BIBLIOTÉKA NA INTERNET di Tori di Vijia
BIBLIOTÉKA NA INTERNET
di Tori di Vijia
Kabuverdianu
  • BÍBLIA
  • PUBLIKASONS
  • RUNIONS
  • Tudu kes ki ta fla ma es ta sigi Jizus Kristu ta sigi-l mê?
    Sentinéla — 2012 | 1 di marsu
    • Tudu kes ki ta fla ma es ta sigi Jizus Kristu ta sigi-l mê?

      KANTU relijion ki ta fla ma es ta sigi Kristu ten na mundu? Un livrua fla ma na 2010 tinha kuazi 2 mil i 300 milhon di algen ki ta fla ma es ta sigi Jizus na mundu interu. Má kel mésmu livru fla ma kes algen li é di 41 mil relijion diferenti, kada un ku se krénsas i régras diferenti. Dja ki ten txeu relijion ki ta fla ma es ta sigi Jizus, nu ta ntende pamodi ki txeu algen ta fika konfuzu i diziludidu. Talvês es ta pergunta: ‘Kes ki ta fla ma es ta sigi Jizus Kristu ta sigi-l mê?’

      Nu pensa na un izénplu. Óras ki un algen ta viaja di un país pa kel otu, ka ta txiga sô fla kenha ki el é, el ten ki mostra dukumentu pa prova kel-la. Di mésmu manera, un algen ki ta fla ma el ta sigi Jizus ten ki faze más di ki sô fla ma el ta kridita na Jizus, el ten ki prova ma el ta sigi-l di verdadi. Modi ki el pode faze kel-li?

      Kel palavra ‘Kriston’, ki ta siginifika algen ki ta sigi Jizus Kristu, kumesa ta uzadu un ténpu dipôs di anu 44 D.J. Un skritor, ki skrebe un párti di stória di Bíblia, ki txoma Lukas fla: ‘Disiplus txomadu di kristons pa primeru bês la na Antiokia.’ (Atos 11:26) Kes ki es ta txomaba kriston éra kes disiplu di Jizus Kristu. Kuzê ki ta bira un algen disiplu di Kristu? Un disionáriu di Novu Testamentub fla: “Pa un algen ser disiplu di Jizus, el meste krê imita Jizus na tudu kuza di [se] vida. . . i pa réstu di se vida.” Nton, un algen ki é disiplu di Jizus di verdadi é kel ki ta sigi tudu kel ki el inxina.

      Nu ta konsigi atxa pesoas ki ta faze kel-li na meiu di tudu kes ki ta fla ma es ta sigi Jizus oji? Kuzê ki própi Jizus fla ki ta mostra kenha ki é kes ki ta sigi-l di verdadi? Nu ta konvida-u pa bu atxa respósta di Bíblia pa kes pergunta li. Nu sta ben odja sinku kuza ki Jizus inxina ki ta djuda-nu sabe kenha ki sta ta sigi Jizus di verdadi. Nu ta ben odja modi ki kes primeru algen ki ta sigiba Jizus faze kel ki el inxina i nu ta ben tenta diskubri kenha ki sta ta sigi kel ki Jizus inxina di verdadi oji.

      [Nótas di rodapé]

      a Atlas of Global Christianity

      b The New International Dictionary of New Testament Theology

  • ‘Nhos kontinua na nhas palavra’
    Sentinéla — 2012 | 1 di marsu
    • ‘Nhos kontinua na nhas palavra’

      ‘Si nhos kontinua na nhas palavra, nhos é nhas disiplu di verdadi, i nhos ta konxe verdadi i verdadi ta liberta nhos.’ — JOÃO 8:31, 32.

      Kuzê ki kel-li krê fla? ‘Palavra’ di Jizus é tudu kel ki el inxina, ki ben di Deus. Jizus fla: ‘Nha Pai ki manda-m, é el própi ki fla-m kuzê ki N ta fla i kuzê ki N ta pâpia.’ (João 12:49) Na un orason ki el faze pa se Pai ki sta na Séu, Jeová Deus, el fla: ‘Bu palavra é verdadi.’ Sénpri ki Jizus ta staba ta inxina, el ta uzaba Palavra di Deus. (João 17:17; Mateus 4:4, 7, 10) Pur isu, kes ki ta sigi Jizus di verdadi ta mostra ma es ta ‘kontinua na se palavra’, óras ki es ta kridita ma Bíblia é ‘Palavra di Deus’ i es ta aplika kel ki el ta fla na ses vida.

      Modi ki kes primeru algen ki sigi Jizus aplika kel-li? Apóstlu Polu, ki é kel algen ki skrebe más livru di Bíblia, ta ruspetaba Palavra di Deus sima Jizus ta fazeba. El fla: ‘Tudu ki sta na Skritura ben di Deus i el ta sirbi pa inxina’. (2 Timóteo 3:16) Kes ómi ki tinha responsabilidadi di inxina otus algen na kongregason di Deus, fladu pa es ‘mante firmi na mensaji ki merese kunfiansa i ki sta di akordu ku dotrina.’ (Tito 1:7, 9, Bíblia na Linguagem de Hoje) Apóstlu Polu fla kes primeru sigidor di Jizus pa es ivita ‘filozofia i palavras sen valor ki ta ngana, ki ten bazi na tradison di ómi, na kes kuza prinsipal di mundu, i nau na Kristu’. — Colossenses 2:8.

      Kenha ki ta ruspeta Bíblia oji? Sima kes lei di Igreja Katólika, ki aprovadu na anu 1965, ta fla: “Igreja [Katólika] ka ta inxina sô kel ki sta na Bíblia, pur isu Igreja ta seta ma kel ki ben di tradison é inportanti i el debe sigidu ku lialdadi sima kel ki sta na Bíblia.”a Di akordu ku un revista,b un mudjer ki ta inxina na un igreja na Kanadá, fla ma el ta atxa ma kes bons ideia ki nu ta ten gósi ka debe sigi kel ki Bíblia ta fla i kel ki Jizus inxina dja ten uns 2 mil anu.

      Un ensiklopédia di Igreja Katólikac fla kel-li sobri Tistimunhas di Jeová: “Bazi di kuzê ki es ta inxina sta sô na Bíblia i es ta sigi kel ki el ta fla na ses vida.” Ka dura li, un Tistimunha di Jeová na Kanadá staba ta pâpia ku un sinhor na se pórta, kantu kel sinhor korta-l konbérsu i el fla-l: “N sabe abo é kenha pamodi bu sta ku Bíblia na mô.”

      [Nótas di rodapé]

      a Constituição Dogmática Dei Verbum sobre a Revelação Divina. Kes palavra li uzadu tanbê na Catecismo da Igreja Católica.

      b Maclean’s

      c New Catholic Encyclopedia

  • ‘Ka nhos faze párti di mundu’
    Sentinéla — 2012 | 1 di marsu
    • ‘Ka nhos faze párti di mundu’

      ‘Mundu ta odia-s, pamodi es ka ta faze párti di mundu’. — JOÃO 17:14.

      Kuzê ki kel-li krê fla? Dja ki Jizus ka faze párti di mundu, nunka el ka mete na pulítika i nen na kes prubléma na sosiadadi di se ténpu. El fla: ‘Si nha Reinu ta fazeba párti di es mundu, nhas ajudanti ta brigaba pa es ka ntregaba mi pa judeus. Má, sima sta klaru, nha Reinu é ka di li.’ (João 18:36) Tanbê el fla se disiplus pa es ivita kalker atitudi, konbérsu i konportamentu ki Palavra di Deus ta kondena. — Mateus 20:25-27.

      Modi ki kes primeru algen ki sigi Jizus aplika kel-li? Un skritor di asuntus di relijion, ki txoma Jonathan Dymond, fla ma kes primeru sigidor di Jizus “ka ta partisipaba na [géra] pa nada ki ten, sikrê kel-li poi otus algen ta pâpia mal di es, sikrê es podu prézu ô ti mésmu es matadu.” Es ta prifiriba sufri di ki mete na asuntus di mundu. Es éra diferenti di otus algen pamodi es ta viveba di akordu ku prinsípius di Bíblia. Apóstlu Pedru fla kes disiplu di Jizus: ‘Nhos ka ta kontinua ta kóre djuntu ku es na mésmu konportamentu mariadu ki sta kada bês más piór, i pur isu es ta pâpia mal di nhos.’ (1 Pedro 4:4) Un algen ki ta skrebeba stória, ki txoma Will Durant, fla: “Dja ki kes sigidor di Jizus ta viveba di akordu ku konsedjus di Bíblia, kes algen ki tinha un stilu di vida mariadu ka gostaba di es.”

      Kenha ki ka ta faze párti di mundu oji? Un ensiklopédia di Igreja Katólikaa fla: “É un kuza gravi nega bai pa géra.” Un jornal di Suísab fla ma tudu igreja partisipa na kes matansa na Ruanda na anu 1994, “di fóra Tistimunhas di Jeová.”

      Un profesor di liseu staba ta pâpia sobri kes krimi ki kes nazista faze na Europa i el fla ma “ninhun organizason ka mostra ma es ka staba di akordu ku tudu kes mintira, maldadi i injustisa ki fazedu.” Má dipôs ki el faze alguns piskiza, el diskubri ma Tistimunhas di Jeová mante firmi na ses fé sikrê es tratadu di manera kruel.

      I sobri konportamentu di kes ki ta sigi Jizus? Un revista di Igreja Katólikac fla ma ‘maioria di jóvens katóliku di gósi ka ta konkorda ku kel ki Igreja ta inxina sobri mora djuntu sen kaza i faze séksu antis di kazamentu.’ Un xéfi di relijion fla ma “mutu más ki metadi di kes algen ki ta kaza, staba moradu djuntu antis.” Un ensiklopédiad ta fla ma pa Tistimunhas di Jeová “é rei di inportanti sigi kel ki Bíblia ta fla sobri séksu i kazamentu.”

      [Nótas di rodapé]

      a New Catholic Encyclopedia

      b Reformierte Presse

      c U.S. Catholic

      d The New Encyclopædia Britannica

  • ‘Nhos ama kunpanheru’
    Sentinéla — 2012 | 1 di marsu
    • ‘Nhos ama kunpanheru’

      ‘N ta da nhos un mandamentu novu: Pa nhos ama kunpanheru; sima N ama nhos, tanbê nhos ama kunpanheru. Através di kel-li tudu algen ta fika ta sabe ma nhos é nha disiplus: si nhos ten amor pa kunpanheru.’ — JOÃO 13:34, 35.

      Kuzê ki kel-li krê fla? Jizus fla se disiplus pa es ama kunpanheru sima el ama-s. Jizus éra txeu diferenti di maioria di algen di se ténpu. El ka ta fazeba diskriminason di ningen, envês di kel-li el ta mostraba amor pa tudu algen. (João 4:7-10) É pamodi kel amor li ki el uza se ténpu i forsa pa djuda otus algen. (Marcos 6:30-34) I na fin di se vida na Téra, el mostra amor ki ka ten konparason. El fla: ‘Ami é kel bon pastor; kel bon pastor ta da se vida pa ovelhas.’ — João 10:11.

      Modi ki kes primeru algen ki sigi Jizus aplika kel-li? Kes primeru disiplu di Jizus ta txomaba kunpanheru di ‘irmon’ ku ‘irman’. (Filémon 1, 2) Es ta resebeba dretu na kongregason algen di tudu nason, pamodi es ta kriditaba ma ‘ka ten diferénsa entri judeu ku gregu; kel mésmu Sinhor sta riba di tudu algen’. (Romanos 10:11, 12) Dipôs di Pentikósti na anu 33 D.J., kes disiplu na Jiruzalen ‘ta bendeba ses kuza di valor i ses propriadadi, i es ta repartiba kel ki es ganha entri tudu es, di akordu ku nisisidadi di kada un.’ Es faze kel-li asi pa kes algen ki batiza na kes dia pode fikaba na Jiruzalen i kontinua ‘ta sigi i ta presta atenson na kes kuza ki apóstlus ta inxinaba’. (Atos 2:41-45) Pamodi ki es faze kel-li? Un algen ki ta skrebeba stória na ténpu antigu, ki txoma Tertulianu, skrebe kuzê ki otus algen ta flaba sobri kes disiplu di Jizus: “Fórti es ta ama kunpanheru. . . i ti es sta dispostu pa da ses vida pa kunpanheru.”

      Kenha ki ta mostra kel amor li oji? Un livru di stóriaa fla ma “kes algen ki ta fla ma es ta sigi Jizus ta aji ku kunpanheru ku txeu violénsia. Na verdadi, es ta traze más sufrimentu pa kunpanheru di ki kes [algen ki ka ta sigi Jizus] ki maltrata-s.” Un studu ki fazedu na Mérka mostra ma txeu algen, ki ta fla ma es é relijiozu, ta faze diskriminason kóntra algen di otu rasa i maioria di kes algen di kel studu ta fla ma es ta sigi Jizus. Ti kes algen ki é di mésmu relijion, má ki é di país diferenti, ka ten ninhun ligason ku kunpanheru, pur isu es ka ta atxa ma es meste djuda kunpanheru.

      Na anu 2004, dipôs ki kontise kes monti furakon na Flórida duránti uns dôs mês, kel algen ki staba enkaregadu pa da ajuda na kel lugar, krê djobeba si kes ajuda staba ta uzadu dretu. El fla ma ninhun otu organizason ka staba ben organizadu sima Tistimunhas di Jeová, i el fla-s ma el ta daba es kalker kuza ki es mesteba. Na anu 1997, un ekipa di Tistimunhas di Jeová, ki ta djuda na ténpu ki kontise un dizastri, bai pa Repúblika Dimokrátika di Kongu, pa leba ramedi kumida i ropa pa djuda ses irmons i otus algen ki mesteba. Fóra kel-li, Tistimunhas di Jeová na Europa manda-s kuzas ki es mesteba i un milhon di dóla, (ki ta da uns 100 mil kontu).

      [Nóta di rodapé]

      a The History of the Decline and Fall of the Roman Empire (1837)

  • ‘N poi bu nómi ta bira konxedu’
    Sentinéla — 2012 | 1 di marsu
    • ‘N poi bu nómi ta bira konxedu’

      ‘N poi bu nómi ta bira konxedu pa kes ómi ki bu da-m na mundu. . . Dja N faze-s konxe bu nómi i N ta kontinua ta faze-l konxedu’. — JOÃO 17:6, 26.

      Kuzê ki kel-li krê fla? Jizus poi nómi di Deus ta bira konxedu pamodi el uza-l txeu na se trabadju di pregason. Kantu el ta leba un testu na Skrituras, di sertéza sénpri el ta uzaba nómi di Deus. (Lucas 4:16-21) El inxina se sigidoris fla kel-li na orason: ‘Pai, pa bu nómi ser santifikadu.’ — Lucas 11:2.

      Modi ki kes primeru algen ki sigi Jizus aplika kel-li? Apóstlu Pedru fla kes ansion na Jiruzalen ma Deus tra di meiu di nasons ‘un povu pa Se nómi.’ (Atos 15:14) Na ses trabadju di pregason, kes apóstlu i kes otu disiplu ta flaba ma ‘tudu algen ki invoka nómi di Jeová ta ser salvu.’ (Atos 2:21; Romanos 10:13) Alén di kel-li, es uza nómi di Deus kantu es skrebe un párti di Bíblia. Alguns lei di judeus, ki txoma Tosefta, ta fla ma kes algen ki éra kóntra kes disiplu di Jizus, kema kes livru ki es skrebe, sima kes livru di Mateus, Marcos, Lucas i João, sikrê nómi di Deus staba na kes livru li.

      Kenha ki ta uza nómi di Deus oji? Sima intruduson ki sta na un tradusona di Bíblia ta fla: “Pa kes igreja ki ta sigi Jizus é mariadu uza nómi di kel úniku Deus verdaderu, dja ki ka meste distrinsa-l di ninhun otu Deus. Relijion di judeus dexa di uza nómi di Deus mutu antis di Jizus nase.” Pur isu, kel traduson di Bíblia li poi titlu “SINHOR” na lugar di nómi di Deus. Ka dura li, Vatikanu fla kes bispu pa es “ka uza kes kuatu létra di nómi di Deus, YHWHb, na múzikas di igreja i na ses orason.”

      Kenha ki ta uza i ta pâpia di nómi di Deus oji? Kantu Sergey tinha uns 15 anu i el ta moraba na Kirgiston, el odja un filmi ki fla ma nómi di Deus é Jeová. Duránti uns 10 anu dipôs di kel-li, el ka obi nómi di Deus más. Dipôs, kantu el bai pa Mérka, dôs Tistimunha di Jeová vizita-l na se kaza i es mostra-l nómi di Deus na Bíblia. Sergey fika txeu kontenti pamodi el konxe un relijion ki ta uzaba nómi di Deus. É interesanti ki un disionáriuc ta fla ma “Jeová Deus” siginifika “un Deus Grandi i kel úniku Deus ki Tistimunhas di Jeová ta adora.”

      [Nótas di rodapé]

      a Revised Standard Version

      b Na purtugês txeu bês nómi di Deus ta traduzidu pa ‘Jeová’.

      c Webster’s Third New International Dictionary

  • ‘Kes notísia sábi di Reinu ta ben ser pregadu’
    Sentinéla — 2012 | 1 di marsu
    • ‘Kes notísia sábi di Reinu ta ben ser pregadu’

      ‘I kes notísia sábi di Reinu ta ben ser pregadu na mundu interu, pa sirbi di tistimunhu pa tudu nasons, i dipôs fin ta ben.’ — MATEUS 24:14.

      Kuzê ki kel-li krê fla? Un di kes algen ki skrebe kes Ivanjélhu, ki txoma Lukas, fla ma Jizus ‘viaja di un sidadi pa kel otu sidadi i di un zóna pa kel otu zóna, ta prega i ta pâpia sobri notísias sábi di Reinu di Deus.’ (Lucas 8:1) Ti mésmu Jizus fla: ‘N ten ki pâpia di notísias sábi di Reinu di Deus na otus sidadi tanbê, pamodi é pa kel-li ki N mandadu.’ (Lucas 4:43) El manda se disiplus prega notísias sábi na sidadis, na vilas i más tardi el fla-s: ‘Nhos ta ser nhas tistimunha. . .ti na kel lugar más lonji di Téra.’ — Atos 1:8; Lucas 10:1.

      Modi ki kes primeru algen ki sigi Jizus aplika kel-li? Kes disiplu di Jizus kumesa lógu ta faze kuzê ki el manda-s. ‘I tudu dia, na ténplu i di kaza en kaza, es kontinua sen para, ta inxina i ta pâpia di notísias sábi sobri Kristu, Jizus.’ (Atos 5:42) É ka éra sô un grupu spesial di algen ki ta pregaba, tudu algen na kongregason ta pregaba. Un algen ki ta skrebeba stória, ki txoma August Neander, fla ma “Celsus é kel primeru algen ki skrebe kóntra kes disiplu di Jizus i el faze trósa di es, pamodi ti kes algen más sinplis i ki ka tinha txeu skóla, sima kusturerus, sapaterus i kes ki ta trabadjaba ku kuzas di péli, ta pregaba ku zelu.” Un livrua fla kel-li: “[Kes disiplu di Jizus] ta saíba i ta papiaba na tudu lugar i pa tudu algen, na strada, na sidadis, na prasas i na kaza di algen. Ka ta nportaba si es resebedu dretu ô nau. . . Es ta pregaba ti fin di mundu.”

      Kenha ki ta prega notísia sábi oji? Un saserdóti di Igreja Anglikanu, ki txoma David Watson, fla ma “un di kes motivu ki ta poi txeu algen ta perde interesi na kuzas di Deus é pamodi igreja ka sta ta inxina nen prega Palavra di Deus.” Otu livrub fla ma kes algen di Igreja Ivanjéliku, Adiventista i otus relijion “ka ta bai di kaza en kaza.” Má el fla kel-li sobri Tistimunhas di Jeová: “Sénpri es ta bai di kaza en kaza.”

      Un rilatóriuc fla ma “si bu límia nómi di Tistimunhas di Jeová, maioria di algen ta pensa lógu na kes algen ki ta bai prega na ses kaza na mau óra. Trabadju di pregason é rei di inportanti pa Tistimunhas di Jeová.”

      [Kuadru]

      Nton kenha ki ta sigi Jizus di verdadi?

      Di akordu ku kel ki nu odja na kes artigu li ku bazi na Bíblia, kenha ki bu ta atxa ma sta ta sigi Jizus di verdadi? Sikrê gósi ten milharis di relijion ki ta fla ma es ta sigi Jizus, lenbra di kuzê ki Jizus fla: ‘É ka tudu algen ki ta fla-m: “Sinhor, Sinhor”, ki ta entra na Reinu di Séu, má é sô kel ki faze vontadi di nha Pai ki sta na Séu.’ (Mateus 7:21) Si bu atxa kes algen ki ta sigi Jizus di verdadi i bu sigi Jizus djuntu ku es, bu pode resebe kes benson di Reinu di Deus, ki ta dura pa tudu ténpu. Nu ta insentiva-u pa bu pidi Tistimunhas di Jeová, ki é kes algen ki traze-u kel revista li, pa es da-u más informason sobri Reinu di Deus i kes benson ki el ta ben traze. — Lucas 4:43.

      [Nótas di rodapé]

      a The Early Centuries of the Church, di Jean Bernardi

      b Por qué se van los Católicos? di José Luis Pérez Guadalupe

      c Cato Supreme Court Review, 2001-2002 di Jonathan Turley

Publikasons na kabuverdianu (1993 ti 2025)
Sai di bu kónta
Entra ku bu kónta
  • Kabuverdianu
  • Manda pa otu algen
  • Konfigurasons
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Régras di uzu
  • Régras di privasidadi
  • Configurações de Privacidade
  • JW.ORG
  • Entra ku bu kónta
Manda pa otu algen