, kɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ kaɖɛ ñɩŋ ɩnɛ ɩ-taa. Ɛlɛ pɩsa nɛ ɖɔ-tɔm kɛdɩnɩ Yehowa lɛ, pɩtɩkɛ ɛzɩma ɖe-liu wɛɛ se ɖɩcaɣ wezuu tam yɔ pi-ɖeke pɩwɛɛ se piseɣti-ɖʋ. Lɩmaɣzɩyɛ kajalaɣ ñɩnɖɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ ɖɩɖɔkʋʋ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ Yehowa nɛ Yesu pɛ-ɛsɩndaa yɔ, nɖɩ lɛ se ɖɩsɔɔlɩ-wɛ siŋŋ. (2 Kɔr. 5:14, 15) Sɔɔlɩm mbʋ, piseɣtiɣ-ɖʋ se ɖɩmaɣzɩnɩ-wɛ nɛ ɖiheyiɣ lalaa lidaʋ ŋgʋ ɖɩwɛna yɔ kɩ-tɔm. (Roma 10:13-15) Ye ɖɩfɛyɩnɩ piɖeni men-ɖeke wɛtʋ nɛ ye ɖɩlakɩ kʋjɔŋ yɔ, ɖɩpɩsɩɣ ɛyaa mba Yehowa sɔɔlaa se pɛkɛ ɛ-taabalaa yɔ tam.—Ebr. 13:16.

17. Ɛbɛ pɩpɔzʋʋ se ɖa-taa paa anɩ ɛla? (Maatiyee 7:13, 14)

¹⁷ Ðɩkaɣ wɛʋ ɛyaa mba pakaɣ hiɣu wezuu maatɛŋ yɔ pa-taa? Yehowa ha-ɖʋ waɖɛ nɖɩ. Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɖa pɩwɛɛ se ɖɩlɩzɩ se ɖɩwɛɣ nʋmɔʋ ŋgʋ kiwokini wezuu taa yɔ kɩ-taa. (Kalɩ Maatiyee 7:13, 14.) Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkaɣ caɣʋ wezuu tam yɔ, ɛzɩma wezuu caɣʋ kaɣ wɛʋ? Ðɩkaɣ cosuu tɔm pɔzʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ ñʋʋ ŋgʋ kɩkɔŋ yɔ kɩ-taa.