TƆM ÑƲƲ ŊGƲ ÐƖKPƐLƖKƖƔ YƆ 48
HENDU 129 Ðiwoki pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖɔkɩ kpam
Yɔɔb takayaɣ pɩzɩɣ nɛ kasɩnɩ-ŋ alɩwaatʋ ndʋ ŋlakɩ kʋñɔŋ yɔ
«Toovenim taa lɛ, Ɛsɔ ɛɛlakɩ kañatʋ lakasɩ.»—YƆƆB 34:12.
LƖMAƔZƖYƐ SƆSƆÐƐ
Ðɩkaɣ naʋ ɛzɩma Yɔɔb takayaɣ sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩna mbʋ pʋyɔɔ Ɛsɔ ha nʋmɔʋ nɛ ɖɩlakɩ kʋñɔŋ yɔ. Ðɩkaɣ naʋ ɖɔɖɔ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-laŋɩyɛ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlakɩ kʋñɔŋ yɔ.
1-2. Ɛbɛ yɔɔ pɩmʋnaa se ɖɩkalɩ Yɔɔb takayaɣ?
PƖTƖLA ŋkalʋʋ Yɔɔb takayaɣ yɔ, pitileɖita. Pamaʋ takayaɣ ŋga yɔ pɩlakɩ ɛzɩ pɩnzɩ 3500 mbʋ yɔ. Paa mbʋ yɔ, ɛyaa sakɩyɛ maɣzɩɣ se kɛkɛ takayɩsɩ nzɩ sɩ-wayɩ fɛyɩ yɔ sɩ-taa nakɛyɛ. Ɛyaa saŋ takayaɣ ŋga ka-mayʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛlabɩnɩ tʋmɩyɛ tɔm pee kɩbana wena a-taa nɩʋ wɛ kɛlɛʋ nɛ atukuuni ɛyʋ laŋɩyɛ yɔ. Pɩkɛ toovenim se Moyizi manɩ takayaɣ ŋga, ɛlɛ tɔm ndʋ ɛmawa yɔ, Yehowa cɔlɔ tɩlɩnaa.—2 Tim. 3:16.
2 Yɔɔb takayaɣ kɛ Bibl taa takayaɣ ŋga kɔ-tɔm cɛyɩ siŋŋ yɔ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ kasɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩtɩlɩ se pɩwɛɛ se Ɛsɔ tiyiyaa nɛ ɛyaa pakpaɣ lɩmaɣzɩyɛ kɩcɛyɩyɛ naɖɩyɛ. Lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ lɛ se palɩzɩ se pañalɩɣ Yehowa hɩɖɛ yɔɔ. Kasɩɣnɩ-ɖʋ ɖɔɖɔ se ɖɩtɩlɩ Yehowa wɛtʋ kɩbandʋ ɛzɩ ɛ-sɔɔlɩm, ɛ-lɔŋsɩnɖɛ, e-siɣsiɣ wɛtʋ nɛ e-ɖoŋ mbʋ yɔ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Yɔɔb takayaɣ taa, paya Yehowa tam 31 se «Ðoŋ Tɩŋa Tʋ.» Pɩtasɩ lɛ, Yɔɔb takayaɣ cosuu ɖe-wezuu caɣʋ taa tɔm pɔzʋʋ sakɩyɛ yɔɔ. Tɩ-taa natʋyʋ yɔ: Ɛbɛ yɔɔ Ɛsɔ ha nʋmɔʋ nɛ kʋñɔmɩŋ wɛɛ? Ɛyaa sakɩyɛ sɔɔlɩ kpem se patɩlɩ tɔm pɔzʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ cosuu.
3. Ye ɖɩkalɩɣ Yɔɔb takayaɣ yɔ, ɛzɩma pɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ?
3 Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpaɣ Yɔɔb takayaɣ kalʋʋ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ pʋʋ yɔɔ kpaʋ. Alɩwaatʋ ndʋ ŋwɛɣ pʋʋ nakʋyʋ ñʋʋ taa yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋna mbʋ pɩcɔ-ŋ kpɛɛɛ nɛ pɩta yɔ camɩyɛ. Mbʋ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ ŋkalɩɣ Yɔɔb takayaɣ yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋnɩɩ ndʋ Yehowa maɣzɩɣ ɖa-kʋñɔmɩŋ yɔɔ yɔ pɩ-taa camɩyɛ kpayɩ kpayɩ nɛ pɩkɩlɩ. Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa, ɖɩkaɣ naʋ ɛzɩma Yɔɔb wezuu caɣʋ tɔm pɩzaɣ se pɩsɩnɩ Izrayɛɛlɩ mba nɛ ɛzɩma tɩpɩzɩɣ nɛ tɩsɩnɩ-ɖʋ sɔnɔ yɔ. Ðɩkaɣ naʋ ɖɔɖɔ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩŋnɩ Bibl taa kɛdaɣ ŋga kɔ-yɔɔ nɛ ɖɩsɩnɩ ɛyaa lalaa yɔ.
ƐSƆ HA NƲMƆƲ SE YƆƆB ƐLA KƲÑƆŊ
4. Ɛzɩma tɩyɛ Yɔɔb kaawɛ ndɩ kpem nɛ Izrayɛɛlɩ mba alɩwaatʋ ndʋ paawɛ Ejipiti yɔ?
4 Alɩwaatʋ ndʋ Izrayɛɛlɩ mba lakaɣ kʋñɔŋ yomiye taa Ejipiti yɔ, abalʋ nɔɔyʋ kaawɛ Uzi tɛtʋ taa nɛ payaɣ-ɩ se Yɔɔb. Pɩtɩla Uzi tɛtʋ kaañɔtɩnɩ Arabii. Yɔɔb kaawɛ ndɩ kpem nɛ Izrayɛɛlɩ mba, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Izrayɛɛlɩ mba kaapaɣzɩ cɛtɩm ɛsɔnaa sɛʋ Ejipiti, ɛlɛ Yɔɔb ñaawɛ siɣsiɣ Yehowa ɛsɩndaa. (Yoz. 24:14; Ezek. 20:8) Yehowa yɔɔdɩ Yɔɔb tɔm se: «Nɔɔyʋ fɛyɩ ɛzɩ ɛnʋ yɔ tɛtʋ yɔɔ.»a (Yɔɔb 1:8) Yɔɔb kaawɛnɩ ñɩm siŋŋ nɛ ɛ-hɩɖɛ kaasɛ ɖɔɖɔ kpem, piyeba nɛ ɛkɩlɩ ɛjaɖɛ hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa ɛɛwɛɛ yɔ kɩ-taa ɛyaa kpeekpe. (Yɔɔb 1:3) Pɩtʋʋ fɛyɩ se Sataŋ taa kaawɩ siŋŋ alɩwaatʋ ndʋ ɛnaɣaɣ se Yɔɔb hɩɖɛ kaasɛwa nɛ ɛyaa ñaŋɩ-ɩ, nɛ ɛsɛɣ Yehowa siɣsiɣ yɔ.
5. Ɛbɛ yɔɔ Yehowa kaaha nʋmɔʋ se Yɔɔb ɛtɔɔ kʋñɔŋ? (Yɔɔb 1:20-22; 2:9, 10)
5 Sataŋ yɔɔdaa se ye Yɔɔb ɛlakɩ kʋñɔŋ yɔ, ɛkaɣ yebu Yehowa sɛʋ. (Yɔɔb 1:7-11; 2:2-5) Pɩkɛ toovenim se Yehowa kaasɔɔlɩ Yɔɔb siŋŋ, ɛlɛ ɛha nʋmɔʋ se Sataŋ ɛtakɩ-ɩ nɛ ɛna se tɔm ndʋ ɛyɔɔdaa yɔ tɩkɛ toovenim yaa cɛtɩm. (Yɔɔb 1:12-19; 2:6-8) Sataŋ yeba nɛ Yɔɔb kpɩna tɩŋa sɩ, e-piya 10 ɖɔɖɔ sɩ, nɛ eyele nɛ mʋya wena awɩɣ siŋŋ yɔ alɩɩ Yɔɔb yɔɔ kpaɣnɩ ɛ-naataŋ tɛɛ nɛ pɩɖɛɛ pɩkpa ɛ-ñʋdaka taa. Paa mbʋ yɔ, Yɔɔb wobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛsɛɣ Yehowa siɣsiɣ. (Kalɩ Yɔɔb 1:20-22; 2:9, 10.) Pʋwayɩ Yehowa wa Yɔɔb kʋdɔŋ, ɛha-ɩ ñɩm nɛ pɩcɛzɩ mbʋ ɛɛwɛna yɔ, eyele nɛ ɛɖaɣnɩ lʋlʋʋ piya 10 nɛ ɛyaa ɖaɣnɩ-ɩ paɣzʋʋ ñam. Eyeba ɖɔɖɔ nɛ Yɔɔb tasɩ wezuu caɣʋ pɩnzɩ 140 nɛ ɛna ɛ-sayɩnaa nɛ paba sayɩnaa. (Yɔɔb 42:10-13, 16) Ɛzɩma kɛdaɣ kanɛ kapɩzaɣ se kasɩnɩ caanaʋ taa Ɛsɔ sɛyaa? Nɛ ɛzɩma kapɩzɩɣ nɛ kasɩnɩ-ɖʋ sɔnɔ?
6. Ɛzɩma Yɔɔb wezuu caɣʋ tɔm pɩzaɣ se tɩsɩnɩ Izrayɛɛlɩ mba? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)
6 Ɛzɩma kɛdaɣ ŋga kapɩzaɣ se kasɩnɩ Izrayɛɛlɩ mba? Wezuu caɣʋ taawɛɛ Izrayɛɛlɩ mba kɛlɛʋ Ejipiti ɛjaɖɛ taa. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Yozuwee nɛ Kalɛɛb paakɛ yomaa pɩnzɩ sakɩyɛ Ejipiti. Pʋwayɩ, paa pataala kɩwɛɛkɩm nabʋyʋ yɔ, paacaɣ pɩnzɩ 40 kañɩmbusuu taa. Ye mbʋ, pɩtʋʋ fɛyɩ se Yɔɔb wezuu caɣʋ tɔm kaasɩnɩ Izrayɛɛlɩ ñɩma mba nɛ mba pacaɣ wezuu pʋwayɩ yɔ. Pɩtɩla tɩɩsɩnɩ-wɛ nɛ panɩɩ pɩ-taa se Sataŋ cɔlɔ kʋñɔmɩŋ lɩnaa ɛlɛ pɩtɩkɛ Ɛsɔ cɔlɔ. Tɩɩsɩnɩ-wɛ ɖɔɖɔ nɛ panɩɩ mbʋ pʋyɔɔ Ɛsɔ ha nʋmɔʋ nɛ kʋñɔmɩŋ wɛɛ yɔ pɩ-taa, nɛ peɖiɣzina se Yehowa sɔɔlɩ mba pɔɖɔkʋʋ pe-siɣsiɣ wɛtʋ ɛ-ɛsɩndaa pɩkpɛndɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ pakatɩɣ kala yɔ nɛ ɛwazɩɣ-wɛ.
Pɩtɩla Izrayɛɛlɩ ñɩma mba paawɛ yomiye taa Ejipiti yɔ, paanɩ Yɔɔb wezuu caɣʋ yɔɔ tɔm nɛ tɩsɩnɩ-wɛ (Cɔnɩ tayʋʋ 6)
7-8. Ɛzɩma Yɔɔb takayaɣ pɩzɩɣ nɛ kasɩnɩ mba palakɩ kʋñɔŋ yɔ? Ha kɩɖaʋ nakʋyʋ.
7 Ɛzɩma tɩpɩzɩɣ nɛ tɩwazɩ-ɖʋ? Sɔnɔ, ɛyaa sakɩyɛ fɛyɩnɩ tisuu Ɛsɔ yɔɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ paanɩɣ mbʋ pʋyɔɔ ɛha nʋmɔʋ nɛ ɛyaa kɩbama lakɩ kʋñɔŋ yɔ pɩ-taa. Iyele nɛ ɖɩna halʋ weyi payaɣ se Hazelb yɔ ɛ-kɩɖaʋ, ɛwɛ Ruwandaa ɛjaɖɛ taa. Alɩwaatʋ ndʋ ɛɛkɛ pɩɣa yɔ, ɛɛwɛnɩ tisuu Ɛsɔ yɔɔ. Pʋwayɩ lɛ, ɛkatɩ kʋñɔmɩŋ sakɩyɛ. Ɛ-lʋlɩyaa kizi ɖama nɛ e-ɖoo walɩ abalʋ lɛlʋ; abalʋ ɛnʋ ɛlakaɣ Hazel kañatʋ. Ɛɛkɛ pɩɣa peleɣa lɛ, abalʋ nɔɔyʋ ɖabɩ-ɩ nɛ ɛsʋʋnɩ-ɩ. Hazel wokaɣ cooci taa se ehiɣ laŋɩyɛ hɛzʋʋ, ɛlɛ etihiɣ laŋɩyɛ hɛzʋʋ peeɖe. Pʋwayɩ, Hazel ma Ɛsɔ takayaɣ nakɛyɛ; ɛma ka-taa se: «Ɛsɔ, mantɩmnɩ-ŋ, mañaɣ pana se mala mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ, ɛlɛ ŋkpakɩɣ kɩdɛkɛdɩm nɛ ŋhɛyɩɣnɩ-m kɩbandʋ ndʋ malakɩ yɔ ti-lone taa. Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, mahaɣ-ŋ siɣye, mankpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se malakɩ mbʋ pɩhaɣ-m taa leleŋ yɔ.» Ɛzɩ Hazel yɔ, peheyi ɛyaa sakɩyɛ cɛtɩm tɔm Ɛsɔ yɔɔ, piyeba nɛ pamaɣzɩɣ se ɛ-cɔlɔ kʋñɔmɩŋ lɩnaa. Ɛyaa mba, pɔ-tɔm lakɩ-ɖʋ pʋtɔdɩyɛ kpem nɛ ɖɩsɔɔlaa se ɖɩsɩnɩ-wɛ.
8 Ɛlɛ, Yɔɔb takayaɣ sɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖiɖiɣzina se pɩtɩkɛ Ɛsɔ cɔlɔ kʋñɔmɩŋ lɩnaa, ɛlɛ Sataŋ cɔlɔ ɩlɩnaa. Ðiɖiɣzinaa ɖɔɖɔ se alɩwaatʋ ndʋ nɔɔyʋ lakɩ kʋñɔŋ yɔ, pɩfɛyɩ se ɖɩkɔ tɔm ñʋʋ se ɛwɛɛ nɛ ɛkʋŋ mbʋ eɖuwa yɔ na. Bibl heyiɣ-ɖʋ se «alɩwaatʋ nɛ mbʋ ɛyʋ tɩɖʋna yɔ» pɩpɩzɩɣ nɛ pɩtalɩ paa anɩ paa alɩwaatʋ ndʋ. (Ekl. 9:11; Yɔɔb 4:1, 8) Ðɩkpɛlɩkaa ɖɔɖɔ se ye ɖiwobi pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ kaɖɛ alɩwaatʋ taa yɔ, ɖɩhaɣ Yehowa waɖɛ se ɛwɩlɩ se Sataŋ kɛ cɛtɩyʋ. (Yɔɔb 2:3; Adu. 27:11) Ða-taa wɛ leleŋ siŋŋ se ɖɩkpɛlɩkaa nɛ ɖɩtɩlɩ Bibl taa tɔm ndʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ lɛɛlɛɛyɔ lɛ ɖɩsɩm mbʋ pʋyɔɔ ɖeyi ɖeyi ɖa nɛ ɖɛ-ɛyaa kʋsɔɔlaa ɖɩlakɩ kʋñɔŋ yɔ. Pʋwayɩ, Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa kpɛlɩkɩnɩ Hazel Bibl nɛ ɛnɩɩ pɩ-taa se pɩtɩkɛ Ɛsɔ cɔlɔ ɛ-kʋñɔmɩŋ lɩnaa. Ɛyɔɔdaa se: «Mantasɩ tɩmnʋʋ Ɛsɔ nɛ meheyi-i ndʋ tɩwɛ ma-laŋɩyɛ cukaŋ taa yɔ. Meheyi Yehowa se maayɔɔdʋʋ se mahaɣ-ɩ siɣye yɔ, toovenim taa lɛ mantaaha-ɩ siɣye. Mɔyɔɔdɩ tɔm ndʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ mantaatɩlɩ weyi ɖeyi ɖeyi ɛkɛnaa yɔ. Lɛɛlɛɛyɔ menɖiɣzinaa se Yehowa sɔɔlɩ-m nɛ man-taa wɛ leleŋ siŋŋ.» Ða-taa wɛ leleŋ siŋŋ se ɖɩsɩm mbʋ pʋyɔɔ Yehowa ha nʋmɔʋ nɛ kʋñɔmɩŋ wɛɛ yɔ. Iyele nɛ ɖɩna ɛzɩma Yɔɔb kɩɖaʋ pɩzɩɣ nɛ kɩsɩnɩ-ɖʋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlakɩ kʋñɔŋ yɔ.
ƐZƖMA YƆƆB KƖÐAƲ PƖZƖƔ NƐ KƖSƖNƖ-ÐƲ NƐ ÐƖÐƆKƖ ÐA-LAŊA?
9. Alɩwaatʋ ndʋ Yɔɔb lakaɣ kʋñɔŋ yɔ, ɛbɛ ɛlaba? (Yakubu 5:11)
9 Maɣzɩ kʋñɔŋ ŋgʋ Yɔɔb laba yɔ kɩ-yɔɔ nɛ ŋna. Ɛɛcaɣ tataa tɔlɩma taa, ɛ-tɔnʋʋ tɩŋa yɔɔ kaawɛ heŋ nɛ ɛnɩɣaɣ wɩzasɩ siŋŋ. Heŋ kaayeba nɛ e-tomnaɣ tɩŋa yɔɔ wɛɛkɩ nɛ ɛɛtɛm ɖanzɩ kpem. Yɔɔb taapɩzɩɣ nabʋyʋ labʋ, ɛɛcaɣ tataa nɛ ɛkpaɣ cʋʋ tatasɩ nɛ ɛsaɣnɩ e-heŋ taa. Nɛ ɖoŋ ɖoŋ lɛ pɩnaɣaɣ se ɛnɩɣaɣ wɩzasɩ siŋŋ. Paa mbʋ yɔ, ɛtaamaɣzɩɣ mbʋ ɛla nɛ ɛcaɣ wezuu wɩzasɩ nzɩ sɩ-taa yɔ pi-ɖeke pɩ-yɔɔ na, ɛlɛ ewobi pɩ-yɔɔ ɖɔɖɔ nɛ ɛɖɔkʋʋ ɛ-laŋɩyɛ. (Kalɩ Yakubu 5:11.) Ɛbɛ kaasɩnɩ Yɔɔb nɛ ɛɖɔkɩ ɛ-laŋɩyɛ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa?
10. Ɛbɛ wɩlɩɣ se taabalɩyɛ kaawɛ Yɔɔb nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa? Lɩzɩ pɩ-taa.
10 Yɔɔb kaaheyi Yehowa ɛzɩma ɖeyi ɖeyi pɩlakaɣ-ɩ yɔ. Ye mbʋ, pɩwɩlɩɣ se taabalɩyɛ kɩbanɖɛ kaawɛ ɛ nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa. (Yɔɔb 10:1, 2; 16:20) Kɩɖaŋ nɩɩyɩ yɔ: Yɔɔb ñʋʋ 3 taa, Yɔɔb yɔɔdɩ ɛzɩma wɛtʋ ndʋ tɩtalɩ-ɩ yɔ tiyeba nɛ ɛwɛɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa siŋŋ yɔ pɩ-tɔm. Ɛmaɣzaɣ se Yehowa cɔlɔ ɛ-kʋñɔmɩŋ lɩnaa. Pʋwayɩ ɛ-taabalaa 3 heyi-i se Ɛsɔ kaawɛna nɛ ɛhɔŋ ɛ-nɩŋgbaŋʋʋ ɛ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ. Ɛlɛ Yɔɔb wobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛyɔɔdʋʋ se ɛwɛ siɣsiɣ Yehowa ɛsɩndaa. Tɔm ndʋ Yɔɔb yɔɔdaa yɔ, tɩwɩlaa se alɩwaatʋ natʋyʋ ɛmaɣzaɣ se ɛwɛ siɣsiɣ nɛ pɩkɩlɩ Ɛsɔ. (Yɔɔb 10:1-3; 32:1, 2; 35:1, 2) Ɛlɛ Yɔɔb yɔɔdaa ɖɔɖɔ se alɩwaatʋ natʋyʋ ɛyɔɔdɩ «kpaanzɩyʋ tɔm» mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛcaɣaɣ se ɛwɩlɩ se ɛwɛ siɣsiɣ. (Yɔɔb 6:3, 26) Ñʋʋ 31 taa, Yɔɔb yɔɔdaa se ɛtɩmʋna se Ɛsɔ ɛhɔ ɛ-nɩŋgbaŋʋʋ nɛ ɛsɔɔlaa se ɛlɛ ecosi-i. (Yɔɔb 31:35) Ɛlɛ pɩtaamʋna se Yɔɔb ɛñɩɣ Ɛsɔ yɔɔ se eheyi-i mbʋ pʋyɔɔ ɛwɛɛ nɛ ɛlakɩ kʋñɔŋ yɔ.
11. Alɩwaatʋ ndʋ Yɔɔb yɔɔdaa se ɛwɛ siɣsiɣ Yehowa ɛsɩndaa yɔ, ɛbɛ ɛlɛ ñalaba?
11 Lɛɛlɛɛyɔ ɖɩnɩɣ pɩ-taa se ɛzɩma Yɔɔb yɔɔdɩnɩ Yehowa yɔ, pɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se taabalɩyɛ kɩbanɖɛ kaawɛ ɛ nɛ ɩ pɛ-hɛkʋ taa, nɛ ɛ-taa kaatɛma se ɛkaɣ nɩʋ ɛ-tɔm taa. Pʋwayɩ Yehowa cosi Yɔɔb nɛ helim sɔsɔm nabʋyʋ taa, ɛlɛ etiheyi-i mbʋ pʋyɔɔ ɖeyi ɖeyi ɛɛwɛɛ nɛ ɛlakɩ kʋñɔŋ yɔ. Nɛ ɛtɩkʋ Yɔɔb tɔm se pʋyɔɔ ɛyɔɔdɩ ɛzɩma pɩlakaɣ-ɩ yɔ pɩ-tɔm; nɛ ɛtɩkʋ ɛ-tɔm ɖɔɖɔ se pʋyɔɔ ɛyɔɔdaa se ɛtɩla kɩwɛɛkɩm nabʋyʋ. Ɛlɛ ɛzɩ caja kɩbanʋ yɔ, Yehowa ñɔɔzɩ Yɔɔb lɩmaɣza nɛ sɔɔlɩm. Nɛ pɩɩkɛ nʋmɔʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ Yehowa tɩŋnaa nɛ ɛsɩnɩ Yɔɔb yɔ. Ɛbɛ lɩ pɩ-taa? Yɔɔb luzi ɛ-tɩ nɛ etisi se ɛtɩtɩlɩ pʋyʋ nɛ ekpiɖi tɔm ndʋ ɛyɔɔdaa yɔ tɩ-yɔɔ. (Yɔɔb 31:6; 40:4, 5; 42:1-6) Ɛzɩma kɛdaɣ kanɛ kapɩzaɣ se kasɩnɩ caanaʋ taa Ɛsɔ sɛyaa, nɛ ɛzɩma kapɩzɩɣ nɛ kasɩnɩ-ɖʋ sɔnɔ?
12. Ɛzɩma Yɔɔb wezuu caɣʋ tɔm pɩzaɣ se tɩsɩnɩ Izrayɛɛlɩ mba?
12 Ɛzɩma kɛdaɣ ŋga kapɩzaɣ se kasɩnɩ Izrayɛɛlɩ mba? Pɩtɩla Izrayɛɛlɩ mba kaanɩ mbʋ pɩɩtalɩ Yɔɔb yɔ pɩ-tɔm. Iyele nɛ ɖɩkpaɣ Moyizi kɩɖaʋ. Pɩtaawɛɛ-ɩ kɛlɛʋ se eɖiyi Izrayɛɛlɩ samaɣ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ tam sakɩyɛ katɩɖɔ Yehowa paɣtʋ yɔɔ, piiyeba nɛ pitii Moyizi yɔɔɔ. Alɩwaatʋ ndʋ pakataɣ kala yɔ, samaɣ midaɣni Yehowa ɛlɛ Moyizi ñatɩmaɣnɩ-ɩ se ɛsɩnɩ-ɩ. (Ejl. 16:6-8; Kɩg. 11:10-14; 14:1-4, 11; 16:41, 49; 17:5) Pɩtasɩ lɛ, pɩɩwɛɛ se Moyizi ɛɖɔkɩ ɛ-laŋɩyɛ alɩwaatʋ ndʋ Yehowa sɩɣzɩ-ɩ lɔŋ yɔ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Pɩɩkazɩ pazɩ se Izrayɛɛlɩ mba ɩsʋʋ Lidaʋ Tɛtʋ taa lɛ, samaɣ ɖʋ Moyizi ɖɩwɩzɩyɛ nɛ ɛyɔɔdɩ «ɛtɩmaɣzɩ ɛ-ñʋʋ taa», nɛ ɛtɩcɛlɩ ɖɔɖɔ Yehowa samtʋ. (Keɣ. 106:32, 33) Mbʋ pɩlɩ pɩ-taa yɔ lɛ se Yehowa tɩha Moyizi nʋmɔʋ se ɛsʋʋ Lidaʋ Tɛtʋ taa. (Wp. 32:50-52) Paa pɩɩcɛyɩ Moyizi yɔ, eluzi ɛ-tɩ nɛ etisi nɛ ɛmʋ Yehowa lɔŋ sɩɣzʋʋ. Pɩtɩla Yɔɔb wezuu caɣʋ tɔm kaasɩnɩ ɖɔɖɔ Izrayɛɛlɩ ñɩma mba pacaɣ wezuu pʋwayɩ yɔ nɛ palʋbɩnɩ kala wena pakataa yɔ. Nɛ pɩɩsɩnɩ-wɛ ɖɔɖɔ nɛ peheyi Yehowa ɛzɩma ɖeyi ɖeyi pɩlakaɣ-wɛ yɔ. Pɩtasɩ lɛ, pɩtɩla pɩɩsɩnɩ-wɛ nɛ patɩlɩ se pɛfɛyɩ siɣsiɣ nɛ pɩkɩlɩ Yehowa. Pɩtɩla pɛkpɛlɩkɩ ɖɔɖɔ ɛzɩma pɩɩwɛɛ se poluzi pa-tɩ nɛ pamʋ Yehowa lɔŋ sɩɣzʋʋ yɔ.
13. Ɛzɩma Yɔɔb wezuu caɣʋ tɔm pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-laŋɩyɛ? (Ebree mba 10:36)
13 Ɛzɩma Yɔɔb takayaɣ pɩzɩɣ nɛ kasɩnɩ-ɖʋ? Pɩpɔzʋʋ ɖɔɖɔ ɖa mba ɖɩkɛ Krɩstʋ mba yɔ laŋɩyɛ ɖɔkʋʋ sɔnɔ. (Kalɩ Ebree mba 10:36.) Pɩtɩla ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩlʋkɩnɩ kʋdɔŋ nakʋyʋ yaa ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩkatɩɣ kaɖɛ naɖɩyɛ ɖɔ-hɔʋ taa. Pɩtɩla ɖɔɖɔ yɔ ɖɛ-ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ sɩba yaa ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩkatɩɣ kaɖɛ lɛɛɖɛ. Nɛ nabʋyʋ taa lalaa yɔɔdaɣ yaa pa-lakasɩ ɖʋʋ-ɖʋ ɖɩwɩzɩyɛ. (Adu. 12:18) Paa mbʋ yɔ, Yɔɔb takayaɣ wɩlɩɣ-ɖʋ se ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖikuli ɖa-laŋɩyɛ nɛ ɖiheyi Yehowa ɛzɩma ɖeyi ɖeyi pɩlakɩ-ɖʋ yɔ nɛ ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se ɛkaɣ-ɖʋ welisinuu. (1 Yoh. 5:14) Paa nabʋyʋ taa tɔm ndʋ ɖɩyɔɔdʋʋ ɖa-adɩma taa yɔ tɩwɛ ɛzɩ kpaanzɩyʋ tɔm yɔ, Yehowa ɛɛkaɣ ɖɔ-tɔm kʋʋ pɩ-yɔɔ. Ɛlɛ ɛkaɣ-ɖʋ haʋ ɖoŋ nɛ lɔŋsɩnɖɛ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-laŋɩyɛ. (2 Kro. 16:9; Yak. 1:5) Ɛzɩ ɛɛlabʋ Yɔɔb hɔɔlʋʋ taa yɔ, ɛpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɛsɩɣzɩ-ɖʋ lɔŋ ye pɩpɔzʋʋ yɔ. Yɔɔb takayaɣ kpɛlɩkɩɣ-ɖʋ ɖɔɖɔ ɛzɩma ɖɩɖɔkɩ ɖa-laŋa alɩwaatʋ ndʋ Yehowa tɩŋɩɣnɩ ɛ-tɔm, ɛ-ɛgbɛyɛ yaa taabalaa mba papɩ fezuu taa yɔ pɔ-yɔɔ nɛ ɛsɩɣzɩɣ-ɖʋ lɔŋ yɔ. (Ebr. 12:5-7) Ɛzɩ Yɔɔb kaaluzuu ɛ-tɩ nɛ etisi nɛ pasɩɣzɩ-ɩ lɔŋ nɛ pɩwazɩ-ɩ yɔ, ɖa ɖɔɖɔ ye ɖitisiɣ nɛ pasɩɣzɩɣ-ɖʋ lɔŋ yɔ pɩwazɩɣ-ɖʋ. (2 Kɔr. 13:11) Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ lɔŋ kɩbaŋ sakɩyɛ Yɔɔb takayaɣ taa. Iyele nɛ ɖɩna lɛɛlɛɛyɔ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ Yɔɔb takayaɣ taa tɔm nɛ ɖɩsɩnɩ ɛyaa lalaa yɔ.
LABƖNƖ TƲMƖYƐ YƆƆB TAKAYAƔ TAA TƆM NƐ ŊSƖNƖ LALAA
14. Ye nɔɔyʋ ɛpɔzɩ-ɖʋ se ɛbɛ yɔɔ kʋñɔmɩŋ wɛɛ, ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlɩzɩ-ɩ pɩ-taa?
14 Wiɖiyi ŋtɛm katʋʋ nɔɔyʋ tɔm susuu taa nɛ ɛpɔzɩ-ŋ se ɛbɛ yɔɔ kʋñɔmɩŋ wɛɛ? Ye ɛɛɛ yɔ, suwe ŋcosi-i? Pɩtɩla, ŋheyi-i tɔm ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ pɩlɩɩnɩ mbʋ pɩlabɩ Edɛɛnɩ kaɖaɣ taa yɔ pɩ-yɔɔ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋheyi-i ɛzɩma Sataŋ cɛtɩ Aɖam nɛ Ɛva nɛ pakaɖɩnɩ Ɛsɔ yɔ pɩ-tɔm. (Kiɖe 3:1-6) Pʋwayɩ lɛ ŋlɩzɩ-ɩ pɩ-taa se Aɖam nɛ Ɛva patɩña Ɛsɔ pʋyɔɔ ɖɩlakɩ kʋñɔŋ nɛ ɖɩsɩkɩ. (Roma 5:12) Kɛdɛzaɣ ɖeɖe lɛ, pɩtɩla ŋlɩzɩ-ɩ pɩ-taa se Ɛsɔ yeba se alɩwaatʋ sakɩyɛ ɛɖɛɛ nɛ paa weyi ɛna kpayɩ kayɩ se Sataŋ kɛ cɛtɩyʋ, nɛ alɩwaatʋ kʋɖʋmtʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, posusi tɔm kɩbandʋ nɛ ɛyaa tɩlɩ se ɛkaɣ ɖɩzʋʋ kʋñɔmɩŋ tɩŋa nɛ ɛyaa nɩɩ wezuu leleŋ tam. (Natʋ 21:3, 4) Pɩkɛnɩ nʋmɔʋ kɩbaŋʋ kpem, nɛ kɩpɩzɩɣ kɩsɩnɩ ɛyaa sakɩyɛ nɛ patɩlɩ mbʋ pʋyɔɔ ɛyaa kɩbama lakɩ kʋñɔŋ yɔ.
15. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩŋnɩ Yɔɔb takayaɣ yɔɔ nɛ ɖɩsɩnɩ nɔɔyʋ nɛ ɛtɩlɩ mbʋ pʋyɔɔ kʋñɔmɩŋ wɛɛ yɔ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmɩŋ.)
15 Iyele nɛ ɖɩna ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩŋnɩ Yɔɔb takayaɣ yɔɔ nɛ ɖɩsɩnɩ nɔɔyʋ nɛ ɛna mbʋ pʋyɔɔ ɖɩlakɩ kʋñɔmɩŋ yɔ. Kajalaɣ lɛ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋsamɩ-ɩ nɛ ŋheyi-i se ɛpɔzɩ tɔm kɩbandʋ kpem. Pʋwayɩ lɛ, ŋheyi-i se caanaʋ taa Ɛsɔ sɛyʋ siɣsiɣ tʋ nɔɔyʋ kaapɔzɩ ɛ-tɩ tɔm ndʋ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ ɛlakaɣ kʋñɔŋ siŋŋ yɔ; payaɣ-ɩ se Yɔɔb. Halɩ ɛmaɣzaɣ se Ɛsɔ cɔlɔ ɛ-kʋñɔmɩŋ lɩnaa. (Yɔɔb 7:17-21) Pɩtɩla, pɩɖɩɣzɩɣ ɛyʋ ɛnʋ se caanaʋ taa mba ɖɔɖɔ pɔzɩ pa-tɩ tɔm ndʋ. Pʋwayɩ lɛ, ŋpɩzɩɣ ŋsɩnɩ-ɩ nɛ ɛnɩɩ pɩ-taa se pɩtaakɛ Ɛsɔ cɔlɔ Yɔɔb kʋñɔmɩŋ lɩnaa ɛlɛ Sataŋ cɔlɔ ɩlɩnaa. Eleeu yɔɔdaa se mbʋ Ɛsɔ haɣ ɛyaa yɔ pʋyɔɔ pɛsɛɣ-ɩ, ɛlɛ ye palakɩ kʋñɔŋ yɔ peyeki-i sɛʋ. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩsɔzɩ se paa pɩtaakɛ Ɛsɔ cɔlɔ Yɔɔb kʋñɔŋ lɩnaa yɔ, ɛhaʋ nʋmɔʋ se Yɔɔb ɛtɔɔ kʋñɔŋ yɔ, ɛwɩlaa se ɛtaɣ ɛ-sɛyaa liu se papɩzɩɣ nɛ pawɩlɩ se Sataŋ kɛ cɛtɩyʋ. Kɛdɛzaɣ ɖeɖe lɛ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋlɩzɩ-ɩ pɩ-taa se Yehowa wazɩ Yɔɔb e-siɣsiɣ wɛtʋ yɔɔ pʋwayɩ. Ye mbʋ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩhɛzɩ ɛyaa laŋa nɛ ɖɩsɩnɩ-wɛ nɛ pa-taa tɛ se pɩtɩkɛ Ɛsɔ cɔlɔ kʋñɔmɩŋ lɩnaa.
Ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋtɩŋnɩ Yɔɔb takayaɣ yɔɔ nɛ ŋsɩnɩ ɛyaa lalaa nɛ pana se «Ɛsɔ ɛɛlakɩ kañatʋ lakasɩ?» (Cɔnɩ tayʋʋ 15)
16. Ha kɩɖaʋ ŋgʋ kɩwɩlɩɣ ɛzɩma Yɔɔb takayaɣ pɩzɩɣ nɛ kasɩnɩ ɛyʋ weyi ɛwɛ kʋñɔŋ nakʋyʋ taa yɔ.
16 Iyele nɛ ɖɩna ɛzɩma Yɔɔb takayaɣ sɩnɩ abalʋ nɔɔyʋ yɔ, payaɣ-ɩ se Mario. Pɩnaɣ 2021 taa, evemiye naɖɩyɛ koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ tɩŋaɣnɩ kaŋgalaafu yɔɔ se esusi tɔm lɛ, Mario kɛnɩ ɛyʋ kajalaɣ ñɩnʋ weyi ɛlɛyɩ yaʋ yɔ. Ɛya-ɩ lɛ, ɛkalɩ-ɩ Yereemii 29: 11, 12 nɛ ɛlɩzɩ-ɩ pɩ-taa se pɩtɩkɛ cee wayɩ kɩbaŋʋ nɛ lidaʋ ɖeke Ɛsɔ haɣ-ɖʋ ɛlɛ ewelisiɣ ɖa-adɩma ɖɔɖɔ. Ɛpɔzɩ Mario se suwe ɛmaɣzɩɣ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ lɛ, ɛlɛ heyi-i se ɛɛwɛɛ nɛ ɛmaɣ takayaɣ ɛ-hɔʋ taa mba se eheyi-wɛ se ɛsɔɔlɩ-wɛ nɛ pʋwayɩ lɛ ɛkʋ ɛ-tɩ. Mario yɔɔdaa se: «Manawa se Ɛsɔ wɛɛ ɛlɛ tanaŋ kʋnɛ lɛ, pɩwɛɛ nɛ pɩlakɩ-m ɛzɩ ɛ-paa fɛyɩnɩ-m yɔ.» Pʋwayɩ koobu halɩñɩnʋ ɛnʋ ɛtasɩ yaʋ Mario lɛ, ɛ nɛ ɩ pɔyɔɔdɩ Yɔɔb kʋñɔmɩŋ tɔm. Peeɖe Mario kpaɣ lɩmaɣza se ɛkalɩɣ Yɔɔb takayaɣ tɩŋa. Nɛ koobu halɩñɩnʋ ɛnʋ etiyini-i Bibl—Ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ tɔm ɖɛzʋʋ tɛ lien. Ɛbɛ lɩ pɩ-taa? Mario tisaa se ɛkpɛlɩkɩɣ Bibl, nɛ ɛsɔɔlɩ siŋŋ se ɛtɩlɩ Ɛsɔ sɔɔlɩm tʋ weyi ɛcɔŋnɩ ɛ-yɔɔ nɛ ɛmaɣzɩɣ ɛ-yɔɔ siŋŋ yɔ ɛ-yɔɔ tɔm nɛ pɩkɩlɩ.
17. Ɛbɛ yɔɔ ña-taa wɛ leleŋ siŋŋ se Yehowa yeba nɛ pama Yɔɔb wezuu caɣʋ tɔm Bibl taa? (Yɔɔb 34:12)
17 Bibl wɛnɩ ɖoŋ siŋŋ se kɩlɛɣzɩ ɛyaa wezuu caɣʋ, nɛ halɩ kɩhɛzɩɣ mba pɛwɛɛ nɛ palakɩ kʋñɔŋ yɔ pa-laŋa. (Ebr. 4:12) Ða-taa wɛ leleŋ siŋŋ se Yehowa yeba nɛ pama Yɔɔb wezuu caɣʋ tɔm Bibl taa se ɖɩpɩzɩ nɛ ɖɩkalɩ-tʋ. (Yɔɔb 19:23, 24) Yɔɔb takayaɣ sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖa-taa ɛtɛ se «toovenim taa lɛ, Ɛsɔ ɛɛlakɩ kañatʋ lakasɩ.» (Kalɩ Yɔɔb 34:12.) Kawɩlɩɣ-ɖʋ ɖɔɖɔ mbʋ pʋyɔɔ Ɛsɔ ha nʋmɔʋ nɛ kʋñɔmɩŋ wɛɛ yɔ nɛ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-laŋɩyɛ kʋñɔmɩŋ taa yɔ. Nɛ kasɩɣnɩ-ɖʋ ɖɔɖɔ se ɖɩhɛzɩ mba pɛwɛɛ nɛ palakɩ kʋñɔŋ yɔ pa-laŋa. Tɔm ñʋʋ ŋgʋ kɩkɔŋ yɔ kɩ-taa, ɖɩkaɣ naʋ ɛzɩma Yɔɔb takayaɣ pɩzɩɣ kasɩnɩ-ɖʋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩtasɩɣ nɔɔyʋ lɔŋ yɔ.
HENDU 156 Tisuu Ɛsa
a Ɛyʋ siɣsiɣ tʋ Yosɛɛfʋ sɩm wayɩ Yɔɔb caɣ wezuu, nɛ ɛcaɣ wezuu pʋcɔ nɛ alɩwaatʋ ndʋ Ɛsɔ tiyi Moyizi se ewolo nɛ ɛlɩzɩ Izrayɛɛlɩ mba Ejipiti ɛjaɖɛ taa yɔ tɩtalɩ. Ye mbʋ pɩtɩla yɔ, alɩwaatʋ ndʋ Yehowa nɛ Sataŋ palaba kɛdaɣ yɔ nɛ alɩwaatʋ ndʋ Yɔɔb lakaɣ kʋñɔŋ yɔ pɩkɛɣnɩ kpaɣnɩ pɩnaɣ 1657 nɛ piwolo pɩnaɣ 1514 taa mbʋ yɔ P.P.Y.
b Pɛlɛɣzɩ hɩla naayɛ.