Maakanabʼ naq junaq li naʼlebʼ tixram chaawu naq tkubʼeeq aahaʼ

1. Kʼaru xyaalal wank re naq tkubʼeeq qahaʼ?

MA NAKAARA li Jehobʼa li kixkʼe aawe chixjunil li chaabʼilal joʼ li yuʼam? Naqakʼutbʼesi naq naqara li Jehobʼa naq naqaqʼaxtesi li qayuʼam chiru ut nakubʼeek qahaʼ. Naq naqabʼaanu aʼin nokooʼokenk saʼ li xjunkabʼal li Jehobʼa. Saʼ xkʼabʼaʼ naq reho li Jehobʼa aʼan nokooxbʼeresi ut nokooril (Sal. 73:24; Is. 43:​1, 2). Joʼkan ajwiʼ, saʼ xkʼabʼaʼ naq xqaqʼaxtesi li qayuʼam chiru ut xkubʼeek qahaʼ, tooruuq wank chi junelik (1 Ped. 3:21).

2. Kʼaru tqil saʼ li tzolom aʼin?

² Maare wank junaq li naʼlebʼ li yook xrambʼal chaawu re naq tkubʼeeq aahaʼ, abʼan michʼinaak laachʼool. Chi miyon li kristiʼaan joʼ laaʼat ak xeʼxjal chanru nekeʼnaʼlebʼak ut nekeʼkʼoxlak re naq teʼkubʼeeq xhaʼ ut anaqwan yookebʼ chi kʼanjelak chiru li Jehobʼa chi sahebʼ saʼ xchʼool. Saʼ li tzolom aʼin tooʼaatinaq chirix wiibʼ oxibʼ li kristiʼaan li xeʼwank saʼ najter qʼe kutan li xeʼkubʼeek xhaʼ. Tqil kʼaru chʼaʼajkilal xeʼxnumsi ut kʼaru kitenqʼank rehebʼ re xqʼaxbʼal ru. Joʼkan ajwiʼ tqil kʼaru naqatzol rikʼinebʼ.

EBʼ LAJ SAMARIA XEʼKUBʼEEK XHAʼ

3. Kʼaru chʼaʼajkilal xeʼxnumsi wiibʼ oxibʼ laj Samaria re naq teʼkubʼeeq xhaʼ?

³ Saʼ xkutankil li Jesús, ebʼ laj Samaria aʼan jun chʼuut li kristiʼaan li wankebʼ aran Siquem ut Samaria, saʼ xteepal Judea. Aʼanebʼ nekeʼxpaabʼ naq kaʼajwiʼ li hu Génesis toj Deuteronomio ut maare li hu Josué chalenaq rikʼin li Yos, joʼkan naq tento naq teʼxnaw chiʼus li naxye li Santil Hu re naq teʼkubʼeeq xhaʼ. Abʼanan nekeʼxnaw li xyeechiʼom li Yos li natawmank saʼ Deuteronomio 18:​18, 19, joʼkan naq nekeʼxnaw naq tchalq li Mesiiy (Juan 4:25). Re naq teʼkubʼeeq xhaʼ tento teʼxkʼulubʼa naq li Jesús aʼan li Mesiiy ut «naabʼalebʼ laj Samaria» xeʼxbʼaanu aʼin (Juan 4:39). Joʼkan ajwiʼ, li xkʼihalilebʼ laj paabʼanel ebʼ aj judiiy ut xbʼaan aʼin maare ebʼ laj Samaria xeʼxjal li nekeʼxkʼoxla chirixebʼ laj judiiy (Luc. 9:​52-54).

4. Joʼ naxye Hechos 8:​5, 6, 14, kʼaru keʼxbʼaanu wiibʼ oxibʼ laj Samaria naq laj Felipe kixkʼe chi naweʼk li esil?

⁴ Kʼaru kitenqʼank rehebʼ laj Samaria re naq teʼkubʼeeq xhaʼ? Naq laj Felipe kixkʼe chi naweʼk «resil li Kriist» wankebʼ xeʼxkʼulubʼa li «raatin li Yos» (yaabʼasi Hechos 8:​5, 6, 14). Usta laj Felipe aj judiiy, naabʼalebʼ laj Samaria xeʼrabʼi li kixye. Maare xeʼxjultika wiibʼ oxibʼ li raqal re li Santil Hu li naxye naq li Yos inkʼaʼ nasikʼok u (Deut. 10:​17-19). Aʼ yaal li kikʼulmank, xeʼxkeʼ xchʼool «chi rabʼinkil li naxye laj Felipe» chirix li Kriist ut xeʼxkʼulubʼa naq li Yos kitaqlank chaq re laj Felipe xbʼaan naq kixbʼaanu naabʼal li sachbʼachʼoolej joʼ xkʼirtasinkilebʼ li yaj ut isink maaʼus aj musiqʼej (Hech. 8:7).

5. Kʼaru nakaatzol rikʼinebʼ laj Samaria?

⁵ Maare ebʼ laj Samaria inkʼaʼ raj xeʼxkʼulubʼa li kixye laj Felipe saʼ xkʼabʼaʼ naq aʼan aj judiiy ut maajunwa rabʼihomebʼ li yook xyeebʼal. Abʼan moko joʼkan ta xeʼnaʼlebʼak. Saʼ junpaat xeʼkubʼeek xhaʼ naq xeʼchʼolaak chiru naq laj Felipe yook xyeebʼal li yaal. Saʼ Hechos 8:12 naxye: «Naq laj Felipe kixkʼe chi naweʼk li chaabʼil esil chirix li Xʼawabʼejilal li Yos ut chirix li xkʼabʼaʼ li Jesukriist xeʼxpaabʼ re. Joʼkan naq xeʼkubʼeek xhaʼ joʼ winq joʼ ixq». Ut laaʼat, ma chʼolchʼo chaawu naq li Raatin li Yos aʼan li yaal? Ma chʼolchʼo chaawu naq ebʼ laj testiiw re li Jehobʼa inkʼaʼ nekeʼsikʼok u naq nekeʼrahok, joʼ kixye li Jesús naq teʼxbʼaanu ebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel? (Juan 13:35). Joʼkan bʼiʼ, maakanabʼ naq wank kʼaru tixram chaawu re naq tkubʼeeq aahaʼ. Wi joʼkan taabʼaanu, li Jehobʼa tatrosobʼtesi.

6. Kʼaru naxkʼut chaawu li kixbʼaanu laj Ruben?

⁶ Laj Ruben li wank Alemania, kikʼiik saʼ jun li junkabʼal aj testiiw re li Jehobʼa, abʼan naq saaj chaq xwiibʼank xchʼool chirix li Yos. Kʼaru kitenqʼank re, re naq inkʼaʼ chik twiibʼanq xchʼool? Kixkʼe reetal naq moko naabʼal ta naxnaw chirix li Yos, joʼkan naq wank kʼaru kixbʼaanu. Aʼan naxye: «Xwoksi li hoonal re tzolok saʼ junesal re xkawresinkil wibʼ, naabʼal sut xintzol li naʼlebʼ ma chixjunil kiyoʼlaak xjunes». Joʼkan ajwiʼ kixyaabʼasi li tasal hu ¿Existe un Creador que se interese por nosotros? Li tasal hu aʼin kitenqʼank re re xkawresinkil li xpaabʼal chirix li Yos. Laj Ruben naxye: «Xinkʼoxla: “Tzʼaqal yaal peʼ naq yoʼyo li Jehobʼa!”». Joʼkan ajwiʼ, laj Ruben kirulaʼani li nimla molam ut sachso xchʼool xkanaak chi rilbʼal li junajil li wank saʼ xyanqebʼ laj kʼanjel chiru li Yos. Naq kisutqʼiik Alemania, xkubʼeek xhaʼ naq wank wuqlaju chihabʼ re. Joʼkan naq wi nawiibʼank aachʼool sikʼ aatenqʼ saʼ li qatasal hu. Li tzʼaqal nawom truuq xbʼaanunkil naq inkʼaʼ chik twiibʼanq aachʼool (Efes. 4:​13, 14). Naq taawabʼi resil chirix li rahok ut li junajil li wank saʼ xtenamit li Jehobʼa saʼ chixjunil li ruuchichʼochʼ ut taawil aʼin saʼ laachʼuut, tkʼiiq laarahom chirixebʼ li hermaan.

LAJ SAULO RE TARSO KIKUBʼEEK XHAʼ

7. Kʼaru naʼlebʼ tento kixjal laj Saulo?

⁷ Qatzʼilaq rix li eetalil chirix laj Saulo re Tarso, jun laj judiiy li tzolbʼil chiʼus ut wank xwankil saʼ xyanqebʼ laj judiiy (Gál. 1:​13, 14; Filip. 3:5). Saʼebʼ chaq li kutan aʼan ebʼ laj judiiy nekeʼxkʼoxla naq ebʼ laj paabʼanel xeʼxtzʼeqtaana li Jehobʼa. Joʼkan naq laj Saulo naxrahobʼtesihebʼ. Naq naxbʼaanu aʼin naxkʼoxla naq yook xbʼaanunkil li rajom li Yos (Hech. 8:3; 9:​1, 2; 26:​9-11). Chʼolchʼo chiru naq trahobʼtesiiq wi tixpaabʼ li Jesús ut tkubʼeeq xhaʼ.

8. a) Kʼaru kitenqʼank re laj Saulo re naq tkubʼeeq xhaʼ? b) Joʼ naxye Hechos 22:​12-16, kʼaru kixbʼaanu laj Ananías re xtenqʼankil laj Saulo? (Chaawil li jalam u).

⁸ Kʼaru kitenqʼank re laj Saulo re naq tkubʼeeq xhaʼ? Naq li Jesús wank chaq saʼ choxa ut kiraatina laj Saulo, jun li saqenk kimutzʼobʼresink re (Hech. 9:​3-9). Chiru oxibʼ kutan inkʼaʼ kiwaʼak ut kixnaʼlebʼa rix li kikʼulmank. Aʼin kitenqʼank re, re naq tchʼolaaq chiru naq li Jesús aʼan li Mesiiy ut naq li nekeʼtaqenk re aʼanebʼ li tzʼaqal aj paabʼanel. Maare inkʼaʼ sa kirekʼa ribʼ xbʼaan naq kiʼokenk re naq tkamsiiq laj Esteban (Hech. 22:20). Oxibʼ kutan chik chirix aʼin laj Ananías kirulaʼani laj Saulo, kiraatina saʼ tuulanil, kixbʼaanu naq t-iloq wiʼ chik ut kixwaklesi xchʼool re naq tkubʼeeq xhaʼ (yaabʼasi Hechos 22:​12-16). Laj Saulo chi anchal xchʼool kixkʼulubʼa li tenqʼ li kikʼeheʼk re ut kikubʼeek xhaʼ (Hech. 9:​17, 18).

9. Kʼaru naxkʼut chiqu li xʼeetalil laj Saulo?

⁹ Li xʼeetalil laj Saulo naxkʼut chiqu naabʼal li naʼlebʼ. Kiruuk raj xkanabʼankil naq li qʼetqʼetil tramoq chiru naq tkubʼeeq xhaʼ. Abʼan moko kixkanabʼ ta naq aʼin tkʼulmanq. Naq kixtaw ru li yaal chirix li Kriist, kixkubʼsi ribʼ ut kixjal xnaʼlebʼ (Hech. 26:​14, 19). Kiʼok joʼ aj paabʼanel usta naxnaw naq trahobʼtesiiq (Hech. 9:​15, 16; 20:​22, 23). Naq kikubʼeek xhaʼ junelik kixkʼojobʼ xchʼool rikʼin li Jehobʼa naq kixnumsi li rahobʼtesiik (2 Cor. 4:​7-10). Naq tkubʼeeq aahaʼ taakʼul ajwiʼ li rahobʼtesiik, abʼan moko wanqat ta aajunes. Li Jehobʼa ut li Jesús tateʼxtenqʼa (Filip. 4:13).

10. Kʼaru rusilal tatruuq xtawbʼal rikʼin li kixkʼul li xʼAnna?

¹⁰ Qilaq jun eetalil. Li xʼAnna wank Europa del Este. Naq li xnaʼ kikubʼeek xhaʼ li xyuwaʼ li xʼAnna kixkʼe xleseens re naq t-oq xtzolbʼal li Santil Hu naq wank bʼeleebʼ chihabʼ re. Abʼanan, li xjunkabʼal inkʼaʼ nekeʼxkʼulubʼa naq naxtzol li Santil Hu, joʼkan naq xikʼ nekeʼril xbʼaan naq nekeʼxkʼoxla naq moko us ta naq junaq tixjal li xpaabʼal. Naq li xʼAnna wank kabʼlaju chihabʼ re kixye re li xyuwaʼ naq traj naq tkubʼeeq xhaʼ. Joʼkan naq li xyuwaʼ kixpatzʼ re ma naʼalaak saʼ xchʼool malaj yal yookebʼ xminbʼal ru. Li xʼAnna kixye: «Ninra li Jehobʼa». Joʼkan naq li xyuwaʼ kixkʼulubʼa naq tkubʼeeq xhaʼ. Naq ak xkubʼeek xhaʼ li xʼAnna, li xjunkabʼal junelik nekeʼxseʼe ut xikʼ nekeʼril. Jun rehebʼ li xkomon kixye re: «Jwal us raj naq laaʼat tatmayibʼq ut taamux aawibʼ chiru wank joʼ aj testiiw re li Jehobʼa». Chanru kixkuy xnumsinkil chixjunil aʼin? Li xʼAnna naxye: «Li Jehobʼa kixkʼe inmetzʼew ut linnaʼ linyuwaʼ junelik xineʼxtenqʼa». Li xʼAnna kixtzʼiibʼa saʼ jun li hu joqʼe kitenqʼaak xbʼaan li Jehobʼa ut rajlal naxjultika. Wi nakatxuwak, wi tateʼxrahobʼtesi malaj xikʼ tateʼril jultika naq li Jehobʼa junelik tatxtenqʼa (Heb. 13:6).

LAJ CORNELIO KIKUBʼEEK XHAʼ

11. Kʼaru raj kiramok chiru laj Cornelio naq tkubʼeeq xhaʼ?

¹¹ Jun chik eetalil aʼan laj Cornelio. Aʼan nataqlank saʼ xbʼeen jun siʼeent aj puubʼ re Roma (Hech. 10:1). Joʼkan naq maare nawbʼil ru saʼ li teep ut saʼ xyanqebʼ laj puubʼ. Li Santil Hu naxye naq laj Cornelio «naxtenqʼahebʼ li wankebʼ saʼ rajbʼal ru» (Hech. 10:2). Li Jehobʼa kixtaqla li apóstol Pedro re naq tixye re laj Cornelio li chaabʼil esil. Chanru kinaʼlebʼak laj Cornelio? Ma kixkanabʼ naq li xwankil tixram chiru naq tkubʼeeq xhaʼ?

12. Kʼaru kitenqʼank re laj Cornelio re naq tkubʼeeq xhaʼ?

¹² Kʼaru kitenqʼank re laj Cornelio re naq tkubʼeeq xhaʼ? Li Santil Hu naxye naq «li winq aʼin joʼ ajwiʼ li wankebʼ saʼ rochoch nekeʼxloqʼoni li Yos» ut «wulaj wulaj natijok chiru li Yos» (Hech. 10:2). Naq laj Pedro kixye re li chaabʼil esil, laj Cornelio rochbʼeen li xjunkabʼal xeʼok xpaabʼankil li Kriist ut xeʼkubʼeek xhaʼ (Hech. 10:​47, 48). Chʼolchʼo naq laj Cornelio naabʼal kixjal saʼ li xyuʼam re naq tixloqʼoni ru li Jehobʼa rochbʼeen li xjunkabʼal (Jos. 24:15; Hech. 10:​24, 33).

13. Kʼaru nakaatzol rikʼin laj Cornelio?

¹³ Joʼ laj Saulo, laj Cornelio wank ajwiʼ chaq xwankil. Aʼin kiruuk raj xrambʼal chiru naq t-oq joʼ aj paabʼanel. Abʼan moko kixkanabʼ ta naq aʼin tkʼulmanq. Ut laaʼat, ma wank kʼaru tento taajal re naq tkubʼeeq aahaʼ? Wi joʼkan, li Jehobʼa tatxtenqʼa ut tatrosobʼtesi xbʼaan naq yookat xyuʼaminkil li naʼlebʼ li wank saʼ li Santil Hu.

14. Chanru nakatxtenqʼa li kixbʼaanu laj Tsuyoshi?

¹⁴ Laj Tsuyoshi, li wank Japón, tento kixjal wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ saʼ li xkʼanjel re naq tkubʼeeq xhaʼ. Aʼan naxtenqʼa chaq li najolomink re li tzolebʼaal Ikenobo, li nekeʼxyiibʼ li uutzʼuʼuj choʼq re li muquk. Li winq aʼin naxyiibʼ li uutzʼuʼuj choʼq rehebʼ laj budista naq nekeʼkamk ut naxbʼaanu wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ li chalenaq saʼ li bʼalaqʼil paabʼal. Naq li winq aʼin inkʼaʼ naru chi wulak, laj Tsuyoshi naxik choʼq reqaj ut naxbʼaanu aʼin. Abʼanan, naq laj Tsuyoshi xnaw li yaal chirix li kamk, kixkʼe reetal naq inkʼaʼ naru tkubʼeeq xhaʼ wi toj naʼokenk saʼ li bʼalaqʼil paabʼal (2 Cor. 6:​15, 16). Joʼkan naq laj Tsuyoshi kixye re li winq aʼin naq inkʼaʼ chik tixbʼaanu ebʼ li naʼlebʼ aʼin. Kʼaru kikʼulmank? Laj Tsuyoshi kiruuk kanaak rikʼin li xkʼanjel ut inkʼaʼ chik kitzʼaqonk saʼ li bʼalaqʼil paabʼal. Laj Tsuyoshi kikubʼeek xhaʼ kachʼin chik ma jun chihabʼ naq xtikibʼ xtzolbʼal li Santil Hu.a Wi aajel ru naq taajal wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ saʼ laakʼanjel re xsahobʼresinkil xchʼool li Jehobʼa, chʼolchʼooq chaawu naq aʼan tixkʼe aawe li naʼajmank chaawu ut choʼq re laajunkabʼal (Sal. 127:2; Mat. 6:33).

EBʼ LAJ CORINTO XEʼKUBʼEEK XHAʼ

15. Kʼaru kiruuk raj xrambʼal chiruhebʼ laj Corinto re naq teʼkubʼeeq xhaʼ?

¹⁵ Ebʼ li kristiʼaan re Corinto nawbʼilebʼ ru xbʼaan naq nekeʼxik xchʼool chi xsikʼbʼal li bʼihomal ut chirix li muxuk ibʼ. Nekeʼxbʼaanu ebʼ li naʼlebʼ li naxqʼet li xchaqʼrabʼ li Jehobʼa, joʼkan naq jwal chʼaʼaj naq junaq tixkʼulubʼa li yaal. Abʼan naq li apóstol Pablo kixkʼe chi naweʼk li chaabʼil esil chirix li Kriist, «naabʼal rehebʼ laj Corinto li xeʼrabʼi li chaabʼil esil xeʼok chi paabʼank ut xeʼkubʼeek xhaʼ» (Hech. 18:​7-11). Saʼ jun li moy u, li Qaawaʼ Jesukriist kixye re laj Pablo: «Wank naabʼal li qas qiitzʼin saʼ li tenamit aʼin li tpaabʼanq we». Joʼkan naq laj Pablo kikanaak chi xkʼebʼal chi naweʼk li chaabʼil esil aran kachʼin chik ma wiibʼ chihabʼ.

16. Kʼaru kitenqʼank rehebʼ laj Corinto re naq teʼkubʼeeq xhaʼ? (2 Corintios 10:​4, 5).

¹⁶ Kʼaru kitenqʼank rehebʼ laj Corinto re naq teʼkubʼeeq xhaʼ? (Yaabʼasi 2 Corintios 10:​4, 5). Li Yos kiroksi li Raatin ut li xsantil musiqʼej re xtenqʼankilebʼ chi xjalbʼal li xnaʼlebʼ (Heb. 4:12). Ebʼ laj Corinto, li xeʼxkʼulubʼa li chaabʼil esil xeʼxtzʼeqtaana li kalaak, li elqʼak ut li naʼlebʼ li nekeʼxbʼaanu ebʼ li ixqiwinq (1 Cor. 6:​9-11).b

17. Kʼaru naxkʼut chaawu li xeʼxbʼaanu ebʼ laj Corinto?

¹⁷ Ebʼ laj Corinto tento xeʼxjal naabʼal saʼ li xyuʼam re naq teʼkubʼeeq xhaʼ, abʼan moko xeʼxkʼoxla ta naq inkʼaʼ teʼruuq xbʼaanunkil. Xeʼxyal bʼan xqʼe chi xbʼaanunkil li naʼlebʼ li tkʼamoq rehebʼ saʼ li junelik yuʼam (Mat. 7:​13, 14). Ut laaʼat, ma yookat xyalbʼal aaqʼe chi xkanabʼankil junaq li yibʼru aj naʼlebʼ? Michʼinaak aachʼool! Tzʼaama re li Jehobʼa naq tixkʼe li xsantil musiqʼej li tatxtenqʼa chi xtzʼeqtaanankil junaq li aaleek.

18. Chanru nakatxtenqʼa li kixbʼaanu li xMonika?

¹⁸ Xbʼaan naq naraj naq tkubʼeeq xhaʼ, li xMonika li wank Georgia, kixyal xqʼe re naq inkʼaʼ chik tril chi moko trabʼi li naʼlebʼ li moko us ta ut inkʼaʼ chik kixye li tzʼaj aj aatin. Li xMonika naxye: «Li tijok kixkʼe inmetzʼew re xtzʼeqtaanankil aʼin. Li Jehobʼa naxnaw naq nawaj xbʼaanunkil li us, joʼkan naq junelik xinxbʼeresi ut xinxtenqʼa». Naq li xMonika wank waqlaju chihabʼ re kikubʼeek xhaʼ. Wi laaʼat wank kʼaru li naʼlebʼ li yookat xtzʼeqtaanankil re xsahobʼresinkil xchʼool li Jehobʼa ut kʼanjelak chiru, maakanabʼ xtzʼaamankil re li xsantil musiqʼej ut aʼan tixkʼe aawe (Juan 3:34).

LAAPAABʼAL TATXTENQʼA RE XQʼAXBʼAL YALAQ KʼARU LI CHʼAʼAJKILAL

19. Kʼaru tatxtenqʼa re xqʼaxbʼal ru ebʼ li chʼaʼajkilal li chanchanebʼ li tzuul? (Chaawil li jalam u).

¹⁹ Maakʼaʼ naxye kʼaru li chʼaʼajkilal tqaqʼax ru re naq tkubʼeeq qahaʼ, misach saʼ qachʼool naq li Jehobʼa nokooxra ut naraj naq tooʼokenq saʼ li xjunkabʼal. Li Jesús kixye rehebʼ li xtzolom: «Wi leepaabʼal chirix li Yos chanchan raj xnimal jun tʼorol li mostaas, texruuq xyeebʼal re li tzuul aʼin: “Ayu leʼ”, ut txik; maakʼaʼ chʼaʼajkaq cheeru» (Mat. 17:20). Ebʼ aʼan moko najt ta xeʼwank rochbʼeen li Jesús, joʼkan naq naʼajmank naq teʼkʼiiq saʼ li xpaabʼal. Abʼan li Jesús kixye rehebʼ naq li Jehobʼa tixtenqʼahebʼ chi xqʼaxbʼal ru yalaq kʼaru li chʼaʼajkilal li chanchanebʼ li tzuul wi nekeʼxkawresi li xpaabʼal. Ut chʼolchʼo ajwiʼ naq li Jehobʼa tooxtenqʼa!

20. Kʼaru rusilal xaataw rikʼin ebʼ li eetalil li xqatzʼil rix saʼ li tzolom aʼin?

²⁰ Wi nakaakʼe reetal naq wank junaq li naʼlebʼ li tento taaqʼax ru re naq tkubʼeeq aahaʼ, jal saʼ junpaat. Joʼ xqil, wank ebʼ li eetalil rehebʼ li qechpaabʼanel saʼ najter qʼe kutan ut rehebʼ li qakutan li truuq aatenqʼankil. Xnaʼlebʼankil rix aʼin tatxtenqʼa re xqʼaxtesinkil laayuʼam chiru li Jehobʼa ut re naq tkubʼeeq aahaʼ. Aʼin li naʼlebʼ li jwal chaabʼil li taasikʼ xbʼaanunkil!