THUTO 05
Cha ka Kwagwa mu Baibili Cho Dwa ku Ndzimu
Jehova wa ka tipa Baibili, chipo cha ka naka chi na buka dzili 66 mu kati. U ngana u ka zwibuzwa kuti: ‘Baibili i no dwa ngayi? Nkwali wayo ndi yani?’ Ku dabila buzo idzedzi, a ti lebeleke ne kwe kuti cha ka kwagwa mu Baibili cha ka be po chini.
1. Ha i li kuti Baibili ya ka kwagwa ne bathu, ini kuyi i Dama le Ndzimu?
Baibili ya ka kwagwa ne bakwali bali 40 mu chibaka chi ngabe makole ali 1,600, ku dwa ne 1513 B.C.E. ku noti ku ngabe ne 98 C.E. Ngono bakwali ibaba ba ka kula ne zila dzi si nga fanane. Ne kwa ka jalo, cha ka kwagwa mu Baibili cho dumana. Ichecho cha ka khoneka chini? Ne kuti Baibili i Dama le Ndzimu. (Bala 1 Bathesalonika 2:13.) Bakwali ibaba, habazo kwala mikumbulo yabo. Ngono, “bakabe belebeleka matama anodwa ku Ndzimu, belaugwa nge Meya yakayengemala.”a (2 Pita 1:21) Ndzimu wa ka shingisa meya dzidze dza ka yengemala ku thama kuti ba kwale mikumbulo iye.—2 Timoti 3:16.
2. Baibili ya ka kwaligwa yani?
‘Itjaba tjimwe ne tjimwe, ludzi gumwe ne gumwe, lulimi gumwe ne gumwe ne bathu bamwe ne bamwe’ ba nga batshiwa ne ndebo mbuya dzi mu Baibili. (Bala Zumbunulo 14:6.) Ndzimu wa ka thama kuti Baibili i be po ne ndimi njinji ku pinda buka dzose mu histori. Bathu ba njinji ngwenu ba no khona ku bala Baibili. Kwa ka jalo ne kuti ha te ili khani ye kuti to gala ngayi kene to leba lulimi gupi.
3. Jehova wa ka thama chini kuti Baibili i gale ili yapo?
Baibili ya ka be ya ka kwaligwa mu zwithu zwi si nga galile chose zwi no nga, gukuta ne papyrus. Ngono bathu ba ka be be da Baibili ba ka ikwalulula koga se kwa ya ka be ili gele. Nenguba bangwe babusi ne batungamili be budumili ba ka be be lika ku misa Baibili, bangwe ba ka be ba ka zwimisila ku longa machilo abo mu mbatsha ku ibakilila. Jehova haazo lecha kuti ku be ne chingwe chi nga misa dama lile. Baibili ikati dama le Ndzimu “liyapo nge kusingapele.”—Izaya 40:8.
ZWIDIYE KWA KA NGINILILA
Zwidiye kwa ka paphidzika ne kwe se kwa Ndzimu a ka thama kuti bathu ba kwale Baibili, ku ibakilila, ne ku thama kuti bathu ba khone ku be nayo.
4. Baibili i no lakidza kuti i Dama le Ndzimu
Zana VIDIYO. Mu be mu bala 2 Timoti 3:16, ku dwa ipapo mu lebesane ne kwe buzo dzi no tobela.
Ha ili kuti Baibili ya ka kwagwa ne bathu, ini i dangwa Dama le Ndzimu?
A u no kumbula kuti ko hwika ku duma kuti Ndzimu, u nga thama kuti bathu ba khone ku kwala mikumbulo iye?
Nkwalili u ngana a ka kwala likwalo, ngono e kwala cha a no budziwa. Ne zila i no fanana, bathu ba ka kwala Baibili, ngono be kwala cha ba ka budziwa ne Ndzimu
5. Baibili ya ka halula ku chinyiwa
Ha ili kuti Baibili i no dwa ku Ndzimu, ti nga lingilila kuti a ibakilile. Mu histori yose, bangwe babusi ne batungamili be budumili ba ka be be lika ku misa Baibili. Batungamili be budumili ba ka lika ku isumbika. Nenguba kwa ka be ku na ku nyanyaidziwa ne ku tshusidzigwa ku bulawa, banjinji ba ka be ba ka zwimisila ku longa machilo abo mu mbatsha ku ibakilila. Ku ziba ne kwe nngwe nlume wa ka thama e jalo, zana VIDIYO, mu be mu lebesana ne kwe buzo dzi no tobela.
A ku ziba kuti bangwe ba ka be ba ka biga machilo abo mu mbatsha ku bakilila Baibili, ko thama kuti u shake ku ibala? Ne kutini?
Bala Pisalema 119:97, mu be mu lebesana ne kwe buzo i no tobela:
Ini cha ka thama kuti bathu ba njinji ba longe machilo abo mu mbatsha kuti ba shandulile ne ku andamisa Baibili?
6. Buka ye bathu bose
Baibili i buka ya ka shanduligwa mu ndimi njinji ne ku andamisiwa kwazo mu histori. Bala Mishingo 10:34, 35, mu be mu lebesana ne kwe buzo dzi no tobela:
Ini Ndzimu e shaka kuti Dama lile li shanduligwe mu ndimi njinji ne ku andamisiwa?
Ini cha u no da ne kwe Baibili?
Ku ngabe
nngwe ne nngwe
mu shango
u no khona ku be ne Baibili ne lulimi gwa a no hwisisa
Iyapo mu ndimi dzi no pinda
3 000
ya ka pelela kene ili ipithu
5 000 000 000
Palo i no kumbuligwa ye dzikhophi (copies) dza ka thamiwa,
ku pinda dzibuka dzingwe
BATHU BANGWE BA KATI: “Baibili i buka ya ntolo ya ka kwagwa ne bathu.”
Iwe u ka tini?
I bufakazi gupi gu no lakidza kuti Baibili i Dama le Ndzimu?
CHA WA ZWIDIYA
Baibili i Dama le Ndzimu, ngono wa ka thama kuti bathu ba khone ku be nayo.
U Nga Tini?
Ko dwani ha kuyi Ndzimu wa ka thama kuti bathu ba kwale Baibili?
Ini cha uno da ne kwe ku halula, ku shanduligwa, ne ku andamisiwa kwe Baibili?
U no zwiwa chini ne kwe kuti Jehova haazo lecha kuti ku be ne chingwe chi no misa kuti a lebeleke naswi ne Dama lile?
SHAKISISA
Bala ne kwe histori ye Baibili—ku dwa mu mikwalo yayo ye kutanga ku noti dzishandulilo dza ngwenu.
Zwidiye se kwa Baibili ya ka halula ku tshusidzigwa ka tatu ku kulu mu ku be po kwayo.
“Baibili—Mbiko ye ku Halula Kwayo” (Thungamakole No. 4 2016)
Bona kuti bathu ba ka zwilonga mu mbatsha dzipi ku shandulila Baibili.
Baibili ya ka kwalulugwa ne ku andamisiwa kanjinji. Ti nga ziba kuti ya ka bakililigwa chini zwibuyanana?