JÉNEZIS
1 Na komésu Deus kria séu ku téra.
2 Téra staba vaziu i dizértu,* i staba sukuru riba di agu, i forsa* di Deus staba ta mexe riba di agu.
3 I Deus fla: “Pa ten lus.” Nton kumesa ta ten lus. 4 Dipôs di kel-li, Deus odja ma lus éra bon, i Deus kumesa ta sipara lus di sukuru. 5 Deus txoma lus di “dia”, má sukuru el txoma-l di “noti”. I fika noti i dipôs manxe. Kel-li foi primeru dia.
6 Nton Deus fla: “Pa ten un spasu grandi entri kes agu, i pa kes agu divididu na dôs.” 7 Nton Deus faze un spasu grandi i el sipara kes agu. Un párti fika dibaxu di kel spasu grandi i kel otu párti fika djuntadu pa riba di kel spasu grandi. I é si ki kontise. 8 Deus txoma kel spasu grandi di “séu”. I fika noti i dipôs manxe. Kel-li foi sugundu dia.
9 Nton Deus fla: “Pa kes agu ki sta dibaxu di séu fika djuntadu na mésmu lugar, i pa téra séku parse.” I é si ki kontise. 10 Deus txoma kel párti séku di “téra”, má kes agu ki fika djuntadu el txoma-s di “mar”. I Deus odja ma kel-li éra bon. 11 Nton Deus fla: “Pa padja i tanbê kes planta ki ta da simenti i kes arvi ki ta da fruta nase na txon, kada un di se tipu. Pa es da fruta ku simenti.” I é si ki kontise. 12 I téra kumesa ta da padja, kes planta ki ta da simenti i kes arvi ki ta da fruta ku simenti, kada un di se tipu. Nton, Deus odja ma kel-li éra bon. 13 I fika noti i dipôs manxe. Kel-li foi tirseru dia.
14 Nton Deus fla: “Pa ten lus na séu* pa sipara dia ku noti, i es ta ben sirbi di sinal pa marka ténpu, dia i anu. 15 Kes lus ta ben brilha na séu pa límia téra.” I é si ki kontise. 16 I Deus faze kes dôs lus grandi: kel lus más grandi pa límia* di dia i kel lus más pikinoti pa límia di noti. Tanbê el faze kes stréla. 17 Asi, Deus pô-s na séu pa límia téra, 18 pa límia di dia i di noti, i pa sipara lus di sukuru. Nton, Deus odja ma kel-li éra bon. 19 I fika noti i dipôs manxe. Kel-li foi kuartu dia.
20 Nton Deus fla: “Pa agu intxi di kes kriatura* bibu, i pa kes animal ki ta bua, pa es bua pa riba di téra na séu.” 21 I Deus kria kes kriatura* grandi ki ta sta na mar i tudu kes kriatura* bibu ki ta mexe na agu i kes ki ta nada djuntu na un grupu grandi, kada un di se tipu. I tudu kes kriatura ki ten aza i ki ta bua, kada un di se tipu. I Deus odja ma kel-li éra bon. 22 Dipôs di kel-li, Deus abensua-s kantu el fla-s: “Nhos ten fidju i nhos bira txeu, nhos intxi agu di mar, i pa kes animal ki ta bua bira txeu na téra.” 23 I fika noti i dipôs manxe. Kel-li foi kintu dia.
24 Nton Deus fla: “Pa ten animal* na téra kada un di se tipu: kes animal doméstiku, kes animal ki ta rasta i kes animal selvajen di téra, kada un di se tipu.” I é si ki kontise. 25 I Deus faze kes animal selvajen di téra, kada un di se tipu, kes animal doméstiku, kada un di se tipu, i tudu kes animal ki ta rasta, kada un di se tipu. I Deus odja ma kel-li éra bon.
26 Nton Deus fla: “Nu faze ómi pa ser sima nos,* i pa es manda na pexi di mar, na kes animal ki ta bua na séu, na animal doméstiku, na téra interu, na tudu animal ki ta rasta i ki ta mexe riba téra.” 27 I Deus kria ómi pa ser sima el,* Deus kria-l sima el. El kria-s ómi i mudjer. 28 Tanbê Deus abensua-s i el fla-s: “Nhos ten fidju i nhos bira txeu. Nhos intxi téra i nhos manda na el. Nhos manda na pexi di mar, na kes animal ki ta bua na séu i na tudu animal ki ta mexe riba téra.”
29 Dipôs Deus fla: “N ta da nhos tudu planta ki ta da simenti ki sta na téra interu i tudu tipu di arvi ki ta da fruta ku simenti. Es ta ser nhos kumida. 30 I tudu animal selvajen di téra, tudu animal ki ta bua na séu i tudu kel ki ta mexe riba téra i ki ten vida,* N ta da-s planta* pa es kume.” I é si ki kontise.
31 Dipôs, Deus odja tudu kuza ki el faze i tudu staba rei di bon! I fika noti i dipôs manxe. Kel-li foi sestu dia.
2 Deus tirmina di faze séu ku téra i tudu kuza ki ten na es.* 2 Na sétimu dia, Deus dja tirminaba se trabadju, i el kumesa ta diskansa na sétimu dia di tudu trabadju ki dja el fazeba. 3 I Deus abênsua kel sétimu dia i el fla ma el é un dia sagradu, pamodi na kel dia li Deus sta ta diskansa di tudu óbra ki el kria, di tudu kuza ki el disidi faze.
4 Kel-li é stória di séu ku téra na ténpu ki es kriadu, na kel dia ki Jeová* Deus faze téra ku séu.
5 Inda ka tinha ninhun arvi na téra i ninhun planta inda ka naseba, pamodi Jeová Deus ka mandaba txuba pa téra i ka tinha ninhun ómi pa trabadja txon. 6 Má un nevueru ta subiba di téra, i el ta regaba txon.
7 I Jeová Deus faze ómi di pó di téra i el sopra-l folgu di vida na se narís, i ómi bira un algen* bibu. 8 Tanbê Jeová Deus planta un jardin na Éden, na lésti, i la el poi kel ómi ki el fazeba. 9 Nton, Jeová Deus poi txon ta da tudu tipu di arvi ki é bunitu di odja i ku bons fruta pa kume, i tanbê kel arvi di vida na meiu di jardin i kel arvi ki ta reprizenta kel ki é dretu i kel ki é mariadu.
10 Tinha un riu ki ta saíba di Éden i ki ta regaba jardin, i di la el ta dividiba na kuatu riu. 11 Kel primeru riu txoma Pizon. El é kel riu ki ta da vólta na téra di Avilá interu, undi ki ten oru. 12 Oru di kel téra la é bon. La tanbê ten bidéliu* i óniks.* 13 Kel sugundu riu txoma Jion. El é kel riu ki ta da vólta na téra interu di Kuxe. 14 Kel tirseru riu txoma Idekel.* El é kel riu ki ta bai pa lésti di Asíria. I kel kuartu riu é Eufratis.
15 Jeová Deus panha ómi i el pô-l na jardin di Éden pa el trabadjaba txon i pa el tomaba kónta di kel jardin. 16 Jeová Deus tanbê da ómi kel órdi li: “Bu pode kume fruta di tudu arvi di jardin avontádi. 17 Má bu ka debe kume fruta di kel arvi ki ta reprizenta kel ki é dretu i kel ki é mariadu, pamodi na dia ki bu kume-l di serteza bu ta móre.”
18 Nton Jeová Deus fla: “É ka bon pa ómi kontinua el sô. N ta faze-l un kunpanhera pa djuda-l i pa konpleta-l.” 19 Jeová Deus dja fazeba di téra tudu kes animal selvajen i tudu kes animal ki ta bua na séu, i el kumesa ta leba-s pa ómi pa el odja ki nómi ki el ta poba kada un di es. I kel nómi ki ómi ta poba kada un di kes animal,* é kel-la ki es ta fikaba ku el. 20 Nton, ómi poi nómi na tudu kes animal doméstiku, kes animal ki ta bua na séu i tudu kes animal selvajen, má ómi ka tinha ninhun algen pa konpleta-l. 21 Nton Jeová Deus poi ómi ta durmi un sónu pizadu, i timenti el staba ta durmi, el tra-l un kostéla i dipôs el fitxa karni na kel lugar. 22 I di kel kostéla ki el traba di ómi, Jeová Deus faze mudjer i el leba ómi el.
23 Nton ómi fla:
“Kel-li é osu di nha osu
I karni di nha karni.
El ta txomadu di ‘mudjer’,
Pamodi el tradu di ómi.”
24 É pur isu ki un ómi ta dexa se pai ku se mai i el ta djunta* ku se mudjer, i es ta bira sô un karni. 25 I ómi ku mudjer kontinua nu, má es ka ta xintiba vergónha.
3 Kóbra éra kel animal brabu más spértu ki Jeová Deus dja fazeba. Nton el fla mudjer: “É si própi ki Deus fla, ma nhos ka debe kume fruta di tudu arvi di jardin?” 2 Nton, mudjer fla kel kóbra: “Nu pode kume fruta di tudu arvi di jardin, 3 ménus fruta di kel arvi ki sta na meiu di jardin, pamodi Deus fla: ‘Ka nhos kume-l, nau, nen ka nhos toka na el, sinon nhos ta móre.’” 4 Nton, kóbra fla mudjer: “Di serteza nhos ka ta móre. 5 Pamodi Deus sabe ma na kel dia ki nhos kume-l, nhos odju ta abri i nhos ta bira sima Deus, ta sabe kel ki é dretu i kel ki é mariadu.”
6 Asi, mudjer odja ma fruta di kel arvi éra bon pa kume, el éra bunitu sô di odja i el ta parseba sábi. Nton, el panha fruta di kel arvi i el kumesa ta kume-l. Dipôs, kantu el staba ku se maridu, el da-l kel fruta tanbê i se maridu kumesa ta kume-l. 7 Nton ses odju abri, i es da kónta ma es staba nu. Pur isu, es koze folha di figera pa es kubri ses korpu.*
8 Dipôs, timenti Jeová Deus staba ta anda na jardin, pa vólta di kel óra ki ta fikaba más frésku, es obi se vós. Nton, ómi ku se mudjer sukundi di Jeová Deus na meiu di kes arvi di jardin. 9 I Jeová Deus kontinua ta txoma ómi: “Undi ki bu sta?” 10 Dipôs el responde: “N obi bu vós na jardin, má N xinti medu pamodi N staba nu, pur isu N sukundi.” 11 Nton Deus fla-l: “Ken ki fla-u ma bu staba nu? Bu kume fruta di kel arvi ki N fla-u pa bu ka kume?” 12 Ómi fla-l: “É kel mudjer ki bu da-m pa sta ku mi ki da-m fruta di kel arvi, pur isu N kume-l.” 13 Nton, Jeová Deus fla mudjer: “Kuzê ki bu faze?” Mudjer responde-l: “Kel kóbra ingana-m, pur isu N kume.”
14 Nton Jeová Deus fla kel kóbra: “Dja ki bu faze kel-li, abo é maldisuadu entri tudu kes animal doméstiku i tudu kes animal selvajen. Bu ta fika ta rasta ku bu bariga i bu ta kume téra tudu dia di bu vida. 15 I N ta poi inimizadi entri bo ku mudjer i entri bu disendenti* i se disendenti. El ta pila-u kabésa i bu ta fri-l kalkanhada.”
16 El fla kel mudjer: “N ta ben poi dór di bu gravidês ta bira más txeu. Ku dór bu ta ten fidju i bu ta ten dizeju di sta ku bu maridu, i el ta manda na bo.”
17 I el fla Adon:* “Pamodi bu obi ku bu mudjer i bu kume fruta di kel arvi ki dja N flaba bo: ‘Ka bu kume-l’, txon ta fika maldisuadu pamodi bo. Ku dór bu ta kume kes kuza ki el ta da, tudu dia di bu vida. 18 Txon ta ben da-u tudu tipu di spinhu i bu ten ki kume planta ki txon ta da. 19 Ku suor di bu tésta bu ta kume pon* ti ki bu bai pa txon otu bês, dja ki é di el ki bu fazedu. Pamodi bo é téra i pa téra bu ta bai otu bês.”
20 Dipôs di kel-li, Adon txoma se mudjer di Eva* pamodi el ta ben biraba mai di tudu algen.* 21 I Jeová Deus faze ropa kunpridu di péli pa Adon i pa se mudjer, pa el bisti-s. 22 Nton Jeová Deus fla: “Ómi dja bira sima un di nos ta sabe kel ki é dretu i kel ki é mariadu. Gósi pa el ka longa mô i panha tanbê kel fruta di arvi di vida pa el kume i pa el vive pa tudu ténpu,...” 23 Nton, Jeová Deus pô-l fóra di jardin di Éden, pa el trabadja txon ki el fazedu di el. 24 Asi el poi ómi pa fóra, i el poi kes kerubin na lésti di jardin di Éden i kel lámina di un spada ku lumi ki ta rodaba sen para, pa guarda kaminhu pa arvi di vida.
4 Adon tevi relason seksual ku Eva, se mudjer, i el fika grávida. Kantu Kain nase, Eva fla: “N tevi un mininu ku ajuda di Jeová.” 2 Dipôs el tevi Abel, ki éra irmon di Kain.
Abel bira pastor di ovelha i Kain bira agrikultor. 3 Dipôs di algun ténpu, Kain oferese Jeová alguns kodjéta. 4 Má Abel oferese alguns di kes midjór di se ribanhu,* ku ses gordura. I Jeová fika kontenti ku Abel i ku se oférta, 5 má el ka fika kontenti ku Kain i ku se oférta. Pur isu, Kain fika xatiadu dimás i diziludidu.* 6 Nton, Jeová fla Kain: “Pamodi ki bu sta xatiadu i diziludidu di kel manera li? 7 Si bu muda i bu faze kel ki é dretu, bu ka ta torna ten nha benson? Má si bu ka muda i bu ka faze kel ki é dretu, pekadu sta ta spreta-u na pórta i el tene vontadi di kontrola-u. Bu ta konsigi vense-l?”
8 Dipôs di kel-li, Kain fla Abel, se irmon: “Nu bai pa kanpu.” Timenti es staba na kanpu, Kain ataka Abel, se irmon, i el mata-l. 9 Dipôs, Jeová pergunta Kain: “Undi ki Abel bu irmon sta?” I Kain responde: “N ka sabe. Pur akazu ami é guarda di nha irmon?” 10 Nton El fla: “Kuzê ki bu faze? Obi li! Sangi di bu irmon sta ta txoma-m la di txon. 11 I gósi N sta ta kastiga-u i N sta ta manda-u pa lonji di es lugar, pamodi bu tra sangi di bu irmon* na kel txon li. 12 Óras ki bu ta trabadja txon, el ka ta da-u nada. Bu ta bira un algen ki ta fuji i bu ta fika ta bai di un lugar pa kel otu.” 13 Nton, Kain fla Jeová: “Kel kastigu pa nha éru é pizadu dimás pa mi. 14 Oji bu sta ta bota-m fóra di es lugar,* i N ta fika ta sukundi di bo. N ta bira un algen ki ta fuji i ki ta fika ta bai di un lugar pa kel otu, i ken ki atxa-m di serteza ta mata-m.” 15 Nton, Jeová fla-l: “Pur isu ken ki mata Kain, ta kastigadu 7 bês.”
Nton, Jeová da un sinal pa sirbi di avizu, asi pa kalker algen ki atxaba Kain ka mataba el. 16 Dipôs, Kain sai di dianti di Jeová i el ba mora na téra di Node,* ki ta fikaba na lésti di Éden.
17 Dipôs, Kain tevi relason seksual ku se mudjer, i el fika grávida i el tevi Enoki. Nton, Kain kumesa ta faze un sidadi i el pô-l nómi di se fidju Enoki. 18 Dipôs, Enoki bira pai di Irade. Irade éra pai di Meujael, Meujael éra pai di Metuzael i Metuzael éra pai di Lameki.
19 Lameki kaza ku dôs mudjer. Nómi di kel primeru éra Ada i nómi di kel sugundu éra Zilá. 20 Ada tevi Jabal. El foi kel primeru di kes ki ta moraba na ténda i ki ta kriaba animal. 21 Se irmon txomaba Jubal. El foi primeru di kes ki ta tokaba arpa i flauta.* 22 Tanbê Zilá tevi Tubalkain, ki ta fazeba tudu tipu di feraménta di kóbri i di féru. I irman di Tubalkain txomaba Namá. 23 Nton, Lameki faze un puéma pa Ada i Zilá, se dôs mudjer:
“Nhos obi nha vós, mudjeris di Lameki;
Nhos presta atenson na kuzê ki N sta fla:
N mata un ómi pamodi el da-m pankada,
Sin, un jóven pamodi el ataka-m.
24 Si ken ki mata Kain ten ki kastigadu 7 bês,
Nton ken ki mata Lameki ten ki kastigadu 77 bês.”
25 Adon torna ten relason seksual ku se mudjer, i el tevi un fidju. El txoma-l di Seti* pamodi el fla: “Deus da-m otu disendenti* pa fika na lugar di Abel, pamodi Kain mata-l.” 26 Seti tanbê tevi un fidju, i el txoma-l di Enus. Na kel ténpu, pesoas kumesa ta invoka nómi di Jeová.
5 Kel-li é livru di stória di Adon. Na dia ki Deus kria Adon, el faze-l sima Deus. 2 El kria-s ómi i mudjer. Na dia ki el kria-s, el abensua-s i el txoma-s di “ómi”.*
3 Kantu Adon tinha 130 anu el tevi un fidju sima el, i el txoma-l di Seti. 4 Dipôs ki el tevi Seti, Adon vive 800 anu. El tevi más fidju, matxu ku fémia. 5 Nton, Adon vive 930 anu i dipôs el móre.
6 Kantu Seti tinha 105 anu, el tevi Enus. 7 Dipôs ki el tevi Enus, Seti vive 807 anu. El tevi más fidju, matxu ku fémia. 8 Seti vive 912 anu i dipôs el móre.
9 Kantu Enus tinha 90 anu, el tevi Kenan. 10 Dipôs ki el tevi Kenan, Enus vive 815 anu. I el tevi más fidju, matxu ku fémia. 11 Enus vive 905 anu i dipôs el móre.
12 Kantu Kenan tinha 70 anu, el tevi Malalel. 13 Dipôs ki el tevi Malalel, Kenan vive 840 anu. I el tevi más fidju, matxu ku fémia. 14 Kenan vive 910 anu, i dipôs el móre.
15 Kantu Malalel tinha 65 anu, el tevi Jarede. 16 Dipôs ki el tevi Jarede, Malalel vive 830 anu. I el tevi más fidju, matxu ku fémia. 17 Malalel vive 895 anu i dipôs el móre.
18 Kantu Jarede tinha 162 anu, el tevi Enoki. 19 Dipôs ki el tevi Enoki, Jarede vive 800 anu. I el tevi más fidju, matxu ku fémia. 20 Jarede vive 962 anu i dipôs el móre.
21 Kantu Enoki tinha 65 anu, el tevi Metuzalen. 22 Dipôs ki el tevi Metuzalen, Enoki kontinua ta anda ku kel Deus verdaderu* pa 300 anu. I el tevi más fidju, matxu ku fémia. 23 Enoki vive 365 anu. 24 Enoki kontinua ta anda ku kel Deus verdaderu. Dipôs, el ka odjadu más pamodi Deus toma-l.
25 Kantu Metuzalen tinha 187 anu, el tevi Lameki. 26 Dipôs ki el tevi Lameki, Metuzalen vive 782 anu. I el tevi más fidju, matxu ku fémia. 27 Metuzalen vive 969 anu i dipôs el móre.
28 Kantu Lameki tinha 182 anu, el tevi un fidju. 29 El pô-l nómi di Nué* i el fla: “Kel fidju li ta ben konsola-nu* i el ta ben diskansa-nu di trabadju i sforsu duru ki nu ta faze ku nos mô, pamodi txon ki Jeová maldísua.” 30 Dipôs ki el tevi Nué, Lameki vive 595 anu. I el tevi más fidju, matxu ku fémia. 31 Lameki vive 777 anu i dipôs el móre.
32 Dipôs ki Nué faze 500 anu, el tevi Sen, Kan i Jafé.
6 Kantu pesoas kumesa ta bira más txeu na téra i es tevi fidjus-fémia, 2 kes fidju di Deus verdaderu* kumesa ta repara ma es* éra bunita. Nton, es kumesa ta kaza ku tudu kes ki es kreba. 3 I Jeová fla: “Nha spritu ka ta aguenta ómi pa tudu ténpu, pamodi el é pekador.* Pur isu, el ta vive sô más 120 anu.”
4 Kantu Deus fla kel-li, tinha jigantis* na téra. Na kel ténpu, kes fidju di Deus verdaderu kontinua ta ten relason ku kes mudjer* i es tevi fidjus. Es éra kes balenti di ténpu antigu, kes ómi di fama.
5 Nton, Jeová odja ma maldadi di ómi éra txeu na téra i el odja ma tudu óra ses korason ta pensaba sô na faze kuzas mariadu. 6 Jeová xinti tristi* pamodi el faze pesoas na téra, i se korason xinti maguadu.* 7 Pur isu, Jeová fla: “N ta ben tra di téra kes ómi ki N kria, kes ómi djuntu ku kes animal doméstiku, kes animal ki ta rasta i kes animal ki ta bua na séu, dja ki N sta tristi* pamodi N faze-s.” 8 Má Jeová staba kontenti ku Nué.
9 Kel-li é stória di Nué.
Nué éra un ómi justu. Konparadu ku gentis di se ténpu,* el éra un ómi ki ka tinha ninhun kulpa. Nué ta andaba ku Deus verdaderu. 10 Ku ténpu Nué tevi três fidju: Sen, Kan i Jafé. 11 Má Deus verdaderu odja ma téra staba tudu stragadu, i el staba xeiu di violénsia. 12 Sin, Deus djobe pa téra i el odja ma el staba stragadu. Tudu algen na téra ta ajiba di un manera mariadu.
13 Dipôs Deus fla Nué: “Dja N disidi kaba ku tudu algen na téra, pamodi téra sta xeiu di violénsia pamodi es, pur isu N sta ben distrui-s djuntu ku téra. 14 Faze un arka* di madera ki ten rezina. Bu ta faze divizon na arka i bu ta kubri-l ku alkatron pa déntu i pa fóra. 15 Bu ta faze-l si: kel arka debe ten 134 métru di kunprimentu, 22 métru di largura i 13 métru di altura.* 16 Bu ta faze un janéla pa lus* entra na arka. Faze-l más ô ménus meiu métru* más baxu ki tétu. Bu debe faze entrada di arka na ladu i bu debe faze arka ku un andar di baxu, ku un sugundu andar i ku un tirseru andar.
17 “Má ami, N ta traze un dilúviu di agu pa téra, pa distrui tudu kriatura ki ten folgu di vida* dibaxu di séu. Tudu ki sta na téra ta ben móre. 18 N sta ta faze nha kontratu ku bo, i bu debe entra na arka abo ku bus fidju, bu mudjer i kes mudjer di bus fidju. 19 Tanbê leba pa déntu di arka dôs animal di kada tipu, un matxu i un fémia, pa es pode fika bibu djuntu ku bo. 20 Di kes animal ki ta bua leba kada un di se tipu, di kes animal doméstiku leba kada un di se tipu i di tudu kes animal ki ta rasta leba kada un di se tipu. Dôs di kada un di kes animal ta bai atxa-u la déntu pa es pode kontinua bibu. 21 Má abo, bu debe panha i guarda tudu tipu di kumida, pa bo ku kes animal kume.
22 I Nué faze tudu kel ki Deus manda-l. El faze sima el mandadu.
7 Dipôs di kel-li, Jeová fla Nué: “Entra na arka, abo ku tudu bu família, pamodi bo é kel algen más justu na meiu di es jerason. 2 Di kada tipu di animal puru leba 7* ku bo, matxu ku fémia, i di kada animal inpuru leba sô dôs, un matxu ku un fémia. 3 Tanbê leba 7 di kada animal ki ta bua na séu, matxu ku fémia, pa mante ses disendenti bibu na téra interu. 4 Pamodi di li sô 7 dia, N ta ben traze txuba na téra interu, duránti 40 dia i 40 noti. I N ta ben distrui tudu kes kuza bibu ki N faze na téra.” 5 Nton, Nué faze tudu kel ki Jeová manda-l.
6 Nué tinha 600 anu kantu kel dilúviu di agu kai na téra. 7 Nton, antis di kes agu di dilúviu ben, Nué entra na arka djuntu ku se fidjus, se mudjer i kes mudjer di se fidjus. 8 Di kada animal puru, di kada animal inpuru, di kes animal ki ta bua i di tudu kes animal ki ta anda na txon, 9 es bai dôs-dôs, matxu ku fémia, pa ba atxa Nué déntu di arka, sima Deus dja flaba Nué. 10 I dipôs di 7 dia, kes agu di dilúviu kai na téra.
11 Kantu Nué tinha 600 anu, na dia 17 di sugundu mês, na kel dia tudu kes agu rabenta i abridu kes pórta na séu. 12 I txuba kai na téra duránti 40 dia i 40 noti. 13 Na kel mésmu dia, Nué entra na arka ku se fidjus, Sen, Kan i Jafé, se mudjer i kes três mudjer di se fidjus. 14 Es entra ku tudu kes animal selvajen, kada un di ses tipu, tudu kes animal doméstiku, kada un di ses tipu, tudu kes animal di téra ki ta rasta, kada un di ses tipu, tudu kes animal ki ta bua, kada un di ses tipu, tudu kes pasu i tudu kes animal ki ten aza. 15 Tudu tipu di animal ki tinha folgu* di vida kontinua ta bai atxa Nué déntu di arka. Es bai dôs-dôs. 16 Nton es entra, matxu ku fémia di tudu tipu di animal, sima Deus mandaba el. Dipôs, Jeová Deus fitxa pórta.
17 Kel dilúviu kontinua ta kai na téra duránti 40 dia. Agu ba ta bira más txeu i el kumesa ta karega arka, ki fika ta boia riba di agu. 18 Agu kontinua ta bira más txeu i el toma kónta di téra, má arka fika ta boia riba di agu. 19 Agu kontinua ta kai di tal manera ki el kubri tudu kes monti más altu ki ta fika dibaxu di séu. 20 Agu subi ti 6 métru i meiu,* pa riba di kes monti.
21 Nton tudu kriatura bibu na téra móre: kes animal ki ta bua, kes animal doméstiku, kes animal selvajen, kes otu animal ki éra pikinoti* i tudu algen. 22 Tudu kuza na téra séku ki tinha folgu* di vida na ses narís móre. 23 Asi, el kaba ku tudu kuza bibu di riba di téra: ómis, animal, kes animal ki ta rasta i kes animal ki ta bua na séu. Tudu es kabadu ku el. Sô Nué i kes ki staba djuntu ku el na arka ki skapa. 24 I kes agu kontinua ta kubri téra duránti 150 dia.
8 Má Deus djobe pa* Nué, pa tudu kes animal selvajen i pa tudu kes animal doméstiku ki staba na arka. Deus poi un béntu ta sopra na téra, i kes agu kumesa ta dixi. 2 Agu di séu para di kai i kes pórta na séu fitxadu, asi txuba para. 3 Nton kes agu ki staba na téra kumesa ta dixi poku-poku. Kantu pasa 150 dia, agu dja fikaba más poku. 4 Na sétimu mês, na dia 17 di mês, arka xinta na kes monti di Ararate. 5 I agu kontinua ta dixi ti désimu mês. Na primeru dia di désimu mês, piku di kes monti parse.
6 Dipôs di 40 dia, Nué abri kel janéla ki el fazeba na arka 7 i el larga un korvu. El ta buaba na ladu di fóra i el ta voltaba, ti ki kes agu ki staba na téra seka.
8 Dipôs el larga un ponba pa el odja si agu dja dixiba ô nau. 9 Kel ponba ka atxa ninhun lugar pa el xinta, pamodi agu inda staba ta kubri téra interu. Pur isu, el volta pa Nué. Nton Nué longa mô pa fóra i el pô-l déntu di arka. 10 El spera más 7 dia, i el torna larga kel ponba. 11 Kantu kel ponba volta pa el kuazi di noti, el odja ma el staba ta traze un folha di olivera frésku na bóka! Nton Nué da kónta ma agu na téra dja dixiba. 12 El spera más 7 dia. Dipôs el torna larga kel ponba, má di es bês el ka volta pa el.
13 Kantu Nué tinha 601 anu, na primeru dia di primeru mês, agu na téra dja sekaba. Nué tra kel tétu di arka i el odja ma txon staba ta seka. 14 Na sugundu mês, na dia 27 di mês, téra dja staba tudu séku.
15 Nton Deus fla Nué: 16 “Sai di arka, bo ku bu mudjer, bus fidju i kes mudjer di bus fidju. 17 Leba djuntu ku bo tudu tipu di kes kriatura bibu, kes animal ki ta bua, kes animal doméstiku, kes animal selvajen i tudu kes animal di téra ki ta rasta, asi pa es bira un monti, pa es ten fidju i pa es bira txeu na téra.”
18 Nton, Nué sai di arka djuntu ku se fidjus, se mudjer i kes mudjer di se fidjus. 19 Tudu kes kriatura bibu, tudu kes animal ki ta rasta i tudu kes animal ki ta bua, tudu kuza ki ta anda na téra sai di arka, família pa família. 20 Dipôs Nué faze un altar pa Jeová i el panha alguns di kes animal puru i kes animal ki ta bua ki é puru i el faze ofértas kemadu na kel altar. 21 I Jeová kumesa ta xinti un txeru sábi.* Nton Jeová fla na se korason: “Nunka más N ka ta maldísua txon pamodi ómi, pamodi tendénsia di korason di ómi é mau désdi se juventudi, i nunka más N ka ta distrui tudu kuza bibu di kel manera li. 22 Di gósi pa dianti téra nunka más ka ta dexa di ten simentera ku kodjéta, friu ku kalor, veron ku invérnu i dia ku noti.”
9 Deus abênsua Nué ku se fidjus i el fla-s: “Nhos ten fidju, nhos bira txeu i nhos intxi téra. 2 Tudu kes kriatura bibu di téra, kes animal ki ta bua na séu, tudu kes ki ta anda na txon i kes pexi di mar ta kontinua ta ten medu di nhos. Gósi N sta ta pô-s na nhos mô.* 3 Nhos pode kume tudu animal ki ta mexe i ki sta bibu. Sima N da nhos planta pa nhos kume, tanbê N ta da nhos kes animal. 4 Má sô ka nhos kume karni di un animal ku se sangi, ki é se vida.* 5 Tanbê, N ta iziji pa nhos presta kónta pa nhos sangi, ki é nhos vida.* N ta iziji pa tudu animal presta kónta i N ta iziji pa tudu ómi presta kónta pa vida di se irmon. 6 Kalker ómi ki mata un algen,* el debe matadu, pamodi Deus faze ómi sima El. 7 Má anhos, nhos ten fidju, nhos bira txeu i nhos intxi téra.”
8 Dipôs Deus fla Nué ku se fidjus ki staba djuntu ku el: 9 “Gósi N sta faze nha kontratu ku nhos i ku nhos disendenti, 10 i ku tudu kes kriatura bibu ki sta djuntu ku nhos, kes pasu, kes animal i tudu kes kriatura bibu di téra ki sta djuntu ku nhos, tudu kes ki sai di arka, tudu kriatura bibu di téra. 11 Sin, N sta faze nha kontratu ku nhos: nunka más N ka ta distrui tudu kuza bibu* ku agu di dilúviu, i nunka más N ka ta traze un dilúviu pa kaba ku téra.”
12 Inda Deus fla: “Kel-li é kel sinal di kontratu entri mi ku nhos i tudu kes kriatura* bibu ki sta djuntu ku nhos, pa tudu kes jerason ki sta pa ben. 13 N ta poi nha arkuíris na núven, i el ta sirbi di sinal di kontratu entri mi ku téra. 14 Tudu bês ki N traze núven riba di téra, di serteza arkuíris ta ben parse na kes núven. 15 I di serteza N ta ben lenbra di nha kontratu ki N faze ku nhos i ku tudu tipu di kriatura bibu.* I agu nunka más ka ta ben bira un dilúviu pa kaba ku tudu kriatura.* 16 I arkuíris ta ben parse na núven, i di serteza N ta odja-l i N ta lenbra di kel kontratu pa tudu ténpu entri Deus i tudu tipu di kriatura bibu* ki ten na téra.”
17 Deus torna fla Nué: “Kel-li é sinal di kontratu ki N sta faze ku tudu kes kriatura* ki ten na téra.”
18 Kes fidju di Nué ki sai di arka éra Sen, Kan i Jafé. Dipôs Kan tevi Kanan. 19 Kes-li é kes três fidju di Nué, i tudu algen ki ten na téra ben di es.
20 Nué kumesa ta trabadja txon, i el faze un plantason di uva. 21 Kantu el bebe vinhu, el fika moku i el duspi déntu di se ténda. 22 Kan, ki é pai di Kanan, odja se pai nu, i el bai konta se dôs irmon ki staba fóra di ténda. 23 Nton Sen i Jafé panha un kapa i es poi riba di ses onbru i es entra di kósta. Ku róstu viradu es kubri ses pai ki staba nu, i asi es ka odja-l nu.
24 Kantu Nué korda dipôs ki el bebe vinhu, i el fika ta sabe di kuzê ki se fidju más novu faze-l, 25 el fla:
“Pa Kanan ser maldisuadu.
Pa el bira skravu* di se irmons.”
26 I inda el fla:
“Pa Jeová, kel Deus di Sen, lovadu,
I pa Kanan bira skravu di Sen.
27 Pa Deus da Jafé un tiritóriu grandi,
I pa el mora na kes ténda di Sen.
Pa Kanan bira se skravu tanbê.”
28 Nué vive más 350 anu dipôs di dilúviu. 29 Nton, Nué vive 950 anu, i dipôs el móre.
10 Kel-li é stória di kes fidju di Nué: Sen, Kan i Jafé.
Es tevi fidju dipôs di dilúviu. 2 Kes fidju di Jafé éra Gomer, Magogi, Madai, Javan, Tubal, Mezeki i Tiras.
3 Kes fidju di Gomer éra Askenás, Rifate i Togarma.
4 Kes fidju di Javan éra Elizá, Társis, Kitin i Dodanin.
5 É através di es ki ben kes algen ki ta vive na ilha. Es fika djuntadu di akordu ku ses língua, ses família i ses nason.
6 Kes fidju di Kan éra Kuxe, Misrain, Pute i Kanan.
7 Kes fidju di Kuxe éra Sebá, Avilá, Sabtá, Ramá i Sabteka.
Kes fidju di Ramá éra Seba i Dedan.
8 Kuxe tevi Ninrode. El foi kel primeru ki bira poderozu na téra. 9 El bira un grandi kasador kóntra Jeová. É pur isu ki pesoas ta flaba algen: “Abo é sima Ninrode, kel grandi kasador kóntra Jeová.” 10 Se reinu kumesa na* Babel, Ereki, Akade i Kalné. Es ta fikaba na téra di Siniar. 11 El sai di kel téra i el bai pa Asíria, i la el faze kes sidadi di Nínive, Reobote-Ir, Kalá 12 i Rezén, ki ta fika entri Nínivi i Kalá: kel-li é kel sidadi grandi.*
13 Misrain éra pai di Ludin, Anamin, Leabin, Naftuin, 14 Patruzin, Kasluin (é di el ki ben kes filisteu) i Kaftorin.
15 Kanan éra pai di Sidon, se primeru fidju, i di Ete, 16 i tanbê di kes jebuzeu, kes amoreu, kes jirgazeu, 17 kes eveu, kes arkeu, kes sineu, 18 kes arvadeu, kes zemareu i kes amateu. Dipôs kes família di kananeus spadja. 19 Nton tiritóriu di kes kananeu ta baba désdi Sidon ti Jerar, ki ta fika pértu di Gaza, i ti Sudoma, Gumora, Admá i Zeboin, ki ta fika pértu di Laza. 20 Kes-li é kes fidju di Kan di akordu ku ses família i ses língua, ses téra i ses nason.
21 Sen tanbê tevi fidju. Éber i tudu se disendentis ben di Sen. Sen éra irmon di Jafé, kel más bédju.* 22 Kes fidju di Sen éra Elan, Asur, Arpaxade, Lude i Aran.
23 Kes fidju di Aran éra Us, Ul, Jeter i Más.
24 Arpaxade éra pai di Selá, i Selá éra pai di Éber.
25 Éber tevi dôs fidju. Kel primeru txomaba Faleki,* pamodi na se ténpu téra* divididu. I se irmon txomaba Joktan.
26 Joktan éra pai di Almodade, Selefe, Azarmavete, Jerá, 27 Adoran, Uzal, Dikla, 28 Obal, Abimael, Sabá, 29 Ofir, Avilá i Jobabe. Tudu kes-li éra fidju di Joktan.
30 Kel lugar ki es ta moraba ta baba désdi Meza ti Sefar, kel lugar na Orienti ki tinha montanha.
31 Kes-li éra kes fidju di Sen di akordu ku ses família i ses língua, ses téra i ses nason.
32 Kes-li éra kes família di fidjus di Nué di akordu ku lista di família i ses nason. É di kes família li ki ben tudu kes nason ki spadja na téra dipôs di dilúviu.
11 Téra interu tinha sô un língua i sô un manera di pâpia.* 2 Kantu pesoas staba ta viaja pa lésti, es diskubri un lugar planu na téra di Siniar, i es kumesa ta mora la. 3 Dipôs es fla kunpanheru: “Nhos ben! Nu faze tijolu i nu pô-s na lumi.” Nton, es uza tijolu envês di pédra, i es uza un kuza sima alkatron* pa faze masa. 4 Es fla: “Nhos ben! Nu faze un sidadi pa nos i un tori ki ta txiga na séu, asi pa nu bira famozu i pa nu ka spadjadu na téra interu.”
5 Nton, Jeová dixi pa odja kel sidadi i kel tori ki pesoas staba ta faze. 6 I Jeová fla: “Es é sô un povu i es ta pâpia sô un língua, nhos odja kuzê ki es sta ta faze! Gósi ka ten nada ki es poi na kabésa ki es ka ta konsigi faze. 7 Nu bai! Nu dixi i nu konfundi ses língua, asi pa es ka intende kunpanheru.” 8 Nton di la, Jeová spadja-s pa tudu kantu di téra, i poku-poku es para di faze kel sidadi. 9 É pur isu ki kel sidadi fika ta txomadu di Babel,* pamodi é la ki Jeová konfundi língua di tudu algen na téra, i di la Jeová spadja-s pa téra interu.
10 Kel-li é stória di Sen.
Sen tinha 100 anu kantu el tevi Arpaxade, dôs anu dipôs di dilúviu. 11 Dipôs ki el tevi Arpaxade, Sen vive más 500 anu. I el tevi más fidju, matxu ku fémia.
12 Kantu Arpaxade tinha 35 anu, el tevi Selá. 13 Dipôs ki el tevi Selá, Arpaxade vive más 403 anu. I el tevi más fidju, matxu ku fémia.
14 Kantu Selá tinha 30 anu, el tevi Éber. 15 Dipôs ki el tevi Éber, Selá vive más 403 anu. I el tevi más fidju, matxu ku fémia.
16 Kantu Éber tinha 34 anu, el tevi Faleki. 17 Dipôs ki el tevi Faleki, Éber vive más 430 anu. I el tevi más fidju, matxu ku fémia.
18 Kantu Faleki tinha 30 anu, el tevi Ragau. 19 Dipôs ki el tevi Ragau, Faleki vive más 209 anu. I el tevi más fidju, matxu ku fémia.
20 Kantu Ragau tinha 32 anu, el tevi Serugi. 21 Dipôs ki el tevi Serugi, Ragau vive más 207 anu. I el tevi más fidju, matxu ku fémia.
22 Kantu Serugi tinha 30 anu, el tevi Naor. 23 Dipôs ki el tevi Naor, Serugi vive más 200 anu. I el tevi más fidju, matxu ku fémia.
24 Kantu Naor tinha 29 anu, el tevi Tera. 25 Dipôs ki el tevi Tera, Naor vive más 119 anu. I el tevi más fidju, matxu ku fémia.
26 Kantu Tera tinha 70 anu, el tevi Abron, Naor i Aran.
27 Kel-li é stória di Tera.
Tera tevi Abron, Naor i Aran. I Aran tevi Ló. 28 Aran móre na téra ki el nase, na Ur, na sidadi di kes kaldeu, kantu Tera, se pai, inda staba bibu. 29 Abron kaza i Naor tanbê kaza. Mudjer di Abron txomaba Sarai i mudjer di Naor txomaba Milka. Milka i Iská éra fidjus-fémia di Aran. 30 Sarai ka ta pode tinha fidju.
31 Dipôs, Tera sai di Ur, sidadi di kes kaldeu, i el leba djuntu ku el se fidju Abron, se nétu Ló ki éra fidju di Aran i se nóra Sarai ki éra mudjer di se fidju, Abron. Es bai ku el pa téra di Kanan. I kantu es txiga na sidadi di Aran, es fika ta vive la. 32 Tera vive 205 anu. Dipôs, el móre na sidadi di Aran.
12 I Jeová fla Abron: “Dexa bu téra i dexa bus gentis i kaza di bu pai, i bai pa kel téra ki N ta ba mostra-u. 2 N ta bira-u un nason grandi, N ta abensua-u, i N ta poi bu nómi ta bira grandi, i bu ta ser un benson. 3 N ta abênsua kes ki abensua-u i N ta maldísua kes ki dizeja-u mal, i tudu família di téra di serteza ta ben abensuadu* através di bo.”
4 Nton, Abron bai sima Jeová dja flaba el, i Ló bai ku el. Abron tinha 75 anu kantu el sai di Aran. 5 Abron leba Sarai, se mudjer, Ló, fidju di se irmon, i tudu kes kuza ki dja es djuntaba i kes sérvu* ki es ranjaba na Aran, i es bai pa téra di Kanan. Kantu es txiga na téra di Kanan, 6 Abron trabesa kel téra ti tiritóriu di Sikén, pértu di kes arvi grandi di Moré. Na kel ténpu kes kananeu ta moraba na kel téra. 7 Nton Jeová parse pa Abron i el fla-l: “N ta ben da bu disendenti* kel téra li.” I el faze un altar pa Jeová, na kel lugar ki el parseba pa el. 8 Dipôs, el muda di la pa kel lugar ki tinha montanha ki ta fika na lésti di Betel i el arma se ténda entri Betel i Ai.* La el faze un altar pa Jeová i el kumesa ta invoka nómi di Jeová. 9 Dipôs, Abron dizarma kanpamentu i el kontinua se viajen na direson pa Negebe, kada óra ta para na un lugar.
10 Nton tevi un fómi na kel téra, i Abron dixi pa Ijitu pa ba mora la duránti un ténpu,* pamodi fómi éra dimás. 11 Kantu el staba kuazi ta entra na Ijitu, el fla Sarai, se mudjer: “Favor, obi kuzê ki N sta fla-u! N sabe ma bo é un mudjer txeu bunita. 12 Nton, óras ki kes algen di Ijitu odja-u di serteza es ta fla: ‘Kel-li é se mudjer.’ Dipôs es ta mata-m, má abo es ta dexa-u bibu. 13 Favor, fla ma bo é nha irman, asi pa es pode trata-m dretu pamodi bo, i pa es ka tra-m nha vida.”*
14 Lógu ki Abron entra na Ijitu, kes algen di Ijitu odja ma kel mudjer ki staba ku el éra txeu bunita. 15 I kes prínsipi di Faraó odja-l tanbê, i es fla Faraó modi ki el éra bunita. Nton kel mudjer lebadu pa kaza di Faraó. 16 El trata Abron dretu pamodi Sarai, i el da Abron ovelha, vaka, buru, bésta i kamelu, i tanbê sérvus i sérvas. 17 Nton, Jeová kastiga Faraó i kes algen di se kaza ku pragas duru pamodi Sarai, mudjer di Abron. 18 Nton Faraó txoma Abron i el fla: “Kel-li é kuzê ki bu faze-m? Pamodi ki bu ka fla-m ma el é bu mudjer? 19 Pamodi ki bu fla-m: ‘El é nha irman’? N staba kuazi ta kaza ku el. Ali bu mudjer. Toma-l i bai bu kaminhu!” 20 Nton, Faraó da se sérvus órdi pa kunpanha Abron i se mudjer, ti ki es saíba di país djuntu ku tudu kuza ki es tinha.
13 Abron sai di Ijitu, el subi pa Negebe, djuntu ku se mudjer, ku Ló i ku tudu kuza ki el tinha. 2 Abron tinha txeu animal, prata i oru. 3 Kantu ki el viaja di Negebe pa Betel, el para kada óra na un lugar ti ki el txiga na undi ki se ténda staba, entri Betel i Ai, 4 undi ki el fazeba un altar. La Abron invoka nómi di Jeová.
5 Ló, ki staba ta viaja ku Abron, tanbê tinha ovelha, vaka i ténda. 6 Kel téra ka tinha spasu ki ta daba pa es tudu fikaba na mésmu lugar. Kes kuza ki es tinha bira tantu txeu ki ka ta daba pa es moraba djuntu. 7 Pamodi kel-li, tevi un prubléma entri kes ómi ki ta kuidaba di kes animal di Abron i kes ómi ki ta kuidaba di kes animal di Ló. (Na kel ténpu kes kananeu i kes perizeu ta viveba na kel téra.) 8 Nton, Abron fla Ló: “Favor, dja ki nos é irmon, ka debe ten ninhun prubléma entri mi ku bo i entri kes ómi ki ta kuida di nhas animal i kes ki ta kuida di bus animal. 9 Bu ka ten tudu kel téra li pa bu skodje? Favor, sipara di mi. Si bu bai pa skerda, N ta bai pa direita. Má si bu bai pa direita, N ta bai pa skerda.” 10 Nton Ló djobe i el odja ma tudu tiritóriu di Jurdon ti Zoar éra un lugar ki tinha txeu agu (antis di Jeová distrui Sudoma ku Gumora), sima kel jardin di Jeová, sima téra di Ijitu. 11 Pur isu Ló skodje pa el tudu kel tiritóriu di Jurdon, i Ló muda se kanpamentu pa lésti. Asi es sipara di kunpanheru. 12 Abron ta moraba na téra di Kanan, má Ló ta moraba pértu di kes sidadi na tiritóriu di Jurdon. Dipôs el arma se ténda pértu di Sudoma. 13 Má kes ómi di Sudoma éra mau. Es ta fazeba pekadu gravi kóntra Jeová.
14 Dipôs ki Ló sipara di Abron, Jeová fla Abron: “Favor, di undi ki bu sta, djobe pa nórti i pa sul, pa lésti i pa oésti, 15 pamodi tudu kel téra ki bu sta ta odja, N ta ben da-l pa bo i pa bus disendenti,* pa nhos fika ku el pa tudu ténpu. 16 I N ta bira bus disendenti* sima granzinhu di pó di téra, asi si algen ta pode kontaba kes granzinhu di pó di téra, el ta pode kontaba bus disendenti tanbê. 17 Labanta, anda pa tudu ladu di kel téra li na se kunprimentu i na se largura, pamodi N ta ben da-u el.” 18 Nton, Abron kontinua ta vive na ténda. Dipôs, el ba mora entri kes arvi grandi di Manre, ki ta fika na Ebron, i la el faze un altar pa Jeová.
14 Na kel ténpu Anrafel éra rei di Siniar, Arioki éra rei di Elazar, Kedorlaomer éra rei di Elan i Tidal éra rei di Goin. 2 Kes rei li ba géra kóntra Bera rei di Sudoma, Birza rei di Gumora, Sinabe rei di Admá, Semeber rei di Zeboin i kóntra rei di Bela, ki krê fla Zoar. 3 Tudu es djunta ses trópa na vali di Sidin, kel-li krê fla na mar Salgadu.*
4 Kedorlaomer governa kes sinku rei li duránti 12 anu, má na kel otu anu es rabela. 5 Un anu dipôs, Kedorlaomer bai djuntu ku kes rei ki staba di se ladu i es ganha kes refain na Asterote-Karnain, kes zuzin na Kan, kes emin na Savé-Kiriatain, 6 i kes oreu na kes monti di Seir ti El-Paran, djuntu di dizértu. 7 Dipôs es volta i es txiga na En-Mispate, kel-li krê fla na Kades, i es toma tudu kel tiritóriu di kes amalekita i tanbê es ganha kes amoreu ki ta moraba na Azazon-Tamar.
8 Nton rei di Sudoma bai pa vali di Sidin. Djuntu ku el bai rei di Gumora, rei di Admá, rei di Zeboin, rei di Bela, ki krê fla Zoar, i es pripara pa géra 9 kóntra Kedorlaomer rei di Elan, Tidal rei di Goin, Anrafel rei di Siniar i kóntra Arioki rei di Elazar, kuatu rei kóntra sinku. 10 Na vali di Sidin staba txeu braku ku un kuza sima alkatron,* i kes rei di Sudoma i Gumora tenta skapa i es kai déntu di es, i kes ki fika fuji pa kes lugar ki tinha montanha. 11 Nton kes ki ganha géra fika ku tudu rikéza di Sudoma i Gumora i ku tudu ses kumida i es bai ses kaminhu. 12 Tanbê es leba Ló, subrinhu di Abron ki ta moraba na Sudoma, djuntu ku se rikéza, i es kontinua ses kaminhu.
13 Dipôs, un ómi ki skapa ba konta Abron.* Na kel ténpu, el staba ta mora* na meiu di kes arvi grandi di Manre, kel amoreu ki éra irmon di Eskol i Aner. Kes ómi li staba di ladu di Abron. 14 Nton Abron obi ma se família* lebadu prézu. Pur isu el djunta se ómis trenadu, 318 sérvu ki naseba na se kaza, i el bai ses tras ti Dan. 15 Duránti noti, el dividi se sérvus, i el ku se sérvus ataka-s i es ganha-s. I el bai ses tras ti Obá, ki ta fika na nórti di Damasku. 16 El rekupera tudu kes rikéza, i tanbê el salva Ló, ki éra se família, se rikéza, kes mudjer i otus algen.
17 Dipôs ki Abron volta di géra ki el ganha kóntra Kedorlaomer i kes rei ki staba ku el, rei di Sudoma bai inkontra ku Abron na vali di Savé, ki é vali di rei. 18 I Melkizedeki, rei di Salén, traze pon ku vinhu. El éra saserdóti di kel Deus Más Grandi.
19 Nton, el abensua-l i el fla:
“Pa kel Deus Más Grandi, kel ki faze séu ku téra,
Abênsua Abron!
20 I pa kel Deus Más Grandi ser lovadu,
Kel ki intrega-u bus inimigu na bu mô!”
I Abron da-l un désimu di tudu kuza.
21 Dipôs di kel-la rei di Sudoma fla Abron: “Da-m kes algen,* má fika ku kes rikéza.” 22 Má Abron fla rei di Sudoma: “N ta labanta nha mô i N ta jura pa Jeová, kel Deus Más Grandi, Kel ki faze séu i téra, 23 ma N ka ta fika ku nada ki é di bo, nen un padás di linha ô un kordon di sandália, asi pa bu ka fla: ‘É mi ki poi Abron ta fika riku.’ 24 N ka ta fika ku nada fóra kel ki kes jóven dja kume. Má dexa Aner, Eskol i Manre, kes ómi ki bai ku mi fika ku ses párti.”
15 Dipôs di kel-li, Abron tevi un vizon i Jeová fla-l: “Ka bu xinti medu, Abron. Ami é un skudu pa bo. Bu rekonpénsa ta ben ser grandi dimás.” 2 Abron fla: “Jeová, kel Sinhor Más Grandi, kuzê ki nho ta ben da-m, dja ki inda N ka ten fidju i kel algen ki ta ben erda tudu nhas kuza é Eliézer, ki é un ómi di Damasku?” 3 Abron fla tanbê: “Nho ka da-m ninhun disendenti,* i é un sérvu* di nha kaza ki ta ben ser nha erderu.” 4 Má Jeová responde-l: “Kel ómi li ka ta ser bu erderu, bu erderu ta ser bu própi fidju.”*
5 Nton el leba-l pa fóra i el fla-l: “Favor, djobe pa séu i konta kes stréla, si bu ta konsigi.” Dipôs el fla-l: “É si ki bus disendenti* ta ben ser.” 6 I Abron poi fé na Jeová, i Deus fla ma el é justu. 7 Nton el fla: “Ami é Jeová, ki tra-u di Ur, sidadi di kes kaldeu, pa da-u es téra pa ser di bo.” 8 I Abron fla: “Jeová, kel Sinhor Más Grandi, modi ki N ta sabe ma N ta toma kel téra li pa ser di meu?” 9 El responde-l: “Traze-m un vaka di três anu, un kabra di três anu, un karneru di três anu, un rola i un ponba novu.” 10 Nton el panha tudu kes animal li i el korta-s na dôs i el poi kada metadi na frenti di kel otu, má el ka korta kes pasu. 11 Nton, kes pasu grandi kumesa ta dixi pa riba di kes animal mortu, má Abron kóre ku es.
12 Kantu sol staba kuazi ta kanba, Abron durmi un sónu pizadu i un sukuru grandi ki ta da medu kai riba di el. 13 Nton, El fla Abron: “Bu pode ten serteza ma bus disendenti* ta ser stranjeru na un téra ki é ka di ses, i la kel povu ta ben faze-s skravu i maltrata-s pa 400 anu. 14 Má N ta ben julga kel nason ki es ta ben sirbi, i dipôs es ta sai di la ku txeu rikéza. 15 Má abo, bu ta móre na pas dipôs ki bu vive un vida kunpridu i bu ta interadu ku bus gentis grandi. 16 Má bus disendenti ta volta pa li na kuartu jerason, pamodi pekadu di kes amoreu inda ka txiga se limiti.”
17 Dipôs ki sol kanba i fika sukuru dimás, parse un fornadja ki staba ta bota fumu, i un lumi pasa na meiu di kes padás di animal. 18 Na kel dia Jeová faze un kontratu ku Abron i el fla: “N ta da bus disendenti* kel téra li, désdi riu di Ijitu ti riu grandi, kel riu Eufratis: 19 téra di kes keneu, kes kenizeu, kes kadmoneu, 20 kes itita, kes perizeu, kes refain, 21 kes amoreu, kes kananeu, kes jirgazeu i kes jebuzeu.”
16 Sarai, mudjer di Abron, ka tinha fidju, má el tinha un sérva ki éra di Ijitu ki txomaba Agar. 2 Pur isu, Sarai fla Abron: “Obi, favor! Jeová inpidi-m di ten fidju. Favor, ten relason ku nha sérva. Talvês N pode ten fidju através di el.” I Abron obi kuzê ki Sarai fla. 3 Dipôs ki Abron mora 10 anu na téra di Kanan, Sarai, se mudjer, da Agar, se sérva ki éra di Ijitu, pa ser mudjer di Abron. 4 Nton el tevi relason ku Agar i el fika grávida. Kantu el da kónta ma el staba grávida, el kumesa ta dispreza Sarai.
5 Pur isu, Sarai fla Abron: “Bo ki é kulpadu pa nha sufrimentu. É mi ki poi nha sérva na bus brasu,* má kantu el da kónta ma el staba grávida, el kumesa ta dispreza-m. Pa Jeová ser juís entri mi ku bo.” 6 Abron fla Sarai: “Odja! É bo ki ta manda na bu sérva. Faze ku el kel ki bu ta atxa ma é midjór.” Nton, Sarai kumesa ta umilha-l i Agar fuji di el.
7 Dipôs, anju di Jeová atxa-l djuntu di un fonti di agu na dizértu, ki ta fikaba na kaminhu di Sur. 8 I el pergunta-l: “Agar, sérva di Sarai, di undi ki bu ben i pa undi ki bu sta bai?” El responde: “N sta ta fuji di Sarai, nha sinhora.” 9 Nton anju di Jeová fla-l: “Volta pa Sarai, rabaxa se dianti i obi ku el.” 10 Dipôs kel anju di Jeová fla-l: “N ta poi bus disendenti* ta bira un monti di algen, i es ta bira txeu dimás ki nen ka ta da pa konta-s.” 11 Kel anju di Jeová fla-l tanbê: “Obi, bu sta grávida i bu ta ben ten un fidju. Pô-l nómi di Ismael,* pamodi Jeová obi bu frónta. 12 El ta ben bira sima un buru brabu.* Se mô ta bira kóntra tudu algen i mô di tudu algen ta bira kóntra el, i el ta ben mora na frenti di tudu se irmons.”*
13 Nton Agar invoka nómi di Jeová, kel ki staba ta pâpia ku el i el fla: “Abo é un Deus ki ta odja”, pamodi dja el flaba: “Na es lugar, N odja própi pa kel ki ta odja-m?” 14 É pur isu ki el txoma kel posu di Bier-Lai-Roi.* (El ta fika entri Kades i Berede.) 15 Nton Agar tevi un fidju ku Abron, i Abron txoma se fidju di Ismael. 16 Abron tinha 86 anu kantu Agar tevi Ismael.
17 Kantu Abron tinha 99 anu, Jeová parse pa Abron i el fla-l: “Ami é kel Deus Tudu-Poderozu. Anda na nhas kaminhu i mostra ma bu ka ten ninhun kulpa. 2 N ta ben kunpri nha kontratu entri mi ku bo, i N ta ben poi bus fidju ta bira txeu dimás.”
3 Nton, Abron inbaxa ku róstu pa txon i Deus kontinua ta fla-l: 4 “Odja, nha kontratu é ku bo, i di serteza bu ta ben bira pai di txeu nason. 5 Bu nómi ka ta ser Abron* más, bu nómi ta ben ser Abraon,* pamodi N ta pô-u ta bira pai di txeu nason. 6 N ta ben da-u txeu fidju, un monti fidju, i N ta ben pô-u ta bira nasons, i alguns di bu disendenti ta ben ser rei.
7 “N ta ben kunpri nha kontratu ki N faze ku bo i ku bus disendenti* duránti tudu ses jerason. Kel-li é un kontratu pa tudu ténpu pa N ser bu Deus i Deus di bus disendenti. 8 N ta ben da-u abo i bus disendenti kel téra ki bu vive na el sima stranjeru, kel téra di Kanan interu, i el ta ben ser di nhos pa tudu ténpu i N ta ser ses Deus.”
9 Deus fla Abraon tanbê: “Má abo, bu debe kunpri nha kontratu, bo ku bu disendenti, duránti tudu ses jerason. 10 Kel-li é nha kontratu entri mi ku nhos, ki bo i bus disendenti debe kunpri: tudu ómi* na nhos meiu debe sirkunsidadu. 11 Nhos debe sirkunsidadu, i kel-li ta ben sirbi di sinal di kel kontratu entri mi ku nhos. 12 Duránti tudu nhos jerason, tudu mininu na nhos meiu ki ten 8 dia debe sirkunsidadu, tudu kel ki nase na kaza i tudu kel ki é ka nhos disendenti i ki kunpradu ku dinheru na un stranjeru. 13 Tudu ómi ki nase na bu kaza i tudu ómi ki kunpradu ku bu dinheru debe sirkunsidadu, i nha kontratu ki ta sirbi di sinal na nhos karni ta ser un kontratu pa tudu ténpu. 14 Si algun ómi* ki ka sta sirkunsidadu ka faze sirkunsizon, el* debe matadu. El viola nha kontratu.”
15 Nton Deus fla Abraon: “Ka bu txoma bu mudjer di Sarai* más, pamodi se nómi ta ben ser Sara.* 16 N ta ben abensua-l i tanbê N ta ben da-u un fidju através di el. N ta ben abensua-l i el ta ben bira nasons, i alguns di se disendenti ta ben ser rei.” 17 Nton, Abraon inbaxa ku róstu pa txon i el kumesa ta ri i ta fla déntu di el: “Un ómi ki ten 100 anu ta pode ten un fidju, i Sara, un mudjer ki dja ten 90 anu, ta pode ten fidju?”
18 Nton Abraon fla Deus verdaderu: “Favor abênsua Ismael!” 19 Nton Deus fla-l: “Sara, bu mudjer, di serteza ta ben da-u un fidju, i bu ta ben txoma-l di Izaki.* I N ta ben mante nha kontratu ku el. El ta ser un kontratu pa tudu ténpu ku se disendenti. 20 Má N obi kuzê ki bu fla sobri Ismael. Odja! N ta ben abensua-l i N ta ben da-l fidju, un monti fidju. El ta ben ten 12 fidju ki ta ben bira xéfi di famílias, i N ta ben pô-l ta bira un nason grandi. 21 Má, N ta ben mante nha kontratu ku Izaki, kel fidju ki Sara ta ben da-u na kel ténpu li, na kel anu ki ta ben.”
22 Kantu Deus tirmina di pâpia ku Abraon, Deus dexa-l. 23 Nton, Abraon djunta se fidju, Ismael, tudu kes ómi ki nase na se kaza i tudu kes ki el kunpraba ku se dinheru, tudu kes ómi di kaza di Abraon i el sirkunsida-s na kel mésmu dia, sima Deus flaba el. 24 Abraon tinha 99 anu kantu el sirkunsidadu. 25 I Ismael, se fidju, tinha 13 anu kantu el sirkunsidadu. 26 Na kel mésmu dia, Abraon i tanbê Ismael, se fidju, sirkunsidadu. 27 Tudu kes ómi di se kaza, tudu kes ki nase na kaza i tudu kes ki kunpradu ku dinheru na un stranjeru tanbê sirkunsidadu djuntu ku el.
18 Dipôs, Jeová parse pa el na meiu di kes arvi grandi di Manre, timenti el staba xintadu na entrada di ténda na kel óra más kenti di dia. 2 El djobe i el odja três ómi paradu ka mutu lonji di el. Kantu el odja-s, el kóre di entrada di ténda pa ba inkontra ku es i el inbaxa ses dianti. 3 Nton el fla: “Jeová, si nho sta kontenti ku mi, favor, ben vizita-m. 4 Favor, nhos dexa pa es traze nhos un bokadinhu di agu i pa es laba nhos pé, dipôs nhos diskansa baxu di arvi. 5 Dja ki nhos ben ti li na nhos sérvu, nhos dexa-m traze nhos un bokadinhu di pon pa nhos ganha forsa. Dipôs nhos pode kontinua nhos kaminhu.” Nton es fla: “Sta dretu. Bu pode faze sima bu fla.”
6 Nton Abraon kóre pa ténda undi Sara staba i el fla-l: “Faxi! Panha uns 10 kilu* di farinha finu, masa-l i faze pon.” 7 Dipôs Abraon kóre pa undi ki kes animal staba i el skodje un boi novu ku karni móli. El da se ajudanti el, i el bai pripara-l faxi. 8 Nton, el panha mantega, leti i kel boi novu ki priparadu i el pô-s ses dianti. I el fika di pé djuntu ku es baxu di arvi timenti es staba ta kume.
9 Es pergunta-l: “Undi Sara, bu mudjer, sta?” El responde: “Li na ténda.” 10 I un di es kontinua ta fla: “Di li un anu di serteza N ta torna ben na bo na kel ténpu li, i Sara, bu mudjer, dja ta sta ku un fidju.” Sara staba ta obi na entrada di ténda, ki staba tras di kel ómi. 11 Abraon ku Sara dja staba algen grandi. Sara dja pasaba di idadi di ten fidju.* 12 Nton Sara kumesa ta ri déntu di el i el fla: “Gósi ki N sta bédju i nha sinhor dja sta algen grandi, N ta ten es alegria li própi?” 13 Nton Jeová fla Abraon: “Pamodi ki Sara ri i el fla: ‘Mésmu ki N sta bédju N ta ten un fidju própi?’ 14 Ten algun kuza ki é difísil dimás pa Jeová? N ta torna ben na bo na kel anu ki sta pa ben, na kel ténpu markadu i Sara dja ta sta ku un fidju.” 15 Má dja ki Sara staba ku medu, el nega i el fla: “N ka ri!” Nton el fla: “Bu ri sin!”
16 Kantu kes ómi labanta pa bai, es djobe pa baxu i es odja Sudoma. Abraon staba ta kunpanha-s pa dispidi di es. 17 Jeová fla: “N ta sukundi di Abraon kuzê ki N sta ta ben faze? 18 Abraon di serteza ta bira un nason grandi i poderozu, i tudu nason di téra ta ben abensuadu através di el. 19 Pamodi N skodje-l, pa el da se fidjus i kes algen di se kaza órdi pa es sigi kaminhu di Jeová, i pa es faze kel ki é dretu i justu, asi pa Jeová kunpri kuzê ki el promete Abraon.”
20 Nton Jeová fla: “Kes kexa* kóntra Sudoma ku Gumora é txeu dimás, i ses pekadu é gravi dimás. 21 N ta dixi pa N odja si es sta ta aji sima kel kexa ki txiga na mi. I si é ka si, N ta fika ta sabe.”
22 Nton, kes ómi sai di la i es bai na direson di Sudoma, má Jeová fika ku Abraon. 23 Nton, Abraon txiga más pértu i el fla: “Bu sta pensa própi na distrui kes algen justu djuntu ku kes algen mau? 24 Imajina ma na kel sidadi ten 50 ómi justu. Simé, bu ta distrui-s i bu ka ta púrdua kel lugar pamodi kes 50 justu ki ten la? 25 Nunka bu ka ta fazeba un kuza di kel-li, pa bu mata kes algen justu djuntu ku kes algen mau, i pa kontise ku kes algen justu mésmu kuza ki ta kontise ku kes algen mau! Bu ka ta faze un kuza di kel-li. Juís di téra interu ka ta faze kel ki é justu?” 26 Nton Jeová fla: “Si N atxa 50 ómi justu na sidadi di Sudoma, N ta púrdua tudu algen ki ta mora la pamodi es.” 27 Má Abraon responde-l: “Favor Jeová, diskulpa-m pamodi liberdadi ki N sta ta toma na insisti, enbóra ami é téra i sinza. 28 Imajina ma sta falta sinku algen pa konpleta kes 50 justu. Bu ta distruíba kel sidadi interu pamodi kes sinku?” Nton el fla: “N ka ta distrui-l si N atxa 45 justu la.”
29 Má Abraon torna fla-l: “Imajina ma sta 40 algen justu la.” El responde: “N ka ta distrui-l pamodi kes 40.” 30 Má Abraon kontinua ta fla: “Favor Jeová, ka nho fika xatiadu, má dexa-m kontinua ta pâpia: imajina ma la ten sô 30.” El responde: “Si N atxa 30, N ka ta distrui-l.” 31 Má Abraon kontinua ta fla: “Favor Jeová, diskulpa-m pamodi liberdadi ki N sta toma na insisti: i si atxadu sô 20 justu la?” El responde: “N ka ta distrui-l pamodi kes 20.” 32 Pa tirmina Abraon fla: “Favor Jeová, ka nho fika xatiadu, má dexa-m pâpia sô más un bês: imajina ma la ten sô 10.” El responde: “N ka ta distrui-l pamodi kes 10.” 33 Kantu Jeová tirmina di pâpia ku Abraon, el sigi se kaminhu i Abraon volta pa se ténda.
19 Kes dôs anju txiga na Sudoma kantu staba ta fika noti, i Ló staba xintadu na porton di Sudoma. Kantu Ló odja-s, el labanta, el bai ti es i el inbaxa ku róstu pa txon. 2 El fla: “Favor nha sinhor, nhos ben pa kaza di nhos sérvu i nhos pasa noti la i pa nhos labadu nhos pé. Dipôs nhos pode labanta sédu i sigi nhos kaminhu.” Es responde: “Nau, nu ta pasa noti na prasa.” 3 Má el insisti ku es di tal manera ki es bai ku el pa se kaza. Nton, el pripara-s txeu kumida i el faze pon sen fermentu, i es kume.
4 Antis di es ba deta pa durmi, tudu kes ómi di sidadi di Sudoma, désdi kes más novu ti kes más bédju, djunta i es serka kel kaza. 5 Es fika ta txoma Ló i ta fla-l: “Undi ki sta kes ómi ki ben pa bu kaza oji di noti? Traze-s pa rua pa nu pode ten relason seksual ku es.”
6 Nton Ló sai pa ba pâpia ku es na entrada di kaza, i el fitxa pórta se tras. 7 El fla: “Favor nhas irmon, ka nhos faze kel maldadi li. 8 Nhos odja, N ten dôs fidju-fémia ki nunka ka tevi relason seksual ku un ómi. Favor, nhos dexa-m traze-s pa fóra, asi pa nhos faze ku es kuzê ki nhos krê. Má ka nhos faze kes ómi li nada, pamodi es ben djobe proteson* dibaxu di nha tétu.” 9 Nton es fla: “Sai di frenti!” Tanbê es fla: “Kel ómi li é stranjeru i el ben mora li, i simé el ten koraji di julga-nu! Gósi nu sta ben faze-u piór di ki kel ki nu ta faze-s.” Tudu es djunta i es serka Ló* i es ba rabenta pórta. 10 Nton, kes ómi ki staba déntu di kaza stika mô, es puxa Ló pa déntu i es fitxa pórta. 11 Má es sega kes ómi ki staba na entrada di kaza, désdi kel más pikinoti ti kel más grandi. Pur isu, es fika kansadu na tenta atxa pórta.
12 Nton, kes ómi fla Ló: “Bu tene más algen li? Leba pa fóra di kel lugar li bus jénru, bus fidju, bus fidju-fémia i tudu kes algen na sidadi ki é bu família! 13 Nu sta ben distrui kel lugar li, pamodi kes kexa* kóntra es povu dja bira txeu dimás* dianti di Jeová. Pur isu, Jeová manda-nu pa nu distrui sidadi.” 14 Nton Ló sai i el kumesa ta pâpia ku se jénrus ki sta ba kazaba ku se fidjus-fémia. El fika ta fla-s: “Nhos faxi! Nhos sai di kel lugar li, pamodi Jeová sta ben distrui sidadi!” Má se jénrus pensa ma el staba ta brinka.
15 Kantu staba ta manxe, kes anju kumesa ta insisti ku Ló, ta fla: “Faxi! Pega bu mudjer i bu dôs fidju-fémia ki sta li ku bo, pa bu ka ser distruídu óras ki kel sidadi li kastigadu pamodi ses pekadu!” 16 Dja ki el staba ta dura, kes ómi pega-l na mô, ael, se mudjer i se dôs fidju-fémia, i es tra-l di la i es dexa-l fóra di sidadi, pamodi Jeová xinti péna di el. 17 Lógu ki es sai pa fóra di sidadi, un di kes ómi fla: “Fuji si bu krê* fika bibu! Ka bu djobe pa tras i ka bu para na ninhun párti di kel tiritóriu li! Fuji pa kes lugar ki ten montanha pa bu ka ser distruídu!”
18 Nton Ló fla-s: “Favor, la nau Jeová! 19 N sabe ma bu sta kontenti ku bu sérvu i bu sta mostra-m txeu bondadi* pamodi bu salva-m nha vida,* má N ka pode fuji pa kes lugar ki ten montanha pamodi N tene medu pa disgrasa txiga na mi i pa N móre. 20 Kel sidadi li ta fika pértu i N pode fuji pa la. El é un lugar pikinoti. Favor, N pode fuji pa la? El é un lugar pikinoti. Nton N* ta kontinua bibu.” 21 Nton el fla: “Sta dretu. N ka ta distrui kel sidadi ki bu sta pâpia di el pa N mostra konsiderason pa bo. 22 Faxi! Fuji pa la, pamodi N ka pode faze nada timenti bu ka txiga la!” É pur isu ki el txoma kel sidadi di Zoar.*
23 Sol dja saíba na kel lugar kantu Ló txiga Zoar. 24 Nton Jeová poi inxofri ku lumi ta txobe na Sudoma ku Gumora. Kel-la ben di Jeová, la di séu. 25 Asi el distrui kes sidadi, sin, tudu kel tiritóriu, ku tudu kes algen ki ta moraba na kes sidadi i ku kes planta ki tinha la. 26 Má mudjer di Ló, ki staba se tras, kumesa ta djobe pa tras i el bira un státua di sal.
27 I Abraon labanta sédu palmanhan i el bai pa kel lugar undi ki el staba dianti di Jeová. 28 Kantu el djobe pa baxu pa Sudoma ku Gumora i pa tudu kel tiritóriu di Jurdon, el odja un kuza dimiradu. Staba ta subi di téra un fumu sima fumu di un fornadja! 29 Nton, kantu Deus distrui kes sidadi di tiritóriu di Jurdon, Deus lenbra di Abraon i el tra Ló di kes sidadi ki el distrui, kes sidadi undi Ló ta moraba.
30 Dipôs, Ló subi di Zoar ku se dôs fidju-fémia i el pasa ta mora na kes lugar ki ten montanha, pamodi el staba ku medu di mora na Zoar. Nton el bai mora na un kavérna ku se dôs fidju-fémia. 31 Kel primeru fidju-fémia fla kel más nova: “Nos pai dja sta algen di idadi, i ka ten ómi na kel téra li pa ten relason ku nos sima é kustumu na tudu lugar. 32 Ben, nu da nos pai vinhu, i nu deta ku el i asi nu ta mante família di nos pai.”
33 Nton, na kel noti es da ses pai vinhu ti ki el fika moku. Dipôs, kel primeru fidju-fémia entra i el deta ku se pai, má se pai ka da kónta nen ki óra ki el deta i nen ki óra ki el labanta. 34 Kel otu dia, kel primeru fidju fla kel más nova: “Onti di noti N deta ku nha pai. Oji di noti tanbê nu ta da-l vinhu. Dipôs bu ta entra i bu ta deta ku el, i asi nu ta mante família di nos pai.” 35 Na kel noti, es torna da ses pai vinhu ti ki el fika moku. Nton kel más nova deta ku el, má se pai ka da kónta nen ki óra ki el deta i nen ki óra ki el labanta. 36 I tudu kes dôs fidju-fémia di Ló fika grávida di ses pai. 37 Kel primeru tevi un fidju i el txoma-l di Moabe. El é pai di kes moabita di oji. 38 Kel más nova tanbê tevi un fidju i el txoma-l di Ben-Ami. El é pai di kes amonita di oji.
20 Nton, Abraon muda se kanpamentu di la pa téra di Negebe, i el fika ta mora na meiu di Kades i Sur. Timenti el staba ta mora* na Jerar, 2 Abraon fika ta fla sobri Sara, se mudjer: “El é nha irman.” Nton Abimeleki rei di Jerar, manda buska Sara. 3 Dipôs Deus parse pa Abimeleki di noti na un sonhu i el fla-l: “Bu pode fla ma dja bu sta mortu pamodi kel mudjer ki bu toma é kazadu ku otu ómi.” 4 Má, Abimeleki inda ka txigaba pértu di el.* Pur isu el fla: “Jeová, bu ta mata un nason ki é inosenti?* 5 É ka el ki fla-m: ‘El é nha irman’ i é ka se mudjer ki fla-m tanbê: ‘El é nha irmon’? N faze kel-li ku korason linpu i sen mau intenson.” 6 Nton, Deus verdaderu fla-l na kel sonhu: “N sabe ma bu faze-l ku korason linpu, pur isu N ka dexa-u peka kóntra mi. É pamodi kel-li ki N ka dexa-u toka na el. 7 Gósi torna da kel ómi se mudjer pamodi el é proféta, i el ta faze orason pa bo i bu ta kontinua bibu. Má si bu ka da-l se mudjer, fika ta sabe ma abo i tudu kes ki é di bo, di serteza ta móre.”
8 Abimeleki labanta sédu palmanhan, el txoma tudu se sérvus i el konta-s tudu kes kuza li, i es fika ku txeu medu. 9 Dipôs Abimeleki txoma Abraon i el fla-l: “Kel-li é kuzê ki bu faze-nu? Ki pekadu ki N faze kóntra bo, pa bu traze un kulpa grandi si riba mi i riba nha reinu? Kel kuza li ki bu faze-m ka sta dretu.” 10 I Abimeleki pergunta Abraon: “Kuzê ki bu staba ta pensa kantu bu faze kel-li?” 11 Abraon responde-l: “É pamodi N pensa: ‘Di serteza na kel lugar li es ka ten grandi ruspetu pa Deus, i es ta mata-m pamodi nha mudjer.’ 12 I tanbê el é própi nha irman, el é fidju di nha pai, má el é ka fidju di nha mai, i el bira nha mudjer. 13 Nton, kantu Deus manda-m sai di kaza di nha pai, pa N fika ta anda di un lugar pa kel otu, N fla Sara: ‘É di kel manera li ki bu ta mostra-m amor lial: tudu lugar ki nu bai fla ma mi é bu irmon.’”
14 Dipôs Abimeleki panha ovelha, vaka, sérvus i sérvas i el da-s pa Abraon, i el torna da-l Sara se mudjer. 15 Abimeleki fla tanbê: “Kel-li é nha téra. Mora na undi ki bu krê.” 16 I el fla Sara: “N ta da bu irmon mil pésa di prata. Kel-li é pa N mostra kes ki sta ku bo i tudu kes otu algen ma bo é inosenti, bu ka pode akuzadu di nada.” 17 I Abraon kumesa ta inplora* pa Deus verdaderu, i Deus kura Abimeleki, se mudjer i ses skrava, i es kumesa ta ten fidju. 18 Pamodi Jeová poi tudu kes mudjer di kaza di Abimeleki ka ta ten fidju pamodi Sara, mudjer di Abraon.
21 Jeová lenbra di Sara sima dja el flaba, i Jeová faze Sara kel ki dja el prometeba el. 2 Nton, Sara fika grávida i el da Abraon un fidju na se bedjisa, na kel ténpu ki Deus prometeba Abraon. 3 Abraon txoma kel fidju ki Sara da-l di Izaki. 4 I Abraon sirkunsida Izaki kantu el tinha 8 dia, sima Deus mandaba el. 5 Abraon tinha 100 anu kantu Izaki nase. 6 Nton Sara fla: “Deus pô-m ta ri, tudu algen ki obi kel-li ta ri djuntu ku mi.”* 7 Inda el fla: “Ken ki ta flaba Abraon: ‘Sara di serteza ta ben da mininu mama’? Má, N da-l un fidju na se bedjisa.”
8 Kel mininu kria i se mai dexa di da-l mama i Abraon pripara un fésta grandi na dia ki Izaki para di mama. 9 Má Sara staba ta repara ma fidju ki Abraon tinha ku Agar, ki éra di Ijitu, staba ta faze Izaki trósa. 10 Pur isu, el fla Abraon: “Kóre ku kel skrava li i ku se fidju, pamodi fidju di kel skrava li ka ta ser erderu djuntu ku Izaki, nha fidju!” 11 Má Abraon fika kasábi pamodi kuzê ki el fla di se fidju Ismael. 12 Nton, Deus fla Abraon: “Ka bu fika tristi ku kuzê ki Sara fla di kel rapás i di bu skrava. Obi kuzê ki el fla-u,* pamodi kel ki ta ben txomadu bu disendenti* ta ben ser através di Izaki. 13 Má tanbê, N ta ben poi kel fidju di bu skrava ta ser un nason, pamodi el é bu disendenti.”
14 Nton, Abraon labanta sédu palmanhan, el panha pon i un bólsa* ku agu i el da Agar. El pô-s na onbru di Agar i el manda-l se kaminhu djuntu ku kel rapás. Asi, el sai i el fika ta anda sen rumu na dizértu di Berseba. 15 Un ténpu dipôs, kel agu ki staba na kel bólsa kaba, i el pintxa kel rapás pa baxu di un arvi. 16 Nton, el sigi se kaminhu i el xinta el sô, un bokadinhu más lonji,* i el fla: “N ka krê odja nha fidju ta móre.” Nton, el xinta lonji i el kumesa ta grita i ta txora.
17 Deus obi kel rapás, i kel anju di Deus txoma Agar la di séu i el fla-l: “Kuzê ki bu tene, Agar? Ka bu xinti medu, pamodi Deus obi kel rapás la di undi ki el sta. 18 Labanta, bai buska kel rapás i djuda-l anda, pamodi N ta pô-l ta bira un nason grandi.” 19 Nton Deus abri-l odju i el odja un posu di agu. El bai ti la i el intxi kel bólsa* ku agu i el da se fidju pa bebe. 20 I Deus staba ku kel rapás timenti el staba ta kria. El ta moraba na dizértu i el bira arkeru. 21 El fika ta mora na dizértu di Paran, i se mai kaza-l ku un mudjer di téra di Ijitu.
22 Na kel ténpu, Abimeleki bai djuntu ku Fikol, ki éra xéfi di se izérsitu, i el fla Abraon: “Deus sta ku bo na tudu kel ki bu ta faze. 23 Pur isu, jura-m pa Deus li mê, ma bu ka ta ser falsu ku mi nen ku nhas fidju i nen ku nhas disendenti, i ma bu ta trata-m ami i es lugar ki bu sta ta mora na el ku kel mésmu amor lial ki N sta ta mostra-u.” 24 Nton Abraon fla: “N ta jura.”
25 Má, Abraon kexa Abimeleki sobri kel posu di agu ki sérvus di Abimeleki tomaba aforsa. 26 Abimeleki responde: “N ka sabe ken ki faze kel-li. Bu ka konta-m nada sobri kel-li, i ti oji N ka obi ningen ta fla sobri kel-li.” 27 Nton Abraon panha ovelha i vaka i el da Abimeleki es, i es dôs faze un kontratu. 28 Kantu Abraon sipara 7 ovelha pikinoti di ribanhu, 29 Abimeleki pergunta-l: “Pamodi ki bu sipara kes 7 ovelha pikinoti li?” 30 Abraon responde: “Bu ta seta di nha mô kes 7 ovelha pikinoti pa prova ma N koba es posu li.” 31 É pur isu ki el txoma kel lugar di Berseba,* pamodi es tudu dôs faze un juramentu la. 32 Nton es faze un kontratu na Berseba, i dipôs Abimeleki ku Fikol, ki éra xéfi di se izérsitu, volta pa téra di filisteus. 33 Dipôs di kel-li, Abraon planta un tamargera na Berseba, i la el invoka nómi di Jeová, kel Deus pa tudu ténpu. 34 I Abraon fika* na téra di filisteus pa txeu ténpu.*
22 Dipôs di kel-li, Deus verdaderu poi Abraon na próva i el fla-l: “Abraon!” Abraon responde-l: “Ale-m li!” 2 Nton el fla: “Favor, panha bu fidju Izaki, kel un ki bu ten i ki bu ta ama txeu, i bai pa téra di Moriá i oferese-l la sima oférta kemadu na un di kes monti ki N ta ben mostra-u.”
3 Nton, Abraon labanta sédu palmanhan, el sela* se buru i el leba ku el dôs sérvu i se fidju Izaki. El korta lenha pa oférta kemadu i dipôs el bai pa kel lugar ki kel Deus verdaderu mostra-l. 4 Na tirseru dia, Abraon djobe i el odja kel lugar di lonji. 5 Nton Abraon fla se sérvus: “Nhos fika li ku buru, timenti ami ku nha rapás nu ta bai ti la pa adora Deus, dipôs nu ta torna ben atxa nhos.”
6 Abraon panha lenha di oférta kemadu i el pô-l riba di onbru di se fidju Izaki. Dipôs el panha lumi i faka,* i es dôs kontinua ta anda djuntu. 7 Nton Izaki fla Abraon se pai: “Papá!” El responde: “Sin, nha fidju!” I Izaki kontinua ta fla-l: “Nu tene lumi ku lenha li, má undi ki sta kel ovelha pa oférta kemadu?” 8 Abraon responde: “Nha fidju, é própi Deus ki ta ben ranja kel ovelha pa oférta kemadu.” I es dôs kontinua ta bai djuntu.
9 Dipôs, es txiga na kel lugar ki Deus verdaderu dja flaba el, i la Abraon faze un altar i el ruma kel lenha riba di kel altar. El mara mô ku pé di Izaki, se fidju, i el pô-l na kel altar riba di kel lenha. 10 Nton Abraon stika mô i el panha faka pa mata se fidju. 11 Má anju di Jeová txoma-l la di séu i el fla-l: “Abraon, Abraon!” I el responde-l: “Ale-m li!” 12 Kel anju fla-l: “Ka bu mata kel rapás i nen ka bu faze-l mal, pamodi gósi dja N sabe ma bu ten grandi ruspetu pa Deus, dja ki bu ka nega-m bu fidju, kel un ki bu ten.” 13 Nton Abraon djobe i el odja pértu di el un karneru ki tinha txifri prézu na un arvi. Abraon bai ti la, el pega kel karneru i el oferese-l sima oférta kemadu na lugar di se fidju. 14 I Abraon txoma kel lugar di Jeová-Jiré.* É pur isu ki ti oji inda ta fladu: “Na monti di Jeová el ta da kel ki meste.”
15 I kel anju di Jeová txoma Abraon la di séu pa sugundu bês 16 i el fla: “Jeová fla: ‘N ta jura pa nha kabésa, ma dja ki bu faze kel-li i bu ka nega-m bu fidju, kel un ki bu ten, 17 di serteza N ta ben abensua-u i di serteza N ta ben poi bu disendenti* ta bira txeu sima strélas na séu i sima gran di areia na bera-mar, i bu disendenti ta toma sidadi* di se inimigus. 18 I tudu nason na téra ta ben resebe un benson pa es através di bu disendenti,* pamodi bu obi ku nha vós.’”
19 Dipôs di kel-li Abraon volta pa se sérvus, i es bai djuntu pa Berseba. I Abraon kontinua ta mora na Berseba.
20 Dipôs Abraon obi kel notísia li: “Milka tanbê da Naor, bu irmon, fidjus: 21 kel primeru fidju txoma Us, kel otu é Bus se irmon, kes otu é Kemuel pai di Aran, 22 Kezede, Azô, Pildas, Jidlafe i Betuel.” 23 Betuel éra pai di Rebeka. Kes-li éra kes 8 fidju ki Milka da Naor, irmon di Abraon. 24 Tanbê se konkubina,* ki txomaba Reumá, tevi fidjus: Tebá, Gan, Tas i Maká.
23 Sara vive 127 anu. Kes-li foi kes anu di vida di Sara. 2 Sara móre na Kiriate-Arba, kel-li krê fla na Ebron, na téra di Kanan, i Abraon kumesa ta lamenta i ta txora pamodi Sara móre. 3 Nton, Abraon sai di undi ki korpu di se mudjer staba i el fla kes fidju di Ete: 4 “Ami é un stranjeru i un imigranti na nhos meiu. Nhos da-m un lugar* na nhos meiu pa N pode intera nha mudjer la.” 5 Nton, kes fidju di Ete responde Abraon: 6 “Nho obi-nu sinhor. Na nos meiu anho é un xéfi ki Deus skodje.* Nho pode intera mudjer di nho na nos midjór sipultura. Ninhun di nos ka ta nega da nho un sipultura pa nho intera mudjer di nho.”
7 Nton, Abraon labanta i el inbaxa dianti di kes algen di kel lugar, kes fidju di Ete, 8 i el fla-s: “Si nhos* ta konkorda pa N intera nha mudjer, nhos obi-m. Nhos pidi Efron, fidju di Zoar, 9 pa el bende-m se kavérna di Makpela. El ta fika na fin di se txon. Pa el bende-m na nhos frenti, pa kel valor di prata ki el bale, asi pa N pode ten un lugar ki ta sirbi di sipultura.”
10 Efron staba xintadu na meiu di kes fidju di Ete. Nton Efron, kel itita, responde Abraon na frenti di kes fidju di Ete i na frenti di tudu kes ki staba ta entra na porton di sidadi: 11 “Nau, nha sinhor! Nho obi-m. N ta da nho kel txon i tanbê kel kavérna ki ten na el. N ta da nho el na frenti di kes fidju di nha povu. Intera mudjer di nho.” 12 Nton, Abraon inbaxa na frenti di kes algen di kel téra 13 i el fla Efron na frenti di kes algen: “Favor, obi-m! N ta da-u pa kel txon kel valor di prata ki el bale. Toma-l, pa N pode intera nha mudjer na el.”
14 Nton, Efron responde Abraon: 15 “Nho obi-m sinhor. Kel txon li ta bale 400 pésa di prata,* má kel-li é kuzê pa mi ô pa nho? Pur isu, nho intera mudjer di nho.” 16 Abraon obi Efron, i el peza pa Efron kel valor di prata ki dja el flaba el na frenti di kes fidju di Ete, 400 pésa di prata,* sima kel pézu ki kes komersianti ta uzaba. 17 Nton, Efron bende kel txon di Makpela, ki ta fikaba na frenti di Manre. Kel txon, kel kavérna ki staba na el i tudu kes arvi ki staba na kel txon pasa ta ser di 18 Abraon, ki el kunpra na frenti di kes fidju di Ete, na frenti di tudu kes ki staba ta entra na porton di sidadi. 19 Dipôs di kel-li, Abraon intera Sara, se mudjer, na kavérna ki ta fika na txon di Makpela, na frenti di Manre, kel-li krê fla Ebron, na téra di Kanan. 20 Nton, kel txon i kel kavérna ki staba na kel txon dexa di ser di kes fidju di Ete i pasa ta ser di Abraon pa sirbi di sipultura.
24 Abraon dja staba ku txeu idadi, i Jeová abensua-l na tudu kuza. 2 Abraon fla se sérvu, kel más bédju di se kaza ki ta tomaba kónta di tudu kuza ki el tinha: “Favor, poi bu mô baxu di nha koxa 3 i N sta ben pô-u ta jura pa Jeová, kel Deus di séu i kel Deus di téra, ma bu ka ta ranja pa nha fidju un mudjer na meiu di kes fidju-fémia di kes kananeu, ki N sta moradu na ses meiu. 4 Má, bu debe bai na nha téra i la na meiu di nhas família bu ta skodje un mudjer pa Izaki, nha fidju.”
5 Má, kel sérvu pergunta-l: “I si kel mudjer ka krê ben ku mi pa kel téra li? N debe leba bu fidju pa kel téra di undi nho ben?” 6 Abraon responde-l: “Ka bu leba nha fidju pa la. 7 Jeová, kel Deus di séu, ki tra-m di kaza di nha pai i di téra di nhas família, i ki pâpia ku mi ta jura-m: ‘N ta da kel téra li pa bu disendenti’,* ta manda se anju na bu frenti, i di serteza la bu ta toma un mudjer pa nha fidju. 8 Má si kel mudjer ka krê ben ku bo, nton bu ta fika livri di kel juramentu li. Má ka bu leba nha fidju pa la.” 9 Nton, kel sérvu poi mô baxu di koxa di Abraon, se sinhor, i el jura ma el ta fazeba tudu kel ki Abraon fla.
10 Nton kel sérvu toma 10 kamelu di se sinhor i el bai. El leba ku el tudu tipu di prezentis di se sinhor. El viaja pa Mezopotámia, pa sidadi di Naor. 11 Kantu el txiga, el poi kes kamelu ku juelhu na txon na bera di un posu di agu ki ta fikaba fóra di sidadi. Staba kuazi ta fika noti, i éra kel óra la ki kes mudjer ta ba panhaba agu. 12 Nton el fla: “Jeová, Deus di nha sinhor Abraon, favor djuda-m pa N ten bon rezultadu oji i mostra bu amor lial pa nha sinhor Abraon. 13 N sta li di pé bera di un fonti di agu, i kes fidju-fémia di kes ómi di sidadi sta ta ben tra agu. 14 N ta pidi-u pa kel minina ki N fla: ‘Favor, inbaxa bu jaru di agu pa N pode bebe’, i ki responde: ‘Nho bebe, i tanbê N ta tra agu pa kamelus di nho’, pa ser kel ki bu skodje pa bu sérvu Izaki. Asi bu ta dexa-m sabe ma bu mostra bu amor lial pa nha sinhor.”
15 Antis di el kaba di pâpia, Rebeka ben ku se jaru riba di onbru. Rebeka éra fidju-fémia di Betuel, ki éra fidju di Milka. Milka éra mudjer di Naor, ki éra irmon di Abraon. 16 Rebeka éra un minina txeu bunita i el éra vírjen. Nunka ninhun ómi ka tevi relason seksual ku el. El dixi ti fonti, el intxi se jaru i dipôs el torna subi. 17 Kel sérvu kóre faxi pa inkontra ku el i el fla-l: “Favor, da-m un bokadinhu di agu ki bu tene na bu jaru.” 18 El responde: “Bebe, nha sinhor.” Nton el tra jaru di onbru faxi, el pega-l na mô i el dexa-l bebe. 19 Dipôs ki el da-l agu, el fla: “N ta tra agu tanbê pa kamelus di nho ti ki es fika sen sedi.” 20 Nton, el dispija se jaru faxi na bebedoru i el kóre txeu bês ti posu pa tra agu, i el kontinua ta tra agu pa tudu kes kamelu. 21 Duránti tudu kel ténpu, kel ómi fika kaladu ta djobe-l dimiradu, ta spera pa odja si Jeová abensuaba se viajen ô nau.
22 Kantu kes kamelu kaba di bebe, kel ómi da-l un argóla di oru pa narís ki ta pezaba kuazi 6 grama* i dôs pulsera di oru ki ta pezaba 114 grama,* 23 i el fla: “Favor fla-m li, abo é fidju di kenha? Ten lugar na kaza di bu pai pa nu pasa noti?” 24 Nton el fla-l: “Ami é fidju di Betuel, kel fidju ki Milka tevi ku Naor.” 25 Tanbê el fla: “Nu tene padja i txeu kumida pa animal i tanbê un lugar pa nhos pasa noti.” 26 Nton kel ómi inbaxa dianti di Jeová 27 i el fla: “Pa Jeová, kel Deus di nha sinhor Abraon lovadu, pamodi el ka bandona se amor lial i el mante se promésa pa nha sinhor. Jeová gia-m pa kaza di irmons di nha sinhor.”
28 I kel minina bai ta kóre pa ba konta kes kuza li pa kes algen di kaza di se mai. 29 Rebeka tinha un irmon ki txomaba Labon. Nton, Labon kóre pa bai djobe kel ómi ki staba djuntu di kel fonti. 30 Kantu el odja kel argóla pa narís i kes pulsera na mô di se irman i el obi Rebeka ta fla: “É si ki kel ómi fla”, Labon bai inkontra ku kel ómi, ki inda staba na ladu di kes kamelu djuntu di fonti. 31 Labon fla: “Ben, bo ki ten benson di Jeová. Pamodi ki bu sta paradu li fóra? Dja N pripara kaza i un lugar pa kes kamelu.” 32 Nton kel ómi entra na kaza, i el* tra kes séla di kes kamelu i el da-s padja i kumida. Tanbê el leba agu pa kel ómi i pa kes ki staba ku el laba ses pé. 33 Má kantu es da-l algun kuza pa el kume, el fla: “N ka ta kume timenti N ka fla kel ki N tene pa N fla nhos.” Pur isu Labon fla-l: “Pâpia!”
34 Nton el fla: “Ami é sérvu di Abraon. 35 Jeová abênsua nha sinhor txeu. El da-l txeu rikéza. El da-l ovelha i vaka, prata i oru, sérvus i sérvas, kamelu i buru. 36 Tanbê, kantu Sara, mudjer di nha sinhor, staba algen grandi, el da-l un fidju. I nha sinhor ta ben da se fidju tudu kel ki el ten. 37 Nton nha sinhor pô-m ta jura: ‘Ka bu skodje na es téra ki N sta ta mora un di kes fidju-fémia di kes kananeu pa ser mudjer di nha fidju. 38 Má, bai pa kaza di nha pai i di nha família, i la bu debe skodje un mudjer pa nha fidju.’ 39 Má N pergunta nha sinhor: ‘I si kel mudjer ka krê ben ku mi?’ 40 El fla-m: ‘Jeová, ki é kel ki N ta sirbi, ta manda se anju ku bo i di serteza el ta djuda-u ten bon rezultadu na bu viajen. Skodje pa nha fidju un mudjer di nha família i di kaza di nha pai. 41 Bu ta fika livri di kel juramentu ki bu faze-m si bu bai na nha família i es ka da-u el. Asi bu ta fika livri di bu juramentu.’
42 “Oji, kantu N txiga na fonti, N fla: ‘Jeová, kel Deus di nha sinhor Abraon, si é di vontadi di nho pa nha viajen ten bon rezultadu, 43 poi pa kel-li kontise. N sta li di pé djuntu di fonti. Óras ki un minina ben tra agu, N ta fla-l: “Favor, dexa-m bebe un bokadinhu di agu di bu jaru.” 44 I si el responde-m: “Bebe, i tanbê N ta tra agu pa bus kamelu”, pa kel mudjer li ser kel ki Jeová skodje pa fidju di nha sinhor.’
45 “Antis di N tirmina di pâpia déntu mi, Rebeka staba ta ben ku se jaru riba di onbru. El dixi ti fonti i el kumesa ta tra agu. Nton N fla-l: ‘Favor, da-m un bokadinhu di agu.’ 46 I kel óra el tra se jaru di onbru i el fla: ‘Bebe i tanbê N ta da bus kamelu agu.’ Nton N bebe i tanbê el da kes kamelu agu. 47 Dipôs N pergunta-l: ‘Abo é fidju di kenha?’ El responde-m: ‘Ami é fidju di Betuel, kel fidju ki Milka tevi ku Naor.’ Nton, N pô-l argóla na se narís i pulsera na se mô. 48 I N inbaxa dianti di Jeová i N lova Jeová, kel Deus di Abraon nha sinhor, ki gia-m na kaminhu ki N debe baba, asi pa N toma fidju-fémia di irmon di nha sinhor pa se fidju. 49 Gósi nhos fla-m si nhos krê mostra amor lial i kunpri kel ki nha sinhor pidi,* sinon nhos fla-m tanbê pa N pode sabe ki kaminhu N ta toma.”*
50 Nton Labon i Betuel responde: “Kel-li ta ben di Jeová. Nu ka pode fla-u nen sin nen nau.* 51 Ali Rebeka li. Toma-l i nhos bai, i pa el bira mudjer di fidju di bu sinhor, sima Jeová fla.” 52 Kantu sérvu di Abraon obi kuzê ki es fla, el inbaxa kel óra dianti di Jeová. 53 I kel sérvu kumesa ta tra kuzas di prata i di oru i ropa i el da-s pa Rebeka. Tanbê, el da kuzas di valor pa se irmon i pa se mai. 54 Dipôs di kel-li, el ku kes ómi ki staba ku el kume i es bebe, i es pasa noti la.
Kantu el labanta di palmanhan, el fla: “Nhos dexa-m bai pa nha sinhor.” 55 Se irmon i se mai fla-l: “Dexa Rebeka fika ku nos peloménus 10 dia. Dipôs el pode bai.” 56 Má el fla-s: “Ka nhos pô-m ta spera, pamodi Jeová poi nha viajen ten bon rezultadu. Nhos dexa-m bai, pa N pode volta pa nha sinhor.” 57 Nton es fla: “Nu txoma Rebeka i nu pergunta-l.” 58 Es txoma Rebeka i es pergunta-l: “Bu ta bai ku kel ómi li?” El responde: “N ta bai sin.”
59 Nton, es dexa ses irman Rebeka i kel mudjer ki daba el mama* bai djuntu ku kel sérvu di Abraon i kes ómi ki staba ku el. 60 I es abênsua Rebeka i es fla-l: “Nos irman, pa bu bira milhon,* i pa bus disendenti toma sidadi* di kes algen ki ta odia-s.” 61 Nton Rebeka i se sérvas pripara, es monta na kamelu i es bai ku kel ómi. Nton kel sérvu bai i el leba Rebeka djuntu ku el.
62 Izaki staba ta ben na direson di Bier-Lai-Roi, pamodi el staba ta mora na téra di Negebe. 63 El staba ta pâsia na kanpu pa midita kantu staba kuazi ta fika noti. Kantu el djobe, el odja kes kamelu ta txiga! 64 Kantu Rebeka djobe, el odja Izaki i el dixi faxi di kamelu. 65 Nton, el pergunta kel sérvu: “Ken ki é kel ómi la ki sta anda na kanpu pa ben inkontra ku nos?” Kel sérvu responde: “É nha sinhor.” Nton, el panha se véu pa el kubri ku el. 66 I kel sérvu fla Izaki tudu kuza ki el fazeba. 67 Dipôs di kel-li, Izaki leba-l pa ténda di Sara, se mai. El toma Rebeka pa ser se mudjer. Izaki fika paxonadu pa Rebeka i el atxa konsolu dipôs ki el perde se mai.
25 Abraon torna kaza, i nómi di se mudjer éra Ketura. 2 Ku ténpu Ketura tevi Zinran, Jokzan, Medan, Midian, Isbaki i Suá.
3 Jokzan éra pai di Sabá i Dedan.
Kes fidju di Dedan éra kes asurin, kes letuzin i kes leumin.
4 Kes fidju di Midian éra Efá, Efer, Anoki, Abidá i Elda.
Tudu kes-li éra fidjus di Ketura.
5 Dipôs Abraon da Izaki tudu kuza ki el tinha, 6 má Abraon da kes fidju ki el tevi ku se konkubinas prezenti. Nton, timenti inda el staba bibu, el manda-s pa lésti, pa lonji di Izaki se fidju, pa téra di orienti. 7 Abraon vive 175 anu. 8 Nton, Abraon da se últimu folgu i el móre na un bon bedjisa, bédju i kontenti, i el diskansa ku se gentis grandi.* 9 Se fidjus Izaki i Ismael intera-l na kavérna di Makpela ki ta fika na frenti di Manre, na txon di Efron, fidju di Zoar, kel itita. 10 Kel-li éra kel txon ki Abraon kunpraba na kes fidju di Ete. Abraon interadu la djuntu ku Sara, se mudjer. 11 Dipôs ki Abraon móre, Deus kontinua ta abênsua Izaki, se fidju, i Izaki ta moraba pértu di Bier-Lai-Roi.
12 Kel-li é stória di Ismael, fidju ki Abraon tevi ku Agar, ki éra di Ijitu i sérva di Sara.
13 Kel-li é kes nómi di kes fidju di Ismael, di akordu ku ses família: kel primeru fidju di Ismael éra Nebaiote, dipôs Kedar, Adbel, Mibzon, 14 Misma, Dumá, Masa, 15 Adade, Tema, Jetur, Nafis i Kedema. 16 Kes-li é kes fidju di Ismael, i kes-li é ses nómi di akordu ku ses vila i di akordu ku ses kanpamentu. Es éra kes 12 xéfi di akordu ku ses grupu di família. 17 Ismael vive 137 anu. Dipôs, el da se últimu folgu i el móre, i el diskansa ku se gentis grandi.* 18 Ses disendenti ta moraba na kes zóna di Avilá, pértu di Sur, ki ta fika pértu di Ijitu ti Asíria. El fika ta vive pértu di tudu se irmons.*
19 Kel-li é stória di Izaki, fidju di Abraon.
Abraon éra pai di Izaki. 20 Izaki tinha 40 anu kantu el kaza ku Rebeka, ki éra fidju-fémia di Betuel, kel arameu di Padan-Aran, i irman di Labon, kel arameu. 21 Izaki ta inploraba* Jeová pa djuda se mudjer pamodi el ka ta pode tinha fidju. Nton, Jeová obi se pididu i Rebeka, se mudjer, fika grávida. 22 I kes fidju ki staba déntu di el kumesa ta luta ku kunpanheru, pur isu el fla: “Si é si, pakê ki N sta kontinua bibu?” Nton, el pergunta Jeová sobri kel-li. 23 I Jeová fla-l: “Déntu bo sta dôs nason, i dôs povu ta ben sai di bo. Un nason ta ser más fórti di ki kel otu i kel más bédju ta ben sirbi kel más novu.”
24 Kantu txiga óra di el ten fidju, es odja ma tinha jémiu na se bariga. 25 Nton, kel primeru sai i el éra tudu brumedju i se korpu interu ta parseba sima un ropa fetu di kabelu di animal, pur isu es txoma-l di Izaú.* 26 Dipôs sai se irmon i se mô staba ta pega kalkanhada di Izaú, pur isu es txoma-l di Jakó.* Izaki tinha 60 anu kantu se mudjer tevi fidju.
27 Kes rapazinhu kria. Izaú bira un bon kasador, un ómi di kanpu, má Jakó éra un ómi ki ka tinha ninhun kulpa i el ta moraba na ténda. 28 Izaki ta amaba Izaú pamodi el ta kasaba i el ta lebaba el karni pa el kume, má Rebeka ta amaba Jakó. 29 Un dia, timenti Jakó staba ta kuzinha lentilha, Izaú txiga di kanpu stafadu. 30 Nton Izaú fla Jakó: “Faxi, favor, da-m un bokadinhu* di kel bu lentilha brumedju,* pamodi N sta stafadu!”* É pamodi kel-li ki el podu nómi di Edon.* 31 Nton Jakó fla-l: “Primeru bende-m bu direitu di primeru fidju!” 32 I Izaú responde-l: “Ale-m li kuazi ta móre! Pa kuzê ki direitu di primeru fidju ta sirbi-m?” 33 Jakó fla-l: “Jura primeru!” Nton, el jura i el bende Jakó se direitu di primeru fidju. 34 Jakó da Izaú pon ku lentilha, el kume, el bebe, dipôs el labanta i el bai se kaminhu. Asi Izaú dispreza direitu di primeru fidju.
26 Tevi un fómi na kel téra, alén di kel fómi ki tevi na ténpu di Abraon. Pur isu Izaki bai na Abimeleki, rei di kes filisteu, na Jerar. 2 Nton Jeová parse pa el i el fla-l: “Ka bu dixi pa Ijitu. Mora na téra ki N ta mostra-u. 3 Kontinua ta mora na kel téra li sima stranjeru, i N ta kontinua ku bo i N ta abensua-u, pamodi N ta ben da-u abo i bus disendenti* tudu kes téra li, i N ta kunpri kel juramentu ki N faze Abraon, bu pai: 4 ‘N ta bira bus disendenti txeu sima strélas na séu i N ta da tudu kes téra li pa bus disendenti, i tudu nason di téra ta ben ten un benson pa es através di bus disendenti’, 5 pamodi Abraon obi nha vós i el kontinua ta kunpri kes kuza ki N fla, nhas órdi i nhas lei.” 6 Nton Izaki kontinua ta mora na Jerar.
7 Óras ki kes ómi di kel lugar ta perguntaba el sobri se mudjer, el ta respondeba: “El é nha irman.” El tinha medu di fla-s: “El é nha mudjer”, pamodi el ta pensaba: “Kes ómi di kel lugar li pode mata-m pamodi Rebeka”, pamodi el éra txeu bunita. 8 Dipôs di algun ténpu, Abimeleki, rei di kes filisteu, staba ta djobe pa janéla i el odja Izaki ta brasa Rebeka, se mudjer. 9 Kel óra, Abimeleki txoma Izaki i el fla-l: “Afinal el é bu mudjer! Pamodi ki bu fla-m: ‘El é nha irman’?” Nton Izaki responde-l: “N staba ku medu ma es ta mataba mi pamodi el.” 10 Má Abimeleki kontinua ta fla: “Kel-li é kuzê ki bu faze ku nos? Éra fásil pa un algen di nos povu detaba ku bu mudjer, i bu ta trazeba kulpa riba nos!” 11 Nton Abimeleki da se povu interu kel órdi li: “Ken ki toka na kel ómi li i na se mudjer di serteza ta matadu!”
12 Izaki kumesa ta símia na kel lugar, i na kel anu el panha 100 bês más txeu di ki kel ki el símia, pamodi Jeová staba ta abensua-l. 13 Izaki bira riku i el kontinua ta ten kada bês más kuza ti ki el fika ku txeu rikéza. 14 El ranja txeu ovelha i txeu boi i un grupu grandi di sérvu, i kes filisteu kumesa ta xinti invéja di el.
15 Nton, kes filisteu panha téra i es tapa tudu kes posu ki sérvus di Abraon, se pai, kobaba kantu el staba bibu. 16 Nton, Abimeleki fla Izaki: “Sai di pértu di nos, pamodi dja bu bira mutu más fórti di ki nos.” 17 Pur isu, Izaki muda di la i el arma kanpamentu na vali di Jerar i el fika ta mora la. 18 Izaki torna koba kes posu ki es kobaba na ténpu di Abraon, se pai, má ki kes filisteu tapaba dipôs ki Abraon móre, i el pô-s kes nómi ki se pai poba es.
19 Kantu sérvus di Izaki staba ta koba na kel vali, es atxa un posu ki tinha un nasenti di agu. 20 I kes pastor di Jerar kumesa ta diskuti ku kes pastor di Izaki, ta fla-s: “Es agu é di nos!” Pur isu, Izaki poi kel posu nómi di Ezeki,* pamodi es diskuti ku Izaki. 21 I es kumesa ta koba otu posu, má es kumesa ta diskuti pamodi kel posu la tanbê. Nton el pô-l nómi di Sitna.* 22 Dipôs, el muda pa otu lugar i el koba otu posu, má es ka diskuti pamodi kel posu la. Pur isu el pô-l nómi di Reubote* i el fla: “É pamodi gósi Jeová da-nu lugar avontádi i el pô-nu ta bira txeu na kel téra li.”
23 Di la el subi pa Berseba. 24 Na kel noti Jeová parse pa el i el fla-l: “Ami é Deus di Abraon, bu pai. Ka bu xinti medu, pamodi N sta ku bo. N ta ben abensua-u i N ta poi bus disendenti ta bira txeu pamodi Abraon nha sérvu.” 25 Nton, el faze un altar la i el invoka nómi di Jeová. Izaki arma se ténda la, i se sérvus koba un posu la.
26 Dipôs, Abimeleki sai di Jerar i el bai na el djuntu ku Auzate, se konsedjeru, i Fikol, xéfi di se trópas. 27 Nton Izaki pergunta-s: “Pamodi ki nhos ben djobe-m, dja ki nhos ta odia-m i nhos manda-m pa lonji di nhos?” 28 Nton es responde-l: “Nu odja klaru ma Jeová sta ku bo. Pur isu nu fla: ‘Favor, nu faze un juramentu,* i dexa-nu faze un kontratu ku bo: 29 bu ka ta faze ninhun kuza mariadu kóntra nos, sima nos nu ka faze-u ninhun kuza mariadu, pamodi nu faze-u sô kuzas dretu kantu nu manda-u bai bu kaminhu na pas. Gósi bo é kel abensuadu di Jeová.’” 30 Nton el faze-s un fésta, es kume i es bebe. 31 Kel otu dia di palmanhan es labanta sédu i es faze kunpanheru un juramentu. Dipôs di kel-la, Izaki dispidi di es i es bai ses kaminhu na pas.
32 Na kel dia, kes sérvu di Izaki ba fla-l sobri kel posu ki es kobaba i es fla-l: “Nu atxa agu!” 33 Nton el txoma kel posu di Siba. I é pur isu ki nómi di kel sidadi é Berseba ti dia di oji.
34 Kantu Izaú tinha 40 anu el kaza ku Judite, fidju-fémia di Beeri, kel itita, i tanbê Bazemate, fidju-fémia di Elon, kel itita. 35 Kes mudjer li ta trazeba Izaki ku Rebeka txeu disgostu.*
27 Kantu Izaki dja staba algen grandi i el ka sta odjaba mutu dretu pamodi se odju staba fraku, el txoma Izaú, se fidju más bédju, i el fla-l: “Nha fidju!” El responde-l: “Ale-m li!” 2 I Izaki fla: “Dja N sta bédju. N ka sabe ki dia ki N ta móre. 3 Pur isu, favor, panha bus arma, bus flexa i bu arku,* i bai pa kanpu pa kasa un animal pa mi. 4 Dipôs faze un kumida sábi, sima N gosta i traze-m el. N ta kume-l asi pa N* pode abensua-u antis di N móre.”
5 Má, Rebeka staba ta obi kuzê ki Izaki staba ta fla Izaú, se fidju. Nton, Izaú bai pa kanpu pa ba kasa algun animal pa traze. 6 Rebeka fla Jakó, se fidju: “Gósi li N obi bu pai ta fla Izaú, bu irmon: 7 ‘Traze-m algun animal ki bu kasa i faze-m un kumida sábi. Dipôs N ta kume i N ta pode abensua-u dianti di Jeová antis di N móre.’ 8 I gósi, nha fidju, obi ku atenson i faze sima N sta ta fla-u. 9 Favor, bai na undi ki kes animal sta i traze-m dôs di kes midjór kabritu pa N pode faze un kumida sábi pa bu pai, sima el gosta. 10 Dipôs bu ta leba-l pa bu pai kume, asi pa el pode abensua-u antis di el móre.”
11 Jakó fla Rebeka, se mai: “Má Izaú, nha irmon, é un ómi kabeludu, i nha péli é lizu. 12 I si nha pai pô-m mô? Di serteza ta parse ma N sta ta faze-l trósa, i N ta resebe un maldison envês di un benson.” 13 Se mai fla-l: “Nha fidju, pa kai riba mi kel maldison ki éra pa bo. Sô faze kel ki N sta manda-u, bai i traze-m es.” 14 Pur isu, el bai panha-s i el leba-s pa se mai, i se mai faze un kumida sábi, sima se pai ta gostaba. 15 Dipôs Rebeka panha kes midjór ropa di Izaú, ki staba na kaza, i el bisti Jakó, se fidju más novu, ku es. 16 Tanbê el pô-l kes kabelu di kabritu na mô i na kel párti di piskôs ki el ka tinha kabelu. 17 Nton el da Jakó, se fidju, kel kumida sábi i pon ki el fazeba.
18 Dipôs, el entra undi ki se pai staba i el fla: “Nha pai!” I Izaki fla-l: “Ale-m li! Abo é kenha, nha fidju?” 19 Jakó fla se pai: “Ami é Izaú, kel primeru fidju di nho. N faze sima nho fla-m. Favor, nho xinta i nho kume kel animal ki N kasa, asi pa nho* pode abensua-m.” 20 Má Izaki fla se fidju: “Modi ki bu atxa-l faxi si, nha fidju?” El responde: “É pamodi Jeová, kel Deus di nho, ki traze-m el.” 21 Nton Izaki fla Jakó: “Favor nha fidju, txiga más pértu pa N pode pô-u mô, asi pa N sabe si bo é nha fidju Izaú ô nau.” 22 Nton Jakó txiga más pértu di Izaki, se pai. Izaki pô-l mô i el fla-l: “Bu vós é sima vós di Jakó, má bu mô é sima mô di Izaú.” 23 El ka rekonhese-l pamodi se mô staba ku kabelu sima mô di Izaú, se irmon. Nton el abensua-l.
24 Dipôs Izaki pergunta-l: “Abo é nha fidju Izaú mê?” El responde-l: “Sin.” 25 Izaki fla-l: “Nha fidju, traze-m un bokadinhu di kel animal ki bu kasa pa N kume, i dipôs N* ta abensua-u.” I Jakó sirbi-l i el kume. El leba-l vinhu i el bebe. 26 Nton Izaki, se pai, fla-l: “Favor nha fidju, txiga más pértu i da-m un beju.” 27 Jakó txiga pértu di el i el da-l beju, i se pai xinti txeru di se ropa. Nton el abensua-l i el fla-l:
“Odja, txeru di nha fidju é sima txeru di kanpu ki Jeová abênsua. 28 Pa Deus verdaderu da-u orbadju di séu i kes txon ki ta da txeu kumida, txeu serial i vinhu novu. 29 Pa povu sirbi-u, i pa nasons inbaxa bu dianti. Pa bu bira sinhor di bus irmon, i pa kes fidju di bu mai inbaxa bu dianti. Tudu kes ki maldisua-u ta ser maldisuadu, i tudu kes ki abensua-u ta ser abensuadu.”
30 Lógu ki Izaki tirmina di abênsua Jakó, i lógu ki Jakó sai di undi ki se pai Izaki staba, se irmon Izaú volta di kasa. 31 Tanbê el pripara un kumida sábi i el leba se pai, i el fla se pai: “Nha pai, labanta i kume kuzê ki fidju di nho kasa, asi pa nho* pode abensua-m.” 32 Nton Izaki, se pai, fla-l: “Abo é kenha?” Izaú responde: “Ami é Izaú, kel primeru fidju di nho.” 33 I Izaki kumesa ta treme txeu, i el fla: “Nton ken ki bai kasa animal i traze-m? N kume-l antis di bu txiga i N abensua-l. Di serteza el ta ser abensuadu!”
34 Kantu Izaú obi kuzê ki se pai fla-l, el kumesa ta grita riju di disgostu i el fla se pai: “Nha pai, abensua-m, abensua-m tanbê!” 35 Má el fla: “Bu irmon ben i el ingana-m pa el pode ten kel benson ki éra pa bo.” 36 Nton Izaú fla: “É pur isu ki el txoma Jakó,* pamodi el toma-m nha lugar dôs bês. Dja el toma nha direitu di primeru fidju, i gósi dja el toma nha benson!” Dipôs el pergunta-l: “Nho ka guarda ninhun benson pa mi?” 37 Má Izaki responde Izaú: “N fla-l ma el ta ser bu sinhor, N da-l tudu se irmons pa ser se sérvu i N da-l serial i vinhu novu. Kuzê más ki N pode faze pa bo, nha fidju?”
38 Izaú fla se pai: “Nha pai, nho ka ten más ninhun benson? Nha pai abensua-m, abensua-m tanbê!” I Izaú kumesa ta txora i ta grita. 39 Nton Izaki responde-l:
“Odja, bu ta ba mora lonji di kes txon ki ta da txeu kumida, i lonji di orbadju ki ta fika dibaxu di séu. 40 I bu ta ba vive di spada i bu ta sirbi bu irmon. Má óras ki bu ka sta aguenta más, bu ta tra se kanga* di bu piskôs.”
41 Má Izaú fika ku rankor di Jakó pamodi benson ki se pai daba el, i Izaú ta flaba déntu di el: “Nha pai sta kuazi ta móre. Dipôs di kel-li N ta mata Jakó, nha irmon.” 42 Kantu es konta Rebeka kuzê ki Izaú fla, lógu el manda txoma Jakó, se fidju más novu, i el fla-l: “Odja! Bu irmon Izaú sta faze planu pa mata-u pa el pode vinga di bo.* 43 Pur isu, nha fidju, faze sima N sta fla-u. Fuji faxi pa kaza di Labon, nha irmon, na Aran. 44 Fika ta mora ku el pa un ténpu ti ki raiba di bu irmon pasa, 45 ti ki raiba di bu irmon bira más poku i el skese kuzê ki bu faze-l. Dipôs N ta manda aviza-u pa bu volta. Pamodi ki N ten ki perde nhos dôs na un dia?”
46 Dipôs Rebeka fla Izaki: “N ta ôdia nha vida pamodi kes fidju-fémia di Ete. Si Jakó kaza ku un di kes fidju-fémia di Ete, sima kes fidju-fémia di kel téra li, pa kuzê ki N meste vive?”
28 Nton Izaki txoma Jakó, el abensua-l i el da-l kel órdi li: “Ka bu kaza ku kes fidju-fémia di Kanan. 2 Bai pa Padan-Aran na kaza di Betuel, pai di bu mai, i kaza ku un di kes fidju-fémia di Labon, ki é irmon di bu mai. 3 Kel Deus Tudu-Poderozu ta abensua-u, el ta da-u fidju i el ta pô-u ta bira txeu, i di serteza bu ta ben bira pai di txeu povu. 4 I el ta ben da-u, abo i bus disendenti,* kel benson di Abraon, pa bu toma kel téra ki bu sta ta mora na el sima stranjeru, kel téra ki Deus da Abraon.”
5 Nton Izaki manda Jakó pa bai, i el bai pa Padan-Aran. El bai atxa Labon, fidju di Betuel, kel arameu, i irmon di Rebeka, mai di Jakó i Izaú.
6 Izaú odja ma Izaki abênsua Jakó i el manda-l pa Padan-Aran, pa el ba ranja un mudjer la i ma kantu el abensua-l, el da-l kel órdi li: “Ka bu kaza ku kes fidju-fémia di Kanan”. 7 Tanbê el odja ma Jakó obi ku se pai i ku se mai i el bai pa Padan-Aran. 8 Nton Izaú da kónta ma Izaki, se pai, ka gostaba di kes fidju-fémia di Kanan. 9 Pur isu, fóra kes mudjer ki Izaú tinha, el bai na Ismael fidju di Abraon i el kaza ku Malate, fidju-fémia di Ismael i irman di Nebaiote.
10 Jakó sai di Berseba i el bai pa Aran. 11 Kantu el txiga na un sértu lugar, el pripara pa el pasa noti la dja ki sol dja kanbaba. Nton el panha un di kes pédra di kel lugar i el pô-l baxu di kabésa i el deta la. 12 I el tevi un sonhu. El odja un skada ki staba na téra i ki ta txigaba ti séu, i kes anju di Deus staba ta subi i ta dixi na el. 13 I Jeová staba pa riba di el, i el fla-l:
“Ami é Jeová, Deus di Abraon, bu pai, i Deus di Izaki. N ta ben da-u abo i bu disendenti, kel téra ki bu sta detadu na el. 14 Di serteza bu disendenti ta ben bira sima granzinhu di pó di téra, i bu ta ben spadja pa oésti i pa lésti, pa nórti i pa sul, i tudu família di téra di serteza ta ben abensuadu através di bo i através di bu disendenti. 15 N sta ku bo, N ta proteje-u pa undi ki bu bai i N ta torna traze-u pa es téra. N ka ta dexa-u ti ki N faze kel ki N promete-u.”
16 Dipôs Jakó korda i el fla: “Di serteza Jeová sta na kel lugar li, i N ka sabia di kel-li.” 17 El fika ku medu i el fla: “Kel-li é ka kalker lugar! El é sagradu. Sô pode ser kaza di Deus i kel-li é porton di séu.” 18 Nton Jakó labanta sédu palmanhan, el panha kel pédra ki el poba kabésa riba di el, el pô-l di pé sima un pilar i el baza óliu riba di el. 19 Nton el txoma kel lugar di Betel,* má antis kel sidadi txomaba Lus.
20 I Jakó faze kel promésa li: “Si Deus kontinua ku mi i proteje-m duránti nha viajen, si el da-m pon pa N kume i ropa pa N bisti 21 i N volta pa kaza di nha pai na pas, nton Jeová di serteza ta prova ma el é nha Deus. 22 Kel pédra li ki N poi sima un pilar ta ben bira kaza di Deus, i sen falta N ta ben da-u un désimu di tudu kel ki bu da-m.”
29 Dipôs, Jakó kontinua se viajen i el bai pa téra di kes algen di orienti.* 2 Nton, el odja un posu na kanpu i três ribanhu di ovelha detadu djuntu di el, pamodi es ta kustuma daba kes ovelha agu di kel posu. Riba bóka di kel posu tinha un pédra grandi. 3 Óras ki tudu kes ribanhu ta djuntaba la, kes pastor ta rolaba kel pédra di bóka di kel posu i es ta daba kes ribanhu agu, i dipôs es ta torna poba kel pédra riba di kel posu.
4 Jakó pergunta-s: “Nhas irmon, anhos é di undi?” Es responde-l: “Nos é di Aran.” 5 El pergunta-s: “Nhos konxe Labon, nétu di Naor?” Es responde-l: “Nu konxe-l.” 6 Nton el pergunta-s: “El sta dretu?” Es responde-l: “El sta dretu. Ale se fidju-fémia, Rakel, ta ben ku ovelha!” 7 Jakó fla: “Inda sta meiu-dia. Ka txiga óra di djunta kes ribanhu. Nhos da kes ovelha agu i dipôs nhos leba-s pa ba kume.” 8 Nton es fla-l: “Nu ka pode faze kel-li. Nu ten ki spera ti ki tudu ribanhu djuntadu i kel pédra tradu riba di kel posu. Sô dipôs é ki nu pode da kes ovelha agu.”
9 Timenti el staba ta pâpia ku es, Rakel txiga ku kes ovelha di se pai, pamodi el éra pastora. 10 Kantu Jakó odja Rakel, fidju-fémia di Labon, ki éra irmon di se mai, i kes ovelha di Labon, Jakó bai faxi, el rola kel pédra ki staba riba di kel posu i el da kes ovelha di Labon, irmon di se mai, agu. 11 Dipôs, Jakó kunprimenta Rakel ku un beju i el kumesa ta txora riju. 12 Jakó konta Rakel ma el éra família* di se pai i ma el éra fidju di Rebeka. I Rakel kóre pa ba konta se pai.
13 Lógu ki Labon obi ma Jakó, fidju di se irman staba la, el kóre pa ba atxa-l. El brasa-l, el kunprimenta-l ku un beju i el leba-l pa se kaza. I Jakó konta Labon tudu kuza ki kontise ku el. 14 Labon fla-l: “Abo é sangi di nha sangi própi.”* Nton Jakó fika ku el un mês interu.
15 Nton Labon fla Jakó: “Sô pamodi bo é nha família,* bu ta trabadja pa mi di grasa? Fla-m, kantu ki é pa N paga-u?” 16 Labon tinha dôs fidju-fémia. Nómi di kel más grandi éra Lia i nómi di kel más nova éra Rakel. 17 Odju di Lia ka tinha brilhu, má Rakel bira un mudjer txeu bunita. 18 Jakó staba paxonadu pa Rakel, nton el fla Labon: “N ta trabadja 7 anu pa nho pa N fika ku Rakel, fidju-fémia más pikinoti di nho.” 19 Nton Labon fla-l: “É midjór N da-u el di ki N da-l pa otu ómi. Kontinua ta mora ku mi.” 20 I Jakó trabadja 7 anu pa Rakel, má pa el ta parseba sima si éra sô alguns dia pamodi amor ki el tinha pa el.
21 Nton, Jakó fla Labon: “Nha ténpu dja kaba, pur isu da-m nha mudjer pa N pode ten relason ku el.” 22 Nton, Labon djunta tudu kes ómi di kel lugar i el faze un fésta. 23 Má di noti, el rezolve leba Lia, se fidju-fémia, pa Jakó ten relason ku el. 24 Tanbê, Labon da se sérva Zilpa pa ser sérva di Lia, se fidju-fémia. 25 Di palmanhan Jakó odja ma éra Lia! Pur isu el fla Labon: “Kuzê ki nho faze-m? É ka pa Rakel ki N trabadja pa nho? Pamodi ki nho ingana-m?” 26 Labon responde: “Li nu ka ten kustumu di da kel fidju-fémia más pikinoti antis di kel primeru fidju. 27 Tirmina di komemora simana di kel mudjer li. Dipôs, N ta da-u tanbê kel otu mudjer si bu trabadja más 7 anu pa mi.” 28 Jakó faze si i el komemora simana di kel mudjer, i dipôs Labon da-l Rakel, se fidju-fémia, pa ser se mudjer. 29 Tanbê, Labon da se sérva Bila pa ser sérva di se fidju-fémia Rakel.
30 Nton Jakó tevi relason ku Rakel tanbê. El ta amaba Rakel más di ki Lia, i el trabadja más 7 anu pa Labon. 31 Nton, kantu Jeová odja ma Jakó ka ta amaba Lia,* el poi Lia ta fika grávida, má Rakel ka ta pode tinha fidju. 32 Nton Lia fika grávida i el tevi un fidju i el txoma-l di Ruben,* pamodi el fla: “É pamodi Jeová odja pa nha frónta, gósi nha maridu ta kumesa ta ama-m.” 33 El torna fika grávida i el tevi un fidju, i el fla: “É pamodi Jeová obi-m, dja ki nha maridu ka ta ama-m, pur isu el da-m kel-li tanbê.” Nton el txoma-l di Simion.* 34 El fika grávida otu bês i el tevi otu fidju i el fla: “Gósi nha maridu ta djunta ku mi pamodi N da-l três fidju.” Nton, el txomadu di Levi.* 35 I el fika grávida más un bês i el tevi un fidju i el fla: “Di es bês N ta lova Jeová.” Pur isu el txoma-l di Judá.* Dipôs di kel-la el para di ten fidju.
30 Kantu Rakel odja ma el ka daba Jakó ninhun fidju, el fika ku siumis di se irman i el kumesa ta fla Jakó: “Da-m fidju sinon N ta móre.” 2 Nton Jakó xatia ku Rakel, i el fla-l: “Bu ta atxa ma N sta na lugar di Deus, ki inpidi-u di ten fidju?” 3 Nton Rakel fla: “Ali nha skrava Bila. Ten relason ku el, pa el pode ten fidjus pa mi, asi tanbê N ta ten fidjus através di el.” 4 Nton el da-l Bila, se sérva, pa ser se mudjer, i Jakó tevi relason ku el. 5 Bila fika grávida i el da Jakó un fidju. 6 Nton Rakel fla: “Deus aji sima nha juís i tanbê el obi nha vós, pur isu el da-m un fidju.” Asi el txoma-l di Dan.* 7 Bila, sérva di Rakel, fika grávida otu bês i el da Jakó un sugundu fidju. 8 Nton Rakel fla: “N luta duru ku nha irman. I é mi ki ganha!” Pur isu el txoma-l di Naftali.*
9 Kantu Lia odja ma dja el paraba di ten fidju, el da se sérva Zilpa pa ser mudjer di Jakó. 10 I Zilpa, sérva di Lia, da Jakó un fidju. 11 Nton Lia fla: “Ami N ten txeu sórti!” Pur isu el txoma-l di Gade.* 12 Dipôs Zilpa, sérva di Lia, da Jakó un sugundu fidju. 13 Nton Lia fla: “N sta txeu kontenti! Kes mudjer* di serteza ta fla ma mi é filís.” Pur isu el txoma-l di Azer.*
14 Na ténpu di panha trigu, Ruben staba ta pâsia na kanpu i el atxa mandrágoras.* Nton el leba-s pa se mai Lia. I Rakel fla Lia: “Favor, da-m alguns mandrágora di bu fidju.” 15 Má Lia responde-l: “Bu toma-m nha maridu. Kel-la ka txiga-u? Gósi bu krê toma-m tanbê mandrágoras di nha fidju?” Nton Rakel fla: “Sta dretu. Oji di noti el ta bai deta ku bo si bu da-m mandrágoras di bu fidju.”
16 Kantu Jakó staba ta volta di kanpu di noti, Lia bai inkontra ku el i el fla-l: “É ku mi ki bu ta ten relason, pamodi N kunpra kel direitu li ku kes mandrágora di nha fidju.” Nton el deta ku el na kel noti. 17 I Deus obi Lia i el responde-l. El fika grávida i el da Jakó un kintu fidju. 18 Nton Lia fla: “Deus da-m nha pagamentu* pamodi N da nha sérva pa nha maridu.” Pur isu el txoma-l di Isakar.* 19 Lia torna fika grávida i el da Jakó un sestu fidju. 20 Nton Lia fla: “Deus da-m, sin, el da-m un bon prezenti. Gósi, nha maridu ta tolera-m, pamodi N da-l 6 fidju.” Pur isu el txoma-l di Zebulon.* 21 Dipôs el tevi un fidju-fémia i el txoma-l di Diná.
22 Dipôs Deus lenbra di Rakel. Deus obi se orason i el dexa-l fika grávida. 23 El fika grávida i el tevi un fidju. Nton el fla: “Deus tra-m nha vergónha!” 24 Nton el txoma-l di Juzé,* i el fla: “Jeová da-m más un fidju.”
25 Lógu dipôs ki Rakel tevi Juzé, Jakó fla Labon: “Dexa-m volta pa nha lugar i pa nha téra. 26 Da-m nhas mudjer i nhas fidju, ki N trabadja pa es, pa N pode bai nha kaminhu, pamodi nho sabe dretu modi ki N trabadja pa nho.” 27 Nton Labon fla-l: “Favor, N ta pidi-u pa bu fika ku mi. N intende através di kes sinal* ma Jeová sta ta abensua-m pamodi bo.” 28 Tanbê el fla: “Fla-m kantu ki é pa N paga-u, i N ta da-u.” 29 Pur isu Jakó fla-l: “Nho sabe dretu modi ki N trabadja pa nho i modi ki ribanhu di nho bira txeu pamodi mi. 30 Antis di N ben nho tinha poku ribanhu, má gósi es bira mutu más txeu, i Jeová sta abênsua nho désdi ki N txiga. Má ki ténpu ki N ta faze algun kuza pa nha família?”
31 Nton Labon pergunta-l: “Kuzê ki N debe da-u?” I Jakó responde-l: “Ka nho da-m nada! N ta torna pastora ribanhu di nho i N ta kuida di el, si nho faze kel ki N sta pidi nho. 32 Oji N ta bai pa ribanhu di nho. Nho sipara tudu kes ovelha ku mantxa ô pintadu, tudu kes karnerinhu kastanhu sukuru i tudu kes kabra pintadu ô ku mantxa. Di gósi pa dianti es ta ser nha pagamentu. 33 Na dia ki nho ben djobe pa nhas ribanhu nho ta odja si N kunpri kuzê ki N fla, si sta ku mi algun kabra ki ka ten mantxa ô ki ka é pintadu i algun karnerinhu ki é ka kastanhu sukuru nho pode fla ma N furta.”
34 Nton Labon fla: “Kel-li é dretu! Pa kontise sima bu fla.” 35 Nton na kel dia, Labon sipara kes bódi ki tinha risku i kes pintadu i tudu kes kabra ku mantxa i kes pintadu, tudu kes ki tinha algun kuza branku i tudu kes karnerinhu kastanhu sukuru, i el da se fidjus pa kuida di es. 36 Dipôs el poi un distánsia di três dia di viajen entri el i Jakó, i Jakó ta pastoraba kes otu ribanhu di Labon.
37 Nton Jakó panha kes vara verdi di storáki,* di pé di améndua i di plátanu.* El diskaska párti di kes vara i el dexa parse kel párti branku di kes vara. 38 Dipôs el poi kes vara ki el diskaska dianti di ribanhu, na kes lugar undi ki ribanhu ta ba bebeba agu, asi pa es fikaba na siu dianti di es óras ki es ba bebeba agu.
39 Asi kes ribanhu ta fikaba na siu dianti di kes vara, i es ta tinha fidju ku risku, ku mantxa i pintadu. 40 Nton Jakó sipara kes karnerinhu i el pô-s ta odja pa kes animal ku risku i kes animal kastanhu sukuru ki staba na ribanhus di Labon. Dipôs el sipara kes ribanhu ki el tinha i el ka mistura-s ku kes ribanhu di Labon. 41 I sénpri ki kes animal más fórti staba na siu, Jakó ta poba kes vara na kes lugar di bebe agu, asi pa kes ribanhu odja i pa es fikaba na siu pértu di kes vara. 42 Má óras ki kes animal éra más fraku, el ka ta poba kes vara la. Nton kes animal más fraku ta fikaba sénpri pa Labon, má kes más fórti ta fikaba pa Jakó.
43 I Jakó djunta txeu rikéza, i el ranja txeu ovelha i kabra, sérvus ku sérvas, kamelu i buru.
31 Nton Jakó obi ma kes fidju di Labon staba ta fla: “Jakó toma tudu kuza ki éra di nos pai, i el djunta tudu kel rikéza li na kusta di nos pai.” 2 I óras ki Jakó ta djobeba pa róstu di Labon, el ta odjaba ma Labon ka staba kontenti ku el más sima antis. 3 Dipôs Jeová fla Jakó: “Volta pa téra di bus gentis grandi i undi bu família sta, i N ta kontinua ku bo.” 4 Nton Jakó manda txoma Rakel ku Lia pa bai pa kanpu undi se ribanhu staba, 5 i el fla-s:
“Dja N odja ma nhos pai ka sta kontenti ku mi sima antis, má kel Deus di nha pai sta ku mi. 6 Nhos sabe dretu ma N trabadja pa nhos pai ku tudu nha forsa. 7 I nhos pai tenta ingana-m i el muda nha pagamentu 10 bês, má Deus ka dexa-l prujudika-m. 8 Si el ta flaba: ‘Kes animal ku mantxa ta ser bu pagamentu’, ribanhu interu ta pariba animal ku mantxa. Má si el ta flaba: ‘Kes animal ku risku ta ser bu pagamentu’, ribanhu interu ta pariba animal ku risku. 9 Di kel manera li, Deus ta tomaba ribanhu di nhos pai i el ta daba mi el. 10 Un bês kantu ribanhu staba na siu N tevi un sonhu. N odja ma kes bódi ki ta kubriba kes kabra éra ku risku, ku mantxa i pintadu. 11 Nton kel anju di Deus verdaderu fla-m na sonhu: ‘Jakó!’ N responde: ‘Ale-m li.’ 12 El kontinua ta fla: ‘Djobe, favor, i odja ma tudu kes bódi ki sta kubri kes kabra é ku risku, ku mantxa i pintadu, pamodi N odja tudu kuza ki Labon sta ta faze-u. 13 Ami é kel Deus verdaderu di Betel, undi bu baza óliu riba di un pilar i bu faze-m un promésa. Gósi labanta, sai di kel téra li i volta pa kel téra ki bu nase.’”
14 Nton Rakel ku Lia fla: “Ten algun kuza ki nu pode erda di kaza di nos pai? 15 Pur akazu pa el nos é ka sima stranjeru? El bende-nu i el gasta tudu dinheru ki el dadu pa nos. 16 Tudu rikéza ki Deus tra di nos pai é di nos i di nos fidjus. Pur isu, faze tudu kel ki Deus manda-u.”
17 Nton Jakó poi se fidjus i se mudjeris na kamelu, 18 i el leba tudu se ribanhu i tudu kes kuza ki el ranja na Padan-Aran, i el bai pa Izaki, se pai, na téra di Kanan.
19 Kantu Labon bai túskia ovelhas, Rakel furta kes terafin* di se pai ki staba na kaza. 20 Tanbê, Jakó foi más spértu ki Labon, kel arameu, pamodi el ka fla-l ma el staba ta bai se kaminhu. 21 El fuji i el trabesa riu Eufratis* ku tudu kel ki el tinha. I el bai pa kel lugar di Jiliade ki tinha montanha. 22 Na tirseru dia, Labon fladu ma Jakó fuji. 23 Pur isu, Labon leba se irmons* djuntu ku el i es bai tras di Jakó duránti 7 dia, i dipôs es alkansa-l na kel lugar di Jiliade ki tinha montanha. 24 Nton Deus parse pa Labon, kel arameu, di noti na un sonhu i el fla-l: “Toma kuidadu ku kuzê ki bu sta ba fla Jakó, ka ta inporta si é kuza dretu ô kuza mariadu.”
25 Jakó arma se ténda na monti, i Labon arma kanpamentu ku se irmons na kel lugar di Jiliade ki tinha montanha, asi Labon txiga pértu di Jakó. 26 Nton Labon fla Jakó: “Kuzê ki bu faze? Pamodi ki bu ingana-m i bu leba nhas fidju-fémia sima algen ki lebadu prézu na géra? 27 Pamodi ki bu ingana-m i bu fuji sukundidu sen fla-m nada? Si bu flaba mi, N pode dispidiba di bo ku alegria, ku múzika, ku panderu i ku arpa. 28 Má bu ka da-m xansi nen di da nhas nétu* i nhas fidju-fémia beju. Bu aji sima un algen dodu. 29 N pode prujudikaba bo, má Deus di bu pai pâpia ku mi onti di noti i el fla-m: ‘Toma kuidadu ku kuzê ki bu sta ba fla Jakó, ka ta inporta si é kuza dretu ô kuza mariadu.’ 30 N sabe ma bu krê volta pamodi bu tene sodadi di kaza di bu pai. Má pamodi ki bu furta nhas deus?”
31 Jakó responde Labon: “N sai sukundidu pamodi N tinha medu, i N pensa ma nho ta torna tomaba fidjus-fémia di nho aforsa. 32 Ken ki nho atxa ku kes deus di nho ka ta fika bibu. Dianti di nos irmons, nho djobe na kes kuza ki N ten, i leba kel ki é di nho.” Má Jakó ka sabia ma éra Rakel ki furtaba es. 33 Nton Labon entra na ténda di Jakó, na ténda di Lia i na ténda di kes dôs skrava, má el ka atxa-s. Dipôs el sai di ténda di Lia i el entra na ténda di Rakel. 34 Má Rakel dja panhaba kes imajen di kaza di se pai i dja el sukundiba es na séla* di kamelu ki kes mudjer ta uzaba, i el xinta riba di es. Nton Labon djobe ténda interu, má el ka atxa-s. 35 Nton el fla se pai: “Nha sinhor, ka nho xatia ku mi, pamodi N ka pode labanta dianti di nho, dja ki N sta ku kel kuza ki mudjer ta kustuma ten.” Nton, el kontinua ta djobe dretu, má el ka atxa kes imajen.
36 Pamodi kel-li Jakó fika xatiadu i el kumesa ta kritika Labon. El fla Labon: “Kuzê ki N faze mariadu? Ki pekadu ki N faze pa nho sta ta pirsigi-m ku raiba? 37 Gósi ki dja nho djobe tudu nhas kuza, kuzê ki nho atxa ki é di nho? Nho pô-l na frenti di nhas irmon i di irmons di nho, i pa es disidi entri nos dôs. 38 Na kes 20 anu ki N staba ku nho, kes ovelha i kes kabra di nho ka faze abortu, i nunka N ka kume kes karneru di ribanhu di nho. 39 N ka traze nho ninhun animal ki algun animal brabu kume. É mi ki ta pagaba kel pérda. Si un animal furtadu di dia ô si el furtadu di noti, nho ta kobraba mi el. 40 Di dia kalor ta tomaba kónta di mi i di noti N ta tremeba di friu, i N ka ta tinha sónu. 41 Dja ten 20 anu ki N sta na kaza di nho. N trabadja 14 anu pa nho pa kes dôs fidju-fémia di nho i 6 anu pa ribanhu di nho, i nho muda-m pagamentu 10 bês. 42 Si Deus di nha pai, ki é Deus di Abraon i Kel ki Izaki ten grandi ruspetu, ka staba ku mi, nho ta mandaba mi nha kaminhu ku mô vaziu. Deus odja nha frónta i trabadju duru di nha mô, i é pamodi kel-li ki el koriji* nho onti di noti.”
43 Nton Labon fla Jakó: “Kes-li é nhas fidju-fémia, kes-li é nhas nétu, kes animal li é di meu i tudu kes kuza ki bu sta ta odja é di meu i di nhas fidju-fémia. Kuzê ki N pode faze oji kóntra es i kóntra ses fidjus? 44 Má gósi ben, nu faze un kontratu mi ku bo, i kel kontratu ta sirbi di tistimunha entri nos.” 45 Nton Jakó panha un pédra i el pô-l di pé sima un pilar. 46 Dipôs Jakó fla se irmons: “Nhos panha pédra!” I es djunta pédra ti ki es faze un monti. Dipôs es kume riba di kel monti di pédra. 47 I Labon txoma kel lugar di Jegar-Saduta,* má Jakó txoma-l di Galiede.*
48 Nton Labon fla: “Oji kel monti di pédra li é tistimunha entri mi ku bo.” É pur isu ki Jakó txoma-l di Galiede, 49 i di Tori di Vijia, pamodi Labon fla: “Pa Jeová kontinua ta djobe mi ku bo óras ki nu fika lonji di kunpanheru. 50 Si bu maltrata nhas fidju-fémia i bu kumesa ta ranja otus mudjer alén di nhas fidju-fémia, sikrê ningen ka odja, lenbra ma Deus ta ser tistimunha entri mi ku bo.” 51 Labon kontinua ta fla Jakó: “Ali kel monti di pédra li, i tanbê kel pilar ki N poi di pé pa ser tistimunha entri mi ku bo. 52 Kel monti di pédra li é tistimunha, i kel pilar li é un kuza ki ta da tistimunhu, ma N ka ta pasa di kel monti di pédra li pa N prujudika-u i ma bu ka ta pasa di kel monti di pédra li i di kel pilar li pa bu prujudika-m. 53 Pa Deus di Abraon i Deus di Naor, ki é Deus di ses pai, julga-nu.” I Jakó jura pa Kel ki se pai Izaki tinha grandi ruspetu pa el.
54 Dipôs di kel-li, Jakó oferese un sakrifisiu na monti i el konvida se irmons pa kume pon. Nton es kume i es pasa noti na monti. 55 Má, Labon labanta sédu palmanhan, el da se nétus* i se fidjus-fémia beju i el abensua-s. Dipôs Labon volta pa se kaza.
32 Jakó kontinua se kaminhu, i kes anju di Deus inkontra ku el. 2 Lógu ki Jakó odja-s, el fla: “Kel-li é kanpamentu di Deus!” Pur isu, el txoma kel lugar di Manain.*
3 Nton, Jakó manda mensajerus se frenti pa Izaú, se irmon, ki staba na téra di Seir, kel tiritóriu* di Edon, 4 i el manda-s fla si: “É si ki nhos ta fla Izaú, nha sinhor: ‘É si ki bu sérvu Jakó fla: “N mora* ku Labon pa txeu ténpu ti gósi. 5 I N ranja boi, buru, ovelha, sérvus i sérvas. N sta manda fla nho kel-li, pa nho fika ta sabe i asi pa nho ka fika xatiadu ku mi más.”’”
6 Dipôs di algun ténpu, kes mensajeru volta pa Jakó i es fla: “Nu bai na bu irmon Izaú, i gósi el sta ben inkontra ku bo ku 400 ómi.” 7 Jakó fika ku txeu medu i fadigadu. Pur isu, el dividi kes algen ki staba ku el na dôs grupu i tanbê el dividi kes ovelha, kes boi i kes kamelu. 8 El fla: “Si Izaú ataka un grupu, kel otu grupu ta pode skapa.”
9 Dipôs di kel-li Jakó fla: “Ó Deus di nha pai Abraon i Deus di nha pai Izaki, ó Jeová, abo ki fla-m: ‘Volta pa bu téra i téra di bus família, i N ta trata-u dretu’, 10 N ka merese tudu kel amor i tudu lialdadi ki bu mostra pa bu sérvu, pamodi kantu ki N trabesa Jurdon N tinha sô nha pó, má gósi dja N bira dôs grupu grandi. 11 N ta pidi-u pa bu salva-m di mô di Izaú, nha irmon, dja ki N tene medu di el, pamodi el pode ben i ataka-m ami ku nhas fidju i ses mai. 12 I bu fla: ‘Di serteza N ta trata-u dretu i N ta bira bu disendenti* sima kes gran di areia di mar, ki é txeu dimás pa kontadu.’”
13 I el pasa noti la. Dipôs, el panha alguns animal ki el tinha pa el da Izaú, se irmon, di prezenti: 14 200 kabra, 20 bódi, 200 ovelha, 20 karneru, 15 30 kamelu ki ta daba mama i ses fidju, 40 vaka, 10 boi, 20 bésta i 10 buru.
16 El da se sérvus kes grupu di animal, un tras di kel otu, i el fla-s: “Nhos pasa nha frenti i nhos dexa un distánsia entri un grupu di animal i kel otu.” 17 Tanbê el fla kel primeru sérvu: “Si Izaú, nha irmon, atxa-u i el pergunta-u: ‘Abo é di kenha? Pa undi ki bu sta ta bai? Kes animal li na bu frenti é di kenha?’ 18 Bu debe fla-l: ‘Di Jakó, sérvu di nho. Es é un prezenti ki el manda pa Izaú, nha sinhor, i el tanbê el sta ben nos tras.’” 19 I tanbê el fla kel sugundu, kel tirseru i tudu kes otu ki staba ta kunpanha kes grupu di animal: “Óras ki nhos atxa Izaú, nhos debe fla-l kes kuza li. 20 Tanbê nhos debe fla-l: ‘Jakó, sérvu di nho, sta ta ben nos tras.’” Pamodi el staba ta pensa: ‘Si prezenti ki N manda-l nha frenti pô-l ta fika kalmu, talvês el ta resebe-m dretu óras ki N inkontra ku el.’ 21 Pur isu, se sérvus ba ta bai pa frenti ku kes prezenti, má Jakó pasa noti na kanpamentu.
22 Más tardi, duránti kel mésmu noti, el labanta i el panha se dôs mudjer, se dôs sérva i se 11 fidju i el trabesa riu di Jaboki. 23 Nton, el leba-s i el pô-s ta trabesa riu ku tudu kuza ki el tinha.
24 Dipôs Jakó fika el sô. Nton un ómi kumesa ta luta ku el ti ki manxe. 25 Kantu el odja ma el ka ganha Jakó, el pô-l mô na junta di se anka. I timenti el staba ta luta ku el, koxa di Jakó sai di lugar. 26 Dipôs el fla: “Dexa-m bai, pamodi sta kuazi ta manxe.” Nton Jakó fla: “N ka ta dexa-u bai timenti bu ka abensua-m.” 27 Nton el pergunta-l: “Modi ki bu txoma?” El responde: “Jakó.” 28 I el fla: “Bu nómi ka ta ser Jakó más, má Israel,* pamodi bu luta ku Deus i ku ómis i na fin bu kaba pa vense.” 29 Jakó fla-l: “Favor, fla-m modi ki bu txoma.” Má, el responde-l: “Pamodi ki bu sta pergunta-m modi ki N txoma?” Nton el abensua-l la mê. 30 Pur isu, Jakó txoma kel lugar di Peniel,* pamodi el fla: “N odja Deus róstu ku róstu i simé N* kontinua bibu.”
31 I sol sai lógu ki el pasa pa Penuel,* má el staba ta anda manku pamodi se anka. 32 É pur isu ki ti oji kes fidju di Israel ka ta kustuma kume tendon di koxa,* ki ta fika na junta di anka, pamodi el toka na junta di anka di Jakó na tendon di koxa.
33 Jakó odja Izaú ta txiga djuntu ku 400 ómi. Nton, el dividi kes fidju entri Lia, Rakel i kes dôs sérva. 2 El poi se sérvas ku ses fidjus na frenti, Lia ku se fidjus dipôs di es i Rakel ku Juzé na últimu. 3 Dipôs, el pasa ses frenti, i sima el ba ta txiga pértu di se irmon, el inbaxa ku róstu pa txon 7 bês.
4 Má Izaú kóre pa ba inkontra ku el i el brasa-l, el da-l beju i es kumesa ta txora. 5 Kantu Izaú odja kes mudjer i kes fidju, el fla-l: “Kes algen li ki sta ku bo é kenha?” Jakó fla-l: “Kes-li é kes fidju ki Deus da sérvu di nho.” 6 Dipôs kes sérva ku ses fidjus txiga pértu di es i es inbaxa se dianti, 7 i Lia ku se fidjus txiga pértu di es i tanbê es inbaxa se dianti. Dipôs Juzé ku Rakel txiga pértu di es i es inbaxa se dianti.
8 Izaú pergunta: “Pamodi ki bu manda tudu kes algen li pa ben atxa-m?” Jakó responde: “Pa nha sinhor fika kontenti ku mi.” 9 Nton Izaú fla: “N ten txeu kuza, nha irmon. Fika ku kel ki é di bo.” 10 Má Jakó fla: “Favor, nau. Si nho ka sta xatiadu ku mi más, nho seta nha prezenti, pamodi N traze-l pa N pode odja róstu di nho. I N odja róstu di nho sima si é róstu di Deus ki N odja, pamodi nho resebe-m ku alegria. 11 Favor, nho seta prezenti ki N traze nho,* pamodi Deus abensua-m i N ten tudu kel ki N meste.” I el kontinua ta insisti ku el, ti ki Izaú seta.
12 Dipôs Izaú fla: “Nu bai nos kaminhu, i dexa-m bai na bu frenti.” 13 Má Jakó fla-l: “Nha sinhor sabe ma N tene mininus pikinoti ku mi i ma N tene tanbê ovelha i vaka ki sta ku ses fidju. Si N obriga-s bai faxi dimás, mésmu ki é sô pa un dia, tudu kes animal ta móre. 14 Favor, nha sinhor, bai pa frenti di sérvu di nho, má ami N ta kontinua ta bai más divagar, na pasu di nhas animal i di nhas fidju, ti ki N txiga na nha sinhor na Seir.” 15 Nton Izaú fla-l: “Favor, N ta dexa alguns di nhas ómi ku bo.” I Jakó responde-l: “Ka meste. Sô sabe ma nho ka sta xatiadu ku mi más ta txiga-m.” 16 Nton, na kel dia Izaú volta pa Seir.
17 Jakó viaja pa Sukote, i el faze un kaza pa el i un lugar pa se animal. É pur isu ki el txoma kel lugar di Sukote.*
18 Dipôs ki el volta di Padan-Aran, Jakó txiga dretu na sidadi di Sikén, na téra di Kanan, i el arma se kanpamentu pértu di sidadi. 19 Nton el kunpra un padás di txon na kes fidju di Emor, pai di Sikén, pa 100 pésa di dinheru i la el arma se ténda. 20 La el faze un altar i el txoma-l di Deus, kel Deus di Israel.
34 Diná, ki éra fidju-fémia di Lia ku Jakó, ta kustuma saíba pa ba vizitaba* kes minina di kel téra. 2 Kantu Sikén, ki éra fidju di Emor, kel eveu, un xéfi di kel téra, odja Diná, el pega-l, el deta ku el i el viola-l. 3 I el* bira ta gosta txeu di Diná, kel fidju-fémia di Jakó, i el paxona pa kel minina i el ta tentaba konkista-l ku palavras.* 4 Dipôs Sikén fla Emor, se pai: “Ranja-m es minina pa ser nha mudjer.”
5 Kantu Jakó obi ma Diná, se fidju-fémia, violadu, se fidjus staba na kanpu ku ribanhu. Nton Jakó ka fla nada ti ki es volta. 6 Dipôs Emor, pai di Sikén, bai pâpia ku Jakó. 7 Má fidjus di Jakó obi kuzê ki kontise i es volta di kanpu kel óra. Es fika ofendidu i ku txeu raiba pamodi Sikén poi Israel na vergónha kantu el deta ku fidju-fémia di Jakó, un kuza ki ka debe fazedu.
8 Emor fla-s: “Sikén, nha fidju, sta paxonadu pa* nhos fidju-fémia. Favor nhos da-l pa el ser se mudjer 9 i nu djunta família através di kazamentu. Nhos da-nu nhos fidju-fémia i nhos toma nos fidju-fémia. 10 Nhos pode mora ku nos, i nhos pode faze kel ki nhos krê na kel téra li. Nhos mora na el, nhos faze nogósiu i nhos toma kónta di el.” 11 Nton Sikén fla pai ku irmons di Diná: “Favor, nhos faze kel ki N sta ta pidi nhos i N ta da nhos tudu kel ki nhos pidi-m. 12 Nhos pode pidi-m un présu di noiva altu i un prezenti karu. N sta dispostu na da nhos kel ki nhos pidi-m. Má favor, nhos da-m es minina pa el ser nha mudjer.”
13 I kes fidju di Jakó disidi ingana Sikén i Emor, se pai, pamodi Sikén viola Diná, ses irman. 14 Es fla-s: “Nu ka pode faze kel-li, pamodi é un vergónha pa nos da nos irman pa un ómi ki é ka sirkunsidadu. 15 Nu ta faze kel-li sô si nhos sirkunsida tudu ómi, asi pa nhos bira sima nos. 16 Nton nu ta da nhos nos fidju-fémia i nu ta toma nhos fidju-fémia pa nos. Nu ta mora ku nhos i nu ta bira sô un povu. 17 Má si nhos ka seta i nhos ka faze sirkunsizon, nton nu ta toma nos fidju-fémia i nu ta bai nos kaminhu.”
18 Emor i Sikén, se fidju, fika kontenti ku kuzê ki es fla. 19 Sikén faze lógu kel ki es pidi, pamodi el gostaba di fidju-fémia di Jakó, i el éra kel más ruspetadu di tudu algen di kaza di se pai.
20 Pur isu, Emor i Sikén, se fidju, bai pa porton di sidadi i es fla kes ómi di ses sidadi: 21 “Kes ómi li krê sta na pas ku nos. Nhos dexa-s mora na es téra i faze nogósiu na el, pamodi kel téra li é grandi ki ta txiga pa es. Nu pode kaza ku ses fidju-fémia i nos fidju-fémia pode kaza ku es. 22 Es ta seta mora ku nos pa nu bira un povu, sô si nu faze kel-li: pa tudu ómi ser sirkunsidadu sima es é sirkunsidadu. 23 Nton, tudu kuza ki es ten, ses rikéza i ses animal ta ser di nos. Pur isu, nu faze tudu kuza ki es sta ta pidi-nu, asi pa es pode mora ku nos.” 24 Tudu kes ómi ki ta moraba na sidadi* konkorda ku Emor i ku Sikén, se fidju, i tudu ómi* sirkunsidadu.
25 Má na tirseru dia, kantu kes ómi inda staba ku dór, Simion ku Levi, kes dôs fidju di Jakó i irmons di Diná, kada un di es panha ses spada i es bai ti sidadi. I la, kantu ningen ka staba ta spera, es mata tudu kes ómi. 26 Es mata Emor i Sikén, se fidju, ku spada, dipôs es tra Diná di kaza di Sikén i es bai ses kaminhu. 27 Kes otu fidju di Jakó bai i es atxa kes ómi mortu, i es toma kes kuza ki staba na sidadi pamodi es violaba ses irman. 28 Es toma ses ribanhu, ses vaka, ses buru i tudu kuza ki tinha na sidadi i na kanpu. 29 Tanbê es toma tudu ses kuza di valor, es leba ses mudjer i ses fidju prézu i es toma tudu kuza ki es tinha na ses kaza.
30 Dipôs di kel-li, Jakó fla Simion ku Levi: “Nhos kria-m grandi prubléma. Nhos poi gentis di kel téra li, ki é kes kananeu i kes perizeu, ta odia-m. Nos é poku. Di serteza es ta ba djunta pa es ben ataka-m ami ku gentis di nha kaza, i es ta distrui-nu.” 31 Má es fla: “Es debe trataba nos irman sima un prostituta?”
35 Dipôs Deus fla Jakó: “Subi pa Betel i mora la, i faze un altar la pa Deus verdaderu, ki parse pa bo kantu bu staba ta fuji di Izaú, bu irmon.”
2 Nton, Jakó fla se família i tudu kes ki staba ku el: “Ka nhos fika ku kes deus stranjeru ki sta na nhos meiu, nhos bira puru i nhos troka ropa 3 i nu subi pa Betel. La N ta faze un altar pa Deus verdaderu, ki responde-m na dia di nha frónta i ki sta ku mi na tudu lugar* pa undi N bai.” 4 Nton, es da Jakó tudu kes deus stranjeru ki es tinha i kes brinku ki es ta uzaba na orédja, i Jakó intera-s* dibaxu di kel arvi grandi ki staba pértu di Sikén.
5 Kantu es kontinua viajen, Deus poi kes algen di kes sidadi pértu di la ta xinti txeu medu, pur isu es ka bai tras di kes fidju di Jakó. 6 Dipôs, Jakó txiga, el ku tudu kes algen ki staba ku el, na Lus, kel-li krê fla Betel, ki ta fika na téra di Kanan. 7 La el faze un altar i el txoma kel lugar di El-Betel,* pamodi é la ki Deus verdaderu parse pa el kantu el staba ta fuji di se irmon. 8 Dipôs, Débura kel ki daba Rebeka mama, móre. El interadu pértu di Betel, baxu di un pé di karvalhu. Pur isu, el txoma kel arvi di Alon-Bakute.*
9 Deus parse más un bês pa Jakó, timenti el staba ta volta di Padan-Aran i el abensua-l. 10 Deus fla-l: “Bu nómi é Jakó. Má bu nómi ka ta ser Jakó más, bu nómi ta ser Israel.” I el kumesa ta txoma-l di Israel. 11 Deus fla tanbê: “Ami é Deus Tudu-Poderozu. Ten fidju i bira txeu. Bu ta bira pai di txeu nason i alguns di bus disendenti ta ben ser rei. 12 Kel téra ki N da Abraon i Izaki, N ta da-l tanbê pa bo i pa bus disendenti.”* 13 Nton, Deus dexa Jakó i El subi di kel lugar ki el papiaba ku el.
14 Jakó faze un pilar di pédra na kel lugar ki Deus papiaba ku el. El baza un oférta di bebida riba di el i el baza óliu riba di el. 15 Jakó kontinua ta txoma kel lugar ki Deus papiaba ku el di Betel.
16 Nton, es sai di Betel. Kantu inda es staba lonji di Efrate, Rakel kumesa ta xinti dór di ten fidju, i el sufri txeu. 17 Má timenti el staba ta luta pa ten fidju, kel partera fla-l: “Ka bu ten medu, pamodi bu ta ten kel fidju li tanbê.” 18 Na kes últimu momentu di se vida* (pamodi el staba ta móre), el txoma-l di Ben-Oni,* má se pai txoma-l di Benjamin.* 19 Nton Rakel móre i el interadu na kaminhu di Efrate, kel-li krê fla Belen. 20 Jakó faze un pilar riba di se sipultura. Kel-li é pilar di sipultura di Rakel ti dia di oji.
21 Dipôs di kel-la, Israel bai i el arma se ténda dipôs di tori di Éder. 22 Un bês, na ténpu ki Israel ta moraba na kel téra, Ruben deta ku Bila, ki éra konkubina di se pai, i Israel fika ta sabe di kuzê ki el faze.
Jakó tevi 12 fidju. 23 Kes fidju di Lia éra Ruben, ki éra primeru fidju di Jakó, dipôs Simion, Levi, Judá, Isakar i Zebulon. 24 Kes fidju di Rakel éra Juzé i Benjamin. 25 Kes fidju di Bila, sérva di Rakel, éra Dan i Naftali. 26 I kes fidju di Zilpa, sérva di Lia, éra Gade i Azer. Kes-li é kes fidju di Jakó ki nase na Padan-Aran.
27 Dipôs Jakó txiga na undi Izaki, se pai, staba. El txiga na Manre, na Kiriate-Arba, kel-li krê fla Ebron, undi Abraon i tanbê Izaki ta moraba sima stranjeru. 28 Izaki vive 180 anu. 29 Nton, Izaki da se últimu folgu i el móre. I el diskansa ku se gentis grandi,* dipôs ki el vive un vida kunpridu i sábi. I se fidjus Izaú i Jakó intera-l.
36 Kel-li é stória di Izaú, ki tanbê ta txomadu di Edon.
2 Izaú kaza ku kes mudjer di Kanan. El kaza ku Ada, fidju-fémia di Elon, kel itita; i ku Olibama, fidju-fémia di Aná i néta di Zibeon, kel eveu. 3 Tanbê el kaza ku Bazemate, fidju-fémia di Ismael i irman di Nebaiote.
4 I Izaú tevi Elifás ku Ada, se mudjer, i Reuel ku Bazemate, se mudjer,
5 i ku Olibama, se mudjer, el tevi Jeús, Jalan i Korá.
Kes-li é kes fidju di Izaú ki nase na téra di Kanan. 6 Dipôs Izaú bai pa otu téra lonji di Jakó, se irmon, i el leba se mudjeris, se fidjus matxu, se fidjus-fémia, tudu kes algen* di se kaza i tanbê se ribanhu, tudu kes otu animal ki el tinha i tudu rikéza ki el djunta na téra di Kanan. 7 Pamodi kes kuza ki es tinha bira txeu dimás ki es ka podia moraba djuntu, i kel téra ki es staba ta mora* ka ta txigaba es pamodi ses ribanhu. 8 Pur isu, Izaú pasa ta mora na Seir, na kes lugar ki ten montanha. Izaú é Edon.
9 Kel-li é stória di Izaú, pai di Edon, na Seir, na kes lugar ki ten montanha.
10 Kes-li é nómi di kes fidju di Izaú: Elifás ki éra fidju di Ada, mudjer di Izaú, i Reuel ki éra fidju di Bazemate, mudjer di Izaú.
11 Kes fidju di Elifás éra Teman, Omar, Zefu, Gatan i Kenás. 12 Timna bira konkubina di Elifás, fidju di Izaú. Dipôs Timna tevi un fidju ku Elifás ki txomaba Amaleki. Kes-li é kes fidju di Ada, mudjer di Izaú.
13 Kes-li é fidju di Reuel: Nate, Zerá, Samá i Mizá. Kes-li éra fidjus di Bazemate, mudjer di Izaú.
14 Kes-li éra kes fidju ki Olibama tevi ku Izaú: Jeús, Jalan i Korá. Olibama éra mudjer di Izaú, fidju-fémia di Aná i néta di Zibeon.
15 Kes-li é kes xéfi di tribu* ki ben di kes fidju di Izaú: di kes fidju di Elifás, primeru fidju di Izaú: xéfi Teman, xéfi Omar, xéfi Zefu, xéfi Kenás, 16 xéfi Korá, xéfi Gatan i xéfi Amaleki. Kes-li é kes xéfi di família di Elifás na téra di Edon. Kes-li é kes fidju di Ada.
17 Kes-li é kes fidju di Reuel, fidju di Izaú: xéfi Nate, xéfi Zerá, xéfi Samá i xéfi Mizá. Kes-li é kes xéfi di família di Reuel na téra di Edon. Kes-li é kes fidju di Bazemate, mudjer di Izaú.
18 Pa últimu, kes-li é kes fidju di Olibama, mudjer di Izaú: xéfi Jeús, xéfi Jalan i xéfi Korá. Kes-li é kes xéfi di família di Olibama, fidju-fémia di Aná, mudjer di Izaú.
19 Kes-li é kes fidju di Izaú i kes-li é ses xéfi. El é Edon.
20 Kes-li é kes fidju di Seir, kel oreu, ki ta mora na kel téra: Lotan, Sobal, Zibeon, Aná, 21 Dizon, Ezer i Dizan. Kes-li é kes xéfi di kes oreu, kes fidju di Seir, na téra di Edon.
22 Kes fidju di Lotan éra Ori i Eman, i irman di Lotan éra Timna.
23 Kes-li é kes fidju di Sobal: Alvan, Manate, Ebal, Sefu i Onon.
24 Kes-li é kes fidju di Zibeon: Aiá i Aná. Kel-li é kel Aná ki atxa kel fonti di agu kenti na dizértu, timenti el staba ta kuida di kes buru di Zibeon, se pai.
25 Aná tevi un fidju ki txomaba Dizon i un fidju-fémia ki txomaba Olibama.
26 Kes-li é kes fidju di Dizon: Endan, Esban, Itran i Keran.
27 Kes-li é kes fidju di Ezer: Bilan, Zavan i Akan.
28 Kes-li é kes fidju di Dizan: Us i Aran.
29 Kes-li é kes xéfi di kes oreu: xéfi Lotan, xéfi Sobal, xéfi Zibeon, xéfi Aná, 30 xéfi Dizon, xéfi Ezer i xéfi Dizan. Kes-li é kes xéfi di kes oreu ki ta mora na téra di Seir.
31 Kes-li é kes rei ki ta governaba na téra di Edon antis di israelitas* tinha algun rei. 32 Bela, fidju di Beor, governa na Edon i se sidadi txomaba Dinabá. 33 Kantu Bela móre, Jobabe, fidju di Zerá, ki éra di Bosra, kumesa ta governa na se lugar. 34 Kantu Jobabe móre, Uzon, ki éra di téra di kes temanita, kumesa ta governa na se lugar. 35 Kantu Uzon móre, Adade, fidju di Bedade, kumesa ta governa na se lugar. El vense kes midianita na kel tiritóriu* di Moabe, i se sidadi txomaba Avite. 36 Kantu Adade móre, Sanlá, ki éra di Masreka, kumesa ta governa na se lugar. 37 Kantu Sanlá móre, Saul, ki éra di Reubote, ki ta fika djuntu riu, kumesa ta governa na se lugar. 38 Kantu Saul móre, Baal-Anan, fidju di Akbor, kumesa ta governa na se lugar. 39 Kantu Baal-Anan, fidju di Akbor, móre, Adar kumesa ta governa na se lugar. Se sidadi txomaba Paú, i se mudjer éra Metabel, fidju-fémia di Matrede, ki éra fidju-fémia di Mezabe.
40 Nton kes-li é nómi di kes xéfi ki ben di Izaú di akordu ku ses família, ses lugar ki es ta mora i ses nómi: xéfi Timna, xéfi Alva, xéfi Jetete, 41 xéfi Olibama, xéfi Elá, xéfi Pinon, 42 xéfi Kenás, xéfi Teman, xéfi Mibzar, 43 xéfi Magdiel i xéfi Iron. Kes-li é kes xéfi di Edon di akordu ku kes lugar ki es ta mora, na kel téra ki é di ses. Kel-li é Izaú, pai di Edon.
37 Jakó kontinua ta mora na téra di Kanan, undi ki se pai ta viveba sima stranjeru.
2 Kel-li é stória di Jakó.
Kantu Juzé tinha 17 anu, el staba ta kuida di ovelhas djuntu ku fidjus di Bila i fidjus di Zilpa, ki éra kes mudjer di se pai. Nton, Juzé fla se pai sobri kes kuza mariadu ki se irmons staba ta faze. 3 Israel ta amaba Juzé más di ki tudu kes otu fidju pamodi el éra fidju di se bedjisa, i el manda faze-l un ropa spesial.* 4 Kantu se irmons odja ma ses pai ta amaba el más di ki es tudu, es kumesa ta odia-l i es ka staba ta konsigi pâpia ku el dretu más.
5 Dipôs, Juzé tevi un sonhu i el konta se irmons, i es atxa más un motivu pa odia-l. 6 El fla-s: “Favor, nhos obi kuzê ki N sunha ku el. 7 N staba ta mara padja na meiu di kanpu kantu nha fexu di padja labanta i el fika di pé, i nhos fexu di padja rodia-l i es inbaxa dianti di nha fexu di padja.” 8 Se irmons fla-l: “Bu krê fla ma bu ta ben fika rei riba nos i ma bu ta manda na nos?” Nton es atxa más un motivu pa odia-l, pamodi se sonhu i kuzê ki el fla.
9 Dipôs di kel-la, el tevi más un sonhu i el konta se irmons el: “N tevi más un sonhu. Di kel bês li sol, lua i 11 stréla staba ta inbaxa nha dianti.” 10 Nton el konta se pai i se irmons kel sonhu, i se pai txoma-l atenson i el fla-l: “Kuzê ki siginifika kel sonhu li ki bu tevi? Bu krê fla ma ami i tanbê bu mai i bus irmon, nu ta ben inbaxa bu dianti ku róstu pa txon?” 11 I se irmons fika ku siumis di el, má se pai guarda kes palavra na se menti.
12 Nton, se irmons ba pastora kes ovelha di se pai pértu di Sikén. 13 Dipôs Israel fla Juzé: “Bus irmon ka sta ta kuida di kes ribanhu pértu di Sikén? Ben, i dexa-m manda-u na es.” El fla-l: “N sta prontu!” 14 Nton el fla-l: “Favor, ba djobe si bus irmon sta dretu. Odja modi ki ribanhu sta, i ben fla-m.” Nton el manda-l di vali di Ebron, i el bai pa Sikén. 15 Más tardi un ómi atxa-l ta anda na un kanpu. Kel ómi pergunta-l: “Kuzê ki bu sta ta djobe?” 16 El responde: “N sta djobe nhas irmon. Favor, fla-m na undi ki es sta ta kuida di kes ribanhu.” 17 Kel ómi responde-l: “Dja es bai di li, pamodi N obi-s ta fla: ‘Nu bai pa Dotan.’” Nton Juzé bai tras di se irmons i el atxa-s na Dotan.
18 Es odja-l di lonji i antis di el txiga na es, es kumesa ta faze planu kóntra el pa es mata-l. 19 Nton es fla kunpanheru: “Nhos odja! Ale kel sunhador ta ben. 20 Nhos ben, i nu mata-l i nu bota-l déntu di un di kes sistérna, i nu ta fla ma un animal brabu kume-l. Asi nu ta odja kuzê ki ta ben kontise ku se sonhus.” 21 Kantu Ruben obi kel-li, el tenta salva-l di ses mô. Nton el fla: “Ka nu tra-l se vida.”* 22 Ruben fla-s: “Ka nhos mata-l. Nhos bota-l na es sistérna li na dizértu, má ka nhos faze-l mal.”* Se obijetivu éra salvaba el di ses mô pa el torna lebaba el pa se pai.
23 Nton, lógu ki Juzé txiga na se irmons, es tra-l kel ropa ki el tinha bistidu di riba, kel ropa spesial ki el ta uzaba, 24 i es pega-l i es bota-l na sistérna. Na kel ténpu kel sistérna staba vaziu. El ka tinha agu.
25 Dipôs es xinta pa es kume. Kantu es djobe, es odja un grupu di ismaelitas ki staba ta ben di Jiliade. Ses kamelu staba ta karega rezina di ládanu,* bálsamu* i kaska di arvi ki ten rezina, i es staba ta dixi pa Ijitu. 26 Nton Judá fla se irmons: “Kuzê ki nu ta ganhaba si nu mataba nos irmon i nu sukundiba se mórti?* 27 Nu bende-l pa kes ismaelita, má ka nu faze-l mal. Afinal, el é nos irmon i nos é di mésmu sangi.”* Nton es obi ku ses irmon. 28 I kantu kes midianita ki ta fazeba nogósiu staba ta pasa, kes irmon di Juzé tra-l fóra di kel sistérna i es bende-l pa kes ismaelita pa 20 pésa di prata. Kes ómi li leba Juzé pa Ijitu.
29 Dipôs, kantu Ruben volta pa kel sistérna i el odja ma Juzé ka staba la, el ratxa se ropa. 30 Kantu el torna bai na se irmons, el grita: “Kel rapazinhu ka sta la más! I mi, kuzê ki N ta faze?”
31 Nton, es panha kel ropa di Juzé, es mata un bódi i es mete kel ropa na se sangi. 32 Dipôs, es manda kel ropa spesial pa ses pai i kel rekadu li: “Odja kuzê ki nu atxa. Favor, djobe si kel-li é ka ropa di bu fidju.” 33 El djobe-l i el grita: “É ropa di nha fidju! Di serteza un animal brabu dja mata Juzé i kume-l!” 34 Nton, Jakó ratxa se ropa, el mara saku na sintura i el txora se fidju duránti txeu dia. 35 I tudu se fidju matxu i tudu se fidju-fémia kontinua ta tenta konsola-l, má el ka dexa-s konsola-l. El fika ta fla: “N ta bai pa Sipultura* ta txora nha fidju!” I el kontinua ta txora se fidju.
36 Kes midianita bende Juzé na Ijitu. Es bende-l pa Putifar, ki ta trabadjaba na palásiu di Faraó i ki éra xéfi di guarda.
38 Na kel ténpu, Judá dexa se irmons i el arma se ténda pértu di un ómi adulomita ki txomaba Ira. 2 La, Judá odja fidju-fémia di un kananeu ki txomaba Sua. Nton Judá kaza ku el i el tevi relason ku el, 3 i el fika grávida. Dipôs, el tevi un fidju i el txoma-l di Er. 4 El fika grávida otu bês. El tevi un fidju i el txoma-l di Onan. 5 El torna ten más un fidju i el txoma-l di Selá. El* staba na Akzibe kantu el tevi kel fidju li.
6 Ku ténpu Judá kaza Er, se primeru fidju, ku un mudjer ki txomaba Tamar. 7 Má konportamentu di Er, kel primeru fidju di Judá, ka ta agradaba Jeová. Pur isu, Jeová tra-l se vida. 8 Nton Judá fla Onan: “Ten relason ku mudjer di bu irmon i faze kazamentu di kunhadu i da bu irmon disendenti. 9 Má Onan sabia ma kel disendenti ka ta sérba di sel. Nton, óras ki el ta tinha relason seksual ku mudjer di se irmon, el ta bazaba kel spérma na txon, asi pa el ka daba se irmon disendenti. 10 Má Jeová ka gosta di kuzê ki Onan staba ta faze, i pur isu el tra-l se vida tanbê. 11 Judá fla Tamar se nóra: “Mora na kaza di bu pai i ka bu kaza ti ki Selá, nha fidju, bira grandi”. Pamodi el ta pensaba: ‘El tanbê el pode móre sima se irmons.’ Nton, Tamar ba mora na kaza di se pai.
12 Pasa un ténpu, i mudjer di Judá, fidju-fémia di Sua, móre. Kantu tirmina kel ténpu di lutu di Judá, el bai pa Timná djuntu ku se amigu Ira, kel adulomita, pa ba inkontra ku kes algen ki ta tuskiaba se ovelhas. 13 Es fla Tamar: “Bu sogru sta ta subi pa Timná pa ba túskia se ovelhas.” 14 Nton el tra se ropa di viúva, el kubri róstu ku un véu, el poi un lénsu* i el xinta na entrada di Enain, ki ta fika na strada di Timná. El faze si pamodi el odja ma Selá dja biraba grandi, má es ka kazaba el ku el.
15 Kantu Judá odja-l, lógu el pensa ma el éra un prostituta, pamodi Tamar kubri se róstu. 16 Nton el bai pa el na bera di strada i el fla-l: “Dexa-m ten relason seksual ku bo”, pamodi el ka sabia ma el éra se nóra. Má Tamar pergunta-l: “Kuzê ki bu ta da-m pa N ten relason seksual ku bo?” 17 El responde: “N ta manda-u un kabritu di nha ribanhu.” Má Tamar pergunta-l: “Bu ta da-m algun garantia ti ki bu manda-m el?” 18 El fla-l: “Ki garantia ki bu krê pa N da-u?” Tamar responde: “Bu anel di sélu, bu kordon i bu pó ki bu tene na mô.” Nton, el da-l es i dipôs el tevi relason seksual ku el, i Tamar fika grávida. 19 Dipôs el labanta i el bai se kaminhu. El tra se lénsu i el bisti se ropa di viúva.
20 Judá manda se amigu, kel adulomita, pa leba kel kabritu i toma kel garantia ki el daba kel mudjer, má el ka atxa-l. 21 El pergunta kes ómi di kel lugar: “Undi ki sta kel prostituta di ténplu ki staba na Enain, na bera di strada?” Má es fla-l: “Na kel lugar li nunka ka tevi ninhun prostituta di ténplu.” 22 Dipôs el volta pa Judá i el fla: “N ka atxa-l. Tanbê kes ómi di kel lugar fla: ‘Na kel lugar li nunka ka tevi ninhun prostituta di ténplu.’” 23 Nton Judá fla: “Pa el fika ku kes kuza, asi pa nu ka fazedu trósa. Di kalker manera, N manda kel kabritu li má bu ka atxa-l.”
24 Má, uns três mês dipôs es fla Judá: “Tamar bu nóra faze di prostituta, i pamodi kel-li el sta grávida.” Nton Judá fla: “Nhos traze-l pa fóra pa el kemadu.” 25 Kantu es staba ta leba-l pa fóra, el manda fla se sogru: “N sta grávida di kel ómi ki é dónu di kes kuza li.” Tanbê el fla: “Favor djobe kel anel di sélu, kel kordon i kel pó é di kenha.” 26 Nton, Judá djobe kes kuza i el fla: “El é más justu ki mi, pamodi N ka da-l Selá, nha fidju.” I nunka más el ka tevi relason seksual ku el.
27 Kantu txiga óra di el ten fidju, el tinha jémius na se bariga. 28 Timenti el staba ta ten fidju, un di es poi mô pa fóra, i lógu kel partera panha un fiu brumedju i el mara-l na se mô, i el fla: “Kel-li sai primeru.” 29 Má lógu ki el torna mete mô, se irmon sai, i kel partera fla: “Odja modi ki bu forsa pa bu sai!” Pur isu el txomadu di Peres.* 30 Dipôs, se irmon sai, kel ki tinha fiu brumedju maradu na mô, i el txomadu di Zerá.
39 Kes ismaelita leba Juzé pa Ijitu. La, es bende-l pa un ómi di Ijitu ki txomaba Putifar, ki ta trabadjaba na palásiu di Faraó i ki éra xéfi di guarda. 2 Má Jeová staba ku Juzé. I pur isu tudu kuza ki el ta fazeba ta tinha bon rezultadu i el fika responsável di kaza di se sinhor, kel ómi di Ijitu. 3 I se sinhor odja ma Jeová staba ku el i ma Jeová ta poba tudu kuza ki el ta fazeba ta tinha bon rezultadu.
4 Putifar gostaba txeu di Juzé i Juzé bira se sérvu di kunfiansa. Nton, el pô-l enkaregadu di se kaza i el manda-l toma kónta di tudu kuza ki éra di sel. 5 Dipôs ki kel ómi di Ijitu pô-l enkaregadu di se kaza i di tudu kuza ki éra di sel, Jeová abênsua kaza di kel ómi di Ijitu pamodi Juzé. Jeová abênsua tudu kuza ki el tinha na kaza i na kanpu. 6 Nton, Putifar dexa tudu kuza ki éra di sel na mô di Juzé, i el ka ta preokupaba ku nada, sô ku se kumida. Tanbê, Juzé bira bunitu i ku un korpu bunitu.
7 Pasa uns ténpu, i mudjer di Putifar kumesa ta repara na Juzé i el fla-l: “Deta ku mi.” 8 Má el ta negaba i el ta flaba mudjer di se sinhor: “Nha sinhor ka sabe nen kuzê ki sta ku mi na kaza, i tudu ki el ten el intrega-m na nha mô. 9 Ka ten ningen ki ten más autoridadi ki mi na kel kaza li, i el ka nega-m ninhun kuza, ménus nha, pamodi nha é se mudjer. Pur isu, modi ki N pode faze es grandi maldadi i peka kóntra Deus?”
10 Nton, tudu dia el ta papiaba ku Juzé, má Juzé nunka ka seta deta ku el i nen sta djuntu ku el. 11 Má un dia, kantu Juzé entra na kaza pa faze se trabadju, ninhun di kes sérvu ka staba la. 12 Nton, el pega-l na ropa i el fla: “Deta ku mi!” Má el dexa se ropa na se mô i el fuji. 13 Kantu el odja ma Juzé dexa se ropa na se mô i el fuji, 14 el kumesa ta grita i ta txoma kes ómi di se kaza i el fla-s: “Nhos odja! Kel ebreu li ki nha maridu traze-nu krê faze trósa di nos. El ben pega-m pa el deta ku mi, má N kumesa ta grita más riju ki N pode. 15 I lógu ki el obi-m ta grita, el dexa se ropa na nha ladu i el fuji.” 16 Dipôs di kel-li, el dexa kel ropa di Juzé na se ladu ti ki sinhor di Juzé txiga kaza.
17 Nton, el fla Putifar kel mésmu kuza: “Kel sérvu ebreu ki bu traze-nu ben tenta faze trósa di mi. 18 Má, lógu ki N kumesa ta grita, el dexa se ropa na nha ladu i el fuji.” 19 Kantu sinhor di Juzé obi se mudjer ta fla: “É kel-li ki bu sérvu faze-m”, el fika txeu xatiadu. 20 Nton, sinhor di Juzé pega-l i el manda-l pa kadia, kel lugar undi ki kes prézu di rei ta fikaba, i el kontinua la na kadia.
21 Má Jeová kontinua ta sta ku Juzé i ta mostra-l amor lial, i el poi xéfi di kadia ta gosta di el. 22 Pur isu, kel xéfi di kadia poi Juzé ta kuida di tudu kes otu prézu ki staba na kadia, i éra Juzé ki ta orientaba tudu kuza ki es ta fazeba la. 23 Kel xéfi di kadia ka ta preokupaba ku nada ki Juzé ta kuidaba di el, pamodi Jeová staba ku Juzé i Jeová ta poba tudu kuza ki el ta fazeba ta ten bon rezultadu.
40 Dipôs di kel-li, xéfi di kes algen ki ta sirbiba vinhu pa rei di Ijitu i xéfi di kes paderu peka kóntra ses sinhor, rei di Ijitu. 2 Pur isu, Faraó fika xatiadu ku se dôs sérvu, kel xéfi di kes algen ki ta sirbiba vinhu i kel xéfi di kes paderu, 3 i el manda fitxa-s na kadia di kaza di kel xéfi di guarda, na kel lugar undi Juzé staba prézu. 4 I kel xéfi di guarda poi Juzé ta fika ku es i ta kuida di es, i es fika na kadia duránti algun ténpu.*
5 Un dia di noti, kel ómi ki ta sirbiba vinhu i kel paderu di rei di Ijitu, ki staba prézu, tevi un sonhu. I kada un di kes sonhu tinha se própi siginifikadu. 6 Na kel otu dia di palmanhan, kantu Juzé bai djobe-s, el da kónta ma es staba tristi. 7 Nton, el pergunta kes sérvu di Faraó ki staba na kadia djuntu ku el na kaza di se sinhor: “Pamodi ki nhos tene róstu tristi oji?” 8 Es responde: “Nos tudu dôs nu sunha, má ka ten ningen li ki ta fla-nu kuzê ki nos sonhu siginifika.” Juzé fla-s: “É ka Deus ki ta fla kuzê ki sonhu ta siginifika? Favor, nhos konta-m kuzê ki nhos sunha.”
9 Nton xéfi di kes algen ki ta sirbiba vinhu konta Juzé se sonhu. El fla: “Na nha sonhu, tinha un pé di uva nha dianti. 10 I na kel pé di uva tinha três ramu. El da flor i kes katxu da uva maduru. 11 I kópu di Faraó staba na nha mô, i N panha kes uva i N spreme-s na kópu di Faraó. Dipôs di kel-la N da Faraó kel kópu.” 12 Nton Juzé fla-l: “É kel-li ki kel sonhu siginifika: kes três ramu é três dia. 13 Di li três dia, Faraó ta tra-u di kadia* i el ta da-u kel trabadju ki bu tinha. Bu ta da-l kópu sima bu ta fazeba antis, kantu éra bo ki ta sirbiba el vinhu. 14 Má, lenbra di mi óras ki kuzas sta kóre dretu ku bo. Favor, mostra-m amor lial i pâpia ku Faraó sobri mi, pa el pode tra-m di es lugar. 15 Pamodi N raptadu na téra di ebreus, i N ka faze nada li pa es pô-m na kadia.”*
16 Kantu kel xéfi di paderu odja ma Juzé fla un kuza dretu, el fla-l: “Ami tanbê N tevi un sonhu. Tinha três sestu di pon branku riba nha kabésa 17 i na kel sestu ki staba pa riba, tinha tudu tipu di kumida ki kes paderu ta faze pa Faraó, i pasus staba ta kume na kel sestu ki staba riba di nha kabésa.” 18 I Juzé responde-l: “É kel-li ki kel sonhu siginifika: kes três sestu é três dia. 19 Di li três dia, Faraó ta korta-u kabésa i el ta ben prinda-u na un staka, i pasus ta ben kume bu karni.”
20 Kel tirseru dia éra aniversáriu di Faraó i el faze un fésta pa tudu se sérvus. El manda traze kel xéfi di kes algen ki ta sirbiba vinhu i kel xéfi di paderu dianti di se sérvus. 21 I el torna poi kel xéfi di kes algen ki ta sirbiba vinhu na se lugar, i el kontinua ta sirbi kópu pa Faraó. 22 Má el prinda kel xéfi di kes paderu na un staka, sima Juzé dja flaba. 23 Má, kel xéfi di kes algen ki ta sirbiba vinhu skese di Juzé.
41 Dipôs di dôs anu, Faraó sunha ma el staba di pé bera di riu Nilu. 2 El odja 7 vaka bunitu i gordu ta sai di riu, i es staba ta kume kes padja pértu di Nilu. 3 Dipôs di es, sai más 7 vaka feiu i magru di riu Nilu, i es fika na ladu di kes vaka gordu na bera di Nilu. 4 Nton, kes vaka feiu i magru kumesa ta kume kes 7 vaka bunitu i gordu. I Faraó korda.
5 Nton, el torna durmi i el tevi un sugundu sonhu. Na un pé di planta staba ta kria 7 spiga grandi i bunitu. 6 Dipôs di es, kria 7 spiga magru i es staba kemadu pamodi béntu di dizértu. 7 I kes spiga magru kumesa ta inguli kes 7 spiga grandi i bunitu. Nton, Faraó korda i el da kónta ma el staba ta sunha.
8 Má di palmanhan, Faraó staba perturbadu. Pur isu, el manda txoma tudu kes saserdóti ki ta fazeba majia i tudu kes ómi di Ijitu ki tinha sabedoria. Faraó konta-s kes sonhu, má ningen ka konsigi fla-l kuzê ki es ta siginifikaba.
9 Nton, kel xéfi di kes ki ta sirbiba vinhu fla Faraó: “Oji N ta konfesa nhas pekadu. 10 Faraó staba xatiadu ku se sérvus. Pur isu, Faraó manda prende-m na kadia di kaza di xéfi di guarda, ami i kel xéfi di paderu. 11 Dipôs di kel-li, nos dôs nu sunha na kel mésmu noti. Kada un di nos nu tevi un sonhu i kada un tinha se própi siginifikadu. 12 I staba la ku nos un jóven ebreu, ki éra sérvu di xéfi di guarda. Kantu nu konta-l nos sonhu, el fla-nu kuzê ki kada un di kes sonhu ta siginifikaba. 13 I kontise sima el fla-nu. N torna dadu nha trabadju, má kel otu ómi prindadu na un staka.”
14 Nton, Faraó manda txoma Juzé, i es traze-l di kadia* faxi. El tra barba, el troka ropa i el bai ti Faraó. 15 Nton Faraó fla Juzé: “N tevi un sonhu, má ka ten ningen ki ta pode fla-m kuzê ki el ta siginifika. N obi ta fladu ma bu pode obi un sonhu i fla kuzê ki el ta siginifika.” 16 Juzé responde Faraó: “Ken ki é mi? É Deus ki ta ben pâpia kuzas dretu pa Faraó.”
17 Faraó fla Juzé: “Na nha sonhu, N staba di pé bera di riu Nilu. 18 I N odja 7 vaka bunitu i gordu ta sai di riu Nilu, i es kumesa ta kume kes padja pértu di Nilu. 19 Dipôs di es, sai más 7 vaka disnutridu, feiu i magru. Nunka N ka odjaba vaka feiu si na tudu téra di Ijitu. 20 I kes 7 vaka magru i feiu kumesa ta kume kes 7 vaka gordu. 21 Má dipôs ki es kume-s, ningen ka ta flaba ma dja es kumeba es, pamodi es kontinua magru i feiu sima antis. Nton N korda.
22 “Dipôs di kel-la, N odja na nha sonhu ma na un pé di planta staba ta kria 7 spiga grandi i bunitu. 23 Dipôs di es, kria 7 spiga murutxu,* magru i ki staba kemadu pamodi béntu kenti di dizértu. 24 I kes spiga magru kumesa ta inguli kes 7 spiga ki staba dretu. N konta kes saserdóti ki ta faze majia, má ningen ka konsigi splika-m.”
25 Nton Juzé fla Faraó: “Kes sonhu di Faraó ta siginifika mésmu kuza. Kel Deus verdaderu dexa Faraó sabe kuzê ki El sta ta ben faze. 26 Kes 7 vaka gordu é 7 anu. Tanbê kes 7 spiga bunitu é 7 anu. Kes sonhu ta siginifika mésmu kuza. 27 Kes 7 vaka magru i feiu ki sai dipôs di kes gordu é 7 anu, i kes 7 spiga sen nada, i ki staba kemadu pamodi béntu di dizértu, é 7 anu di fómi. 28 É sima dja N flaba Faraó: kel Deus verdaderu dexa Faraó odja kuzê ki El sta ta ben faze.
29 “Ta ben ten 7 anu di txeu fartura na tudu téra di Ijitu. 30 Má dipôs, di serteza ta ben 7 anu di fómi, i tudu kel fartura di téra di Ijitu di serteza ta skesedu di el, i fómi ta toma kónta di país. 31 I ka ta ben lenbradu más di kel fartura ki tinha antis na país, pamodi kel fómi ki ta ben dipôs ta ser duru dimás. 32 Faraó tevi kel sonhu dôs bês pamodi é un kuza ki Deus verdaderu dja disidi faze, i kel Deus verdaderu sta ben faze-l já-já.
33 “Pur isu, gósi Faraó debe djobe un ómi prudenti i ki ten sabedoria i pô-l ta toma kónta di téra di Ijitu. 34 Pa Faraó aji i pa skodje un enkaregadu na país, i pa djunta kel kintu párti di kumida ki ta ben da na Ijitu duránti kes 7 anu di fartura. 35 I pa es djunta tudu kumida ki ta ben da na kes anu di fartura ki sta pa ben. Nhos poi kes serial na armazén na kes sidadi i nhos guarda-s la. Kes serial ta ser di Faraó. 36 Kel kumida ta ben sirbi pa sustenta país duránti kes 7 anu di fómi ki ta ben ten na téra di Ijitu, asi pa pesoas i animal ka móre di fómi.”
37 Faraó i tudu se sérvus gosta di kel ideia. 38 Nton, Faraó fla se sérvus: “Nu ta atxa otu ómi sima kel-li, ki ten spritu di Deus?” 39 Nton Faraó fla Juzé: “Dja ki Deus pô-u ta sabe tudu kes kuza li, ka ten ningen prudenti i ku sabedoria sima bo. 40 É bo própi ki ta fika ta toma kónta di nha kaza, i tudu nha povu ta obi ku bo na tudu kuza. Sô N ta ser más grandi ki bo pamodi ami é rei.”* 41 Tanbê Faraó fla Juzé: “Odja, N ta pô-u ta toma kónta di tudu téra di Ijitu.” 42 Nton, Faraó tra anel di sélu ki el tinha na mô i el pô-l na mô di Juzé. El bisti-l ku ropa di linhu finu i el pô-l un kolar di oru na piskôs. 43 Tanbê, el pô-l ta anda na se sugundu karu di ónra, i es fika ta grita se dianti: “Avrékh!”* Nton, el pô-l ta toma kónta di téra di Ijitu interu.
44 Faraó fla Juzé tanbê: “Ami é Faraó, má sen bu autorizason, ningen ka ta pode faze nada* na téra di Ijitu interu.” 45 Dipôs di kel-la, Faraó txoma Juzé di Zafenate-Paneia i el da-l Azenate, fidju-fémia di Putífera, ki éra saserdóti di On,* pa ser se mudjer. I Juzé pasa ta toma kónta di* téra di Ijitu. 46 Juzé tinha 30 anu kantu el parse dianti di* Faraó, rei di Ijitu.
Nton Juzé sai di dianti di Faraó i el viaja pa téra di Ijitu interu. 47 I duránti kes 7 anu di fartura, téra da txeu kumida. 48 Juzé kontinua ta djunta tudu kes kumida ki da na téra di Ijitu duránti kes 7 anu di fartura, i el ta poba kes kumida na armazén, na kes sidadi. Na kada sidadi el ta guardaba kes kumida ki kes txon na vólta di kes sidadi ta daba. 49 Juzé kontinua ta poi txeu serial na armazén, sima areia di mar, ti ki es dizisti di konta-s pamodi ka ta daba pa konta.
50 Antis di txiga kel anu di fómi, Juzé tevi dôs fidju ku Azenate, fidju-fémia di Putífera, ki éra saserdóti di On.* 51 Juzé txoma se primeru fidju di Manasés,* pamodi el fla: “Deus pô-m ta skese tudu nhas disgrasa i tudu família di nha pai.” 52 I kel sugundu el txoma-l di Efrain,* pamodi el fla: “Deus da-m fidju na téra di nha frónta.”
53 Nton, tirmina kes 7 anu di fartura na téra di Ijitu, 54 i kumesa kes 7 anu di fómi, sima Juzé dja flaba. Tinha fómi na tudu kes otu téra, má tinha kumida* na téra di Ijitu interu. 55 Ku ténpu, téra di Ijitu interu kumesa ta pasa fómi, i povu kumesa ta pidi Faraó kumida.* Nton Faraó fla tudu gentis di Ijitu: “Nhos bai pâpia ku Juzé, i nhos faze sima el fla nhos.” 56 Fómi kontinua na tudu lugar na téra. Nton, Juzé kumesa ta abri tudu armazén di kumida ki es tinha i ta bende pa gentis di Ijitu, dja ki fómi dja tomaba kónta di téra di Ijitu. 57 Tanbê, kes algen di tudu téra ta baba pa Ijitu pa ba kunpra kumida na Juzé, pamodi fómi dja tomaba kónta di tudu téra.
42 Kantu Jakó da kónta ma tinha kumida na Ijitu, el fla se fidjus: “Pamodi ki nhos sta paradu ta djobe pa kunpanheru?” 2 Tanbê el fla: “N obi ma sta kumida na Ijitu. Nhos dixi ti la i nhos kunpra kumida pa nos, asi pa nu fika bibu i pa nu ka móre.” 3 Nton, kes 10 irmon di Juzé dixi ti Ijitu pa bai kunpra kumida. 4 Má Jakó ka manda Benjamin, irmon di Juzé, djuntu ku kes otu irmon di sel, pamodi el fla: “Talvês pode kontise un asidenti ku el i el móre.”
5 Fidjus di Israel bai djuntu ku kes otu algen ki staba ta bai kunpra kumida, pamodi fómi dja txigaba na téra di Kanan. 6 Éra Juzé ki ta mandaba na kel país, i éra el ki ta bendeba kumida pa tudu algen na téra. Pur isu, kes irmon di Juzé txiga i es inbaxa se dianti ku róstu pa txon. 7 Kantu Juzé odja se irmons, el rekonhese-s lógu, má el ka dexa-s sabe ken ki el éra. Nton, el pâpia duru ku es i el pergunta-s: “Di undi ki nhos ben?” Es responde: “Nu ben di téra di Kanan pa ben kunpra kumida.”
8 Asi, Juzé rekonhese se irmons, má es ka rekonhese-l. 9 Juzé lenbra lógu di kes sonhu ki el tevi sobri se irmons i el fla-s: “Nhos é spion! Nhos ben djobe kes pontu fraku di nos país!” 10 Nton es fla-l: “Nau, nha sinhor, sérvus di nho ben kunpra kumida. 11 Nos tudu é fidju di mésmu pai. Nos é ómi onéstu. Sérvus di nho é ka spion.” 12 Má el fla-s: “Kel-li é ka verdadi! Nhos ben djobe kes pontu fraku di país!” 13 Má es fla: “Sérvus di nho é 12 irmon. Nos é fidju di mésmu pai na téra di Kanan. Kel más pikinoti fika ku nos pai, má kel otu ka izisti más.”
14 Má, Juzé fla-s: “É sima N flaba nhos: ‘Nhos é spion!’ 15 Nhos ta ben podu na próva: N ta jura pa vida di Faraó, ma nhos ka ta sai di li timenti nhos irmon más pikinoti ka txiga li. 16 Nhos manda un di nhos bai buska nhos irmon i kes otu ta fika prézu. Asi, nhos palavra ta podu na próva pa N odja si nhos sta ta pâpia verdadi. Má si é ka si, N ta jura pa vida di Faraó, má nhos é spion.” 17 Nton, el pô-s na kadia djuntu pa três dia.
18 Na tirseru dia Juzé fla-s: “N ten grandi ruspetu pa Deus, pur isu nhos faze kel ki N fla i nhos ta fika bibu. 19 Si nhos é ómi onéstu, pa un di nhos irmon fika prézu na kel kadia li, má kes otu pode bai i leba nhos família kumida pa es ka móre di fómi. 20 Nton, nhos traze-m nhos irmon más pikinoti pa nhos prova ma nhos palavra é verdadi i pa nhos ka móre.” I es konkorda pa faze si.
21 I es fla kunpanheru: “Di serteza nu sta ser kastigadu pamodi kuza ki nu faze ku nos irmon, pamodi nu odja modi ki el sufri* kantu el pidi-nu pa nu ten péna di el, má nu ka obi ku el. É pur isu ki kel sufrimentu li dja kai riba di nos.” 22 Nton, Ruben fla-s: “N ka fla nhos: ‘Ka nhos peka kóntra kel rapazinhu’? Má nhos ka obi ku mi. Gósi di serteza nu sta paga pamodi se sangi.” 23 Má es ka sabia ma Juzé staba ta intende, pamodi el uza un tradutor pa pâpia ku es. 24 Dipôs, el sai di djuntu di es i el kumesa ta txora. Kantu el ben i el torna pâpia ku es, el pega Simion i el mara-l na ses frenti. 25 Nton Juzé manda pa es intxi ses bólsa ku kumida, pa es torna poi dinheru di kada ómi na ses bólsa i pa es da-s kumida pa viajen. I é kel-li ki es faze.
26 Es poi ses saku di kumida riba di ses buru i es bai. 27 Kantu es txiga na un lugar pa ba pasa noti, un di es abri se saku pa da se buru kumida i el odja ma se dinheru staba na bóka di kel saku. 28 Nton, el fla se irmons: “N torna dadu nha dinheru, i gósi el sta li na nha saku!” Nton es fika ta treme di medu, es djobe pa kunpanheru i es fla: “Kel-li é kuzê ki Deus faze-nu?”
29 Kantu es txiga na téra di Kanan undi ki Jakó, ses pai, staba, es konta-l tudu kuza ki kontise ku es i es fla-l: 30 “Kel ómi ki ta manda na país pâpia duru ku nos i el fla ma nos é spion ki bai djobe país. 31 Má nu fla-l: ‘Nos é ómi onéstu. Nos é ka spion. 32 Nos é 12 irmon, fidju di mésmu pai. Un ka izisti más, i kel más pikinoti sta ku nos pai na téra di Kanan.’ 33 Má kel ómi ki ta manda na país fla-nu: ‘N ta sabe ma nhos é onéstu si nhos faze kel ki N sta ben fla nhos: nhos dexa un di nhos irmon ku mi. Dipôs, nhos panha kumida i nhos leba nhos família pa es ka móre di fómi. 34 I nhos traze-m nhos irmon más pikinoti, asi N ta sabe ma nhos é ka spion, má anhos é ómi onéstu. N ta torna da nhos, nhos irmon, i nhos ta pode nogôsia na país.’”
35 Kantu es dispija ses saku, kada un di es atxa ses bólsa di dinheru na ses saku. Kantu es ku ses pai odja ses bólsa di dinheru, es fika ku txeu medu. 36 Nton Jakó, ses pai, fla-s: “É mi ki nhos dexa sen fidju! Juzé ka izisti más, i Simion ka izisti más, i gósi nhos ta ben leba Benjamin! É mi ki ten ki aguenta tudu kes kuza li!” 37 Má Ruben fla se pai: “Nho pode mata nhas dôs fidju si N ka torna traze nho el. Nho intrega-m el na nha mô, i N ta torna da nho el.” 38 Má, el fla: “Nha fidju ka sta bai ku nhos, pamodi se irmon sta mortu i é sô el ki fika. Si kontise algun asidenti na viajen i el móre, di serteza nhos ta poi nha kabelu branku ta dixi pa Sipultura* ku tristéza.”
43 Fómi éra txeu dimás na país. 2 Nton, kantu kel kumida ki es trazeba di Ijitu kaba, ses pai fla-s: “Nhos volta i nhos kunpra kumida pa nos.” 3 Má Judá fla-l: “Kel ómi aviza-nu klaru: ‘Ka nhos torna parse na nha frenti si nhos irmon ka ben ku nhos.’ 4 Si nho manda nos irmon ku nos, nu ta bai la i nu ta kunpra kumida pa nho. 5 Má, si nho ka dexa-l bai ku nos nu ka ta bai, pamodi kel ómi fla-nu: ‘Ka nhos torna parse na nha frenti si nhos irmon ka ben ku nhos.’” 6 I Israel pergunta: “Pakê ki nhos ba fla kel ómi ma nhos ten otu irmon sô pa nhos traze-m prubléma?” 7 Es responde: “Kel ómi pergunta-nu di manera dirétu sobri nos i sobri nos família: ‘Nhos pai inda sta bibu? Nhos ten otu irmon?’, i nu responde-l. Modi ki nu ta sabeba ma el ta fla-nu: ‘Nhos traze nhos irmon pa li’?”
8 Nton, Judá insisti ku Israel, se pai: “Manda rapazinhu djuntu ku mi i dexa-nu bai, asi pa nu fika bibu i pa nu ka móre, nos, anho i nos fidjus. 9 N ta garanti ma N ta proteje-l.* N ta fika responsável pa el. Si N ka torna traze nho el, N ta karega kel pekadu li dianti di nho pa tudu ténpu. 10 Má, si nu ka atrazaba, pa gósi talvês dja nu baba i dja nu voltaba dôs bês.”
11 Pur isu, Israel, ses pai, fla-s: “Si é si ki ten ki ser, nton nhos faze kel ki N sta fla nhos: nhos poi kes midjór produtu di es téra na nhos saku i nhos leba kel ómi di prezenti: bálsamu,* mel, ládanu,* kaska di arvi ki ten rezina, pistásiu* i améndua. 12 Nhos leba kel dobru di dinheru ku nhos. Tanbê nhos leba kel dinheru ki nhos atxa na bóka di nhos saku. Talvês foi un inganu. 13 Nhos toma nhos irmon i nhos bai. Nhos torna bai na kel ómi. 14 Pa Deus Tudu-Poderozu poi kel ómi ta xinti péna di nhos, asi pa el liberta kel otu nhos irmon i Benjamin. Má ami, si N ten ki fika sen nhas fidju, N ta fika sen nhas fidju!”
15 Nton, dipôs ki es toma kel prezenti i kel dobru di dinheru, kes ómi dixi ti Ijitu djuntu ku Benjamin. I es torna parse dianti di Juzé. 16 Kantu Juzé odja Benjamin ku es, kel óra el fla kel ómi ki ta tomaba kónta di se kaza: “Leba kes ómi pa kaza, mata animal i pripara kumida, pamodi meiu-dia es ta kume ku mi.” 17 Kel óra kel ómi faze sima Juzé fla-l, i el leba-s pa kaza di Juzé. 18 Má kes ómi fika ku medu kantu es lebadu pa kaza di Juzé, i es kumesa ta fla: “Nu trazedu pa li pamodi dinheru ki nu atxa na nos saku di kel últimu bês. Gósi es ta ben ataka-nu i es ta pô-nu bira skravu i es ta fika ku nos buru!”
19 Pur isu, es txiga pértu di kel ómi ki ta tomaba kónta di kaza di Juzé i es pâpia ku el na entrada di kaza. 20 Es fla: “Nha sinhor, diskulpa-nu! Di primeru bês ki nu dixi pa li nu ben kunpra kumida. 21 Má kantu nu txiga na kel lugar ki nu staba ta ba pasa noti i nu kumesa ta abri nos saku, nu odja ma dinheru di kada un di nos staba na bóka di saku. La staba tudu nos dinheru. Pur isu, nu ta gostaba di divolve. 22 I nu traze más dinheru pa kunpra kumida. Nu ka sabe ken ki poi nos dinheru na nos saku.” 23 Nton el fla: “Ka nhos ten medu. Sta tudu dretu. Nhos Deus i Deus di nhos pai poi kel tizoru na nhos saku. N resebe nhos dinheru.” Dipôs di kel-li, el traze-s Simion.
24 Nton, kel ómi leba-s pa déntu di kaza di Juzé, el da-s agu pa es laba pé i kumida pa ses buru. 25 I es pripara kel prezenti pa óra ki Juzé txigaba na meiu-dia, pamodi es obi ma es staba ta ba kume la. 26 Kantu Juzé entra na kaza, es leba-l prezenti i es inbaxa se dianti ku róstu pa txon. 27 Dipôs di kel-li, el pergunta-s si es staba dretu i el fla-s: “Modi ki nhos pai, kel ómi grandi ki nhos papia-m di el, sta? Inda el sta bibu?” 28 Es responde-l: “Nos pai, sérvu di nho, sta dretu. Inda el sta bibu.” Nton es inbaxa i es poi róstu pa txon.
29 Kantu el djobe i el odja Benjamin, se irmon, fidju di se mai, el fla: “É kel-li ki é kel nhos irmon más pikinoti ki nhos flaba mi?” Inda el fla: “Pa Deus abensua-u, nha fidju.” 30 Juzé ka konsigi kontrola se sentimentus kantu el odja se irmon, pur isu el sai faxi ta djobe un lugar pa el txora. Nton, el entra na un otu kuartu i el kumesa ta txora. 31 Dipôs di kel-li, el laba róstu i el sai, i kantu dja el staba ta konsigi kontrola, el fla: “Nhos sirbi kumida.” 32 Es poi Juzé kumida el sô i se irmons tanbê es sô, i gentis di Ijitu ki staba ku el tanbê kume es sô, pamodi gentis di Ijitu ka ta kumeba djuntu ku ebreus, dja ki kel-li éra un kuza nojéntu pa gentis di Ijitu.
33 Es poi se irmons ta* xinta se dianti, désdi kel primeru fidju, di akordu ku se direitu di primeru fidju, ti kel más jóven, i es fika ta djobe pa kunpanheru spantadu. 34 El ta mandaba kumida di se méza pa ses méza, má kel párti ki éra di Benjamin el ta mandaba sinku bês más txeu di ki tudu kes otu. Nton, es kontinua ta kume i ta bebe djuntu ku el ti ki es farta.
44 Dipôs, el fla kel ómi ki ta tomaba kónta di se kaza: “Intxi kes saku di kes ómi ku kumida, kel ki es ta pode leba. I poi dinheru di kada un na se saku.* 2 Má poi nha kópu, kel kópu di prata, na saku di kel más pikinoti, djuntu ku se dinheru di kumida.” Nton el faze sima Juzé manda-l.
3 Di palmanhan kantu fika klaru, kes ómi bai ses kaminhu ku ses buru. 4 Inda es ka staba lonji di sidadi kantu Juzé fla kel ómi ki ta tomaba kónta di se kaza: “Faxi! Bai tras di kes ómi! Óras ki bu txiga na es, fla-s: ‘Pamodi ki nhos paga ben ku mal? 5 É ka kel kópu li ki nha sinhor ta uza pa bebe i pa dibinha futuru? Kel kuza ki nhos faze li é mariadu.’”
6 Nton, el alkansa-s i el fla-s kes palavra li. 7 Má es fla-l: “Pamodi ki nha sinhor sta fla un kuza di kel-li? Nunka nu ka ta fazeba kel-li. 8 Nu torna traze la di téra di Kanan kel dinheru ki nu atxa na nos saku. Nton, modi ki nu ta ba furtaba prata ô oru na kaza di bu sinhor? 9 Si kel kópu atxadu ku algun di nos, pa kel algen móre, i tanbê pa kes otu bira skravu di bu sinhor.”* 10 Nton el fla: “Pa kontise sima nhos fla: kel ki atxadu ku kel kópu ta bira nha skravu, má kes otu ta fika inosenti.” 11 Dipôs kada un di es poi se saku faxi na txon i es abri-l. 12 El djobe dretu na tudu kes saku, el kumesa ta djobe na saku di kel más bédju i el tirmina na saku di kel más novu. Dipôs, kel kópu atxadu na saku di Benjamin.
13 Nton, es ratxa ses ropa, i es tudu poi ses karga na buru otu bês i es torna bai pa sidadi. 14 Kantu Judá i se irmons entra na kaza di Juzé, inda Juzé staba la. I es inbaxa ku róstu pa txon se dianti. 15 Juzé fla-s: “Kel-li é kuzê ki nhos faze? Nhos ka sabe ma un ómi sima mi pode dibinha futuru?” 16 Judá responde: “Kuzê ki nu pode fla pa nha sinhor? Modi ki nu ta pode splika kel-li? I modi ki nu ta pode prova ma nos é inosenti?* Kel Deus verdaderu diskubri éru di skravus di nho. Gósi nos é skravu di nha sinhor, nos i tanbê kel ki atxadu ku kel kópu!” 17 Má, Juzé fla: “Nunka N ka ta fazeba un kuza di kel-li! Kel ómi ki atxadu ku kel kópu ta bira nha skravu. Má anhos, nhos volta pa nhos pai na pas.”
18 Judá txiga más pértu di el i el fla-l: “Nha sinhor, N ta inplora-u, favor, dexa skravu di nho pâpia pa nha sinhor, i ka nho fika xatiadu ku skravu di nho, pamodi nho é sima Faraó. 19 Nha sinhor pergunta se skravus: ‘Nhos ten pai ô más algun irmon?’ 20 Nton nu fla nha sinhor: ‘Nu ten un pai ki dja sta algen grandi i un irmon más pikinoti, ki nase na se bedjisa. Má se irmon dja móre, i di kes fidju di se mai é sô el ki fika, i se pai ta ama-l txeu.’ 21 Dipôs di kel-la nho fla skravus di nho: ‘Nhos traze-m el, asi pa N odja-l.’ 22 Má nu fla nha sinhor: ‘Kel rapazinhu ka pode dexa se pai. Si el dexa-l, di serteza se pai ta móre.’ 23 Nton nho fla skravus di nho: ‘Nhos ka pode parse na nha frenti más si nhos irmon más novu ka ben ku nhos.’
24 “Nton nu bai na nha pai, kel skravu di nho, i nu konta-l tudu kuza ki nha sinhor fla. 25 Dipôs nos pai fla: ‘Nhos volta i nhos kunpra kumida pa nos.’ 26 Má nu fla: ‘Nu ka pode volta. Si nos irmon más novu bai ku nos nu ta volta, pamodi nu ka pode parse na frenti di kel ómi si nos irmon más novu ka sta djuntu ku nos.’ 27 Nton nha pai, kel skravu di nho, fla-nu: ‘Nhos sabe dretu ma nha mudjer da-m sô dôs fidju. 28 Má un di es dexa-m i N fla: “Di serteza un animal brabu dja mata-l!” I désdi kel bês nunka más N ka odja-l. 29 Si nhos tra-m kel fidju li tanbê di nha ladu i kontise algun asidenti i el móre, di serteza nhos ta poba nhas kabelu branku ta dixi pa Sipultura* ku tristéza.’
30 “Nos pai ta ama kel fidju li txeu i el ka ta pode vive sen el.* Si N volta gósi pa nha pai, skravu di nho, sen kel rapazinhu, 31 el ta móre lógu ki el odja ma kel rapazinhu ka sta ku nos, i skravus di nho di serteza ta poi kes kabelu branku di nos pai, kel skravu di nho, ta dixi pa Sipultura* ku tristéza. 32 Ami, skravu di nho, N garanti nha pai ma N ta tomaba kónta di kel rapazinhu. N fla-l: ‘Si N ka traze nho el, N ta karega kel pekadu li dianti di nho pa tudu ténpu.’ 33 Nton, favor, nho dexa skravu di nho fika na lugar di kel rapazinhu, pa N ser skravu di nha sinhor, asi pa kel rapazinhu pode volta ku se irmons. 34 Modi ki N ta volta pa nha pai sen leba kel rapazinhu djuntu ku mi? N ka ta aguentaba odja nha pai ta pasa pa kel disgrasa li!”
45 Pur isu, Juzé ka konsigi aguenta más dianti di tudu se sérvus. Nton el grita: “Nhos manda tudu algen pa sai di li!” Kantu ningen más ka staba djuntu ku Juzé, el fla se irmons ken ki el éra.
2 I el kumesa ta txora riju ti ki gentis di Ijitu obi-l i gentis di kaza di Faraó obi-l. 3 Juzé fla se irmons: “Ami é Juzé. Nha pai inda sta bibu?” Má se irmons ka konsigi fla-l nada, pamodi es fika spantadu ku el. 4 Nton Juzé fla se irmons: “Nhos txiga más pértu di mi, favor.” I es txiga más pértu di el.
El fla-s: “Ami é Juzé, nhos irmon, ki nhos bende pa gentis di Ijitu. 5 Má gósi, ka nhos fika preokupadu nen ka nhos poi kulpa na kunpanheru, pamodi nhos bende-m pa gentis di Ijitu. Pamodi Deus manda-m nhos frenti pa salva vida di pesoas. 6 Kel-li é sugundu anu di fómi na país, i inda ta ben ten más sinku anu ki ka ta ten nen simentera nen kodjéta. 7 Má Deus manda-m pa li na nhos frenti pa nhos pode fika bibu através di un grandi libertason, i asi pa nhos família pode fika bibu na téra.* 8 Pur isu, é ka nhos ki manda-m pa li, má é kel Deus verdaderu, pa el pode skodjeba mi pa N ser kel algen prinsipal pa da Faraó konsedju,* sinhor di tudu se kaza i governador di téra di Ijitu interu.
9 “Nhos volta faxi pa nha pai, i nhos fla-l: ‘Juzé, fidju di nho, fla: “Deus skodje-m pa N ser sinhor di Ijitu interu. Nho ben atxa-m li. Ka nho dura. 10 Nho ta ben mora na téra di Gózen, pa nho fika pértu di mi, anho, fidjus di nho, nétus di nho, ribanhu di nho, tudu animal di nho, i tudu kel ki nho ten. 11 N ta leba nho kumida la, pamodi inda ta ten más sinku anu di fómi. Sinon, anho, kaza di nho i tudu kel ki nho ten ta kai na pobréza.”’ 12 Gósi, nhos ku nha irmon Benjamin nhos pode ben odja-m ku nhos própi odju ma é mi própi ki sta ta pâpia ku nhos. 13 Nhos konta nha pai sobri tudu glória ki N ten na Ijitu i tudu kel ki nhos odja. Gósi, nhos bai faxi i nhos traze nha pai pa li.”
14 Dipôs el brasa Benjamin, se irmon, i el kumesa ta txora, i Benjamin txora brasadu na el. 15 I el da se irmons beju i el txora brasadu na es. Dipôs di kel-li, se irmons pâpia ku el.
16 Kel notísia li txiga na kaza di Faraó: “Irmons di Juzé dja ben!” Kel-li dexa Faraó i se sérvus kontenti. 17 Nton Faraó fla Juzé: “Fla bus irmon: ‘Nhos faze kel-li: nhos poi nhos animal ta karega kumida i nhos bai pa téra di Kanan, 18 i nhos traze nhos pai i nhos família pa li. N ta da nhos kes kuza bon di téra di Ijitu, i nhos ta kume* kes midjór produtu* di país.’ 19 Bu debe fla-s: ‘Nhos faze kel-li: nhos panha kes karósa di téra di Ijitu pa nhos traze nhos fidju i nhos mudjer, nhos traze nhos pai na un di kes karósa i nhos ben pa li. 20 Ka nhos preokupa ku kes kuza ki nhos ten, pamodi kel midjór ki ten na téra di Ijitu interu é di nhos.’”
21 I kes fidju di Israel faze si. I Juzé da-s kes karósa sima Faraó mandaba i el da-s kumida pa viajen. 22 El da kada un di es un pésa di ropa, má el da Benjamin 300 pésa di prata i sinku pésa di ropa. 23 I el manda se pai kes kuza li: 10 buru karegadu di kes kuza bon di Ijitu i 10 bésta karegadu di serial, pon i otus kumida pa viajen di se pai. 24 Asi, el manda se irmons pa bai, i kantu es staba ta bai, el fla-s: “Ka nhos xatia ku kunpanheru na kaminhu.”
25 Dipôs, es subi di Ijitu i es txiga na Jakó, ses pai, na téra di Kanan. 26 Nton es fla-l: “Juzé inda sta bibu, i el é governanti di téra di Ijitu interu!” Má ses pai ka konsigi fla nada pamodi el ka kridita na es. 27 Kantu es konta-l tudu kuza ki Juzé fla i kantu el odja kes karósa ki Juzé manda pa leba-l, Jakó* kumesa ta xinti más animadu. 28 Israel fla: “Dja sta bon! Nha fidju Juzé inda sta bibu! N meste bai i odja-l antis di N móre!”
46 Nton, Israel panha tudu kel ki el tinha* i el bai. Kantu el txiga na Berseba, el oferese sakrifisiu pa Deus di Izaki, se pai. 2 Nton, Deus pâpia ku Israel na un vizon di noti i el fla-l: “Jakó, Jakó!” El responde: “Ale-m li!” 3 El fla: “Ami é kel Deus verdaderu, kel Deus di bu pai. Ka bu xinti medu di dixi pa Ijitu, pamodi la N ta pô-u ta bira un nason grandi. 4 É mi própi ki ta dixi ku bo pa Ijitu, i é mi própi tanbê ki ta torna traze-u, i é Juzé ki ta poi mô na bus odju.”*
5 Dipôs di kel-li, Jakó sai di Berseba, i kes fidju di Israel leba Jakó, ses pai, ses fidjus i ses mudjer na kes karósa ki Faraó mandaba pa lebaba el. 6 Es leba ses ribanhu i kuzas ki es ranja na téra di Kanan. I asi Jakó entra na Ijitu ku tudu se família. 7 El leba ku el pa Ijitu se fidjus i se nétus, se fidjus-fémia i se nétas, tudu se família.
8 Kes-li é nómi di kes fidju di Israel, kel-li krê fla kes fidju di Jakó, ki bai pa Ijitu: kel primeru fidju di Jakó éra Ruben.
9 Kes fidju di Ruben éra Anoki, Palu, Esron i Karmi.
10 Kes fidju di Simion éra Jemuel, Jamin, Oade, Jakin, Zoar i Saul, ki éra fidju di un mudjer di Kanan.
11 Kes fidju di Levi éra Jérson, Koate i Merari.
12 Kes fidju di Judá éra Er, Onan, Selá, Peres i Zerá. Má Er i Onan móre na téra di Kanan.
Kes fidju di Peres éra Esron i Amul.
13 Kes fidju di Isakar éra Tola, Puva, Iobe i Sinron.
14 Kes fidju di Zebulon éra Serede, Elon i Jalel.
15 Kes-li éra kes fidju ki Lia tevi ku Jakó, na Padan-Aran, fóra Diná, se fidju-fémia. Pa tudu, se* fidjus i se fidjus-fémia éra 33.
16 Kes fidju di Gade éra Zifion, Aji, Suni, Esbon, Eri, Arode i Areli.
17 Kes fidju di Azer éra Imná, Isvá, Isví i Berias, i ses irman éra Sera.
Kes fidju di Berias éra Éber i Malkiel.
18 Kel-li é kes fidju di Zilpa, kel sérva ki Labon da Lia, ki éra se fidju-fémia. El tevi kes fidju li ku Jakó: pa tudu 16 algen.*
19 Kes fidju di Rakel, mudjer di Jakó, éra Juzé i Benjamin.
20 Na téra di Ijitu, Juzé tevi Manasés i Efrain, ku Azenate, fidju-fémia di Putífera, saserdóti di On.*
21 Kes fidju di Benjamin éra Bela, Beker, Asbel, Jera, Naaman, Eí, Rós, Mupin, Upin i Arde.
22 Kes-li é kes fidju ki Rakel tevi ku Jakó: pa tudu 14 algen.*
23 Kel fidju* di Dan éra Uzin.
24 Kes fidju di Naftali éra Jazel, Guni, Jezer i Silén.
25 Kes-li é kes fidju di Bila, kel sérva ki Labon da Rakel, ki éra se fidju-fémia. El tevi kes fidju li ku Jakó: pa tudu 7 algen.*
26 Tudu kes disendenti di* Jakó ki bai ku el pa Ijitu éra 66, fóra kes mudjer di fidjus di Jakó. 27 Juzé tevi dôs fidju* ki nase na Ijitu. Tudu kes algen* di kaza di Jakó ki bai pa Ijitu éra 70.
28 Jakó manda Judá se frenti pa fla Juzé ma el staba na kaminhu di Gózen. Kantu es entra na téra di Gózen, 29 Juzé manda pripara se karu i el bai atxa Israel, se pai, na Gózen. Kantu el txiga pértu di el, lógu el brasa-l i el txora pa txeu ténpu. 30 Dipôs Israel fla Juzé: “Gósi N pode móre. Dja N odja bu róstu i N sabe ma inda bu sta bibu.”
31 Nton Juzé fla se irmons i kes algen di kaza di se pai: “Dexa-m bai fla Faraó: ‘Nhas irmon i kes algen di kaza di nha pai, ki staba na téra di Kanan, dja ben atxa-m. 32 Kes ómi é pastor i es ta kria ribanhu. Es traze ses ribanhu, ses vaka i tudu kuza ki es ten.’ 33 Óras ki Faraó txoma nhos i el pergunta nhos: ‘Kal ki é nhos trabadju?’ 34 Nhos debe fla: ‘Sérvus di nho ta kria ribanhu désdi ki nos éra jóven ti gósi, i nos gentis grandi ta fazeba mésmu kuza’, asi pa nhos pode mora na téra di Gózen, pamodi tudu kes pastor di ovelha é nojéntu pa gentis di Ijitu.”
47 Nton, Juzé bai i el fla Faraó: “Nha pai, nhas irmon, ses ribanhu, ses vaka i tudu kel ki es ten ben di téra di Kanan, i es sta na téra di Gózen.” 2 El skodje sinku di se irmons i el aprizenta-s na Faraó.
3 Faraó pergunta se irmons: “Kal ki é nhos trabadju?” Es responde Faraó: “Sérvus di nho é pastor di ovelha, sima nos gentis grandi.” 4 Nton, es fla Faraó: “Nu ben mora na es país sima stranjeru pamodi ka sta kumida pa kes ovelha di sérvu di nho na téra di Kanan, dja ki fómi sta dimás. Nton favor, dexa sérvus di nho mora na téra di Gózen.” 5 Nton Faraó fla Juzé: “Bu pai i bus irmon ben fika ku bo li. 6 Téra di Ijitu sta na nhos mô. Poi bu pai i bus irmon ta mora na kel midjór párti di país. Pa es mora na téra di Gózen, i si bu konxe ómis ki ta trabadja dretu na ses meiu, pô-s ta toma kónta di nhas ribanhu.”
7 Nton Juzé leba Jakó i el aprizenta-l pa Faraó, i Jakó abênsua Faraó. 8 Faraó pergunta Jakó: “Kantu anu ki bu ten?” 9 Jakó responde Faraó: “N ten 130 anu i N pasa nha vida interu ta bai di un lugar pa kel otu.* Kes anu foi difísil, má es é poku konparadu ku kes anu ki nhas gentis grandi pasa ta bai di un lugar pa kel otu.”* 10 Dipôs di kel-li, Jakó abênsua Faraó i el sai di dianti di el.
11 Nton Juzé poi se pai i se irmons na téra di Ijitu, i el da-s kel midjór párti di téra, na téra di Ramesés, sima Faraó dja mandaba. 12 I Juzé ta daba se pai, se irmons i tudu kes algen di kaza di se pai kumida,* di akordu ku fidju ki es tinha.
13 Ka tinha kumida* na Ijitu i na Kanan, pamodi fómi éra duru dimás, i kes algen di Ijitu i di Kanan staba ta sufri pamodi kel fómi. 14 Juzé djunta tudu dinheru ki pesoas di Ijitu i di Kanan staba ta da pa kunpra serial, i Juzé ta lebaba kel dinheru pa kaza di Faraó. 15 Ku ténpu, dinheru na Ijitu i na Kanan kaba, i tudu kes algen di Ijitu kumesa ta bai na Juzé i ta fla-l: “Da-nu kumida! Nho ta dexa-nu móre sô pamodi nos dinheru dja kaba?” 16 Nton Juzé fla: “Si nhos dinheru dja kaba, nhos traze nhos ribanhu, i N ta da nhos kumida na lugar di kes ribanhu.” 17 Nton es kumesa ta leba Juzé ses animal. Juzé ta daba es kumida i es ta daba Juzé kabalu, ovelha, vaka i buru. I duránti kel anu, Juzé da-s kumida i es da Juzé ses animal.
18 Nton kel anu tirmina. Na kel otu anu es kumesa ta bai na el i es fla: “Nu ka ta sukundi ma dja nu da nho tudu nos dinheru i nos animal. Nu ka tene más nada pa oferese nho, fóra nos korpu i nos txon. 19 Nho ta dexa-nu nos ku nos txon pa nu móre dianti di nho? Kunpra-nu nos ku nos txon i da-nu kumida. Nu ta ser skravu di Faraó i nos txon ta ser di sel. Da-nu simenti pa nu fika bibu i pa nu ka móre i pa nos txon ka fika sen ningen.” 20 Nton, Juzé kunpra tudu txon di gentis di Ijitu pa Faraó pamodi tudu gentis di Ijitu bende ses txon, dja ki fómi éra duru dimás. I tudu kes txon bira di Faraó.
21 Nton, Juzé da órdi pa tudu kes algen ki ta viveba na Ijitu pa muda pa kes sidadi. 22 Éra sô kes txon di kes saserdóti ki el ka kunpra, dja ki Faraó ta daba es kumida i es ta viveba di kes kumida ki el ta daba es. É pur isu ki es ka bende ses txon. 23 Nton Juzé fla kes algen: “Nhos odja, oji N kunpra anhos ku nhos txon pa Faraó. N sta da nhos simenti, i nhos ten ki símia txon ku es. 24 Óras ki txon da kumida, nhos da Faraó un kintu di kel kumida, má kes otu kuatu párti é di nhos pa nhos símia txon i nhos kume anhos ku nhos fidju i gentis di nhos kaza.” 25 Nton es fla: “Nho salva nos vida. Si nho seta nu ta bira skravu di Faraó.” 26 Nton Juzé faze un lei, ki ta sirbi ti dia di oji na tudu téra di Ijitu: un kintu párti di kodjéta é di Faraó. É sô kel txon di kes saserdóti ki ka bira di Faraó.
27 Israel kontinua ta mora na téra di Ijitu, na téra di Gózen, i es fika la. Es tevi fidju i es bira txeu. 28 Jakó vive 17 anu na téra di Ijitu. Pa tudu, el vive 147 anu.
29 Kantu Israel xinti ma el staba kuazi ta móre, el txoma Juzé, se fidju, i el fla-l: “Si bu ta da-m ónra, favor, poi bu mô baxu di nha koxa i promete-m ma bu ta mostra-m amor lial i ma bu ta ser fiel. Favor ka bu intera-m na Ijitu. 30 Óras ki N móre,* leba-m pa fóra di Ijitu i intera-m na sipultura di nhas gentis grandi.” Pur isu, Juzé fla: “N ta faze sima nho pidi-m.” 31 El fla: “Jura-m.” Nton el jura. Dipôs, Israel inbaxa djuntu di kabisera di se kama.
48 Dipôs di kel-li, Juzé fladu: “Bu pai sta fika fraku.” Nton, el bai djobe-l i el leba se dôs fidju, Manasés i Efrain. 2 Kantu es fla Jakó ma Juzé, se fidju, bai djobe-l, el faze txeu sforsu i el xinta na se kama. 3 I Jakó fla Juzé:
“Kel Deus Tudu-Poderozu parse pa mi na Lus, na téra di Kanan i el abensua-m. 4 El fla-m: ‘N ta ben da-u fidjus, es ta bira txeu i N ta pô-u ta bira un grupu di nason grandi. N ta da kel téra li pa bu disendenti* pa el ser di sel pa tudu ténpu.’ 5 Gósi, bu dôs fidju ki nase na téra di Ijitu antis di N ben pa Ijitu é di meu. Efrain i Manasés ta bira di meu, sima Ruben i Simion é di meu. 6 Má kes fidju ki bu ta ben ten dipôs, ta ser di bo. Es ta ben txomadu na nómi di ses irmon i es ta ben resebe un párti di eransa di ses irmon. 7 Kantu N staba ta binha di Padan, Rakel móre na nha ladu, na téra di Kanan, timenti inda N staba lonji di Efrate. Nton, N intera-l la na kaminhu di Efrate, kel-li krê fla Belen.”
8 Dipôs, Israel odja fidjus di Juzé i el pergunta-l: “Kes-li é kenha?” 9 Juzé fla se pai: “Kes-li é nhas fidju ki Deus da-m na kel lugar li.” Nton el fla-l: “Favor, traze-m es pa N pode abensua-s.” 10 Vista di Israel staba fraku pamodi idadi, i el ka sta odjaba dretu. Pur isu, Juzé leba-s pa más pértu di el, i se pai da-s beju i el brasa-s. 11 Israel fla Juzé: “Nunka N ka pensaba ma N ta odjaba bu róstu, má Deus dexa-m odja tanbê bus disendenti.” 12 Dipôs Juzé tra-s di juelhu di Israel, i el inbaxa ku róstu pa txon.
13 Juzé pega na se dôs fidju: Efrain ku mô direita, pa el pode fikaba na skerda di Israel, i Manasés ku mô skerda, pa el pode fikaba na direita di Israel, i el leba-s pa pértu di el. 14 Má, Israel poi se mô direita riba di kabésa di Efrain, enbóra el éra más pikinoti, i el poi se mô skerda riba di kabésa di Manasés. El faze kel-li di propózitu, enbóra Manasés éra kel primeru fidju. 15 Dipôs el abênsua Juzé i el fla:
“Kel Deus verdaderu ki Abraon, nha avô, i Izaki, nha pai, sirbi,*
Kel Deus verdaderu ki pastora-m duránti tudu nha vida ti dia di oji,
16 Kel anju ki libra-m di tudu disgrasa, pa el abênsua kes rapazinhu li.
Pa es leba nha nómi, nómi di Abraon, nha avô, i di Izaki, nha pai,
Pa es bira txeu na téra.”
17 Kantu Juzé odja ma se pai fika ku mô direita riba di kabésa di Efrain, el ka fika kontenti. Nton, el tenta tra mô di se pai di riba di kabésa di Efrain pa poi riba di kabésa di Manasés. 18 Juzé fla se pai: “Asi nau nha pai, pamodi kel-li ki é primeru fidju. Poi mô direita di nho riba di se kabésa.” 19 Má se pai nega faze kel-la i el fla: “N sabe nha fidju, N sabe. El tanbê el ta ben bira un nason, i el tanbê el ta ben bira grandi. Má, se irmon más pikinoti ta ben bira más grandi ki el, i disendenti di Efrain ta ben bira grandi ki ta da pa forma nasons.” 20 Nton el kontinua ta abensua-s na kel dia, i ta fla:
“Pa fidjus di Israel pâpia di bo óras ki es ta abênsua, i ta fla:
‘Pa Deus pô-u ta bira sima Efrain i sima Manasés.’”
Asi el kontinua ta poi Efrain pa frenti di Manasés.
21 Dipôs Israel fla Juzé: “Odja, N sta ta móre, má Deus di serteza ta kontinua ku nhos i el ta ben leba nhos otu bês pa téra di nhos gentis grandi. 22 I ami, N ta da-u más di ki kel ki N ta da bus irmon: N ta da-u un párti di téra* ki N toma di mô di kes amoreu ku nha spada i ku nha arku.”*
49 I Jakó txoma se fidjus i el fla: “Nhos djunta pa N pode fla nhos kuzê ki ta ben kontise ku nhos.* 2 Nhos djunta i nhos obi, fidjus di Jakó, sin, nhos obi Israel, nhos pai.
3 “Ruben, abo é nha primeru fidju, nha forsa i komésu di nhas disendenti. Abo é más grandi na ónra i na forsa. 4 Bu ka ta ser primeru ki bus irmon pamodi abo é sima agu brabu, ki ka ta pode kontroladu, pamodi bu subi kama di bu pai. Na kel ténpu bu disruspeta* nha kama. El subi nha kama própi!
5 “Simion i Levi é irmon. Ses arma é feraméntas di violénsia. 6 Ó nha alma,* ka bu entra na ses grupu. Ó nha korason,* ka bu djunta ku es na ses grupu, pamodi na ses raiba es mata ómis, i pa divirti es korta tendon di boi. 7 Pa ses raiba maldisuadu pamodi el é kruel. Pa ses fúria maldisuadu pamodi el é duru. N ta ben dividi-s na tiritóriu di Jakó i N ta ben spadja-s na Israel.
8 “Má abo Judá, bus irmon ta ben lova-u. Bu mô ta ben sta riba di piskôs di bus inimigu. Fidjus di bu pai ta ben inbaxa bu dianti. 9 Judá é sima fidju di un lion. Nha fidju, dipôs ki bu kume bu kasa bu ta bai bu kaminhu.* El ta inbaxa i el ta stika sima un lion. I sima ta kontise ku un lion, ken ki ten koraji di ba korda-l? 10 Kel vara di rei ka ta ben afasta di Judá i kel pó di governanti ta kontinua na meiu di se pé, ti ki Silu* ben, i tudu povu ta ben obi ku el. 11 El ta mara se buru na un pé di uva i se burinhu na un bon pé di uva. El ta laba se ropa na vinhu i na sumu* di uva. 12 Se odju é brumedju sukuru pamodi vinhu i se denti é branku pamodi leti.
13 “Zebulon ta mora bera-mar, djuntu di kósta undi kes naviu ta bota ánkura, i se frontera ta bai na direson di Sidon.
14 “Isakar é sima un buru ki ten osu fórti, detadu dibaxu di kes dôs karga. 15 El ta ben odja ma kel lugar di diskansu é bon i ma kel téra é sábi. El ta ben inbaxa onbru pa karega karga i el ta ben seta pa es obriga-l faze trabadju duru.
16 “Dan, ki é un di kes tribu di Israel, ta ben julga se povu. 17 Pa Dan ser sima un kóbra bera strada, un kóbra venenozu* na ladu di kaminhu, ki ta morde kalkanhada di kabalu i ta poi kel algen ki sta montadu na kabalu ta kai pa tras. 18 Ó Jeová, N ta spera pa bu salva-nu.
19 “I Gade, un grupu di bandidu ta ben ataka-l, má el ta ataka ses kalkanhada.
20 “Pon* di Azer ta ben ser txeu,* i el ta ben da bon kumida ki ti rei ta kume.
21 “Naftali é sima un kórsa* eleganti. El ta fla palavras bunitu.
22 Juzé é sima ramu di arvi ki ta da fruta, un arvi ki ta da fruta djuntu di un fonti, i ki se ramu ta bai pa riba di paredi. 23 Má kes arkeru maltrata-l, es da-l ku flexa i es guarda-l rankor. 24 Má simé se arku* fika firmi, i se mô kontinua fórti i ájil. Kel-li ben di kel poderozu ki ta djuda Jakó, di kel pastor, kel pédra di Israel. 25 El* ben di Deus di se pai, i Deus ta ben djuda-u, i el sta ku kel Tudu-Poderozu. El ta ben abensua-u ku kes benson di séu, ku kes benson di fundu di txon,* ku kes benson di petu i di bariga. 26 Kes benson di bu pai ta ser más grandi ki kes benson di montanha, ki ta dura pa tudu ténpu. I es ta ser más grandi ki beléza di kes monti ki ta dura pa tudu ténpu. Es ta kontinua riba di kabésa di Juzé, riba di kabésa di kel ki skodjedu na meiu di se irmons.
27 “Benjamin ta kontinua ta dispadasa* sima lobu. Di palmanhan el ta kume kuzas ki el kasa, i óras ki fika noti el ta dividi kuzas ki el panha.”
28 É di es ki ben kes 12 tribu di Israel, i é kel-li ki ses pai fla-s kantu el abensua-s. El da kada un di es ses própi benson.
29 Dipôs el da-s kel órdi li: “N ta ben diskansa ku nhas gentis grandi.* Nhos intera-m ku nhas gentis grandi na kavérna ki ta fika na txon di Efron, kel itita, 30 kel kavérna na txon di Makpela, na frenti di Manre, na téra di Kanan, kel txon ki Abraon kunpra na Efron, kel itita, pa ser di sel i pa sirbi di sipultura. 31 La es intera Abraon i Sara, se mudjer. La es intera Izaki i Rebeka, se mudjer, i la N intera Lia. 32 Kel txon i kel kavérna ki ten la kunpradu na kes fidju di Ete.”
33 Nton Jakó tirmina di da se fidjus kes instruson li. Dipôs, el poi se pé riba kama i el da se últimu folgu i el diskansa ku se gentis grandi.*
50 Nton, Juzé kai riba di se pai, el txora brasadu na el i el da-l beju. 2 Dipôs di kel-li, Juzé manda pa kes médiku ki éra se sérvus pripara korpu di se pai. Nton kes médiku pripara korpu* di Israel. 3 Es leba 40 dia pa faze-l, pamodi éra kel ténpu ki es ta lebaba pa pripara korpu, i kes algen di Ijitu kontinua ta txora-l duránti 70 dia.
4 Kantu kes dia di lutu pasa, Juzé fla kes funsionáriu* di Faraó: “Favor, nhos leba Faraó kel mensajen li: 5 ‘Nha pai pô-m ta jura: “Odja, N sta ta móre. Bu debe intera-m na nha sipultura ki N koba na téra di Kanan.” Favor, dexa-m subi i intera nha pai, i dipôs N ta volta.’” 6 Faraó responde: “Bai i intera bu pai, sima el pô-u ta jura.”
7 Nton Juzé subi pa intera se pai, i tudu kes sérvu di Faraó bai ku el, kes ansion di kaza di Faraó i tudu kes ansion di téra di Ijitu, 8 i tanbê tudu kes algen di kaza di Juzé, se irmons, i kes di kaza di se pai. Es dexa sô mininu, ses ribanhu i ses vaka na téra di Gózen. 9 Tanbê kes karu i kes algen ki staba na kabalu bai ku el, i kel grupu tinha txeu algen. 10 Nton, es txiga na lugar di digudja* di Atade, ki ta fika pértu di Jurdon, i la es txora riju i Juzé guarda se pai lutu duránti 7 dia. 11 Kes algen ki ta mora na kel téra, kes kananeu, odja-s ta txora na lugar di digudja di Atade, i es fla: “Kel-li é un lutu grandi pa kes algen di Ijitu!” É pur isu ki kel lugar ki ta fika pértu di Jurdon, txomadu di Abel-Misrain.*
12 Nton kes fidju di Jakó faze-l sima el pidi-s. 13 Se fidjus leba-l pa téra di Kanan i es intera-l na kavérna ki ta fika na txon di Makpela, kel txon frenti di Manre ki Abraon kunpraba na Efron, kel itita, pa sirbi di sipultura. 14 Dipôs ki Juzé intera se pai, el volta pa Ijitu djuntu ku se irmons i ku tudu kes ki bai ku el pa ba intera se pai.
15 Kantu kes irmon di Juzé odja ma ses pai dja moreba, es fla: “Talvês Juzé sta guarda-nu rankor i el ta ben pô-nu ta paga pa tudu kuza mariadu ki nu faze-l.” 16 Pur isu, es manda fla Juzé: “Bu pai da kel órdi li antis di el móre: 17 ‘É kel-li ki nhos debe fla Juzé: “Favor, N ta inplora-u pa bu púrdua éru di bus irmon i pekadu ki es faze kantu es faze-u mal.”’ Gósi, favor, púrdua éru di kes sérvu di Deus di bu pai.” I Juzé txora kantu es pâpia ku el. 18 Dipôs, se irmons ben tanbê i es inbaxa se dianti i es fla: “Nos é bu skravu!” 19 Juzé fla-s: “Ka nhos xinti medu. N sta na lugar di Deus? 20 Enbóra nhos krê fazeba mi mal, Deus kreba pa kuzas fikaba dretu i pa salvaba vida di txeu algen, sima el sta faze oji. 21 Pur isu, ka nhos xinti medu. N ta kontinua ta sustenta nhos i nhos mininu.” Asi, el konsola-s i kuzê ki el fla-s pô-s ta xinti kalmu.
22 Juzé kontinua ta mora na Ijitu, el i kes algen di kaza di se pai. I Juzé vive 110 anu. 23 Juzé txiga di odja kel tirseru jerason di kes fidju di Efrain, i tanbê kes fidju di Makir, fidju di Manasés. Pa Juzé es éra sima se própi fidju.* 24 Na fin, Juzé fla se irmons:* “N sta ta móre, má Deus sen falta ta torna djobe pa nhos. I di serteza el ta leba nhos pa fóra di kel téra li, pa kel téra ki el jura ma el ta daba Abraon, Izaki i Jakó.” 25 Pur isu, Juzé poi kes fidju di Israel ta jura. El fla-s: “Di serteza Deus ta torna djobe pa nhos. Nhos ten ki leba nhas osu pa fóra di li.” 26 I Juzé móre ku 110 anu. Nton, es manda pripara se korpu i el podu na un kaxon, na Ijitu.
Ô: “i ka tinha nada na el”.
Ô: “spritu”.
Na ebraiku ta fla: “Pa ten lus na kel spasu grandi di séu”.
Ô: “pa toma kónta”.
Ô: “alma”.
Ô: “monstru”.
Ô: “alma”.
Ô: “alma”.
Na ebraiku ta fla: “sima nos imajen; ta parse ku nos”.
Na ebraiku ta fla: “sima se imajen”.
Ô: “i un alma bibu”.
Na ebraiku kel palavra ta inklui planta, folha i padja.
Na ebraiku ta fla: “i tudu se izérsitu”.
Primeru bês ki nómi di Deus ta parse, יהוה (YHWH). Djobe Ap. A4.
Ô: “alma”. Na ebraiku é néfesh, ki krê fla un kriatura ki ta respira. Djobe Disionáriu di Bíblia, “Alma”.
Bidéliu é un rezina ki ta txera sábi, ki ta ben di alguns arvi.
Pédra di txeu valor.
Ô: “Tigri”.
Ô: “alma”.
Ô: “kontinua”.
Ô: “kubri kel párti na vólta di anka”.
Na ebraiku ta fla: “simenti”.
Ki krê fla “ómi ki fazedu di téra”.
Ô: “kumida”.
Ki krê fla “kel ki sta bibu”.
Na ebraiku ta fla: “tudu algen ki sta bibu”.
Na ebraiku ta fla: “kes primeru fidju di se ribanhu”.
Na ebraiku ta fla: “i se róstu muda”.
Ô: “pa lonji di téra ki abri bóka pa resebe sangi ki bu tra di bu irmon”.
Na ebraiku ta fla: “di téra”.
Ki krê fla “téra di kes algen ki sta fuji”.
Ô: “pífaru”.
Ki krê fla “skodjedu; podu”.
Na ebraiku ta fla: “simenti”.
Ô: “Adon; grupu di pesoas”.
Ô: “ku kel Deus”. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ki talvês krê fla “diskansu; konsolu”.
Ô: “alivia-nu”.
Kel-li éra un manera di pâpia na ebraiku ki krê fla kes fidju di Deus na séu.
Na ebraiku ta fla: “kes fidju-fémia di ómi”.
Ô: “pamodi el ta aji di akordu ku karni”.
Ô: “nefilins”, ki talvês krê fla kes ki ta poi otus ta kai. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Na ebraiku ta fla: “kes fidju-fémia di ómi”.
Ô: “rapende”.
Ô: “tristi”.
Ô: “rapende”.
Na ebraiku ta fla: “jerason”.
Na ebraiku ta fla: “un kaxa; un barku grandi”.
Na ebraiku ta fla: “300 kôvadu di kunprimentu, 50 kôvadu di largura i 30 kôvadu di altura”. Un kôvadu ta daba 44,5 cm. Djobe Ap. B14.
Na ebraiku é tsóhar. Tanbê kel-li pode krê fla un tétu ku inklinason di un kôvadu envês di un abertura pa lus ô janéla.
Na ebraiku ta fla: “un kôvadu”.
Ô: “spritu di vida”.
Ô talvês: “Leba 7 par di kada animal puru”.
Ô: “spritu”.
Na ebraiku ta fla: “15 kôvadu”. Un kôvadu ta daba 44,5 cm. Djobe Ap. B14.
Kel-li krê fla kes animal pikinoti ki ta vive djuntu na un grupu.
Ô: “folgu di spritu”.
Na ebraiku ta fla: “lenbra di”.
Ô: “ki ta kalma”.
Ô: “dibaxu di nhos autoridadi”.
Ô: “alma”.
Ô: “sangi di nhos alma”.
Na ebraiku ta fla: “Kalker ómi ki tra un algen sangi”.
Na ebraiku ta fla: “tudu karni”.
Ô: “alma”.
Ô: “tudu tipu di alma bibu”.
Na ebraiku ta fla: “tudu karni”.
Ô: “tudu tipu di alma bibu”.
Na ebraiku ta fla: “tudu karni”.
Na ebraiku ta fla: “skravu di skravu”.
Ô: “Kes primeru sidadi di se reinu éra”.
Ô talvês: “kes-li ta forma kel sidadi grandi”.
Ô talvês: “Sen éra irmon más bédju di Jafé”.
Ki krê fla “divizon”.
Ô: “algen na téra”.
Ô: “sô un grupu di palavra”.
Ô: “betumi”.
Ki krê fla “konfuzon”.
Ô: “ta ben ganha un benson pa es”.
Ô: “alma”.
Na ebraiku ta fla: “simenti”.
Ô: “ku Betel na ladu oésti i Ai na ladu lésti”.
Ô: “pa mora la sima stranjeru”.
Ô: “pa nha alma fika bibu”.
Na ebraiku ta fla: “simenti”.
Na ebraiku ta fla: “simenti”.
Kel-li krê fla mar Mortu.
Ô: “betumi”.
Na ebraiku ta fla: “Abron, kel ebreu”.
Ô: “ta mora na ténda”.
Na ebraiku ta fla: “irmon”.
Ô: “alma”.
Na ebraiku ta fla: “simenti”.
Na ebraiku ta fla: “fidju”.
Na ebraiku ta fla: “un algen ki ta sai di déntu bo”.
Na ebraiku ta fla: “simenti”.
Na ebraiku ta fla: “simenti”.
Na ebraiku ta fla: “simenti”.
Na ebraiku ta fla: “na bu petu”.
Na ebraiku ta fla: “simenti”.
Ki krê fla “Deus obi”.
Ô: “un onagru”, ki é un tipu di buru brabu, enbóra alguns ta intende ma el sta pâpia di un zébra. Talvês el sta pâpia di se atitudi independenti.
Ô talvês: “el ta vive ta briga ku se irmons”.
Ki krê fla “posu di kel Deus bibu ki ta odja-m”.
Ki krê fla “pai é grandi”.
Ki krê fla “pai di un monti algen; pai di txeu algen”.
Na ebraiku ta fla: “simenti”.
Na ebraiku ta fla: “tudu matxu”. Kel-li ta inklui mininu.
Na ebraiku ta fla: “matxu”.
Ô: “kel alma”.
Ki talvês krê fla “konfuzenta”.
Ki krê fla “prinséza”.
Ki krê fla “rizu”.
Na ebraiku ta fla: “três medida di seá”. Un seá ta daba 7,33 l. Djobe Ap. B14.
Kel-li krê fla dja el paraba di ten menstruason.
Ô: “gritu”.
Na ebraiku ta fla: “sónbra”.
Ô: “es pintxa-l ku forsa”.
Ô: “gritu”.
Ô: “dja bira altu”.
Ô: “si bu krê pa bu alma”.
Ô: “amor lial”.
Ô: “alma”.
Ô: “nha alma”.
Ki krê fla “pikinoti”.
Ô: “mora sima stranjeru”.
Kel-li krê fla inda el ka tinha relason seksual ku el.
Ô: “justu”.
Ô: “ta faze súplika pa”.
Ô talvês: “ta ri di mi”.
Na ebraiku ta fla: “se vós”.
Na ebraiku ta fla: “simenti”.
Ô: “bólsa di péli”. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô: “na distánsia di un tiru di flexa”.
Ô: “bólsa di péli”. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ki talvês krê fla “posu di juramentu” ô “posu di seti”.
Ô: “fika ta mora sima stranjeru”.
Na ebraiku ta fla: “dia”.
Ô: “pripara”.
Un tipu di faka ki ta uzadu pa mata animal.
Ki krê fla “Jeová ta da; Jeová ta odja”.
Na ebraiku ta fla: “simenti”.
Ô: “porton”.
Na ebraiku ta fla: “simenti”.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Na ebraiku ta fla: “lugar pa sipultura”.
Ô talvês: “un grandi xéfi di família”.
Ô: “nhos alma”.
Na ebraiku ta fla: “400 siklu di prata”. Djobe Ap. B14.
Na ebraiku ta fla: “400 siklu di prata”. Djobe Ap. B14.
Na ebraiku ta fla: “simenti”.
Na ebraiku ta fla: “un béka”. Djobe Ap. B14.
Na ebraiku ta fla: “10 (siklu)”. Djobe Ap. B14.
Talvês krê fla Labon.
Na ebraiku ta fla: “i lialdadi pa nha sinhor”.
Na ebraiku ta fla: “pa N vira pa mô direita ô pa skerda”.
Ô: “nen dretu nen mariadu”.
Kel-li krê fla kel mudjer ki daba el mama ki gósi éra se sérva.
Ô: “pa bu bira mai di milharis di miríadis”.
Ô: “kes sidadi”.
Na ebraiku ta fla: “el djuntadu ku se povu”. Kel-li é un manera di pâpia di mórti na fórma di puéma.
Na ebraiku ta fla: “el djuntadu ku se povu”. Kel-li é un manera di pâpia di mórti na fórma di puéma.
Ô talvês: “El vive na konfuzon ku tudu se irmons”.
Ô: “ta fazeba súplika pa”.
Ki krê fla “kabeludu”.
Ki krê fla “kel ki ta pega kalkanhada; toma lugar di”.
Ô: “góli”.
Na ebraiku ta fla: “kel brumedju; kel brumedju li”.
Ô: “ku txeu fómi”.
Ki krê fla “brumedju”.
Na ebraiku ta fla: “simenti”.
Ki krê fla “konfuzon”.
Ki krê fla “akuzason”.
Ki krê fla “lugaris grandi”.
Ô: “juramentu entri nos i bo”.
Na ebraiku ta fla: “Es ta poba Izaki ku Rebeka ku spritu disgostadu”.
Ô: “nha alma”.
Ô: “alma di nho”.
Ô: “nha alma”.
Ô: “alma di nho”.
Ki krê fla “kel ki ta pega na kalkanhada; toma lugar di”.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô: “sta ta konsola ku ideia di mata-u”.
Na ebraiku ta fla: “simenti”.
Ki krê fla “kaza di Deus”.
Kel-li krê fla un téra ki ta fikaba na lésti di Kanan.
Na ebraiku ta fla: “irmon”.
Ô: “Abo é nha família di sangi própi”. Na ebraiku ta fla: “Abo é nha osu i nha karni própi”.
Na ebraiku ta fla: “irmon”.
Na ebraiku ta fla: “Jakó ta odiaba Lia”.
Ki krê fla “odja, un fidju!”
Ki krê fla “obi”.
Ki krê fla “djuntadu; unidu”.
Ki krê fla “lova”.
Ki krê fla “juís”.
Ki krê fla “nhas luta”.
Ki krê fla “boa sórti”.
Na ebraiku ta fla: “fidju-fémia”, pa pâpia di kes mudjer di kel téra.
Ki krê fla “kontenti; filisidadi”.
Mudjer ta kumeba fruta di kel planta li pamodi es ta pensaba ma el ta djudaba es fika grávida.
Ô: “pagamentu di un algen kontratadu”.
Ki krê fla “el é pagamentu”.
Ki krê fla “tolera”.
Fórma abreviadu di Jozifias ki krê fla “pa Jah omenta”.
Ô: “próva”.
Un arvi ki ta da flor ki ta txera sábi.
Un arvi konxedu pa plátanu oriental.
Djobe Disionáriu di Bíblia
Na ebraiku ta fla: “kel Riu”.
Ô: “família”.
Na ebraiku ta fla: “fidju”.
Kel tipu di séla li tinha un lugar pa guardaba kuzas.
Ô: “reprende”.
Un nómi na aramaiku ki krê fla “monti di tistimunhu”.
Un nómi na ebraiku ki krê fla “monti di tistimunhu”.
Na ebraiku ta fla: “fidjus”.
Ki krê fla “dôs kanpamentu”.
Na ebraiku ta fla: “txon”.
Ô: “mora sima stranjeru”.
Na ebraiku ta fla: “simenti”.
Ki krê fla “kel ki ta luta (kel ki ta aguenta firmi) ku Deus” ô “Deus ta luta”.
Ki krê fla “róstu di Deus”.
Ô: “nha alma”.
Ô: “Peniel”.
Kel tendon ki sta ligadu ku nérvu di koxa (siátiku).
Na ebraiku ta fla: “seta nha benson”.
Ki krê fla “baraka; lugar di proteson”.
Ô: “odjaba”.
Ô: “se alma”.
Na ebraiku ta fla: “i el ta papiaba pa korason di kel minina”.
Ô: “Alma di Sikén, nha fidju, sta gosta di”.
Ô: “Tudu kes ki staba ta sai pa porton di sidadi”.
Na ebraiku ta fla: “matxu”.
Ô: “na kaminhu”.
Ô: “sukundi-s”.
Ki krê fla “Deus di Betel”.
Ki krê fla “karvalhu di txoru”.
Na ebraiku ta fla: “simenti”.
Ô: “alma”.
Ki krê fla “fidju di nha lutu”.
Ki krê fla “fidju di nha mô direita”.
Na ebraiku ta fla: “el djuntadu ku se povu”. Kel-li é un manera di pâpia di mórti na fórma di puéma.
Ô: “alma”.
Ô: “vive sima stranjeru”.
Na ebraiku ta fla: “xéki”.
Na ebraiku ta fla: “kes fidju di Israel”.
Na ebraiku ta fla: “txon”.
Ô: “un ropa kunpridu i bunitu”.
Ô: “alma”.
Ô: “ka nhos pô-l mô”.
Ô: “rezina ki ta txera sábi”.
Djobe Disionáriu di Bíblia
Na ebraiku ta fla: “i nu kubriba se sangi”.
Na ebraiku ta fla: “karni”.
Ô: “Seol”. Ki krê fla sipultura ki ta podu tudu algen. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Kel-li krê fla Judá.
Ô: “xaili”.
Ki krê fla “ratxa”. Talvês el krê fla ma korpu di mai ratxa pamodi partu.
Na ebraiku ta fla: “alguns dia”.
Na ebraiku ta fla: “ta labanta bu kabésa”.
Na ebraiku ta fla: “sistérna; braku”.
Na ebraiku ta fla: “sistérna; braku”.
Ô: “murxe”.
Ô: “pamodi tronu”.
Talvês kel palavra li krê fla ma pesoas debe mostraba el ruspetu i daba el ónra.
Na ebraiku ta fla: “ka ta pode labanta se mô ô se pé”.
Kel-li krê fla Eliópolis.
Ô: “ta viaja pa”.
Ô: “kantu el entra pa trabadju di”.
Kel-li krê fla Eliópolis.
Ki krê fla “kel ki ta poi algen ta skese”.
Ki krê fla “fidju dôs bês más txeu”.
Na ebraiku ta fla: “pon”.
Na ebraiku ta fla: “pon”.
Ô: “se alma sufri”.
Ô: “Seol”. Kel-li krê fla sipultura ki ta podu tudu algen. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô: “N ta ser se fiansa”.
Djobe Disionáriu di Bíblia
Ô: “rezina ki ta txera sábi”.
Kel-li é un tipu di simenti sima mankara, má ki ten kor verdi-amareladu.
Na ebraiku ta fla: “Es”.
Na ebraiku ta fla: “na bóka di ses saku”.
Na ebraiku ta fla: “nha sinhor”.
Ô: “justu”.
Ô: “Seol”. Kel-li krê fla sipultura ki ta podu tudu algen. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô: “se alma sta ligadu ku kel di sel”.
Ô: “Seol”. Kel-li krê fla sipultura ki ta podu tudu algen. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô: “na país”.
Na ebraiku ta fla: “pa N ser pai di Faraó”.
Ô: “ta vive di”.
Ô: “kel párti gordu”.
Na ebraiku ta fla: “se spritu”.
Ô: “tudu kes ki éra di sel”.
Kel-li krê fla pa fitxa Jakó odju óras ki el móre.
Ô: “Tudu alma di se”.
Ô: “alma”.
Kel-li krê fla Eliópolis.
Ô: “alma”.
Na ebraiku ta fla: “Kes fidju”.
Ô: “alma”.
Ô: “Tudu kes alma ki ben di”.
Ô: “alma”.
Ô: “alma”.
Ô: “ta vive sima stranjeru”.
Ô: “ta vive sima stranjeru”.
Na ebraiku ta fla: “pon”.
Na ebraiku ta fla: “pon”.
Na ebraiku ta fla: “ki N deta ku nhas gentis grandi”.
Na ebraiku ta fla: “simenti”.
Na ebraiku ta fla: “ki es anda se dianti”.
Ô: “un ladera di un monti”.
Djobe Disionáriu di Bíblia
Na ebraiku ta fla: “kuzê ki ta ben kontise ku nhos na ténpu di fin”.
Ô: “kontamina”.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô: “nha ónra”.
Na ebraiku ta fla: “ta subi”.
Ki krê fla “kel ki ten direitu di kel-li”.
Na ebraiku ta fla: “sangi”.
Ô: “kóbra venenozu ki ten txifri”.
Ô: “Kumida”.
Na ebraiku ta fla: “gordu”.
Ô: “fémia di viadu”.
Djobe Disionáriu di Bíblia
Kel-li krê fla Juzé.
Talvês kel-li krê fla kes agu baxu txon.
Ô: “satadja”.
Na ebraiku ta fla: “djuntadu ku nha povu”. Kel-li é un manera di pâpia di mórti na fórma di puéma.
Na ebraiku ta fla: “el djuntadu ku se povu”. Kel-li é un manera di pâpia di mórti na fórma di puéma.
Es ta uzaba produtus sima óliu purfumadu pa kel korpu ka disfaze.
Ô: “kes algen di kaza”.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ki krê fla “lutu di kes algen di Ijitu”.
Na ebraiku ta fla: “es nase riba di juelhu di Juzé”.
Ô: “família”.