Naq kiʼawabʼejink li Yos, li xyobʼtesihom wank saʼ tuqtuukilal ut saʼ junajil.

Kʼaʼut naqaj naq tchalq li Xʼawabʼejilal li Yos?

Saʼ xtiklajik, li Jehobʼa li kiyobʼtesink qe, kaʼajwiʼ aʼan chaq li naʼawabʼejink ut naxbʼaanu rikʼin rahok. Joʼkan naq, kixyiibʼ jun li chʼinaʼusil naʼajej choʼq rehebʼ li poyanam saʼ Edén, bʼarwiʼ wank naabʼal li tzakahemq. Kixkʼe ajwiʼ rehebʼ jun chaabʼil kʼanjel (Génesis 1:28, 29; 2:8, 15). Ebʼ li qas qiitzʼin toj wankebʼ raj saʼ tuqtuukilal wi keʼxkanabʼ raj naq li Jehobʼa t-awabʼejinq rehebʼ.

Laj Adán naxchap li ru li cheʼ li nakʼeheʼk re xbʼaan li xʼEva — Laj Adán ut li xʼEva inkʼaʼ keʼraj naq li Yos t-awabʼejinq rehebʼ.

Li Santil Hu naxye naq jun li ánjel kixqʼet ribʼ, li nakʼabʼaʼiik choʼq laj Tza malaj li maaʼus, kixye naq li Yos moko wank ta xkʼulubʼ chi awabʼejink. Rikʼin li kixye, kixkʼut naq sahaqebʼ saʼ xchʼool li poyanam wi li Yos inkʼaʼ t-awabʼejinq rehebʼ. Abʼan, laj Adán ut li xʼEva, li xbʼeen winq ut ixq, keʼxkʼam re rikʼin laj Tza ut keʼxqʼet ribʼ chiru li Yos (Génesis 3:1-6; Apocalipsis 12:9).

Naq laj Adán ut li xʼEva keʼxqʼet ribʼ chiru li Jehobʼa ut inkʼaʼ keʼxkʼulubʼa joʼ Awabʼej, keʼisiik saʼ li chʼinaʼusil naʼajej arin saʼ Ruuchichʼochʼ ut keʼxtzʼeq li junelik yuʼam bʼarwiʼ inkʼaʼ raj teʼyajerq (Génesis 3:17-19). Li xbʼaanuhomebʼ kixkʼe ajwiʼ saʼ chʼaʼajkilal ebʼ li ralal xkʼajol. Naq kimaakobʼk laj Adán, li Santil Hu naxye naq «kiʼok chaq li maak saʼ ruuchichʼochʼ, ut xbʼaan li maak kichalk li kamk» (Romanos 5:12). Jun chik li chʼaʼajkilal li kixkʼam chaq li maak aʼan naq ebʼ li winq yookebʼ «xrahobʼtesinkil ebʼ li ras riitzʼin» (Eclesiastés 8:9). Naq ebʼ li qas qiitzʼin nekeʼxjolomi ribʼ xjunes, yalaq bʼar wank li chʼaʼajkilal.

KIʼOK CHI AWABʼEJINK LI WINQ

Qʼetqʼet laj Nemrod. Chirix yookebʼ chi kabʼlak — Laj Nemrod kixqʼet ribʼ chiru li Jehobʼa.

Li Santil Hu naxye naq laj Nemrod aʼan li xbʼeen winq li kiʼawabʼejink, ut kixqʼet ribʼ chiru li Xʼawabʼejilal li Yos. Chalen chaq aʼan, naabʼalebʼ li awabʼej kaw nekeʼtaqlank. Joʼkan naq, oxibʼ mil chihabʼ tana anaqwan li awabʼej Salomón kixtzʼiibʼa: «Xinkʼe reetal naq naabʼalebʼ nekeʼrahobʼtesiik saʼ ruuchichʼochʼ, ut ebʼ laj rahobʼtesinel aʼanebʼ li wankebʼ xwankil. Ebʼ li rahobʼtesinbʼilebʼ yookebʼ chi yaabʼak» (Eclesiastés 4:1).

Saʼebʼ li qakutan, joʼkan ajwiʼ nekeʼawabʼejink li winq. Jun li esil li kixkʼe li Naciones Unidas saʼ 2009 kixye naq naabʼalebʼ chik li qas qiitzʼin nekeʼxkʼoxla naq li xʼawabʼejilal li winq aʼan «jun rehebʼ li nakʼamok chaq re li rahilal».

XWULAK XHOONALIL RE NAQ TJALAAQ CHIXJUNIL

Naʼajmank ebʼ li chaabʼil awabʼej ut jun chaabʼil awabʼejilal. Ut aʼin tzʼaqal li kixyeechiʼi qe laj Yobʼtesinel.

Ebʼ li jalan jalanq chi eetalil naxkʼut li naxkʼam chaq li xʼawabʼejilal li winq: 1) jun li naʼbʼej re Asia chunchu chi re li bʼe rikʼin li xyum li yook chi yaabʼak; 2) jun li yaj li cheek chik wank saʼ bʼanlebʼaal; 3) wiibʼ oxibʼ laj puubʼ wankebʼ saʼ li yalok u; 4) jun tuubʼ li qas qiitzʼin kʼajoʼ xjosqʼilebʼ ut wankebʼ xhu saʼ ruqʼ; 5) jun li naʼbʼej ut li rixqaʼal nekeʼwulak saʼ rochoch ut nekeʼxkʼe reetal naq jorol li xlemul li okebʼaal; 6) wiibʼ oxibʼ li ochoch re kʼanjelak yook chi elk sibʼ saʼ xbʼeen ut wiibʼ oxibʼ li xkʼaamal li kaxlan xam — Li nekeʼxyal xqʼe chi awabʼejink inkʼaʼ ajwiʼ nekeʼruuk xtuqubʼankil ru li chʼaʼajkilal.

Li Yos kixxaqabʼ li Xʼawabʼejilal li tkanaaq choʼq reqaj chixjunil li xʼawabʼejilal li winq, «ut aʼan wanq xwankil chi junelik» (Daniel 2:44). Aʼin li Awabʼejilal li nekeʼxtzʼaama saʼebʼ li xtij chi miyon li poyanam (Mateo 6:9, 10). Abʼan li Yos moko aʼanaq ta li Awabʼej saʼ li Awabʼejilal aʼin, kixxaqabʼ bʼan jun li winq li kikʼulunk saʼ Ruuchichʼochʼ. Ani tawiʼ aʼan?