UN MUNDU XEIU DI PRUBLÉMA

2 | Uza bu dinheru dretu

PAMODI KI KEL-LI É INPORTANTI

Txeu algen ta trabadja duru tudu dia sô pa es pode ten kes kuza ki es meste. Infilismenti, prublémas na mundu pode poi kel-li ta fika más difísil. Pamodi?

Óras ki ta kontise prublémas na un lugar, kuzas sima kumida i lugar pa mora ta fika más karu.
Un krizi pode poi pesoas ta perde ses trabadju ô es pode fika ta ganha más poku.
Dizastris pode distrui nogósiu di pesoas, kazas ô otus kuza ki es ten. I kel-li pode pô-s ta fika póbri.

Kuzê ki bu debe sabe

Si bu uza bu dinheru dretu, bu ta sta más priparadu pa nfrenta un krizi.
Lenbra ma dinheru ki bu ta ganha ô dinheru ki bu ten guardadu i kes kuza ki bu ten pode perde ses valor.
Ten kuzas ki dinheru ka ta pode kunpra, sima filisidadi i un família unidu.

Kuzê ki bu pode faze gósi

Bíblia ta fla: ‘Si nu tene algun kuza di kume i pa bisti, nu ta fika kontenti ku kes kuza.’ — 1 Timóteo 6:8.

‘Fika kontenti ku kes kuza’, krê fla ma nu ka ta kóre tras di tudu kuza ki nu krê i ma nu ta konforta ku kes kuza ki nu meste pa kada dia. I kel-li é más inportanti inda óras ki nu sta ku poku dinheru.

Pa bu sta kontenti, talvês bu meste muda bu stilu di vida. Si sénpri bu ta tenta kunpra kuzas ki bu ka ta pode paga, bu ta ten más prubléma.

KUZÊ KI NU PODE FAZE — Kuzas ki pode djuda-nu

Na ténpus di frónta, faze kes kuza li pa bu uza bu dinheru dretu

GASTA MÉNUS DINHERU

Gasta ménus dinheru

Ka bu gasta dinheru ku kuzas ki bu ka meste. Bu pode pergunta: ‘N meste própi di un karu? N pode faze un órta na nha kaza?’
Antis di kunpra un kuza faze kes pergunta li: ‘N meste di kel kuza li própi? N ta pode paga-l?’
Pidi ajuda di govérnu ô di otus organizason, si es sta ta da ajuda.

• “Nu faze un runion na família i nu analiza nos stilu di vida. Nu fika ta gasta ménus dinheru ku diverson. Tanbê nu kumesa ta faze tipus di kumida ki ta gasta ménus dinheru.” — Gift.

FAZE KÓNTA DI KANTU KI BU TA GASTA

Faze kónta di kantu ki bu ta gasta

Bíblia ta fla: ‘Planus di un algen ki ta sforsa, di sertéza ta ten bons rezultadu, má tudu kes ki ta faze kuzas sen pensa, ta kaba na pobréza.’ (Provérbios 21:5) Faze un bon planu ta djuda-u ka gasta más di ki kel ki bu ta ganha.

Primeru, skrebe kantu dinheru ki bu ta atxa ma bu ta ba ganha na un mês.
Sugundu, faze un lista di kantu ki bu ta gasta tudu mês i dipôs djobe ku kuidadu modi ki bu sta gasta bu dinheru.
Tirseru, konpara kel ki bu ta gasta ku kel ki bu ta ganha. Si bu da kónta ma bu ka ten dinheru ki ta txiga, tenta diminui ô kaba ku kes kuza ki bu ka ten txeu nisisidadi di es.

“Tudu mês, nu ta faze un lista di kantu ki nu ta ganha i di kantu ki nu ta gasta. Mi ku nha mudjer nu ta tenta guarda algun dinheru si kazu kontise un imerjénsia i tanbê pa kuzas ki nu sabe ma nu ta meste kunpra na futuru. Kel-li ta djuda-nu fika ménus preokupadu pamodi dja nu sabe modi ki nu ta ba uza nos dinheru.” — Carlos.

IVITA FAZE DÍVIDA / POPA DINHEIRU

Ivita faze dívida / popa dinheru

Faze un bon planu pa bu diminui bus dívida i si ta da, ivita faze dívida. Envês di kel-li, tenta popa dinheru pa kunpra kes kuza ki bu meste.
Guarda algun dinheru tudu mês pa kuzas ki bu pode ben meste ô pa algun dispéza ki bu ka sta spéra.

TRABADJA DURU / KONTINUA NA BU TRABADJU

Bíblia ta fla: ‘Ten vantaji na tudu tipu di trabadju duru’. — Provérbios 14:23.

Trabadja duru / kontinua na bu trabadju

Mante un atitudi puzitivu sobri bu trabadju. Mésmu ki bu ta gostaba di ten otu tipu di trabadju, lenbra ma é ku kel trabadju ki bu ten, ki bu ta paga bus dispéza.
Ser trabadjador i algen di kunfiansa. Kel-li pode djuda-u kontinua ku bu trabadju, i mésmu si bu perde bu trabadju, ta ser más fásil bu atxa otu.

“N ta seta kalker trabadju ki N konsigi, mésmu ki N ka gosta di kel trabadju ô sikrê N ka ta ganha sima N ta gostaba. N ta tenta ser un trabadjador di kunfiansa i faze un trabadju di kualidadi, sima si N sta ta trabadja pa nha kabésa.” — Dmitriy.

Si bu sta ta djobe trabadju. . .

Ka bu fika paradu, faze algun kuza. Txoma pa alguns inpréza ki bu ta pode ba trabadja, sikrê es ka sta ta oferese trabadju. Fla bus amigu i bus família ma bu sta ta djobe trabadju.
Sta prontu pa faze kalker tipu di trabadju. É difísil bu atxa un trabadju ki ten tudu kel ki bu ta gostaba.