NSANGU YA MBOTE YA KUSONIKAKA MARKO
1 Luyantiku ya nsangu ya mbote ya me tala Yezu Kristu, Mwana ya Nzambi: 2 Kaka mutindu bo me sonikaka na mukanda ya mbikudi Yezaya: “(Tala! Mono ke tinda kinati-nsangu na mono na ntwala na nge,* mpi yandi ta yidika nzila na nge.)+ 3 Ndinga ya muntu mosi ke tuba na ndinga ya ngolo na ntoto-makanga nde: ‘Beno yidika nzila ya Yehowa!* Beno sala nde banzila na yandi kuvanda ya kusungama.’”+ 4 Yoane Mbotiki vandaka na ntoto ya zelo na zelo, yandi vandaka kulonga bantu na kubaka mbotika sambu na kumonisa nde bo me balula ntima sambu Nzambi kulolula masumu na bo.+ 5 Teritware ya mvimba ya Yudea ti bantu yonso ya Yeruzalemi vandaka kukwenda na yandi, mpi yandi vandaka kubotika* bo na Nzadi ya Yordani, mpi bo vandaka kufunguna masumu na bo na pwelele yonso.+ 6 Kansi, Yoane vandaka kulwata bilele ya mika ya shamo mpi mukaba ya mpusu ya mbisi na luketo na yandi.+ Yandi vandaka kudia bampasu ti bwiki ya mfinda.+ 7 Mpi yandi vandaka kusamuna nde: “Muntu mosi ya me luta mono na ngolo ke kwisa na nima na mono mpi mono me fwana ve na kunieka sambu na kukangula bansinga ya basandale na yandi.+ 8 Mono me botika beno na masa, kansi yandi ta botika beno na mpeve santu.”+
9 Na bilumbu yina, Yezu katukaka na Nazareti ya Galilea mpi Yoane botikaka yandi na Yordani.+ 10 Na mbala mosi ntangu yandi vandaka kubasika na masa, yandi monaka zulu ke kanguka, mpi mpeve ke kulumuka bonso pizio na zulu na yandi.+ 11 Ebuna ndinga mosi katukaka na zulu nde: “Nge kele Mwana na mono, ya mono ke zolaka mingi; mono me ndima nge.”+
12 Mpi na mbala mosi mpeve pusaka yandi na kukwenda na ntoto-makanga. 13 Yandi vandaka na ntoto-makanga bilumbu 40, mpi Satana mekaka yandi.+ Yandi vandaka ti bambisi ya mfinda, kansi bawanzio vandaka kusadila yandi.+
14 Ntangu bo kangaka Yoane, Yezu kwendaka na Galilea,+ yandi vandaka kusamuna nsangu ya mbote ya Nzambi+ 15 nde: “Ntangu ya bo me tulaka me lunga, mpi Kimfumu ya Nzambi me kuma pene-pene. Beno balula ntima,+ mpi beno kwikila na nsangu ya mbote.”
16 Ntangu yandi vandaka kutambula na lweka ya Nzadi-Mungwa ya Galilea, yandi monaka Simoni ti Andre+ mpangi ya Simoni, bo ke losa babukondi na bo na nzadi-mungwa,+ sambu bo vandaka balobi-mbisi.+ 17 Yo yina Yezu tubilaka bo nde: “Beno landa mono, ebuna mono ta kumisa beno balobi-bantu.”+ 18 Na mbala mosi, bo yambulaka babukondi na bo mpi landaka yandi.+ 19 Na nima ya kukwenda mwa fioti na ntwala, yandi monaka Yakobo mwana ya Zebedeo ti Yoane mpangi na yandi, ntangu bo vandaka na maswa na bo, bo ke yidika babukondi na bo,+ 20 mpi kukonda kusukinina yandi bingaka bo. Yo yina bo bikisaka tata na bo Zebedeo na maswa ti bantu ya kisalu, mpi bo landaka yandi. 21 Mpi bo kwendaka na Kapernaumi.
Ntangu Kisabatu yantikaka, yandi kotaka na sinagoga mpi yandi yantikaka kulonga.+ 22 Bo vandaka kuyituka mingi na mutindu na yandi ya kulonga, sambu yandi vandaka kulonga bo bonso muntu yina kele ti kiyeka, kansi ve bonso bansekudi.+ 23 Kaka na ntangu yina, kuvandaka ti muntu mosi na sinagoga na bo yina vandaka na nsi ya kiyeka ya mpeve mosi ya mbi, mpi yandi tubaka na ndinga ya ngolo nde: 24 “Yezu muntu ya Nazareti,+ nki mambu nge ti beto? Keti nge me kwisa sambu na kufwa beto? Mono me zaba mbote-mbote nani nge kele: Santu ya Nzambi!”+ 25 Kansi Yezu nganinaka yo mpi tubaka nde: “Vanda pima, mpi basika na yandi!” 26 Mpi mpeve yina ya mbi basikaka na kati ya muntu yina na nima ya kunikisa yandi ngolo mpi ya kuboka ngolo kibeni. 27 Ebuna bantu yonso yitukaka mingi yo yina bo yantikaka kutubila yo bo na bo nde: “Yai inki? Dilongi ya mpa! Yandi ke tuba na kiyeka yonso ata na bampeve ya mbi mpi yo ke lemfukila yandi.” 28 Yo yina nsangu na yandi panzanaka nswalu na bandambu yonso na ntoto ya mvimba ya Galilea.
29 Na nima, bo basikaka na sinagoga mpi bo kwendaka na nzo ya Simoni ti Andre, kumosi ti Yakobo mpi Yoane.+ 30 Ebuna, bokilo ya Simoni+ ya nkento lalaka sambu yandi vandaka na fievre, mpi na mbala mosi bo songaka Yezu mambu ya me tala yandi. 31 Yezu kwendaka pene-pene na yandi, simbaka yandi na diboko mpi tedimisaka yandi. Fievre na yandi manaka mpi yandi yantikaka kusadila bo.
32 Ntangu nkokila bwaka mpi ntangu dindaka, bantu yantikaka kunatila yandi bantu yonso yina vandaka na maladi mpi bantu yina vandaka ti bademo;+ 33 mpi mbanza ya mvimba vukanaka na ntwala ya kielo. 34 Ebuna yandi belulaka bantu mingi yina vandaka na maladi ya mutindu na mutindu,+ mpi yandi basisaka bademo mingi, kansi yandi vandaka ve kupesa bademo nzila ya kutuba, sambu bo zabaka nde yandi kele Kristu.*
35 Na suka-suka, ntangu mudidi vandaka ntete, yandi telamaka mpi kwendaka na nganda na kisika mosi ya kingenga, mpi yandi yantikaka kusamba kuna.+ 36 Kansi, Simoni ti bantu yina vandaka ti yandi kwendaka kusosa yandi 37 mpi bo monaka yandi, ebuna bo tubilaka yandi nde: “Bantu yonso ke sosa nge.” 38 Kansi yandi tubilaka bo nde: “Beto kwenda kisika ya nkaka, na babwala ya pene-pene, sambu mono samuna mpi kuna, sambu yo yina kikuma ya mono kwisilaka.”+ 39 Yandi kwendaka, yandi vandaka kusamuna na basinagoga na bo, na Galilea ya mvimba, mpi yandi vandaka kubasisa bademo.+
40 Muntu mosi ya maladi ya lepre kwisaka mpi na yandi, bondilaka yandi ya kufukama, mpi tubilaka yandi nde: “Kana nge me zola, nge lenda kumisa mono bunkete.”+ 41 Ebuna Yezu waka mawa, yandi tandulaka diboko, simbaka yandi, mpi tubilaka yandi nde: “Mono me zola! Kuma bunkete.”+ 42 Na mbala mosi lepre na yandi manaka, ebuna yandi kumaka bunkete. 43 Yezu kebisaka yandi ngolo, mpi na mbala mosi yandi songaka yandi na kukwenda, 44 mpi tubilaka yandi nde: “Keba! Kuzabisa ve ata kima mosi na muntu, kansi kwenda kudimonisa na nganga-nzambi mpi pesa sambu na kubeluka na nge bima yina Moize tubaka na kupesa,+ sambu na kumonisa bo nde nge me kuma bunkete.”+ 45 Kansi ntangu yandi kwendaka, muntu yina yantikaka kuzabisa yo mingi mpi kupanza disolo yina kibeni, yo yina Yezu vandaka diaka ve na mpila ya kukota na mbanza mosi na mutindu ya pwelele, kansi yandi vandaka kubikala na nganda na bisika ya kingenga. Ata mpidina, bantu vandaka kukatuka na bisika yonso mpi kukwisa na yandi.+
2 Kansi, na nima ya mwa bilumbu yandi kotaka diaka na Kapernaumi, mpi nsangu panzanaka nde yandi kele na nzo.+ 2 Bantu mingi kibeni vukanaka na mpila nde kisika vandaka diaka ve, ata pene-pene ya kielo, ebuna yandi yantikaka kuzabisa bo ndinga.+ 3 Bo kwisaka kunatila yandi kikata mosi yina bantu iya vandaka kunata.+ 4 Kansi bo kukaka ve kunata yandi tii na kisika yina Yezu vandaka sambu bantu vandaka mingi, yo yina bo katulaka ludi na zulu ya kisika yina Yezu vandaka; bo tobulaka kisika yina, ebuna bo kulumusaka mbeto yina kikata ladilaka. 5 Ntangu Yezu monaka lukwikilu na bo,+ yandi tubilaka kikata yina nde: “Mwana, masumu na nge me lolulama.”+ 6 Ebuna bansekudi ya nkaka vandaka pana, ya kuvanda mpi vandaka kuyindula na bantima na bo nde:+ 7 “Sambu na nki muntu yai ke tuba mutindu yai? Yandi ke vweza. Nani lenda lolula masumu, katula kaka Nzambi?”+ 8 Kansi, Yezu bakisaka mbala mosi na mpeve na yandi nde bo vandaka kuyindula mutindu yina na kati na bo, yo yina yandi tubilaka bo nde: “Sambu na nki beno ke yindula mambu yai na bantima na beno?+ 9 Inki kele pete mingi, kutubila kikata nde, ‘Masumu na nge me lolulama,’ to kutuba nde, ‘Telama, baka mbeto na nge, mpi tambula’? 10 Kansi, sambu beno zaba nde Mwana ya muntu+ kele ti kiyeka ya kulolula masumu na ntoto+—” yandi tubilaka kikata yina nde: 11 “Mono ke tubila nge nde, Telama, baka mbeto na nge, mpi kwenda na nzo na nge.” 12 Yandi telamaka, ebuna na mbala mosi yandi bakaka mbeto na yandi mpi yandi basikaka na meso na bo yonso. Ebuna bo yonso yitukaka mingi kibeni, mpi bo pesaka Nzambi nkembo nde: “Beto me monaka ntete ve diambu ya mutindu yai.”+
13 Diaka yandi basikaka mpi kwendaka na lweka ya nzadi-mungwa, ebuna kimvuka yonso ya bantu landaka kukwisa na yandi, mpi yandi yantikaka kulonga bo. 14 Ntangu Yezu vandaka kuluta, yandi monaka Levi mwana ya Alfeo me vanda na biro ya bo ke futaka mpaku, mpi yandi tubilaka yandi nde: “Landa mono.” Ebuna yandi telamaka mpi landaka yandi.+ 15 Na nima, Yezu vandaka kudia* na nzo ya Levi, ebuna bakalaki mingi ya mpaku ti bansumuki mingi vandaka kudia* ti yandi mpi balongoki na yandi, sambu bantu mingi na kati na bo vandaka kulanda yandi.+ 16 Kansi ntangu bansekudi ya Bafarize monaka nde yandi vandaka kudia ti bansumuki mpi bakalaki ya mpaku, bo yantikaka kutubila balongoki na yandi nde: “Keti yandi ke dia ti bakalaki ya mpaku mpi bansumuki?” 17 Ntangu Yezu waka mambu yina, yandi tubilaka bo nde: “Bantu yina kele nitu ngolo ke vandaka na mfunu ya munganga ve, kansi bayina kele na maladi bantu ke vandaka na mfunu na yandi. Mono kwisaka ve sambu na kubinga bantu ya lunungu, kansi bansumuki.”+
18 Balongoki ya Yoane mpi Bafarize vandaka ti kikalulu ya kubuya madia. Yo yina bo kwisaka mpi tubilaka yandi nde: “Sambu na nki balongoki ya Yoane mpi balongoki ya Bafarize kele ti kikalulu ya kubuya madia, kansi balongoki na nge kele ve ti kikalulu ya kubuya madia?”+ 19 Yo yina Yezu tubilaka bo nde: “Ntangu bakala yina ke kwela kele+ ti bo, keti banduku na yandi kele ti kikuma ya kubuya madia? Ntangu yonso yina bakala yina ke kwela kele ti bo, bo lenda buya ve madia. 20 Kansi bilumbu ta kwisa ntangu bo ta katula bakala yina ke kwela na kati na bo,+ ebuna bo ta buya madia na kilumbu yina. 21 Muntu mosi ve ke tungaka kitende ya lele ya mpa na zulu ya lele ya ntama. Kana yandi sala mpidina, kitende ya mpa ta benda lele ya ntama, ebuna yo ta pasuka diaka nene.+ 22 Diaka, ata muntu mosi ve ke tulaka vinu ya mpa na mabungu* ya ntama. Kana yandi sala mpidina, vinu yina ta pasula mabungu,* ebuna vinu ta tiamuka mpi mabungu* ta beba. Kansi, bo ke tulaka vinu ya mpa na mabungu* ya mpa.”
23 Ebuna, ntangu yandi vandaka kuluta na bilanga ya ble na Kisabatu, balongoki na yandi yantikaka kubuka ba-ntu ya ble ntangu bo vandaka kuluta.+ 24 Yo yina, Bafarize tubilaka yandi nde: “Tala! Sambu na nki bo ke sala mambu yina nsiku ke pesa ve nswa na Kisabatu?” 25 Kansi yandi tubilaka bo nde: “Keti beno me tangaka ntete ve mambu yina Davidi salaka ntangu yandi vandaka ve ti madia, mpi yandi ti bantu yina vandaka ti yandi waka nzala?+ 26 Keti beno me tangaka ve na disolo ya me tala Abiatare+ mfumu ya banganga-nzambi, mutindu Davidi kotaka na nzo ya Nzambi mpi diaka mampa yina bo pesaka na Nzambi,* mampa yina ata muntu mosi ve vandaka ti nswa ya kudia katula kaka banganga-nzambi,+ ebuna yandi pesaka mpi mampa ya nkaka na bantu yina vandaka ti yandi?” 27 Ebuna yandi tubilaka bo nde: “Nzambi salaka Kisabatu sambu na muntu,+ kansi yandi salaka ve muntu sambu na Kisabatu. 28 Yo yina Mwana ya muntu kele Mfumu ata ya Kisabatu.”+
3 Yandi kotaka diaka na sinagoga mosi, mpi muntu mosi yina vandaka ti diboko ya ke nikanaka ve* vandaka pana.+ 2 Yo yina bo vandaka kutala yandi na dikebi sambu na kumona kana yandi ta belula muntu yina na Kisabatu, sambu bo funda yandi. 3 Yandi tubilaka muntu yina diboko ke nikanaka ve* nde: “Telama mpi kwisa awa na kati-kati.” 4 Na nima, yandi tubilaka bo nde: “Keti na Kisabatu nsiku ke pesa nswa ya kusala diambu ya mbote to ya kusala diambu ya mbi, ya kugulusa luzingu* mosi to ya kufwa yo?”+ Kansi bo vandaka kaka pima. 5 Na nima ya kutala bo ndambu na ndambu ti makasi, sambu yandi waka ntantu mingi kibeni sambu na ntima-ngolo na bo,+ yandi tubilaka muntu yina nde: “Tandula diboko na nge.” Yandi tandulaka yo, mpi diboko na yandi kumaka diaka mbote. 6 Ebuna Bafarize basikaka mpi na mbala mosi bo yantikaka kusala lukutakanu ti bantu ya Erode+ sambu na kufwa yandi.
7 Kansi Yezu ti balongoki na yandi kwendaka na nzadi-mungwa, mpi bantu mingi kibeni ya Galilea mpi ya Yudea landaka yandi.+ 8 Ata bantu mingi kibeni ya Yeruzalemi, ya Idumea, ya simu ya nkaka ya Yordani, mpi ya nziunga ya Tire mpi ya Sidoni, kwisaka na yandi ntangu bo waka nsangu ya mambu mingi yina yandi vandaka kusala. 9 Yandi songaka balongoki na yandi na kuyidikila yandi maswa mosi ya fioti sambu kimvuka ya bantu kukangama-kangama ve ti yandi. 10 Sambu yandi belulaka bantu mingi, bantu yonso yina vandaka ti bamaladi ya ngolo vandaka kupusana pene-pene na yandi sambu na kusimba yandi.+ 11 Ata bampeve ya mbi,+ konso ntangu ya bo vandaka kumona yandi, bo vandaka kufukama na ntwala na yandi mpi kutuba na ndinga ya ngolo nde: “Nge kele Mwana ya Nzambi.”+ 12 Kansi mbala mingi yandi vandaka kupesa bo ntuma ya ngolo na kuzabisa ve bantu kana yandi kele nani.+
13 Yandi tombukaka na ngumba mosi mpi yandi bingaka bantu yina yandi zolaka,+ ebuna bo kwisaka kisika yandi vandaka.+ 14 Yandi salaka* kimvuka ya bantu 12, yina yandi pesaka mpi zina ya bantumwa. Bantu yai zolaka kutambula ti yandi mpi yandi zolaka kutinda bo sambu na kusamuna. 15 Yandi pesaka bo mpi kiyeka ya kubasisa bademo.+
16 Kimvuka ya bantu 12+ yina yandi salaka* bo yai: Simoni, yina yandi pesaka mpi zina ya Piere,+ 17 Yakobo mwana ya Zebedeo ti Yoane mpangi ya Yakobo (yandi pesaka bo mpi zina ya Boanergesi, yina ke tendula “Bana ya Makelele ya Nzasi”),+ 18 Andre, Filipo, Bartelemi, Matayo, Toma, Yakobo mwana ya Alfeo, Tadeo, Simoni muntu ya Kanana,* 19 mpi Yudasi Iskariote, yina tekaka yandi na nima.
Ebuna yandi kwendaka na nzo mosi, 20 mpi kimvuka yina ya bantu vukanaka diaka, yo yina bo monaka ve ata mpila ya kudia. 21 Kansi ntangu bantu ya dibuta na yandi waka mambu yina, bo kwendaka sambu na kukanga yandi, sambu bo vandaka kutuba nde: “Yandi me bela kilawu.”+ 22 Diaka, bansekudi yina katukaka na Yeruzalemi vandaka kutuba nde: “Yandi kele ti Belezebule,* mpi yandi ke basisa bademo na nsadisa ya mfumu ya bademo.”+ 23 Yo yina, yandi songaka bo na kukwisa pene-pene na yandi, ebuna yandi tubilaka bo na bingana nde: “Inki mutindu Satana lenda basisa Satana? 24 Kana kimfumu mosi me kabwana na kati na yo, kimfumu yina lenda zinga ve;+ 25 mpi kana nzo mosi me kabwana na kati na yo, nzo yina ta zinga ve. 26 Diaka, kana Satana me kudikumisa mbeni na yandi mosi mpi me kabwana, yandi lenda zinga ve, kansi yo ta vanda nsuka na yandi. 27 Ya kieleka, muntu mosi ve yina ke kota na nzo ya muntu mosi ya ngolo lenda yiba bima na yandi kana yandi kanga ntete ve muntu yina ya ngolo bansinga. Yandi lenda yiba bima ya nzo na yandi kaka kana yandi sala mutindu yina. 28 Ya kieleka mono ke tubila beno nde Nzambi ta lolula mambu yonso ya bana ya bantu, ata bo sala masumu ya nki mutindu mpi bo tuba mambu ya kuvweza ya nki mutindu. 29 Kansi, muntu yina ke vweza mpeve santu, bo ta lolula yandi ve kimakulu+ kansi yandi me sala disumu ya mvula na mvula.”+ 30 Yandi tubaka mambu yai sambu bo vandaka kutuba nde: “Yandi kele ti mpeve ya mbi.”+
31 Ntangu yai, mama na yandi ti bampangi na yandi+ kwisaka, mpi bo telamaka na nganda, bo tindaka muntu mosi sambu na kubinga yandi.+ 32 Sambu kimvuka mosi ya bantu vandaka na nziunga na yandi, bo tubilaka yandi nde: “Tala! Mama na nge ti bampangi na nge kele na nganda, bo ke sosa nge.”+ 33 Kansi yandi vutudilaka bo nde: “Nani kele mama na mono mpi banani kele bampangi na mono?” 34 Ebuna yandi talaka bantu yina vandaka na nziunga na yandi ndambu na ndambu mpi tubaka nde: “Beno tala, mama na mono mpi bampangi na mono!+ 35 Konso muntu yina ke salaka luzolo ya Nzambi, yandi muntu kele mpangi na mono ya bakala, mpangi na mono ya nkento, mpi mama na mono.”+
4 Yandi yantikaka diaka kulonga pene-pene ya nzadi-mungwa, mpi kimvuka mosi ya nene kibeni ya bantu vukanaka pene-pene na yandi. Yo yina yandi kotaka na maswa, yandi vandaka, ebuna maswa kwendaka mwa ntama ti mukidi, kansi bantu yonso vandaka na mukidi, na lweka ya nzadi-mungwa.+ 2 Yandi yantikaka kulonga bo mambu mingi na bambandu,+ mpi ntangu yandi vandaka kulonga, yandi tubilaka bo nde:+ 3 “Beno wa. Muntu mosi ya ke kunaka basikaka sambu na kukuna.+ 4 Ntangu yandi vandaka kukuna, bankeni ya nkaka bwaka na nzila, mpi bandeke kwisaka mpi diaka yo. 5 Bankeni ya nkaka bwaka na ntoto yina kele na matadi, kisika ntoto vandaka mingi ve, ebuna yo menaka nswalu sambu ntoto vandaka mudindu ve.+ 6 Kansi ntangu ntangu basikaka, yo zikaka, mpi yo yumaka sambu yo vandaka ve ti misisa. 7 Bankeni ya nkaka bwaka na kati ya bansende, ebuna bansende basikaka mpi kangaka yo, mpi yo butaka ve mbuma.+ 8 Kansi ya nkaka bwaka na ntoto ya mbote, mpi ntangu yo basikaka mpi yo yelaka, yo yantikaka kubuta mbuma, mpi yo vandaka kubuta mbuma mbala 30, 60, mpi 100.”+ 9 Ebuna yandi yikaka nde: “Bika muntu yina kele ti makutu ya kuwa, kuwa.”+
10 Ntangu yandi vandaka yandi mosi, bantu yina vandaka na nziunga na yandi mpi bantumwa 12 yantikaka kuyula yandi bangiufula sambu na bambandu yina.+ 11 Yandi tubilaka bo nde: “Nzambi me pesaka beno nswa ya kubakisa kinsweki ya santu+ ya Kimfumu ya Nzambi, kansi sambu na bantu yina kele na nganda, mambu yonso kele na bambandu,+ 12 sambu, ata bo ke tala, bo ke tala kansi bo ke mona ve, mpi ata bo ke wa, bo ke wa kansi bo ke bakisa ve ntendula na yo; bo ta kwisa kuvutuka mpi ve ata fioti mpi kubaka ndolula.”+ 13 Yandi tubilaka bo diaka nde: “Beno me zaba ve mbandu yai, ebuna nki mutindu beno ta bakisa bambandu yonso ya nkaka?
14 “Muntu yina ke kunaka ke kuna ndinga.+ 15 Ebuna bayai kele bayina kele na lweka ya nzila kisika ya bo me kuna ndinga; kansi na nima ya kuwa yo, Satana ke kwisaka+ mpi ke katulaka ndinga yina bo kunaka na kati na bo.+ 16 Mutindu mosi, bayai kele bayina bo kunaka na ntoto yina kele na matadi; na nima ya kuwa ndinga, bo ke ndimaka yo na kiese.+ 17 Ata mpidina, bo kele ve ti misisa na kati na bo, kansi bo ke landa sambu na mwa ntangu; ebuna ntangu mpasi to mbangika ke basika sambu na ndinga, bo ke bulaka sakuba. 18 Kele ti ya nkaka diaka yina bo kunaka na kati ya bansende. Yo kele bantu yina waka ndinga,+ 19 kansi basusi+ ya ngidika yai ya bima,* kiyeka ya kimvwama ya ke kusaka,+ mpi banzala+ ya bima yonso ya nkaka ke kotaka mpi ke kangaka ndinga, ebuna yo ke butaka ve mbuma. 20 Na nsuka, bayina bo kunaka na ntoto ya mbote kele bantu yina ke wa ndinga, ke ndima yo, mpi ke buta mbuma—mbala 30, 60 mpi 100.”+
21 Yandi tubilaka bo diaka nde: “Keti bo ke tulaka mwinda na nsi ya kitunga* to na nsi ya mbeto? Keti bo ke tulaka yo ve na zulu ya kima ya kutudila mwinda?+ 22 Sambu kele ve ti kima mosi ya kubumbana yina ta monana ve pwelele; kele ve ti kima yina bo me bumbaka mbote-mbote yina ta zabana ve.+ 23 Konso muntu yina kele ti makutu ya kuwa, yandi wa.”+
24 Yandi tubilaka bo diaka nde: “Beno tula dikebi na mambu yina beno ke wa.+ Na kitesilu yina beno ke tesa, bo ta tesila beno na yo, ee, bo ta yikila beno mingi diaka. 25 Sambu muntu yina kele ti bima, bo ta yika yandi bima mingi,+ kansi muntu yina kele na yo ve, bo ta katula yandi ata bima yina yandi kele na yo.”+
26 Yo yina yandi tubaka diaka nde: “Na mutindu yai Kimfumu ya Nzambi kele bonso ntangu muntu ke losa bankeni na ntoto. 27 Yandi ke lala na mpimpa mpi ke telama na suka, mpi bankeni ke mena mpi ke yela—kansi yandi ke zaba ve mutindu yo ke salama. 28 Na yo mosi, ntoto ke buta mbuma malembe-malembe, ntete mwa-nti, na nima ntu, na nsuka mbuma ya mvimba na kati ya ntu yina. 29 Kansi, ntangu yina mbuma me yela, yandi ke zenga yo na mbele sambu ntangu ya kukatula bima na bilanga me lunga.”
30 Yandi tubaka diaka nde: “Ti nki beto ta fwanisa Kimfumu ya Nzambi, to ti nki kingana beto lenda tendula yo? 31 Yo me fwanana ti nkeni ya mutarde, yina na ntangu bo kunaka yo na ntoto, yo vandaka nkeni ya kuluta fioti na bankeni yonso ya kele na ntoto.+ 32 Kansi na ntangu bo ke kunaka yo, yo ke menaka mpi ke kumaka nene kuluta bandunda yonso ya nkaka mpi yo ke basisaka balutangu ya nene, na mpila nde bandeke ya zulu lenda kwisa kulala na nsi ya kivudi na yo.”
33 Yandi vandaka kutubila bo ndinga na bambandu mingi+ ya mutindu yina, na kiteso yina bo lenda bakisa. 34 Ya kieleka, yandi vandaka kutubila bo ve kukonda kusadila mbandu, kansi yandi vandaka kutendudila balongoki na yandi mambu yonso na kingenga.+
35 Na kilumbu yina, ntangu nkokila bwaka, yandi tubilaka bo nde: “Beto sabuka na simu ya nkaka.”+ 36 Ebuna ntangu bo manisaka kusonga kimvuka ya bantu na kukwenda, bo nataka yandi na maswa, kaka mutindu yandi vandaka, bamaswa ya nkaka mpi vandaka pana.+ 37 Ebuna mupepe ya ngolo basikaka, mpi kitembo vandaka kukota na kati ya maswa, yo yina yo bikalaka fioti nde maswa kufuluka ti masa.+ 38 Kansi yandi vandaka na nima ya maswa, yandi me lala mpongi, ntu na zulu ya kuse. Ebuna bo tedimisaka yandi na mpongi mpi bo tubilaka yandi nde: “Longi, keti yo ke sala nge ve ata kima mutindu beto ke zola kufwa?” 39 Yo yina, yandi telamaka, yandi nganinaka mupepe mpi tubilaka nzadi-mungwa nde: “Bika makelele!+ Vanda pima!” Ebuna mupepe manaka mpi pima ya nene kotaka. 40 Yo yina yandi tubilaka bo nde: “Sambu na nki beno ke wa boma? Keti beno kele ntete ve ti lukwikilu?” 41 Kansi bo waka boma mingi, mpi bo tubaka bo na bo nde: “Muntu yai kele nani kibeni? Ata mupepe mpi nzadi-mungwa ke lemfukila yandi.”+
5 Ebuna bo kumaka na simu ya nkaka ya nzadi-mungwa na ntoto ya bantu ya Geraza.+ 2 Mbala mosi ntangu Yezu basikaka na maswa, muntu mosi yina vandaka na nsi ya kiyeka ya mpeve mosi ya mbi katukaka na maziamu* mpi kwisaka kukutana ti yandi. 3 Yandi vandaka kuzinga na maziamu, mpi tii na ntangu yina, ata muntu mosi ve vandaka kukuka kukanga yandi, ata ti miniololo. 4 Mbala mingi bo vandaka kukanga yandi minioti mpi miniololo, kansi yandi vandaka kuzenga minioti yina mpi kuzenga-zenga miniololo yina; muntu mosi ve vandaka ti ngolo ya kuyala yandi. 5 Ntangu yonso, mpimpa ti mwini, yandi vandaka kuboka na maziamu ti na bangumba, mpi yandi vandaka kudilwadisa ti matadi. 6 Kansi ntangu yandi monaka Yezu na ntama, yandi bakaka ntinu mpi fukamaka na ntwala na yandi.+ 7 Ebuna yandi tubaka na ndinga ya ngolo nde: “Yezu, Mwana ya Nzambi ya Kuluta Zulu, inki mambu nge ti mono? Mono ke lomba nge na kudia ndefi na zina ya Nzambi nde nge ta monisa mono mpasi ve.”+ 8 Sambu Yezu vandaka kutubila yo nde: “Nge mpeve ya mbi, basika na muntu yai.”+ 9 Kansi Yezu yulaka yandi nde: “Zina na nge nani?” Yandi vutulaka nde: “Zina na mono Kimvuka, sambu beto kele mingi.” 10 Mpi yandi landaka kubondila Yezu na kukula ve bampeve yina na insi.+
11 Kimvuka mosi ya nene ya bangulu+ vandaka kudia kuna na ngumba.+ 12 Yo yina, bampeve yina bondilaka yandi nde: “Tinda beto na bangulu, sambu beto kota na kati na yo.” 13 Mpi yandi pesaka bo nswa. Ebuna bampeve yina ya mbi basikaka mpi kwendaka kukota na kati ya bangulu; na nima kimvuka ya bangulu katukaka na ngumba mpi kudilosaka na nzadi-mungwa, bangulu yina vandaka kiteso ya 2 000, mpi yo dindaka na nzadi-mungwa. 14 Kansi bankengidi ya bangulu yina tinaka, bo kwendaka kuzabisa nsangu yina na mbanza mpi na babwala ya fioti, ebuna bantu kwisaka sambu na kutala mambu yina salamaka.+ 15 Yo yina bo kwisaka na Yezu mpi monaka muntu yina vandaka ti bademo, yina vandaka ntete ti kimvuka, yandi me vanda mpi me lwata bilele mpi me kuma ti mabanza ya mbote, ebuna bo waka boma. 16 Diaka, bantu yina monaka yo songaka bo mambu yina kuminaka muntu ya vandaka ti bademo mpi mambu yina kuminaka bangulu. 17 Ebuna bo yantikaka kubondila yandi na kukatuka na ntoto na bo.+
18 Ntangu yandi vandaka kukota na maswa, muntu yina vandaka ntete ti bademo bondilaka yandi sambu na kukwenda ti yandi.+ 19 Yandi pesaka yandi ve nzila kansi songaka yandi nde: “Vutuka na bantu ya dibuta na nge, mpi tubila bo mambu yonso yina Yehowa* me sala sambu na nge mpi mawa yina yandi me monisila nge.” 20 Yandi kwendaka mpi yantikaka kutuba na Dekapolisi* mambu yonso yina Yezu salaka sambu na yandi, mpi bantu yonso vandaka kuyituka.
21 Ntangu Yezu sabukaka diaka na simu ya nkaka na maswa, kimvuka mosi ya nene ya bantu vukanaka pene-pene na yandi. Yandi vandaka pene-pene ya nzadi-mungwa.+ 22 Ntangu yai, ntwadisi mosi ya sinagoga, zina na yandi Yairusi, kwisaka mpi ntangu yandi monaka Yezu, yandi bwaka na makulu na yandi.+ 23 Yandi bondilaka Yezu mbala mingi nde: “Mwana na mono ya fioti ya nkento ke bela ngolo kibeni.* Kana nge zola, kwisa mpi tula yandi maboko+ sambu yandi beluka mpi yandi zinga.” 24 Ebuna Yezu kwendaka ti yandi, mpi bantu mingi vandaka kulanda yandi mpi kukangama-kangama ti yandi.
25 Kuvandaka ti nkento mosi yina vandaka kubasika menga+ bamvula 12.+ 26 Yandi monaka mpasi mingi na maboko ya minganga mingi mpi yandi manisaka bima na yandi yonso, mpi yandi bakaka ve mambote, kansi mpasi na yandi kumaka mingi. 27 Ntangu yandi waka nsangu ya Yezu, yandi kotaka na kati-kati ya bantu mpi kwisaka na nima ya Yezu, ebuna yandi simbaka lele na yandi ya zulu,+ 28 sambu yandi vandaka kutuba nde: “Kana mono simba ata bilele na yandi ya zulu, mono ta beluka.”+ 29 Ebuna na mbala mosi menga na yandi basikaka diaka ve, mpi yandi waka na nitu na yandi nde yandi me beluka na maladi yina ya mpasi.
30 Na mbala mosi Yezu bakisaka nde ngolo+ me basika na kati na yandi, ebuna yandi balukaka, yandi talaka bantu mpi yulaka nde: “Nani me simba bilele na mono ya zulu?”+ 31 Kansi balongoki na yandi songaka yandi nde: “Nge ke mona mutindu bantu ke kangama-kangama ti nge, ebuna nge ke yula nde, ‘Nani me simba mono?’” 32 Kansi yandi vandaka kutala ndambu na ndambu sambu na kumona muntu yina salaka yo. 33 Nkento yina vandaka kutekita na boma sambu yandi zabaka mambu yina kuminaka yandi; ebuna yandi kwisaka, fukamaka na ntwala ya Yezu mpi songaka yandi kieleka yonso. 34 Yandi songaka nkento yina nde: “Mwana na mono, lukwikilu na nge me belula nge. Kwenda na ngemba,+ mpi beluka na maladi na nge ya mpasi.”+
35 Ntangu yandi vandaka kaka kutuba, bantu ya nkaka yina katukaka na nzo ya ntwadisi ya sinagoga kwisaka mpi tubaka nde: “Mwana na nge ya nkento me fwa! Sambu na nki kuyangisa diaka Longi?”+ 36 Kansi Yezu waka mambu yina bo vandaka kutuba ebuna yandi songaka ntwadisi ya sinagoga nde: “Kuwa boma ve,* monisa kaka lukwikilu.”+ 37 Yandi pesaka ve ata muntu mosi nzila ya kulanda yandi, kaka Piere, Yakobo, mpi Yoane mpangi ya Yakobo.+
38 Ebuna bo kumaka na nzo ya ntwadisi ya sinagoga; yandi monaka bantu ke tula makelele mingi ti bayina ke dila mpi ke tula milolo ya ngolo.+ 39 Ntangu yandi kotaka na nzo, yandi songaka bo nde: “Sambu na nki beno ke dila mpi ke tula makelele mingi? Mwana me fwa ve kansi yandi ke lala.”+ 40 Ebuna bo yantikaka kuseka yandi na kuvweza yonso. Kansi, ntangu yandi basisaka bo yonso na nganda, yandi bakaka tata ti mama ya mwana yina ti bantu yina vandaka ti yandi, mpi yandi kotaka kisika mwana yina vandaka. 41 Ebuna yandi bakaka diboko ya mwana yina mpi tubilaka yandi nde: “Talita kumi,” yina kana bo balula yo, yo ke tendula: “Mwana-nkento ya fioti, mono ke tubila nge nde, telama!”+ 42 Na mbala mosi mwana yina ya nkento telamaka mpi yantikaka kutambula. (Yandi vandaka ti bamvula 12.) Mpi na mbala mosi bo kukaka ve kuyala mawi na bo sambu bo waka kiese mingi kibeni. 43 Kansi, yandi songaka bo mbala mingi* na kutuba ve diambu yai ata na muntu mosi,+ mpi yandi songaka bo na kupesa yandi madia.
6 Yandi katukaka kuna, yandi kwisaka na bwala na yandi,+ mpi balongoki na yandi landaka yandi. 2 Na Kisabatu, yandi yantikaka kulonga na sinagoga, mpi bantu mingi yina vandaka kuwa yandi yitukaka mingi mpi tubaka nde: “Na wapi muntu yai me baka mambu yai?+ Sambu na nki bo me pesaka yandi mayele yai, mpi sambu na nki bidimbu ya nkumbwa ya mutindu yai ke salama na maboko na yandi?+ 3 Keti yandi ve muntu kele sharpantie,+ mwana ya Maria+ mpi mpangi ya Yakobo,+ Yozefi, Yudasi, mpi Simoni?+ Mpi keti bampangi na yandi ya bankento kele ve awa ti beto?” Yo yina bo yantikaka kubula sakuba sambu na yandi. 4 Kansi Yezu tubilaka bo nde: “Mbikudi ke kondaka lukumu kaka na bwala na yandi mosi, na bantu ya dibuta na yandi, mpi na nzo na yandi mosi.”+ 5 Yo yina yandi salaka ve ata kidimbu mosi ya nkumbwa kuna katula kaka kutula maboko na zulu ya bantu fioti ya maladi mpi kubelula bo. 6 Ya kieleka, yandi yitukaka sambu na kukonda lukwikilu na bo. Ebuna yandi kwendaka na babwala yina vandaka na nziunga sambu na kulonga.+
7 Yandi bingaka bantumwa 12; yandi yantikaka kutinda bo zole-zole,+ mpi yandi pesaka bo kiyeka na zulu ya bampeve ya mbi.+ 8 Diaka, yandi pesaka bo bansiku na kunata ve ata kima mosi sambu na nzietelo kaka mwa-nti—dimpa ve, mwa-saki ve ya kunatila madia, mbongo* ve na mikaba na bo+— 9 kansi na kulwata basandale mpi na kulwata ve bilele zole.* 10 Yandi tubilaka bo diaka nde: “Na konso kisika yina beno ke kota na nzo mosi, beno bikala kuna tii ntangu beno ta katuka na kisika yina.+ 11 Mpi na konso kisika yina bo ta yamba beno ve to bo ta widikila beno ve, ntangu beno ke basika na kisika yina, beno pupula makulu na beno sambu na kukatula mfututu yina kele na nsi ya makulu na beno sambu yo vanda kimbangi sambu na bo.”+ 12 Ebuna bo kwendaka mpi bo samunaka nde bantu fwete balula ntima;+ 13 bo basisaka bademo mingi,+ bo pakulaka bantu mingi ya maladi mafuta, mpi bo belulaka bo.
14 Ntangu yai, ntotila Erode waka mambu yai, sambu zina ya Yezu zabanaka mingi, mpi bantu vandaka kutuba nde: “Yoane Mbotiki me telama na bafwa, yo yina yandi ke sala bidimbu ya nkumbwa.”+ 15 Kansi bantu ya nkaka vandaka kutuba nde: “Yandi kele Eliya.” Bankaka diaka vandaka kutuba nde: “Yandi kele bonso mbikudi mosi na kati ya bambikudi ya ntama.”+ 16 Kansi ntangu Erode waka yo, yandi tubaka nde: “Yoane yina mono zengaka ntu, yandi muntu me futumuka.” 17 Sambu Erode yandi mosi tindaka bantu na kukanga Yoane mpi yandi kangaka yandi miniololo mpi tulaka yandi na boloko sambu na Erodiade, nkento ya mpangi na yandi Filipo, sambu Erode kwelaka nkento yina.+ 18 Sambu Yoane vandaka kutubila Erode nde: “Nge kele ve ti nswa ya kubaka nkento ya mpangi na nge.”+ 19 Yo yina Erodiade kangilaka yandi kimbeni mpi zolaka kufwa yandi, kansi yandi vandaka kukuka ve. 20 Erode vandaka kuwa Yoane boma sambu yandi zabaka nde Yoane kele muntu ya lunungu mpi ya santu,+ yo yina yandi vandaka kutanina yandi. Ntangu Erode waka Yoane, yandi zabaka kibeni ve nki yandi fwete sala, ata mpidina yandi landaka kuwidikila yandi na kiese yonso.
21 Kansi Erodiade monaka dibaku ya mbote ntangu Erode yidikaka madia ya nkokila na nkinsi ya kilumbu yina yandi butukaka+ sambu na bantu na yandi ya nene, bakomanda ya basoda, mpi bantu ya kuluta lukumu ya Galilea.+ 22 Ebuna mwana ya Erodiade ya nkento kotaka, kinaka, mpi pesaka Erode ti bantu yina vandaka kudia* ti yandi kiese. Ntotila tubilaka mwana yina ya nkento nde: “Lomba mono konso kima yina nge me zola, mpi mono ta pesa nge yo.” 23 Ee, yandi diaka ndefi na ntwala ya mwana yina ya nkento nde: “Konso kima ya nge ta lomba mono, mono ta pesa nge yo, tii na kati-kati ya kimfumu na mono.” 24 Yo yina mwana yina ya nkento basikaka mpi tubilaka mama na yandi nde: “Nki mono fwete lomba?” Mama na yandi tubaka nde: “Ntu ya Yoane Mbotiki.” 25 Na mbala mosi mwana yina ya nkento kwendaka nswalu na ntotila mpi tubilaka yandi nde: “Mono ke zola nde nge pesa mono kaka sesepi yai ntu ya Yoane Mbotiki na dilonga.”+ 26 Ata yo pesaka yandi mawa mingi, ntotila zolaka ve kubuya kupesa yandi kima yina yandi lombaka, sambu na bandefi yina yandi diaka mpi sambu na banzenza na yandi.* 27 Ebuna, na mbala mosi ntotila tindaka soda mosi yina vandaka kukengila yandi mpi songaka yandi na kunata ntu ya Yoane. Yo yina yandi kwendaka mpi zengaka yandi ntu na boloko 28 mpi yandi nataka yo na dilonga. Yandi pesaka yo na mwana-nkento yina, ebuna mwana-nkento yina pesaka yo na mama na yandi. 29 Ntangu balongoki na yandi waka yo, bo kwisaka kubaka mvumbi na yandi mpi bo kwendaka kutula yo na maziamu.*
30 Bantumwa vukanaka na nziunga ya Yezu mpi bo tubilaka yandi mambu yonso yina bo salaka mpi longaka.+ 31 Mpi yandi tubilaka bo nde: “Beno kwisa, beno mosi, na kisika ya kingenga mpi beno pema fioti.”+ Sambu bantu mingi vandaka kukwisa mpi kukwenda, mpi bo vandaka ve ti ntangu ata ya kudia. 32 Yo yina bo kwendaka na maswa na kisika mosi ya kingenga sambu bo vanda kaka bo mosi.+ 33 Kansi bantu monaka bo, bo ke kwenda, mpi bantu mingi zabaka yo, ebuna bantu katukaka na bambanza yonso, bo kwendaka ntinu na makulu, mpi bo kumaka kuna na ntwala na bo. 34 Ntangu yandi basikaka, yandi monaka kimvuka mosi ya nene ya bantu, ebuna yandi wilaka bo mawa,+ sambu bo vandaka bonso mameme yina me konda ngungudi.+ Mpi yandi yantikaka kulonga bo mambu mingi.+
35 Ntangu lutaka mingi, mpi balongoki na yandi kwisaka kutubila yandi nde: “Kisika yai kele ntama ti babwala, mpi ntangu me luta mingi.+ 36 Songa bo na kukwenda, sambu bo kwenda na babwala ya fioti ti ya nene yina kele na nziunga mpi bo kudisumbila bima ya kudia.”+ 37 Yandi vutudilaka bo nde: “Beno mosi, beno pesa bo bima ya kudia.” Ebuna bo tubilaka yandi nde: “Keti beto fwete kwenda mpi kusumba mampa ya badenari* 200 mpi kupesa yo bantu sambu bo dia?”+ 38 Yandi tubilaka bo nde: “Beno kele ti mampa ikwa? Beno kwenda kutala!” Na nima ya kuzaba, bo tubaka nde: “Tanu, mpi bambisi ya masa zole.”+ 39 Yandi songaka bantu yonso na kuvanda na bimvuka na zulu ya matiti ya mubisu.+ 40 Yo yina bo vandaka na bimvuka ya bantu 100 mpi ya bantu 50. 41 Yandi bakaka mampa yina tanu mpi bambisi ya masa yina zole, yandi talaka na zulu mpi yandi sambaka.+ Na nima yandi zengaka mampa yina mpi yantikaka kupesa yo na balongoki na yandi sambu bo tula yo na ntwala ya bantu, mpi yandi kabulaka bambisi ya masa yina zole na bantu yonso. 42 Ebuna bo yonso diaka mpi bo fulukaka, 43 mpi bo lokutaka bitunga 12 ya kufuluka ti bitini ya mampa, kukonda kutanga bitini ya mbisi.+ 44 Bantu yina diaka mampa vandaka babakala 5 000.
45 Na nima, kukonda kusukinina, yandi songaka balongoki na yandi na kukota na maswa mpi na kukwenda na ntwala na yandi na simu ya nkaka na ndambu ya Betsaida. Ntangu balongoki vandaka kukwenda, yandi mosi songaka kimvuka yina ya bantu na kukwenda.+ 46 Kansi ntangu yandi kabwanaka ti bo, yandi kwendaka na ngumba sambu na kusamba.+ 47 Ntangu nkokila bwaka, maswa vandaka na kati-kati ya nzadi-mungwa, kansi yandi vandaka yandi mosi na mukidi.+ 48 Yo yina ntangu yandi monaka bo ke nwana na kuluka nkayi sambu mupepe vandaka kukatuka na ndambu yina bo vandaka kukwenda, na kiteso ya nsungi ya iya ya kukengila na mpimpa,* yandi kwisaka pene-pene na bo, yandi ke tambula na zulu ya nzadi-mungwa; kansi yandi zolaka kuluta bo. 49 Ntangu bo monaka yandi ke tambula na zulu ya nzadi-mungwa, bo yindulaka nde: “Yo kele mbona-meso!” Ebuna bo tulaka milolo. 50 Sambu bo yonso monaka yandi mpi bo waka boma. Kansi, na mbala mosi yandi tubilaka bo nde: “Beno vanda kikesa! Yo kele mono; beno wa boma ve.”+ 51 Na nima yandi kotaka na maswa yina bo vandaka, mpi mupepe manaka. Ebuna bo yitukaka mingi kibeni, 52 sambu bo bakisaka ve ntendula ya mampa, kansi bantima na bo vandaka kaka kubakisa ve.
53 Ntangu bo sabukaka tii na mukidi, bo kumaka na Genezareti mpi bo kangaka maswa pene-pene ya kisika yina.+ 54 Kansi ntangu bo basikaka na maswa, bantu zabaka yandi. 55 Bo kwendaka ntinu na ndambu yina yonso, ebuna bo yantikaka kubaka bantu yina vandaka kubela mpi kunata bo na zulu ya bambeto na kisika yina bo waka nde yandi kele. 56 Mpi konso kisika yina yandi vandaka kukota, yo vanda na babwala, na bambanza, to na babwala ya fioti, bantu vandaka kutula bantu ya maladi na bazandu, mpi bo vandaka kubondila yandi sambu bo simba ata dilenda ya lele na yandi ya zulu.+ Mpi bantu yonso yina vandaka kusimba yo vandaka kubeluka.
7 Bafarize ti bansekudi ya nkaka yina katukaka na Yeruzalemi vukanaka na nziunga na yandi.+ 2 Mpi bo monaka balongoki na yandi ya nkaka ke dia ti maboko ya mvindu, disongidila, ya kukonda kuyobisa.* 3 (Sambu Bafarize ti Bayuda yonso ke diaka ve kana bo me yobisa ntete ve maboko na bo tii na kinkoso, sambu bo ke kangamaka na bansiku ya bantu ya ntangu ya ntama, 4 mpi kana bo me katuka na zandu, bo ke diaka ve kana bo me yobila ntete ve. Kele ti bansiku mingi ya nkaka yina bo me bakaka mpi bo ke kangamaka na yo, mu mbandu kubotika makopa, mabungu, mpi bima ya kwivre na masa.)+ 5 Yo yina Bafarize ti bansekudi yai yulaka yandi nde: “Sambu na nki balongoki na nge ke zitisaka ve bansiku ya bantu ya ntangu ya ntama, kansi bo ke dia ti maboko ya mvindu?”+ 6 Yandi tubilaka bo nde: “Beno bantu ya luvunu, Yezaya vandaka ti kikuma ya mbote ya kubikula sambu na beno, mutindu bo me sonikaka nde: ‘Bantu yai ke kumisa mono kaka na bikobo, kansi bantima na bo kele ntama kibeni ti mono.+ 7 Bo ke landa na kusambila mono sambu na mpamba, sambu malongi na bo kele bansiku ya bantu.’+ 8 Beno ke yambula nsiku ya Nzambi mpi ke kangama na bansiku ya bantu.”+
9 Yandi tubilaka bo diaka nde: “Beno ke buya nsiku ya Nzambi na mayele yonso sambu na kulanda bansiku na beno.+ 10 Mu mbandu, Moize tubaka nde, ‘Kumisa tata na nge ti mama na nge,’+ mpi, ‘Muntu yina ke finga tata na yandi to mama na yandi, bika bo fwa yandi.’+ 11 Kansi beno, beno ke tuba nde, ‘Kana muntu mosi ke tuba na tata na yandi to na mama na yandi nde: “Konso kima ya mono kele na yo yina nge lenda bakila mambote kele korban (disongidila, dikabu ya mono me pesaka na Nzambi),”’ 12 beno ke pesa yandi diaka ve nzila ya kusala ata kima mosi sambu na tata na yandi to mama na yandi.+ 13 Na mutindu yina, beno ke kumisaka ndinga ya Nzambi kukonda mfunu na bansiku na beno yina beno me pesaka na bantu ya nkaka.+ Mpi beno ke salaka mambu mingi ya mutindu yai.”+ 14 Ebuna yandi bingaka diaka kimvuka ya bantu pene-pene na yandi mpi yandi tubilaka bo nde: “Beno wa mono beno yonso, mpi beno bakisa ntendula.+ 15 Ata kima mosi ve ya ke katukaka na nganda mpi ke kotaka na kati ya muntu lenda kumisa yandi mvindu; kansi bima yina ke basikaka na kati ya muntu, yo yina ke kumisaka yandi mvindu.”+ 16 *——
17 Ntangu yandi kotaka na nzo mosi ntama ti kimvuka ya bantu, balongoki na yandi yantikaka kuyula yandi bangiufula sambu na mbandu yina.+ 18 Yandi tubilaka bo nde: “Keti beno mpi beno ke bakisa ve bonso bo? Keti beno me zaba ve nde ata kima mosi ve ya ke katukaka na nganda mpi ke kotaka na kati ya muntu lenda kumisa yandi mvindu, 19 sambu yo ke kotaka ve na ntima na yandi, kansi na divumu na yandi, mpi yo ke kwendaka na kabine?” Na mutindu yai, yandi tubaka nde madia yonso kele bunkete. 20 Yandi tubaka diaka nde: “Bima yina ke basikaka na kati ya muntu yo yina ke kumisaka yandi mvindu.+ 21 Sambu mambu yai ke katukaka na ntima ya bantu,+ bangindu ya mbi: pite,* kuyiba, kufwa bantu, 22 bizumba, lukasi, bisalu ya mbi, kukusa, kusala mambu ya mbi kukonda nsoni,* disu ya ke lulaka, kuvweza, lulendo, mpi buzoba. 23 Bima yai yonso ya mbi ke katukaka na kati mpi yo ke kumisaka muntu mvindu.”
24 Yandi katukaka pana mpi kwendaka na ndambu ya Tire mpi ya Sidoni.+ Kuna yandi kotaka na nzo mosi mpi yandi zolaka ve nde muntu kuzaba, kansi bantu zabaka kaka. 25 Na mbala mosi, nkento mosi yina mwana na yandi ya fioti ya nkento vandaka ti mpeve ya mbi waka nsangu na yandi, kwisaka mpi bwaka na makulu na yandi.+ 26 Nkento yina vandaka Mugreki, muntu ya bwala ya* Fenisia ya Siria, mpi yandi vandaka kaka kulomba Yezu na kubasisa demo na mwana na yandi ya nkento. 27 Kansi Yezu tubilaka yandi nde: “Bika ntete nde bana kufuluka, sambu yo kele mbote ve na kubaka mampa ya bana mpi kulosila yo bana ya bambwa.”+ 28 Kansi nkento yina vutudilaka yandi nde: “Ee, Mfumu, kansi ata bana ya bambwa na nsi ya mesa ke diaka bitini ya mampa ya bana ya fioti.” 29 Ebuna yandi tubilaka yandi nde: “Sambu nge me tuba diambu yai, kwenda; demo me basika na mwana na nge ya nkento.”+ 30 Yo yina yandi kwendaka na nzo na yandi mpi kutaka mwana yina ya fioti me lala na mbeto, mpi demo me basika.+
31 Ntangu Yezu katukaka na ntoto ya Tire mpi vutukaka, yandi lutaka na Sidoni sambu na kukwenda na Nzadi-Mungwa ya Galilea, mpi lutaka na ntoto ya Dekapolisi.*+ 32 Awa bo natilaka yandi muntu mosi yina vandaka makutu ya kufwa mpi yina vandaka kutuba mbote ve,+ mpi bo bondilaka yandi na kutula yandi maboko. 33 Yandi nataka yandi na kingenga, ntama ti kimvuka ya bantu. Mpi yandi tulaka misapi na yandi na makutu ya muntu yina, na nima ya kulosa mate, yandi simbaka ludimi na yandi.+ 34 Ntangu yandi talaka na zulu, yandi pemaka ngolo mpi tubilaka yandi nde: “Efata,” disongidila, “Kanguka.” 35 Ebuna makutu na yandi kangukaka,+ mpi nsinga ya ludimi na yandi katukaka, mpi yandi yantikaka kutuba mbote-mbote. 36 Ebuna yandi pesaka bo ntuma na kusonga ve ata na muntu mosi,+ kansi ntangu yonso yina yandi vandaka kusonga bo mpidina, bo vandaka kutubila yo mingi kuluta.+ 37 Ya kieleka, bo yitukaka mingi kibeni,+ mpi bo tubaka nde: “Yandi me sala mambu yonso mbote. Yandi ke sala nkutu nde bifwa-makutu kuwa mpi bababa kutuba.”+
8 Na bilumbu yina, kuvandaka diaka ti kimvuka mosi ya nene ya bantu, mpi bo vandaka ve ti kima ya kudia. Yo yina yandi bingaka balongoki mpi yandi songaka bo nde: 2 “Mono ke wila kimvuka ya bantu yai+ mawa sambu bo me vanda ti mono bilumbu tatu mpi bo kele ve ti kima ya kudia.+ 3 Kana mono vutula bo na banzo na bo nzala, bo ta lemba na nzila, mpi bankaka na kati na bo me katuka ntama.” 4 Kansi balongoki na yandi vutudilaka yandi nde: “Na kisika yai ya kele ntama ti babwala, na wapi muntu ta zwa mampa ya kufwana sambu bantu yai kudia mpi kufuluka?” 5 Yo yina yandi yulaka bo nde: “Beno kele ti mampa ikwa?” Bo tubaka nde: “Nsambwadi.”+ 6 Ebuna yandi songaka kimvuka ya bantu na kuvanda na ntoto. Na nima yandi bakaka mampa yina nsambwadi, yandi pesaka Nzambi matondo, yandi zengaka yo, mpi yantikaka kupesa yo na balongoki na yandi sambu bo kabula yo, ebuna bo kabisaka yo na kimvuka yina ya bantu.+ 7 Bo vandaka mpi ti mwa bambisi ya masa ya fioti, ebuna yandi sambaka sambu na yo, mpi yandi tubilaka bo na kukabula yo mpi. 8 Ebuna bo diaka mpi fulukaka, mpi bo lokutaka bitunga ya nene* nsambwadi ya kufuluka ti bitini yina bikalaka.+ 9 Kansi, babakala vandaka kiteso ya 4 000. Na nima yandi songaka bo na kukwenda.
10 Na mbala mosi yandi kotaka na maswa ti balongoki na yandi mpi bo kumaka na ndambu ya Dalmanuta.+ 11 Awa Bafarize kwisaka mpi bo yantikaka kutula ntembe ti yandi, ebuna sambu na kumeka yandi, bo lombaka yandi na kusonga bo kidimbu mosi ya me katuka na zulu.+ 12 Yandi waka mawa mingi na ntima mpi yandi tubaka nde: “Sambu na nki ndonga yai ya bantu ke sosa kidimbu?+ Ya kieleka mono ke tuba nde, bo ta pesa ve ndonga yai ya bantu ata kidimbu mosi.”+ 13 Ebuna yandi bikisaka bo, kotaka diaka na maswa, mpi kwendaka na simu ya nkaka.
14 Kansi, bo vilaka na kunata mampa, mpi bo vandaka ve ata ti kima mosi na kati ya maswa kaka dimpa mosi.+ 15 Mpi yandi kebisaka bo na bangogo ya pwelele nde: “Beno kangula meso; beno keba na levire ya Bafarize mpi na levire ya Erode.”+ 16 Yo yina bo yantikaka kutula ntembe bo na bo sambu bo vandaka ve ti mampa. 17 Ntangu yandi monaka mutindu yina, yandi tubilaka bo nde: “Sambu na nki beno ke tula ntembe sambu beno kele ve ti mampa? Keti beno me zaba ntete ve mpi ke bakisa ve? Keti bantima na beno ke bakisa kaka ve? 18 ‘Ata beno kele ti meso, keti beno ke mona ve; mpi ata beno kele ti makutu, keti beno ke wa ve?’ Keti beno ke yibuka ve 19 ntangu mono zengaka mampa tanu+ sambu na babakala 5 000, bitunga ikwa ya kufuluka na bitini beno lokutaka?” Bo tubilaka yandi nde: “Kumi na zole.”+ 20 “Ntangu mono zengaka mampa nsambwadi sambu na babakala 4 000, bitunga ya nene* ikwa ya kufuluka ti bitini beno lokutaka?” Bo tubilaka yandi nde: “Nsambwadi.”+ 21 Ebuna yandi tubilaka bo nde: “Keti beno ke bakisa kaka ve?”
22 Ntangu yai, bo kumaka na Betsaida. Awa bantu natilaka yandi kifwa-meso mosi, mpi bo bondilaka yandi na kusimba yandi.+ 23 Yandi simbaka kifwa-meso yina na diboko mpi yandi nataka yandi na nganda ya bwala. Yandi losaka mate na meso na yandi,+ ebuna yandi tulaka yandi maboko mpi yulaka yandi nde: “Keti nge ke mona kima?” 24 Bakala yina talaka mpi tubaka nde: “Mono ke mona bantu, kansi bo ke monana bonso banti yina ke tambula.” 25 Diaka yandi tulaka maboko na yandi na meso ya muntu yina, ebuna muntu yina monaka pwelele. Meso na yandi belukaka, mpi yandi kumaka kumona bima yonso mbote-mbote. 26 Yo yina yandi vutulaka yandi na nzo, mpi yandi tubaka nde: “Kukota ve na kati ya bwala.”
27 Na nima Yezu ti balongoki na yandi kwendaka na babwala ya Sezarea-Filipo, mpi na nzila yandi yantikaka kuyula balongoki na yandi nde: “Bantu ke tuba nde mono kele nani?”+ 28 Bo tubilaka yandi nde: “Yoane Mbotiki,+ kansi bankaka ke tuba nde, Eliya,+ mpi bankaka diaka nde, mosi na kati ya bambikudi.” 29 Mpi yandi yulaka bo nde: “Ebuna beno, beno ke tuba nde mono kele nani?” Piere vutudilaka yandi nde: “Nge kele Kristu.”+ 30 Ebuna yandi pesaka bo ntuma ya ngolo na kusonga ve ata na muntu mosi mambu ya ke tadila yandi.+ 31 Diaka, yandi yantikaka kulonga bo nde Mwana ya muntu fwete kanga ntima na bampasi mingi, ebuna bankuluntu, bamfumu ya banganga-nzambi ti bansekudi ta buya yandi, mpi bo ta fwa yandi,+ mpi yandi ta futumuka na nima ya bilumbu tatu.+ 32 Ya kieleka, yandi vandaka kutuba mambu yina na pwelele yonso. Kansi Piere nataka yandi na lweka mpi yantikaka kunganina yandi.+ 33 Yo yina yandi balukaka, talaka balongoki na yandi, mpi nganinaka Piere nde: “Luta na nima na mono, Satana! sambu nge ke yindula ve bangindu ya Nzambi, kansi bangindu ya bantu.”+
34 Ntangu yai, yandi bingaka kimvuka ya bantu ti balongoki na yandi pene-pene na yandi mpi tubilaka bo nde: “Kana muntu ke zola kulanda mono, bika yandi kudibuya, yandi baka nti na yandi ya mpasi,* mpi yandi fula kulanda mono.+ 35 Sambu konso muntu yina ke zola kugulusa luzingu* na yandi ta vidisa yo, kansi konso muntu yina ke vidisa luzingu* na yandi sambu na mono mpi sambu na nsangu ya mbote ta gulusa yo.+ 36 Ya kieleka, inki mambote muntu ta baka kana yandi baka nsi-ntoto ya mvimba mpi yandi vidisa luzingu* na yandi?+ 37 Nki kima muntu ta pesa kibeni na kisika ya luzingu* na yandi?+ 38 Sambu konso muntu yina ke wa mono mpi bangogo na mono nsoni na kati ya ndonga yai ya bantu ya kukonda kwikama* mpi ya masumu, Mwana ya muntu mpi ta wa yandi nsoni+ ntangu yandi ta kwisa na nkembo ya Tata na yandi ti bawanzio ya santu.”+
9 Yandi songaka bo diaka nde: “Ya kieleka mono ke tubila beno nde bantu ya nkaka na kati ya bantu yina me telama awa ta fwa ve tii kuna bo ta mona ntete Kimfumu ya Nzambi me kwisa dezia na ngolo yonso.”+ 2 Bilumbu sambanu na nima, Yezu bakaka Piere, Yakobo, ti Yoane, mpi yandi nataka bo na zulu ya ngumba mosi ya nda, kisika bo vandaka kaka bo mosi. Ebuna yandi kitukaka na ntwala na bo;+ 3 bilele na yandi ya zulu kumaka kungenga, yo kumaka mpembe kibeni, ata muntu mosi ve na ntoto lenda kumisa yo mpembe mutindu yina. 4 Diaka, Eliya ti Moize basikilaka bo, mpi bo vandaka kusolula ti Yezu. 5 Ebuna Piere songaka Yezu nde: “Rabi, yo kele mbote mutindu beto kele awa. Beto tunga batenta tatu, mosi sambu na nge, mosi sambu na Moize, mpi mosi sambu na Eliya.” 6 Yandi zabaka ve nki yandi fwete sala, sambu bo waka boma mingi. 7 Dituti mosi salamaka, mpi yo fikaka bo, ebuna ndinga mosi+ basikaka na dituti yina nde: “Yai Mwana na mono, ya mono ke zolaka mingi.+ Beno wila yandi.”+ 8 Ebuna na mbala mosi bo talaka ndambu na ndambu mpi bo monaka nde muntu mosi ve vandaka diaka ti bo, kaka Yezu.
9 Ntangu bo vandaka kukulumuka na ngumba, yandi pesaka bo nsiku ya ngolo na kusonga ve ata muntu mosi mambu yina bo monaka+ tii kuna Mwana ya muntu ta telama na bafwa.+ 10 Mpi bo bumbaka mambu yina na ntima,* kansi bo solulaka bo na bo sambu na kuzaba kana kutelama yai na bafwa ke tendula inki. 11 Bo yantikaka kuyula yandi nde: “Sambu na nki bansekudi ke tubaka nde Eliya+ fwete kwisa ntete?”+ 12 Yandi tubilaka bo nde: “Ya kieleka Eliya ke kwisa ntete mpi ke yidika mambu yonso;+ kansi nki mutindu bo me sonikaka sambu na Mwana ya muntu nde yandi fwete kanga ntima na bampasi mingi+ mpi bo ta sadila yandi mambu ti kuvweza?+ 13 Kansi mono ke tubila beno nde, ya kieleka Eliya+ me kwisaka, mpi bo salaka yandi mambu yonso yina bo zolaka, mutindu bo me sonikaka sambu na yandi.”+
14 Ntangu bo kwisaka kisika balongoki ya nkaka vandaka, bo monaka kimvuka mosi ya nene ya bantu me ziunga bo, mpi bansekudi vandaka kutula ntembe ti bo.+ 15 Kansi, ntangu kimvuka ya bantu yonso monaka yandi, bo yitukaka, mpi bo kwendaka ntinu kupesa yandi mbote. 16 Yo yina yandi yulaka bo nde: “Sambu na nki beno ke tula ntembe ti bo?” 17 Muntu mosi na kati ya kimvuka ya bantu vutudilaka yandi nde: “Longi, mono me natila nge mwana na mono ya bakala sambu yandi kele ti mpeve mosi yina me kumisaka yandi baba.+ 18 Konso kisika yina yo ke simbaka yandi, yo ke losaka yandi na ntoto; mafulu-fulu ke basikaka yandi na munoko, yandi ke kwetisaka meno, mpi ngolo na yandi ke manaka. Mono lombaka balongoki na nge na kubasisa yo, kansi bo kukaka ve kusala yo.” 19 Yandi vutudilaka bo nde: “O ndonga ya bantu ya kukonda lukwikilu,+ tii nki ntangu mono fwete vanda ti beno? Tii nki ntangu mono fwete kanga ntima sambu na beno? Beno natila mono yandi.”+ 20 Bo natilaka yandi mwana yina, kansi ntangu mpeve yina monaka Yezu, na mbala mosi yo nikisaka mwana yina ngolo. Ntangu yandi bwaka na ntoto, yandi vandaka kubaluka-baluka, mpi mafulu-fulu vandaka kubasika na munoko. 21 Ebuna Yezu yulaka tata ya mwana yina nde: “Banda nki ntangu diambu yai ke kuminaka yandi?” Yandi tubaka nde: “Katuka bumwana, 22 mpi mbala mingi yo ke bwisaka yandi na tiya mpi na masa sambu na kufwa yandi. Kansi kana nge lenda sala kima, wila beto mawa mpi sadisa beto.” 23 Yezu tubilaka yandi nde: “Bangogo yai, ‘Kana nge lenda’! Ya kieleka, mambu yonso lenda salama sambu na muntu yina kele ti lukwikilu.”+ 24 Na mbala mosi, tata ya mwana yina tubaka na ndinga ya ngolo nde: “Mono kele ti lukwikilu! Sadisa mono kisika mono me konda lukwikilu!”+
25 Ntangu Yezu monaka nde kimvuka mosi ya bantu vandaka kukwisa nswalu pene-pene na bo, yandi nganinaka mpeve yina ya mbi, mpi tubilaka yo nde: “Nge mpeve yina ke kumisaka muntu baba mpi kifwa-makutu, mono ke songa nge nde, basika na yandi mpi kukota diaka ve na yandi ata fioti!”+ 26 Na nima ya kuboka mpi kunikisa yandi ngolo mbala mingi, yo basikaka, ebuna mwana yina kumaka bonso muntu ya kufwa, yo yina bantu mingi vandaka kutuba nde: “Yandi me fwa!” 27 Kansi Yezu simbaka yandi na diboko mpi tedimisaka yandi, ebuna yandi telamaka. 28 Ntangu yandi kotaka na nzo mosi, balongoki na yandi yulaka yandi na kingenga nde: “Sambu na nki beto kukaka ve kubasisa yo?”+ 29 Yandi tubilaka bo nde: “Mpeve ya mutindu yai lenda basika kaka na nzila ya kisambu.”
30 Bo katukaka pana mpi bo lutaka na Galilea, kansi yandi zolaka ve nde ata muntu mosi kuzaba yo. 31 Sambu yandi vandaka kulonga balongoki na yandi mpi kusonga bo nde: “Bo ta teka Mwana ya muntu na maboko ya bantu, mpi bo ta fwa yandi,+ kansi ata bo ta fwa yandi, yandi ta futumuka bilumbu tatu na nima.”+ 32 Kansi, bo bakisaka ve mambu yina yandi vandaka kutuba, mpi bo vandaka kuwa boma na kuyula yandi.
33 Bo kumaka na Kapernaumi. Ntangu yandi vandaka na kati ya nzo, yandi yulaka bo nde: “Sambu na nki beno vandaka kutulana ntembe na nzila?”+ 34 Bo vandaka pima, sambu na nzila bo vandaka kutulana ntembe sambu na kuzaba nani me luta nene na kati na bo. 35 Yo yina, Yezu vandaka mpi yandi bingaka bantumwa 12 mpi tubilaka bo nde: “Kana muntu ke zola kuvanda muntu ya ntete, yandi fwete vanda muntu ya nsuka ya bantu yonso mpi nsadi ya bantu yonso.”+ 36 Ebuna Yezu bakaka mwana mosi ya fioti mpi tedimisaka yandi na kati-kati na bo; yandi tulaka maboko na yandi na mapeka ya mwana yina mpi yandi tubilaka bo nde: 37 “Konso muntu yina ke yamba mwana mosi na kati ya bana yai ya fioti+ sambu na zina na mono ke yamba mono mpi; ebuna konso muntu yina ke yamba mono ke yamba kaka mono ve kansi yandi ke yamba mpi Muntu yina tindaka mono.”+
38 Yoane tubilaka yandi nde: “Longi, beto monaka muntu mosi ke basisa bademo na zina na nge, mpi beto sosaka kukanga yandi nzila sambu yandi vandaka ve kulanda beto.”+ 39 Kansi Yezu tubaka nde: “Beno sosa ve kukanga yandi nzila, sambu kele ve ti muntu yina ta sala kidimbu ya nkumbwa na zina na mono mpi na nima yandi kuka kutuba diambu ya mbi sambu na mono. 40 Sambu muntu yina kele ve mbeni na beto kele sambu na beto.+ 41 Mpi muntu yina ke pesa beno dikopa ya masa ya kunwa sambu beno kele bantu ya Kristu,+ mono ke tubila beno ya kieleka nde, yandi ta vidisa ve ata fioti matabisi na yandi.+ 42 Kansi, konso muntu yina ke sala nde muntu mosi na kati ya bantu yai ya kukonda mfunu ya ke kwikilaka kubula sakuba, yo ta vanda mbote kana bo kangisa yandi ditadi ya nene* na nkingu mpi bo losa yandi na nzadi-mungwa.+
43 “Kana diboko na nge ke budisa nge sakuba, zenga yo. Yo me luta mbote nde nge baka luzingu ti diboko-kifu na kisika ya kukwenda ti maboko zole na Gehena,* na tiya yina bo lenda fwa ve.+ 44* —— 45 Mpi kana dikulu na nge ke budisa nge sakuba, zenga yo. Yo me luta mbote nde nge baka luzingu ti dikulu-kifu na kisika nde bo losa nge ti makulu zole na Gehena.*+ 46* —— 47 Mpi kana disu na nge ke budisa nge sakuba, losa yo.+ Yo me luta mbote nde nge kota na Kimfumu ya Nzambi ti disu mosi na kisika nde bo losa nge ti meso zole na Gehena,*+ 48 kisika mukuni ke fwaka ve mpi tiya ke zimaka ve.+
49 “Sambu bo fwete tula konso muntu mungwa, mungwa yina ke tendula tiya.+ 50 Mungwa ke vandaka mbote, kansi kana mungwa kuvidisa ntomo na yo, beno ta pesa yo ntomo ti nki?+ Beno vanda ti mungwa na kati na beno,+ mpi beno vanda na ngemba na kati na beno.”+
10 Yandi telamaka, katukaka kuna, mpi kwisaka na bandilu ya Yudea na simu ya nkaka ya Yordani, mpi bimvuka ya bantu kwisaka diaka kuvukana pene-pene na yandi. Mutindu vandaka kikalulu na yandi, yandi yantikaka diaka kulonga bo.+ 2 Ebuna Bafarize kwisaka ti ngindu ya kumeka yandi, mpi bo yulaka yandi kana bakala kele ti nswa ya kufwa makwela ti nkento na yandi.+ 3 Yandi vutudilaka bo nde: “Inki nsiku Moize pesaka beno?” 4 Bo tubaka nde: “Moize pesaka nzila ya kusonika mukanda ya kukula yandi mpi na kufwa makwela ti yandi.”+ 5 Kansi Yezu tubilaka bo nde: “Yandi sonikilaka beno nsiku yina+ sambu na ntima-ngolo na beno.+ 6 Kansi, katuka na luyantiku ya lugangu, ‘Nzambi salaka bo bakala mpi nkento.+ 7 Yo yina bakala ta bikisa tata na yandi ti mama na yandi,+ 8 ebuna bo zole ta vanda nsuni mosi,’+ na mpila nde bo kele diaka ve zole, kansi nsuni mosi. 9 Yo yina, bika nde muntu kukabula ve yina ya Nzambi me vukisaka.”+ 10 Ntangu bo vandaka diaka na kati ya nzo, balongoki yantikaka kuyula yandi sambu na diambu yina. 11 Yandi tubilaka bo nde: “Konso muntu yina me fwa makwela ti nkento na yandi mpi me kwela nkento ya nkaka, yandi me sala bizumba+ na meso na yandi, 12 mpi kana nkento mosi kukwela bakala ya nkaka na nima ya kufwa makwela ti bakala na yandi, yandi me sala bizumba.”+
13 Ebuna bantu yantikaka kunatila yandi bana ya fioti sambu yandi simba bo, kansi balongoki nganinaka bo.+ 14 Ntangu yandi monaka diambu yai, Yezu waka makasi mpi tubilaka bo nde: “Beno bikisa bana ya fioti bo kwisa na mono; beno meka ve kukanga bo nzila, sambu Kimfumu ya Nzambi kele ya bantu yina kele bonso bo.+ 15 Ya kieleka mono ke tubila beno nde, konso muntu yina ke yamba ve Kimfumu ya Nzambi bonso mwana ya fioti ta kota ve ata fioti na kati na yo.”+ 16 Ebuna yandi bakaka bana na maboko na yandi, yantikaka kusakumuna bo, mpi tulaka bo maboko.+
17 Ntangu yandi vandaka kukwenda na nzila, bakala mosi kwisaka ntinu, fukamaka na ntwala na yandi mpi yulaka yandi nde: “Longi ya Mbote, inki mono fwete sala sambu na kubaka* luzingu ya mvula na mvula?”+ 18 Yezu tubilaka yandi nde: “Sambu na nki nge ke binga mono mbote? Ata muntu mosi ve kele mbote, katula kaka Nzambi.+ 19 Nge me zaba bansiku: ‘Kufwa ve muntu;+ kusala ve bizumba;+ kuyiba ve;+ kuta ve kimbangi ya luvunu;+ kusadila ve luvunu sambu na kubaka bima ya muntu ya nkaka;+ kumisa tata na nge ti mama na nge.’”+ 20 Bakala yina tubilaka yandi nde: “Longi, mono ke zitisaka mambu yai yonso katuka kileke na mono.” 21 Yezu talaka yandi mpi zolaka yandi, ebuna yandi tubaka nde, “Kima mosi ke konda nge: Kwenda, teka bima na nge mpi pesa mbongo na bansukami, ebuna nge ta vanda ti kimvwama na zulu; na nima kwisa kulanda mono.”+ 22 Kansi mvutu yina pesaka yandi ntantu mpi yandi kwendaka ti mawa, sambu yandi vandaka ti bima mingi.+
23 Yezu talaka ndambu na ndambu, ebuna yandi tubilaka balongoki na yandi nde: “Yo ta vanda mpasi kibeni sambu bantu yina kele na mbongo kukota na Kimfumu ya Nzambi!”+ 24 Kansi balongoki yitukaka sambu na bangogo na yandi. Ebuna Yezu vutulaka nde: “Bana, yo kele mpasi kibeni na kukota na Kimfumu ya Nzambi! 25 Yo kele pete kibeni sambu shamo kukota na munoko ya sindani kansi yo kele mpasi mingi sambu mvwama kukota na Kimfumu ya Nzambi.”+ 26 Bo yitukaka diaka mingi mpi bo tubilaka yandi* nde: “Ebuna nani lenda guluka?”+ 27 Yezu talaka bo na meso mpi tubaka nde: “Bantu lenda sala yo ve, kansi yo kele ve mutindu yina sambu na Nzambi, sambu Nzambi lenda sala mambu yonso.”+ 28 Piere yantikaka kutubila yandi nde: “Tala, beto me bikisa bima yonso mpi beto me landa nge.”+ 29 Yezu tubaka nde: “Ya kieleka mono ke tubila beno nde, ata muntu mosi ve me bikisaka nzo to bampangi ya babakala to bampangi ya bankento to mama to tata to bana to bilanga sambu na mono mpi sambu na nsangu ya mbote+ 30 yina ta baka ve ntangu yai mbala 100 kuluta na nsungi yai ya ntangu—banzo, bampangi ya babakala, bampangi ya bankento, bamama, bana, mpi bilanga, ti mbangika+—mpi na ngidika ya bima yina ke kwisa,* luzingu ya mvula na mvula. 31 Kansi bantu mingi yina kele bantu ya ntete ta kuma bantu ya nsuka, mpi bantu ya nsuka ta kuma bantu ya ntete.”+
32 Ebuna, bo vandaka na nzila sambu na kutombuka na Yeruzalemi, Yezu vandaka kukwenda na ntwala na bo, mpi bo vandaka kuyituka, kansi bantu yina vandaka kulanda bo yantikaka kuwa boma. Yandi nataka diaka bantumwa 12 na lweka mpi yantikaka kutubila bo mambu yina fwete kumina yandi:+ 33 “Tala! Beto ke tombuka na Yeruzalemi, mpi bo ta pesa Mwana ya muntu na maboko ya bamfumu ya banganga-nzambi mpi ya bansekudi. Bo ta zengila yandi nkanu ya lufwa, mpi bo ta pesa yandi na maboko ya bantu ya makanda, 34 ebuna bantu yai ta seka yandi mpi bo ta losila yandi mate, bo ta bula yandi fimbu, mpi bo ta fwa yandi, kansi bilumbu tatu na nima yandi ta futumuka.”+
35 Yakobo ti Yoane, bana zole ya Zebedeo,+ pusanaka pene-pene mpi tubilaka yandi nde: “Longi, beto ke zola nde nge sadila beto konso kima yina beto ke lomba nge.”+ 36 Yezu tubilaka bo nde: “Inki beno ke zola nde mono sala sambu na beno?” 37 Bo vutudilaka yandi nde: “Pesa beto nswa ya kuvanda, mosi na diboko na nge ya kitata mpi mosi na diboko na nge ya kimama, na nkembo na nge.”+ 38 Kansi Yezu tubilaka bo nde: “Beno me zaba ve mambu yina beno ke lomba. Keti beno lenda nwa dikopa yina mono ke nwa, to kubaka mbotika ti mbotika yina bo ke botika mono?”+ 39 Bo tubilaka yandi nde: “Ee, beto lenda.” Ebuna Yezu tubilaka bo nde: “Dikopa ya mono ke nwa, beno ta nwa yo, mpi bo ta botika beno ti mbotika yina bo ke botika mono.+ 40 Kansi, sambu na kuvanda na diboko na mono ya kitata to ya kimama, mono ve muntu ke pesaka yo, kansi yo kele sambu na bantu yina bo me yidikilaka yo.”
41 Ntangu bantumwa ya nkaka kumi waka mambu yina, bo wilaka Yakobo ti Yoane makasi.+ 42 Kansi Yezu bingaka bo kisika yandi vandaka mpi tubilaka bo nde: “Beno me zaba nde bantu yina ke monanaka* nde bo ke yalaka makanda ke yalaka bo na kingolo-ngolo mpi bantu na bo ya nene ke songaka nde bo kele ti kiyeka na zulu na bo.+ 43 Yo fwete vanda ve mutindu yina na kati na beno; kansi konso muntu yina ke zola kukuma muntu ya nene na kati na beno fwete vanda nsadi na beno,+ 44 mpi konso muntu yina ke zola kuvanda muntu ya ntete na kati na beno fwete vanda mpika ya bantu yonso. 45 Sambu ata Mwana ya muntu kwisaka ve sambu bantu kusadila yandi, kansi sambu na kusadila+ mpi kupesa luzingu* na yandi bonso nkudulu sambu na bantu mingi.”+
46 Ebuna bo kumaka na Yeriko. Kansi, ntangu yandi ti balongoki na yandi mpi kimvuka mosi ya nene ya bantu vandaka kubasika na Yeriko, Bartimeo (mwana ya Timeo), kifwa-meso mosi ya vandaka kulomba bantu bima, vandaka ya kuvanda na lweka ya nzila.+ 47 Ntangu yandi waka nde yo vandaka Yezu muntu ya Nazareti, yandi yantikaka kutuba na ndinga ya ngolo nde: “Yezu, Mwana ya Davidi,+ wila mono mawa!”+ 48 Ebuna, bantu mingi yantikaka kunganina yandi mpi kusonga yandi na kuvanda pima, kansi yandi vandaka kutuba diaka na ndinga ya kuluta ngolo nde: “Mwana ya Davidi, wila mono mawa!” 49 Yo yina Yezu telamaka mpi tubaka nde: “Beno binga yandi, yandi kwisa na mono.” Bo bingaka kifwa-meso yina mpi tubilaka yandi nde: “Vanda kikesa! Telama; yandi ke binga nge.” 50 Yandi losaka lele na yandi ya zulu, telamaka nswalu mpi kwendaka pene-pene ya Yezu. 51 Ebuna Yezu tubilaka yandi nde: “Inki nge ke zola nde mono sala sambu na nge?” Kifwa-meso yina songaka yandi nde: “Rabuni,* bika nde mono mona diaka.” 52 Ebuna Yezu tubilaka yandi nde: “Kwenda. Lukwikilu na nge me belula nge.”+ Na mbala mosi yandi monaka diaka,+ mpi yandi yantikaka kulanda yandi na nzila.
11 Ntangu bo kumaka pene-pene ya Yeruzalemi, ya Betfaze mpi ya Betania+ na Ngumba ya Banti ya Olive, yandi tindaka balongoki na yandi zole+ 2 mpi yandi tubilaka bo nde: “Beno kwenda na bwala yina ke monana na ntwala, mpi ntangu beno ta kota na kati na yo, beno ta mona mwana-mpunda ya bo me kanga na nsinga, yina muntu mosi ve me vandaka na zulu na yo tii bubu yai. Beno kangula yo mpi beno nata yo awa. 3 Kana muntu kutubila beno nde, ‘Sambu na nki beno ke sala diambu yai?’ beno tuba nde, ‘Mfumu kele ti mfunu na yo mpi yandi ta vutula yo awa kukonda kusukinina.’” 4 Bo kwendaka mpi bo monaka mwana-mpunda ya bo me kanga na nsinga na kielo ya nzo, na nganda, na bala-bala, ebuna bo kangulaka yo.+ 5 Kansi bantu ya nkaka yina telamaka pana tubilaka bo nde: “Sambu na nki beno ke kangula mwana-mpunda yina?” 6 Bo songaka bo mambu yina Yezu tubaka, mpi bo bikisaka bo bo kwenda.
7 Bo nataka mwana-mpunda yina+ na Yezu, mpi bo tulaka bilele na bo ya zulu na zulu ya mpunda yina, ebuna yandi vandaka na zulu na yo.+ 8 Diaka, bantu mingi tandaka bilele na bo ya zulu na nzila, kansi bankaka zengaka matiti na bilanga.+ 9 Bantu yina vandaka kukwenda na ntwala mpi bayina vandaka kukwisa na nima vandaka kutuba na ndinga ya ngolo nde: “Nzambi, beto ke bondila nge, gulusa!+ Bika nde muntu yina ke kwisa na zina ya Yehowa* kubaka lusakumunu!+ 10 Bika nde Kimfumu ya tata na beto Davidi yina ke kwisa kubaka lusakumunu!+ Nzambi, beto ke bondila nge, gulusa, kuna na zulu!” 11 Ebuna yandi kotaka na Yeruzalemi, yandi kwendaka na tempelo, mpi yandi talaka bima yonso ndambu na ndambu, kansi sambu ntangu lutaka mingi, yandi kwendaka na Betania ti bantumwa 12.+
12 Na kilumbu yina landaka, ntangu bo vandaka kubasika na Betania, yandi waka nzala.+ 13 Na ntama, yandi monaka nti mosi ya bafige yina vandaka ti matiti, mpi yandi kwendaka kutala kana yandi lenda mona kima na nti yina. Kansi, ntangu yandi kumaka kuna, yandi monaka kima ve, kaka matiti, sambu yo vandaka ve nsungi ya bafige. 14 Yo yina, yandi tubilaka yo nde: “Muntu mosi ve ta dia diaka mbuma na nge.”+ Mpi balongoki na yandi vandaka kuwidikila.
15 Ntangu yai bo kwisaka na Yeruzalemi. Kuna, yandi kotaka na tempelo, yandi yantikaka kukula bantu yina vandaka kuteka mpi kusumba bima na tempelo, mpi yandi balusaka bamesa ya bantu yina vandaka kushanze mbongo mpi bakiti ya bantu yina vandaka kuteka bapizio,+ 16 mpi yandi bikaka ve nde muntu kuluta ti konso kima yina na tempelo. 17 Yandi vandaka kulonga mpi kutubila bo nde: “Keti bo me sonikaka ve nde, ‘Bo ta binga nzo na mono nzo ya bisambu sambu na makanda yonso’?+ Kansi beno me kumisa yo nzo ya miyibi.”+ 18 Bamfumu ya banganga-nzambi ti bansekudi waka yo, ebuna bo yantikaka kusosa mutindu ya kufwa yandi,+ sambu bo vandaka kuwa yandi boma sambu kimvuka ya bantu yonso vandaka kuyituka na malongi na yandi.+
19 Ntangu nkokila bwaka, bo basikaka na mbanza. 20 Kansi ntangu bo vandaka kuluta na suka-suka, bo monaka nti ya bafige yina me yuma katuka na misisa.+ 21 Sambu Piere yibukaka yo, yandi tubilaka yandi nde: “Rabi, tala nti ya bafige yina nge singaka me yuma.”+ 22 Yezu vutudilaka bo nde: “Beno kwikila na Nzambi. 23 Ya kieleka mono ke tubila beno nde konso muntu yina ke songa ngumba yai nde, ‘Nanguka mpi kudilosa na nzadi-mungwa,’ mpi ke tula ntembe ve na ntima na yandi kansi kele ti lukwikilu nde mambu yina yandi ke tuba ta salama, yandi ta sala yo.+ 24 Yo yina, mono ke tubila beno nde, bima yonso ya beno ke lomba na kisambu, beno vanda na lukwikilu nde beno me baka yo, mpi beno ta baka yo.+ 25 Mpi ntangu beno me telama sambu na kusamba, beno lolula konso diambu yina beno kele na yo ti konso muntu yina, sambu Tata na beno yina kele na zulu kulolula mpi bifu na beno.”+ 26 *——
27 Bo kwisaka diaka na Yeruzalemi. Ebuna ntangu yandi vandaka kutambula na tempelo, bamfumu ya banganga-nzambi, bansekudi, mpi bankuluntu kwisaka 28 ebuna bo tubilaka yandi nde: “Na nki kiyeka nge ke sala mambu yai? To nani pesaka nge kiyeka ya kusala mambu yai?”+ 29 Yezu tubilaka bo nde: “Mono ta yula beno ngiufula mosi. Beno pesa mono mvutu, ebuna mono mpi ta songa beno na nki kiyeka mono ke sala mambu yai. 30 Mbotika ya Yoane+ katukaka na zulu to na bantu? Beno pesa mono mvutu.”+ 31 Ebuna bo yantikaka kuyindula bo na bo nde: “Kana beto tuba nde, ‘Na zulu,’ yandi ta tuba nde, ‘Ebuna sambu na nki beno kwikilaka yandi ve?’ 32 Kansi, keti beto fwete tuba nde, ‘Na bantu’?” Bo vandaka kuwa bantu boma, sambu kimvuka ya bantu yonso vandaka kundima nde Yoane vandaka kibeni mbikudi.+ 33 Yo yina bo vutudilaka Yezu nde: “Beto me zaba ve.” Yezu tubilaka bo nde: “Mono mpi, mono ke songa beno ve na nki kiyeka mono ke sala mambu yai.”
12 Ebuna yandi yantikaka kutubila bo na bambandu nde: “Muntu mosi kunaka kilanga ya vinu,+ yandi salaka lupangu sambu na kuziunga yo, yandi timunaka dibulu sambu na kikamuninu ya vinu mpi yandi tungaka nzo-zulu;+ ebuna yandi bikaka yo na bantu ya ke salaka bilanga sambu bo futila yo, mpi yandi salaka nzietelo na insi ya nzenza.+ 2 Ntangu nsungi ya kukatula bambuma lungaka, yandi tindaka mpika mosi na bantu ya ke salaka bilanga sambu yandi kwenda kubaka ndambu ya bambuma ya kilanga ya vinu na bantu yina. 3 Kansi bo simbaka yandi, bo bulaka yandi, mpi bo vutulaka yandi maboko mpamba. 4 Diaka, yandi tindilaka bo mpika ya nkaka, mpi bo bulaka mpika yina na ntu mpi fingaka yandi.+ 5 Yandi tindaka mpika ya nkaka, mpi bo fwaka yandi, ebuna yandi tindaka bampika ya nkaka mingi, bo bulaka bankaka mpi bo fwaka bankaka. 6 Yandi vandaka diaka ti muntu ya nkaka, mwana mosi ya yandi vandaka kuzola mingi.+ Na nsuka, yandi tindilaka bo yandi mpi tubaka nde, ‘Bo ta zitisa mwana na mono.’ 7 Kansi bantu ya ke salaka bilanga tubaka bo na bo nde, ‘Yandi yai muntu yina ta baka kimvwama.+ Beno kwisa, beto fwa yandi, mpi kimvwama ta vanda ya beto.’ 8 Yo yina bo simbaka yandi, bo fwaka yandi, mpi bo losaka yandi na nganda ya kilanga ya vinu.+ 9 Munkwa-kilanga ya vinu ta sala inki? Yandi ta kwisa mpi ta fwa bantu ya ke salaka bilanga ebuna yandi ta pesa kilanga ya vinu na bantu ya nkaka.+ 10 Keti beno me tangaka ntete ve na masonama ya santu nde: ‘Ditadi yina bantu ya ke tungaka losaka me kumaka ditadi ya kinkonko ya ntete-ntete.*+ 11 Ditadi yina katukaka na Yehowa,* mpi yo kele kima mosi ya kuyituka na meso na beto’?”+
12 Ebuna bo zolaka kukanga yandi, kansi bo waka kimvuka ya bantu boma, sambu bo zabaka nde yandi pesaka mbandu yina sambu na bo. Yo yina, bo bikaka yandi mpi bo kwendaka.+
13 Na nima, bo tindilaka yandi Bafarize ya nkaka mpi bantu ya nkaka ya Erode sambu na kukanga yandi na kutuba na yandi.+ 14 Ntangu bantu yai kumaka, bo tubilaka yandi nde: “Longi, beto me zaba nde nge ke tubaka kieleka mpi nge ke sosaka ve lukumu ya muntu, sambu nge ke talaka ve mutindu bantu ke monanaka na meso, kansi nge ke longaka nzila ya Nzambi na kuwakana ti kieleka. Keti beto kele ti nswa ya* kufuta mpaku na Kaisali to ve? 15 Keti beto fwete futa, to keti beto fwete futa ve?” Sambu yandi bakisaka luvunu na bo, yandi tubilaka bo nde: “Sambu na nki beno ke meka mono? Beno natila mono denari* mosi sambu mono tala yo.” 16 Bo natilaka yandi denari mosi, mpi yandi tubilaka bo nde: “Kifwanisu ti zina yai kele ya nani?” Bo tubilaka yandi nde: “Ya Kaisali.” 17 Ebuna Yezu tubaka nde: “Beno pesa bima ya Kaisali na Kaisali,+ kansi bima ya Nzambi na Nzambi.”+ Ebuna bo yitukaka mingi sambu na yandi.
18 Basaduse, bayina ke tubaka nde lufutumuku kele ve,+ kwisaka mpi yulaka yandi nde:+ 19 “Longi, Moize sonikilaka beto nde kana mpangi ya muntu mosi kufwa mpi yandi bikisa nkento kansi yandi bikisa ve mwana, mpangi na yandi ya bakala fwete baka nkento yina mpi kubutila mpangi na yandi bana.+ 20 Kuvandaka ti bampangi ya babakala nsambwadi. Ya ntete kwelaka nkento mosi, kansi ntangu yandi fwaka yandi bikisaka ve ata mwana mosi. 21 Mpi ya zole kwelaka nkento yina kansi yandi fwaka mpi bikisaka ve ata mwana mosi, mpi ya tatu mutindu mosi. 22 Bo yonso nsambwadi bikisaka ve ata mwana mosi. Nsuka-nsuka, nkento yina mpi fwaka. 23 Na lufutumuku, yandi ta vanda nkento ya nani? Sambu bo yonso nsambwadi kwelaka yandi.” 24 Yezu tubilaka bo nde: “Keti yo kele ve sambu na kikuma yai beno ke kudikusa, sambu beno me zaba ve Masonuku mpi ngolo ya Nzambi?+ 25 Sambu ntangu bo ta telama na bafwa, babakala ta kwela ve mpi bo ta kwedisa ve bankento, kansi bo ta vanda bonso bawanzio na zulu.+ 26 Kansi sambu na lufutumuku ya bafwa, keti beno me tangaka ve na mukanda ya Moize, na disolo ya mwa-nti ya bansende, nde Nzambi songaka yandi nde: ‘Mono kele Nzambi ya Abrahami, Nzambi ya Izaki, mpi Nzambi ya Yakobi’?+ 27 Yandi kele Nzambi ya bafwa ve, kansi ya bantu yina kele na luzingu. Beno ke kudikusa kibeni.”+
28 Nsekudi mosi yina kwisaka mpi waka bo ke tula ntembe bo na bo, sambu yandi zabaka nde Yezu me pesa bo mvutu na mutindu mosi ya mbote, yandi yulaka Yezu nde: “Inki nsiku kele ya ntete* na bansiku yonso?”+ 29 Yezu vutulaka nde: “Ya ntete kele, ‘O Izraele, wa, Yehowa* Nzambi na beto kele Yehowa* mosi kaka, 30 mpi nge fwete zola Yehowa* Nzambi na nge na ntima na nge ya mvimba, na moyo* na nge ya mvimba, na mabanza na nge yonso, mpi na ngolo na nge yonso.’+ 31 Ya zole kele yai, ‘Nge fwete zola nkweno na nge bonso nge mosi.’+ Kele ve ti nsiku ya nkaka yina me luta bansiku yai.” 32 Nsekudi yina songaka yandi nde: “Longi, nge me tuba mbote na kuwakana ti kieleka, ‘Yandi kele Mosi, mpi ya nkaka kele ve katula yandi’;+ 33 mpi kuzola yandi na ntima na nge ya mvimba, na mayele na nge yonso, mpi na ngolo na nge yonso, mpi kuzola nkweno na nge bonso nge mosi kele mfunu mingi kuluta makabu yonso ya kuyoka mpi bimenga.”+ 34 Ebuna sambu Yezu bakisaka nde yandi me pesa mvutu na mayele, yandi songaka muntu yina nde: “Nge kele ve ntama ti Kimfumu ya Nzambi.” Kansi, ata muntu mosi ve vandaka na kikesa ya kuyula yandi diaka ngiufula.+
35 Kansi, ntangu Yezu landaka kulonga na tempelo, yandi tubaka nde: “Inki mutindu bansekudi ke tubaka nde Kristu kele mwana ya Davidi?+ 36 Davidi yandi mosi tubaka na nzila ya mpeve santu+ nde, ‘Yehowa* tubilaka Mfumu na mono nde: “Vanda na diboko na mono ya kitata tii kuna mono ta tula bambeni na nge na nsi ya makulu na nge.”’+ 37 Davidi yandi mosi ke binga yandi Mfumu, ebuna nki mutindu Kristu lenda vanda mwana ya Davidi?”+
Mpi kimvuka yina ya nene ya bantu vandaka kuwidikila yandi na kiese yonso. 38 Na malongi na yandi, yandi tubaka diaka nde: “Beno keba na bansekudi yina ke zolaka kutambula-tambula na bamvwela mpi ke zolaka bambote na bazandu,+ 39 bakiti ya ntete* na basinagoga, mpi bisika ya lukumu mingi na bankinsi.+ 40 Bo ke diaka bima* ya mifwidi ya bankento, mpi bo ke salaka bisambu ya nda sambu na kukusa bo. Bantu yai ta baka ndola ya ngolo kuluta.”
41 Yandi vandaka na ntwala ya bakesi ya makabu+ mpi yandi yantikaka kutala mutindu kimvuka ya bantu vandaka kutula mbongo na bakesi ya makabu; bamvwama mingi vandaka kutula mbongo mingi ya bibende.+ 42 Ebuna nkento mosi ya mufwidi yina vandaka nsukami kwisaka mpi tulaka mbongo zole ya fioti ya bibende, ya ntalu fioti kibeni.*+ 43 Ebuna yandi bingaka balongoki na yandi mpi yandi songaka bo nde: “Ya kieleka mono ke tubila beno nde mufwidi yai ya nsukami me tula mbongo mingi kuluta bantu yonso ya nkaka yina me tula mbongo na bakesi ya makabu.+ 44 Sambu bo yonso me tula yina me lutana na zulu ya kimvwama na bo, kansi yandi, na kinsukami na yandi, yandi me tula yonso yina yandi vandaka na yo, bima na yandi yonso ya kuzingila.”+
13 Ntangu yandi vandaka kubasika na tempelo, longoki na yandi mosi tubilaka yandi nde: “Longi, tala matadi mpi banzo yai ya kitoko!”+ 2 Kansi, Yezu songaka yandi nde: “Keti nge ke mona banzo yai ya nene? Ata ditadi mosi ve ta bikala awa na zulu ya ditadi ya nkaka, bo ta bwisa yo yonso.”+
3 Ntangu yandi vandaka ya kuvanda na Ngumba ya Banti ya Olive na ntwala ya tempelo, Piere, Yakobo, Yoane, ti Andre yulaka yandi na kingenga nde: 4 “Songa beto, inki ntangu mambu yai ta salama, mpi inki ta vanda kidimbu ntangu mambu yai yonso fwete kuma na nsuka?”+ 5 Yo yina Yezu yantikaka kusonga bo nde: “Beno keba nde muntu kukusa beno ve.+ 6 Bantu mingi ta kwisa na zina na mono mpi ta tuba nde, ‘Mono kele yandi,’ mpi bo ta kusa bantu mingi. 7 Diaka, ntangu beno ta wa makelele ya bitumba mpi bansangu ya bitumba, beno tekita ve na boma; mambu yai fwete salama, kansi yina kele ntete ve nsuka.+
8 “Sambu insi mosi ta nwanisa insi ya nkaka mpi kimfumu mosi ta nwanisa kimfumu ya nkaka;+ ntoto ta nikana na bisika ya mutindu na mutindu; nzala ta vanda mpi.+ Mambu yai kele luyantiku ya bampasi.*+
9 “Kansi beno, beno keba. Bantu ta nata beno na batribinale ya fioti,+ bo ta bula beno na basinagoga,+ mpi bo ta tedimisa beno na ntwala ya baguvernere mpi ya bantotila sambu na mono, sambu na kuta kimbangi na ntwala na bo.+ 10 Diaka, na makanda yonso, bo fwete samuna ntete nsangu ya mbote.+ 11 Mpi ntangu bo ke nata beno sambu na kupesa beno na maboko na bo, beno kudiyangisa ve na ntwala sambu na mambu yina beno ta tuba; kansi konso diambu ya bo ta pesa beno na ngunga yina, beno tuba yo, sambu beno ve bantu ke tuba, kansi mpeve santu.+ 12 Diaka, mpangi ta pesa mpangi na yandi sambu bo fwa yandi, tata mwana, mpi bana ta kuma bambeni ya bibuti mpi ta sala nde bo fwa bo.+ 13 Bantu yonso ta menga beno sambu na zina na mono.+ Kansi muntu yina ta kanga ntima* tii na nsuka+ ta guluka.+
14 “Kansi, ntangu beno ta mona kima ya nzanzi yina ke nataka lufwa+ me telama na kisika yina yo fwete vanda ve (bika muntu ya ke tanga kusadila luswasukusu), bika bantu yina kele na Yudea kuyantika kutina na bangumba.+ 15 Bika muntu yina kele na zulu ya nzo kukulumuka ve to kukota ve na nzo na yandi sambu na kubaka konso kima yina; 16 mpi bika muntu yina kele na bilanga kuvutukila ve bima yina kele na nima sambu na kubaka lele na yandi ya zulu. 17 Mawa na bankento ya mavumu mpi na bankento yina ke nwisa bana na bilumbu yina!+ 18 Beno landa kusamba sambu yo bwa ve na nsungi ya madidi, 19 sambu bilumbu yina ta vanda bilumbu ya mpasi+ yina me bwaka ntete ve katuka na luyantiku ya lugangu yina Nzambi gangaka tii na ntangu yina, mpi yo ta bwa diaka ve.+ 20 Ya kieleka, kana Yehowa* kumisaka ve bilumbu yina nkufi, ata nsuni mosi ve zolaka kuguluka. Kansi sambu na bantu yina yandi me solaka, yandi me kumisaka bilumbu yina nkufi.+
21 “Ebuna kana muntu kutubila beno nde, ‘Tala! Kristu kele awa,’ to, ‘Tala! Yandi kele kuna,’ beno kwikila ve.+ 22 Sambu ba-Kristu ya luvunu mpi bambikudi ya luvunu ta basika+ mpi bo ta sala bidimbu ti mambu ya kuyituka sambu na kuvidisa bantu nzila, kana mpila kele, ata bantu yina bo me solaka. 23 Ebuna beno, beno keba.+ Mono me songa beno mambu yonso na ntwala.
24 “Kansi na bilumbu yina, na nima ya mpasi yina, ntangu ta kuma mpimpa, ngonda ta pesa ve nsemo,+ 25 bambwetete ta katuka na zulu mpi ta kwisa kubwa, mpi bangolo yina kele na zulu ta nikana. 26 Ebuna bo ta mona Mwana ya muntu+ ke kwisa na kati ya matuti ti ngolo ya nene mpi nkembo.+ 27 Ebuna yandi ta tinda bawanzio mpi ta vukisa bantu yina yandi me solaka katuka na mipepe iya, katuka na nsuka ya ntoto tii na nsuka ya zulu.+
28 “Beno baka dilongi na mbandu yai ya nti ya bafige: Ntangu lutangu na yo ya mpa ke kumaka pete-pete mpi ke basisaka matiti, beno ke zabaka nde nsungi ya mvula me finama.+ 29 Mutindu mosi mpi beno, kana beno mona mambu yai ke salama, beno zaba nde yandi kele pene-pene na bakielo.+ 30 Ya kieleka mono ke tubila beno nde ndonga yai ya bantu ta luta ve ata fioti na ntwala nde mambu yai yonso kubwa.+ 31 Zulu ti ntoto ta luta,+ kansi bangogo na mono ta luta ve ata fioti.+
32 “Na yina me tala kilumbu yina to ngunga yina, ata muntu mosi ve me zaba yo, yo vanda bawanzio na zulu to Mwana, kansi Tata mpamba muntu me zaba yo.+ 33 Beno keba, beno bikala ya kusikama,+ sambu beno me zaba ve nki ntangu ntangu ya bo me tulaka ta bwa.+ 34 Yo kele bonso muntu mosi ya ke sala nzietelo na insi ya nzenza yina bikaka nzo na yandi mpi pesaka kiyeka na bampika na yandi;+ yandi pesaka konso muntu kisalu na yandi, mpi yandi songaka muntu ya ke kengilaka kielo na kulanda kukengila.+ 35 Yo yina, beno landa kukengila sambu beno me zaba ve ntangu yina Mfumu ya nzo ta kwisa,+ kana na nkokila to na midi ya mpimpa to na nsusu ya ntete to na suka-suka,+ 36 sambu ntangu yandi ta kwisa na kintulumukina, yandi kuta beno ve beno ke lala.+ 37 Kansi mambu ya mono ke tubila beno, mono ke tubila yo bantu yonso: Beno landa kukengila.”+
14 Yo bikalaka bilumbu zole+ sambu bo sala Paki+ mpi Nkinsi ya Mampa ya Kukonda Levire.+ Bamfumu ya banganga-nzambi ti bansekudi vandaka kusosa mutindu ya kukanga yandi na mayele ya mbi mpi kufwa yandi;+ 2 sambu bo vandaka kutuba nde: “Na nkinsi ve; mbala ya nkaka bantu lenda basisa mavwanga.”
3 Ntangu yandi vandaka na Betania yandi ke dia* na nzo ya Simoni muntu ya maladi ya lepre, nkento mosi kwisaka ti mulangi ya albatre yina vandaka ti mafuta ya nsudi ya kitoko, nardi ya kieleka, ya ntalu mingi. Yandi kangulaka mulangi yina ya albatre mpi yantikaka kutiamuna yo na ntu ya Yezu.+ 4 Ebuna, bantu ya nkaka tubaka bo na bo ti makasi nde: “Sambu na nki bo me bebisa mafuta yai ya nsudi ya kitoko? 5 Sambu bo lendaka kuteka mafuta yai na badenari* kuluta 300 mpi kupesa mbongo yina na bansukami!” Mpi bo wilaka yandi makasi mingi.* 6 Kansi Yezu tubaka nde: “Beno bika yandi. Sambu na nki beno ke sosa kuyangisa yandi? Yandi me sala diambu mosi ya mbote sambu na mono.+ 7 Sambu beno ta vandaka ntangu yonso ti bansukami,+ mpi beno lenda sadila bo mambu ya mbote konso ntangu ya beno me zola, kansi beno ta vandaka ve ti mono ntangu yonso.+ 8 Yandi me sala yina yandi lendaka kusala; yandi me tiamuna mafuta ya nsudi ya kitoko na nitu na mono sambu na kuyidika yo na ntwala ya kuzika yo.+ 9 Ya kieleka mono ke tubila beno nde, na bisika yonso yina bo ta samuna nsangu ya mbote na nsi-ntoto ya mvimba,+ bo ta tubila mpi diambu ya nkento yai me sala sambu na kuyibuka yandi.”+
10 Ebuna Yudasi Iskariote, mosi na kati ya bantumwa 12, kwendaka na bamfumu ya banganga-nzambi sambu na kuteka Yezu na maboko na bo.+ 11 Ntangu bo waka yo, bo waka kiese mpi bo silaka na kupesa yandi mbongo ya bibende.*+ Yo yina, yandi yantikaka kusosa dibaku ya kuteka yandi.
12 Na kilumbu ya Mampa ya Kukonda Levire,+ ntangu bo ke tambikaka kimenga ya Paki,+ balongoki na yandi tubilaka yandi nde: “Na wapi nge ke zola nde beto kwenda kuyidikila nge kisika sambu nge dia Paki?”+ 13 Ebuna yandi tindaka balongoki na yandi zole mpi tubilaka bo nde: “Beno kwenda na mbanza, mpi muntu mosi ya ke nata dibungu ya masa ta kutana ti beno. Beno landa yandi,+ 14 mpi konso kisika yina yandi ta kota, beno tuba na munkwa-nzo nde, ‘Longi me tuba nde: “Wapi suku ya banzenza kisika mono lenda dia Paki ti balongoki na mono?”’ 15 Yandi ta songa beno suku mosi ya nene ya zulu, yina kele ti bima yonso mpi yina kele ya kuyidika mbote. Beno yidikila beto yo kuna.” 16 Ebuna balongoki basikaka, bo kotaka na mbanza mpi monaka mambu mutindu yandi songaka bo, mpi bo yidikaka Paki.
17 Ntangu nkokila bwaka, yandi kwisaka ti bantumwa 12.+ 18 Ntangu bo vandaka na mesa mpi vandaka kudia, Yezu tubaka nde: “Ya kieleka mono ke tubila beno nde, muntu mosi na kati na beno yina ke dia ti mono ta teka mono.”+ 19 Bo yantikaka kuwa mawa mpi kutubila yandi mosi-mosi nde: “Keti yo kele mono?” 20 Yandi tubilaka bo nde: “Yo kele muntu mosi na kati ya bantumwa 12, muntu yina ke tula diboko ti mono na dilonga.+ 21 Sambu Mwana ya muntu ke kwenda, mutindu bo me sonikaka sambu na yandi, kansi mawa na muntu yina ke teka Mwana ya muntu!+ Yo zolaka kuvanda mbote mingi kana yandi butukaka ve.”+
22 Ntangu bo vandaka kudia, yandi bakaka dimpa, yandi salaka kisambu, yandi zengaka yo, yandi pesaka bo yo mpi tubaka nde: “Beno baka yo; yai ke tendula nitu na mono.”+ 23 Ebuna yandi bakaka dikopa, yandi pesaka matondo mpi yandi pesaka bo yo, ebuna bo yonso nwaka yo.+ 24 Mpi yandi tubilaka bo nde: “Yai ke tendula ‘menga na mono+ ya kuwakana,’+ yina ta tiamuka sambu na bantu mingi.+ 25 Ya kieleka mono ke tubila beno nde, mono ta nwa diaka ve ata fioti kima ya me katuka na nti ya vinu tii na kilumbu yina mono ta nwa yo ya mpa na Kimfumu ya Nzambi.” 26 Nsuka-nsuka, na nima ya kuyimba bankunga ya kukumisa Nzambi, bo basikaka mpi kwendaka na Ngumba ya Banti ya Olive.+
27 Ebuna Yezu tubilaka bo nde: “Beno yonso ta bula sakuba, sambu bo me sonikaka nde: ‘Mono ta bula ngungudi,+ ebuna mameme ta panzana.’+ 28 Kansi ntangu mono ta futumuka, mono ta kwenda na ntwala na beno na Galilea.”+ 29 Kansi Piere tubilaka yandi nde: “Ata bantu yonso ya nkaka kubula sakuba, mono ta bula ve sakuba.”+ 30 Ebuna Yezu songaka yandi nde: “Ya kieleka mono ke tubila nge nde bubu yai, ee, kaka na mpimpa yai, na ntwala nde nsusu kukokula mbala zole, nge ta buya mono mbala tatu.”+ 31 Kansi yandi vandaka kutuba kaka nde: “Kana yo ke lomba nde mono fwa ti nge, mono ta buya nge ve ata fioti.” Bantu yonso ya nkaka mpi yantikaka kutuba mutindu mosi.+
32 Ebuna bo kwisaka na kisika mosi ya bo ke bingaka Getsemane, mpi yandi songaka balongoki na yandi nde: “Beno vanda awa ntangu mono ke samba.”+ 33 Ebuna yandi bakaka Piere, Yakobo, mpi Yoane kumosi ti yandi,+ mpi yandi yantikaka kuwa mawa mingi* mpi kudiyangisa ngolo. 34 Yandi tubilaka bo nde: “Mono* kele na mpasi ya ngolo kibeni.+ Beno bikala awa mpi beno landa kukengila.”+ 35 Ebuna yandi kwendaka mwa fioti na ntwala, yandi bwaka na ntoto mpi yantikaka kusamba nde, kana mpila vandaka, ngunga yina kuluta ntama ti yandi. 36 Mpi yandi tubaka nde: “Aba,* Tata,+ nge lenda sala mambu yonso; katula dikopa yai na mono. Kansi, mutindu mono ke zola ve, kansi mutindu nge ke zola.”+ 37 Yandi vutukaka mpi kutaka bo, bo me lala, ebuna yandi tubilaka Piere nde: “Simoni, keti nge ke lala? Keti nge kele ve ti ngolo ya kulanda kukengila ngunga mosi?+ 38 Beno landa kukengila mpi beno samba ntangu yonso sambu beno bwa ve na mpukumuna.+ Ya kieleka, mpeve kele ngolo,* kansi nsuni kele ngolo ve.”+ 39 Yandi kwendaka diaka mpi sambaka, yandi vandaka kutuba mambu ya mutindu mosi.+ 40 Yandi kwisaka diaka mpi kutaka bo, bo me lala, sambu meso na bo vandaka kilo, yo yina bo zabaka ve mvutu ya kupesa yandi. 41 Yandi vutukaka mbala ya tatu mpi tubilaka bo nde: “Na ntangu ya mutindu yai beno ke lala mpi beno ke pema! Yo me lunga! Ntangu me lunga!+ Bo ke teka Mwana ya muntu na maboko ya bansumuki. 42 Beno telama; beto kwenda. Tala, muntu yina ke teka mono me kuma pene-pene.”+
43 Na mbala mosi, ntangu yandi vandaka kaka kutuba, Yudasi, mosi na kati ya bantumwa 12, kumaka mpi yandi vandaka ti kimvuka mosi ya bantu yina vandaka ti bambele ya bitumba mpi banti; bantu tindaka bo vandaka bamfumu ya banganga-nzambi, bansekudi, ti bankuluntu.+ 44 Muntu yina tekaka yandi pesaka bo kidimbu mosi yina bo wakanaka nde: “Muntu yina mono ta pesa beze, yandi yina; beno kanga yandi, mpi beno kengila yandi mbote-mbote ntangu beno ke nata yandi.” 45 Yandi kwisaka mbala mosi mpi pusanaka pene-pene na yandi, ebuna yandi tubaka nde, “Rabi!” mpi yandi pesaka yandi beze na mawete yonso. 46 Yo yina bo simbaka yandi mpi kangaka yandi. 47 Kansi muntu mosi na kati ya bantu yina telamaka pana basisaka mbele na yandi ya bitumba, bulaka mpika ya nganga-nzambi ya nene mpi zengaka yandi dikutu.+ 48 Kansi Yezu tubilaka bo nde: “Keti beno me basika sambu na kukanga mono ti bambele ya bitumba mpi banti bonso nde beno me kwisa kukanga muyibi?+ 49 Konso kilumbu, mono vandaka ti beno na tempelo mono ke longa,+ ata mpidina beno kangaka mono ve. Kansi, yo kele sambu Masonuku kulungana.”+
50 Ebuna bo yonso yambulaka yandi mpi tinaka.+ 51 Kansi, leke mosi ya bakala yantikaka kulanda yandi pene-pene, yandi lwataka kaka lele ya lino ya kitoko na nitu na yandi ya kinkonga, mpi bo sosaka kukanga yandi, 52 kansi yandi bikisaka lele na yandi ya lino mpi tinaka kinkonga.*
53 Bo nataka Yezu na nganga-nzambi ya nene,+ ebuna bamfumu ya banganga-nzambi, bankuluntu, mpi bansekudi, bo yonso vukanaka.+ 54 Kansi Piere vandaka kulanda yandi na mwa kitamina, tii na kibansala ya nganga-nzambi ya nene; yandi vandaka kisika mosi ti bansadi ya nzo yina mpi yandi vandaka kuyotila tiya.+ 55 Ebuna bamfumu ya banganga-nzambi ti Sanedreni ya mvimba vandaka kusosa kimbangi ya kufundila Yezu sambu bo fwa yandi, kansi bo monaka ve ata kimbangi mosi.+ 56 Bantu mingi vandaka kupesa kimbangi ya luvunu sambu na yandi,+ kansi bimbangi na bo vandaka kuwakana ve. 57 Diaka, bantu ya nkaka vandaka kutelama mpi kuta kimbangi ya luvunu sambu na yandi nde: 58 “Beto waka yandi ke tuba nde, ‘Mono ta bwisa tempelo yai ya bo tungaka na maboko, mpi na bilumbu tatu mono ta tunga ya nkaka yina bantu me tunga ve na maboko.’”+ 59 Kansi ata na mambu yai, kimbangi na bo vandaka kuwakana ve.
60 Ebuna nganga-nzambi ya nene telamaka na kati-kati na bo mpi yulaka Yezu nde: “Nge ke vutula ve ata kima mosi? Bantu yai ke funda nge sambu na nki?”+ 61 Kansi, yandi vandaka kaka pima mpi vutulaka ve ata kima.+ Nganga-nzambi ya nene yantikaka diaka kuyula yandi nde: “Keti nge kele Kristu, Mwana ya Muntu ya Santu?” 62 Yezu tubaka nde: “Yo ke mono, mpi beno ta mona Mwana ya muntu+ me vanda na diboko ya kitata+ ya ngolo* mpi ke kwisa na matuti ya zulu.”+ 63 Ebuna nganga-nzambi ya nene pasulaka bilele na yandi mpi tubaka nde: “Inki mfunu ya kusosa diaka bambangi?+ 64 Beno me wa mutindu yandi me vweza. Inki kele dibanza na beno?” Bo yonso zengilaka yandi nkanu nde yandi fwete fwa.+ 65 Ebuna bankaka yantikaka kulosila yandi mate,+ kufika luse na yandi, kubula yandi makofi, mpi kutubila yandi nde: “Bikula!” Bakalaki ya tribinale bulaka yandi bambata na luse mpi nataka yandi.+
66 Ntangu Piere vandaka na nsi, na kati ya kibansala, nkento mosi yina vandaka nsadi ya nganga-nzambi ya nene kwisaka.+ 67 Ntangu yandi monaka Piere ke yotila tiya, yandi talaka yandi na meso mpi tubaka nde: “Nge mpi nge vandaka ti Yezu yai, muntu ya Nazareti.” 68 Kansi yandi buyaka yo mpi tubaka nde: “Mono me zaba yandi ve mpi mono ke bakisa ve mambu ya nge ke tuba,” ebuna yandi kwendaka na nganda pene-pene ya kielo.* 69 Kuna nsadi yina ya nkento monaka yandi, ebuna yandi yantikaka diaka kusonga bantu yina telamaka nde: “Muntu yai kele mosi na kati na bo.” 70 Yandi buyaka diaka. Mpi ntangu fioti na nima, bantu yina vandaka pana yantikaka kutubila Piere nde: “Ya kieleka nge kele mosi na kati na bo, nkutu nge kele muntu ya Galilea.” 71 Kansi yandi yantikaka kudisinga mpi kudia ndefi nde: “Mono me zaba ve muntu yina beno ke tubila!” 72 Na mbala mosi nsusu kokulaka mbala ya zole,+ ebuna Piere yibukaka mambu yina Yezu tubilaka yandi nde: “Na ntwala nde nsusu kukokula mbala zole, nge ta buya mono mbala tatu.”+ Yandi lembaka nitu mpi yantikaka kudila.
15 Na mbala mosi na suka-suka, bamfumu ya banganga-nzambi, bankuluntu, mpi bansekudi, Sanedreni ya mvimba, salaka lukutakanu, mpi bo kangaka Yezu bansinga, bo nataka yandi mpi bo pesaka yandi na maboko ya Pilate.+ 2 Ebuna Pilate yulaka yandi nde: “Keti nge kele Ntotila ya Bayuda?”+ Yezu vutulaka nde: “Nge mosi muntu me tuba yo.”+ 3 Kansi bamfumu ya banganga-nzambi vandaka kufunda yandi na mambu mingi. 4 Ebuna, Pilate yantikaka kuyula yandi diaka nde: “Keti nge kele ve ti mvutu ya kupesa?+ Tala mambu mingi ya bo ke fundila nge.”+ 5 Kansi Yezu pesaka ve mvutu ya nkaka, yo yina Pilate yitukaka mingi.+
6 Na konso nkinsi, yandi vandaka kubasisila bo muntu mosi ya boloko, yina bo vandaka kulomba.+ 7 Na ntangu yina, muntu mosi ya bo vandaka kubinga Barabasi vandaka na boloko ti bankolami, bayina fwaka muntu ntangu bo kolamaka. 8 Ebuna kimvuka ya bantu kwisaka mpi yantikaka kulomba Pilate nde yandi sala mutindu yandi vandaka ti kikalulu ya kusala sambu na bo. 9 Yandi vutudilaka bo nde: “Keti beno ke zola nde mono basisila beno Ntotila ya Bayuda?”+ 10 Sambu Pilate zabaka nde bamfumu ya banganga-nzambi pesaka Yezu na maboko na yandi sambu na kimpala.+ 11 Kansi bamfumu ya banganga-nzambi pusaka kimvuka ya bantu na kulomba nde yandi basisila bo Barabasi.+ 12 Pilate vutudilaka bo diaka nde: “Ebuna, inki mono fwete sala muntu yina ya beno ke binga nde Ntotila ya Bayuda?”+ 13 Bo tubaka diaka na ndinga ya ngolo nde: “Na zulu ya nti!”*+ 14 Kansi Pilate tubilaka bo diaka nde: “Sambu na inki? Inki diambu ya mbi yandi salaka?” Kansi bo bokaka diaka ngolo kuluta nde: “Na zulu ya nti!”*+ 15 Yo yina, sambu Pilate zolaka kupesa kimvuka yina ya bantu kiese, yandi basisilaka bo Barabasi; yandi lombaka nde bo bula Yezu fimbu,+ na nima yandi pesaka yandi na maboko ya basoda sambu bo fwa yandi na zulu ya nti.+
16 Ntangu yai basoda nataka yandi na kati ya kibansala, disongidila, na nzo ya guvernere, mpi bo bingaka kimvuka ya mvimba ya basoda.+ 17 Bo lwatisaka yandi lele mosi ya mbwaki-ble, bo tungaka mpu ya kimfumu ya bansende mpi bo lwatisaka yandi yo na ntu; 18 ebuna bo yantikaka kutubila yandi na ndinga ya ngolo nde: “Mbote, Ntotila ya Bayuda!”+ 19 Bo vandaka mpi kubula yandi na ntu ti lukengi mpi kulosila yandi mate; bo vandaka kufukama mpi kufukimina yandi. 20 Nsuka-nsuka, ntangu bo manisaka kuseka yandi, bo katulaka yandi lele yina ya mbwaki-ble mpi bo lwatisaka yandi bilele na yandi ya zulu. Ebuna bo nataka yandi na nganda sambu na kutula yandi na zulu ya nti.+ 21 Bo bakaka mpi na ngolo muntu mosi yina vandaka kuluta, Simoni muntu ya Sirene, yina katukaka na babwala ya fioti, tata ya Alesandre mpi Rufusi, sambu yandi nata nti ya mpasi* ya Yezu.+
22 Bo nataka yandi na kisika yina bo ke bingaka Golgota, yina kana bo balula yo, yo ke tendula, “Kisika ya Mukwa ya Ntu.”+ 23 Awa bo mekaka kupesa yandi vinu ya kuvukisa ti mire ya ke lawusaka,+ kansi yandi nwaka yo ve. 24 Ebuna bo tulaka yandi na zulu ya nti mpi bo bulaka zeke sambu na kukabula bilele na yandi ya zulu sambu na kuzaba kana nani zolaka kubaka inki.+ 25 Yo vandaka ngunga ya tatu,* ebuna bo tulaka yandi na zulu ya nti. 26 Mpi bo sonikaka diambu yina bo fundilaka yandi: “Ntotila ya Bayuda.”+ 27 Diaka, bo tulaka miyibi zole na zulu ya banti na lweka na yandi, mosi na diboko na yandi ya kitata mpi mosi na diboko na yandi ya kimama.+ 28* —— 29 Ebuna bantu yina vandaka kuluta vandaka kufinga yandi, kunikisa ba-ntu na bo+ mpi kutuba nde: “Ee! Nge muntu zolaka kubwisa tempelo mpi kutunga yo na bilumbu tatu,+ 30 kudigulusa mpi tuluka na zulu ya nti ya mpasi.”* 31 Mutindu mosi, bamfumu ya banganga-nzambi ti bansekudi vandaka kuseka yandi bo na bo nde: “Yandi gulusaka bankaka; yandi lenda kudigulusa ve!+ 32 Bika nde Kristu, Ntotila ya Izraele, kutuluka ntangu yai na nti ya mpasi* sambu beto mona mpi beto kwikila.”+ Ata bantu yina vandaka na zulu ya banti na lweka na yandi vandaka kusawula yandi.+
33 Ntangu ngunga ya sambanu* lungaka, mpimpa bwaka na insi ya mvimba tii na ngunga ya uvwa.*+ 34 Mpi na ngunga ya uvwa, Yezu tubaka na ndinga ya ngolo nde: “Eli, Eli, lama sabakatani?” yina kana bo balula yo, yo ke tendula: “Nzambi na mono, Nzambi na mono, sambu na nki nge me yambula mono?”+ 35 Ebuna ntangu bo waka mambu yai, bantu ya nkaka yina telamaka pene-pene yantikaka kutuba nde: “Beno wa! Yandi ke binga Eliya.” 36 Ebuna muntu mosi bakaka ntinu, yandi dindisaka kinuka* na vinu ya ngani, tulaka yo na lukengi, mpi pesaka yo Yezu sambu yandi nwa,+ mpi tubaka nde: “Beno bikisa yandi! Beto tala kana Eliya ke kwisa kukulumusa yandi.” 37 Kansi Yezu bokaka mpi fwaka.*+ 38 Mpi rido* ya kisika ya santu+ pasukaka na bitini zole katuka na zulu tii na ntoto.+ 39 Ntangu mfumu ya basoda yina telamaka na ntwala na yandi monaka mambu yina salamaka ntangu yandi fwaka, yandi tubaka nde: “Ya kieleka, muntu yai vandaka Mwana ya Nzambi.”+
40 Kuvandaka mpi ti bankento yina vandaka mwa ntama bo ke tala, mpi na kati na bo Maria ya Magdala, Maria mama ya Yakobo ya Leke* ti Yoze, mpi Salome,+ 41 bayina vandaka kufidisa yandi mpi kusadila yandi+ ntangu yandi vandaka na Galilea, mpi bankento mingi ya nkaka yina kwisaka ti yandi na Yeruzalemi.
42 Nkokila bwaka ntama, ebuna sambu yo vandaka Kilumbu ya Kuyilama, disongidila, kilumbu yina kele na ntwala ya Kisabatu, 43 Yozefi ya bwala Arimatea, muntu mosi ya lukumu ya Sanedreni, yina vandaka mpi kuvingila Kimfumu ya Nzambi, kwisaka. Yandi bakaka kikesa, yandi kwendaka na ntwala ya Pilate mpi lombaka mvumbi ya Yezu.+ 44 Kansi Pilate yitukaka mpi kudiyulaka kana yandi fwaka dezia, ebuna yandi bingaka mfumu ya basoda mpi yulaka yandi kana Yezu me fwa dezia. 45 Yo yina, ntangu yandi zikisaka diambu yina na mfumu ya basoda, yandi pesaka nswa nde bo pesa Yozefi mvumbi ya Yezu. 46 Ntangu yandi sumbaka lino ya kitoko mpi kulumusaka yandi, yandi ziungaka yandi na lino yina ya kitoko, mpi tulaka yandi na maziamu+ mosi yina bo timunaka na ditadi; ebuna yandi tulaka ditadi mosi ya nene na munoko ya maziamu.+ 47 Kansi Maria ya Magdala mpi Maria mama ya Yoze landaka kutala kisika bo tulaka yandi.+
16 Ntangu Kisabatu+ lutaka, Maria ya Magdala, Maria+ mama ya Yakobo, mpi Salome sumbaka bima ya nsudi ya kitoko sambu na kukwisa kupakula yo na mvumbi+ ya Yezu. 2 Mpi na suka-suka kibeni na kilumbu ya ntete ya mposo, bo kwisaka na maziamu*+ ntangu ntangu vandaka me basika. 3 Bo vandaka kutuba bo na bo nde: “Nani ta katudila beto ditadi na munoko ya maziamu?” 4 Kansi ntangu bo talaka, bo monaka nde bo me katula ditadi yina, ata yo vandaka nene kibeni.+ 5 Ntangu bo kotaka na maziamu, bo monaka leke mosi ya bakala me vanda na ndambu ya diboko ya kitata, yandi me lwata mvwela ya mpembe, ebuna bo waka boma. 6 Yandi tubilaka bo nde: “Beno wa boma ve.+ Beno ke sosa Yezu muntu ya Nazareti yina bo fwaka na zulu ya nti. Yandi me futumuka.+ Yandi kele awa ve. Beno tala kisika yina bo tulaka yandi.+ 7 Kansi beno kwenda, beno songa balongoki na yandi mpi Piere nde, ‘Yandi ke kwenda na ntwala na beno na Galilea.+ Beno ta mona yandi kuna, mutindu yandi songaka beno.’”+ 8 Yo yina, ntangu bo basikaka na maziamu, bo tinaka, bo vandaka kutekita mpi boma ya ngolo simbaka bo. Ebuna bo tubaka kima ve ata na muntu mosi, sambu bo vandaka kuwa boma.*+
Na kisina, “na ntwala ya luse na nge.”
Tala Bangindu ya Ngika A5.
To “kukotisa; kudindisa.”
To mbala ya nkaka, “bo zabaka kana yandi kele nani.”
To “vandaka na mesa.”
To “vandaka na mesa.”
Mabungu ya bo me sala na mpusu ya mbisi.
Mabungu ya bo me sala na mpusu ya mbisi.
Mabungu ya bo me sala na mpusu ya mbisi.
Mabungu ya bo me sala na mpusu ya mbisi.
To “mampa ya kumonisa.”
Na kisina, “ya kuyuma.”
Na kisina, “muntu ya diboko ya kuyuma.”
To “moyo.”
To “solaka.”
To “solaka.”
To “muntu ya kikesa.”
Zina ya bo ke sadilaka sambu na Satana.
To “basusi ya nsungi yai.” Tala Bantendula ya Bangogo.
To “kitunga ya kutesila bima.”
To “maziamu ya kuyibuka.”
Tala Bangindu ya Ngika A5.
To “Ntoto ya Bambanza Kumi.”
To “ke zola kufwa.”
To “Bika kuwa boma.”
To “pesaka bo nsiku ya ngolo.”
Na kisina, “kwivre.”
To “lele ya nkaka.”
To “vandaka na mesa.”
To “mpi sambu na bantu yina vandaka ti yandi na mesa.”
To “maziamu ya kuyibuka.”
Tala Bangindu ya Ngika B14.
Disongidila, katuka na 3:00 ya mpimpa tii na kubasika ya ntangu pene-pene ya 6:00 ya suka.
Disongidila, ya bo me kumisa ve bunkete mutindu nsiku ke lombaka.
Tala Bangindu ya Ngika A3.
Tala Bantendula ya Bangogo.
Na kisina, “mambu ya poto-poto.” Na Kigreki, a·selʹgei·a. Tala Bantendula ya Bangogo.
To “muntu yina butukaka na.”
To “Ntoto ya Bambanza Kumi.”
To “bitunga ya kubumba madia.”
To “bitunga ya kubumba madia.”
Tala Bantendula ya Bangogo.
To “moyo.”
To “moyo.”
To “moyo.”
To “moyo.”
Na kisina, “ya bizumba.”
To mbala ya nkaka “bo bumbaka mambu yina sambu na bo mosi.”
To “ditadi ya nene yina mpunda ke balusaka.”
Tala Bantendula ya Bangogo.
Tala Bangindu ya Ngika A3.
Tala Bantendula ya Bangogo.
Tala Bangindu ya Ngika A3.
Tala Bantendula ya Bangogo.
Na kisina, “kubaka dikabu ya.”
To mbala ya nkaka, “tubaka bo na bo.”
To “nsungi yina ke kwisa.” Tala Bantendula na Bangogo.
To “bantu yina me zabanaka.”
To “moyo.”
Yo ke tendula “Longi.”
Tala Bangindu ya Ngika A5.
Tala Bangindu ya Ngika A3.
Na kisina, “ntu ya kinkonko.”
Tala Bangindu ya Ngika A5.
To “Keti yo kele mbote na.”
Tala Bangindu ya Ngika B14.
To “ya kuluta mfunu.”
Tala Bangindu ya Ngika A5.
Tala Bangindu ya Ngika A5.
Tala Bangindu ya Ngika A5.
Tala Bantendula ya Bangogo.
Tala Bangindu ya Ngika A5.
To “ya kuluta mbote.”
Na kisina, “banzo.”
Na kisina, “baleptoni zole, yina kele kadrani mosi.” Tala Bangindu ya Ngika B14.
Disongidila, bonso mpasi ya misongo.
To “yina ke kanga ntima.”
Tala Bangindu ya Ngika A5.
To “yandi me vanda na mesa.”
Tala Bangindu ya Ngika B14.
To “bo tubilaka yandi na makasi; bo nganinaka yandi.”
Mbongo ya bo me salaka na kibende ya bo ke bingaka arza.
To “kuwa mpasi mingi.”
To “Moyo na mono.”
Ngogo ya Kiebreo to ya Kiarami yina ke tendula “O Tata!”
To “kele ti luzolo.”
To “tinaka ti bilele ya kati mpamba.”
To “Muntu ya Kuluta Ngolo.”
To “munoko ya lupangu.”
To “Fwa yandi na zulu ya nti!”
To “Fwa yandi na zulu ya nti!”
Tala Bantendula ya Bangogo.
Disongidila, pene-pene ya 9:00.
Tala Bangindu ya Ngika A3.
Tala Bantendula ya Bangogo.
Tala Bantendula ya Bangogo.
Disongidila, pene-pene ya midi.
Disongidila, pene-pene ya 15:00.
To “eponze.”
To “pemaka mpema na yandi ya nsuka.”
Rido yai vandaka kukabula Kisika ya Kuluta Santu ti Kisika ya Santu.
To “ya Nkufi.”
To “maziamu ya kuyibuka.”
Na kulanda bamaniskri ya ntama yina bantu ke tudilaka ntima, nsangu ya mbote ya kusonikaka Marko ke suka na mambu yina kele na verse 8. Tala Bangindu ya Ngika A3.