NOTÍSIAS SÁBI KI MATEUS SKREBE
1 Kel-li é livru di stória* di Jizus Kristu,* fidju di Davidi, fidju di Abraon:
2 Abraon éra pai di Izaki;
Izaki éra pai di Jakó;
Jakó éra pai di Judá i di se irmons;
3 Judá éra pai di Peres i Zerá, i ses mai éra Tamar;
Peres éra pai di Esron;
Esron éra pai di Ron;
4 Ron éra pai di Aminadabi;
Aminadabi éra pai di Nazon;
Nazon éra pai di Salmon;
5 Salmon éra pai di Boás, i mai di Boás éra Raabi;
Boás éra pai di Obedi, i mai di Obedi éra Rute;
Obedi éra pai di Jesé;
6 Jesé éra pai di rei Davidi;
Davidi éra pai di Salumon, i mai di Salumon éra mudjer di Urias;
7 Salumon éra pai di Rubuon;
Rubuon éra pai di Abias;
Abias éra pai di Aza;
8 Aza éra pai di Jeozafá;
Jeozafá éra pai di Jeoron;
Jeoron éra pai di Uzias;
9 Uzias éra pai di Jotan;
Jotan éra pai di Akás;
Akás éra pai di Ezekias;
10 Ezekias éra pai di Manasés;
Manasés éra pai di Amon;
Amon éra pai di Juzias;
11 Juzias éra pai di Jekonias i di se irmons na ténpu ki judeus mandadu prézu pa Babilónia.
12 Na Babilónia, Jekonias éra pai di Sealtiel;
Sealtiel éra pai di Zorobabel;
13 Zorobabel éra pai di Abiudi;
Abiudi éra pai di Eliakin;
Eliakin éra pai di Azor;
14 Azor éra pai di Zadoki;
Zadoki éra pai di Akin;
Akin éra pai di Eliudi;
15 Eliudi éra pai di Eleazar;
Eleazar éra pai di Matan;
Matan éra pai di Jakó;
16 Jakó éra pai di Juzé, maridu di Maria; Maria éra mai di Jizus, ki ta txomadu Kristu.
17 Nton, tudu kes jerason di Abraon ti Davidi, éra 14 jerason; di Davidi ti kantu judeus mandadu prézu pa Babilónia, 14 jerason; di kantu es mandadu prézu pa Babilónia ti Kristu, 14 jerason.
18 É kel-li ki kontise antis di Jizus Kristu nase: se mai, Maria, staba noiva di Juzé. Má antis di es kaza, spritu santu* pô-l ta fika grávida. 19 Má, dja ki Juzé, se maridu, éra un ómi justu i el ka krê poba el ta pasa vergónha na frenti di tudu algen, el pensa na divôrsia di el sukundidu. 20 Má, dipôs ki el pensa na kes kuza li, un anju di Jeová* parse pa el na un sonhu i el fla-l: “Juzé, fidju di Davidi, ka bu xinti medu di leba Maria, bu mudjer, pa kaza. É spritu santu ki pô-l ta fika grávida. 21 El ta ben ten un fidju i bu debe pô-l nómi di Jizus,* pamodi el ta ben salva se povu di ses pekadu.” 22 Na verdadi, tudu kel-li kontise pa kunpri kuzê ki Jeová* dja flaba através di se proféta: 23 “Nhos odja! Kel vírjen ta ben fika grávida i el ta ben ten un fidju, i es ta ben pô-l nómi di Imanuel”, ki traduzidu siginifika “Deus sta ku nos”.
24 Nton, Juzé korda i el faze sima kel anju di Jeová* fla-l, i el leba se mudjer pa kaza. 25 Má, el ka tevi relason seksual ku el ti ki el ten fidju, i el pô-l nómi di Jizus.
2 Dipôs ki Jizus nase na Belen di Judea, na ténpu di rei Eródis,* astrólugus* ki ben di Orienti txiga na Jiruzalen, 2 i es pergunta: “Undi ki sta kel ki nase pa ser rei di judeus? Pamodi nu odja se stréla kantu nu staba na Orienti i nu ben da-l ónra.”* 3 Kantu rei Eródis i tudu algen na Jiruzalen obi kel-li, es fika perturbadu. 4 Nton, el manda txoma tudu kes xéfi di saserdótis i kes instrutor di lei* i el pergunta-s undi ki Kristu* ta naseba. 5 Es fla-l: “Na Belen di Judea, pamodi é si ki proféta skrebe: 6 ‘I abo, Belen di téra di Judá, di ninhun manera abo é ka kel sidadi ménus inportanti na meiu di kes sidadi ki kes governador di Judá ta governa. Pamodi di bo ta ben sai un governanti ki ta ben ser sima un pastor pa nha povu Israel.’”
7 Nton, Eródis manda txoma kes astrólugu sukundidu i el tenta sabe através di es na ki ténpu ki kel stréla parse. 8 Kantu el manda-s pa Belen, el fla-s: “Nhos bai i nhos djobe dretu na undi ki kel mininu sta. I óras ki nhos atxa-l, nhos aviza-m, asi pa N pode bai i da-l ónra tanbê.” 9 Dipôs ki es obi rei, es bai pa Belen. Kel stréla ki es odjaba kantu es staba na Orienti sta baba ses frenti, ti ki el para riba di kel lugar undi kel mininu staba. 10 Kantu es odja kel stréla, es fika txeu kontenti. 11 Dipôs ki es entra na kel kaza, es odja kel mininu djuntu ku Maria, se mai, es inbaxa i es da kel mininu ónra.* Tanbê, es abri ses tizoru i es da-l prezentis: oru, insénsu branku i mira.* 12 Má, dja ki Deus aviza-s na un sonhu pa es ka volta pa Eródis, es bai ses país pa otu kaminhu.
13 Dipôs ki es bai ses kaminhu, un anju di Jeová* parse pa Juzé na un sonhu i el fla-l: “Labanta, panha mininu ku se mai i fuji pa Ijitu, i fika la ti ki N fla-u pa bu volta, pamodi Eródis sta ben djobe kel mininu pa el mata-l.” 14 Nton, Juzé labanta di noti i el panha mininu ku Maria i el leba-s pa Ijitu. 15 El fika la ti ki Eródis móre. Kel-li kunpri kuzê ki Jeová* dja flaba se proféta: “N txoma nha fidju di Ijitu.”
16 Nton, kantu Eródis odja ma astrólugus ingana-l, el fika txeu xatiadu i el manda mata tudu mininu ki tinha dôs anu pa baxu, na Belen i na kes zóna pértu di la, di akordu ku kel ténpu ki astrólugus flaba el. 17 Asi, kunpri kuzê ki Deus dja flaba proféta Jeremias: 18 “Es obi vós di un algen na Ramá ta txora i ta lamenta txeu. Éra Rakel ta txora pamodi se fidjus, i el ka kria pa ningen konsolaba el, pamodi es ka ta izisti más.”
19 Dipôs ki Eródis móre, anju di Jeová* parse pa Juzé na un sonhu kantu el staba na Ijitu, 20 i el fla-l: “Labanta, panha mininu ku se mai i bai pa téra di Israel, pamodi kes algen ki kria mataba kel mininu* dja móre.” 21 Nton, el labanta i el panha kel mininu ku Maria i el volta pa téra di Israel. 22 Má, kantu el obi ma Arkilau staba ta governa Judea na lugar di se pai Eródis, el xinti medu di bai pa la. Tanbê, dipôs ki Deus aviza-l na un sonhu, el bai pa téra di Galilea. 23 I el ba mora na un sidadi ki txoma Nazaré, asi pa kunpriba kuzê ki Deus dja flaba profétas: “El ta txomadu Nazarenu.”*
3 Na kes dia, Juan Batista kumesa ta prega na dizértu di Judea, 2 ta fla: “Nhos rapende, pamodi Reinu di séu sta kuazi ta txiga.” 3 Na verdadi, é sobri Juan ki proféta Izaías fla kes palavra li: “Un algen sta ta grita na dizértu: ‘Nhos pripara kaminhu di Jeová!* Nhos bira se strada rétu.’” 4 Juan ta uzaba ropa di kabelu di kamelu ku un sintu di péli na sintura. Se kumida éra gafanhotu i mel silvestri. 5 Kes algen di Jiruzalen, di tudu Judea i di tudu kes lugar ki ta fikaba pértu di riu Jurdon ta baba na el, 6 i el ta batizaba* es na riu Jurdon, i es ta konfesaba klaru ses pekadu.
7 Kantu el odja txeu farizeu ku saduseus ta txiga pértu di kel lugar ki el staba ta batiza algen, el fla-s: “Fidjus di kóbra venenozu! Ken ki fla nhos ma nhos ta pode fuji di kel raiba ki sta pa ben? 8 Pur isu, nhos faze kuzas ki ta mostra ma dja nhos rapende. 9 Ka nhos pensa na fla: ‘Abraon é nos pai.’ Pamodi N ta fla nhos ma Deus pode poi ta sai di kes pédra li fidjus pa Abraon. 10 Matxadu dja sta prontu pa korta raís di arvis. Tudu arvi ki ka ta da bon fruta ta kortadu i ta botadu na lumi. 11 Ami N ta batiza nhos ku agu pamodi nhos rapende, má kel ki sta ben dipôs di mi é más fórti ki mi, i N ka merese nen tra-l se sandália. El ta ben batiza nhos ku spritu santu i ku lumi. 12 El tene se pá na mô pa sipara trigu di padja, i el ta ben linpa tudu kel lugar di digudja.* El ta ben djunta se trigu na armazén, má el ta kema kel padja na lumi ki ka ta pode pagadu.”
13 Dipôs, Jizus bai di Galilea pa riu Jurdon, pa Juan batiza-l. 14 Má, Juan tenta inpidi-l i el fla: “É mi ki meste pa bu batiza-m, i é bo ki sta ben na mi?” 15 Jizus responde-l: “Di es bês, dexa kuzas sima sta. Pamodi di kel manera li nu ta faze tudu kel ki é vontadi di Deus.” Nton, Juan para di inpidi-l. 16 Dipôs ki Jizus batizadu, el sai lógu di agu, i kel óra séu abri i el odja spritu di Deus ta dixi riba di el sima un ponba. 17 Tanbê ben un vós di séu ta fla: “Kel-li é nha Fidju, ki N ta ama, kel ki ta da-m txeu alegria.”
4 Nton spritu leba Jizus pa dizértu pa Diabu ba tenta-l. 2 Dipôs di faze jejun pa 40 dia i 40 noti, el xinti fómi. 3 Tentador txiga na el i fla-l: “Si bo é fidju di Deus, fla kes pédra li pa bira pon.” 4 Má, el responde-l: “Sta skrebedu: ‘Ómi ka debe vive sô di pon, má tanbê di tudu palavra ki ta sai di bóka di Jeová.’”*
5 Dipôs, Diabu leba-l pa kel sidadi santu, el pô-l riba di parapetu* di ténplu 6 i el fla-l: “Si bo é fidju di Deus, bua la dibaxu, pamodi sta skrebedu: ‘El ta manda se anjus pa djuda-u’ i ‘Es ta karega-u na ses mô, asi pa bu ka da ku pé na ninhun pédra.’” 7 Jizus fla-l: “Tanbê sta skrebedu: ‘Bu ka debe poi Jeová,* bu Deus, na próva.’”
8 Dipôs, Diabu leba-l pa un monti altu dimás i el mostra-l tudu reinu di mundu i ses glória. 9 I el fla-l: “N ta da-u tudu kes kuza li si bu inbaxa i adora-m sô un bês.” 10 Nton Jizus fla-l: “Sai di li Satanás! Pamodi sta skrebedu: ‘É Jeová,* bu Deus, ki bu debe adora i é sô pa el ki bu debe faze sirvisu sagradu.’”* 11 Nton, Diabu dexa-l, i anjus ben i kumesa ta sirbi-l.
12 Kantu Jizus obi ma Juan podu prézu, el bai pa Galilea. 13 Dipôs ki el sai di Nazaré, el bai mora na Kafarnaun, pértu di mar, na téra di Zebulon i di Naftali, 14 asi pa kunpri kel ki proféta Izaías dja flaba: 15 “Ó téra di Zebulon i téra di Naftali, ki ta fika na kel strada pa mar, na kel otu ladu di riu Jurdon, Galilea di nasons! 16 Kes algen ki staba xintadu na sukuru odja un lus fórti. I lus límia riba di kes ki staba xintadu na un téra ki mórti é sima un sónbra.” 17 Di la pa dianti, Jizus kumesa ta prega i ta fla: “Nhos rapende, pamodi Reinu di séu sta kuazi ta txiga.”
18 Timenti el staba ta anda pértu di mar di Galilea, el odja dôs irmon, Simon, ki ta txomadu Pedru, i André, se irmon, ta bota un redi na mar. Es éra piskador. 19 I el fla-s: “Nhos sigi-m, i N ta poi nhos ta bira piskador di ómi.” 20 Kel óra es larga ses redi i es sigi-l. 21 Kantu el bai más pa la, el odja más dôs irmon: Tiagu, fidju di Zebedeu, i se irmon Juan. Es staba na barku, djuntu ku Zebedeu ses pai, ta konpo redi, i el txoma-s. 22 Kel óra es dexa barku i ses pai, i es sigi Jizus.
23 Dipôs, el bai pa tudu párti di Galilea, ta inxina pesoas na ses sinagóga, ta prega kes notísia sábi di Reinu i ta kura tudu tipu di duénsa i tudu tipu di difisénsia ki povu tinha. 24 Fama di Jizus spadja pa tudu párti di Síria. I gentis ta lebaba el tudu kes ki staba ta sufri pamodi txeu duénsa i dór, kes ki tinha dimóni, kes ki ta daba ataki* i kes paralizadu, i el ta kuraba es. 25 Pur isu, un monti di algen di Galilea, di Dekápolis,* di Jiruzalen, di Judea i di kel otu ladu di riu Jurdon ta sigiba el.
5 Kantu el odja kel monti di algen, el subi na un monti i dipôs ki el xinta, se disiplus txiga na el. 2 Nton, el kumesa ta inxina-s:
3 “Filís é kes ki sabe ma es meste di Deus,* pamodi Reinu di séu é pa es.
4 “Filís é kes ki sta txora, pamodi es ta ben konsoladu.
5 “Filís é kes ki é mansu, pamodi es ta ben erda téra.
6 “Filís é kes ki tene fómi i sedi di justisa, pamodi es ta ben fazedu justisa.
7 “Filís é kes ki ta trata otus ku mizerikórdia, pamodi es ta ben tratadu ku mizerikórdia.
8 “Filís é kes ki ten korason puru, pamodi es ta ben odja Deus.
9 “Filís é kes ki ta inpenha pa pas,* pamodi es ta ben txomadu fidjus di Deus.
10 “Filís é kes ki ta pirsigidu pamodi justisa, pamodi Reinu di séu é pa es.
11 “Anhos é filís óras ki pesoas difama nhos, pirsigi nhos, konta mintira i fla tudu tipu di kuza mariadu kóntra nhos pamodi mi. 12 Nhos fika kontenti i xeiu di alegria, pamodi Deus ta rekonpensa nhos txeu.* É si tanbê ki es pirsigiba kes proféta ki vive antis di nhos.
13 “Anhos é sal di téra. Má si sal perde se forsa, modi ki el ta bira salgadu otu bês? El ka ta sirbi pa más nada, sô pa el botadu fóra i pa algen piza-l.
14 “Anhos é lus di mundu. Un sidadi riba di un monti ka ta pode sukundidu. 15 Pesoas ta sende un kanderu i es ka ta pô-l dibaxu di un sestu,* má riba di algun kuza i el ta límia pa tudu kes ki sta na kaza. 16 Di mésmu manera, nhos dexa nhos lus límia dianti di pesoas. Asi pa es odja nhos bons óbra i pa es da glória pa nhos Pai ki sta na séu.
17 “Ka nhos pensa ma N ben kaba ku Lei ô ku Profétas. N ka ben kaba ku es, má N ben kunpri-s. 18 N ta garanti nhos, ma é más fásil séu ku téra dizaparse di ki kel létra más pikinoti ô un trasu di un létra di Lei dizaparse, sen ki tudu kuza kunpri. 19 Pur isu, ken ki ka obidese un di kes mandamentu más pikinoti di Lei i el inxina otus faze mésmu kuza, el ka ta entra na Reinu di séu.* Má ken ki obidese i inxina otus faze mésmu kuza, el ta entra na Reinu di séu.* 20 N ta fla nhos ma si nhos ka ser más justu ki kes instrutor di lei i kes farizeu, di ninhun manera nhos ka ta entra na Reinu di séu.
21 “Nhos obi ma gentis di ténpu antigu fladu: ‘Bu ka debe mata. Má kenha ki mata ta ba responde na tribunal di justisa.’ 22 Má, N ta fla nhos ma kalker algen ki kontinua xatiadu ku se irmon, el ta ba responde na tribunal di justisa. I kenha ki dispreza se irmon ku palavras, ta ba responde na Tribunal más altu. I kenha ki fla: ‘É bo tolu ki ka ten sirbintia!’ ta botadu na lumi di Jiena.*
23 “Pur isu, si bu leba bu oférta pa altar, i la bu lenbra ma bu irmon tene algun kuza kóntra bo, 24 dexa bu oférta la na frenti di altar, i bai faze pas ku bu irmon primeru, dipôs volta i intrega bu oférta.
25 “Si bu tene prubléma ku un algen, rezolve-l faxi timenti nhos sta na kaminhu pa tribunal. Asi pa el ka intrega-u na juís, pa kel juís ka intrega-u na guarda i kel guarda ka pô-u na kadia. 26 N ta fla-u ku serteza, ma bu ka ta sai di la ti ki bu paga kel últimu muéda pikinoti.*
27 “Nhos obi ta fladu: ‘Bu ka debe faze adultériu.’ 28 Má, N ta fla nhos ma tudu kenha ki kontinua ta djobe pa un mudjer, ti ki el xinti paxon pa el, dja el faze adultériu ku el na se korason. 29 Pur isu, si bu odju direita sta pô-u ta tropesa, rinka-l i bota-l lonji di bo. Pamodi é midjór bu perde un di bus odju, di ki bu korpu interu botadu na Jiena.* 30 Tanbê, si bu mô direita sta pô-u ta tropesa, korta-l i bota-l lonji di bo. Pamodi é midjór bu perde un di bus mô, di ki bu korpu interu ba pa Jiena.*
31 “Tanbê fladu: ‘Ken ki divôrsia di se mudjer debe da-l un sertidon di divórsiu.’ 32 Má, N ta fla nhos ma tudu kenha ki divôrsia di se mudjer, ki é ka pamodi konportamentu seksual mariadu,* el sta poi se mudjer na prigu di faze adultériu. I kenha ki kaza ku un mudjer divorsiadu sta faze adultériu.
33 “Tanbê, nhos obi ma gentis di ténpu antigu fladu: ‘Bu ka debe faze un juramentu i ka kunpri-l, má bu debe kunpri kes promésa ki bu faze pa Jeová.’* 34 Má, N ta fla nhos: di ninhun manera ka nhos jura, nen pa séu, pamodi el é tronu di Deus; 35 nen pa téra, pamodi el é sima un bankinhu ki Deus ta poi pé; nen pa Jiruzalen, pamodi el é sidadi di kel grandi Rei. 36 Ka nhos jura pa nhos kabésa, dja ki nhos ka ta pode poi nen un fiu di kabelu ta bira branku ô prétu. 37 Sô nhos dexa nhos palavra ‘sin’ ser sin i nhos ‘nau’ ser nau. Pamodi tudu kel ki nhos fla alén di kel-li é di Malvadu.*
38 “Nhos obi ta fladu: ‘Odju pa odju i denti pa denti.’ 39 Má, N ta fla nhos: ka nhos aji kóntra kel algen ki é mau. Má, kenha ki da nhos un bafatada na ladu direita, nhos dexa-l da na kel otu ladu tanbê. 40 I si un algen krê leba-u tribunal pa el toma-u bu ropa* dibaxu, da-l tanbê kel ropa* ki bu tene di riba. 41 I si un algen ki ten autoridadi krê pa bu bai ku el un kilómetru,* bai ku el dôs kilómetru. 42 Kenha ki pidi-u algun kuza, da-l el. I ka bu nega djuda kel algen ki krê pidi-u dinheru inpristadu.*
43 “Nhos obi ta fladu: ‘Ama bu prósimu i ôdia bu inimigu.’ 44 Má, N ta fla nhos: nhos kontinua ta ama nhos inimigus i ta ora pa kes ki ta pirsigi nhos. 45 Asi nhos ta mostra ma nhos é fidjus di nhos Pai ki sta na séu, dja ki el ta poi se sol ta sai pa algen mau i pa algen bon. I el ta poi txuba ta kai pa algen justu i pa algen injustu. 46 Pamodi si nhos ama sô kenha ki ta ama nhos, ki benson nhos ta spera resebe? Kes kobrador di inpostu ka ta faze mésmu kuza? 47 I si nhos kunprimenta sô nhos irmons, nhos sta ta faze algun kuza midjór di ki otus? Pesoas di nason ka ta faze mésmu kuza? 48 Pur isu, nhos ser perfeitu* sima nhos Pai na séu é perfeitu.
6 “Nhos toma kuidadu pa nhos ka faze kuzas dretu* na frenti di otus algen sô pa es pode odja nhos. Pamodi si nhos faze si, nhos ka ta resebe ninhun rekonpénsa di nhos Pai ki sta na séu. 2 Pur isu, óras ki nhos da póbri algun kuza,* ka nhos toka tronbéta, pamodi é si ki kes finjidu ta faze na sinagógas i na ruas, pa pesoas pode da-s glória. N ta fla nhos verdadi, ma dja es resebe tudu ses rekonpénsa. 3 Má, óras ki bu da póbri algun kuza, ka bu dexa bu mô skerda sabe kuzê ki bu mô direita sta ta faze, 4 asi ningen ka ta sabe kuzê ki bu faze. Nton, bu Pai, ki sta na séu i ki bu ka ta odja, ta paga-u.
5 “Tanbê, óras ki nhos ta ora, ka nhos faze sima kes finjidu. Pamodi es gosta di fika di pé na kes sinagóga ta faze orason i na kes skina di kes rua prinsipal pa algen pode odja-s. N ta fla nhos verdadi, ma dja es resebe tudu ses rekonpénsa. 6 Má óras ki bu krê ora, entra na bu kuartu i dipôs ki bu fitxa pórta, ora pa bu Pai ki sta na séu. Nton, bu Pai, ki bu ka ta odja, ta paga-u. 7 Óras ki bu ta ora, ka bu ripiti kes mésmu kuza sima kes algen di nason ta faze, pamodi es ta pensa ma es ta obidu óras ki es uza txeu palavra. 8 Nton, ka nhos ser sima es, pamodi nhos Pai sabe kuzê ki nhos meste, ti mésmu antis di nhos pidi-l.
9 “Pur isu, nhos debe ora si:
“‘Nos Pai ki sta na séu, pa bu nómi ser santifikadu.* 10 Pa bu Reinu ben. Pa bu vontadi fazedu na téra, sima na séu. 11 Da-nu pon ki nu meste pa es dia li; 12 i purdua-nu nos dívida sima nos tanbê nu ta púrdua kes algen ki sta debe-nu. 13 I ka bu dexa-nu kai na* tentason, má libra-nu* di kel Malvadu.’*
14 “Pamodi si nhos púrdua otus algen ses fadja, nhos Pai na séu ta púrdua nhos tanbê. 15 Má si nhos ka púrdua otus algen ses fadja, nhos Pai ka ta púrdua nhos fadja tanbê.
16 “Óras ki nhos ta faze jejun, nhos para di fika ku róstu tristi sima kes finjidu, pamodi es ta muda ses róstu* sô pa otus algen pode odja ma es sta ta faze jejun. N ta fla nhos verdadi, ma dja es resebe tudu ses rekonpénsa. 17 Má abo, óras ki bu ta faze jejun, poi óliu na kabésa i laba róstu, 18 asi pa otus algen ka odja ma bu sta ta faze jejun, má sô bu Pai ki sta na séu. Nton, bu Pai ki bu ka ta odja, ta paga-u.
19 “Nhos para di djunta pa nhos tizorus na téra, undi ki bitxu i feruju* ta kume i undi ki ladrons ta ronba i ta furta. 20 Má, nhos djunta pa nhos tizorus na séu, undi nen bitxu i nen feruju* ka ta kume i undi ki ladrons ka ta ronba nen furta. 21 Pamodi undi ki bu tizoru sta, é la tanbê ki bu korason ta sta.
22 “Lus di korpu é odju. Nton, si bu odju sta fokadu,* bu korpu interu ta límia.* 23 Má, si bu odju é invejozu,* bu korpu interu ta ser sukuru. Na verdadi, si kel lus ki sta na bo é sukuru, bu korpu é sukuru própi!
24 “Ningen ka ta pode ser skravu di dôs dónu. Pamodi ô el ta ôdia un i el ta ama kel otu, ô el ta pega na un i el ta dispreza kel otu. Nhos ka pode ser skravus di Deus i di Rikézas.
25 “Pur isu, N ta fla nhos: nhos para di preokupa dimás ku nhos vida,* sobri kuzê ki nhos ta kume ô kuzê ki nhos ta bebe, ô ku nhos korpu, sobri kuzê ki nhos ta bisti. Vida* é ka más inportanti ki kumida i korpu é ka más inportanti ki ropa? 26 Nhos odja pa kes pasu na séu ku atenson, es ka ta símia, es ka ta faze kodjéta, nen es ka ta djunta na armazén, má nhos Pai ki sta na séu ta da-s kumida. Nhos ka bale más di ki es? 27 Kal di nhos, ki ta konsigi omenta un sugundu* na nhos vida pamodi nhos sta preokupadu dimás? 28 Tanbê, pamodi ki nhos sta preokupadu dimás ku ropa? Nhos prende un lison ku kes flor di kanpu sobri modi ki es ta kria: es ka ta trabadja, nen es ka ta koze ropa. 29 Má, N ta fla nhos ma nen Salumon, na tudu se glória, ka ta bistiba sima un di es. 30 Nton, si é si ki Deus ta bisti kes planta di kanpu, ki oji sta li má manhan ta botadu na lumi, nhos ka ta atxa ma el ta bisti nhos mutu más inda, ó nhos ki ten poku fé? 31 Nton, nunka ka nhos fika preokupadu dimás i ta fla: ‘Kuzê ki nu ta kume?’, ô ‘Kuzê ki nu ta bebe?’, ô ‘Kuzê ki nu ta bisti?’ 32 Pamodi tudu kes kuza li, é kes kuza ki pesoas di nason* sta ta buska ku inpenhu. Nhos Pai ki sta na séu sabe ma nhos meste tudu kes kuza li.
33 “Pur isu, nhos kontinua ta buska Reinu i justisa di Deus primeru, i nhos ta dadu tudu kes otu kuza. 34 Nton, nunka ka nhos fika preokupadu dimás ku dia di manhan, pamodi dia di manhan ta ten ses própi preokupason. Kada dia ten ses prubléma.
7 “Nhos para di julga, asi pa nhos ka julgadu. 2 Pamodi ku kel julgamentu ki nhos ta julga otus, nhos ta julgadu tanbê, i ku kel medida ki nhos ta midi otus, es ta ben midi nhos tanbê. 3 Nton, pamodi ki bu sta ta djobe pa un laskinha ki sta na odju di bu irmon, má bu ka ta repara viga* ki sta na bu própi odju? 4 Ô modi ki bu pode fla bu irmon: ‘Dexa-m tra-u un laskinha ki bu tene na odju’, si abo bu tene un viga* na bu própi odju? 5 Finjidu! Primeru tra kel viga ki sta na bu própi odju, i dipôs bu ta odja klaru modi ki bu ta tra kel laskinha ki sta na odju di bu irmon.
6 “Ka nhos da katxor kel ki é santu, nen ka nhos bota nhos pérula dianti di porku, asi pa nunka es ka piza-s, dipôs pa es volta i ataka nhos.
7 “Nhos kontinua ta pidi i nhos ta dadu, nhos kontinua ta djobe i nhos ta atxa, nhos kontinua ta konko i nhos ta abridu pórta. 8 Pamodi tudu kenha ki pidi ta dadu, tudu kenha ki djobe ta atxa i tudu kenha ki konko ta abridu pórta. 9 Pamodi kal di nhos, ki si nhos fidju pidi nhos un pon, nhos ta da-l un pédra? 10 Ô si el pidi nhos un pexi, nhos ta da-l un kóbra? 11 Nton, si anhos, enbóra nhos é mau, nhos sabe da nhos fidjus kuzas dretu, inda más nhos Pai, ki sta na séu, ta da kuzas dretu pa kes ki ta pidi-l!
12 “Pur isu, tudu kuza ki nhos krê pa otus algen faze nhos, nhos faze-s tanbê. Aliás, é kel-li ki Lei i Profétas krê fla.
13 “Nhos entra pa kel porton stretu, pamodi kel porton largu i kel strada grandi ta leba pa distruison, i txeu algen ta entra na el. 14 Má, kel porton stretu i kel strada pertadu ta leba pa vida, i é poku algen ki ta atxa-l.
15 “Nhos toma kuidadu ku kes proféta falsu ki ta txiga na nhos bistidu ku péli di ovelha, má pa déntu es é lobu ki krê kume nhos. 16 Nhos ta konxe-s pa frutu ki es ta da. Ta panhadu uva ô figu na pé di spinhu? 17 Di mésmu manera, tudu arvi bon ta da bon fruta, má tudu arvi mau ta da fruta ki ka bale. 18 Un bon arvi ka pode da fruta ki ka bale, nen un arvi ki é mau ka pode da bon fruta. 19 Tudu arvi ki ka ta da bon fruta ta kortadu i ta botadu déntu lumi. 20 Nton, nhos ta konxe kes ómi li pa frutu ki es ta da.
21 “É ka tudu algen ki ta fla-m: ‘Sinhor, Sinhor’, ki ta entra na Reinu di séu, má sô kel ki ta faze vontadi di nha Pai, ki sta na séu. 22 Na kel dia txeu algen ta ben fla-m: ‘Sinhor, Sinhor, nu ka faze profesias na bu nómi, nu ka tra dimónis na bu nómi i nu ka faze txeu milagri na bu nómi?’ 23 Má, nton, N ta ben fla-s: ‘Nunka N ka konxe nhos! Nhos fika lonji di mi, nhos ki ta faze kes kuza ki é kóntra lei!’
24 “Pur isu, tudu kenha ki obi kes kuza ki N sta ta fla li i faze-s, el ta ser sima un ómi ki ten sabedoria, ki faze se kaza riba di rótxa. 25 I txuba kai, txeia ben i béntu sopra ku forsa kóntra kel kaza, má el ka ronba, pamodi el fazedu riba di rótxa. 26 Má, tudu kenha ki obi kes kuza ki N sta ta fla li i ka faze-s, el ta ser sima un ómi tolu, ki faze se kaza riba di areia. 27 I txuba kai, txeia ben i béntu sopra ku forsa kóntra kel kaza, i el ronba i el fika tudu distruídu.”
28 Kantu Jizus tirmina di fla kes kuza li, kes monti di algen fika dimiradu ku se manera di inxina, 29 pamodi el ka ta inxinaba es sima ses instrutor di lei, má el ta inxinaba es sima un algen ki tinha autoridadi.
8 Dipôs ki Jizus dixi di monti, txeu algen sigi-l. 2 Nton, un ómi ki tinha lépra txiga na el, el inbaxa se frenti i el fla-l: “Sinhor, si nho krê, nho pode bira-m linpu.” 3 Nton, el stika mô, el toka na kel ómi i el fla-l: “N krê! Bira linpu.” Kel óra kel ómi fika linpu di lépra. 4 Dipôs Jizus fla-l: “Toma kuidadu pa bu ka konta ningen. Má ba mostra saserdóti i faze un oférta sima Muizés manda, asi pa es odja ma dja bu sta kuradu.”
5 Kantu el entra na Kafarnaun, un xéfi di trópa txiga na el, ta pidi-l ajuda. 6 El fla: “Sinhor, nha sérvu sta paralizadu. El sta na kaza detadu i el sta sufri txeu.” 7 Jizus fla-l: “Óras ki N txiga la, N ta kura-l.” 8 Kel xéfi di trópa responde: “Sinhor, N ka merese pa nho entra baxu di nha tétu, má basta nho fla un palavra i nha sérvu ta kuradu. 9 Pamodi ami tanbê N ten algen ki ta da-m órdi i N ten trópas ki N ta da órdi. I N ta fla un: ‘Bai!’ i el ta bai. I N ta fla kel otu: ‘Ben!’ i el ta ben. I N ta fla nha skravu: ‘Faze kel-li!’ i el ta faze.” 10 Kantu Jizus obi kel-li, el fika dimiradu, i el fla pa kes algen ki staba ta sigi-l: “N ta fla nhos verdadi, ma na Israel, nunka N ka atxa ningen ku un fé grandi sima kel-li. 11 Má N ta fla nhos ma txeu algen ta ben di lésti i di oésti, i es ta xinta na méza ku Abraon, Izaki i Jakó na Reinu di séu. 12 Má, kes fidju di Reinu ta ben botadu la fóra na sukuru. É la ki es ta txora i es ta rintxa* denti.” 13 Nton, Jizus fla kel xéfi di trópa: “Bu pode bai pa kaza. Pa kontise ku bo sima fé ki bu mostra.” I kel sérvu kuradu kel óra.
14 Kantu Jizus entra na kaza di Pedru, el odja sógra di Pedru detadu na kama ku fébri. 15 Jizus pega-l na mô i kel fébri sai di el. Nton, el labanta i el kumesa ta sirbi Jizus. 16 Dipôs ki fika noti, pesoas leba txeu algen ki tinha dimónis. I ku un sinplis órdi, el tra kes spritu i el kura tudu kes ki staba duenti, 17 asi pa kunpri kes palavra ki proféta Izaías fla: “El leba nos duénsa i el karega nos dór.”
18 Kantu Jizus odja un monti di algen na se vólta, el manda se disiplus pa es bai pa kel otu ladu di mar. 19 I un instrutor di lei txiga na el i el fla-l: “Instrutor, N ta sigi-u pa undi bu bai.” 20 Má Jizus fla-l: “Rapozas ten ses braku i pasus di séu ten ses ninhu, má Fidju di Ómi ka ten undi poi kabésa.” 21 Nton, otu disiplu fla-l: “Sinhor, dexa-m ba intera nha pai primeru.” 22 Jizus fla-l: “Kontinua ta sigi-m, i dexa mortus intera ses mortu.”
23 Kantu Jizus entra na un barku, se disiplus bai djuntu ku el. 24 Dipôs, kumesa un tenporal fórti na mar i óndias staba ta kubri barku. Má Jizus staba ta durmi. 25 Es bai korda-l, i es fla-l: “Sinhor, djuda-nu pamodi nu sta kuazi ta móre!” 26 Má, el fla-s: “Pamodi ki nhos sta ku tantu medu si,* ómis di poku fé?” Nton, el labanta i el manda béntu ku mar pa para, i tudu kuza fika kalmu. 27 Nton, kes ómi fika spantadu i es fla: “Kel-li é ki tipu di algen? Ti mésmu béntu ku mar ta obi ku el.”
28 Kantu el txiga na kel otu ladu di mar, na téra di gadarenus, dôs ómi ki tinha dimónis sai di simitériu i es bai inkontra ku el. Es éra tantu violéntu ki ningen ka tinha koraji di pasa na kel strada. 29 I es grita: “Kuzê ki bu krê di nos, Fidju di Deus? Bu ben li pa kastiga-nu antis di ténpu markadu?” 30 Lonji di la, staba un monti porku ta kume. 31 Nton, kes dimóni kumesa ta inplora-l: “Si bu tra-nu di es, manda-nu pa kes porku.” 32 I el fla-s: “Nhos bai!” Nton, es sai di kes ómi i es entra na kes porku. Tudu kes porku kai di rótxa, es da déntu mar i es móre fogadu. 33 Kes algen ki ta tomaba kónta di kes porku fuji, es entra na sidadi i es konta tudu kuza, i tanbê kuzê ki kontise ku kes ómi ki tinha dimónis. 34 Nton sidadi interu sai i es bai inkontra ku Jizus, i, kantu es odja-l, es pidi-l pa el sai di la.
9 Nton Jizus entra na barku, el bai pa kel otu ladu di mar i el entra na se sidadi. 2 I kel óra, pesoas leba-l un ómi paralizadu ki staba detadu na un maka. Kantu Jizus odja fé ki es tinha, el fla kel ómi paralizadu: “Nha fidju, ten koraji! Bus pekadu sta purduadu.” 3 Nton, alguns instrutor di lei fika ta pensa: “Kel ómi li sta ta pâpia kóntra Deus.” 4 Dja ki Jizus konxeba ses pensamentu, el fla-s: “Pamodi ki nhos sta ta pensa kuzas mariadu na nhos korason? 5 Pur izénplu, kuzê ki é más fásil fla: ‘Bus pekadu sta purduadu’, ô fla: ‘Labanta i anda’? 6 Má, pa nhos sabe ma Fidju di Ómi ten autoridadi na téra pa púrdua pekadus...”, nton el fla kel ómi paralizadu: “Labanta, panha bu maka i bai pa kaza.” 7 El labanta i el bai pa se kaza. 8 Kantu kes monti di algen odja kel-li, es fika ku medu i es lova Deus, ki da ómis kel autoridadi li.
9 Dipôs, kantu Jizus bai más pa la, el odja un ómi ki txomaba Mateus xintadu na undi ki es ta kobraba inpostu. El fla-l: “Ser nha sigidor.” Nton, el labanta i el sigi-l. 10 Más tardi, kantu Jizus staba na kaza ta kume,* txeu kobrador di inpostu i pekadoris bai i es kumesa ta kume* djuntu ku el i ku se disiplus. 11 Má, kantu kes farizeu odja kel-li, es pergunta kes disiplu di Jizus: “Pamodi ki nhos instrutor ta kume ku kes kobrador di inpostu i ku kes pekador?” 12 Kantu Jizus obi-s, el fla: “Kes algen ki tene saúdi ka meste dotor, má é kes duenti ki meste. 13 Pur isu, nhos bai i nhos prende kuzê ki siginifika: ‘N krê mizerikórdia envês di sakrifisiu.’ Pamodi N ka ben txoma kes algen justu, má kes pekador.”
14 Dipôs, kes disiplu di Juan txiga na el i es pergunta-l: “Pamodi ki nos i kes farizeu nu ta faze jejun, má bus disiplu ka ta faze?” 15 Nton, Jizus fla-s: “Amigus di noivu ten algun motivu pa fika tristi timenti noivu sta ku es? Má, ta txiga kel dia ki noivu ta tradu di ses meiu, i nton es ta faze jejun. 16 Ningen ka ta koze un padás di panu novu na un ropa bédju, pamodi kel padás di panu novu ta puxa kel ropa i kel ratxadura ta fika más piór. 17 Tanbê, pesoas ka ta poi vinhu novu na bólsa di péli* bédju. Si es faze si, kel bólsa ta rabenta i vinhu ta baza, i kel bólsa ta fika stragadu. Má, pesoas ta poi vinhu novu na bólsa di péli novu, asi ninhun di es ka ta straga.”
18 Timenti el staba ta fla-s kes kuza li, un governanti txiga na el, inbaxa se frenti* i el fla-l: “Pa gósi, nha fidju-fémia dja debe sta mortu, má ben i poi mô na el i el ta vive otu bês.”
19 Pur isu, Jizus labanta, i djuntu ku se disiplus, es kunpanha-l. 20 Nton, un mudjer ki dja tinha 12 anu ta perde sangi, bai pa tras di Jizus i el toka na pónta di se ropa, 21 pamodi el ta flaba déntu di el: “Si N konsigi sô toka na se ropa, N ta fika dretu.” 22 Jizus vira, i kantu el odja-l, el fla-l: “Fidju-fémia, ten koraji! Bu fé pô-u ta fika dretu.” I kel óra kel mudjer fika dretu.
23 Kantu el txiga kaza di kel governanti i el odja kes algen ki ta toka flauta i un monti di algen ta txora riju, 24 Jizus fla: “Nhos sai di li, pamodi kel minina ka móre. El sta ta durmi.” Nton, es kumesa ta ri i ta faze-l trósa. 25 Sin ki kel monti di algen mandadu pa sai, el entra, el pega kel minina na mô i kel minina labanta. 26 I notísia sobri kel kuza ki kontise spadja pa tudu kel lugar.
27 Kantu Jizus staba ta sai di la, dôs ómi ségu sigi-l ta grita: “Fidju di Davidi, ten péna* di nos.” 28 Dipôs ki el entra na un kaza, kes ómi ségu txiga na el i Jizus pergunta-s: “Nhos ten fé ma N pode faze kel-li?” Es responde-l: “Sin, Sinhor.” 29 Nton, el pô-s mô na odju i el fla-s: “Pa kontise ku nhos sima fé ki nhos ten.” 30 I es kumesa ta odja. Tanbê, Jizus fla-s ku firméza: “Nhos toma kuidadu pa ningen ka sabe di kel-li.” 31 Má dipôs ki es sai, es spadja kel notísia sobri el pa tudu kel lugar.
32 Kantu es staba ta bai ses kaminhu, gentis leba-l un ómi mudu ki tinha un dimóni. 33 I dipôs ki kel dimóni tradu di el, kel ómi mudu kumesa ta pâpia. Nton, kes monti di algen fika spantadu i es fla: “Nunka nu ka odja nada sima kel-li na Israel.” 34 Má kes farizeu staba ta fla: “El ta tra dimónis ku puder di xéfi di dimónis.”
35 I Jizus kumesa ta viaja pa tudu sidadi i zónas, ta inxina na ses sinagóga, ta prega kes notísia sábi di Reinu i ta kura tudu tipu di duénsa i tudu tipu di difisénsia. 36 Kantu el odja kes monti di algen, el xinti péna di es, pamodi es staba sfoladu i botadu di un ladu pa kel otu sima ovelhas sen pastor. 37 Nton, el fla se disiplus: “Na verdadi, kodjéta é grandi, má trabadjadoris é poku. 38 Pur isu, nhos pidi Dónu di kodjéta pa manda trabadjadoris pa se kodjéta.”
10 Nton el txoma se 12 disiplu i el da-s autoridadi pa tra spritus mau,* i pa kura tudu tipu di duénsa i tudu tipu di difisénsia.
2 Nómi di kes 12 apóstlu é: primeru, Simon, kel ki ta txomadu Pedru, i André se irmon; Tiagu fidju di Zebedeu, i Juan, se irmon; 3 Filipi i Bartulumeu; Tumé i Mateus, kel kobrador di inpostu; Tiagu, fidju di Alfeu, i Tadeu; 4 Simon, di Kanan,* i Judas Iskariótis, ki dipôs trai Jizus.
5 Jizus manda kes 12 i el da-s kes orientason li: “Ka nhos bai pa strada di nasons i ka nhos entra na ninhun sidadi di Samaria. 6 Má, envês di kel-li, nhos bai i nhos djobe sô kes ovelha di kaza di Israel ki sta perdedu. 7 Óras ki nhos bai prega, nhos fla: ‘Reinu di séu sta kuazi ta txiga.’ 8 Nhos kura duentis, nhos resusita* mortus, nhos kura leprozus, nhos tra dimónis. Nhos resebe di grasa, pur isu nhos da di grasa tanbê. 9 Ka nhos leba nen oru, nen prata, nen kóbri na nhos sintu,* 10 nen bólsa pa viajen, nen dôs ropa,* nen sandália, nen pó, pamodi trabadjador merese se kumida.
11 “Na kalker sidadi ô vila ki nhos entra, nhos djobe kel algen ki merese i nhos fika la ti ki nhos sai di la. 12 Óras ki nhos entra na un kaza, nhos kunprimenta kel família. 13 Si kel kaza merese, pa el ten kel pas ki nhos dizeja-l, má si el ka merese, pa kel pas volta pa nhos. 14 Na kalker kaza ô na kalker sidadi, ki es ka resebe nhos nen es ka obi nhos palavra, óras ki nhos ta sai di la, nhos sakudi téra di nhos pé. 15 N ta fla nhos verdadi, ma na Dia di Julgamentu ta ser más duru pa kel sidadi li di ki pa Sudoma i Gumora.
16 “Nhos odja! N sta manda nhos sima ovelha na meiu di lobu. Pur isu, nhos ten kautéla sima kóbra, má nhos ser inosenti sima ponba. 17 Nhos toma kuidadu ku pesoas, pamodi es ta ben intrega nhos na tribunal i es ta ben da nhos ku xikóti na ses sinagóga. 18 I pamodi mi, es ta ben leba nhos na frenti di kes governador i rei. Kel-li ta ben sirbi di tistimunhu pa es i tanbê pa kes nason. 19 Má, óras ki es intrega nhos, ka nhos fika preokupadu dimás ku kuzê ki nhos ta fla ô modi ki nhos ta fla, pamodi na kel óra nhos ta sabe kuzê ki nhos ta fla. 20 Pamodi é ka sô nhos ki ta pâpia, má é spritu di nhos Pai ki ta pâpia através di nhos. 21 Tanbê, irmon ta ben intrega irmon pa matadu, i pai ta ben intrega se fidju, i fidjus ta ben labanta kóntra ses pai ku ses mai i es ta pô-s ta matadu. 22 I tudu algen ta ben ôdia nhos pamodi nha nómi. Má kenha ki aguenta firmi ti fin ta ser salvu. 23 Óras ki es pirsigi nhos na un sidadi, nhos fuji pa kel otu. Pamodi N ta fla nhos verdadi, ma di ninhun manera nhos ka ta tirmina di prega na tudu sidadi di Israel antis di Fidju di Ómi txiga.
24 “Un alunu é ka más midjór ki se instrutor, nen un skravu é ka más midjór ki se dónu. 25 Basta kel alunu bira sima se instrutor i kel skravu sima se dónu. Si es txoma dónu di kaza di Belzebu,* di serteza es ta txoma kes algen di se kaza mésmu kuza! 26 Pur isu, ka nhos ten medu di es, pamodi ka ten nada kubértu ki ka ta ben diskubridu, i ka ten nada ki sta na segredu ki ka ta ben sabedu. 27 Kuzê ki N ta fla nhos na sukuru, nhos fla na lus, i kel ki N ta fla nhos na obidu, nhos prega na terasu di kazas. 28 I ka nhos xinti medu di kes ki ta mata korpu, má ki ka pode mata alma.* Envês di kel-li, nhos xinti medu di kel ki ta pode distrui alma ku korpu na Jiena.* 29 Ka ta bendedu dôs pardal pa un muéda di poku valor?* Má ninhun di es ka ta kai na txon sen nhos Pai da kónta. 30 Má ti mésmu kabelu ki nhos ten na kabésa sta tudu kontadu. 31 Pur isu, ka nhos xinti medu, nhos bale más di ki txeu pardal.
32 “Tudu kenha ki fla dianti di tudu algen ma el é nha disiplu, ami tanbê N ta ben fla dianti di nha Pai, ki sta na séu, ma el é nha disiplu. 33 Má ken ki nega-m dianti di tudu algen, ami tanbê N ta ben nega-l dianti di nha Pai, ki sta na séu. 34 Ka nhos pensa ma N ben traze pas na téra. N ka ben traze pas, má spada. 35 Pamodi N ben traze divizon: ómi kóntra se pai, fidju-fémia kóntra se mai i nóra kóntra se sógra. 36 Na verdadi, inimigus di un ómi ta ser kes algen di se própi kaza. 37 Ken ki ta ama se pai ô se mai más di ki mi ka merese ser nha disiplu, i ken ki ta ama se fidju matxu ô se fidju-fémia más di ki mi ka merese ser nha disiplu. 38 I ken ki ka ta seta se staka di tortura* i ki ka ta sigi-m, ka merese ser nha disiplu. 39 Ken ki tenta salva se vida* el ta perde-l, i ken ki perde se vida* pamodi mi el ta atxa-l.
40 “Ken ki resebe nhos ta resebe-m tanbê, i ken ki resebe-m ta resebe Kel ki manda-m tanbê. 41 Ken ki resebe un proféta pamodi el é un proféta, ta resebe rekonpénsa di un proféta. I ken ki resebe un ómi justu pamodi el é un ómi justu, ta resebe rekonpénsa di un ómi justu. 42 I ken ki da un di kes pikinoti li, nen ki é sô un kópu di agu frésku, pamodi el é un disiplu, N ta garanti nhos ma di ninhun manera el ka ta perde se rekonpénsa.”
11 Kantu Jizus tirmina di da se 12 disiplu orientasons, el sai di la pa el pode inxina i prega na otus sidadi.
2 Má, kantu Juan staba na kadia i el obi ta papiadu di trabadju ki Kristu staba ta faze, el manda se disiplus 3 pa pergunta-l: “Abo é Kel ki staba pa ben ô nu debe spera otu algen?” 4 Jizus responde-s: “Nhos bai i nhos fla Juan kuzê ki nhos sta ta obi i ta odja: 5 ségus gósi sta ta odja, mankus sta ta anda, leprozus sta ta kuradu, surdus sta ta obi, mortus sta ta resusitadu* i póbris sta ta obi kes notísia sábi. 6 Filís é kel ki ka ta tropesa pamodi mi.”
7 Timenti es staba ta bai ses kaminhu, Jizus kumesa ta pâpia ku kes monti di algen sobri Juan. El fla-s: “Kuzê ki nhos ba djobe na dizértu? Un kana ki béntu sakudi? 8 Nton, kuzê ki nhos ba odja? Un ómi bistidu ku ropa finu? Pamodi kes ki ta bisti ropa finu sta na kes palásiu di rei. 9 Nton, pamodi ki nhos bai la? Pa ba odja un proféta? Sin, N ta fla nhos, ma el é mutu más ki un proféta. 10 É sobri el ki skrebedu: ‘Odja! N ta ben manda nha mensajeru bu frenti,* i el ta ben pripara bu kaminhu!’ 11 N ta fla nhos verdadi, ma di tudu kes ki nase di mudjer, ka parse ningen ki é más grandi ki Juan Batista, má kel ki é ménus inportanti na Reinu di séu é más grandi ki el. 12 Di ténpu di Juan ti gósi, Reinu di séu é kel obijetivu ki pesoas sta ta inpenha pa alkansa, i kes ki sta ta inpenha ta alkansa-l. 13 Pamodi Profétas i Lei dja flaba kuzê ki sta ben kontiseba ti ténpu di Juan. 14 I si nhos krê seta, el é ‘Elias ki staba pa ben.’ 15 Ken ki ten obidu, pa obi ku atenson.
16 “Ku kenha ki N ta konpara kel jerason li? El é sima mininus ki sta xintadu na prasa* ta grita pa ses kolégas: 17 ‘Nu toka flauta pa nhos, má nhos ka badja. Nu lamenta, má nhos ka da ku mô na petu di tristéza.’ 18 Di mésmu manera, Juan ben sen kume i sen bebe, má pesoas fla: ‘El tene un dimóni.’ 19 Fidju di Ómi ben ta kume i ta bebe, má pesoas fla: ‘Nhos odja! Un ómi kumedor i bebedor di vinhu, amigu di kes kobrador di inpostu i kes pekador.’ Má, sabedoria ta mostra ma el é justu pa se rezultadus.”*
20 Nton, el kumesa ta kondena kes sidadi undi ki el faze maioria di se milagris, pamodi es ka rapende: 21 “Ai di bo Korazin! Ai di bo Betsaida! Pamodi si kes milagri ki fazedu na nhos, kontiseba na Tiru ku Sidon, dja es bistiba di saku i dja es xintaba na sinza* pa mostra ma dja es rapendeba. 22 Má N ta fla nhos, ma na Dia di Julgamentu ta ser más duru pa nhos di ki pa Tiru i Sidon. 23 I abo Kafarnaun, bu ta atxa ma bu ta labantadu ti txiga séu? Nau, bu ta dixi ti Sipultura,* pamodi si Sudoma odjaba kes milagri ki fazedu na bo, el ta kontinuaba ta izisti ti dia di oji. 24 Má N ta fla-u, ma na Dia di Julgamentu ta ser más duru pa bo di ki pa téra di Sudoma.”
25 Nton kel óra Jizus fla: “Nha Pai, Sinhor di séu i di téra, N ta lova-u na meiu di tudu algen, pamodi bu sukundi kes kuza li di kes ki ten sabedoria i di kes ki é intilijenti, má bu mostra-s pa kes ki é sima mininu pikinoti. 26 Sin, nha Pai, pamodi bu atxa dretu faze kuzas di kel manera li. 27 Nha Pai intrega-m tudu kuza na nha mô. É sô Pai ki konxe Fidju dretu, ningen más. É sô Fidju ki konxe Pai dretu, i tanbê kes algen ki Fidju krê inxina sobri El, ningen más. 28 Nhos ben pa mi, nhos tudu ki sta trabadja duru i ki sta kansadu, i N ta anima nhos. 29 Nhos poi nha kanga riba nhos i nhos prende ku mi, pamodi ami é mansu i umildi di korason, i nhos* ta xinti aliviadu. 30 Pamodi nha kanga é suavi* i nha karga é lébi.”
12 Na kel ténpu, Jizus pasa pa kanpus di serial na sábadu. Se disiplus staba ku fómi i es kumesa ta rinka spiga i ta kume. 2 Kantu kes farizeu odja kel-li, es fla-l: “Odja! Bus disiplu sta ta faze un kuza ki di akordu ku lei ka debe fazedu na sábadu.” 3 Jizus fla-s: “Nhos ka lé kuzê ki Davidi faze kantu el ku se ómis staba ku fómi? 4 Davidi ka entra na kaza di Deus i es kume kes pon sagradu?* Di akordu ku lei, es ka podia kumeba kes pon, pamodi éra sô saserdótis ki podia kumeba es. 5 Tanbê, nhos ka lé na Lei, ma na sábadu, kes saserdóti na ténplu ta viola sábadu i es ta kontinua sen kulpa? 6 Má, N ta fla nhos ma kel ki é más inportanti ki ténplu sta li. 7 Si nhos entendeba kuzê ki siginifika: ‘N krê mizerikórdia envês di sakrifisiu’, nhos ka ta kondenaba kes inosenti. 8 Pamodi Fidju di Ómi é Sinhor di sábadu.”
9 Dipôs ki el sai di kel lugar, el entra na ses sinagóga, 10 i un ómi ku un mô manku* staba la. Pa es pode akuza Jizus, es pergunta-l: “Di akordu ku lei, un algen pode faze kura na sábadu?” 11 El fla-s: “Si nhos ten un ovelha i kel ovelha kai na un braku na sábadu, nhos ka ta ba pega-l i tra-l di la? 12 Un ómi bale mutu más di ki un ovelha. Pur isu, di akordu ku lei un algen pode faze un kuza dretu na sábadu.” 13 Nton, el fla kel ómi: “Stika mô.” El stika-l, kel mô kuradu i el fika sima kel otu mô. 14 Má kes farizeu sai di la i es ba faze planu kóntra Jizus, pa mata-l. 15 Kantu Jizus fika ta sabe di kel-li, el sai di la. Tanbê, txeu algen sigi-l i el kura tudu es. 16 Má, el fla-s ku firméza pa es ka flaba ningen ken ki el éra, 17 asi pa kunpri kel ki proféta Izaías dja flaba:
18 “Nhos odja! Kel-li é nha sérvu ki N skodje, kel ki N ta ama, kel ki ta da-m* txeu alegria! N ta poi nha spritu riba di el, i el ta ben splika nasons kuzê ki é justisa. 19 El ka ta diskuti, nen el ka ta grita, i ningen ka ta obi se vós na kes rua prinsipal. 20 El ka ta pila ninhun kana ki sta kebradu, i nen el ka ta paga un pabiu* ki inda sta bota fumu, ti ki el traze justisa. 21 Na verdadi, nasons ta poi speransa na se nómi.”
22 Nton, es leba-l un ómi ki tinha dimóni, ki éra ségu i mudu, i el kura-l. Asi kel ómi mudu konsigi pâpia i odja. 23 Tudu kes monti di algen fika spantadu i es kumesa ta fla: “É ka kel-li ki debe ser Fidju di Davidi?” 24 Kantu kes farizeu obi kel-li, es fla: “Kel ómi li ta tra dimónis sô ku puder di Belzebu,* ki é xéfi di dimónis.” 25 Dja ki Jizus sabeba kuzê ki es staba ta pensa, el fla-s: “Tudu reinu ki sta divididu kóntra el mê ta kai, i tudu sidadi ô kaza ki sta divididu kóntra el mê ka ta fika di pé. 26 Di mésmu manera, si Satanás ta tra Satanás, el ta fika divididu kóntra el mê. Nton, modi ki se reinu ta fika di pé? 27 Alén di kel-li, si ami N ta tra dimónis ku puder di Belzebu, nton é ku puder di kenha ki nhos fidjus ta tra-s? É pur isu ki es ta ben julga nhos. 28 Má, si é ku spritu di Deus ki N ta tra dimónis, Reinu di Deus dja txiga na nhos. 29 Ô modi ki un algen ta pode invadi kaza di un ómi fórti i toma kuzas ki el ten, si primeru el ka mara kel ómi fórti? É sô óras ki el faze si ki el ta konsigi furta na se kaza. 30 Ken ki ka sta di nha ladu sta kóntra mi, i ken ki ka ta djunta ku mi, ta spadja.
31 “Pur isu, N ta fla nhos, ma tudu tipu di pekadu i insultu ki ómis faze ta purduadu, má kenha ki insulta spritu di Deus ka ta purduadu. 32 Pur izénplu, ken ki pâpia un palavra kóntra Fidju di Ómi, el ta purduadu; má ken ki pâpia kóntra spritu santu, el ka ta purduadu, nen na kel mundu li,* nen na kel ki sta pa ben.
33 “Si nhos planta un arvi bon, el ta da bon fruta; si nhos planta un arvi ki ka bale, el ta da fruta ki ka bale. Pamodi bu ta konxe un arvi pa fruta ki el ta da. 34 Fidjus di kóbra venenozu, modi ki nhos pode pâpia kuzas dretu si nhos é mau? Pamodi bóka ta pâpia di kel ki korason sta xeiu. 35 Un ómi ki ten kuzas dretu na se korason,* ta pâpia kuzas dretu. Má un ómi ki ten kuzas mariadu na se korason,* ta pâpia kuzas mariadu. 36 N ta fla nhos, ma ómis ta ba presta kónta na Dia di Julgamentu pa tudu kuzas sen valor ki es fla. 37 Pamodi pa bus palavra bu ta fladu ma bo é justu, i pa bus palavra bu ta kondenadu.”
38 Nton, alguns instrutor di lei i farizeus fla-l: “Instrutor, nu krê pa bu mostra-nu un sinal.” 39 Jizus responde-s: “Un jerason mau i infiel* sta insisti na djobe un sinal, má el ka ta dadu ninhun sinal, fóra sinal di proféta Jonas. 40 Pamodi sima Jonas fika três dia i três noti na bariga di kel pexi grandi, tanbê Fidju di Ómi ta ben fika três dia i três noti na korason di téra. 41 Kes algen di Nínivi ta ben resusita* na julgamentu djuntu ku kel jerason li i es ta kondena-l, pamodi es rapende kantu es obi kuzê ki Jonas prega. Má nhos odja! Algen más inportanti ki Jonas sta li. 42 Rainha di sul ta ben resusitadu* na julgamentu djuntu ku kel jerason li i el ta kondena-l, pamodi el ben la di se téra lonji pa ben obi sabedoria di Salumon. Má nhos odja! Algen más inportanti ki Salumon sta li.
43 “Óras ki un spritu mau* ta sai di un ómi, el ta pasa pa lugaris séku ta djobe un lugar pa diskansa, má el ka ta atxa ninhun. 44 Nton el ta fla: ‘N ta volta pa nha kaza di undi ki N sai’, i óras ki el txiga, el ta atxa kel kaza sen ningen, má linpu i rumadu. 45 Nton, el ta bai i el ta traze más 7 spritu más piór ki el, i dipôs ki es entra, es ta mora la. I na fin, situason di kel ómi li ta fika más piór ki na komésu. É si tanbê ki ta kontise ku kel jerason mau li.”
46 Timenti el staba ta pâpia ku kes monti di algen, se mai ku se irmons ben, i es fika la na rua ta tenta pâpia ku el. 47 Nton, un algen fla-l: “Odja! Bu mai ku bus irmon sta la na rua ta tenta pâpia ku bo.” 48 Jizus responde kel algen ki pâpia ku el: “Kenha ki é nha mai i kenha ki é nhas irmon?” 49 I el stika mô pa se disiplus i el fla: “Odja! Kes-li ki é nha mai i nhas irmon! 50 Pamodi kenha ki ta faze vontadi di nha Pai, ki sta na séu, é el ki é nha irmon, nha irman i nha mai.”
13 Na kel dia, Jizus sai di kaza i el xinta na bera-mar. 2 I djunta tantu algen na se vólta ki el entra na un barku. El xinta i tudu kes algen fika na bera-mar. 3 Nton, el uza ilustrasons pa inxina-s txeu kuza. El fla: “Nhos obi! Un simiador sai pa símia. 4 Timenti el staba ta símia, alguns simenti kai na bera di strada, i pasus ben i kume-s. 5 Otus kai na txon sô pédra undi ki ka tinha txeu téra, i es nase lógu pamodi kel txon ka éra fundu. 6 Má kantu sol sai, es kema, i dja ki es ka tinha raís, es murutxa. 7 Otus kai na meiu di spinhu, i kes spinhu kria i sufoka-s. 8 Inda otus kai na bon txon, i es kumesa ta da simenti, kel-li 100 bês más, kel otu 60 i kel otu 30. 9 Ken ki ten obidu, pa obi ku atenson.”
10 Nton, kes disiplu ben pa el i pergunta-l: “Pamodi ki bu ta uza ilustrasons pa pâpia ku es?” 11 El responde-s: “Anhos, Deus dexa nhos intende kes segredu sagradu di Reinu di séu, má es nau. 12 Pamodi ken ki ten, el ta dadu más, i el ta fika ku mutu más txeu inda, má ken ki ka ten, ti mésmu kel ki el ten, el ta tradu el. 13 É pur isu ki N ta uza ilustrasons pa N pâpia ku es; pamodi es ta odja, má es ta odja atoa, i es ta obi, má es ta obi atoa, i nen es ka ta intende. 14 I na ses kazu, sta ta kunpri kel profesia di Izaías li: ‘Nhos ta obi, má nhos ka ta intende nada; i nhos ta djobe, má nhos ka ta odja nada. 15 Pamodi korason di kes algen li bira duru. Es tapa ses obidu i es fitxa ses odju, asi pa nunka es ka odja ku ses odju, nen pa es ka obi ku ses obidu, nen pa es ka intende ku ses korason i pa es volta pa mi, i pa N kura-s.’
16 “Má, filís é nhos odju pamodi es ta odja i nhos obidu pamodi es ta obi. 17 Pamodi N ta fla nhos verdadi, ma txeu proféta i ómis justu krê odjaba kes kuza ki nhos sta ta odja, má es ka odja-s, i obi kes kuza ki nhos sta ta obi, má es ka obi-s.
18 “Gósi nhos obi ilustrason di kel ómi ki símia. 19 Óras ki un algen ta obi palavra di Reinu, má el ka ta intende-l, Malvadu* ta ben i el ta rinka kuzê ki simiadu na se korason. Kel-li é kel ki simiadu na bera di strada. 20 Kel ki simiadu na txon sô pédra, é kel ki ta obi palavra i lógu el ta seta-l ku alegria. 21 Má, dja ki el ka ten raís, el ta kontinua sô pa algun ténpu, i óras ki difikuldadis ô pirsigison ben pamodi palavra, el ta tropesa lógu. 22 Kel ki simiadu na meiu di spinhu, é kel ki ta obi palavra, má kes preokupason di kel mundu li* i puder ki rikézas ten pa ingana ta sufoka palavra, i el ka ta da frutu. 23 Kel ki simiadu na bon txon, é kel ki ta obi palavra i ta intende-l, i el ta produzi, kel-li ta da 100 bês más, kel otu 60, i kel otu 30.”
24 El konta-s otu ilustrason. El fla: “Reinu di séu pode konparadu ku un ómi ki símia bon simenti na se kanpu. 25 Timenti kel ómi staba ta durmi, se inimigu ben i el símia joiu na meiu di trigu i el bai se kaminhu. 26 Kantu planta kria i el produzi, joiu parse tanbê. 27 Nton, kes skravu di dónu di kaza ben i es pergunta-l: ‘Sinhor, nho ka símia bon simenti na kanpu di nho? Nton modi ki joiu parse la?’ 28 El responde-s: ‘Un ómi ki é nha inimigu faze kel-li.’ Kes skravu pergunta-l: ‘Nho krê, nton, pa nu bai i pa nu panha joiu?’ 29 El fla-s: ‘Nau, pamodi na panha joiu, nhos pode rinka trigu djuntu ku el. 30 Nhos dexa es tudu dôs kria djuntu ti kodjéta, i na ténpu di kodjéta N ta fla kes algen ki ta faze kodjéta: primeru nhos panha joiu i nhos mara-s fexu-fexu pa ba kema, dipôs nhos djunta trigu na nha armazén.’”
31 El konta-s otu ilustrason. El fla-s: “Reinu di séu é sima un simenti di mustarda ki un ómi panha i el símia na se kanpu. 32 Na verdadi, el é kel simenti más pikinoti, má óras ki el kria, el é kel planta di órta más grandi ki ten i el ta bira un arvi, asi kes pasu di séu ta ben i es ta atxa lugar di mora na se ramus.”
33 El konta-s otu ilustrason: “Reinu di séu é sima fermentu ki un mudjer panha i el mistura ku três medida grandi di farinha ti ki tudu kel masa fermenta.”
34 Jizus uza ilustrasons pa fla tudu kes kuza li pa kes monti di algen. Na verdadi, el ka ta flaba es nada sen uza ilustrason, 35 asi pa kunpri kel ki proféta dja flaba: “N ta ben abri nha bóka i N ta pâpia ku ilustrason; N ta ben fla kes kuza ki sta sukundidu désdi fundason.”*
36 Nton, dipôs ki el manda kes monti di algen bai ses kaminhu, el entra na kaza. Se disiplus txiga na el i es fla-l: “Splika-nu kel ilustrason di joiu na kanpu.” 37 El responde-s: “Kel simiador ki símia kel bon simenti é Fidju di Ómi. 38 Kanpu é mundu. Kel bon simenti é fidjus di Reinu, má joiu é fidjus di Malvadu.* 39 I kel inimigu ki simia-s é Diabu. Kodjéta é ténpu di fin di kel mundu li* i kes algen ki ta faze kodjéta é anjus. 40 Nton, sima joiu ta panhadu i ta kemadu na lumi, é si tanbê ki ta ben kontise na ténpu di fin di kel mundu li. 41 Fidju di Ómi ta ben manda se anjus, i es ta ben tra di se Reinu tudu kes kuza ki ta poi algen ta tropesa i kes algen ki ta faze kel ki é kóntra lei, 42 i es ta ben bota-s déntu fornadja ku lumi. É la ki es ta txora i es ta rintxa* denti. 43 Na kel ténpu, kes justu ta ben brilha klaru sima sol, na Reinu di ses Pai. Ken ki ten obidu, pa obi ku atenson.
44 “Reinu di séu é sima un tizoru sukundidu na un kanpu, ki un ómi atxa i el sukundi-l otu bês; i pamodi alegria ki el xinti, el bai, el bende tudu kuza ki el tinha i el kunpra kel kanpu.
45 “Tanbê, Reinu di séu é sima un komersianti ki ta viaja pa djobe pérulas di bon kualidadi. 46 Kantu el atxa un pérula di txeu valor, el bai i el bende lógu tudu kuza ki el tinha i el kunpra-l.
47 “Tanbê, Reinu di séu é sima un redi ki botadu na mar i ki panha pexi di tudu tipu. 48 Kantu el fika xeiu, es rasta-l ti téra, es xinta i es djunta kes bon pexi na sestu, má kes ki ka ta sirbi es bota-s fóra. 49 É kel-li ki ta ben kontise na ténpu di fin di kel mundu li. Anjus ta ben i es ta sipara kes algen mau di kes justu, 50 i es ta ben bota-s déntu fornadja ku lumi. É la ki es ta txora i es ta rintxa* denti.
51 “Nhos intende tudu kes kuza li?” Es responde-l: “Sin.” 52 Nton, el fla-s: “Na kel kazu li, tudu instrutor ki ta inxinadu sobri Reinu di séu é sima un ómi, dónu di un kaza, ki ta tra di se tizoru kuzas novu i kuzas bédju.”
53 Kantu Jizus tirmina di konta kes ilustrason li, el sai di la. 54 Dipôs ki el txiga na se sidadi, el kumesa ta inxina-s na ses sinagóga. Es fika dimiradu i es fla: “Undi ki es ómi konsigi kel sabedoria li i puder pa faze kes milagri li? 55 Kel-li é ka fidju di kel karpinteru? Se mai ka txoma Maria i se irmons é ka Tiagu, Juzé, Simon i Judas? 56 I se irmans ka sta tudu li ku nos? Nton, undi ki el konsigi tudu kes kuza li?” 57 Pur isu, es kumesa ta tropesa pamodi el. Má Jizus fla-s: “ Un proféta ta ruspetadu na tudu lugar, ménus na se téra i na se própi kaza.” 58 I el ka faze txeu milagri la pamodi ses falta di fé.
14 Na kel ténpu, Eródis, ki éra governador di pruvínsia* di Galilea, obi ta papiadu di Jizus 2 i el fla se sérvus: “Kel-li é Juan Batista. El resusitadu,* i é pur isu ki el sta faze kes milagri li.” 3 Eródis* dja prendeba Juan, dja maraba el i dja poba el na kadia pamodi Erodias, mudjer di Filipi, se irmon. 4 Pamodi Juan ta flaba el: “Bu ka ten direitu di kaza ku Erodias.” 5 Má, enbóra el krê mataba el, el tinha medu di kes monti di algen, pamodi es ta atxaba ma Juan éra un proféta. 6 Má, na fésta di aniversáriu di Eródis, fidju-fémia di Erodias badja na frenti di kes konvidadu, i Eródis fika tantu kontenti 7 ki el jura ma el ta daba el kalker kuza ki el pidiba. 8 Nton, el fla sima se mai manda-l: “Da-m kabésa di Juan Batista na un bandeja.” 9 Enbóra rei fika tristi, el manda pa es da-l kabésa di Juan Batista, pamodi kel juramentu ki el faze i pamodi kes algen ki staba ta kume* ku el. 10 Nton el manda pa korta Juan kabésa na kadia. 11 Kabésa di Juan Batista trazedu na un bandeja i es da kel minina, i el leba se mai el. 12 Más tardi se disiplus ben, es panha se korpu i es intera-l. Dipôs es bai konta Jizus. 13 Kantu Jizus obi kel-li, el sai di la na barku pa un lugar izoladu pa el fika el sô. Má kantu kes monti di algen da kónta, es sai di ses sidadi i es sigi-l apé.
14 Kantu el sai di barku, el odja un monti di algen, el xinti péna di es i el kura kes algen duenti. 15 Má na fin di tardi, se disiplus txiga na el i es fla-l: “Kel lugar li é izoladu i dja sta tardi. Manda kes monti di algen bai ses kaminhu, asi pa es pode bai pa kes vila i kunpra kumida.” 16 Má, Jizus fla-s: “Es ka meste bai ses kaminhu. Nhos da-s anhos algun kuza pa es kume.” 17 Es fla-l: “Nu tene sô sinku pon ku dôs pexi li.” 18 El fla-s: “Nhos traze-m es li.” 19 I el manda kes monti di algen pa xinta na rélva. Nton, el toma kes sinku pon i kes dôs pexi, el djobe pa séu i el faze un orason. I dipôs ki el parti kes pon, el da-s pa se disiplus i se disiplus da-s pa kes monti di algen. 20 Asi, tudu kes algen kume i es fika fartu. I kantu es djunta kes padás ki resta, da 12 sestu xeiu. 21 Kes ki kume éra uns 5 mil ómi, fóra mudjeris i kriansas. 22 Nton, kel óra, el manda se disiplus pa entra na barku i pa es bai se frenti pa kel otu ladu di mar, timenti el ta mandaba kes monti di algen bai ses kaminhu.
23 Dipôs ki el manda kes monti di algen bai ses kaminhu, el subi monti el sô pa ba ora. Kantu fika noti, el staba la el sô. 24 Barku dja staba lonji* di téra, ta luta ku óndias, pamodi béntu staba kóntra es. 25 Má di madrugada,* el bai ta anda riba di mar pa bai atxa-s. 26 Kantu disiplus odja-l ta anda riba di mar, es fika ku medu i es fla: “Kel-li é un vizon!” I es grita ku medu. 27 Má kel óra Jizus fla-s: “Nhos ten koraji! É mi, ka nhos xinti medu.” 28 Pedru responde-l: “Sinhor, si é bo, manda-m pa N bai inkontra ku bo riba di agu.” 29 El fla-l: “Ben!” Nton, Pedru sai di barku i el anda riba di agu pa ba atxa Jizus. 30 Má kantu el odja pa kel béntu fórti, el fika ku medu. I kantu el kumesa ta bai fundu, el grita: “Sinhor, salva-m!” 31 Kel óra Jizus stika mô, el pega-l i el fla-l: “É bo, ómi di poku fé! Pamodi ki bu dexa dúvida toma kónta di bo?” 32 Dipôs ki es entra na barku, kel béntu para. 33 Nton, kes ki staba na barku inbaxa se frenti i es fla-l: “Abo é Fidju di Deus própi.” 34 I dipôs ki es trabesa kel mar, es txiga na téra di Jinizaré.
35 Kantu kes ómi di la rekonhese-l, es manda aviza tudu algen di kel lugar, i gentis traze-l tudu kes ki staba duenti. 36 I es inplora-l pa el dexaba es poi mô peloménus na pónta di se ropa, i tudu kes ki toka na se ropa fika kuradu.
15 Nton, alguns farizeu i instrutoris di lei ki ben di Jiruzalen, txiga na Jizus i es fla-l: 2 “Pamodi ki bus disiplu ta viola tradison di kes ómi di ténpu antigu? Pur izénplu, es ka ta laba* mô antis di kume.”
3 El responde-s: “Pamodi ki nhos ta viola mandamentu di Deus pamodi nhos tradison? 4 Pur izénplu, Deus fla: ‘Onra bu pai ku bu mai’, i tanbê el fla: ‘Ken ki maldísua* se pai ô se mai debe matadu.’ 5 Má nhos ta fla: ‘Ken ki fla se pai ô se mai: “Tudu kel ki N ten ki podia djudaba bo, é un oférta didikadu pa Deus”, 6 el ka ten ninhun obrigason di onra se pai.’ Di kel manera li, nhos tra palavra di Deus valor pamodi nhos tradison. 7 Finjidus! É ku razon ki Izaías profetiza sobri nhos, kantu el fla: 8 ‘Kel povu li ta da-m ónra ku ses bóka, má ses korason sta mutu lonji di mi. 9 É atoa ki es ta kontinua ta adora-m, pamodi dotrina ki es ta inxina é mandamentus di ómi.’” 10 Nton, el fla kes monti di algen pa txiga pértu i el fla-s: “Nhos obi i nhos intende kuzê ki N sta fla: 11 É ka kuzê ki ta entra pa bóka di un ómi ki ta kontamina-l, má é kuzê ki ta sai di se bóka ki ta kontamina-l.”
12 Dipôs kes disiplu ben i es fla-l: “Bu sabe ma kes farizeu tropesa kantu es obi kuzê ki bu fla?” 13 El responde: “Tudu planta ki nha Pai na séu ka planta ta ben rinkadu. 14 Nhos dexa-s. Es é gias ségu. I si un ségu gia otu ségu, es tudu dôs ta kai déntu di un braku.” 15 Pedru responde: “Splika-nu kel ilustrason.” 16 Nton, Jizus fla: “Anhos tanbê ti inda nhos ka intende? 17 Nhos ka da kónta ma tudu kuza ki ta entra pa bóka ta pasa pa stômagu i el ta sai pa esgotu? 18 Má, tudu kuza ki ta sai di bóka ta ben di korason, i kes kuza la ta kontamina un ómi. 19 Pur izénplu, di korason ta sai pensamentus mariadu: asasinatu, adultériu, konportamentu seksual mariadu,* furtu, tistimunhu falsu i blasfémia.* 20 É kes kuza li ki ta kontamina un ómi. Má kume sen laba* mô ka ta kontamina un ómi.”
21 Jizus sai di la i el bai pa Tiru i Sidon. 22 Un mudjer finísia ki ta moraba la, txiga na el i el grita: “Sinhor, Fidju di Davidi, ten péna* di mi. Nha fidju-fémia tene un dimóni ki sta tormenta-l dimás.” 23 Má Jizus ka fla-l nada. Pur isu, se disiplus ben i es pidi-l: “Manda-l se kaminhu, pamodi el sta kontinua ta grita nos tras.” 24 El responde: “N mandadu sô pa kes ovelha di kaza di Israel ki sta perdedu.” 25 Má, kel mudjer ben, el inbaxa se frenti i el fla-l: “Sinhor, djuda-m!” 26 El responde: “É ka dretu tra pon di fidjus i da-l pa katxorinhus.” 27 Kel mudjer fla-l: “Sin, Sinhor, má tanbê kes katxorinhu ta kume kes réstu ki ta kai di méza di ses dónu.” 28 Nton Jizus responde-l: “Ó mudjer, bu fé é grandi; pa kontise ku bo sima bu krê.” I se fidju-fémia kuradu kel óra.
29 Jizus sai di la i el bai pa pértu di mar di Galilea. Dipôs, el subi monti i el xinta la. 30 Nton un monti di algen txiga na el, i es traze kes algen ki éra manku, ségu, mudu i monti otus duenti, i es pô-s na se pé i el kura-s. 31 Nton, kes monti di algen fika spantadu kantu es odja kes algen mudu ta pâpia, kes manku ta anda dretu i kes ségu ta odja, i es da glória pa Deus di Israel.
32 Má, Jizus txoma se disiplus i el fla-s: “N tene péna di kes monti di algen li, pamodi dja ten três dia ki es sta ku mi, i es ka tene nada pa kume. N ka krê manda-s bai ses kaminhu ku fómi,* pamodi es pode dismaia pa kaminhu.” 33 Má, kes disiplu fla-l: “Na kel lugar izoladu li, na undi ki nu sta ba ranja pon ki ta txiga pa tudu kes algen li?” 34 Nton, Jizus fla-s: “Kantu pon ki nhos tene?” Es fla-l: “Seti i alguns pexi pikinoti.” 35 Nton, dipôs ki el manda kel monti di algen pa xinta na txon, 36 el toma kes 7 pon i kes pexi, i dipôs ki el agradese Deus, el parti-s i el kumesa ta da-s pa disiplus, i disiplus da-s pa kes monti di algen. 37 I tudu es kume i es fika fartu, i es djunta 7 sestu grandi,* xeiu di kes padás ki resta. 38 I kes ki kume éra 4 mil ómi, fóra mudjeris i kriansas. 39 Dipôs ki el manda kes monti di algen bai ses kaminhu, el entra na barku i el txiga na un lugar ki txoma Magadan.
16 La, kes farizeu i kes saduseu txiga na el, i pa es pode sprimenta-l, es pidi-l pa el mostra-s un sinal di séu. 2 El responde-s: “Óras ki sol ta kanba nhos ta fla: ‘Ta ba sta un bon ténpu pamodi séu sta brumedju’, 3 i di palmanhan nhos ta fla: ‘Oji ténpu ta sta friu i ku txuba, pamodi séu sta brumedju, má bafadu.’ Nhos sabe splika modi ki séu ta sta, má nhos ka ta konsigi splika kes sinal di ténpu. 4 Un jerason mau i infiel* sta insisti na djobe un sinal, má el ka ta dadu ninhun sinal, fóra sinal di Jonas.” Dipôs di kel-li, el bai i el dexa-s la.
5 Nton, kes disiplu bai pa kel otu ladu di mar, má es skese di leba pon. 6 Jizus fla-s: “Nhos mante odju abértu i nhos toma kuidadu ku fermentu di kes farizeu i di kes saduseu.” 7 Pur isu, es kumesa ta fla kunpanheru: “Talvês el fla kel-la pamodi nu ka traze pon.” 8 Jizus da kónta i el fla-s: “Ómis di poku fé, pamodi ki nhos sta fla kunpanheru ma nhos ka tene pon? 9 Nhos ka intende kuzê ki N krê fla nhos? Nhos ka ta lenbra ma ku sinku pon N da 5 mil ómi kumida i kantu sestu ki nhos djunta dipôs? 10 Ô nhos ka ta lenbra ma ku 7 pon N da 4 mil ómi kumida i kantu sestu grandi* ki nhos djunta? 11 Modi ki nhos ka ta intende ma N ka staba ta pâpia di pon? N fla nhos pa nhos toma kuidadu ku fermentu di kes farizeu i di kes saduseu.” 12 Nton, es intende ma el ka staba ta fla pa es toma kuidadu ku fermentu di pon, má ku ensinus di kes farizeu i di kes saduseu.
13 Kantu Jizus txiga na Sezarea di Filipi, el pergunta se disiplus: “Kenha ki gentis ta fla ma Fidju di Ómi é?” 14 Es responde: “Alguns ta fla Juan Batista. Otus ta fla Elias. Inda otus ta fla Jeremias ô un di kes proféta.” 15 El pergunta-s: “Má i nhos, ken ki nhos ta fla ma mi é?” 16 Simon Pedru responde: “Abo é Kristu, Fidju di kel Deus bibu.” 17 Jizus responde-l: “Abo é filís Simon, fidju di Jonas, pamodi é ka ku ajuda di ómi* ki bu intende kel-li, má é ku ajuda di nha Pai ki sta na séu. 18 Tanbê N ta fla-u: abo é Pedru, i riba di es rótxa N ta ben konstrui nha kongregason, i kes porton di Sipultura* ka ta ganha-l. 19 N ta ben da-u kes txabi di Reinu di séu, i tudu kel ki bu mara na téra dja ta sta maradu na séu, i tudu kel ki bu dismara na téra dja ta sta dismaradu na séu.” 20 Nton, el fla kes disiplu ku firméza pa es ka fla ningen ma el éra Kristu.
21 Di la pa frenti, Jizus kumesa ta splika se disiplus ma el tinha ki bai pa Jiruzalen i sufri txeu kuza na mô di kes ansion, kes xéfi di saserdótis, kes instrutor di lei i ma el tinha ki matadu, i na tirseru dia el ta sérba resusitadu.* 22 Nton, Pedru leba-l apárti i el kumesa ta txoma-l atenson: “Ten péna di bu kabésa, Sinhor. Kel-li nunka ka ta ben kontise ku bo.” 23 Má, el da Pedru kósta i el fla-l: “Pa tras di mi Satanás! Abo é un pédra di tropesu pa mi, pamodi bu ka ten pensamentus di Deus, má di ómis.”
24 Nton, Jizus fla se disiplus: “Si algen krê ser nha sigidor, el debe nega se kabésa, panha se staka di tortura* i sigi-m sénpri. 25 Pamodi ken ki krê salva se vida* ta perde-l, má ken ki perde se vida* pamodi mi ta atxa-l. 26 Na verdadi, pa kuzê ki ta sirbi si un ómi ganha mundu interu, má el perde se vida?* Ô kuzê ki un ómi ta da na lugar di se vida?* 27 Pamodi Fidju di Ómi ta ben na glória di se Pai, ku se anjus, i nton el ta da kada un kel ki el merese. 28 N ta fla nhos verdadi, ma alguns ki sta li di ninhun manera ka ta sprimenta mórti antis di odja Fidju di Ómi ta ben na se Reinu.”
17 Dipôs di 6 dia, Jizus txoma Pedru, Tiagu i se irmon Juan, i el leba-s pa un monti altu i es fika la es sô. 2 I el transforma na ses frenti. Se róstu brilha sima sol i se ropa fika ta brilha* sima lus. 3 Dipôs, parse Muizés i Elias ta pâpia ku el. 4 Nton, Pedru fla Jizus: “Sinhor, é bon nu sta li. Si bu krê N ta arma três ténda li, un pa bo, un pa Muizés i otu pa Elias.” 5 Timenti el staba ta pâpia, un núven ki ta brilha kubri-s. I dirapenti un vós ki sai di kel núven fla: “Kel-li é nha Fidju, ki N ta ama i ki ta da-m txeu alegria. Nhos obi ku el.” 6 Kantu kes disiplu obi kel-li, es poi róstu pa txon i es fika ku txeu medu. 7 Nton, Jizus txiga pértu di es, el toka-s i el fla: “Nhos labanta. Ka nhos xinti medu.” 8 Kantu es labanta kabésa, es odja sô Jizus, ningen más. 9 Timenti es staba ta dixi di kel monti, Jizus da-s kel órdi li: “Ka nhos konta ningen kel vizon li, ti ki Fidju di Ómi resusitadu.”*
10 Má, kes disiplu pergunta-l: “Nton pamodi ki kes instrutor di lei ta fla ma Elias ten ki ben primeru?” 11 El responde-s: “É simé, Elias ta ben i el ta ben poi tudu kuza sima debe sta. 12 Má, N ta fla nhos ma Elias dja ben i es ka rekonhese-l, má es faze kuzê ki es kreba ku el. Tanbê di mésmu manera, Fidju di Ómi ta ben sufri na ses mô.” 13 Nton, kes disiplu intende ma el staba ta pâpia ku es di Juan Batista.
14 Kantu es txiga undi staba un monti di algen, un ómi bai na Jizus, el poi juelhu na txon se frenti i el fla: 15 “Sinhor, ten péna* di nha fidju, pamodi el ta da ataki* i el sta duenti. El ta kai txeu bês déntu di lumi i txeu bês déntu di agu. 16 N traze-l na bus disiplu, má es ka konsigi kura-l.” 17 Jizus responde: “Ó jerason mau i sen fé, ti ki ténpu N ten ki kontinua ku nhos? Ti ki ténpu N ten ki aguenta nhos? Nhos traze-m el li.” 18 Nton, Jizus da kel dimóni órdi, i el sai di kel rapazinhu. I kel óra el fika kuradu. 19 Dipôs, kes disiplu txiga na Jizus apárti i es pergunta-l: “Pamodi ki nu ka konsigi tra kel dimóni?” 20 El responde-s: “Pamodi nhos ten poku fé. Pur isu, N ta fla nhos verdadi, ma si nhos ten fé di tamanhu di un simenti di mustarda, nhos ta fla kel monti li: ‘Bai di li pa la’, i el ta bai, i ka ta ten nada ki nhos ka ta pode faze.” 21* ——
22 Kantu es staba djuntu na Galilea, Jizus fla-s: “Fidju di Ómi ta ben intregadu* na mô di ómis, 23 es ta ben mata-l, i na tirseru dia el ta resusitadu.”* I es fika txeu tristi.
24 Dipôs ki es txiga na Kafarnaun, kes ómi ki ta kobraba inpostu di dôs drakma,* bai na Pedru i es pergunta-l: “Bu instrutor ka ta paga inpostu di dôs drakma?” 25 Pedru fla-s: “Sin, el ta paga.” Má, kantu el entra na kaza, Jizus pâpia ku el primeru i el fla-l: “Simon, kuzê ki bu ta atxa? Di kenha ki kes rei di téra ta kobra inpostu* ô otus taxa? Di ses fidjus ô di otus algen?” 26 Kantu el responde: “Di otus algen”, Jizus fla-l: “É simé, nton fidjus ka ten ki paga inpostu. 27 Má, pa nu ka pô-s ta tropesa, bai mar, bota anzol i kel primeru pexi ki bu pega, óras ki bu abri-l bóka bu ta atxa un muéda di prata.* Panha-l i bai intrega-l pa mi ku bo.”
18 Kel óra, disiplus txiga na Jizus i es pergunta-l: “Kenha ki é más grandi na Reinu di séu?” 2 Nton, el txoma un mininu, el pô-l na ses meiu 3 i el fla-s: “N ta fla nhos verdadi, ma si nhos ka da meia-vólta* i bira sima un mininu, di ninhun manera nhos ka ta entra na Reinu di séu. 4 Pur isu, kenha ki bira umildi sima kel mininu li é kel ki é más grandi na Reinu di séu. 5 I kenha ki resebe un mininu sima kel-li na nha nómi, el ta resebe-m tanbê. 6 Má kenha ki poi un di kes pikinoti li ki ten fé na mi ta tropesa, ta sérba midjór pa es prindaba el un pédra di muinhu na piskôs, sima kes ki buru ta poi ta da vólta, i pa es botaba el na fundu mar.
7 “Ai di mundu pamodi ses pédra di tropesu! É klaru ki ka ta da pa inpidi pa pédras di tropesu ka ben, má ai di kel ómi ki pédras di tropesu ta ben através di el! 8 Nton, si bu mô ô bu pé ta pô-u ta tropesa, korta-l i bota-l lonji di bo. É midjór pa bu resebe vida sen un mô ô sen un pé, di ki bu botadu ku tudu dôs mô ô ku tudu dôs pé na lumi pa tudu ténpu. 9 Tanbê si bu odju ta pô-u ta tropesa, rinka-l i bota-l lonji di bo. É midjór pa bu resebe vida sô ku un odju, di ki pa bu botadu ku tudu dôs odju na lumi di Jiena.* 10 Nhos toma kuidadu pa nhos ka dispreza un di kes pikinoti li, pamodi N ta fla nhos ma ses anju na séu ta sta sénpri ta odja róstu di nha Pai ki sta na séu. 11* ——
12 “Kuzê ki nhos ta atxa? Si un ómi ten 100 ovelha i un di es perde, el ka ta dexa kes 99 na monti i el ta ba djobe kel un ki perde? 13 I si el atxa-l, N ta fla nhos ku serteza, ma el ta fika más kontenti ku el, di ki ku kes 99 ki ka perde. 14 Di mésmu manera, nha* Pai ki sta na séu ka krê pa ninhun di kes pikinoti li perde.
15 “Tanbê, si bu irmon faze un pekadu, bai i mostra-l se fadja* sô entri nhos dôs. Si el obi ku bo, dja bu ganha bu irmon. 16 Má si el ka obi, leba djuntu ku bo, más un ô dôs algen, asi pa tudu kel asuntu fika konfirmadu ku bazi na tistimunhu* di dôs ô três algen. 17 Si el ka obi ku es, pâpia ku kongregason. Si el ka obi nen ku kongregason, bu debe trata-l sima un ómi di nasons i sima un kobrador di inpostu.
18 “N ta fla nhos verdadi, ma tudu kuza ki nhos mara na téra dja ta sta maradu na séu, i tudu kuza ki nhos dismara na téra dja ta sta dismaradu na séu. 19 Tanbê N ta fla nhos verdadi, ma si dôs algen na téra konkorda na pidi kalker kuza inportanti, nhos Pai ki sta na séu ta da nhos el. 20 Pamodi undi sta dôs ô três djuntadu na nha nómi, N ta sta la na ses meiu.”
21 Nton, Pedru txiga na Jizus i el pergunta-l: “Sinhor, kantu bês ki N debe púrdua nha irmon si el peka kóntra mi? Ti 7 bês?” 22 Jizus responde-l: “N ka ta fla-u ti 7 bês, má ti 77 bês.
23 “É pur isu ki Reinu di séu é sima un rei ki krê justaba kónta ku se skravus. 24 Kantu el kumesa ta justa kónta, es leba-l un ómi ki debeba el 10 mil taléntu.* 25 Má dja ki el ka tinha manera di paga-l, se dónu manda pa bende ael, se mudjer, se fidjus i tudu kuza ki el tinha pa pagaba kuzê ki el staba ta debe. 26 Kantu kel skravu obi kel-li, el poi juelhu na txon dianti di se dónu i el fla-l: ‘Ten paxénxa ku mi, i N ta paga tudu kel ki N debe nho.’ 27 Se dónu xinti péna di el, el dexa-l bai i el kansela se dívida. 28 Má kantu kel skravu sai, el inkontra ku otu skravu sima el, ki debeba el 100 dináriu.* El pega-l na piskôs sima si el staba ta ba mata-l, i el fla-l: ‘Paga-m kel ki bu debe-m.’ 29 Nton kel skravu poi juelhu na txon se frenti i el fla-l: ‘Ten paxénxa ku mi i N ta paga-u.’ 30 Má, el nega obi-l. Envês di kel-li, el manda pô-l na kadia ti ki el pagaba tudu kuza ki el staba ta debe. 31 Kantu kes otu skravu odja kuzê ki kontise, es fika txeu tristi i es ba konta ses dónu tudu kuza ki kontise. 32 Nton se dónu manda txoma-l i el fla-l: ‘Skravu mau. N kansela tudu bu dívida kantu bu pidi-m. 33 Bu ka devia xintiba péna* di kel skravu sima bo, sima mi N xinti péna di bo tanbê?’ 34 Pur isu, se dónu fika txeu xatiadu i el manda pô-l na kadia* ti ki el pagaba tudu kuza ki el staba ta debe. 35 Nha Pai ki sta na séu tanbê ta trata nhos di mésmu manera, si kada un di nhos ka púrdua nhos irmon di korason.”
19 Kantu Jizus tirmina di fla kes kuza li, el sai di Galilea i el bai pa frontera di Judea, na kel otu ladu di Jurdon. 2 Tanbê, un monti di algen sigi-l, i la el kura kes algen duenti.
3 Alguns farizeu txiga na el i pa sprimenta-l, es pergunta-l: “Di akordu ku lei un ómi pode divôrsia di se mudjer pa kalker kuza?” 4 El responde-s: “Nhos ka lé ma kel ki kria-s désdi komésu faze-s ómi ku mudjer 5 i el fla: ‘É pur isu ki un ómi ta dexa se pai ku se mai i el ta djunta ku se mudjer, i es dôs ta bira sô un karni’? 6 Nton es é ka dôs más, má sô un karni. Pur isu, kel ki Deus djunta na mésmu kanga, ómi ka debe sipara.” 7 Es fla-l: “Nton pamodi ki Muizés manda pa un ómi da se mudjer un sertidon di divórsiu i manda-l se kaminhu?” 8 El fla-s: “É pamodi nhos korason duru ki Muizés dexa nhos divôrsia di nhos mudjer. Má na komésu ka éra si. 9 N ta fla nhos ma ken ki divôrsia di se mudjer, ki é ka pamodi konportamentu seksual mariadu,* i el kaza ku otu, el sta faze adultériu.”
10 Disiplus fla-l: “Si kel-li é situason di un ómi ku se mudjer, é midjór ka kaza.” 11 El fla-s: “É ka tudu ómi ki ta konsigi faze kel ki N sta fla, má sô kes ki ten don pa kel-li. 12 Pamodi ten eunukus* ki nase si. Ten eunukus ki é ómi ki faze-s eunuku i ten eunukus ki bira eunuku pamodi Reinu di séu. Kenha ki ta pode, dexa-l faze si.”
13 Nton, es leba-l alguns mininu pa el poi mô riba di es* i faze orason pa es, má kes disiplu txoma kes algen atenson. 14 Má Jizus fla: “Nhos dexa kes mininu, i ka nhos tenta inpidi-s di txiga na mi, pamodi Reinu di séu é pa kes algen sima es.” 15 El poi mô riba di es* i el sai di la.
16 Nton, un algen txiga na el i pergunta-l: “Instrutor, kal ki é kes kuza bon ki N debe faze pa N ganha vida pa tudu ténpu?” 17 El fla-l: “Pamodi ki bu sta pergunta-m sobri kuzê ki é bon? Ten sô un algen ki é bon. Má, si bu krê resebe vida, kontinua ta sigi mandamentus.” 18 El pergunta-l: “Kal di es?” Jizus fla-l: “Bu ka debe mata, bu ka debe faze adultériu, bu ka debe furta, bu ka debe da tistimunhu falsu, 19 onra bu pai ku bu mai i ama bu prósimu sima bu kabésa.” 20 Kel jóven fla-l: “N sta ta kunpri tudu kes kuza li; kuzê ki sta ta falta-m inda?” 21 Jizus fla-l: “Si bu krê ser perfeitu,* ba bende tudu kuza ki bu ten i da kes algen póbri kel dinheru, i bu ta ten un tizoru na séu. Dipôs ben ser nha sigidor.” 22 Kantu kel jóven obi kel-li, el bai se kaminhu tristi, pamodi el tinha txeu kuza. 23 Nton, Jizus fla se disiplus: “N ta fla nhos verdadi, ma é difísil pa un algen riku entra na Reinu di séu. 24 Tanbê, N ta fla nhos, ma é más fásil pa un kamelu entra na braku di un gudja di ki un algen riku entra na Reinu di Deus.”
25 Kantu disiplus obi kel-li, es fika spantadu i es fla: “Nton, kenha ki pode ser salvu?” 26 Jizus djobe-s ku atenson i el fla-s: “Ómis ka ta pode faze kel-li, má Deus ta pode faze tudu kuza.”
27 Pedru responde: “Odja! Nu dexa tudu kuza i nu sigi-u. Nton, kuzê ki ten pa nos?” 28 Jizus fla-s: “N ta fla nhos ku tudu serteza, ma óras ki Deus ben faze tudu kuza novu, i Fidju di Ómi xinta na se tronu xeiu di glória, anhos ki sigi-m, nhos ta ben xinta na 12 tronu, ta julga kes 12 tribu di Israel. 29 I tudu kenha ki dexa kaza, irmons, irmans, pai, mai, fidjus ô txon pamodi nha nómi, ta resebe 100 bês más i el ta ben ganha vida pa tudu ténpu.
30 “Má txeu di kes ki é primeru ta ser últimu, i kes últimu ta ser primeru.
20 “Pamodi Reinu di séu é sima dónu di un kaza ki sai sédu palmanhan pa ba kontrata trabadjadoris pa se plantason di uva. 2 Dipôs ki el faze un akordu ku kes trabadjador, ma el ta pagaba es un dináriu* pur dia, el manda-s pa se plantason di uva. 3 Kantu el sai otu bês, pa vólta di tirseru óra,* el odja otus algen ki staba na prasa prinsipal sen trabadju, 4 i el fla-s: ‘Anhos tanbê nhos bai pa kel plantason di uva i N ta paga nhos kel ki é justu.’ 5 Pur isu, es bai. El sai otu bês pa vólta di sestu óra,* i di nonu óra* i el faze mésmu kuza. 6 Dipôs, pa vólta di désimu primeru óra,* el sai i el atxa otus algen paradu la, i el pergunta-s: ‘Pamodi ki nhos sta li dia interu sen trabadja?’ 7 Es responde: ‘Pamodi ningen ka kontrata-nu.’ El fla-s: ‘Anhos tanbê nhos bai pa plantason di uva.’
8 “Kantu fika noti, kel dónu di plantason di uva fla se enkaregadu: ‘Txoma kes trabadjador i paga-s ses dinheru, kumesa ku kes últimu i tirmina ku kes primeru.’ 9 Kantu kes ómi di désimu primeru óra txiga, kada un di es resebe un dináriu.* 10 Nton, kantu kes primeru txiga, es pensa ma es ta resebeba más txeu, má es tanbê es pagadu un dináriu.* 11 Kantu es resebe, es kumesa ta reklama kóntra kel dónu di plantason di uva 12 ta fla: ‘Kes últimu ómi trabadja sô un óra, má simé nho paga-s sima nos ki trabadja duru dia interu na sol kenti!’ 13 Má, el responde un di es: ‘Nha amigu, N ka faze-u nada mariadu. Bu ka konkorda ma N ta pagaba bo un dináriu?* 14 Toma kel ki é di bo i bai. N krê da kel últimu li kel mésmu ki N da-u. 15 N ka ten direitu di faze kuzê ki N krê ku nhas kuza? Ô bu fika ku invéja* pamodi N trata-s dretu?’* 16 Pur isu, kes últimu ta ser primeru, i kes primeru ta ser últimu.”
17 Timenti Jizus staba ta subi pa Jiruzalen, el txoma kes 12 disiplu apárti i el fla-s na strada: 18 “Nhos odja! Nu sta ta subi pa Jiruzalen, i Fidju di Ómi ta ba intregadu na kes xéfi di saserdótis i kes instrutor di lei. Es ta ba kondena-l pa el matadu 19 i intrega-l na ómis di nasons pa es faze-l trósa, pa es sota-l i pa es mata-l na staka. I na tirseru dia el ta resusitadu.”*
20 Dipôs, mai di kes fidju di Zebedeu txiga na el djuntu ku se fidjus, el inbaxa se frenti pa pidi-l un kuza. 21 Jizus pergunta-l: “Kuzê ki bu krê?” El responde-l: “Fla pa kes dôs fidju di meu li xinta un na bu ladu direita i kel otu na bu ladu skerda, na bu Reinu.” 22 Jizus responde: “Nhos ka sabe kuzê ki nhos sta ta pidi. Nhos ta pode bebe kel kópu ki N sta kuazi ta bebe?” Es fla-l: “Nu ta pode sin.” 23 El fla-s: “Nhos ta ben bebe di nha kópu, má é ka mi ki ta disidi ken ki ta xinta na nha ladu direita i na nha ladu skerda. Kes lugar li é di kes algen ki nha Pai pripara pa es.”
24 Kantu kes otu 10 fika ta sabe di kel-li, es ka fika nada kontenti ku kes dôs irmon. 25 Má Jizus txoma-s i el fla-s: “Nhos sabe ma kes governanti di nasons ta manda na povu i kes ómi inportanti ten autoridadi riba di povu. 26 Entri nhos ka debe ser si. Má ken ki krê ser grandi entri nhos, el ten ki ser nhos sérvu, 27 i ken ki krê ser primeru entri nhos, el ten ki ser nhos skravu. 28 É si ki Fidju di Ómi faze. El ka ben pa algen sirbi-l, má pa el sirbi i da se vida* pa resgata txeu algen.”
29 Kantu el staba ta sai di Jerikó, un monti di algen sigi-l. 30 Nton dôs ómi ségu xintadu na bera di strada, obi ma Jizus staba ta pasa pa la, i es grita: “Sinhor, Fidju di Davidi, ten péna* di nos!” 31 Nton, kel monti di algen txoma-s atenson i es manda-s kala bóka. Má es grita inda más altu, ta fla: “Sinhor, Fidju di Davidi, ten péna* di nos!” 32 Nton Jizus para, el txoma-s i el pergunta-s: “Kuzê ki nhos krê pa N faze pa nhos?” 33 Es responde-l: “Sinhor, poi nos odju ta abri.” 34 Jizus xinti péna di es, el poi mô na ses odju i kel óra es fika ta odja i es sigi-l.
21 Kantu es staba pértu di Jiruzalen i es txiga na Betfajé na monti di Olivera, Jizus manda dôs disiplu, 2 i el fla-s: “Nhos bai pa kel vila ki sta nhos frenti. Lógu ki nhos txiga, nhos ta atxa un buru maradu i un burinhu djuntu ku el. Nhos dismara-s i nhos traze-m es. 3 Si algun algen fla nhos algun kuza, nhos fla-l: ‘Sinhor meste-s.’ Asi el ta dexa nhos traze-s lógu.”
4 Kel-li kontise pa kunpri kuzê ki proféta dja flaba: 5 “Nhos fla fidju-fémia di Sion: ‘Odja! Bu rei sta ben pa bo, el é mansu i el sta montadu na un buru, sin, na un burinhu, fidju di un animal di karga.’”
6 Nton, kes disiplu bai i es faze sima Jizus manda-s. 7 Es leba kel buru ku se burinhu, es poi ses ropa riba di es i Jizus xinta riba di es.* 8 Maioria di kes algen stende ses ropa na strada, timenti otus staba ta korta ramus di arvis i ta spadja-s na strada. 9 Tanbê, kes monti di algen ki staba ta bai se frenti i kes ki staba ta sigi-l fika ta grita: “Nu ta pidi pa salva Fidju di Davidi! Abensuadu é kel ki ta ben na nómi di Jeová!* Nu ta pidi pa bu salva-l, abo ki sta na kes lugar más altu!”
10 Kantu Jizus entra na Jiruzalen, sidadi interu staba ajitadu i gentis staba ta fla: “Kel-li é kenha?” 11 Kes monti di algen responde: “Kel-li é Jizus, kel proféta di Nazaré di Galilea!”
12 Jizus entra na ténplu i el poi na rua tudu kes ki staba ta bende i ta kunpra na ténplu. El rabida* kes méza di kes ki staba ta troka dinheru i kes kadera di kes ki staba ta bende ponba. 13 I el fla-s: “Sta skrebedu: ‘Nha kaza ta ben txomadu kaza di orason’, má nhos sta ta faze-l un kaza di ladrons.” 14 Tanbê, timenti el staba na ténplu, kes algen ségu i kes manku txiga na el i el kura-s.
15 Kes xéfi di saserdótis i kes instrutor di lei ka fika nada kontenti kantu es odja kes milagri ki el faze i kes mininu ki staba ta grita na ténplu: “Nu ta pidi pa salva Fidju di Davidi!” 16 Es fla-l: “Bu sta obi kuzê ki es sta ta fla?” Jizus fla-s: “Sin. Nunka nhos ka lé kel-li: ‘Di bóka di kriansa i di bebé bu poi ta sai lovor’?” 17 I el dexa-s pa tras, el sai di sidadi, el bai pa Betánia i el pasa noti la.
18 Kantu el staba ta volta pa sidadi sédu palmanhan, el xinti fómi. 19 El odja un pé di figu na bera di strada i el bai pa el, má el ka atxa nada, sô folhas, i el fla-l: “Ka bu da ninhun fruta nunka más.” I kel pé di figu seka kel óra. 20 Kantu disiplus odja kel-li, es fika spantadu i es fla: “Modi ki kel pé di figu seka faxi si?” 21 Jizus responde-s: “N ta fla nhos verdadi, ma si nhos ten fé i nhos ka duvida, nhos ka ta faze sô kuzê ki N faze ku kel pé di figu, má ti si nhos fla kel monti li: ‘Labanta i kai na mar’, kel-li ta kontise. 22 I tudu kuza ki nhos pidi na orason, ku fé, nhos ta resebe.”
23 Dipôs ki el entra na ténplu, kes xéfi di saserdótis i kes ansion di povu txiga na el i es pergunta-l: “Ku ki autoridadi bu ta faze kes kuza li? I kenha ki da-u kel autoridadi li?” 24 Jizus responde-s: “Ami tanbê N ta pergunta nhos un kuza. Si nhos responde-m, N ta fla nhos tanbê ku ki autoridadi N ta faze kes kuza li: 25 di undi ki Juan resebe autoridadi pa batiza? Di séu ô di ómis?” Má es kumesa ta pensa entri es, ta fla: “Si nu fla: ‘Di séu’, el ta fla-nu: ‘Nton pamodi ki nhos ka kridita na el?’ 26 Má si nu fla: ‘Di ómis’, nu ten medu di kuzê ki kel monti di algen pode faze, pamodi tudu es ta atxa ma Juan éra un proféta.” 27 Pur isu, es responde Jizus: “Nu ka sabe.” Nton, Jizus fla-s: “Nton nen mi tanbê N ka sta fla nhos ku ki autoridadi N ta faze kes kuza li.
28 “Kuzê ki nhos ta atxa? Un ómi tinha dôs fidju. El txiga na kel primeru, el fla-l: ‘Nha fidju, bai trabadja oji na plantason di uva.’ 29 Se fidju responde-l: ‘N ka sta bai’, má dipôs el rapende i el bai. 30 El txiga na kel sugundu, el fla-l mésmu kuza. Se fidju responde-l: ‘Sin, Sinhor, N ta bai’, má el ka bai. 31 Kal di kes dôs fidju ki faze vontadi di ses pai?” Es fla-l: “Kel primeru.” Jizus fla-s: “N ta fla nhos verdadi, ma kes kobrador di inpostu i kes prostituta ta entra na Reinu di Deus más primeru ki nhos. 32 Pamodi Juan ben i el mostra nhos kaminhu di justisa, má nhos ka kridita na el. Má kes kobrador di inpostu i kes prostituta kridita na el. I mésmu kantu nhos odja kel-li, nhos ka rapende i nhos ka kridita na el.
33 “Nhos obi otu ilustrason: tinha un ómi, dónu di un txon, ki faze plantason di uva na el i el poi un sérka na se vólta. El koba un tanki pa piza uva i el faze un tori. Dipôs, el renda-l pa agrikultoris i el viaja pa fóra. 34 Kantu txiga ténpu di panha uva, el manda se skravus na kes agrikultor pa toma se párti di kodjéta. 35 Má, kes agrikultor pega se skravus, i un es sota, otu es mata i inda otu es da-l ku pédra. 36 El torna manda otus skravu, más txeu di ki kes ki el manda primeru, má es faze-s mésmu kuza. 37 Na fin, el manda-s se fidju, i el fla: ‘Es ta ruspeta nha fidju.’ 38 Kantu kes agrikultor odja kel fidju, es fla kunpanheru: ‘Kel-li é erderu. Nu bai, nu mata-l i nu fika ku se eransa!’ 39 Nton, es pega-l, es bota-l pa fóra di kel plantason di uva i es mata-l. 40 Pur isu, óras ki dónu di kel plantason di uva ben, kuzê ki el ta faze ku kes agrikultor?” 41 Es fla-l: “Dja ki es é mau, el ta ben kaba ku es tudu i el ta ben renda kel plantason di uva pa otus agrikultor, ki ta ben da-l se párti óras ki txiga ténpu di kodjéta.”
42 Jizus fla-s: “Skrituras ta fla: ‘Kel pédra ki kes konstrutor nega, é kel ki bira kel pédra prinsipal di kantu.* Kel-li ben di Jeová* i el é un kuza ki nos odju ta dimira.’ Nunka nhos ka lé kel-li na Skrituras? 43 É pur isu ki N ta fla nhos, ma nhos ta ben tradu Reinu di Deus i el ta ben dadu pa un nason ki ta da bons frutu.* 44 Tanbê, kenha ki kai riba di es pédra, el ta fika padás-padás i kenha ki es pédra kai riba di el, el ta pila-l.”
45 Kantu kes xéfi di saserdótis i kes farizeu obi kes ilustrason ki Jizus faze, es da kónta ma Jizus staba ta pâpia di es. 46 Enbóra es krê prendeba* el, es tinha medu di kes monti di algen, pamodi es ta atxaba ma el éra un proféta.
22 Más un bês, Jizus uza ilustrasons pa pâpia ku es, i el fla: 2 “Reinu di séu pode ser konparadu ku un rei ki faze un fésta di kazamentu pa se fidju. 3 I el manda se skravus pa txoma kes algen ki konvidadu pa fésta di kazamentu, má kes konvidadu nega bai. 4 El torna manda otus skravu i el fla: ‘Nhos fla kes konvidadu: “Nhos odja! Dja N pripara kumida, nhas toru i kes animal gordu dja matadu, i tudu kuza sta prontu. Nhos ben pa fésta di kazamentu.”’ 5 Má kes konvidadu ka liga i es bai ses kaminhu, un pa se kanpu, otu pa se nogósiu. 6 I kes otu pega se skravus, es maltrata-s i es mata-s.
7 “Rei fika txeu xatiadu i el manda se trópas, el mata kes asasinu i el kema ses sidadi. 8 Dipôs el fla se skravus: ‘Fésta di kazamentu dja sta prontu, má kes konvidadu ka mereseba. 9 Pur isu, nhos bai pa kes strada ki ta sai di sidadi, i nhos konvida kalker algen ki nhos atxa pa fésta di kazamentu.’ 10 Nton, kes skravu bai pa kes strada i es djunta tudu kenha ki es atxa, kes mau i kes bon, i kel sala pa fésta di kazamentu fika xeiu di konvidadus.*
11 “Kantu rei entra pa djobe kes konvidadu, el odja un ómi ki ka staba ku ropa di kazamentu. 12 Nton, el fla-l: ‘Nha amigu, modi ki bu entra li sen ropa di kazamentu?’ El fika sen nada fla. 13 Nton, rei fla se sérvus: ‘Nhos mara-l mô ku pé i nhos bota-l la fóra na sukuru. É la ki el ta txora i el ta rintxa* denti.’
14 “Pamodi ten txeu konvidadu, má é poku ki ta skodjedu.”
15 Dipôs, kes farizeu bai i es faze planu pa poi Jizus ta fla algun kuza mariadu. 16 Nton, es manda ses disiplu pa el, djuntu ku gentis di partidu di Eródis, pa fla-l: “Instrutor, nu sabe ma sénpri bu ta pâpia verdadi i ma bu ta inxina verdadi sobri kaminhu di Deus, bu ka ta djobe aprovason di ómis, pamodi bu ka ta djobe pa aparénsia di pesoas. 17 Fla-nu nton, kuzê ki bu ta atxa? Di akordu ku lei, nu debe paga Séza inpostu* ô nau?” 18 Má, dja ki Jizus konxeba ses maldadi, el fla-s: “Pamodi ki nhos sta sprimenta-m, finjidus? 19 Nhos mostra-m kel muéda di inpostu.” Es leba-l un dináriu.* 20 El pergunta-s: “Di kenha ki é kel róstu i kel nómi ki sta li?” 21 Es fla-l: “Di Séza.” Nton, el fla-s: “Pur isu, nhos paga Séza kes kuza ki é di Séza, má nhos da Deus kes kuza ki é di Deus.” 22 Kantu es obi kel-li, es fika dimiradu, es dexa-l en pas i es bai ses kaminhu.
23 Na kel dia, kes saduseu ki ta fla ma ka ten resureison, txiga na el i es pergunta-l: 24 “Instrutor, Muizés fla: ‘Si un ómi móre i el ka dexa fidju, se irmon debe kaza ku kel viúva pa pode da se irmon disendenti.’ 25 Tinha 7 irmon. Kel primeru kaza i el móre, i dja ki el ka tevi fidju, el dexa se mudjer pa se irmon. 26 Mésmu kuza kontise ku kel sugundu i ku kel tirseru, i ku tudu kes 7. 27 Pa últimu, kel mudjer móre. 28 Nton, na resureison, el ta ser mudjer di kal di kes 7? Pamodi es tudu kaza ku el.”
29 Jizus responde-s: “Nhos sta inganadu, pamodi nhos ka konxe nen Skrituras nen puder di Deus. 30 Pamodi na resureison ómis ka ta kaza i nen mudjeris ka ta dadu na kazamentu, má es é sima anjus na séu. 31 Sobri resureison di mortus, nhos ka lé kuzê ki Deus fla nhos? El fla: 32 ‘Ami é Deus di Abraon, Deus di Izaki i Deus di Jakó.’ El é Deus, ka di algen mortu, má di algen bibu.” 33 Kantu kes monti di algen obi kel-li, es fika dimiradu ku kes kuza ki el ta inxinaba.
34 Dipôs ki kes farizeu odja ma kes saduseu ka konsigi fla Jizus nada, es djunta i es forma un grupu. 35 I un di es, ki konxeba Lei dretu, faze-l un pergunta pa sprimenta-l: 36 “Instrutor, kal ki é kel mandamentu más inportanti di Lei?” 37 El fla-l: “‘Ama Jeová,* bu Deus, di tudu bu korason, di tudu bu alma* i di tudu bu menti.’ 38 Kel-li é kel primeru mandamentu i kel más inportanti. 39 Kel sugundu, sima kel-li, é: ‘Ama bu prósimu sima bu kabésa.’ 40 Tudu Lei i Profétas ta dipende di kes dôs mandamentu li.”
41 Timenti kes farizeu staba djuntu, Jizus pergunta-s: 42 “Kuzê ki nhos ta atxa di Kristu? El é fidju di kenha?” Es responde-l: “Di Davidi.” 43 El pergunta-s: “Nton modi ki Davidi, ku orientason di spritu santu, ta txoma-l di Sinhor? Pamodi el fla: 44 ‘Jeová* fla nha Sinhor: “Xinta na nha direita, ti ki N poi bus inimigu dibaxu di bu pé.”’ 45 Si Davidi ta txoma-l di Sinhor, nton modi ki el é se fidju?” 46 I ningen ka konsigi responde-l nada. Désdi kel dia ningen ka tevi koraji di faze-l más ninhun pergunta.
23 Nton, Jizus fla pa kes monti di algen i pa se disiplus: 2 “Kes instrutor di lei i kes farizeu xinta na lugar di Muizés. 3 Pur isu, nhos faze tudu kuza ki es fla nhos, má ka nhos faze sima es, pamodi es ta fla, má es ka ta faze sima es ta fla. 4 Es ta mara kargas pizadu i es ta pô-s riba di onbru di algen, má es ka sta dispostu nen na poi un dédu na es. 5 Es ta faze tudu kuza, sô pa algen odja-s. Pur izénplu, es ta omenta kes kaxinha ki ten testu ki es ta uza pa proteje-s* i es ta poi franja di ses ropa más kunpridu. 6 Es gosta di xinta na kes midjór lugar na féstas i na kes* lugar ki ta fika na frenti na kes sinagóga, 7 pa es kunprimentadu na kes prasa prinsipal i pa es txomadu di Rabi.* 8 Má nhos ka debe txomadu di Rabi, pamodi nhos instrutor é sô un, i nhos tudu é irmon. 9 Tanbê, ka nhos txoma ningen na téra di nhos pai, pamodi nhos Pai é sô un, kel ki sta na séu. 10 Nen ka nhos txomadu di líder, pamodi nhos Líder é sô un, ki é Kristu. 11 Má kel más grandi na nhos meiu debe ser nhos sérvu. 12 Kenha ki engrandese se kabésa ta rabaxadu, i kenha ki rabaxa se kabésa ta engrandesedu.
13 “Ai di nhos, instrutoris di lei i farizeus, finjidus! Pamodi nhos ta fitxa Reinu di séu dianti di ómis. Nhos ka ta entra i nen nhos ka ta dexa kes ki krê entra. 14* ——
15 “Ai di nhos, instrutoris di lei i farizeus, finjidus! Pamodi nhos ta trabesa mar ku téra pa nhos konverte un algen,* i óras ki el konverte, nhos ta pô-l ta merese Jiena* dôs bês más ki nhos.
16 “Ai di nhos, gias ségu, ki ta fla: ‘Si algen jura pa ténplu kel-li é ka nada, má si algen jura pa oru di ténplu, el é obrigadu kunpri se juramentu.’ 17 Tolus i ségus! Na verdadi, kal ki é más inportanti: oru ô ténplu ki ta santifika kel oru? 18 Tanbê nhos ta fla: ‘Si algen jura pa altar, kel-li é ka nada, má si algen jura pa oférta ki sta na altar, el é obrigadu kunpri se juramentu.’ 19 Ségus! Na verdadi, kal ki é más inportanti: oférta ô altar ki ta santifika kel oférta? 20 Pur isu, ken ki jura pa altar, el sta ta jura pa altar i pa tudu kuza ki sta riba di el. 21 Ken ki jura pa ténplu, el sta ta jura pa ténplu i pa Deus ki ta mora na ténplu. 22 I ken ki jura pa séu, el sta ta jura pa tronu di Deus i pa Kel ki sta xintadu na el.
23 “Ai di nhos, instrutoris di lei i farizeus, finjidus! Pamodi nhos ta da kel désimu párti di ortalon, di endru ku kuminhu, má nhos ta dispreza kes kuza más inportanti di lei, ki é justisa, mizerikórdia i lialdadi. Nhos tinha ki fazeba kes kuza li, má sen dispreza kes otu kuza. 24 Gias ségu, ki ta kua moskitu má ta inguli kamelu!
25 “Ai di nhos, instrutoris di lei i farizeus, finjidus! Pamodi nhos ta linpa kópu ku pratu pa fóra, má pa déntu es sta xeiu di ganánsia* i dizeju diskontroladu. 26 Farizeu ségu, linpa primeru kópu ku pratu pa déntu, asi pa kel párti di fóra fika linpu tanbê.
27 “Ai di nhos, instrutoris di lei i farizeus, finjidus! Pamodi nhos é sima sipultura kaiadu,* ki pa fóra ta parse bunitu, má pa déntu el sta xeiu di osu di algen mortu i di tudu tipu di sujidadi. 28 Di mésmu manera, pa fóra nhos ta parse justu pa ómis, má pa déntu, nhos sta xeiu di finjimentu i di maldadi.*
29 “Ai di nhos, instrutoris di lei i farizeus, finjidus! Pamodi nhos ta faze sipultura di profétas i nhos ta infeita sipultura di kes algen justu, 30 i nhos ta fla: ‘Si nu viveba na ténpu di nos gentis grandi, nu ka ta djudaba es mata kes proféta.’ 31 Pur isu, nhos ta da tistimunhu kóntra nhos mê ma nhos é fidjus di kes ki mata kes proféta. 32 Nton, nhos tirmina kel ki nhos gentis grandi kumesa.
33 “Kóbras, fidjus di kóbra venenozu, modi ki nhos ta fuji di julgamentu di Jiena?* 34 É pur isu ki N sta manda nhos profétas, ómis ki ten sabedoria i instrutoris. Alguns di es nhos ta ben mata i nhos ta poi na staka, i otus nhos ta ben sota na nhos sinagóga i nhos ta ben pirsigi-s di un sidadi pa kel otu. 35 Asi pa nhos fika ku kulpa di sangi di tudu kes algen justu ki matadu na téra, désdi sangi di Abel, ki éra justu, ti sangi di Zakarias, fidju di Barakias, kel ki nhos mata entri santuáriu i altar. 36 N ta fla nhos verdadi, ma kel jerason li ta ben paga pa tudu kes kuza li.
37 “Jiruzalen, Jiruzalen, ki ta mata kes proféta i ki ta da kes algen ki mandadu pa el ku pédra! Kantu bês dja N tenta djunta bus fidju, sima galinha ta djunta se pintonzinhus baxu di se aza! Má nhos nega. 38 Nhos odja! Nhos kaza ta ben fika bandonadu.* 39 Pur isu, N ta fla nhos ma di gósi pa dianti nhos ka ta ben odja-m más, ti ki nhos fla: ‘Abensuadu é kel ki ta ben na nómi di Jeová!’”*
24 Kantu Jizus staba ta sai di ténplu, se disiplus txiga na el pa mostra-l modi ki ténplu éra. 2 Jizus fla-s: “Nhos sta ta odja tudu kes kuza li? N ta fla nhos verdadi, ma di ninhun manera ka ta ben fika li pédra riba di kel otu sen botadu na txon.”
3 Timenti el staba xintadu na monti di Olivera, disiplus txiga na el apárti i es pergunta-l: “Fla-nu, ki ténpu ki kes kuza li ta ben kontise, i kal ki ta ben ser sinal di bu prezénsa* i di fin di es mundu?”*
4 Jizus responde-s: “Nhos toma kuidadu pa ningen ka ingana nhos, 5 pamodi un monti di algen ta ben na nha nómi, ta fla: ‘Ami é Kristu’, i es ta ingana un monti di algen. 6 Nhos ta ben obi ta papiadu di géra i di notísias di géra. Nhos toma kuidadu pa medu ka toma kónta di nhos, pamodi kes kuza li ten ki kontise, má inda é ka fin.
7 “Pamodi nason ta ben labanta kóntra nason i reinu kóntra reinu, ta ben ten falta di kumida i tremor di téra na un lugar tras di kel otu. 8 Tudu kes kuza li é komésu di dór di frónta.
9 “Nton, pesoas ta ben pirsigi nhos i es ta ben mata nhos, i tudu nason ta ben ôdia nhos pamodi nha nómi. 10 Tanbê, un monti di algen ta ben afasta di Deus, ta ben trai kunpanheru i ta ben ôdia kunpanheru. 11 Ta ben parse un monti proféta falsu ki ta ben ingana un monti di algen, 12 i dja ki maldadi ta bira txeu, amor di maioria di algen ta ben fria. 13 Má kenha ki aguenta firmi ti fin ta ser salvu. 14 I kes notísia sábi di Reinu ta ben pregadu na mundu interu pa sirbi di tistimunhu pa tudu nason, i dipôs fin ta ben.
15 “Pur isu, óras ki nhos odja kel kuza nojéntu ki ta distrui tudu kuza, di pé na lugar santu, sima proféta Daniel dja flaba, (pa ken ki lé intende kuzê ki fladu), 16 nton, pa kes ki sta na Judea kumesa ta fuji pa montanhas. 17 Kel ómi ki sta na terasu, pa ka dixi pa panha kuzas déntu se kaza, 18 i kel ómi ki sta na kanpu pa ka volta pa ba panha se ropa. 19 Ai di kes mudjer grávida i di kes ki ta sta ta da mininu mama na kel ténpu! 20 Nhos kontinua ta ora pa nhos ka ten ki fuji na ténpu di friu i nen na dia di sábadu, 21 pamodi ta ben ten un grandi tribulason ki sima kel-la nunka ka kontiseba désdi komésu di mundu ti gósi, i nen el ka ta ben kontise otu bês. 22 Na verdadi, si kes dia ka biradu más poku, ningen ka ta salvaba, má pamodi kes ki el skodje, kes dia ta ben biradu más poku.
23 “Nton si algen fla nhos: ‘Nhos odja! Ali Kristu li’, ô ‘Ale-l la’, ka nhos kridita. 24 Pamodi ta ben parse profétas falsu i algen ta fla ma es é Kristu, i es ta ben faze grandis sinal i milagris pa tenta ingana ti mésmu kes skodjedu. 25 Nhos obi! Dja N aviza nhos. 26 Pur isu, si es fla nhos: ‘Nhos odja! El sta na dizértu’, ka nhos bai, ô ‘Nhos odja! El sta déntu kaza’, ka nhos kridita. 27 Pamodi, sima relánpagu ta sai na lésti i el ta límia ti oésti, asi tanbê ta ben ser na prezénsa* di Fidju di Ómi. 28 Na undi ki un korpu* sta, é la ki ágia ta ba djunta.
29 “Lógu dipôs di tribulason di kes dia, sol ta ben fika sukuru, lua ka ta ben da se lus, strélas ta ben kai di séu i kes puder di séu ta ben sakudidu. 30 Nton, sinal di Fidju di Ómi ta ben parse na séu, i tudu tribus di téra ta ben da ku mô na petu di tristéza i es ta ben odja Fidju di Ómi ta ben na núvens di séu, ku puder i grandi glória. 31 I el ta ben manda se anjus ku un son fórti di tronbéta, i es ta ben djunta kes ki el skodje désdi kes kuatu béntu, di un pónta di séu ti kel otu pónta.
32 “Nhos prende es ilustrason di pé di figu: lógu ki kes ramu novu kumesa ta kria i es da folhas, nhos ta sabe ma veron sta kuazi ta txiga. 33 Di mésmu manera, óras ki nhos odja tudu kes kuza li, nhos fika ta sabe ma el* sta kuazi ta txiga, el sta na pórta. 34 N ta garanti nhos, ma di ninhun manera kel jerason li ka ta dizaparse, timenti tudu kes kuza li ka kontise. 35 Séu ku téra ta dizaparse, má nhas palavra di ninhun manera ka ta dizaparse.
36 “Sobri kel dia i kel óra ningen ka sabe, nen anjus di séu, nen Fidju, má sô Pai ki sabe. 37 Pamodi sima éra na ténpu di Nué, é si tanbê ki ta ben ser na prezénsa* di Fidju di Ómi. 38 Pamodi na kel ténpu antis di dilúviu, pesoas ta kumeba i ta bebeba, ómis ta kazaba i mudjeris ta dadu pa kazamentu, ti kel dia ki Nué entra na arka, 39 i es ka liga, ti ki dilúviu ben i kaba ku es tudu, é si tanbê ki ta ben ser na prezénsa di Fidju di Ómi. 40 Nton dôs ómi ta sta na kanpu: un ta lebadu i kel otu ta bandonadu. 41 Dôs mudjer ta sta ta mui na muinhu di mô: un ta lebadu i kel otu ta bandonadu. 42 Pur isu, nhos mante sienti pamodi nhos ka sabe ki dia ki nhos Sinhor ta ben.
43 “Má nhos intende un kuza: si dónu di kaza sabeba ki óra di noti* ladron ta binha, el ta fikaba kordadu i el ka ta dexaba el entra déntu di se kaza. 44 Pur isu, anhos tanbê nhos fika priparadu, pamodi Fidju di Ómi ta ben na un óra ki nhos ka sta spera.
45 “Nton, ken ki é kel skravu fiel i prudenti* ki se dónu skodje pa toma kónta di kes inpregadu di kaza, pa da-s kumida na ténpu sértu? 46 Filís é kel skravu si óras ki se dónu ben, el atxa-l ta faze sima el manda-l! 47 N ta fla nhos verdadi, ma el ta pô-l ta toma kónta di tudu kel ki é di sel.
48 “Má si kel skravu mau fla na se korason: ‘Nha dónu sta ta dura’, 49 i el kumesa ta sota kes otu skravu, ta kume i ta bebe ku kes ki ta bebe dimás, 50 dónu di kel skravu ta ben na un dia ki el ka sta spera i na un óra ki el ka sabe, 51 i el ta da-l kel kastigu más duru i el ta pô-l djuntu ku kes finjidu. É la ki el ta txora i el ta rintxa* denti.
25 “Nton, Reinu di séu pode ser konparadu ku 10 vírjen ki panha ses kanderu i es sai pa ba inkontra ku noivu. 2 Sinku di es éra tola i sinku éra prudenti.* 3 Kes tola panha ses kanderu, má es ka leba óliu, 4 má kes prudenti leba óliu na frasku djuntu ku ses kanderu. 5 Dja ki noivu staba ta dimora, es tudu xinti sónu i es durmi. 6 Na meiu di noti, obidu un gritu: ‘Ali noivu li! Nhos sai pa ba inkontra ku el.’ 7 Nton, tudu kes vírjen labanta i es pripara ses kanderu. 8 Kes tola fla kes prudenti: ‘Nhos da-nu un bokadinhu di nhos óliu, pamodi nos kanderu sta kuazi ta paga.’ 9 Kes prudenti fla: ‘Talvês nu ka tene óliu ki ta txiga pa nos i pa nhos. É midjór nhos bai na kes algen ki ta bende óliu i nhos kunpra un poku pa nhos.’ 10 Timenti es staba ta bai kunpra óliu, noivu txiga. Kes vírjen ki staba prontu, entra ku el pa fésta di kazamentu, i fitxadu pórta. 11 Dipôs, kes otu vírjen ben tanbê i es fla: ‘Sinhor, sinhor, abri-nu pórta!’ 12 El responde-s: ‘N ta fla nhos verdadi, ma N ka konxe nhos.’
13 “Pur isu, nhos mante sienti, pamodi nhos ka sabe nen dia nen óra.
14 “Reinu é sima un ómi, ki antis di viaja pa fóra, el txoma se skravus i el pô-s ta toma kónta di kuzas ki el tinha. 15 El da un di es sinku taléntu,* kel otu dôs i kel otu un. El da kada un di akordu ku se kapasidadi, i el viaja pa fóra. 16 Kel ki resebe sinku taléntu bai kel óra, el faze nogósiu ku kel dinheru i el ganha más sinku. 17 Tanbê, kel ki resebe dôs ganha más dôs. 18 Má kel skravu ki resebe sô un, bai, el koba txon i el sukundi dinheru* di se dónu.
19 “Dipôs di txeu ténpu, dónu di kes skravu ben i el justa kónta ku es. 20 Nton, kel ki resebe sinku taléntu bai na se dónu, el leba más sinku taléntu i el fla: ‘Sinhor, nho kunfia na mi i nho da-m sinku taléntu. Nho odja, N ganha más sinku taléntu.’ 21 Se dónu fla-l: ‘Bu faze dretu, skravu bon i fiel! Bu foi fiel na kuida di poku kuza. N ta pô-u ta toma kónta di txeu kuza. Fika kontenti djuntu ku bu dónu.’ 22 Dipôs, kel ki resebe dôs taléntu txiga na se dónu i el fla-l: ‘Sinhor, nho kunfia na mi i nho da-m dôs taléntu. Nho odja, N ganha más dôs taléntu.’ 23 Se dónu fla-l: ‘Bu faze dretu, skravu bon i fiel! Bu foi fiel na kuida di poku kuza. N ta pô-u ta toma kónta di txeu kuza. Fika kontenti djuntu ku bu dónu.’
24 “Na fin, kel skravu ki resebe un taléntu txiga na se dónu i el fla-l: ‘Sinhor, N sabia ma nho é un ómi izijenti, nho ta kodje undi ki nho ka símia i nho ta djunta undi ki nho ka spadja. 25 Pur isu, N fika ku medu, N bai i N sukundi taléntu di nho na txon. Nho toma kel ki é di nho.’ 26 Se dónu responde-l: ‘Skravu mau i prigisozu. Nton bu sabia ma N ta kodje undi ki N ka símia i N ta djunta undi ki N ka spadja? 27 Dja ki é si, bu ta poba nha dinheru* na banku, i óras ki N binha N ta resebeba el ku juru.
28 “‘Pur isu, nhos toma-l kel taléntu i nhos da kel ki tene 10 taléntu. 29 Pamodi tudu kenha ki ten, el ta dadu más, i el ta fika ku más txeu inda. Má kenha ki ka ten, ti mésmu kel ki el ten, el ta tradu el. 30 I nhos bota kel skravu ki ka ten sirbintia la fóra na sukuru. É la ki el ta txora i el ta rintxa* denti.’
31 “Óras ki Fidju di Ómi ben na se glória, i tudu anju djuntu ku el, nton el ta xinta na se tronu xeiu di glória. 32 Tudu nason ta ben djuntadu se dianti, i el ta ben sipara pesoas di kunpanheru, sima pastor ta sipara ovelhas di kabritus. 33 I el ta ben poi ovelhas na se ladu direita, má kes kabritu na se ladu skerda.
34 “Nton, Rei ta ben fla pa kes ki sta na se ladu direita: ‘Nhos ben, nhos ki é abensuadu pa nha Pai. Nhos erda Reinu ki priparadu pa nhos désdi fundason di mundu. 35 Pamodi N staba ku fómi i nhos da-m algun kuza pa N kume. N staba ku sedi i nhos da-m algun kuza pa N bebe. Ami éra un stranhu i nhos resebe-m na nhos kaza. 36 N staba nu* i nhos bisti-m. N staba duenti i nhos kuida di mi. N staba na kadia i nhos vizita-m.’ 37 Nton kes justu ta ben pergunta-l: ‘Sinhor, ki ténpu ki nu odja-u ku fómi i nu da-u kumida, ô ku sedi i nu da-u algun kuza pa bebe? 38 Ki ténpu ki nu odja-u sima un stranhu i nu resebe-u na nos kaza, ô sen ropa i nu bisti-u? 39 Ki ténpu ki nu odja-u duenti ô na kadia i nu vizita-u?’ 40 Rei ta ben responde-s: ‘N ta fla nhos verdadi, ma kel ki nhos faze pa un di nhas irmon más pikinoti, é pa mi ki nhos faze-l.’
41 “Nton, el ta ben fla pa kes ki sta na se ladu skerda: ‘Nhos afasta di mi, nhos ki é maldisuadu. Nhos bai pa lumi pa tudu ténpu, ki priparadu pa Diabu i se anjus. 42 Pamodi N staba ku fómi, má nhos ka da-m nada pa N kume. I N staba ku sedi, má nhos ka da-m nada pa N bebe. 43 Ami éra un stranhu, má nhos ka resebe-m na nhos kaza. N staba nu, má nhos ka bisti-m. N staba duenti i na kadia, má nhos ka kuida di mi.’ 44 Nton, es ta ben pergunta-l tanbê: ‘Sinhor, ki ténpu ki nu odja-u ku fómi, ô ku sedi, ô sima un stranhu, ô nu, ô duenti ô na kadia i nu ka sirbi-u?’ 45 Nton, el ta ben responde-s: ‘N ta fla nhos verdadi, ma kel ki nhos ka faze pa un di kes pikinoti li, é pa mi ki nhos ka faze-l.’ 46 Kes-li ta bai pa distruison pa tudu ténpu,* má kes justu pa vida pa tudu ténpu.”
26 Nton, kantu Jizus tirmina di fla tudu kes kuza li, el fla se disiplus: 2 “Nhos sabe ma di li dôs dia é Páskua, i Fidju di Ómi ta ben intregadu pa matadu na staka.”
3 Nton, kes xéfi di saserdótis i ansions di povu djunta na pátiu di kaza di kel saserdóti prinsipal, ki txomaba Kaifás, 4 i es djobe un manera di prende* Jizus i pa es mata-l. 5 Má, es ta flaba: “Duránti fésta nau, asi pa povu ka faze un revólta.”
6 Timenti Jizus staba na Betánia na kaza di Simon, kel leprozu, 7 txiga na el un mudjer ku un frasku di alabastru, ki tinha un óliu purfumadu i ki éra mutu karu. El kumesa ta baza-l riba di kabésa di Jizus timenti el staba ta kume.* 8 Kantu disiplus odja kel-li, es ka fika nada kontenti i es fla: “Pamodi ki el sta ta gasta óliu si? 9 Nu podia bendeba kel óliu pa un bon présu i daba póbris kel dinheru.” 10 Jizus da kónta di kel-li, i el fla-s: “Pamodi ki nhos sta ta kria es mudjer prubléma? El faze un kuza dretu pa mi. 11 Pamodi póbris sénpri ta sta djuntu ku nhos, má ami nen sénpri N ka ta ben sta djuntu ku nhos. 12 Kantu es mudjer poi kel óliu purfumadu na nha korpu, el staba ta pripara-m pa nha intéru. 13 N ta fla nhos verdadi, ma na kalker lugar na mundu interu ki pregadu es notísia sábi, kuzê ki kel mudjer li faze tanbê ta ben kontadu, pa lenbradu di el.”
14 Nton, un di kes Dozi, ki txomaba Judas Iskariótis, bai na kes xéfi di saserdótis 15 i el fla-s: “Kuzê ki nhos ta da-m pa N intrega nhos el?”* Es fla-l ma es ta daba el 30 muéda di prata. 16 Nton, di la pa dianti, el fika ta djobe un bon oportunidadi pa trai-l.
17 Na kel primeru dia di Fésta di Pon sen Fermentu, disiplus txiga na Jizus i es pergunta-l: “Undi ki bu krê pa nu ba pripara kumida pa Páskua?” 18 El responde-s: “Nhos bai sidadi, na un tal ómi i nhos fla-l: ‘Instrutor fla: “Nha ténpu markadu sta kuazi ta txiga. N ta komemora Páskua ku nhas disiplu na bu kaza.”’” 19 Nton, disiplus faze sima Jizus manda-s i es pripara pa Páskua.
20 Kantu fika noti, el staba xintadu na méza ku kes 12 disiplu. 21 Timenti el staba ta kume, el fla-s: “N ta fla nhos verdadi, ma un di nhos ta ben trai-m.” 22 Es fika txeu tristi i kada un di es fika ta pergunta-l: “Sinhor, é ka mi, ka simé?” 23 El responde-s: “Kel ki ta mete mô na tijéla djuntu ku mi é kel ki ta ben trai-m. 24 É verdadi ki Fidju di Ómi sta ta bai se kaminhu, sima sta skrebedu sobri el. Má ai di kel algen ki ta trai Fidju di Ómi! Ta sérba midjór pa kel algen si el ka naseba.” 25 Judas, ki éra kel ki sta ba traíba el, pergunta-l: “Rabi, é ka mi, ka simé?” Jizus responde-l: “É bo própi ki sta fla.”
26 Kantu es kontinua ta kume, Jizus panha un pon, i dipôs di faze un orason, el parti-l, el da se disiplus i el fla-s: “Nhos toma, nhos kume. Kel-li ta reprizenta nha korpu.” 27 Dipôs, el panha un kópu, el agradese Deus, el da se disiplus i el fla-s: “Nhos bebe, nhos tudu, 28 pamodi kel-li ta reprizenta nha ‘sangi di kontratu’, ki ta ben bazadu pa púrdua pekadu di un monti di algen. 29 Má, N ta fla nhos, ma di ninhun manera N ka ta ben bebe vinhu más, ti ki txiga kel dia ki N ta ben bebe vinhu novu ku nhos na Reinu di nha Pai.” 30 Na fin, dipôs ki es kanta kántikus* pa lova Deus, es bai pa monti di Olivera.
31 Nton Jizus fla-s: “Kel noti li nhos tudu ta ben tropesa pamodi mi, pamodi sta skrebedu: ‘N ta mata pastor i kes ovelha di ribanhu ta ben spadjadu.’ 32 Má, dipôs ki N resusitadu,* N ta bai nhos frenti pa Galilea.” 33 Má Pedru, responde-l: “Mésmu ki tudu kes otu tropesa pamodi bo, ami nunka N ka ta tropesa!” 34 Jizus fla-l: “N ta fla-u verdadi, ma es noti li, antis di galu kanta, bu ta nega-m três bês.” 35 Pedru fla-l: “Mésmu si N ten ki móre djuntu ku bo, ami nunka N ka ta nega-u.” Tudu kes otu disiplu fla mésmu kuza tanbê.
36 Nton, Jizus bai djuntu ku se disiplus pa un lugar ki txoma Jetsemani, i el fla-s: “Nhos xinta li timenti N ta bai pa la pa N ba ora.” 37 I el leba Pedru ku kes dôs fidju di Zebedeu djuntu ku el, i el kumesa ta xinti tristi i txeu angustiadu. 38 Nton, el fla-s: “N* sta tristi dimás, kuazi pa móre. Nhos fika li i nhos mante sienti djuntu ku mi.” 39 I el bai un bokadinhu más pa frenti, el inbaxa ku róstu pa txon i el ora: “Nha Pai, si ta da, afasta kel kópu li di mi. Pa ka kontise sima N krê, má sima bu krê.”
40 Kantu el volta pa disiplus, el atxa-s ta durmi i el fla Pedru: “Nhos ka konsigi mante sienti djuntu ku mi nen pa un óra? 41 Nhos mante sienti i nhos ora sénpri, asi pa nhos ka kai na tentason. É klaru ki spritu sta prontu,* má karni é fraku.” 42 El torna bai pa sugundu bês i el ora: “Nha Pai, si ka ta da pa kel kópu li afasta di mi sen N bebe-l, pa kontise sima bu krê.” 43 Dipôs, el torna volta i el atxa-s ta durmi, pamodi es staba ku odju pizadu. 44 Nton el dexa-s, el torna ba ora pa tirseru bês i el fla kes mésmu kuza. 45 Dipôs, el torna volta pa disiplus i el fla-s: “Na un óra di kel-li, nhos sta ta durmi i ta diskansa! Nhos odja! Sta ta txiga kel óra pa Fidju di Ómi intregadu* na mô di pekadoris. 46 Nhos labanta, nu bai. Nhos odja! Kel ki ta trai-m sta ta txiga.” 47 Timenti el staba ta pâpia, Judas, ki éra un di kes Dozi, txiga djuntu ku un monti di algen ki tinha spada ku pó. Éra kes xéfi di saserdótis i kes ansion di povu ki mandaba es.
48 Kel traidor dja daba es un sinal. El flaba es: “Ken ki N da beju, é el. Nhos prende-l.” 49 Nton, el bai rétu Jizus i el fla-l: “Oi Rabi!” i el da-l un beju. 50 Má Jizus fla-l: “Abo kuzê ki bu ben faze li?” Nton, es bai pa Jizus, es pega-l i es prende-l. 51 Má dirapenti, un di kes ki staba djuntu ku Jizus puxa se spada, el ataka skravu di saserdóti prinsipal i el korta-l orédja. 52 Nton, Jizus fla-l: “Torna poi spada na se lugar, pamodi tudu kenha ki ta uza spada é spada ki ta mata-l. 53 Ô bu ta atxa ma N ka ta pode pidi nha Pai gósi li pa manda-m más di 12 lijion* di anju? 54 Má si N faze si, modi ki ta kunpriba Skrituras ki ta fla ma kuzas tinha ki kontiseba di kel manera li?” 55 Kel óra, Jizus fla kes monti di algen: “Nhos ben prende-m ku spada i ku pó, sima si mi é un bandidu? Tudu dia N ta staba xintadu na ténplu ta inxina, i simé nhos ka prende-m. 56 Má tudu kel-li kontise pa kunpri kel ki profétas skrebe.”* Nton tudu disiplus bandona-l i es fuji.
57 Kes ki prende Jizus leba-l pa kaza di Kaifás, kel saserdóti prinsipal, undi ki kes instrutor di lei i kes ansion staba djuntadu. 58 Má Pedru kontinua ta sigi-l di lonji, ti txiga na pátiu di kaza di kel saserdóti prinsipal. Dipôs ki el entra, el xinta djuntu ku kes inpregadu pa odja kuzê ki ta kontiseba.
59 Kes xéfi di saserdótis i Sinédriu* interu staba ta djobe tistimunhu falsu kóntra Jizus, pa es pode mataba el. 60 Má es ka atxa ninhun, enbóra parse un monti tistimunha pa konta mintira. Dipôs, dôs algen txiga 61 i es fla: “Kel ómi li fla: ‘N ta konsigi ronba ténplu di Deus i torna faze-l na três dia.’” 62 Pur isu, saserdóti prinsipal labanta i el fla Jizus: “Bu ka ta fla nada? Bu ka sta obi kuzê ki kes ómi li sta ta fla kóntra bo?” 63 Má Jizus fika kaladu. Nton, kel saserdóti prinsipal fla-l: “Bu ten ki pâpia verdadi, sinon bu ta konta mintira pa kel Deus bibu. Abo é Kristu, Fidju di Deus?” 64 Jizus responde-l: “É bo própi ki sta ta fla. Má N ta fla nhos: di gósi pa dianti nhos ta ben odja Fidju di Ómi xintadu na ladu direita di puder i ta ben na núvens di séu.” 65 Nton, kel saserdóti prinsipal ratxa se ropa i el fla: “El pâpia kóntra Deus! Pa kuzê ki nu meste más tistimunha? Nhos odja! Gósi dja nhos obi ma el pâpia kóntra Deus. 66 Kal ki é nhos opinion?” Es responde: “El merese móre.” 67 Nton, es kuspi-l na róstu i es da-l soku. Otus da-l bafatada, 68 i es fla: “Kristu, si bo é un proféta, fla-nu ken ki sota-u.”
69 Timenti Pedru staba xintadu na ladu di fóra na pátiu, un inpregada txiga na el i fla-l: “Abo tanbê bu staba djuntu ku Jizus, kel galileu!” 70 Má, el nega na frenti di tudu algen i el fla: “N ka sabe di kuzê ki bu sta ta pâpia.” 71 Kantu el bai pa pértu di porton di pátiu, otu minina repara-l i el fla kes ki staba la: “Kel ómi li staba djuntu ku Jizus, kel Nazarenu.” 72 El nega otu bês i el jura: “N ka konxe kel ómi li!” 73 Más un bokadinhu, kes ki staba la, txiga na Pedru i es fla-l: “Di serteza abo é un di es tanbê, pamodi bu ta pâpia* sima algen di Galilea.” 74 Nton, el kumesa ta pidi se kabésa praga i ta jura: “N ka konxe kel ómi li!” Kel óra, un galu kanta. 75 I Pedru lenbra di kuzê ki Jizus dja flaba el: “Antis di galu kanta, bu ta nega-m três bês.” Nton, el sai di la i el txora ku txeu mágua.
27 Kantu manxe, tudu kes xéfi di saserdótis i kes ansion di povu djunta pa disidi modi ki es ta intregaba Jizus pa matadu. 2 Dipôs ki es mara-l, es leba-l i es intrega-l pa Pilatus, kel governador.
3 Kantu Judas, kel traidor, odja ma Jizus kondenadu, el xinti remorsu i el leba kes xéfi di saserdótis i kes ansion kes 30 muéda di prata. 4 El fla-s: “N peka kantu N trai sangi inosenti.” Es fla-l: “Kuzê ki kel-la ten aver ku nos? Kel-la é la ku bo!”* 5 Nton, el bota kes muéda di prata déntu di ténplu i el sai. Dipôs el bai i el inforka kabésa. 6 Má, kes xéfi di saserdótis panha kes muéda di prata i es fla: “É ka dretu pô-s na tizoru sagradu, pamodi es é présu di sangi.” 7 Dipôs ki es pâpia ku kunpanheru, es uza kel dinheru pa kunpra kanpu di oleru, pa sirbi di lugar pa intera stranhus. 8 Pur isu, kel kanpu fika ta txomadu Kanpu di Sangi ti dia di oji. 9 Asi kunpri kuzê ki proféta Jeremias dja flaba: “I es panha kes 30 muéda di prata, ki éra présu ki es ta daba pa un ómi, kel présu ki fidjus di Israel konkorda pa paga pa el, 10 i ku kel-la es kunpra kel kanpu di oleru sima Jeová* dja mandaba mi.”
11 Jizus staba dianti di governador, i kel governador pergunta-l: “É bo ki é Rei di judeus?” Jizus responde-l: “É nho própi ki sta fla.” 12 Má, timenti kes xéfi di saserdótis i kes ansion staba ta akuza-l, el ka responde nada. 13 Nton, Pilatus pergunta-l: “Bu ka sta obi kantu kuza ki es sta fla kóntra bo?” 14 Má el ka responde-l, nen el ka fla-l nen un palavra. Nton, governador fika txeu dimiradu.
15 Na kada fésta di Páskua, governador tinha kustumu di libertaba un prézu, kel ki gentis kreba. 16 Es tinha un prézu ki txomaba Barabás, ki éra un kriminozu txeu konxedu. 17 Nton, kantu tudu kes algen staba djuntu, Pilatus pergunta-s: “Kal di es ki nhos krê pa N liberta? Barabás ô Jizus, kel ki ta txomadu Kristu?” 18 Pilatus dja sabia ma es intrega-l pamodi invéja. 19 Tanbê, timenti el staba xintadu na tribunal, se mudjer manda-l kel rekadu li: “Ka bu mete na asuntu di kel ómi justu li. Oji N sufri txeu na un sonhu pamodi el.” 20 Má kes xéfi di saserdótis i kes ansion konvense povu pa pidi pa liberta Barabás i pa mata Jizus. 21 Nton, governador fla-s: “Kal di kes dôs nhos krê pa N liberta?” Es fla-l: “Barabás.” 22 Pilatus fla-s: “Nton, kuzê ki N debe faze ku Jizus, kel ki ta txomadu Kristu?” Tudu es fla: “Pô-l na staka!”* 23 El pergunta-s: “Pamodi? Kuzê ki el faze mariadu?” Má es kontinua ta grita kada bês más altu: “Pô-l na staka!”
24 Kantu Pilatus odja ma el ka sta konsigi fazeba nada, má envês di kel-li sta ta kriaba más konfuzon, el panha agu, el laba se mô dianti di kel monti di algen i el fla-s: “Ami é inosenti di sangi di kel ómi li. Kel-li é tudu ku nhos.” 25 Tudu algen responde: “Pa se sangi kai riba nos i riba nos fidjus.” 26 Nton, el liberta Barabás, má el manda pa da Jizus ku xikóti i el intrega-l pa es mata-l na staka.
27 Nton, kes trópa di governador leba Jizus pa kaza di governador i grupu interu di trópas djunta na se vólta. 28 Dipôs ki es duspi-l, es pô-l un panu brumedju di riba, 29 es transa un koroa di spinhu, es pô-l el na kabésa i es pô-l un kana na se mô direita. Es juelha se frenti ta faze-l trósa i ta fla: “Viva, Rei di judeus!” 30 Nton es kuspi-l, es pega na kel kana i es kumesa ta da-l ku el na kabésa. 31 Na fin, dipôs ki es faze-l trósa, es tra-l kel panu, es torna pô-l se ropa i es leba-l pa el bai pregadu na staka.
32 Kantu es sai, es inkontra ku un ómi di Sireni, ki txomaba Simon. Es obriga-l karega staka di tortura* di Jizus. 33 I kantu es txiga na un lugar ki txomaba Gólguta, ki krê fla, Lugar di Kavera, 34 es da-l vinhu misturadu ku fel* pa el bebe. Má dipôs ki el sprimenta-l, el nega bebe-l. 35 Dipôs ki es prega-l na staka, es bota sórti pa es reparti se ropa, 36 i es fika la xintadu ta djobe-l. 37 Tanbê pa riba di se kabésa, es skrebe kel akuzason li kóntra el: “Kel-li é Jizus, Rei di judeus.”
38 Dipôs, es poi dôs ladron na staka djuntu ku el, un na se ladu direita i kel otu na se ladu skerda. 39 Kes ki ta pasaba pa la ta insultaba el, ta banaba kabésa 40 i es ta flaba: “Abo ki staba pa ba ronba ténplu i faze-l na três dia, salva bu kabésa! Si bo é fidju di Deus, dixi di staka di tortura!”* 41 Tanbê, di mésmu manera, kes xéfi di saserdótis djuntu ku kes instrutor di lei i kes ansion kumesa ta faze-l trósa i ta fla: 42 “Otus el salva, má se kabésa el ka ta pode salva! El é Rei di Israel, pa el dixi di staka di tortura* gósi li i nu ta kridita na el. 43 El poi se kunfiansa na Deus, nton pa Deus salva-l gósi li si El krê djuda-l, pamodi el fla: ‘Ami é Fidju di Deus.’” 44 Di mésmu manera, ti kes ladron ki staba na staka na se ladu fika ta insulta-l.
45 Di sestu óra* pa frenti, tudu kel téra fika sukuru ti nonu óra.* 46 Pa vólta di nonu óra, Jizus grita riju: “Eli, Eli, lama sabaktáni?” ki krê fla: “Nha Deus, nha Deus, pamodi ki bu bandona-m?” 47 Kantu alguns di kes algen ki staba la obi kel-li, es kumesa ta fla: “Kel ómi li sta ta txoma Elias.” 48 I un di es kóre faxi, el panha un spónja i el modja-l na vinhu ki dja biraba vinagri, el pô-l na un kana i el da-l pa el bebe. 49 Má kes otu fla: “Nhos dexa-l! Nu odja si Elias ta ben salva-l.” 50 Más un bês, Jizus grita riju i el intrega se spritu.*
51 Nton, kurtina di santuáriu ratxa na dôs padás, di riba pa baxu, téra treme i rótxas abri. 52 Sipulturas abri i txeu korpu di kes santu ki staba mortu* sai fóra* 53 i txeu algen odja-s. (Dipôs ki el resusitadu,* alguns algen ki sai di meiu di sipultura entra na sidadi santu.) 54 Má kantu kel xéfi di trópa i kes ki staba ta djobe Jizus odja kel tremor di téra i kes kuza ki staba ta kontise, es fika ku txeu medu i es fla: “Di serteza kel-li éra Fidju di Deus.”
55 Tanbê txeu mudjer staba la ta odja di lonji. Es kunpanha Jizus désdi Galilea pa sirbi-l. 56 Entri es staba Maria Madalena i Maria, mai di Tiagu i di Juzés, i tanbê mai di fidjus di Zebedeu.
57 Nton, dja ki dja staba tardi, txiga un ómi riku di Arimatea ki txomaba Juzé, ki tanbê dja biraba disiplu di Jizus. 58 Kel ómi li txiga na Pilatus i el pidi-l korpu di Jizus. Nton Pilatus manda pa es da-l el. 59 Juzé toma kel korpu i el rola-l na linhu linpu i finu, 60 i el pô-l na se sipultura novu ki el kobaba na rótxa. Dipôs, el rola un pédra grandi ti entrada di kel sipultura i el bai se kaminhu. 61 Má Maria Madalena i kel otu Maria fika la xintadu dianti di sipultura.
62 Na kel otu dia, ki éra dia di priparason pa sábadu, kes xéfi di saserdótis i kes farizeu djunta dianti di Pilatus, 63 i es fla-l: “Sinhor, nu ta lenbra kuzê ki kel mintirozu flaba kantu el staba bibu: ‘Dipôs di três dia N ta resusitadu.’* 64 Pur isu, manda pa guarda kel sipultura ti tirseru dia, asi pa se disiplus ka ben i furta se korpu i fla pesoas: ‘Dja el resusitadu!’* Nton kel últimu mintira ta sérba más piór di ki kel primeru.” 65 Pilatus fla-s: “Nhos pode leba guardas. Nhos bai i nhos guarda-l sima nhos ta pode.” 66 Nton es bai, i pa kel sipultura fikaba suguru, es lakra kel pédra i es poi guardas la.
28 Dipôs di sábadu, na primeru dia di simana kantu kumesa ta manxe, Maria Madalena i kel otu Maria bai djobe sipultura.
2 Dja kontiseba un grandi tremor di téra, pamodi anju di Jeová* dja dixiba di séu, dja txigaba sipultura i dja rolaba kel pédra, i el staba xintadu riba di el. 3 Kel anju ta brilhaba sima un relánpagu, i se ropa éra branku sima névi. 4 Kes guarda fika ku txeu medu di el, ki es treme i es fika sima algen ki staba mortu.
5 Má kel anju fla kes mudjer: “Ka nhos ten medu, pamodi N sabe ma nhos sta ta djobe Jizus, kel ki matadu na staka. 6 El ka sta li, pamodi el resusitadu* sima dja el flaba. Nhos ben, nhos odja kel lugar undi el staba detadu. 7 Dipôs nhos bai faxi i nhos fla se disiplus ma dja el resusitadu!* Gósi el sta ta bai nhos frenti pa Galilea. Nhos ta bai odja-l la. É kel-li ki N ben fla nhos.”
8 Nton, es sai faxi di sipultura, ku medu i ku txeu alegria, es kóre i es ba konta se disiplus. 9 Dipôs, Jizus inkontra ku es i el fla-s: “Bon dia!” Es txiga na el, es inbaxa se frenti i es pega-l na pé. 10 Nton, Jizus fla-s: “Ka nhos ten medu. Nhos bai, nhos konta nhas irmon, asi pa es bai pa Galilea, i es ta bai odja-m la.”
11 Timenti es staba na kaminhu, alguns guarda bai sidadi i es konta kes xéfi di saserdótis tudu kes kuza ki kontise. 12 I dipôs ki kes xéfi di saserdótis djunta ku kes ansion pa disidi kuzê ki es ta fazeba, es da kes trópa txeu muéda di prata 13 i es fla-s: “Nhos fla: ‘Se disiplus ben di noti i es furta korpu timenti nu staba ta durmi.’ 14 I si kel-li txiga na obidu di governador, nu ta splika-l* i nhos ka meste preokupa.” 15 Nton, es toma kes muéda di prata i es faze sima es mandadu, i kel stória li spadja na meiu di judeus ti dia di oji.
16 Má, kes 11 disiplu bai pa Galilea, pa kel monti undi Jizus dja flaba pa es inkontraba. 17 Kantu es odja-l, es inbaxa se frenti, má alguns fika ku dúvida. 18 Jizus txiga na es i el fla-s: “N dadu tudu autoridadi na séu i na téra. 19 Pur isu, nhos bai i nhos inxina algen di tudu nason pa es bira nhas disiplu. Nhos batiza-s na nómi di Pai, di Fidju i di spritu santu, 20 i nhos inxina-s obidese tudu kuza ki N manda nhos. Nhos fika ta sabe ma N sta ku nhos tudu dia, ti fin di es mundu.”*
Ô: “lista di família”.
Ô: “Misías; kel Skodjedu”.
Ô: “forsa di Deus”.
Kel-li é primeru di kes 237 bês ki nómi di Deus, Jeová, ta parse na Skrituras Gregu, na testu prinsipal di kel traduson li. Djobe Ap. A5.
El sta ligadu ku nómi ebraiku Jezua ô Juzué, ki siginifika “Jeová é salvason”.
Djobe Ap. A5.
Djobe Ap. A5.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Algen ki ta studa strélas pa fla kuzê ki ta ben kontise na futuru.
Ô: “inbaxa se frenti”.
Na gregu ta fla: “skriba”. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô: “Misías; kel Skodjedu”.
Ô: “inbaxa se frenti”.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Djobe Ap. A5.
Djobe Ap. A5.
Djobe Ap. A5.
Ô: “ki staba ta djobe alma di kel mininu”.
Kel palavra gregu ‘Nazarenu’ (ô ‘un algen di Nazaré’) talvês sta ligadu ku un palavra ebraiku ki siginifika ramu novu [ô “rabénta”] di un arvi ô di un planta.
Djobe Ap. A5.
Ô: “murgudjaba; kanbaba”.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Djobe Ap. A5.
Ô: “kel párti más altu”.
Djobe Ap. A5.
Djobe Ap. A5.
Ô: “é sô el ki bu debe sirbi”.
Ô: “kes ki éra epilétiku”.
Ô: “di kel lugar ki tinha kes 10 sidadi”.
Ô: “ten konsénsia di ses nisisidadi spritual”.
Ô: “ki ta poi pas”.
Na gregu ta fla: “nhos rekonpénsa na séu é grandi”.
Ô: “sestu pa midi”.
Na gregu ta fla: “el ta txomadu di kel ‘más pikinoti’ na Reinu di séu”.
Na gregu ta fla: “el ta txomadu di ‘grandi’ na Reinu di séu”.
Lugar fóra di Jiruzalen undi ki es ta kemaba lixu. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Na gregu ta fla: “kel últimu kuadranti”. Djobe Ap. B14.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Na gregu é porneia. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Djobe Ap. A5.
Ô: “Diabu”.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Djobe Ap. B14.
Kel-li krê fla pidi inpristadu sen juru.
Ô: “konplétu”.
Na gregu ta fla: “faze nhos justisa”.
Ô: “nhos da prezentis di mizerikórdia”. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô: “tratadu sima un kuza sagradu; tratadu sima un kuza santu”.
Na gregu ta fla: “ka bu leba-nu pa”.
Ô: “salva-nu”.
Ô: “di Diabu”.
Ô: “es ka ta kuida di ses aparénsia”.
Ô: “ferujen”.
Ô: “ferujen”.
Ô: “si bu sta odja klaru”. Na gregu ta fla: “si bu odju é sinplis”.
Ô: “ta fika xeiu di lus”.
Na gregu ta fla: “mau”.
Ô: “alma”.
Ô: “alma”.
Na gregu ta fla: “un kôvadu”. Djobe Ap. B14.
Kel-li krê fla pesoas ki ka ta sirbi Deus.
Ô: “viga di madera”.
Ô: “viga di madera”.
Ô: “perta; nheme”. Un sinal di raiba i dizusperu.
Ô: “nhos ka sta xinti suguru”.
Ô: “xintadu na méza”.
Ô: “xinta na méza”.
Ô: “barkinu”. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô: “da-l ónra”.
Ô: “mizerikórdia”.
Na gregu ta fla: “inpuru”.
Ô: “kel zelozu”.
Na gregu ta fla: “labanta”.
Kel-li krê fla un sintu ki tinha lugar pa poi dinheru.
Ô: “un ropa amás”.
Un nómi ki ta uzadu pa Satanás, kel prínsipi ô xéfi di dimónis.
Ô: “vida”. Kel-li krê fla xansi di vive otu bês na futuru.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Na gregu ta fla: “un asáriu”. Dinheru ki un ómi ta ganhaba na 45 minutu di trabadju. Djobe Ap. B14.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô: “alma”.
Ô: “alma”.
Na gregu ta fla: “labantadu”.
Na gregu ta fla: “dianti di bu róstu”.
Lugar abértu ki pesoas ta uzaba pa bende i pa faze kónpra i pa faze runion na públiku.
Ô: “óbras”.
Kel-la éra un sinal ma es staba tristi.
Ô: “Ádis”. Kel-li krê fla sipultura ki ta podu tudu algen. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô: “nhos alma”.
Ô: “fásil di karega”.
Ô: “pon di aprizentason”.
Ô: “paralizadu”.
Ô: “da nha alma”.
Ô: “torsida”.
Un nómi ki ta uzadu pa Satanás.
Ô: “nen na kel sistéma li”. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô: “ki ten un bon tizoru”.
Ô: “ki ten un tizoru mariadu”.
Na gregu ta fla: “ki ta faze adultériu”.
Na gregu ta fla: “labanta”.
Na gregu ta fla: “labantadu”.
Na gregu ta fla: “inpuru”.
Ô: “Diabu”.
Ô: “kel sistéma li”. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô talvês: “fundason di mundu”.
Ô: “Diabu”.
Ô: “fin di kel sistéma li”. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô: “perta; nheme”. Un sinal di raiba i dizusperu.
Ô: “perta; nheme”. Un sinal di raiba i dizusperu.
Na gregu ta fla: “ki éra tetrarka”. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Na gregu ta fla: “labantadu di mórti”.
Kel-li é Eródis Antipas. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô: “staba xintadu na méza”.
Ô: “txeu stádiu”. Un stádiu é 185 m.
Na gregu ta fla: “na kuartu vijília”. Na ténpu di Jizus, kel-li éra di uns 3 óra di madrugada ti uns 6 óra di palmanhan.
Kes farizeu i otus judeu ta kustuma lababa mô di akordu ku ses tradison.
Ô: “injúria; insulta”.
Li palavra gregu porneia sta na plural. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Kes farizeu i otus judeu ta kustuma lababa mô di akordu ku ses tradison.
Ô: “mizerikórdia”.
Ô: “en jejun”.
Ô: “sestu di kumida”.
Na gregu ta fla: “ki ta faze adultériu”.
Ô: “sestu di kumida”.
Na gregu ta fla: “karni i sangi”.
Ô: “Ádis”. Kel-li krê fla sipultura ki ta podu tudu algen. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Na gregu ta fla: “labantadu”.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô: “alma”.
Ô: “alma”.
Ô: “alma”.
Ô: “alma”.
Ô: “fika branku”.
Na gregu ta fla: “labantadu di mórti”.
Ô: “mizerikórdia”.
Ô: “el é epilétiku”.
Djobe Ap. A3.
Ô: “traídu”.
Na gregu ta fla: “labantadu”.
Na gregu ta fla: “didrakma”. Djobe Ap. B14.
Kel-li krê fla inpostu pa kabésa.
Un muéda ki ta baleba kuatu drakma. Djobe Ap. B14.
Ô: “ka muda”.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Djobe Ap. A3.
Ô talvês: “nhos”.
Na gregu ta fla: “i reprende-l”.
Na gregu ta fla: “na bóka”.
Kes 10 mil taléntu di prata ta daba 60 milhon di dináriu. Djobe Ap. B14.
Djobe Ap. B14.
Ô: “mizerikórdia”.
Na gregu ta fla: “i el intrega-l na mô di kes guarda di kadia”.
Na gregu é porneia. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô: “pa el abensua-s”.
Ô: “pa el abensua-s”.
Ô: “konplétu”.
Djobe Ap. B14.
Kel-li krê fla uns 9 óra di palmanhan.
Kel-li krê fla uns meiu-dia.
Kel-li krê fla uns três óra di tardi.
Kel-li krê fla uns sinku óra di tardi.
Djobe Ap. B14.
Djobe Ap. B14.
Djobe Ap. B14.
Na gregu ta fla: “bu odju é mau”.
Ô: “N gosta di da”.
Na gregu ta fla: “labantadu”.
Ô: “alma”.
Ô: “mizerikórdia”.
Ô: “mizerikórdia”.
Li palavra ‘es’ krê fla kes ropa.
Djobe Ap. A5.
Ô: “ruvrá”.
Na gregu ta fla: “kel ki bira kel kabésa di kantu”. Kel pédra li ta podu na un kantu undi dôs paredi ta inkontra.
Djobe Ap. A5.
Ô: “ki ta faze vontadi di Deus”.
Ô: “pegaba”.
Ô: “algen xintadu na méza”.
Ô: “perta; nheme”. Un sinal di raiba i dizusperu.
Ô: “inpostu pa kabésa”.
Djobe Ap. B14.
Djobe Ap. A5.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Djobe Ap. A5.
Ô: “es ta omenta ses filatérius”.
Ô: “kes midjór”.
Ô: “Instrutor”.
Djobe Ap. A3.
Ô: “pa nhos faze un pruzélitu”.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô: “furtu”.
Ô: “ki dadu kal”.
Ô: “i di kuzas ki é kóntra lei”.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô talvês: “ta dexadu dizértu”.
Djobe Ap. A5.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô: “di es sistéma”. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô: “kadáver”. Kel palavra na gregu krê fla korpu di un algen ô di un animal ki sta mortu.
Kel-li krê fla Fidju di Ómi.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô: “na ki vijília”.
Ô: “ki ten sabedoria”.
Ô: “perta; nheme”. Un sinal di raiba i dizusperu.
Ô: “tinha sabedoria”.
Un taléntu gregu ta daba 20,4 kg. Djobe Ap. B14.
Na gregu ta fla: “prata”.
Na gregu ta fla: “prata”.
Ô: “perta; nheme”. Un sinal di raiba i dizusperu.
Ô: “ku poku ropa”.
Na gregu ta fla: “ta kortadu pa tudu ténpu”. Kel-li é sima óras ki ta podadu un arvi.
Ô: “pega”. Pa prende Jizus di un manera ki pesoas ta pensaba ma tinha un motivu.
Ô: “xintadu na méza”.
Ô: “pa N trai-l”.
Ô: “inu; salmus”.
Na gregu ta fla: “labantadu”.
Ô: “Nha alma”.
Ô: “dispostu”.
Ô: “traídu”.
Un ‘lijion’ éra kel grupu prinsipal di izérsitu romanu [antigu]. Li kel palavra krê fla un nunbru grandi.
Ô: “pa kunpri Skrituras”.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Ô: “bu ten sutaki”.
Ô: “Kel-la é bu prubléma”.
Djobe Ap. A5.
Ô: “Mata-l na staka”.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Un líkidu margós.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Djobe Disionáriu di Bíblia.
Kel-li krê fla uns meiu-dia.
Kel-li krê fla uns três óra di tardi.
Ô: “i el móre”. Djobe Disionáriu di Bíblia.
Na gregu ta fla: “staba ta durmi (na mórti)”.
Na gregu ta fla: “labantadu”.
Na gregu ta fla: “labantadu”.
Na gregu ta fla: “labantadu”.
Na gregu ta fla: “labantadu di mórti”.
Djobe Ap. A5.
Na gregu ta fla: “labantadu”.
Na gregu ta fla: “labantadu di mórti”.
Ô: “konvense-l”.
Ô: “di es sistéma”. Djobe Disionáriu di Bíblia.