AR

Pamodi ki nu meste proteje ar

Poluison di ar sta ta poi vida na téra na prigu. Di akordu ku Organizason Mundial di Saúdi, é sô un pursentu di kes algen na téra interu ki sta ta respira ar ki ten bon kualidadi.

Poluison, pode kria prublémas di saúdi, sima prublémas di respirason, kánser di pulmon i duénsa di korason. Pamodi poluison uns 7 milhon di algen ta móre tudu anu.

Nos planéta fazedu pa kontinua ta izisti

Nos planéta fazedu ku kapasidadi di da ar puru pa tudu kuza bibu ki ten na téra. Má kel-li ta kontise sô óras ki pesoas ta toma kuidadu ku poluison na meiu anbienti. Odja alguns izénplu.

• Pesoas sabe dretu di kapasidadi ki arvis ten di tra dióksidu di karbonu. Má é poku algen ki sabe ma kel arvi ki ta sta na floréstas di mangezal ten un kapasidadi más txeu inda di faze kel-li. Es ta konsigi tra dióksidu di karbonu di ar ti sinku bês más txeu di ki kes florésta tropikal.

• Studus ki fazedu ka dura li ta mostra ma ten un tipu di alga ki é konxedu pa kelp, ki ta konsigi tra dióksidu di karbonu di ar. Kes tipu di alga li, ten un kuza na es ki ta sta xeiu di ar, ki é sima un boia ki ka ta dexa-s bai pa fundu. Na mar, óras ki es ta sta lonji di téra, kes boia ta rabenta i kes alga ki ta guarda dióksidu di karbonu ta bai pa fundu di mar. Di kel manera li, kel dióksidu di karbonu ta fika la guardadu na fundu di mar pa monti ténpu.

• Kapasidadi ki nos atimosféra ten di rekupera di poluison fika klaru duránti COVID-19. Kantu kes fábrika i kes karu na mundu interu ki ta polui ar fika kuazi tudu paradu, kualidadi di ar midjora faxi. Di akordu ku “Rilatóriu di Kualidadi di Ar na Mundu na 2020”, más di 80 pursentu di kes país ki fazedu piskiza na es, fla ma ar fika más puru dipôs ki kuazi tudu algen fika na kaza pamodi koronavírus.

Kuzê ki ómis sta ta faze

Govérnus sta ta kontinua ta fla kes fábrika pa diminui poluison. Sientistas tanbê, sta kontinua ta insentiva algen pa popa inerjia na kaza, pa anda apé ô di bisikléta envês di konduzi. Alén di kel-li, sientistas sta kontinua ta ranja novus manera di diminui poluison di ar. Pur izénplu, es sta ta dizenvolve un manera di uza mikróbius pa transforma kes kuza ki ta polui ar na kes kuza ki ka ta polui.

Má meste pa fazedu más. Kel-li fika klaru na un rilatóriu ki Organizason Mundial di Saúdi i Banku Mundial faze na 2022.

Di akordu ku kel rilatóriu li, na 2020, kuazi un térsu di pesoas na mundu interu ta uzaba kuzas ki ta polui ar, sima lenha, karvon, konbustível i otus kuza pa kuzinha. Na txeu lugar, é poku algen ki ta konsigi kunpra un fogon más modérnu ki ka ta polui ar.

Ki speransa Bíblia ta da-nu?

‘Ken ki fla kel-li é kel Deus verdaderu, ki é Jeová, Kel ki kria séu i Kel ki forma téra i tudu kel ki el ta da, Kel ki ta da folgu pa kes algen ki ta mora na el’. — Isaías 42:5.

É Deus ki kria ar ki nu ta respira i kel siklu natural ki ta purifika ar, i el ten puder i amor ki ka ta kaba pa tudu algen. Pur isu, é normal nu kridita ma el ta ben kaba ku poluison. Odja artigu “Deus promete ma nos planéta ka ta ser distruídu”.