CHANRU NAQOKSI LI TENQʼ TUMIN
Naqatenqʼahebʼ li nekeʼxkʼul jun li nimla rahilal
1 RE FEBRERO 2021
Chiru li chihabʼ 2020, kiwank naabʼal li nimla rahilal ut xtiklaak li nimla yajel COVID-19. Kʼaru keʼxbʼaanu ebʼ laj testiiw re li Jehobʼa re xtenqʼankilebʼ li keʼxkʼul li rahilal aʼin?
Saʼ li qakʼanjel chiru li chihabʼ 2020,a li chʼuut li naril li chaqʼrabʼ ut li rahilal re li Nekeʼjolomink re Xmolam li Jehobʼa kixkʼulubʼa naq t-oksimanq 28 miyon re dólarb re tenqʼank. Li tumin aʼin kiʼoksimank re xtenqʼankilebʼ li hermaan, xbʼaan naq numenaq 200 ebʼ li nimla rahilal joʼ li nimla yajel COVID-19, ebʼ li kaqsut-iqʼ, ebʼ li bʼutʼihaʼ saʼ África, xmaakʼaʼil li tzakahemq aran Venezuela ut xmaakʼaʼil li haʼ aran Zimbabue. Li tenqʼ tumin li xkʼemank kiʼoksimank re tzekemq, haʼ, ochochnal, tʼikr ut bʼan. Joʼkan ajwiʼ kiʼoksimank re xloqʼbʼal li kʼaʼaq re ru re saabʼesink, re xyiibʼankil li napoʼeʼk ut re xkabʼlankil ebʼ li ninqi ochoch. Qilaq wiibʼ oxibʼ li eetalil chirix li xbʼaanumank chaq.
COVID-19. Saʼ chixjunil li ruuchichʼochʼ, li yajel aʼin yook xkʼebʼal saʼ xchʼaʼajkilal ebʼ li hermaan saʼ xjunxaqalilebʼ, xkʼaʼuxebʼ ut rikʼin xtuminebʼ. Joʼkan naq kixaqabʼamank numenaq 800 ebʼ li chʼuut re tenqʼank. Ebʼ li chʼuut aʼin, nekeʼril li naʼajmank ut nekeʼxye re li chʼuut li naril li chaqʼrabʼ ut li rahilal re naq ebʼ aʼan chik teʼxtzʼil rix chanru teʼxtaqla li tenqʼ.
Chiru li chihabʼ, ebʼ li chʼuut re tenqʼank xeʼxbʼaanu li naʼajmank re naq ebʼ li hermaan teʼwanq xtzekemq, xhaʼ, li kʼaʼaq re ru re saabʼesink ut bʼan. Ut saʼ junjunq li teep, xeʼxtenqʼa ajwiʼ ebʼ li cheekel winq re naq ebʼ li hermaan teʼxkʼul li tenqʼ li taqlanbʼil xbʼaan li awabʼej.
Ebʼ li maawaʼebʼ aj Testiiw xeʼxkʼe reetal chanru nokookʼanjelak re tenqʼank naq nawank jun li rahilal. Jun eetalil, laj Field Simwinga, li najolomink rehebʼ li polisiiy aran Nakonde (Zambia), kixye rehebʼ li hermaan: «Naqekʼa naq wank qakʼas eerikʼin saʼ xkʼabʼaʼ naq saʼ junpaat xeetenqʼa ebʼ li junkabʼal li xeʼxkʼul li rahilal».
Moko naabʼal ta chik li tzekemq Angola. Saʼ xkʼabʼaʼ li COVID-19 moko kʼiik ta chik li tzekemq aran Angola, joʼkan naq kiterqʼuuk xtzʼaq chixjunil. Ut kichʼaʼajkoʼk chiruhebʼ li hermaan xloqʼbʼal xtzekemqebʼ.
Brasil naxtaqla ebʼ li karton chi tzekemq saʼ Angola.
Joʼkan naq kipatzʼmank re li qamolam re Brasil naq tixtaqla li tzekemq rehebʼ li hermaan re Angola. Re roksinkil chiʼus li tenqʼ tumin ebʼ li hermaan keʼxtzʼil rix chanru xloqʼbʼal ut xtaqlankil li tzekemq, joʼkan naq naabʼal xeʼxloqʼ. Re xloqʼbʼal ut xtaqlankil xsachmank 22 dólar, saʼ li junjunq chi karton wank arros, kenqʼ ut aseeyt li kachʼin ma 20 kilos (44 liibʼr) raalal. Ak xtaqlamank 33,544 ebʼ li karton chi tzekemq, maare tana 6,540 quintal. Chixjunil aʼin, rikʼin jalan chik kiʼoksimank re xkʼebʼal xtzekemq numenaq 50,000 chi poyanam.
Chanru nekeʼrekʼa ribʼ ebʼ li qahermaan? Laj Alexandre, li wank saʼ jun kʼalebʼaal re Angola, naxye: «Kutan saqenk chiwu naq li Jehobʼa nikinxra, naq moko wankin ta injunes ut oxloqʼink chiru li xmolam li Jehobʼa». Li xMariza, jun li naʼbʼej li wank xjunes, naxye: «Li Jehobʼa xrabʼi lintij. Kʼajoʼ ninbʼanyoxi chiru li Jehobʼa ut li xmolam».
Ebʼ li hermaan re Angola kʼajoʼ nekeʼxbʼanyoxi li tenqʼ li keʼxkʼul.
Maakʼaʼ li haʼ aran Zimbabue. Chiru li chihabʼ 2020, kimaakʼaʼo li haʼ aran Zimbabue, li kixbʼaanu naq chi miyon ebʼ li poyanam kachʼin chik ma teʼkamq xbʼaan li xtzʼokajik. Ut chi mil ebʼ li qahermaan moko natzʼaqlok ta chiruhebʼ li xtzekemqebʼ.
Kixaqabʼamank oobʼ li chʼuut re tenqʼank re xtaqlankilebʼ li tzekemq rehebʼ li hermaan. Chi siʼeent ebʼ li hermaan xeʼtenqʼank re xlanbʼal li tzekemq, xtaqsinkil saʼebʼ li bʼelebʼaal chʼiichʼ malaj xeʼxtoʼoni ebʼ li xbʼelebʼaal chʼiichʼ.c Chiru li chihabʼ 2020, kisachmank 691,561 dólar re xkʼebʼal xtzekemqebʼ numenaq 22,700 chi poyanam.
Ebʼ li hermaan re Zimbabue nekeʼxkʼul li tzekemq naq toj maajiʼ natiklaak li nimla yajel.
Junjunq ebʼ li qahermaan, ak xeʼosoʼk li xtzekemqebʼ naq kiwulak li tenqʼ. Tojaʼ naq ebʼ li hermaan keʼok xbʼanyoxinkil chiru li Jehobʼa ut wankebʼ keʼok xkʼebʼal xloqʼal rikʼin bʼichank.
Saʼ jun li naʼajej, wiibʼ ebʼ li hermaan malkaʼan xkohebʼ saʼ jun li chʼutam bʼarwiʼ teʼaatinaq chirix jun li tenqʼ li tixkʼe jun li molam li moko nachalk ta rikʼin li awabʼej (ONG). Abʼanan, xeʼok chi aatinak chirix ebʼ li awabʼej ut ebʼ li hermaan xeʼxkʼoxla naq moko teʼxkʼulubʼa ta li naʼlebʼ li yookebʼ xyeebʼal chirix xkʼulbʼal li tenqʼ. Naq yookebʼ chi elk aran, xeʼok retzʼunkilebʼ ut keʼxye rehebʼ: «Moqon mexchalk xpatzʼbʼal eetenqʼ». Abʼanan, wiibʼ xamaan xnumik aʼin, keʼwulak ebʼ li hermaan saʼ li naʼajej aʼan re xkʼebʼal xtzekemq ebʼ li hermaan aʼin... kiwulak li tenqʼ aʼin naq toj maajiʼ nawulak li tenqʼ li kixyeechiʼi li molam li moko nachalk ta rikʼin li awabʼej.
Li xPrisca naxye: «Li Jehobʼa maajunwa naxtzʼeqtaanahebʼ li xmoos».
Rikʼin li qakʼanjel re tenqʼank aran Zimbabue, kikʼemank jun chaabʼil esil. Qilaq li kixkʼul li xPrisca, li wank saʼ jun li kʼalebʼaal. Usta maakʼaʼ li haʼ, li xPrisca naxik chi puktesink saʼ li kutan miércoles ut viernes, joʼkan ajwiʼ saʼ xqʼehil naq nekeʼxkʼanjela li chʼochʼ. Ebʼ li rechkabʼal nekeʼretzʼu ut nekeʼxye re: «Teʼkamq laajunkabʼal xbʼaan li tzʼokajik, xbʼaan naq junes puktesink nakaabʼaanu». Abʼan li xPrisca naxsumehebʼ: «Li Jehobʼa maajunwa naxtzʼeqtaanahebʼ li xmoos». Moqon li qamolam kixtaqla li xtzekemq. Junjunq rehebʼ li rechkabʼal keʼxsach xchʼool ut keʼxye re: «Li Yos maajunwa xatxkanabʼ, naqaj xnawbʼal xkomon chirix». Anaqwan wuqubʼ ebʼ li rechkabʼal nekeʼrabʼi li chʼutam saʼ raay.
Naq yook chi nachʼok li rosoʼjik, tqanumsi xkomon ebʼ li nimla rahilal (Mateo 24:3, 7). Kʼajoʼ naqabʼanyoxi leechaabʼilal ut li tenqʼ tumin li nekeebʼaanu rikʼin ebʼ li naʼlebʼ li wank saʼ donate.jw.org. T-oksimanq re xtenqʼankilebʼ ut xkʼebʼal li naʼajmank chiruhebʼ li hermaan li yookebʼ xnumsinkil li rahilal.
a Li qakʼanjel chiru li chihabʼ 2020 natiklaak chiru li po septiembre 2019 ut naraqeʼk chiru li po agosto 2020.
b Li dólar li naʼaatinak wiʼ li hu aʼin, aʼan dólar re Estados Unidos.
c Xbʼaan li chaqʼrabʼ li xeʼxxaqabʼ xbʼaan li COVID-19 ebʼ li hermaan xeʼxpatzʼ xleseens re xjekʼinkil li tzekemq. Xeʼxbʼaanu chixjunil li nekeʼruuk re naq inkʼaʼ teʼxchap li yajel.