NSANGU YA MBOTE YA KUSONIKAKA YOANE
1 Na luyantiku Ndinga vandaka, mpi Ndinga+ vandaka ti Nzambi,+ mpi Ndinga vandaka nzambi.+ 2 Yandi vandaka na luyantiku ti Nzambi. 3 Bima yonso salamaka na nzila na yandi,+ mpi ata kima mosi ve salamaka kukonda yandi.
Yina salamaka 4 na nzila na yandi vandaka luzingu, mpi luzingu vandaka nsemo ya bantu.+ 5 Nsemo ke sema na mpimpa,+ kansi mpimpa me nunga yo ve.
6 Muntu mosi yina bo tindaka na kuvanda mumonisi ya Nzambi kwisaka; zina na yandi Yoane.+ 7 Yandi kwisaka bonso mbangi, sambu na kuta kimbangi yina ke tadila nsemo,+ sambu bantu ya mitindu yonso kukwikila na nzila na yandi. 8 Yandi vandaka ve nsemo yina,+ kansi yandi kwisaka sambu na kuta kimbangi ya ke tadila nsemo yina.
9 Nsemo ya kieleka yina ke pesaka bantu ya mitindu yonso nsemo zolaka kukwisa na nsi-ntoto.+ 10 Yandi vandaka na nsi-ntoto,+ mpi nsi-ntoto salamaka na nzila na yandi,+ kansi nsi-ntoto zabaka yandi ve. 11 Yandi kwisaka na insi na yandi mosi, kansi bantu ya insi na yandi ndimaka yandi ve. 12 Kansi, yandi pesaka bantu yonso yina yambaka yandi kiyeka ya kukuma bana ya Nzambi,+ sambu bo vandaka kumonisa lukwikilu na zina na yandi.+ 13 Mpi bo butukaka ve na menga, na luzolo ya kinsuni, to na luzolo ya muntu, kansi bo butukaka na Nzambi.+
14 Ebuna Ndinga kumaka nsuni+ mpi zingaka na kati na beto, mpi beto monaka nkembo na yandi, nkembo bonso ya mwana mosi kaka ya kubutuka+ yina katukaka na tata; mpi yandi vandaka ya kufuluka ti mambote* ya Nzambi mpi kieleka. 15 (Yoane taka kimbangi sambu na yandi, ya kieleka yandi tubaka na ndinga ya ngolo nde: “Yai muntu yina mono tubaka sambu na yandi nde, ‘Muntu yina ke kwisa na nima na mono me lutaka na ntwala na mono, sambu yandi vandaka na luzingu na ntwala na mono.’”)+ 16 Sambu beto yonso bakaka na bima mingi yina yandi kele na yo, ata ntima ya mbote ya nene na zulu ya ntima ya mbote ya nene. 17 Sambu bo pesaka Nsiku na nzila ya Moize,+ ntima ya mbote ya nene+ mpi kieleka kwisaka na nzila ya Yezu Kristu.+ 18 Ata muntu mosi ve me monaka Nzambi;+ nzambi+ mosi kaka ya kubutuka yina kele na lweka ya Tata*+ muntu tendulaka yandi.+
19 Yai kimbangi yina Yoane taka ntangu Bayuda tindaka banganga-nzambi ti Balevi katuka na Yeruzalemi sambu na kuyula yandi nde: “Nge kele nani?”+ 20 Yandi ndimaka yo mpi buyaka yo ve; yandi tubaka nde: “Mono kele Kristu ve.” 21 Bo yulaka yandi nde: “Ebuna, nge kele nani? Keti nge kele Eliya?”+ Yandi vutulaka nde: “Mono kele Eliya ve.” “Keti nge kele Mbikudi?”+ Yandi vutulaka nde: “Ve!” 22 Yo yina bo tubilaka yandi nde: “Nge kele nani? Songa beto sambu beto pesa mvutu na bantu yina tindaka beto. Inki nge ke tuba sambu na nge mosi?” 23 Yandi tubaka nde: “Mono kele ndinga ya muntu mosi yina ke tuba na ndinga ya ngolo na ntoto-makanga nde: ‘Beno sala nde nzila ya Yehowa kuvanda ya kusungama,’*+ kaka mutindu mbikudi Yezaya tubaka.”+ 24 Bafarize bantu tindaka bantu yina. 25 Yo yina bo yulaka yandi nde: “Ebuna, kana nge kele ve Kristu to Eliya to Mbikudi, sambu na nki nge ke botika bantu?” 26 Yoane vutudilaka bo nde: “Mono ke botika na masa. Na kati na beno kele ti muntu mosi yina beno me zaba ve, 27 muntu yina ke kwisa na nima na mono, muntu yina mono me fwana ve na kukangula bansinga ya sandale na yandi.”+ 28 Mambu yai salamaka na Betania na simu ya Yordani, kisika Yoane vandaka kubotika bantu.+
29 Na kilumbu yina landaka, yandi monaka Yezu ke kwisa na yandi, mpi yandi tubaka nde: “Tala, Mwana-Dimeme+ ya Nzambi yina ke katula disumu+ ya nsi-ntoto!+ 30 Yai muntu yina mono tubaka sambu na yandi nde: ‘Muntu mosi ke kwisa na nima na mono, yandi me lutaka na ntwala na mono, sambu yandi vandaka na luzingu na ntwala na mono.’+ 31 Ata mono, mono zabaka yandi ve, kansi mono kwisaka kubotika bantu na masa sambu yandi monana na Izraele.”+ 32 Yoane mpi taka kimbangi nde: “Mono monaka mpeve ke kulumuka bonso pizio katuka na zulu, mpi yo telamaka na zulu na yandi.+ 33 Ata mono, mono zabaka yandi ve, kansi Muntu yina tindaka mono na kubotika bantu na masa songaka mono nde: ‘Konso muntu yina nge ta mona mpeve ke kwisa kukulumuka mpi ke telama na zulu na yandi,+ yandi yina muntu ke botikaka na mpeve santu.’+ 34 Mono monaka yo, mpi mono taka kimbangi nde muntu yai kele Mwana ya Nzambi.”+
35 Diaka, na kilumbu yina landaka, Yoane telamaka ti balongoki na yandi zole, 36 mpi ntangu yandi vandaka kutala Yezu ke tambula, yandi tubaka nde: “Tala, Mwana-Dimeme+ ya Nzambi!” 37 Ntangu balongoki yina zole waka mambu yina yandi tubaka, bo landaka Yezu. 38 Ebuna Yezu balukaka, mpi ntangu yandi monaka bo ke landa yandi, yandi tubilaka bo nde: “Beno ke sosa inki?” Bo tubilaka yandi nde: “Rabi (yina kana bo balula yo, yo ke tendula, “Longi”), nge ke zingaka na wapi?” 39 Yandi tubilaka bo nde: “Beno kwisa, mpi beno ta mona.” Ebuna bo kwendaka mpi bo monaka kisika yandi vandaka kuzinga, mpi bo bikalaka ti yandi kilumbu yina; yo vandaka kiteso ya ngunga ya kumi.* 40 Andre+ mpangi ya Simoni Piere, vandaka na kati ya balongoki zole yina waka mambu yina Yoane tubaka mpi landaka Yezu. 41 Yandi kutanaka ntete ti mpangi na yandi Simoni mpi yandi tubilaka yandi nde: “Beto me mona Mesia”+ (yina kana bo balula yo, yo ke tendula, “Kristu”), 42 mpi yandi nataka yandi na Yezu. Ntangu Yezu talaka yandi, yandi tubaka nde: “Nge kele Simoni+ mwana ya Yoane; bo ta bingaka nge Sefasi” (yina bo ke balulaka “Piere”).+
43 Na kilumbu yina landaka, Yezu zolaka kukwenda na Galilea. Ebuna yandi kutanaka ti Filipo+ mpi tubilaka yandi nde: “Landa mono.” 44 Filipo vandaka muntu ya Betsaida, mbanza mosi ti Andre mpi Piere. 45 Filipo kutanaka ti Natanaele+ mpi songaka yandi nde: “Beto me mona muntu yina Moize, na Nsiku, mpi Bambikudi sonikaka sambu na yandi nde: Yezu, mwana ya Yozefi,+ muntu ya Nazareti.” 46 Kansi Natanaele tubilaka yandi nde: “Keti kima mosi ya mbote lenda basika na Nazareti?” Filipo tubilaka yandi nde: “Kwisa mpi tala.” 47 Yezu monaka Natanaele ke kwisa na yandi mpi Yezu tubaka sambu na yandi nde: “Tala, muntu ya Izraele ya kieleka yina kele ve ti luvunu ata fioti.”+ 48 Natanaele yulaka yandi nde: “Inki mutindu nge me zaba mono?” Yezu vutudilaka yandi nde: “Na ntwala nde Filipo kubinga nge, ntangu nge vandaka na nsi ya nti ya bafige, mono monaka nge.” 49 Natanaele tubaka nde: “Rabi, nge kele Mwana ya Nzambi, nge kele Ntotila ya Izraele.”+ 50 Yezu tubilaka yandi nde: “Keti nge me kwikila sambu mono me songa nge nde mono monaka nge na nsi ya nti ya bafige? Nge ta mona mambu ya nene kuluta yai.” 51 Yezu tubilaka yandi diaka nde: “Ya kieleka kibeni, mono ke tubila beno nde, beno ta mona zulu me kanguka mpi bawanzio ya Nzambi ke tombuka mpi ke kulumuka na Mwana ya muntu.”+
2 Na kilumbu ya tatu, bo salaka nkinsi mosi ya makwela na Kana ya Galilea, mpi mama ya Yezu vandaka kuna. 2 Bo bingaka mpi Yezu ti balongoki na yandi na nkinsi yina ya makwela.
3 Ntangu vinu manaka, mama ya Yezu tubilaka yandi nde: “Bo kele ti vinu ve.” 4 Kansi Yezu tubilaka mama na yandi nde: “Nkento, diambu yai ke tadila mono ti nge na nki?* Ntangu na mono me lunga ntete ve.” 5 Mama na yandi tubilaka bantu yina vandaka kusala nde: “Beno sala konso diambu yina yandi ta songa beno.” 6 Mabungu ya matadi sambanu ya masa vandaka pana, mutindu bansiku ya Bayuda+ ya kudikumisa bunkete vandaka kulomba; konso dibungu lenda kota bitesilu ya masa zole to tatu.* 7 Yezu tubilaka bo nde: “Beno fulusa masa na mabungu yina.” Bo fulusaka yo meke. 8 Ebuna yandi tubilaka bo nde: “Ntangu yai beno baka ndambu mpi beno nata yo na ntwadisi ya nkinsi.” Bo nataka yo. 9 Ntangu ntwadisi ya nkinsi mekaka masa yina ya bo kitulaka vinu, sambu ntwadisi ya nkinsi zabaka ve kisika yo katukaka (kansi bansadi yina bakaka masa zabaka), yandi bingaka bakala yina me kwela 10 mpi yandi tubilaka yandi nde: “Bantu yonso ke pesaka ntete vinu ya mbote, mpi kana bantu me lawuka, bo ke pesaka vinu ya mbote mingi ve. Nge me bumba vinu ya mbote tii ntangu yai.” 11 Diambu yai ya Yezu salaka na Kana ya Galilea vandaka luyantiku ya bidimbu na yandi, mpi yandi monisaka nkembo na yandi,+ ebuna balongoki na yandi tulaka lukwikilu na yandi.
12 Na nima, yandi ti mama na yandi ti bampangi na yandi+ mpi balongoki na yandi kwendaka na Kapernaumi,+ kansi bo salaka ve bilumbu mingi kuna.
13 Ntangu yai, Paki+ ya Bayuda kumaka pene-pene, mpi Yezu kwendaka na Yeruzalemi. 14 Yandi monaka na tempelo bantu yina vandaka kuteka bangombe, mameme, mpi bapizio,+ mpi bantu yina vandaka kushanze mbongo, bo me vanda na bakiti na bo. 15 Yandi salaka fimbu ya bansinga, mpi yandi kulaka bantu yina yonso ti mameme mpi bangombe na bo na tempelo, mpi yandi panzaka mbongo ya bibende ya bantu yina vandaka kushanze mbongo mpi yandi balusaka bamesa na bo.+ 16 Yandi tubilaka bantu yina vandaka kuteka bapizio nde: “Beno katula bima yai awa! Beno bika kukumisa nzo ya Tata na mono nzo ya mumbongo!”*+ 17 Balongoki na yandi yibukaka nde bo me sonikaka nde: “Kikesa sambu na nzo na nge ta pela na kati na mono bonso tiya.”+
18 Ebuna Bayuda tubilaka yandi nde: “Inki kidimbu nge lenda songa beto,+ sambu nge ke sala mambu yai?” 19 Yezu vutudilaka bo nde: “Beno bwisa tempelo yai, mpi mono ta tedimisa yo na bilumbu tatu.”+ 20 Ebuna Bayuda tubaka nde: “Bo salaka bamvula 46 na kutunga tempelo yai, ebuna nge, keti nge ta tedimisa yo na bilumbu tatu?” 21 Kansi yandi vandaka kutubila tempelo ya nitu na yandi.+ 22 Ntangu yandi telamaka na bafwa, balongoki na yandi yibukaka nde yandi vandaka kutuba mambu yai,+ ebuna bo ndimaka mambu yina masonama ya santu mpi Yezu tubaka.
23 Kansi, ntangu yandi vandaka na Yeruzalemi na nkinsi ya Paki, bantu mingi kwikilaka na zina na yandi ntangu bo monaka bidimbu yina yandi vandaka kusala. 24 Kansi Yezu vandaka kutudila bo ve ntima sambu yandi zabaka bo yonso 25 mpi sambu yandi vandaka ve ti mfunu nde muntu kuta kimbangi sambu na muntu ya nkaka, sambu yandi mosi zabaka mambu yina vandaka na kati ya bantu.+
3 Kuvandaka ti Mufarize mosi, zina na yandi Nikodemo,+ mfumu mosi ya Bayuda. 2 Yandi kwisaka na Yezu na mpimpa+ mpi songaka yandi nde: “Rabi,+ beto me zaba nde nge me katukaka na Nzambi sambu na kulonga beto, sambu ata muntu mosi ve lenda sala bidimbu yai+ ya nge ke sala kana Nzambi kele ve ti yandi.”+ 3 Yezu vutudilaka yandi nde: “Ya kieleka kibeni, mono ke tubila nge nde, kana muntu kubutuka ve mbala zole,*+ yandi lenda mona ve Kimfumu ya Nzambi.”+ 4 Nikodemo tubilaka yandi nde: “Inki mutindu muntu lenda butuka kana yandi kele mbuta? Keti yandi lenda kota na divumu ya mama na yandi na mbala ya zole mpi kubutuka?” 5 Yezu vutulaka nde: “Ya kieleka kibeni, mono ke tubila nge nde, kana muntu kubutuka ve na masa+ mpi na mpeve,+ yandi lenda kota ve na Kimfumu ya Nzambi. 6 Yina me butukaka na nsuni kele nsuni, mpi yina me butukaka na mpeve kele mpeve. 7 Kuyituka ve sambu mono me songa nge nde: Beno fwete butuka mbala zole. 8 Mupepe ke bulaka kisika yo ke zola, mpi nge ke waka makelele na yo, kansi nge ke zabaka ve kisika yo me katuka mpi kisika yo ke kwenda. Yo kele mutindu yina sambu na muntu yina me butuka na mpeve.”+
9 Nikodemo vutudilaka yandi nde: “Inki mutindu mambu yai lenda salama?” 10 Yezu vutulaka nde: “Nge kele longi ya Izraele kansi nge me zaba ve mambu yai? 11 Ya kieleka kibeni, mono ke tubila nge nde, beto ke tubaka mambu yina beto me zaba mpi beto ke taka kimbangi ya mambu yina beto me mona, kansi beno ke ndimaka ve kimbangi yina beto ke taka. 12 Kana mono me tubila beno mambu ya nsi-ntoto kansi beno ke kwikila ve, inki mutindu beno ta kwikila kana mono tubila beno mambu ya zulu? 13 Diaka, ata muntu mosi ve me tombukaka na zulu+ katula kaka muntu yina katukaka na zulu+ mpi kwisaka kukulumuka, Mwana ya muntu. 14 Mpi mutindu Moize tedimisaka nioka na ntoto ya zelo na zelo,+ mutindu mosi mpi bo fwete tedimisa Mwana ya muntu,+ 15 sambu konso muntu yina ke kwikila na yandi kubaka luzingu ya mvula na mvula.+
16 “Sambu Nzambi zolaka nsi-ntoto mingi kibeni yo yina yandi pesaka Mwana na yandi mosi kaka ya kubutuka,+ sambu konso muntu yina ke monisa lukwikilu na Mwana kufwa ve kansi kubaka luzingu ya mvula na mvula.+ 17 Sambu Nzambi tindaka ve Mwana na yandi na nsi-ntoto sambu yandi sambisa nsi-ntoto, kansi sambu nsi-ntoto kuguluka na nzila na yandi.+ 18 Muntu yina ke monisa lukwikilu na Mwana ya Nzambi bo ta sambisa yandi ve.+ Muntu yina ke monisa ve lukwikilu bo me sambisaka yandi tuka ntama, sambu yandi me monisaka ve lukwikilu na zina ya Mwana mosi kaka ya kubutuka ya Nzambi.+ 19 Kikuma yina bo ke sambisa bantu yo yai: nsemo kwisaka na nsi-ntoto,+ kansi bantu zolaka mpimpa kuluta nsemo, sambu bisalu na bo vandaka ya mbi. 20 Sambu muntu yina ke salaka mambu ya mbi ke mengaka nsemo mpi ke kwisaka ve na nsemo, sambu bo monisa ve bisalu na yandi na mpenza.* 21 Kansi muntu yina ke salaka mambu ya kieleka ke kwisaka na nsemo,+ sambu bisalu na yandi kumonana nde yo me salama na kuwakana ti Nzambi.”
22 Na nima, Yezu ti balongoki na yandi kwendaka na babwala ya fioti ya Yudea; yandi lutisaka mwa ntangu ti bo kuna mpi yandi vandaka kubotika bantu.+ 23 Kansi Yoane mpi vandaka kubotika bantu na Ainoni pene-pene ya Salimi, sambu masa vandaka mingi kuna,+ mpi bantu vandaka kaka kukwisa mpi kubaka mbotika;+ 24 sambu bo vandaka me tula ntete ve Yoane na boloko.+
25 Ebuna balongoki ya Yoane tulanaka ntembe ti Muyuda mosi na yina me tala kudikumisa bunkete. 26 Yo yina, bo kwisaka na Yoane mpi tubilaka yandi nde: “Rabi, muntu yina vandaka ti nge na simu ya Yordani, yina nge taka kimbangi+ sambu na yandi, ke botika bantu mpi bantu yonso ke kwenda na yandi.” 27 Yoane vutulaka nde: “Muntu lenda baka ve ata kima mosi kana Nzambi me pesa yandi yo ve. 28 Beno mosi ke ta kimbangi sambu na mono nde mono tubaka nde, ‘Mono kele Kristu ve,+ kansi bo tindaka mono na ntwala ya muntu yina.’+ 29 Muntu yina ke kwela nkento kele bakala yina ke kwela.+ Kansi, nduku ya bakala yina ke kwela, ntangu yandi ke telama mpi ke wa yandi, yandi kele na kiese mingi sambu na ndinga ya bakala yina ke kwela. Yo yina, kiese yai ya mono kele na yo me kuma ya kulunga. 30 Muntu yina fwete landa kutombuka, kansi mono fwete landa kukulumuka.”
31 Muntu yina me katuka na zulu+ me luta bantu yonso ya nkaka. Muntu yina me katuka na ntoto kele muntu ya ntoto mpi yandi ke tubaka mambu ya ntoto. Muntu yina me katuka na zulu me luta bantu yonso ya nkaka.+ 32 Yandi ke ta kimbangi ya mambu yina yandi monaka mpi waka,+ kansi ata muntu mosi ve ke ndima kimbangi na yandi.+ 33 Muntu yina me ndimaka kimbangi na yandi me tulaka kidimbu na yandi na zulu na yo* nde Nzambi ke tubaka kieleka.+ 34 Sambu muntu yina Nzambi tindaka ke tubaka mambu ya Nzambi,+ sambu Nzambi ke pesaka ve mpeve fioti. 35 Tata ke zolaka Mwana+ mpi yandi me pesaka bima yonso na maboko na yandi.+ 36 Muntu yina ke monisa lukwikilu na Mwana kele na luzingu ya mvula na mvula;+ muntu yina ke lemfuka ve na Mwana ta mona ve luzingu,+ kansi makasi ya Nzambi kele na zulu na yandi.+
4 Ntangu Mfumu zabaka nde Bafarize waka nde Yezu vandaka kukumisa bantu mingi balongoki mpi kubotika+ balongoki mingi kuluta Yoane— 2 ata Yezu yandi mosi vandaka kubotika ve bantu kansi balongoki na yandi bantu vandaka kubotika bo— 3 yandi katukaka na Yudea mpi vutukaka na Galilea. 4 Kansi yo lombaka nde yandi luta na kati ya Samaria. 5 Yandi kumaka na mbanza mosi ya Samaria, zina na yo Sikare, pene-pene ya kilanga yina Yakobi pesaka mwana na yandi Yozefi.+ 6 Dibulu ya masa ya Yakobi vandaka kuna.+ Ntangu yai, Yezu lembaka ngolo sambu na nzietelo mpi yandi vandaka pene-pene ya dibulu yina.* Yo vandaka pene-pene ya ngunga ya sambanu.*
7 Nkento mosi ya Samaria kwisaka kubaka masa. Yezu tubilaka yandi nde: “Pesa mono masa ya kunwa.” 8 (Sambu balongoki na yandi kwendaka na mbanza sambu na kusumba madia.) 9 Nkento yina ya Samaria tubilaka yandi nde: “Inki mutindu nge, ata nge kele Muyuda, nge ke lomba mono masa ya kunwa, ata mono kele nkento ya Samaria?” (Sambu Bayuda ke wakanaka ve ti bantu ya Samaria.)+ 10 Yezu vutudilaka yandi nde: “Kana nge zabaka dikabu ya ofele ya Nzambi+ mpi nani yina ke songa nge nde, ‘Pesa mono masa ya kunwa,’ nge muntu zolaka kulomba yandi, ebuna yandi zolaka kupesa nge masa ya luzingu.”+ 11 Yandi tubilaka Yezu nde: “Mfumu, nge kele ve ata ti kantini ya kubakila masa, mpi dibulu kele nda. Ebuna, na wapi nge me baka masa yai ya luzingu? 12 Nge me luta ve nkaka na beto Yakobi, yina pesaka beto dibulu yai mpi yina yandi mosi ti bana na yandi mpi bambisi na yandi nwaka masa na dibulu yai, mpidina ve?” 13 Yezu vutudilaka yandi nde: “Konso muntu yina ke nwa masa yai, yandi ta wa diaka nzala ya masa. 14 Konso muntu yina ke nwa masa yina mono ta pesa yandi, yandi ta waka diaka ve nzala ya masa ata fioti,+ kansi masa yina mono ta pesa yandi ta kuma na kati na yandi nto ya masa yina ke basika sambu na kupesa luzingu ya mvula ya mvula.”+ 15 Nkento yina tubilaka yandi nde: “Mfumu, pesa mono masa yina, sambu mono wa diaka ve nzala ya masa mpi mono kwisa diaka ve mbala na mbala na kisika yai sambu na kubaka masa.”
16 Yezu tubilaka yandi nde: “Kwenda kubinga bakala na nge mpi kwisa na kisika yai.” 17 Nkento yina vutulaka nde: “Mono kele na bakala ve.” Yezu tubilaka yandi nde: “Nge me tuba masonga nde, ‘Mono kele na bakala ve.’ 18 Sambu nge me vandaka ti babakala tanu, mpi bakala yina nge kele ti yandi ntangu yai kele ve bakala na nge. Mambu ya nge me tuba kele ya kieleka.” 19 Nkento yina tubilaka yandi nde: “Mfumu, mono ke mona nde nge kele mbikudi.+ 20 Ba-nkaka na beto sambilaka Nzambi na ngumba yai, kansi beno, beno ke tubaka nde Yeruzalemi kele kisika yina bantu fwete sambila Nzambi.”+ 21 Yezu tubilaka yandi nde: “Nkento, kwikila mono, ntangu ke kwisa ntangu beno ta sambila Tata na ngumba yai ve, na Yeruzalemi mpi ve. 22 Beno ke sambilaka yina beno me zaba ve;+ beto ke sambilaka yina beto me zaba, sambu luguluku ke yantika na Bayuda.+ 23 Kansi, ntangu ke kwisa, mpi yo kele sesepi yai, ntangu bansambidi ya kieleka ta sambila Tata na mpeve mpi na kieleka, sambu ya kieleka, Tata ke sosa bantu ya mutindu yai sambu bo sambila yandi.+ 24 Nzambi kele Mpeve,+ mpi bantu yina ke sambila yandi fwete sambila yandi na mpeve mpi na kieleka.”+ 25 Nkento yina tubilaka yandi nde: “Mono me zaba nde Mesia ke kwisa, yina bo ke bingaka Kristu. Ntangu yandi ta kwisa, yandi ta zabisa beto mambu yonso pwelele.” 26 Yezu tubilaka yandi nde: “Mono yai ya ke solula ti nge, mono kele yandi.”+
27 Balongoki na yandi kumaka kaka na ntangu yina, mpi bo yitukaka sambu yandi vandaka kusolula ti nkento mosi. Kansi, ata muntu mosi ve tubaka nde: “Nge ke sosa inki?” to “Sambu na nki nge ke solula ti nkento yai?” 28 Nkento yina bikisaka dibungu na yandi ya masa, yandi kwendaka na mbanza mpi yandi songaka bantu nde: 29 “Beno kwisa kutala muntu mosi yina me songa mono mambu yonso ya mono me salaka. Keti mbala ya nkaka yandi lenda vanda ve Kristu?” 30 Bo katukaka na mbanza mpi bo yantikaka kukwisa kisika yandi vandaka.
31 Na ntangu yina, balongoki vandaka kubondila yandi nde: “Rabi,+ dia.” 32 Kansi yandi tubilaka bo nde: “Mono kele ti madia yina beno me zaba ve.” 33 Yo yina balongoki tubaka bo na bo nde: “Keti muntu mosi me natila yandi kima ya kudia?” 34 Yezu tubilaka bo nde: “Madia na mono kele kusala luzolo ya muntu yina tindaka mono+ mpi kumanisa kisalu na yandi.+ 35 Keti beno ke tubaka ve nde yo me bikala bangonda iya na ntwala nde kisalu ya kukatula bima na bilanga kuyantika? Tala! Mono ke tubila beno nde: Beno tombula meso mpi beno tala bilanga, nde yo me yela mpi ntangu ya kukatula yo me lunga.+ Tuka ntama 36 muntu yina ke katulaka bima na bilanga ke bakaka lufutu mpi yandi ke vukisaka mbuma sambu na luzingu ya mvula na mvula, mpidina muntu yina ke kunaka ti muntu yina ke katulaka bima na bilanga kuwa kiese kumosi.+ 37 Na yina me tala mambu yai, kingana yai kele kieleka: Muntu mosi ke kunaka mpi ya nkaka ke katulaka bima. 38 Mono tindaka beno na kukatula bima yina beno monaka ve mpasi sambu na yo. Bantu ya nkaka monaka mpasi, mpi beno, beno me baka mambote ya kisalu na bo ya ngolo.”
39 Bantu mingi ya Samaria yina katukaka na mbanza yina kwikilaka na yandi sambu na mambu ya nkento yina taka kimbangi nde: “Yandi me songa mono mambu yonso ya mono me salaka.”+ 40 Yo yina, ntangu bantu ya Samaria kwisaka kisika yandi vandaka, bo lombaka yandi na kubikala ti bo, mpi yandi bikalaka kuna bilumbu zole. 41 Ebuna, bantu mingi diaka kwikilaka sambu na mambu yina yandi tubaka, 42 mpi bo tubilaka nkento yina nde: “Beto ke kwikila diaka ve kaka sambu na mambu yina nge tubaka; sambu beto me wa beto mosi, mpi beto me zaba nde muntu yai kele kibeni ngulusi ya nsi-ntoto.”+
43 Na nima ya bilumbu yina zole, yandi kwendaka na Galilea. 44 Kansi, Yezu yandi mosi taka kimbangi nde mbikudi ke vandaka ve na lukumu na bwala na yandi mosi.+ 45 Yo yina ntangu yandi kumaka na Galilea, bantu ya Galilea yambaka yandi, sambu bo monaka mambu yonso yina yandi salaka na Yeruzalemi na nkinsi,+ sambu bo mpi bo kwendaka na nkinsi yina.+
46 Ebuna yandi kwisaka diaka na Kana ya Galilea, kisika yandi kitulaka masa vinu.+ Kuvandaka ti kapita mosi ya ntotila kuna; mwana na yandi vandaka kubela na Kapernaumi. 47 Ntangu muntu yai waka nde Yezu katukaka na Yudea mpi kwisaka na Galilea, yandi kwendaka na Yezu mpi lombaka yandi na kukulumuka mpi kubelula mwana na yandi, sambu yo bikalaka fioti nde yandi fwa. 48 Kansi Yezu tubilaka yandi nde: “Kana beno mona ve bidimbu mpi mambu ya kuyituka, beno ta kwikila ve ata fioti.”+ 49 Kapita yina tubilaka yandi nde: “Mfumu, kwisa na ntwala nde mwana na mono ya fioti kufwa.” 50 Yezu tubilaka yandi nde: “Kwenda; mwana na nge kele na luzingu.”+ Yandi kwikilaka mambu yina Yezu songaka yandi ebuna yandi kwendaka. 51 Kansi ntangu yandi vandaka kukulumuka, bampika na yandi kwisaka kukutana ti yandi sambu na kusonga yandi nde mwana na yandi kele na luzingu.* 52 Yandi yulaka bo na nki ntangu yandi kumaka mbote. Bo songaka yandi nde: “Fievre manaka mazono na ngunga ya nsambwadi.”* 53 Ebuna tata yina zabaka nde yo vandaka kaka na ntangu yina ya Yezu songaka yandi nde: “Mwana na nge kele na luzingu.”+ Yo yina yandi ti bantu yonso ya nzo na yandi kwikilaka. 54 Yo vandaka kidimbu ya zole yina+ Yezu salaka ntangu yandi katukaka na Yudea mpi kwisaka na Galilea.
5 Na nima ya mambu yai, kuvandaka ti nkinsi+ mosi ya Bayuda, ebuna Yezu kwendaka na Yeruzalemi. 2 Na Yeruzalemi, na Kielo ya Mameme,+ kuvandaka ti kiziba yina bo ke bingaka na Kiebreo nde Betzata; bo ziungaka yo ti bandonga tanu ya makunzi. 3 Bantu mingi ya maladi, bifwa-meso, bantu ya makulu-kifu mpi bantu yina vandaka ti maboko mpi makulu ya ke nikanaka ve,* vandaka ya kulala na bandonga ya makunzi yina. 4* —— 5 Kansi muntu mosi vandaka pana yina vandaka kubela tuka bamvula 38. 6 Sambu yandi monaka muntu yina me lala pana, mpi sambu yandi zabaka nde yandi vandaka kubela tuka ntama, Yezu tubilaka yandi nde: “Keti nge ke zola kubeluka?”+ 7 Yandi vutudilaka Yezu nde: “Mfumu, mono kele ve ti muntu ya kutula mono na kiziba ntangu masa ke nikana, kansi na ntangu mono kele na nzila, muntu ya nkaka ke kulumuka na ntwala na mono.” 8 Yezu tubilaka yandi nde: “Telama! Baka mbeto na nge mpi tambula.”+ 9 Ebuna na mbala mosi yandi belukaka, yandi bakaka mbeto na yandi, mpi yandi yantikaka kutambula.
Kilumbu yina vandaka Kisabatu. 10 Yo yina Bayuda yantikaka kutubila muntu yina belukaka nde: “Yo kele Kisabatu, mpi nsiku ke pesa nge ve nswa ya kunata mbeto.”+ 11 Kansi yandi vutudilaka bo nde: “Muntu yina belulaka mono songaka mono nde, ‘Baka mbeto na nge mpi tambula.’” 12 Bo yulaka yandi nde: “Nani songaka nge nde, ‘Baka yo mpi tambula’?” 13 Kansi muntu yina belukaka zabaka ve kana yandi vandaka nani, sambu Yezu kotaka na kati ya kimvuka ya bantu yina vandaka pana.
14 Na nima, Yezu monaka yandi na tempelo mpi tubilaka yandi nde: “Tala, nge me beluka. Kusala diaka ve masumu, sambu diambu ya mbi kibeni kubwila nge ve.” 15 Yandi kwendaka kusonga Bayuda nde Yezu muntu belulaka yandi. 16 Yo yina, Bayuda vandaka kumonisa Yezu mpasi, sambu yandi vandaka kusala mambu yai na Kisabatu. 17 Kansi yandi vutudilaka bo nde: “Tata na mono ke landa kusala tii ntangu yai, mpi mono ke landa kusala.”+ 18 Yo yina Bayuda yantikaka kusosa diaka mingi na kufwa yandi, kaka ve sambu yandi vandaka kuzitisa ve Kisabatu kansi mpi sambu yandi vandaka kubinga Nzambi Tata+ na yandi, na mutindu yina yandi vandaka kudikumisa kiteso mosi ti Nzambi.+
19 Yezu vutudilaka bo diaka nde: “Ya kieleka kibeni, mono ke tubila beno nde, Mwana lenda sala ve ata kima mosi na mabanza na yandi mosi,* kansi kaka mambu yina yandi ke monaka Tata ke sala.+ Sambu mambu yonso yina Tata ke salaka, Mwana mpi ke salaka yo mutindu mosi. 20 Sambu Tata ke zolaka Mwana+ mpi ke songaka yandi mambu yonso yina yandi mosi ke salaka, mpi yandi ta songa yandi bisalu ya nene kuluta yai, sambu beno yituka.+ 21 Sambu, mutindu Tata ke tedimisaka bafwa mpi ke pesaka bo luzingu,+ Mwana mpi ke pesaka luzingu na konso muntu yina yandi me zola.+ 22 Sambu Tata ke sambisaka ve ata muntu mosi, kansi yandi me pesaka lusambisu yonso na Mwana,+ 23 sambu bantu yonso kupesa Mwana lukumu mutindu bo ke pesaka Tata lukumu. Muntu yina ke pesa ve Mwana lukumu ke pesa mpi ve lukumu na Tata yina tindaka yandi.+ 24 Ya kieleka kibeni, mono ke tubila beno nde, muntu yina ke wa ndinga na mono mpi ke kwikila na Muntu yina tindaka mono, yandi kele na luzingu ya mvula na mvula,+ mpi bo ta sambisa yandi ve kansi yandi me katuka na lufwa mpi me kuma na luzingu.+
25 “Ya kieleka kibeni, mono ke tubila beno nde, ntangu ke kwisa, mpi yo kele sesepi yai, ntangu bafwa ta wa ndinga ya Mwana ya Nzambi, mpi bantu yina tulaka dikebi ta zinga. 26 Sambu, kaka mutindu Tata kele na luzingu na kati na yandi mosi,*+ mutindu mosi yandi me pesaka mpi Mwana na kuvanda na luzingu na kati na yandi mosi.+ 27 Mpi yandi me pesaka yandi kiyeka ya kusambisa,+ sambu yandi kele Mwana ya muntu.+ 28 Beno yituka ve na diambu yai, sambu ntangu ke kwisa ntangu bantu yonso yina kele na maziamu ya kuyibuka ta wa ndinga na yandi+ 29 mpi bo ta basika, bayina salaka mambu ya mbote sambu na lufutumuku ya luzingu, mpi bayina salaka mambu ya mbi sambu na lufutumuku ya kusambisa.+ 30 Mono lenda sala ve ata kima mosi na mabanza* na mono mosi. Mutindu mono ke waka, mono ke sambisaka, mpi kusambisa na mono kele ya lunungu,+ sambu mono ke sosaka ve luzolo na mono mosi, kansi luzolo ya muntu yina tindaka mono.+
31 “Kana mono ke ta kimbangi sambu na mono mosi, kimbangi na mono kele ve ya kieleka.+ 32 Kele ti muntu ya nkaka yina ke ta kimbangi sambu na mono, mpi mono me zaba nde kimbangi yina yandi ke ta sambu na mono kele ya kieleka.+ 33 Beno tindaka bantu na Yoane, mpi yandi taka kimbangi sambu na kieleka.+ 34 Mono ke ndimaka ve kimbangi ya bantu, kansi mono ke tuba mambu yai sambu beno guluka. 35 Muntu yina vandaka mwinda yina ke pela mpi ke sema, mpi sambu na ntangu fioti beno vandaka ya kuyilama na kumona kiese mingi na nsemo na yandi.+ 36 Kansi mono kele ti kimbangi ya nene kuluta kimbangi ya Yoane, sambu bisalu yina Tata na mono pesaka mono na kusala, bisalu yina mono ke sala, yo ke ta kimbangi nde Tata tindaka mono.+ 37 Mpi Tata yina tindaka mono, yandi mosi taka kimbangi sambu na mono.+ Beno me waka ntete ve ndinga na yandi ata mbala mosi mpi beno me monaka ntete ve mutindu yandi kele,+ 38 mpi ndinga na yandi kele ve na kati na beno, sambu beno ke ndima ve muntu yina yandi tindaka.
39 “Beno ke fimpa Masonuku+ sambu beno ke yindula nde beno ta baka luzingu ya mvula na mvula na nzila na yo; mpi yo yina kibeni* ke taka kimbangi sambu na mono.+ 40 Ata mpidina, beno ke zola ve kukwisa na mono+ sambu beno baka luzingu. 41 Mono ke ndimaka ve nkembo yina ke katukaka na bantu, 42 kansi mono me zaba mbote nde beno kele ve na zola ya Nzambi na kati na beno. 43 Mono kwisaka na zina ya Tata na mono, kansi beno me yamba mono ve. Kana muntu ya nkaka kwisaka na zina na yandi mosi, beno zolaka kuyamba yandi. 44 Inki mutindu beno lenda kwikila, kana beno ke ndima nkembo yina ke katuka na kati na beno mosi mpi beno ke sosa ve nkembo yina ke katuka na Nzambi mosi kaka?+ 45 Beno yindula ve nde mono ta funda beno na Tata; kele ti muntu mosi yina ke funda beno, Moize,+ muntu yina beno me tudila kivuvu. 46 Ya kieleka, kana beno kwikilaka Moize beno zolaka kukwikila mono, sambu yandi sonikaka mambu ya me tala mono.+ 47 Kansi kana beno ke kwikila ve mambu yina yandi sonikaka, inki mutindu beno ta kwikila mambu yina mono ke tuba?”
6 Na nima ya mambu yai, Yezu kwendaka na simu ya nkaka ya Nzadi-Mungwa ya Galilea, to Tiberiade.+ 2 Mpi kimvuka mosi ya nene ya bantu vandaka kulanda yandi,+ sambu bo vandaka kumona bidimbu ya nkumbwa yina yandi vandaka kusala ntangu yandi vandaka kubelula bantu ya maladi.+ 3 Ebuna Yezu tombukaka na ngumba, mpi yandi vandaka kuna ti balongoki na yandi. 4 Kansi, nkinsi ya Paki+ ya Bayuda kumaka pene-pene. 5 Ntangu Yezu tombulaka meso mpi yandi monaka nde kimvuka mosi ya nene ya bantu ke kwisa na yandi, yandi tubilaka Filipo nde: “Na wapi beto ta sumba mampa sambu bantu yai kudia?”+ 6 Kansi, yandi vandaka kutuba mambu yai sambu na kumeka yandi, sambu yandi zabaka mambu yina yandi zolaka kusala. 7 Filipo vutudilaka yandi nde: “Mampa ya badenari* 200 me fwana ve sambu konso muntu kubaka ata kitini mosi.” 8 Longoki na yandi mosi, Andre mpangi ya Simoni Piere, tubilaka yandi nde: 9 “Mwana-bakala mosi awa kele ti mampa tanu ya orze mpi bambisi ya masa zole ya fioti. Kansi, keti yo ta fwana sambu na bantu mingi mutindu yai?”+
10 Yezu tubaka nde: “Beno songa bantu bo vanda.” Sambu matiti vandaka mingi na kisika yina, babakala vandaka pana; bo vandaka kiteso ya 5 000.+ 11 Yezu bakaka mampa, mpi na nima ya kupesa matondo, yandi kabulaka yo na bantu yina vandaka pana; yandi salaka mutindu mosi ti bambisi ya masa ya fioti, mpi bo bakaka na kiteso yina bo zolaka. 12 Kansi ntangu bo diaka mpi bo fulukaka, yandi tubilaka balongoki na yandi nde: “Beno vukisa bitini yina me bikala, sambu ata kima mosi ve kubeba.” 13 Bo vukisaka yo mpi bo fulusaka bitunga 12 ti bitini yina bikalaka na mampa tanu ya orze yina bo diaka.
14 Ntangu bantu monaka bidimbu yina yandi salaka, bo yantikaka kutuba nde: “Ya kieleka yai Mbikudi yina zolaka kukwisa na nsi-ntoto.”+ 15 Ebuna sambu Yezu zabaka nde bo zolaka kukwisa kukanga yandi sambu na kutula yandi ntotila, yandi katukaka mpi kwendaka+ diaka na ngumba yandi mosi.+
16 Ntangu nkokila bwaka, balongoki na yandi kwendaka na nzadi-mungwa,+ 17 bo kotaka na maswa, mpi bo yantikaka kusabuka nzadi-mungwa sambu na kukwenda na Kapernaumi. Na ntangu yina mpimpa vandaka me bwa, kansi Yezu kwisaka ntete ve kisika bo vandaka.+ 18 Diaka, nzadi-mungwa vandaka kunikana ngolo sambu mupepe ya ngolo vandaka kubula.+ 19 Kansi ntangu bo sabulaka kiteso ya bakilometre tanu to sambanu,* bo monaka Yezu ke tambula na zulu ya nzadi-mungwa mpi ke pusana pene-pene ya maswa, ebuna boma simbaka bo. 20 Kansi yandi tubilaka bo nde: “Yo kele mono; beno wa boma ve!”+ 21 Bo zolaka kubaka yandi na maswa, kansi kaka na ntangu yina maswa kumaka na mukidi kisika bo vandaka kukwenda.+
22 Kilumbu yina landaka, kimvuka ya bantu yina bikalaka na simu ya nkaka ya nzadi-mungwa monaka nde maswa vandaka ve kuna. Maswa mosi ya fioti vandaka pana, kansi Yezu kotaka ve na kati ti balongoki na yandi, sambu balongoki na yandi kwendaka bo mosi. 23 Ata mpidina bamaswa yina katukaka na Tiberiade kumaka pene-pene ya kisika yina bo diaka mampa ntangu Mfumu pesaka ntete matondo. 24 Yo yina ntangu kimvuka ya bantu yina monaka nde Yezu ti balongoki na yandi vandaka ve pana, bo kotaka na bamaswa na bo mpi bo kwisaka na Kapernaumi sambu na kusosa Yezu.
25 Ntangu bo monaka yandi na simu ya nzadi-mungwa, bo tubilaka yandi nde: “Rabi,+ nki ntangu nge kumaka awa?” 26 Yezu vutudilaka bo nde: “Ya kieleka kibeni, mono ke tubila beno nde, beno ke sosa mono ve sambu beno monaka bidimbu, kansi sambu beno diaka mampa mpi beno fulukaka.+ 27 Beno sala ve sambu na madia yina ke bebaka, kansi beno sala sambu na madia yina ke bikalaka sambu na luzingu ya mvula na mvula,+ madia yina Mwana ya muntu ta pesa beno; sambu Tata, Nzambi yandi mosi, me tulaka na zulu ya muntu yai kidimbu yina ke songa nde yandi me ndimaka yandi.”+
28 Ebuna bo songaka yandi nde: “Inki beto fwete sala sambu na kusala bisalu ya Nzambi?” 29 Yezu vutudilaka bo nde: “Kisalu ya Nzambi kele nde beno kwikila na muntu yina yandi tindaka.”+ 30 Bo tubilaka yandi nde: “Inki kidimbu+ nge ke sala, sambu beto mona yo mpi beto kwikila nge? Inki kisalu nge ke sala? 31 Ba-nkaka na beto diaka mana na ntoto ya zelo na zelo,+ mutindu bo me sonikaka: ‘Yandi pesaka bo dimpa yina katukaka na zulu sambu bo dia.’”+ 32 Ebuna Yezu tubilaka bo nde: “Ya kieleka kibeni, mono ke tubila beno nde, Moize pesaka beno ve dimpa yina katukaka na zulu, kansi Tata na mono muntu ke pesa beno dimpa ya kieleka yina ke katuka na zulu. 33 Sambu dimpa ya Nzambi kele muntu yina ke kwisa kukulumuka katuka na zulu mpi ke pesa luzingu na nsi-ntoto.” 34 Yo yina bo tubilaka yandi nde: “Mfumu, pesa beto ntangu yonso dimpa yai.”
35 Yezu tubilaka bo nde: “Mono kele dimpa ya luzingu. Muntu yina ke kwisa na mono ta wa ve nzala ata fioti, mpi muntu yina ke kwikila na mono ta wa ve nzala ya masa ata fioti.+ 36 Kansi mutindu mono tubilaka beno, beno me mona mono kansi beno ke kwikila ve.+ 37 Bantu yonso yina Tata ke pesa mono ta kwisa na mono, mpi mono ta kula ve ata fioti muntu yina ke kwisa na mono;+ 38 sambu mono katukaka na zulu+ sambu na kukwisa kusala luzolo na mono ve, kansi luzolo ya muntu yina tindaka mono.+ 39 Yai luzolo ya muntu yina tindaka mono, nde mono fwete vidisa ve ata muntu mosi na kati ya bantu yonso yina yandi me pesaka mono, kansi nde mono fwete futumuna+ bo na kilumbu ya nsuka. 40 Sambu yai luzolo ya Tata na mono, nde konso muntu yina ke zaba Mwana mpi ke kwikila na yandi kubaka luzingu ya mvula na mvula,+ mpi mono ta futumuna+ yandi na kilumbu ya nsuka.”
41 Bayuda yantikaka kubokutila yandi sambu yandi tubaka nde: “Mono kele dimpa yina katukaka na zulu.”+ 42 Mpi bo yantikaka kutuba nde: “Keti yai Yezu ve, mwana ya Yozefi, yina beto me zaba tata ti mama na yandi?+ Inki mutindu yandi ke tuba ntangu yai nde, ‘Mono katukaka na zulu’?” 43 Yezu vutudilaka bo nde: “Beno bika kubokuta beno na beno. 44 Ata muntu mosi ve lenda kwisa na mono kana Tata, yina tindaka mono, kubenda yandi ve,+ mpi mono ta futumuna yandi na kilumbu ya nsuka.+ 45 Bo me sonikaka na masonama ya Bambikudi nde: ‘Yehowa*+ ta longa bo yonso.’ Konso muntu yina me wa Tata mpi me longuka, yandi ke kwisaka na mono. 46 Ata muntu mosi ve me monaka Tata,+ katula kaka muntu yina me katukaka na Nzambi; muntu yina me monaka Tata.+ 47 Ya kieleka kibeni, mono ke tubila beno nde, muntu yina ke kwikila kele na luzingu ya mvula na mvula.+
48 “Mono kele dimpa ya luzingu.+ 49 Ba-nkaka na beno diaka mana na ntoto ya zelo na zelo kansi bo fwaka.+ 50 Yai dimpa yina ke katuka na zulu, sambu konso muntu kudia yo mpi kufwa ve. 51 Mono kele dimpa ya luzingu yina katukaka na zulu. Kana muntu kudia dimpa yai yandi ta zinga kimakulu; mpi na kutuba ya mbote, dimpa yina mono ta pesa kele nsuni na mono sambu na luzingu ya nsi-ntoto.”+
52 Ebuna Bayuda yantikaka kutula ntembe bo na bo nde: “Inki mutindu muntu yai lenda pesa beto nsuni na yandi sambu beto dia yo?” 53 Yezu tubilaka bo nde: “Ya kieleka kibeni, mono ke tubila beno nde, kana beno dia ve nsuni ya Mwana ya muntu mpi beno nwa ve menga na yandi, beno kele ve ti luzingu na kati na beno mosi.+ 54 Muntu yina ke dia nsuni na mono mpi ke nwa menga na mono kele na luzingu ya mvula na mvula, mpi mono ta futumuna+ yandi na kilumbu ya nsuka; 55 sambu nsuni na mono kele madia ya kieleka, mpi menga na mono kele kima ya kunwa ya kieleka. 56 Muntu yina ke dia nsuni na mono mpi ke nwa menga na mono ke bikala na bumosi ti mono, mpi mono ke bikala na bumosi ti yandi.+ 57 Mutindu Tata ya moyo tindaka mono mpi mono ke zinga sambu na Tata, mutindu mosi mpi, muntu yina ke dia mono, yandi ta zinga sambu na mono.+ 58 Yai dimpa yina katukaka na zulu. Yo kele ve bonso ntangu ba-nkaka na beno diaka ata mpidina bo fwaka. Muntu yina ke dia dimpa yai ta zinga mvula na mvula.”+ 59 Yandi tubaka mambu yai ntangu yandi vandaka kulonga na sinagoga* na Kapernaumi.
60 Ntangu bo waka mambu yai, balongoki na yandi mingi tubaka nde: “Mambu yai kele mpasi na kundima; nani lenda wa yo?” 61 Kansi, sambu Yezu yandi mosi zabaka nde balongoki na yandi vandaka kubokuta sambu na diambu yai, yandi tubilaka bo nde: “Keti diambu yai ke budisa beno sakuba? 62 Ebuna, beno ta sala inki kana beno mona Mwana ya muntu ke tombuka kisika yina yandi vandaka ntete?+ 63 Kima ke pesaka luzingu kele mpeve;+ nsuni kele ti mfunu ve ata fioti. Mambu yina mono me tubila beno kele mpeve mpi kele luzingu.+ 64 Kansi bantu ya nkaka na kati na beno ke kwikila ve.” Sambu katuka na luyantiku Yezu zabaka banani vandaka kukwikila ve mpi nani muntu zolaka kuteka yandi.+ 65 Yandi tubaka diaka nde: “Yo yina mono me tubila beno nde, muntu mosi ve lenda kwisa na mono kana Tata me pesa yandi ve nzila.”+
66 Sambu na diambu yai, balongoki na yandi mingi kwendaka na bima yina vandaka na nima+ mpi vandaka kutambula diaka ve ti yandi. 67 Ebuna Yezu tubilaka bantumwa 12 nde: “Keti beno mpi ke zola kukwenda?” 68 Simoni Piere vutudilaka yandi nde: “Mfumu, na nani beto ta kwenda?+ Nge kele ti bangogo ya luzingu ya mvula na mvula.+ 69 Beto me kwikilaka mpi beto me zabaka nde nge kele Santu ya Nzambi.”+ 70 Yezu vutudilaka bo nde: “Mono solaka beno 12, mpidina ve?+ Kansi muntu mosi na kati na beno kele muntu ya ke kusilaka bantu makambu.”*+ 71 Yandi vandaka kutubila Yudasi mwana ya Simoni Iskariote, sambu yandi muntu zolaka kuteka yandi, ata yandi vandaka mosi na kati ya bantumwa 12.+
7 Na nima ya mambu yai, Yezu landaka kukwenda* na Galilea. Yandi zolaka ve kukwenda na Yudea sambu Bayuda vandaka kusosa kufwa yandi.+ 2 Kansi, Nkinsi ya Banzo-Ntenta*+ ya Bayuda kumaka pene-pene. 3 Yo yina, bampangi na yandi+ tubilaka yandi nde: “Katuka awa mpi kwenda na Yudea, sambu balongoki na nge mpi kumona bisalu ya nge ke sala. 4 Sambu ata muntu mosi ve yina ke sosaka kuzabana na meso ya bantu ke salaka mambu na kinsweki. Kana nge ke sala mambu yai, kudimonisa na nsi-ntoto.” 5 Ya kieleka, bampangi na yandi vandaka kutula ve lukwikilu na yandi.+ 6 Yo yina Yezu songaka bo nde: “Ntangu na mono me lunga ntete ve,+ kansi ntangu na beno kele awa ntangu yonso. 7 Nsi-ntoto kele ti kikuma ve ya kumenga beno, kansi yo ke menga mono, sambu mono ke ta kimbangi nde bisalu na yo kele ya mbi.+ 8 Beno tombuka na nkinsi; mono ke tombuka ntete ve na nkinsi yai, sambu ntangu na mono me lunga ntete ve mbote-mbote.”+ 9 Na nima ya kusonga bo mambu yai, yandi bikalaka na Galilea.
10 Kansi ntangu bampangi na yandi kwendaka na nkinsi, yandi mosi mpi kwendaka, na meso ya bantu ve kansi na kinsweki. 11 Ebuna Bayuda yantikaka kusosa yandi na nkinsi mpi kutuba nde: “Muntu yina kele na wapi?” 12 Mpi bimvuka yina ya bantu vandaka kutuba mambu mingi na nsi-nsi sambu na yandi. Bankaka vandaka kutuba nde: “Yandi kele muntu ya mbote.” Bankaka nde: “Kele ve. Yandi ke kusa kimvuka ya bantu.”+ 13 Ata muntu mosi ve vandaka kutuba mambu na yandi na meso ya bantu sambu na boma ya Bayuda.+
14 Ntangu nkinsi kumaka na kati-kati, Yezu kotaka na tempelo mpi yantikaka kulonga. 15 Ebuna Bayuda yitukaka nde: “Inki mutindu muntu yai me zaba Masonuku,*+ ata yandi me longukaka ve na banzo-nkanda?”*+ 16 Kansi, Yezu vutudilaka bo nde: “Mambu ya mono ke longa kele ve ya mono, kansi yo kele ya muntu yina tindaka mono.+ 17 Kana muntu ke zola kusala luzolo na yandi, yandi ta zaba kana malongi ke katuka na Nzambi+ to kana mono ke tuba na mabanza na mono mosi. 18 Muntu yina ke tuba na mabanza na yandi mosi ke sosa nkembo na yandi mosi; kansi muntu yina ke sosa nkembo ya muntu yina tindaka yandi,+ muntu yai ke tubaka kieleka mpi kukonda lunungu kele ve na yandi. 19 Moize pesaka beno Nsiku,+ mpidina ve? Kansi ata muntu mosi ve na kati na beno ke lemfukilaka Nsiku yina. Sambu na nki beno ke sosa kufwa mono?”+ 20 Kimvuka ya bantu vutulaka nde: “Nge kele ti demo. Nani ke sosa kufwa nge?” 21 Yezu vutudilaka bo nde: “Mono salaka kaka diambu mosi, ebuna beno yonso yitukaka. 22 Yo yina Moize pesaka beno luyotisu+—yo kele ve nde yo katukaka na Moize, kansi yo katukaka na ba-nkaka+—mpi beno ke yotisaka bakala na kisabatu. 23 Kana bo ke yotisaka bakala mosi na kisabatu sambu na kufwa ve Nsiku ya Moize, keti beno ke wila mono makasi mingi sambu mono me belula muntu na kisabatu?+ 24 Beno bika kusambisa na kutadila mambu yina ke monana na meso, kansi beno sambisa ti lusambisu ya lunungu.”+
25 Ebuna bantu ya nkaka ya Yeruzalemi yantikaka kutuba nde: “Keti yandi yai ve muntu ya bo ke sosa kufwa?+ 26 Kansi, tala! yandi ke tuba na meso ya bantu, mpi bo ke tubila yandi ata kima ve. Keti ya kieleka, bamfumu me zaba ve nde muntu yai kele Kristu? 27 Kansi beto me zaba kisika muntu yai me katuka;+ ntangu Kristu ta kwisa, ata muntu mosi ve ta zaba kisika yandi me katuka.” 28 Ebuna ntangu Yezu vandaka kulonga na tempelo, yandi tubaka na ndinga ya ngolo nde: “Beno me zaba mono mpi beno me zaba kisika mono me katuka. Mono kwisaka ve na luzolo na mono mosi,+ kansi Muntu yina tindaka mono kele muntu ya kieleka, mpi beno me zaba yandi ve.+ 29 Mono me zaba yandi,+ sambu mono kele mumonisi ya me katuka na yandi, mpi yandi Muntu tindaka mono.” 30 Yo yina bo yantikaka kusosa kukanga yandi,+ kansi ata muntu mosi ve simbaka yandi, sambu ngunga na yandi lungaka ntete ve.+ 31 Ata mpidina, bantu mingi na kati ya kimvuka yina ya bantu kwikilaka na yandi+ mpi bo vandaka kutuba nde: “Ntangu Kristu ta kwisa, keti yandi ta sala ve bidimbu mingi kuluta yina muntu yai me sala?”
32 Bafarize waka kimvuka ya bantu ke tuba mambu yai na ndinga ya nsi sambu na yandi, mpi bamfumu ya banganga-nzambi ti Bafarize tindaka bapolisi sambu na kukanga yandi. 33 Ebuna Yezu tubaka nde: “Mono ta vanda ti beno sambu na mwa ntangu fioti diaka na ntwala nde mono kwenda na Muntu yina tindaka mono.+ 34 Beno ta sosa mono, kansi beno ta mona mono ve, mpi beno lenda kwisa ve kisika yina mono kele.”+ 35 Ebuna Bayuda tubaka bo na bo nde: “Muntu yai ke zola kukwenda na wapi, sambu beto mona yandi ve? Keti yandi ke zola kukwenda na Bayuda yina me panzanaka na kati ya Bagreki mpi kulonga Bagreki? 36 Yandi ke zola kutuba nki ntangu yandi ke tuba nde, ‘Beno ta sosa mono, kansi beno ta mona mono ve, mpi beno lenda kwisa ve kisika yina mono kele’?”
37 Na kilumbu ya nsuka, kilumbu ya nene ya nkinsi,+ Yezu telamaka mpi tubaka na ndinga ya ngolo nde: “Kana muntu kele na nzala ya masa, yandi kwisa na mono mpi yandi nwa.+ 38 Muntu yina ke kwikila na mono, mutindu masonama ya santu tubaka: ‘Na kati na yandi banzadi ya masa ya luzingu ta basika.’”+ 39 Kansi, yandi tubaka mambu yai sambu na mpeve, yina bantu yina kwikilaka na yandi zolaka kubaka; sambu mpeve vandaka ntete ve na ntangu yina,+ sambu Yezu bakaka ntete ve nkembo.+ 40 Bantu ya nkaka na kati ya kimvuka ya bantu yina waka mambu yina yantikaka kutuba nde: “Muntu yai kele kibeni Mbikudi.”+ 41 Bankaka vandaka kutuba nde: “Muntu yai kele Kristu.”+ Kansi bankaka vandaka kutuba nde: “Kristu fwete katuka ve na Galilea, mpidina ve?+ 42 Keti masonama ya santu ke tuba ve nde Kristu ta katuka na bana ya Davidi+ mpi na Betelemi+ bwala yina Davidi vandaka kuzinga?”+ 43 Ebuna kimvuka ya bantu kabwanaka sambu na yandi. 44 Bantu ya nkaka na kati na bo vandaka kuzola kukanga yandi, kansi ata muntu mosi ve simbaka yandi.
45 Ntangu bapolisi kwisaka kuvutuka, bamfumu ya banganga-nzambi mpi Bafarize yulaka bo nde: “Sambu na nki beno me kwisa kunata yandi ve?” 46 Bapolisi vutulaka nde: “Ata mbala mosi ve muntu me tubaka mutindu yai.”+ 47 Ebuna Bafarize vutulaka nde: “Keti yandi me kusa beno mpi? 48 Na kati ya bamfumu mpi ya Bafarize, ata muntu mosi ve me kwikila na yandi, mpidina ve?+ 49 Kansi kimvuka ya bantu yai ya me zaba ve Nsiku kele bantu ya bo me singaka.” 50 Nikodemo, yina kwisaka ntete na yandi mpi yina vandaka mosi na kati na bo, tubilaka bo nde: 51 “Nsiku na beto ke sambisaka ve muntu kana yo me wa yandi ntete ve mpi me zaba ve nki yandi me sala, mpidina ve?”+ 52 Bo vutudilaka yandi nde: “Nge mpi kele ve muntu ya Galilea, mpidina ve? Sosa ebuna nge ta mona nde ata mbikudi mosi ve fwete basika na Galilea.”*
8 12 Ebuna Yezu tubilaka bo diaka nde: “Mono kele nsemo ya nsi-ntoto.+ Muntu yina ke landa mono ta tambula ve na mpimpa ata fioti, kansi yandi ta vanda ti nsemo+ ya luzingu.” 13 Bafarize tubilaka yandi nde: “Nge ke ta kimbangi sambu na nge mosi; kimbangi na nge kele ya kieleka ve.” 14 Yezu vutudilaka bo nde: “Ata mono ke ta kimbangi sambu na mono mosi, kimbangi na mono kele ya kieleka, sambu mono me zaba kisika mono me katukaka mpi kisika mono ke kwenda.+ Kansi beno, beno me zaba ve kisika mono me katukaka mpi kisika mono ke kwenda. 15 Beno ke sambisaka na kutadila bansiku ya bantu;*+ mono ke sambisaka ve ata muntu mosi. 16 Kansi kana mono sambisa, kusambisa na mono kele ya kieleka, sambu mono kele ve mono mosi, kansi Tata yina tindaka mono kele ti mono.+ 17 Bo me sonikaka mpi na Nsiku na beno mosi nde: ‘Kimbangi ya bantu zole kele ya kieleka.’+ 18 Mono ke ta kimbangi sambu na mono mosi, mpi Tata yina tindaka mono ke ta kimbangi sambu na mono.”+ 19 Ebuna bo tubilaka yandi nde: “Tata na nge kele na wapi?” Yezu vutulaka nde: “Beno me zaba mono ve, beno me zaba mpi ve Tata na mono.+ Kana beno zabaka mono, beno zolaka kuzaba mpi Tata na mono.”+ 20 Yandi tubaka mambu yai ntangu yandi vandaka kulonga na tempelo na kisika ya bo ke bumbaka bima ya ntalu.+ Kansi, ata muntu mosi ve kangaka yandi, sambu ngunga na yandi lungaka ntete ve.+
21 Ebuna yandi tubilaka bo diaka nde: “Mono ke kwenda, mpi beno ta sosa mono, kansi beno ta fwa na disumu na beno.+ Beno lenda kwisa ve kisika mono ke kwenda.”+ 22 Bayuda yantikaka kutuba nde: “Keti yandi ta kudifwa? Sambu yandi ke tuba nde, ‘Beno lenda kwisa ve kisika mono ke kwenda.’” 23 Yandi tubilaka bo diaka nde: “Beno kele bantu ya nsi; mono kele muntu ya zulu.+ Beno kele bantu ya nsi-ntoto yai; mono kele muntu ya nsi-ntoto yai ve. 24 Yo yina mono tubilaka beno nde: Beno ta fwa na masumu na beno. Sambu kana beno kwikila ve nde mono kele yandi, beno ta fwa na masumu na beno.” 25 Ebuna bo yantikaka kutubila yandi nde: “Nge kele nani?” Yezu songaka bo nde: “Nkutu sambu na nki mono ke tuba na beno? 26 Mono kele ti mambu mingi ya kutuba sambu na beno mpi ya kusambisa. Ya kieleka, Muntu yina tindaka mono ke tubaka kieleka, mpi mambu yina mono me waka na yandi mono ke tuba yo na nsi-ntoto.”+ 27 Bo bakisaka ve nde yandi vandaka kutubila bo sambu na Tata. 28 Ebuna Yezu tubaka nde: “Ntangu beno ta nangula Mwana ya muntu,+ beno ta zaba nde mono kele yandi,+ mpi nde mono ke salaka ata kima mosi ve na mabanza na mono mosi;+ kansi mono ke tuba mambu yai mutindu Tata longaka mono. 29 Mpi Muntu yina tindaka mono kele ti mono; yandi bikisaka mono ve mono mosi, sambu mono ke salaka ntangu yonso mambu yina ke pesaka yandi kiese.”+ 30 Ntangu yandi vandaka kutuba mambu yai, bantu mingi kwikilaka na yandi.
31 Yezu tubilaka diaka Bayuda yina kwikilaka na yandi nde: “Kana beno bikala na ndinga na mono, beno kele kibeni balongoki na mono, 32 mpi beno ta zaba kieleka,+ ebuna kieleka ta katula beno na kimpika.”+ 33 Bo vutudilaka yandi nde: “Beto kele bana ya Abrahami mpi beto me vandaka ntete ve bampika ya muntu mosi. Inki mutindu nge ke tuba nde, ‘Beno ta katuka na kimpika’?” 34 Yezu vutudilaka bo nde: “Ya kieleka kibeni, mono ke tubila beno nde, konso muntu yina ke salaka masumu kele mpika ya masumu.+ 35 Diaka, mpika ke bikalaka ve na nzo kimakulu, kansi mwana ke bikalaka kimakulu. 36 Yo yina, kana Mwana kukatula beno na kimpika, beno ta katuka kibeni na kimpika. 37 Mono me zaba nde beno kele bana ya Abrahami. Kansi beno ke sosa kufwa mono, sambu ndinga na mono ke yela ve na kati na beno. 38 Mono ke tuba mambu yina mono monaka ntangu mono vandaka ti Tata na mono,+ kansi beno, beno ke sala mambu yina beno me waka na tata na beno.” 39 Bo vutudilaka yandi nde: “Tata na beto kele Abrahami.” Yezu tubilaka bo nde: “Kana beno vandaka bana ya Abrahami,+ beno zolaka kusala mambu yina Abrahami salaka. 40 Kansi ntangu yai beno ke sosa kufwa mono, muntu yina me zabisa beno kieleka yina mono waka na Nzambi.+ Abrahami salaka ve mambu yai. 41 Beno ke sala mambu yina tata na beno ke salaka.” Bo tubilaka yandi nde: “Beto kele ve bana ya pite;* beto kele ti Tata mosi, Nzambi.”
42 Yezu tubilaka bo nde: “Kana Nzambi vandaka Tata na beno, beno zolaka kuzola mono,+ sambu mono katukaka na Nzambi mpi mono kele awa. Mono kwisaka ve na luzolo na mono mosi, kansi yandi muntu tindaka mono.+ 43 Sambu na nki beno ke bakisa ve mambu yina mono ke tuba? Sambu beno lenda wa ve ndinga na mono. 44 Beno me katukaka na tata na beno Diabulu, mpi beno ke zola kulungisa banzala ya tata na beno.+ Yandi vandaka muntu ya ke fwaka bantu ntangu yandi yantikaka,*+ mpi yandi kangamaka ve ngolo na kieleka, sambu kieleka kele ve na yandi. Ntangu yandi ke tubaka luvunu, yandi ke tubaka na kulanda bangindu na yandi mosi, sambu yandi kele muntu ya luvunu mpi tata ya luvunu.+ 45 Kansi mono, mono ke tubila beno kieleka, beno ke kwikila mono ve. 46 Nani na kati na beno lenda pesa nzikisa nde mono me sala disumu? Kana mono ke tuba kieleka, sambu na nki beno ke kwikila mono ve? 47 Muntu yina me katuka na Nzambi ke waka mambu yina Nzambi ke tubaka.+ Yo yina beno, beno ke wa ve, sambu beno me katuka ve na Nzambi.”+
48 Bayuda vutudilaka yandi nde: “Keti beto ke tuba ve mbote nde, ‘Nge kele muntu ya Samaria+ mpi nge kele ti demo’?”+ 49 Yezu vutulaka nde: “Mono kele ve ti demo, kansi mono ke pesa Tata na mono lukumu, mpi beno ke pesa mono ve lukumu. 50 Kansi mono ke sosaka ve nkembo sambu na mono mosi;+ kele ti Muntu yina ke sosaka mpi ke sambisaka. 51 Ya kieleka kibeni, mono ke tubila beno nde, kana muntu ke zitisa ndinga na mono, yandi ta mona ve lufwa ata fioti.”+ 52 Bayuda tubilaka yandi nde: “Ntangu yai beto me zaba nde nge kele ti demo. Abrahami me fwaka, bambikudi mpi me fwaka, kansi nge ke tuba nde, ‘Kana muntu ke zitisa ndinga na mono, yandi ta meka ve lufwa ata fioti.’ 53 Nge me luta ve tata na beto Abrahami, yina me fwaka, mpidina ve? Bambikudi mpi me fwaka. Nge ke yindula nde nge kele nani?” 54 Yezu vutulaka nde: “Kana mono ke kudipesa nkembo, nkembo na mono kele mpamba. Tata na mono muntu ke pesaka mono nkembo,+ muntu yina beno ke tuba nde yandi kele Nzambi na beno. 55 Beno me zaba yandi ve,+ kansi mono me zaba yandi.+ Mpi kana mono tubaka nde mono me zaba yandi ve, mono zolaka kuvanda muntu ya luvunu bonso beno. Kansi mono me zaba yandi mpi mono ke zitisaka ndinga na yandi. 56 Tata na beno Abrahami vandaka na kiese mingi na kivuvu ya kumona kilumbu na mono; yandi monaka yo mpi waka kiese.”+ 57 Ebuna Bayuda tubilaka yandi nde: “Nge me lungisa ntete ve bamvula 50, kansi nge me monaka Abrahami?” 58 Yezu tubilaka bo nde: “Ya kieleka kibeni, mono ke tubila beno nde, na ntwala nde Abrahami kubutuka, mono vandaka.”+ 59 Yo yina bo lokutaka matadi sambu na kulosila yandi, kansi Yezu bumbanaka mpi basikaka na tempelo.
9 Ntangu yandi vandaka kuluta, yandi monaka muntu mosi yina butukaka kifwa-meso. 2 Balongoki na yandi yulaka yandi nde: “Rabi,+ nani salaka disumu, muntu yai to bibuti na yandi, sambu yandi butuka kifwa-meso?” 3 Yezu vutulaka nde: “Yandi ve muntu salaka disumu, bibuti na yandi mpi ve, kansi yo vandaka sambu bisalu ya Nzambi kumonana na mbandu na yandi.+ 4 Beto fwete sala bisalu ya Muntu yina tindaka mono ntangu mwini kele;+ mpimpa ke kwisa ntangu ata muntu mosi ve lenda sala kisalu. 5 Ntangu mono kele na nsi-ntoto, mono kele nsemo ya nsi-ntoto.”+ 6 Na nima ya kutuba mambu yai, yandi losaka mate na ntoto, yandi salaka poto-poto ti mate yina, mpi yandi pakulaka poto-poto yina na meso ya muntu yina+ 7 ebuna yandi tubilaka yandi nde: “Kwenda kuyobila na kiziba ya Siloami” (yina bo ke balulaka nde “Ya Bo Me Tinda”). Yandi kwendaka, yandi yobilaka, mpi yandi kwisaka kuvutuka yandi ke mona.+
8 Ebuna bantu yina vandaka kuzinga pene-pene na yandi mpi bantu yina vandaka kumona ntete nde yandi vandaka kulomba bima yantikaka kutuba nde: “Yai muntu yina vandaka kuvanda na ntoto sambu na kulomba bima, mpidina ve?” 9 Bantu ya nkaka vandaka kutuba nde: “Yo kele yandi.” Bankaka vandaka kutuba nde: “Yandi ve, kansi yandi me fwanana ti yandi.” Muntu yina vandaka kutuba nde: “Yo kele mono.” 10 Yo yina bo yulaka yandi nde: “Ebuna, inki mutindu meso na nge kangukaka?” 11 Yandi vutulaka nde: “Muntu yina bo ke bingaka Yezu salaka poto-poto, yandi pakulaka yo na meso na mono, mpi yandi songaka mono nde, ‘Kwenda kuyobila na Siloami.’+ Mono kwendaka, mono yobilaka, mpi mono kumaka kumona.” 12 Ebuna bo tubilaka yandi nde: “Muntu yina kele na wapi?” Yandi tubaka nde: “Mono me zaba ve.”
13 Bo nataka muntu yina vandaka ntete kifwa-meso na Bafarize. 14 Kansi kilumbu yina Yezu salaka poto-poto mpi kangulaka meso na yandi+ vandaka Kisabatu.+ 15 Bafarize mpi yantikaka kuyula yandi nki mutindu yandi kumaka kumona. Yandi tubilaka bo nde: “Yandi tulaka poto-poto na meso na mono, mono yobilaka, mpi mono ke mona.” 16 Ebuna Bafarize ya nkaka yantikaka kutuba nde: “Yandi kele ve muntu yina me katuka na Nzambi, sambu yandi ke zitisa ve Kisabatu.”+ Bankaka tubaka nde: “Inki mutindu muntu yina kele nsumuki lenda sala bidimbu ya mutindu yai?”+ Ebuna bo kabwanaka.+ 17 Bo tubilaka diaka kifwa-meso yina nde: “Inki nge ke tuba sambu na yandi, sambu yandi kangulaka meso na nge?” Yandi tubaka nde: “Yandi kele mbikudi.”
18 Kansi, Bayuda ndimaka ve nde yandi vandaka ntete kifwa-meso mpi kumaka kumona, tii kuna bo bingaka bibuti ya muntu yina kumaka kumona ntangu yai. 19 Bo yulaka bo nde: “Keti yai mwana na beno yina beno ke tuba nde yandi butukaka kifwa-meso? Ebuna, inki mutindu yandi ke mona ntangu yai?” 20 Bibuti na yandi vutulaka nde: “Beto me zaba nde yandi kele mwana na beto mpi nde yandi butukaka kifwa-meso. 21 Kansi nki mutindu yandi ke mona ntangu yai, beto me zaba ve; to nani kangulaka yandi meso, beto me zaba ve. Beno yula yandi. Yandi kele mbuta. Yandi fwete tuba yandi mosi.” 22 Bibuti na yandi tubaka mambu yai sambu bo vandaka kuwa Bayuda boma,+ sambu Bayuda wakanaka dezia nde, kana muntu kundima nde Yezu kele Kristu, bo fwete kula yandi na sinagoga.+ 23 Yo yina bibuti na yandi tubaka nde: “Yandi kele mbuta. Beno yula yandi.”
24 Na mbala ya zole bo bingaka muntu yina vandaka ntete kifwa-meso mpi bo tubilaka yandi nde: “Pesa nkembo na Nzambi; beto me zaba nde muntu yina kele nsumuki.” 25 Yandi vutulaka nde: “Kana yandi kele nsumuki, mono me zaba ve. Kima mosi kaka ya mono me zaba kele nde, mono vandaka kifwa-meso, kansi ntangu yai mono ke mona.” 26 Ebuna bo tubilaka yandi nde: “Inki yandi salaka nge? Inki mutindu yandi kangulaka meso na nge?” 27 Yandi vutudilaka bo nde: “Mono songaka beno yo ntete, kansi beno waka ve. Sambu na nki beno ke zola kuwa yo diaka? Keti beno mpi ke zola kukuma balongoki na yandi?” 28 Ebuna bo songaka yandi na kuvweza yonso nde: “Nge kele longoki ya muntu yina, kansi beto kele balongoki ya Moize. 29 Beto me zaba nde Nzambi tubaka na Moize, kansi beto me zaba ve kana muntu yai katukaka na wapi.” 30 Muntu yina vutudilaka bo nde: “Ya kieleka, yo kele diambu ya kuyituka, sambu beno me zaba ve kisika yandi me katuka, kansi yandi me kangula meso na mono. 31 Beto me zaba nde Nzambi ke wilaka ve bansumuki,+ kansi kana muntu ke waka yandi boma mpi ke salaka luzolo na yandi, yandi ke waka muntu yina.+ 32 Katuka ntama beto me waka ntete ve nde muntu mosi me kangula meso ya muntu yina butukaka kifwa-meso. 33 Kana muntu yai katukaka ve na Nzambi, yandi zolaka kusala ve ata kima mosi.”+ 34 Bo vutudilaka yandi nde: “Nge ya mvimba nge butukaka na disumu, kansi nge ke longa beto?” Ebuna bo losaka yandi na nganda!+
35 Yezu waka nde bo losaka muntu yina na nganda, ebuna ntangu yandi monaka yandi, Yezu tubaka nde: “Keti nge ke kwikila na Mwana ya muntu?” 36 Muntu yina vutulaka nde: “Mfumu, yandi kele nani, sambu mono kwikila na yandi?” 37 Yezu tubilaka yandi nde: “Nge me mona yandi, mpi ya kieleka, yandi muntu ke solula ti nge.” 38 Yandi tubaka nde: “Mfumu, mono ke kwikila na yandi.” Mpi yandi fukiminaka yandi. 39 Ebuna Yezu tubaka nde: “Mono kwisaka na nsi-ntoto yai sambu na lusambisu yai, sambu bantu yina ke mona ve kumona+ mpi bantu yina ke mona kukuma bifwa-meso.”+ 40 Bafarize yina vandaka ti yandi waka mambu yai, ebuna bo tubilaka yandi nde: “Keti beto mpi, beto kele bifwa-meso?” 41 Yezu tubilaka bo nde: “Kana beno vandaka bifwa-meso, beno zolaka kuvanda ve ti disumu. Kansi ntangu yai beno ke tuba nde, ‘Beto ke mona.’ Disumu na beno kele kaka.”+
10 “Ya kieleka kibeni, mono ke tubila beno nde, muntu yina ke kotaka na lupangu ya mameme na kielo na yo ve, kansi ke mataka na nzila ya nkaka, yandi kele muyibi mpi muntu ya ke botulaka bima.+ 2 Kansi muntu yina ke kotaka na kielo kele ngungudi ya mameme.+ 3 Muntu ya ke kengilaka kielo ke kangudilaka yandi,+ mpi mameme ke waka ndinga na yandi.+ Yandi ke bingaka mameme na yandi na zina mpi yandi ke nataka bo na nganda. 4 Kana yandi me basisa mameme na yandi yonso, yandi ke kwendaka na ntwala na bo, mpi mameme ke landaka yandi, sambu bo me zaba ndinga na yandi. 5 Bo ta landa ve munzenza ata fioti kansi bo ta tina yandi, sambu bo me zaba ve ndinga ya banzenza.” 6 Yezu pesaka bo mbandu yai, kansi bo bakisaka ve mambu yina yandi vandaka kutubila bo.
7 Yezu tubaka diaka nde: “Ya kieleka kibeni, mono ke tubila beno nde, mono kele kielo ya mameme.+ 8 Bantu yonso yina me kwisaka na kisika na mono kele miyibi mpi bantu ya ke botulaka bima; kansi mameme me wilaka bo ve. 9 Mono kele kielo; konso muntu yina ke kotila na mono, yandi ta guluka; yandi ta kota, yandi ta basika, mpi yandi ta mona kisika yina matiti kele.+ 10 Muyibi ke kwisaka kaka sambu na kuyiba, kufwa, mpi kubebisa.+ Mono kwisaka sambu bo baka luzingu mpi bo baka yo mingi kibeni. 11 Mono kele ngungudi ya mbote;+ ngungudi ya mbote ke pesaka luzingu* na yandi sambu na mameme.+ 12 Muntu ya kisalu, yina kele ve ngungudi mpi yina kele ve munkwa-mameme, kana yandi mona kibulu ke kwisa, yandi ke yambulaka mameme mpi ke tinaka—ebuna kibulu ke kangaka bo mpi ke panza-panzaka bo— 13 sambu yandi kele muntu ya kisalu mpi yandi ke kudibanzaka ve sambu na mameme. 14 Mono kele ngungudi ya mbote. Mono me zaba mameme na mono mpi mameme na mono me zaba mono,+ 15 mutindu Tata me zaba mono mpi mono me zaba Tata;+ mono ke pesa luzingu* na mono sambu na mameme.+
16 “Mono kele ti mameme ya nkaka, yina kele ve ya lupangu yai;+ bo mpi, mono fwete kotisa bo na lupangu, mpi bo ta wa ndinga na mono, ebuna bo ta kuma kimvuka mosi, ngungudi mosi.+ 17 Yo yina Tata ke zolaka mono,+ sambu mono ke pesa luzingu* na mono,+ sambu mono baka yo diaka. 18 Muntu mosi ve lenda katula yo na mono, kansi mono ke pesa yo na luzolo na mono mosi. Mono kele ti kiyeka ya kupesa yo, mpi mono kele ti kiyeka ya kubaka yo diaka.+ Mono bakaka nsiku yai na Tata na mono.”
19 Bayuda+ kabwanaka diaka sambu na mambu yai. 20 Bantu mingi na kati na bo vandaka kutuba nde: “Yandi kele ti demo mpi yandi kele muntu ya kilawu. Sambu na nki beno ke wa yandi?” 21 Bankaka tubaka nde: “Muntu yina kele ti demo ke tubaka ve mambu yai. Keti demo lenda kangula meso ya bifwa-meso?”
22 Na ntangu yina, Nkinsi ya Kukangula salamaka na Yeruzalemi. Yo vandaka nsungi ya madidi, 23 mpi Yezu vandaka kutambula na tempelo na ndonga ya makunzi ya Salomo.+ 24 Ebuna Bayuda ziungaka yandi mpi bo yantikaka kutubila yandi nde: “Tii nki ntangu nge ta bika beto* na keti-keti? Kana nge kele Kristu, tubila beto na pwelele.” 25 Yezu vutudilaka bo nde: “Mono tubilaka beno, kansi beno ke kwikila ve. Bisalu yina mono ke sala na zina ya Tata na mono, yo ke ta kimbangi sambu na mono.+ 26 Kansi beno ke kwikila ve, sambu beno kele ve mameme na mono.+ 27 Mameme na mono ke waka ndinga na mono, mpi mono me zaba bo, mpi bo ke landaka mono.+ 28 Mono ke pesa bo luzingu ya mvula na mvula,+ bo ta fwa ve ata fioti, mpi ata muntu mosi ve ta botula bo na maboko na mono.+ 29 Kima yina Tata na mono me pesaka mono kele kima mosi yina me luta bima yonso ya nkaka, mpi ata muntu mosi ve lenda botula yo na maboko ya Tata.+ 30 Mono ti Tata beto kele muntu mosi.”*+
31 Na mbala yai diaka Bayuda lokutaka matadi sambu na kulosila yandi. 32 Yezu vutudilaka bo nde: “Mono songaka beno bisalu mingi ya mbote yina me katuka na Tata. Sambu na inki kisalu na kati ya bisalu yina beno ke losila mono matadi?” 33 Bayuda vutudilaka yandi nde: “Beto ke losila nge ve matadi sambu na kisalu mosi ya mbote, kansi sambu nge me vweza;+ sambu nge, ata nge kele muntu, nge ke kudikumisa nzambi.” 34 Yezu vutudilaka bo nde: “Keti bo me sonikaka ve na Nsiku na beno nde, ‘Mono tubaka nde: “Beno kele banzambi”’?*+ 35 Kana yandi bingaka bantu yina ndinga ya Nzambi bedisaka nde ‘banzambi’+—kansi masonama ya santu lenda soba ve— 36 keti beno ke tubila mono muntu yina Tata santisaka mpi tindaka na nsi-ntoto nde, ‘Nge ke vweza,’ sambu mono tubaka nde, ‘Mono kele Mwana ya Nzambi’?+ 37 Kana mono ke sala ve bisalu ya Tata na mono, beno kwikila mono ve. 38 Kansi kana mono ke sala yo, ata beno ke kwikila mono ve, beno kwikila bisalu yina,+ sambu beno zaba mpi beno landa kuzaba nde Tata kele na bumosi ti mono mpi mono kele na bumosi ti Tata.”+ 39 Bo sosaka diaka kukanga yandi, kansi yandi tinaka bo.
40 Yandi kwendaka diaka na simu ya Yordani kisika Yoane vandaka ntete kubotika bantu,+ mpi yandi bikalaka kuna. 41 Bantu mingi kwisaka na yandi mpi bo yantikaka kutuba nde: “Yoane salaka ve ata kidimbu mosi, kansi mambu yonso yina Yoane tubaka sambu na muntu yai vandaka ya kieleka.”+ 42 Ebuna bantu mingi kwikilaka na yandi kuna.
11 Kansi muntu mosi zina na yandi Lazare vandaka kubela; yandi vandaka muntu ya Betania, bwala ya Maria ti Marta+ mpangi na yandi ya nkento. 2 Maria yai kele nkento yina tulaka Mfumu mafuta ya nsudi ya kitoko mpi kusulaka yandi makulu ti nsuki na yandi;+ mpangi na yandi Lazare muntu vandaka kubela. 3 Ebuna bampangi na yandi ya bankento tindilaka Yezu nsangu nde: “Mfumu, muntu yina nge ke zolaka ke bela.” 4 Kansi ntangu Yezu waka yo, yandi tubaka nde: “Lukanu ya maladi yai kele ve lufwa, kansi yo kele sambu na nkembo ya Nzambi,+ sambu Mwana ya Nzambi kubaka nkembo na nzila na yo.”
5 Yezu vandaka kuzola Marta ti mpangi na yandi ya nkento mpi Lazare. 6 Kansi ntangu yandi waka nde Lazare ke bela, yandi bikalaka diaka bilumbu zole na kisika yina yandi vandaka. 7 Na nima, yandi tubilaka balongoki nde: “Beto kwenda diaka na Yudea.” 8 Balongoki tubilaka yandi nde: “Rabi,+ ntama mingi ve bantu ya Yudea vandaka kusosa kulosila nge matadi,+ ebuna nge ke kwenda diaka kuna?” 9 Yezu vutulaka nde: “Kilumbu mosi ke vandaka ti bangunga 12, mpidina ve?+ Kana muntu ke tambula na mwini, yandi ke bulaka ve sakuba na konso kima yina, sambu yandi ke mona nsemo ya nsi-ntoto yai. 10 Kansi kana muntu ke tambula na mpimpa, yandi ke bulaka sakuba, sambu nsemo kele ve na yandi.”
11 Ntangu yandi manisaka kutuba mambu yai, yandi yikaka nde: “Lazare nduku na beto ke lala,+ kansi mono ke kwenda kuna sambu na kutedimisa yandi.” 12 Ebuna balongoki tubilaka yandi nde: “Mfumu, kana yandi ke lala, yandi ta beluka.” 13 Yezu vandaka kutubila lufwa ya Lazare. Kansi bo yindulaka nde yandi vandaka kutubila kupema na mpongi. 14 Ebuna Yezu tubilaka bo pwelele nde: “Lazare me fwa,+ 15 mpi mono ke wa kiese sambu na beno mutindu mono vandaka ve kuna, sambu beno kwikila. Kansi beto kwenda kisika yandi kele.” 16 Ebuna Toma, yina bo vandaka kubinga Dipasa, tubilaka balongoki ya nkaka nde: “Beto mpi beto kwenda, sambu beto fwa ti yandi.”+
17 Ntangu Yezu kumaka, yandi kutaka Lazare me sala dezia bilumbu iya na maziamu.* 18 Betania vandaka pene-pene ya Yeruzalemi na kitamina ya bakilometre kiteso ya tatu.* 19 Mpi Bayuda mingi kwisaka na Marta ti Maria sambu na kupesa bo kikesa sambu na mpangi na bo ya bakala. 20 Ntangu Marta waka nde Yezu ke kwisa, yandi kwendaka kukutana ti yandi; kansi Maria+ vandaka kaka na nzo. 21 Ebuna Marta tubilaka Yezu nde: “Mfumu, kana nge vandaka awa, mpangi na mono zolaka kufwa ve. 22 Kansi mono me zaba nde ata sesepi yai mambu yonso yina nge ta lomba na Nzambi, Nzambi ta pesa nge yo.” 23 Yezu tubilaka yandi nde: “Mpangi na nge ta futumuka.” 24 Marta tubilaka yandi nde: “Mono me zaba nde yandi ta futumuka na lufutumuku+ na kilumbu ya nsuka.” 25 Yezu tubilaka yandi nde: “Mono kele lufutumuku mpi luzingu.+ Muntu yina ke kwikila na mono, ata yandi me fwa, yandi ta vutuka na luzingu; 26 mpi konso muntu yina kele na luzingu mpi ke kwikila na mono ta fwa ve ata fioti.+ Keti nge ke kwikila diambu yai?” 27 Yandi songaka yandi nde: “Ee, Mfumu, mono me kwikilaka nde nge kele Kristu, Mwana ya Nzambi, Muntu yina ke kwisa na nsi-ntoto.” 28 Ntangu yandi tubaka mambu yai, yandi kwendaka kubinga Maria, mpangi na yandi, mpi tubilaka yandi na kinsweki nde: “Longi+ kele awa mpi yandi ke binga nge.” 29 Ntangu Maria waka yo, yandi telamaka nswalu mpi kwendaka na yandi.
30 Yezu kotaka ntete ve na bwala, kansi yandi vandaka ntete na kisika yina Marta kutanaka ti yandi. 31 Ntangu Bayuda yina vandaka ti Maria na kati ya nzo sambu na kupesa yandi kikesa monaka yandi yandi me telama nswalu mpi me basika, bo landaka yandi, sambu bo yindulaka nde yandi me kwenda kudila na maziamu.*+ 32 Ntangu Maria kumaka kisika Yezu vandaka mpi monaka yandi, yandi bwaka na makulu na yandi mpi tubilaka yandi nde: “Mfumu, kana nge vandaka awa, mpangi na mono zolaka kufwa ve.” 33 Yo yina, ntangu Yezu monaka yandi ke dila mpi Bayuda yina kwisaka ti yandi ke dila, yandi waka mpasi mingi na kati na yandi* mpi kudiyangisaka na mabanza. 34 Yandi tubaka nde: “Beno tulaka yandi na wapi?” Bo tubilaka yandi nde: “Mfumu, kwisa kutala.” 35 Yezu basisaka mansanga.+ 36 Yo yina Bayuda yantikaka kutuba nde: “Tala mutindu yandi ke zolaka yandi!” 37 Kansi bankaka na kati na bo tubaka nde: “Keti muntu yai ya kangulaka meso ya kifwa-meso+ kukaka ve kusala nde muntu yai kufwa ve?”
38 Ebuna Yezu, na nima ya kuwa diaka mpasi mingi na kati na yandi, kwisaka na maziamu. Na kutuba ya mbote, yo vandaka dibulu ya bo timunaka na ditadi, mpi bo tulaka ditadi mosi na munoko na yo. 39 Yezu tubaka nde: “Beno katula ditadi.” Marta, mpangi ya muntu yina fwaka, tubilaka yandi nde: “Mfumu, ntangu yai yandi fwete basika nsudi, sambu bilumbu iya me luta.” 40 Yezu tubilaka yandi nde: “Keti mono songaka nge ve nde kana nge kwikila, nge ta mona nkembo ya Nzambi?”+ 41 Yo yina bo katulaka ditadi. Ebuna Yezu talaka na zulu+ mpi tubaka nde: “Tata, mono ke pesa nge matondo sambu nge ke waka mono. 42 Ya kieleka, mono zabaka nde nge ke waka mono ntangu yonso; kansi mono ke tuba sambu na kimvuka ya bantu yina me telama awa, sambu bo kwikila nde nge muntu tindaka mono.”+ 43 Ntangu yandi tubaka mambu yai, yandi tubaka na ndinga ya ngolo nde: “Lazare, kwisa kubasika!”+ 44 Muntu yina fwaka kwisaka kubasika ti makulu mpi maboko ya kukanga ti bitende ya bilele, mpi luse na yandi vandaka ya kukanga ti lele. Yezu tubilaka bo nde: “Beno kangula yandi mpi beno bika yandi, yandi kwenda.”
45 Yo yina, Bayuda mingi yina kwisaka na Maria mpi yina monaka mambu yina yandi salaka kwikilaka na yandi,+ 46 kansi bankaka na kati na bo kwendaka na Bafarize mpi songaka bo mambu yina Yezu salaka. 47 Ebuna bamfumu ya banganga-nzambi ti Bafarize vukisaka Sanedreni mpi tubaka nde: “Beto fwete sala inki, sambu muntu yai ke sala bidimbu mingi?+ 48 Kana beto bika yandi mutindu yai, bo yonso ta kwikila na yandi, mpi bantu ya Roma ta kwisa mpi ta katula kisika* na beto mpi dikanda na beto.” 49 Kansi muntu mosi na kati na bo, Kaifa,+ yina vandaka nganga-nzambi ya nene na mvula yina, songaka bo nde: “Beno me zaba ve ata kima mosi, 50 mpi beno ke bakisa ve nde yo kele sambu na mambote na beno nde muntu mosi kufwa sambu na bantu na kisika nde dikanda ya mvimba kufwa.” 51 Yandi tubaka ve mambu yai na mabanza na yandi mosi, kansi sambu yandi vandaka nganga-nzambi ya nene na mvula yina, yandi bikulaka nde Yezu ta fwa sambu na dikanda, 52 mpi sambu na dikanda kaka ve, kansi mpi sambu yandi vukisa na bumosi bana ya Nzambi yina me panzanaka. 53 Ebuna, yantika kilumbu yina bo salaka komplo sambu na kufwa yandi.
54 Yo yina, Yezu vandaka kutambula diaka ve na meso ya bantu na kati ya Bayuda, kansi yandi katukaka kuna mpi kwendaka na insi yina vandaka pene-pene ya ntoto ya zelo na zelo, na mbanza mosi, zina na yo Efrayimi,+ mpi yandi bikalaka kuna ti balongoki. 55 Kansi Paki+ ya Bayuda kumaka pene-pene, mpi bantu mingi ya babwala ya pene-pene kwendaka na Yeruzalemi na ntwala ya Paki sambu na kudikumisa bunkete mutindu Nsiku vandaka kulomba. 56 Bo vandaka kusosa Yezu, mpi ntangu bo telamaka na kati ya tempelo, bo vandaka kutuba bo na bo nde: “Inki beno ke yindula? Nde yandi ta kwisa ve na nkinsi?” 57 Kansi bamfumu ya banganga-nzambi ti Bafarize songaka bantu nde kana muntu me zaba kisika Yezu kele, yandi fwete tuba, sambu bo kanga yandi.
12 Bilumbu sambanu na ntwala ya Paki, Yezu kumaka na Betania, kisika Lazare+ yina Yezu tedimisaka na bafwa vandaka. 2 Bo yidikilaka yandi madia ya nkokila kuna, mpi Marta vandaka kusadila bo,+ kansi Lazare vandaka na kati ya bantu yina vandaka kudia ti yandi.* 3 Ebuna, Maria bakaka kiteso ya kati-kati ya litre* mosi ya mafuta ya nsudi ya kitoko, nardi ya kieleka, ya ntalu mingi, mpi yandi tulaka yo na makulu ya Yezu mpi dipaka yandi makulu ti nsuki na yandi. Nzo fulukaka ti nsudi ya mafuta ya nsudi ya kitoko.+ 4 Kansi Yudasi Iskariote,+ longoki na yandi mosi, yina zolaka kuteka yandi, tubaka nde: 5 “Sambu na nki bo tekaka ve mafuta yai ya nsudi ya kitoko na badenari* 300 mpi kupesa mbongo yina na bansukami?” 6 Yandi tubaka ve mambu yai sambu yandi vandaka kudibanza sambu na bansukami, kansi sambu yandi vandaka muyibi, yandi vandaka kusimba kesi ya mbongo mpi vandaka kuyiba mbongo yina bo vandaka kutula na kati. 7 Ebuna Yezu tubaka nde: “Bika yandi, sambu yandi tanina kikalulu yai sambu na kilumbu yina bo ta zika mono.+ 8 Sambu beno ta vandaka ntangu yonso ti bansukami,+ kansi beno ta vandaka ve ti mono ntangu yonso.”+
9 Na ntangu yina, kimvuka mosi ya nene ya Bayuda zabaka nde yandi vandaka kuna, mpi bo kwisaka ve kaka sambu na Yezu, kansi bo kwisaka mpi sambu na kumona Lazare, yina yandi tedimisaka na bafwa.+ 10 Ebuna bamfumu ya banganga-nzambi salaka komplo sambu na kufwa mpi Lazare, 11 sambu Bayuda mingi vandaka kukwenda kuna sambu na yandi mpi bo vandaka kukwikila na Yezu.+
12 Na kilumbu yina landaka, kimvuka yina ya nene ya bantu yina kwisaka na nkinsi waka nde Yezu ke kwisa na Yeruzalemi. 13 Yo yina bo bakaka mandala mpi bo basikaka sambu na kukutana ti yandi, mpi bo yantikaka kutuba na ndinga ya ngolo nde: “Nzambi, beto ke bondila nge, gulusa! Bika nde muntu yina ke kwisa na zina ya Yehowa,+ Ntotila ya Izraele, kubaka lusakumunu!”+ 14 Ntangu Yezu monaka mwana-mpunda mosi, yandi vandaka na zulu na yo,+ mutindu bo me sonikaka: 15 “Kuwa boma ve, mwana-nkento ya Sioni. Tala! Ntotila na nge ke kwisa, yandi me vanda na zulu ya mwana-mpunda.”+ 16 Ntete balongoki na yandi bakisaka ve mambu yai, kansi ntangu Yezu bakaka nkembo,+ bo yibukaka nde bo sonikaka mambu yai sambu na yandi mpi nde bo salaka yandi mambu yai.+
17 Ebuna kimvuka ya bantu yina vandaka ti yandi ntangu yandi bingaka Lazare na kubasika na maziamu*+ mpi tedimisaka yandi na bafwa landaka na kuta kimbangi.+ 18 Yo yina mpi kimvuka ya bantu yina kwendaka kukutana ti yandi, sambu bo waka nde yandi salaka kidimbu yina. 19 Ebuna, Bafarize tubaka bo na bo nde: “Beno ke mona nde beno ke sala ve ata kima mosi. Nsi-ntoto ya mvimba me landa yandi.”+
20 Kansi, kuvandaka ti Bagreki ya nkaka na kati ya bantu yina kwisaka sambu na kusambila na nkinsi. 21 Bantu yai pusanaka pene-pene ya Filipo+ yina vandaka muntu ya Betsaida ya Galilea, bo yantikaka kulomba yandi nde: “Mfumu, beto ke zola kumona Yezu.” 22 Filipo kwisaka kutubila Andre. Andre ti Filipo kwisaka kutubila Yezu.
23 Kansi Yezu vutudilaka bo nde: “Ntangu me lunga sambu Mwana ya muntu kubaka nkembo.+ 24 Ya kieleka kibeni, mono ke tubila beno nde, kana mbuma ya ble kubwa ve na ntoto mpi kufwa ve, yo ke bikalaka kaka mbuma mosi; kansi kana yo fwa,+ yo ke butaka bambuma mingi. 25 Muntu yina ke zolaka luzingu* na yandi ke fwa yo, kansi muntu yina ke menga luzingu*+ na yandi na nsi-ntoto yai ta tanina yo sambu na luzingu ya mvula na mvula.+ 26 Kana muntu ke zola kusadila mono, yandi fwete landa mono, mpi kisika mono kele nsadi na mono mpi ta vanda pana.+ Kana muntu ke zola kusadila mono, Tata ta pesa yandi lukumu. 27 Ntangu yai mono* me kuma kisaka-saka,+ mpi mono ta tuba inki? Tata, gulusa mono na ntangu yai.+ Ata mpidina, yo yina kikuma ya mono me kwisa na ntangu yai. 28 Tata, pesa zina na nge nkembo.” Ebuna ndinga mosi+ katukaka na zulu nde: “Mono me pesaka yo nkembo mpi mono ta pesa yo diaka nkembo.”+
29 Kimvuka ya bantu yina telamaka pana waka yo mpi bo yantikaka kutuba nde nzasi me bula. Bankaka tubaka nde: “Wanzio mosi me tubila yandi.” 30 Yezu vutulaka nde: “Ndinga yai me wakana ve sambu na mono, kansi sambu na beno. 31 Ntangu yai bo ke sambisa nsi-ntoto yai;+ ntangu yai bo ta losa mfumu ya nsi-ntoto yai na nganda.+ 32 Kansi mono, ntangu bo ta tombula mono,+ mono ta benda bantu ya mitindu yonso na mono.” 33 Ya kieleka, yandi tubaka mambu yai sambu na kumonisa mutindu ya lufwa yina yandi zolaka kufwa.+ 34 Ebuna kimvuka ya bantu vutudilaka yandi nde: “Beto longukaka na Nsiku nde Kristu ta bikala kimakulu.+ Inki mutindu nge ke tuba nde bo fwete tombula Mwana ya muntu?+ Mwana yai ya muntu kele nani?” 35 Ebuna Yezu tubilaka bo nde: “Nsemo ta vanda na kati na beno sambu na ntangu fioti diaka. Beno tambula ntangu beno kele ti nsemo, sambu mpimpa kununga beno ve; muntu yina ke tambula na mpimpa ke zabaka ve kisika ya yandi ke kwenda.+ 36 Ntangu beno kele ti nsemo, beno kwikila na nsemo, sambu beno kuma bana ya nsemo.”+
Yezu tubaka mambu yai, ebuna yandi kwendaka, mpi yandi bumbanaka ntama ti bo. 37 Ata yandi salaka bidimbu mingi kibeni na ntwala na bo, bo vandaka ve kukwikila na yandi, 38 sambu mambu yai ya mbikudi Yezaya tubaka kulungana: “Yehowa,* nani kwikilaka mambu yina beto waka?+ Mpi na yina me tala diboko ya Yehowa,* na nani bo me monisaka yo?”+ 39 Bo vandaka ve na mpila ya kukwikila sambu Yezaya tubaka diaka nde: 40 “Yandi me fwaka meso na bo mpi me kumisaka bantima na bo ngolo, sambu bo mona ve ti meso na bo mpi bo bakisa ve ti bantima na bo ebuna bo balula ntima mpi mono belula bo.”+ 41 Yezaya tubaka mambu yai sambu yandi monaka nkembo na yandi, mpi yandi tubaka sambu na yandi.+ 42 Ata na kati ya bamfumu, bantu mingi kwikilaka kibeni na yandi,+ kansi bo vandaka kundima yandi ve sambu na Bafarize, sambu bo kula bo ve na sinagoga;+ 43 sambu bo vandaka kuzola nkembo ya bantu kuluta nkembo ya Nzambi.+
44 Kansi, Yezu tubaka na ndinga ya ngolo nde: “Muntu yina ke kwikila na mono, yandi ke kwikila na mono kaka ve, kansi yandi ke kwikila mpi na muntu yina tindaka mono;+ 45 mpi muntu yina ke mona mono ke mona mpi Muntu yina tindaka mono.+ 46 Mono kwisaka bonso nsemo na nsi-ntoto,+ sambu konso muntu yina ke kwikila na mono kubikala ve na mpimpa.+ 47 Kansi kana muntu kuwa mambu ya mono ke tuba mpi yandi bumba yo ve, mono ke sambisa yandi ve; sambu mono kwisaka ve sambu na kusambisa nsi-ntoto, kansi sambu na kugulusa yo.+ 48 Muntu yina ke vweza mono mpi ke ndima ve mambu ya mono ke tuba, kele ti muntu yina ta sambisa yandi. Mambu yina mono me tuba, yo yina ta sambisa yandi na kilumbu ya nsuka. 49 Sambu mono me tuba ve mambu yina me katuka na mono mosi, kansi Tata yina tindaka mono pesaka mono nsiku mosi sambu na mambu yina mono fwete tuba mpi mambu yina mono fwete longa.+ 50 Mpi mono me zaba nde nsiku na yandi ke tendula luzingu ya mvula na mvula.+ Yo yina, mambu yonso ya mono ke tuba, mono ke tuba mutindu Tata songaka mono.”+
13 Na ntwala ya nkinsi ya Paki, Yezu zabaka nde ntangu na yandi me lunga+ sambu yandi katuka na nsi-ntoto yai mpi yandi kwenda na Tata.+ Sambu Yezu zolaka balongoki na yandi yina vandaka ti yandi na nsi-ntoto, yandi zolaka bo tii na nsuka.+ 2 Bo vandaka kudia madia ya nkokila, mpi Diabulu vandaka me tula na ntima ya Yudasi Iskariote,+ mwana ya Simoni, dibanza ya kuteka yandi.+ 3 Ebuna sambu Yezu zabaka nde Tata pesaka bima yonso na maboko na yandi mpi nde yandi katukaka na Nzambi mpi vandaka kukwenda na Nzambi;+ 4 yandi telamaka ntangu bantu vandaka kudia mpi yandi katulaka bilele na yandi ya zulu. Yandi bakaka esume mpi yandi kangaka yo na luketo.+ 5 Na nima, yandi tulaka masa na dilonga mpi yantikaka kuyobisa makulu ya balongoki mpi kudipa yo ti esume yina yandi kangisaka na luketo. 6 Ebuna yandi kumaka na Simoni Piere; Piere tubilaka yandi nde: “Mfumu, keti nge ke yobisa makulu na mono?” 7 Yezu vutudilaka yandi nde: “Mambu ya mono ke sala, nge ke bakisa yo ve ntangu yai, kansi nge ta bakisa yo na nima.” 8 Piere tubilaka yandi nde: “Nge ta yobisa ve makulu na mono ata fioti.” Yezu vutudilaka yandi nde: “Kana mono yobisa nge ve,+ nge kele ve na dikabu ti mono.” 9 Simoni Piere tubilaka yandi nde: “Mfumu, kuyobisa kaka ve makulu na mono, kansi yobisa mpi maboko na mono ti ntu na mono.” 10 Yezu tubilaka yandi nde: “Muntu yina me yobila kele kaka ti mfunu nde bo yobisa yandi makulu, kansi yandi kele bunkete nitu ya mvimba. Beno kele bunkete, kansi beno yonso ve.” 11 Yandi zabaka muntu yina ta teka yandi,+ yo yina yandi tubaka nde: “Beno yonso ve kele bunkete.”
12 Ntangu yandi manisaka kuyobisa bo makulu mpi yandi lwataka bilele na yandi ya zulu, yandi vandaka diaka na mesa mpi tubilaka bo nde: “Keti beno me bakisa mambu ya mono me sala beno? 13 Beno ke bingaka mono, ‘Longi’ mpi ‘Mfumu,’ mpi beno ke tubaka mbote, sambu mono kele mutindu yina.+ 14 Yo yina, kana mono, ata mono kele Mfumu mpi Longi, mono me yobisa makulu+ na beno, beno mpi beno fwete yobisana makulu.+ 15 Mono me pesa beno mbandu, sambu beno sala mutindu mono me sala beno.+ 16 Ya kieleka kibeni, mono ke tubila beno nde, mpika me luta ve mfumu na yandi, mpi muntu yina bo me tinda me luta ve muntu yina tindaka yandi. 17 Kana beno me zaba mambu yai, beno ta vanda na kiese kana beno ke sala yo.+ 18 Mono ke tuba ve sambu na beno yonso; mono me zaba bantu yina mono me solaka. Kansi yo kele sambu masonama ya santu kulungana:+ ‘Muntu yina vandaka kudia dimpa na mono, yandi me balukila mono.’+ 19 Katuka ntangu yai mono ke tubila beno na ntwala nde yo bwa, sambu ntangu yo ta bwa, beno kwikila nde mono kele yandi.+ 20 Ya kieleka kibeni, mono ke tubila beno nde, konso muntu yina ke yamba konso muntu yina mono ke tinda ke yamba mono mpi,+ ebuna muntu yina ke yamba mono, ke yamba mpi Muntu yina tindaka mono.”+
21 Na nima ya kutuba mambu yai, Yezu kudiyangisaka na mabanza, mpi yandi taka kimbangi nde: “Ya kieleka kibeni, mono ke tubila beno nde, muntu mosi na kati na beno ta teka mono.”+ 22 Balongoki yantikaka kutalana, bo zabaka ve kana yandi vandaka kutubila nani.+ 23 Longoki mosi yina Yezu vandaka kuzola mingi+ vandaka kibeni pene-pene* na yandi. 24 Ebuna Simoni Piere salaka yandi kidimbu ti ntu mpi songaka yandi nde: “Songa beto kana yandi ke tubila nani.” 25 Longoki yina yekamaka na ntulu ya Yezu mpi tubilaka yandi nde: “Mfumu, yo kele nani?”+ 26 Yezu vutulaka nde: “Yo kele muntu yina mono ta pesa kitini ya dimpa yina mono ke tula na dilonga.”+ Na nima ya kutula dimpa na dilonga, yandi bakaka yo mpi pesaka yo Yudasi, mwana ya Simoni Iskariote. 27 Ntangu Yudasi bakaka kitini ya dimpa, Satana kotaka na yandi.+ Yo yina Yezu tubilaka yandi nde: “Mambu ya nge ke sala, sala yo nswalu-nswalu.” 28 Kansi, ata muntu mosi ve na kati ya bantu yina vandaka na mesa zabaka sambu na nki yandi songaka yandi diambu yina. 29 Bankaka vandaka kuyindula nde sambu Yudasi vandaka kusimba kesi ya mbongo,+ Yezu vandaka kusonga yandi nde, “Sumba bima yina beto kele na yo mfunu sambu na nkinsi,” to nde yandi pesa kima mosi na bansukami. 30 Na nima ya kubaka kitini ya dimpa, yandi basikaka na mbala mosi. Yo vandaka mpimpa.+
31 Yo yina, ntangu yandi basikaka, Yezu tubaka nde: “Ntangu yai Mwana ya muntu me baka nkembo,+ mpi Nzambi me baka nkembo na nzila na yandi. 32 Nzambi yandi mosi ta pesa yandi nkembo,+ mpi yandi ta pesa yandi nkembo na mbala mosi. 33 Bana-fioti, mono kele ti beno sambu na mwa ntangu diaka. Beno ta sosa mono; mpi mutindu mono tubilaka Bayuda, ‘Beno lenda kwisa ve kisika yina mono ke kwenda,’+ mono ke tuba yo mpi ntangu yai na beno. 34 Mono ke pesa beno nsiku mosi ya mpa, nde beno zolana beno na beno; mutindu mono zolaka beno,+ beno mpi beno zolana beno na beno.+ 35 Na diambu yai, bantu yonso ta zaba nde beno kele balongoki na mono—kana beno ke zolana beno na beno.”+
36 Simoni Piere tubilaka yandi nde: “Mfumu, nge ke kwenda na wapi?” Yezu vutulaka nde: “Kisika yina mono ke kwenda nge lenda landa mono ve ntangu yai, kansi nge ta landa na nima.”+ 37 Piere tubilaka yandi nde: “Mfumu, sambu na nki mono lenda landa nge ve ntangu yai? Mono ta pesa luzingu* na mono sambu na nge.”+ 38 Yezu vutulaka nde: “Keti nge ta pesa luzingu* na nge sambu na mono? Ya kieleka kibeni, mono ke tubila nge nde, na ntwala nde nsusu kukokula, nge ta buya mono mbala tatu.”+
14 “Beno bika ve nde bantima na beno kukuma kisaka-saka.+ Beno kwikila na Nzambi,+ beno kwikila mpi na mono. 2 Bisika ya kuzinga kele mingi na nzo ya Tata na mono. Kana ve, mono zolaka kusonga beno, sambu mono ke kwenda sambu na kuyidikila beno kisika.+ 3 Diaka, kana mono kwenda mpi mono yidikila beno kisika, mono ta kwisa diaka mpi mono ta yamba beno kisika mono kele, sambu beno mpi kuvanda kisika yina mono kele.+ 4 Mpi beno me zaba nzila ya kisika yina mono ke kwenda.”
5 Toma+ tubilaka yandi nde: “Mfumu, beto me zaba ve kisika yina nge ke kwenda. Inki mutindu beto lenda zaba nzila?”
6 Yezu tubilaka yandi nde: “Mono kele nzila+ mpi kieleka+ mpi luzingu.+ Ata muntu mosi ve ke kwisaka na Tata kana yandi kwisa ve na nzila na mono.+ 7 Kana beno zabaka mono, beno zolaka kuzaba mpi Tata na mono; katuka ntangu yai beno me zaba yandi mpi beno me monaka yandi.”+
8 Filipo tubilaka yandi nde: “Mfumu, songa beto Tata, mpi yo me fwana sambu na beto.”
9 Yezu tubilaka yandi nde: “Filipo, ata mono me vanda ti beno katuka ntama, nge me zaba mono kaka ve? Muntu yina me mona mono me mona mpi Tata.+ Inki mutindu nge ke tuba nde, ‘Songa beto Tata’? 10 Keti nge ke kwikila ve nde mono kele na bumosi ti Tata mpi Tata kele na bumosi ti mono?+ Mambu ya mono ke tubila beno mono ke tuba yo ve na mabanza na mono mosi,+ kansi Tata yina kele na bumosi ti mono ke sala bisalu na yandi. 11 Beno kwikila mono nde mono kele na bumosi ti Tata mpi Tata kele na bumosi ti mono; kana ve, beno kwikila sambu na bisalu yo mosi.+ 12 Ya kieleka kibeni, mono ke tubila beno nde, Muntu yina ke kwikila na mono, yandi ta sala mpi mambu yina mono ke sala; mpi yandi ta sala mambu ya nene kuluta yai,+ sambu mono ke kwenda na Tata.+ 13 Diaka, konso kima yina beno ke lomba na zina na mono, mono ta sala yo, sambu Tata kubaka nkembo na nzila ya Mwana.+ 14 Kana beno lomba konso kima yina na zina na mono, mono ta sala yo.
15 “Kana beno ke zola mono, beno ta zitisa bansiku na mono.+ 16 Mono ta lomba Tata mpi yandi ta pesa beno nsadisi ya nkaka* sambu yandi vanda ti beno kimakulu,+ 17 mpeve ya kieleka,+ yina nsi-ntoto lenda baka ve, sambu nsi-ntoto ke mona yo ve mpi me zaba yo ve.+ Beno me zaba yo, sambu yo ke bikalaka ti beno mpi yo kele na kati na beno. 18 Mono ta bikisa beno ve beno mosi.* Mono ta kwisa diaka na beno.+ 19 Kubika fioti, nsi-ntoto ta mona mono diaka ve, kansi beno, beno ta mona mono,+ sambu mono kele na luzingu mpi beno ta vanda na luzingu. 20 Na kilumbu yina beno ta zaba nde mono kele na bumosi ti Tata na mono mpi beno kele na bumosi ti mono mpi mono kele na bumosi ti beno.+ 21 Muntu yina kele ti bansiku na mono mpi ke zitisaka yo, yandi muntu ke zolaka mono. Ebuna muntu yina ke zolaka mono, Tata na mono ta zola yandi; mono ta zola yandi mpi mono ta kudimonisa pwelele na yandi.”
22 Yudasi,+ kansi Iskariote ve, tubilaka yandi nde: “Mfumu, nki me salama sambu nge kudimonisa pwelele na beto kansi na nsi-ntoto ve?”
23 Yezu vutudilaka yandi nde: “Kana muntu ke zolaka mono, yandi ta zitisa ndinga na mono, mpi Tata na mono ta zola yandi,+ beto ta kwisa na yandi mpi beto ta zinga ti yandi.+ 24 Muntu yina ke zolaka mono ve ke zitisaka ve mambu ya mono ke tubaka. Ndinga ya beno ke wa kele ve ya mono, kansi yo kele ya Tata yina tindaka mono.+
25 “Mono me tubila beno mambu yai ntangu mono kele kaka ti beno. 26 Kansi nsadisi, mpeve santu, yina Tata ta tinda na zina na mono, yandi ta longa beno mambu yonso mpi ta yibusa beno mambu yonso ya mono songaka beno.+ 27 Mono ke bikila beno ngemba; mono ke pesa beno ngemba na mono.+ Mono ke pesa beno yo ve mutindu nsi-ntoto ke pesaka. Beno bika ve nde bantima na beno kukuma kisaka-saka mpi beno bika ve nde yo lemba sambu na boma. 28 Beno waka mono tubilaka beno nde, ‘Mono ke kwenda mpi mono ke kwisa kuvutuka na beno.’ Kana beno vandaka kuzola mono, beno zolaka kuwa kiese sambu mono ke kwenda na Tata, sambu Tata kele nene kuluta mono.+ 29 Mono me tubila beno ntangu yai na ntwala nde yo bwa, sambu beno kwikila ntangu yo ta bwa.+ 30 Mono ta tuba diaka ve mingi ti beno, sambu mfumu ya nsi-ntoto ke kwisa,+ mpi yandi kele ve ti kiyeka na zulu na mono.*+ 31 Kansi, sambu nsi-ntoto kuzaba nde mono ke zolaka Tata, mono ke sala mutindu Tata songaka mono na kusala.+ Beno telama, beto katuka awa.
15 “Mono kele nti ya vinu ya kieleka, mpi Tata na mono kele muntu ya ke salaka bilanga. 2 Yandi ke katulaka konso lutangu yina kele na mono yina ke butaka ve mbuma, mpi konso lutangu yina ke butaka yandi ke tulaka yo bunkete, sambu yo buta mbuma mingi.+ 3 Beno kele dezia bunkete sambu na ndinga yina mono tubilaka beno.+ 4 Beno bikala na bumosi ti mono, ebuna mono ta bikala na bumosi ti beno. Mutindu lutangu lenda buta ve mbuma yo mosi kana yo bikala ve na nti ya vinu, mutindu mosi beno mpi, beno lenda buta ve mbuma kana beno bikala ve na bumosi ti mono.+ 5 Mono kele nti ya vinu; beno kele balutangu. Muntu yina ke bikala na bumosi ti mono mpi mono na bumosi ti yandi, muntu yina ke butaka mbuma mingi;+ sambu kukonda mono, beno lenda sala ve ata kima mosi. 6 Kana muntu kubikala ve na bumosi ti mono, bo ta losa yandi na nganda bonso lutangu mpi yandi ta yuma. Bantu ke vukisaka balutangu yina mpi bo ke losaka yo na tiya mpi yo ke zikaka. 7 Kana beno bikala na bumosi ti mono mpi mambu yina mono ke tuba kubikala na beno, beno lomba konso kima yina beno ke zola mpi yo ta salama sambu na beno.+ 8 Tata na mono ke bakaka nkembo na diambu yai, nde beno landa kubuta mbuma mingi mpi beno monisa nde beno kele balongoki na mono.+ 9 Mono ke zolaka beno mutindu Tata ke zolaka mono;+ beno bikala na zola na mono. 10 Kana beno ke zitisa bansiku na mono, beno ta bikala na zola na mono, mutindu mono me zitisaka bansiku ya Tata mpi ke bikalaka na zola na yandi.
11 “Mono me tubila beno mambu yai, sambu kiese na mono kuvanda na beno mpi kiese na beno kukuma ya kulunga.+ 12 Nsiku na mono yo yai, beno zolana beno na beno mutindu mono me zolaka beno.+ 13 Ata muntu mosi ve kele na zola ya nene kuluta yai, nde muntu kupesa luzingu* na yandi sambu na banduku na yandi.+ 14 Beno kele banduku na mono kana beno ke sala mambu yina mono ke songa beno.+ 15 Mono ke binga beno diaka ve bampika, sambu mpika ke zabaka ve mambu yina mfumu na yandi ke salaka. Kansi mono ke binga beno banduku, sambu mono me zabisaka beno mambu yonso ya mono waka na Tata na mono. 16 Beno solaka mono ve, kansi mono muntu solaka beno, mpi mono tulaka beno sambu na kukwenda mpi kulanda kubuta mbuma mpi sambu mbuma na beno kuvanda kaka, mpidina konso kima yina beno ta lomba Tata na zina na mono, yandi ta pesa beno.+
17 “Mono ke songa beno mambu yai sambu beno zolana beno na beno.+ 18 Kana nsi-ntoto ke menga beno, beno me zaba nde yo mengaka mono na ntwala ya kumenga beno.+ 19 Kana beno vandaka bantu ya nsi-ntoto, nsi-ntoto zolaka kuzola yina kele ya yo. Sambu beno kele ve bantu ya nsi-ntoto,+ kansi mono me solaka beno na kati ya nsi-ntoto, yo yina nsi-ntoto ke menga beno.+ 20 Beno yibuka ndinga yina mono tubilaka beno: Mpika me luta ve mfumu na yandi. Kana bo monisaka mono mpasi, bo ta monisa beno mpi mpasi;+ kana bo zitisaka ndinga na mono, bo ta zitisa mpi ndinga na beno. 21 Kansi bo ta sala beno mambu yai yonso sambu na zina na mono, sambu bo me zaba ve muntu yina tindaka mono.+ 22 Kana mono kwisaka ve mpi tubilaka bo ve, bo zolaka kuvanda ve ti disumu.+ Kansi ntangu yai bo kele ve ti kikuma ya kudinungisa sambu na disumu na bo.+ 23 Muntu yina ke menga mono ke menga mpi Tata na mono.+ 24 Kana mono salaka ve na kati na bo bisalu yina ata muntu ya nkaka ve salaka, bo zolaka kuvanda ve ti disumu;+ kansi ntangu yai bo me mona mono mpi bo ke menga mono ti Tata na mono. 25 Kansi diambu yai salamaka sambu na kulungisa ndinga yina bo me sonikaka na Nsiku na bo nde: ‘Bo mengaka mono kukonda kikuma.’+ 26 Ntangu nsadisi ta kwisa, yina mono ta tindila beno tuka na Tata, mpeve ya kieleka,+ yina ke katuka na Tata, yandi ta ta kimbangi sambu na mono;+ 27 ebuna beno mpi, beno fwete ta kimbangi,+ sambu beno vandaka ti mono katuka luyantiku.
16 “Mono me tubila beno mambu yai sambu beno bula ve sakuba. 2 Bantu ta kula beno na sinagoga.+ Ya kieleka, ntangu ke kwisa ntangu konso muntu yina ke fwa beno+ ta yindula nde yandi me sadila Nzambi kisalu ya santu. 3 Kansi bo ta sala mambu yai sambu bo me zaba Tata ve, bo me zaba mono mpi ve.+ 4 Ata mpidina, mono me tubila beno mambu yai sambu ntangu ngunga yina yo ta salama ta lunga, beno ta yibuka nde mono songaka beno yo.+
“Ntete mono tubilaka beno ve mambu yai, sambu mono vandaka ti beno. 5 Kansi ntangu yai mono ke kwenda na Muntu yina tindaka mono;+ ata mpidina, muntu mosi ve na kati na beno ke yula mono nde, ‘Nge ke kwenda na wapi?’ 6 Kansi sambu mono me tubila beno mambu yai, ntima na beno me fuluka na mawa.+ 7 Ata mpidina, mono ke tubila beno kieleka nde, mono ke kwenda sambu na mambote na beno. Sambu kana mono kwenda ve, nsadisi+ ta kwisa ve ata fioti na beno; kansi kana mono kwenda, mono ta tindila beno yandi.* 8 Mpi ntangu yandi ta kwisa, yandi ta pesa nsi-ntoto banzikisa ya ke ndimisa sambu na disumu, sambu na lunungu, mpi sambu na kusambisa: 9 ntete sambu na disumu,+ sambu bo ke kwikila ve na mono;+ 10 na nima sambu na lunungu, sambu mono ke kwenda na Tata mpi beno ta mona mono diaka ve; 11 ya nsuka sambu na kusambisa, sambu bo me sambisaka mfumu ya nsi-ntoto yai.+
12 “Mono kele diaka ti mambu mingi ya kutubila beno, kansi beno lenda bakisa yo ve sesepi yai. 13 Kansi, ntangu yandi ta kwisa, mpeve ya kieleka,+ yandi ta twadisa beno na kati ya kieleka yonso, sambu yandi ta tuba ve na mabanza na yandi mosi, kansi yandi ta tuba mambu yina yandi ke wa, mpi yandi ta zabisa beno mambu yina fwete kwisa.+ 14 Yandi ta pesa mono nkembo,+ sambu yandi ta baka yina kele ya mono mpi yandi ta tubila beno.+ 15 Bima yonso yina Tata kele na yo kele ya mono.+ Yo yina, mono tubaka nde yandi ta baka yina kele ya mono mpi yandi ta tubila beno. 16 Kubika fioti beno ta mona mono diaka ve,+ mpi diaka, kubika fioti beno ta mona mono.”
17 Ebuna balongoki na yandi ya nkaka tubaka bo na bo nde: “Yo ke tendula nki ntangu yandi ke tubila beto nde, ‘Kubika fioti beno ta mona mono ve, mpi, diaka, kubika fioti beno ta mona mono,’ mpi, ‘sambu mono ke kwenda na Tata’?” 18 Yo yina bo vandaka kutuba nde: “Yandi ke zola kutuba nki ntangu yandi ke tuba nde, ‘kubika fioti’? Beto me zaba ve nki yandi ke tubila.” 19 Yezu zabaka nde bo zolaka kuyula yandi, yo yina yandi tubilaka bo nde: “Keti beno ke kudiyula beno na beno sambu mono me tuba nde: ‘Kubika fioti beno ta mona mono ve, mpi, diaka, kubika fioti beno ta mona mono?’ 20 Ya kieleka kibeni, mono ke tubila beno nde, beno ta dila mpi ta tula milolo, kansi nsi-ntoto ta wa kiese; beno ta wa mawa, kansi mawa na beno ta kuma kiese.+ 21 Ntangu nkento ke butaka, yandi ke waka mawa sambu ntangu na yandi me lunga, kansi kana yandi me buta mwana, yandi ke yibukaka diaka ve mpasi yina sambu yandi ke waka kiese nde mwana me butuka na nsi-ntoto. 22 Mutindu mosi beno mpi, beno kele na mawa ntangu yai; kansi mono ta mona beno diaka, mpi ntima na beno ta vanda na kiese,+ mpi muntu mosi ve ta katula kiese na beno. 23 Na kilumbu yina, beno ta yula mono ve ata ngiufula mosi. Ya kieleka kibeni, mono ke tubila beno nde, kana beno lomba kima mosi na Tata,+ yandi ta pesa beno yo na zina na mono.+ 24 Tii ntangu yai, beno me lombaka ntete ve ata kima mosi na zina na mono. Beno lomba ebuna beno ta baka, sambu kiese na beno kuvanda ya kulunga.
25 “Mono tubilaka beno mambu yai na bambandu. Ntangu ke kwisa ntangu mono ta tubila beno diaka ve na bambandu, kansi mono ta tubila beno pwelele mambu ya me tala Tata. 26 Na kilumbu yina, beno ta lomba Tata na zina na mono; ntangu mono ke tuba mambu yai, mono ke zola kutuba ve nde mono ta lomba sambu na beno. 27 Tata yandi mosi ke zolaka beno, sambu beno me zolaka mono+ mpi me kwikilaka nde mono kwisaka bonso mumonisi ya Nzambi.+ 28 Mono kwisaka na nsi-ntoto bonso mumonisi ya Tata. Ntangu yai, mono ke bikisa nsi-ntoto mpi mono ke kwenda na Tata.”+
29 Balongoki na yandi tubaka nde: “Tala, ntangu yai nge ke tuba pwelele, mpi nge ke sadila ve bambandu. 30 Ntangu yai beto me zaba nde nge me zaba mambu yonso mpi nge kele ve ti mfunu nde muntu kuyula nge. Yo yina, beto me kwikila nde nge katukaka na Nzambi.” 31 Yezu vutudilaka bo nde: “Keti beno me kwikila ntangu yai? 32 Ntangu ke kwisa, ya kieleka, yo me kwisa, ntangu bo ta panza beno, konso muntu na nzo na yandi mpi beno ta bikisa mono, mono mosi.+ Kansi mono kele ve mono mosi, sambu Tata kele ti mono.+ 33 Mono me tubila beno mambu yai sambu na nzila na mono beno vanda na ngemba.+ Na nsi-ntoto beno ta vanda na mpasi, kansi beno vanda kikesa! Mono me nunga nsi-ntoto.”+
17 Ntangu Yezu manisaka kutuba mambu yai, yandi talaka na zulu, mpi yandi tubaka nde: “Tata, ntangu me lunga. Pesa mwana na nge nkembo sambu mwana na nge kupesa nge nkembo,+ 2 mutindu nge me pesaka yandi kiyeka na zulu ya nsuni* yonso,+ sambu yandi pesa luzingu ya mvula na mvula+ na bantu yonso yina nge me pesaka yandi.+ 3 Luzingu ya mvula na mvula ke tendula nde,+ bo zaba nge,* Nzambi mosi kaka ya kieleka,+ mpi muntu yina nge tindaka, Yezu Kristu.+ 4 Mono me pesaka nge nkembo na ntoto;+ mono me manisa kisalu yina nge pesaka mono na kusala.+ 5 Tata, ntangu yai pesa mono nkembo na lweka na nge ti nkembo yina mono vandaka na yo pene-pene na nge na ntwala nde nsi-ntoto kusalama.+
6 “Mono me monisaka* zina na nge na bantu yina vandaka na nsi-ntoto mpi yina nge pesaka mono.+ Bo vandaka bantu na nge, ebuna nge pesaka mono bo, mpi bo zitisaka ndinga na nge. 7 Ntangu yai bo me zaba nde bima yonso ya nge pesaka mono katukaka na nge; 8 sambu mono me pesa bo mambu yina nge pesaka mono,+ bo me ndima yo mpi bo me zaba kibeni nde mono kwisaka bonso mumonisi na nge,+ mpi bo me kwikila nde nge muntu tindaka mono.+ 9 Mono ke lomba sambu na bo; mono ke lomba ve sambu na nsi-ntoto, kansi sambu na bantu yina nge pesaka mono, sambu bo kele bantu na nge; 10 bima na mono yonso kele ya nge mpi bima na nge kele ya mono,+ mpi mono me bakaka nkembo na kati na bo.
11 “Mono kele diaka ve na nsi-ntoto, kansi bo kele na nsi-ntoto,+ mpi mono ke kwisa na nge. Tata ya Santu, tanina bo+ sambu na zina na nge, yina nge pesaka mono, sambu bo vanda muntu mosi* mutindu beto kele muntu mosi.*+ 12 Ntangu mono vandaka ti bo, mono vandaka kutanina bo+ sambu na zina na nge, yina nge pesaka mono; mono kebaka bo, mpi ata muntu mosi ve na kati na bo fwaka+ katula kaka mwana ya lufwa,+ sambu masonama ya santu kulungana.+ 13 Kansi ntangu yai mono ke kwisa na nge, mpi mono ke tuba mambu yai na nsi-ntoto, sambu bo fuluka ti kiese na mono.+ 14 Mono me pesaka bo ndinga na nge, kansi nsi-ntoto me mengaka bo, sambu bo kele ve bantu ya nsi-ntoto,+ mutindu mono kele ve muntu ya nsi-ntoto.
15 “Mono ke lomba ve nde nge katula bo na nsi-ntoto, kansi mono ke lomba nde nge tanina bo sambu na muntu ya mbi.+ 16 Bo kele ve bantu ya nsi-ntoto,+ mutindu mono kele ve muntu ya nsi-ntoto.+ 17 Santisa bo* na nsadisa ya kieleka;+ ndinga na nge kele kieleka.+ 18 Mutindu nge tindaka mono na nsi-ntoto, mono mpi tindaka bo na nsi-ntoto.+ 19 Mono ke kudisantisa sambu na bo, sambu bo mpi bo kudisantisa na nsadisa ya kieleka.
20 “Mono ke lomba sambu na bantu yai mpamba ve, kansi mpi sambu na bantu yina ke kwikila na mono na nzila ya malongi na bo, 21 sambu bo yonso kuvanda muntu mosi,+ mutindu nge, Tata, nge kele na bumosi ti mono mpi mono kele na bumosi ti nge,+ sambu bo mpi bo vanda na bumosi ti beto, sambu nsi-ntoto kukwikila nde nge tindaka mono. 22 Mono me pesaka bo nkembo yina nge pesaka mono, sambu bo vanda muntu mosi mutindu beto kele muntu mosi.+ 23 Mono vanda na bumosi ti bo mpi nge vanda na bumosi ti mono, sambu bo kuma na bumosi ya kukuka,* sambu nsi-ntoto kuzaba nde nge tindaka mono mpi nde nge ke zolaka bo mutindu nge ke zolaka mono. 24 Tata, mono ke zola nde bantu yina nge me pesaka mono, bo vanda ti mono kisika yina mono kele,+ sambu bo mona nkembo yina nge me pesaka mono, sambu nge zolaka mono na ntwala ya luyantiku ya nsi-ntoto.+ 25 Tata ya lunungu, ya kieleka nsi-ntoto me zaba nge ve,+ kansi mono me zaba nge,+ mpi bantu yai me zaba nde nge tindaka mono. 26 Mono me zabisaka bo zina na nge mpi mono ta zabisa yo,+ sambu zola yina nge me zolaka mono kuvanda na kati na bo mpi mono vanda na bumosi ti bo.”+
18 Ntangu Yezu tubaka mambu yai, yandi ti balongoki na yandi kwendaka na simu ya Muwanda ya Kidroni,+ kisika kilanga mosi vandaka, ebuna yandi ti balongoki na yandi kotaka kuna.+ 2 Kansi Yudasi, muntu yina tekaka yandi, zabaka mpi kisika yina, sambu mbala mingi Yezu vandaka kukutana ti balongoki na yandi kuna. 3 Yo yina, Yudasi bakaka kimvuka mosi ya basoda, mpi bapolisi ya bamfumu ya banganga-nzambi ti ya Bafarize, ebuna bo kwisaka kuna ti banti ya ke pela, minda, mpi binwaninu.+ 4 Sambu Yezu zabaka mambu yonso yina zolaka kukumina yandi, yandi kwendaka na ntwala mpi tubilaka bo nde: “Beno ke sosa nani?” 5 Bo vutudilaka yandi nde: “Yezu muntu ya Nazareti.”+ Yandi tubilaka bo nde: “Mono yandi yai.” Yudasi muntu yina tekaka yandi, vandaka mpi ti bo.+
6 Kansi, ntangu yandi tubilaka bo nde, “Mono yandi yai,” bo vutukaka kinima-nima mpi bo bwaka na ntoto.+ 7 Yandi yulaka bo diaka nde: “Beno ke sosa nani?” Bo tubaka nde: “Yezu muntu ya Nazareti.” 8 Yezu vutulaka nde: “Mono me tubila beno nde mono yandi yai. Yo yina, kana beno ke sosa mono, beno bikisa bantu yai bo kwenda.” 9 Yandi salaka yo sambu na kulungisa mambu yina yandi tubaka nde: “Na bantu yina nge me pesaka mono, mono vidisaka ve ata mosi.”+
10 Simoni Piere vandaka ti mbele ya bitumba, yandi basisaka yo, yandi bulaka mpika ya nganga-nzambi ya nene mpi yandi zengaka yandi dikutu ya kitata.+ Zina ya mpika yina Malkusi. 11 Kansi Yezu tubilaka Piere nde: “Tula mbele ya bitumba na poshi na yo.+ Keti mono fwete nwa ve dikopa yina Tata me pesa mono?”+
12 Ebuna basoda, komanda ya basoda, mpi bapolisi ya Bayuda kangaka Yezu mpi bo kangisaka yandi bansinga. 13 Bo nataka yandi ntete na Ana, sambu yandi vandaka bokilo ya Kaifa,+ yina vandaka nganga-nzambi ya nene na mvula yina.+ 14 Ya kieleka, Kaifa muntu longisilaka Bayuda nde yo vandaka sambu na mambote na bo nde muntu mosi kufwa sambu na bantu yonso.+
15 Simoni Piere ti longoki ya nkaka vandaka kulanda Yezu.+ Longoki yina zabanaka ti nganga-nzambi ya nene, mpi yandi kotaka ti Yezu na kibansala ya nganga-nzambi ya nene, 16 kansi Piere vandaka ya kutelama na nganda pene-pene ya kielo.* Yo yina longoki yina ya nkaka, yina zabanaka ti nganga-nzambi ya nene, basikaka mpi solulaka ti muntu yina vandaka kukengila kielo ebuna yandi kotisaka Piere. 17 Nsadi ya nkento yina vandaka kukengila kielo tubilaka Piere nde: “Keti nge mpi, nge kele ve longoki ya muntu yai?” Yandi tubaka nde: “Ve, mono ve.”+ 18 Bampika ti bapolisi vandaka ya kutelama pene-pene ya tiya yina bo tulaka, sambu madidi vandaka mingi, mpi bo vandaka kuyotila tiya. Piere mpi vandaka ya kutelama ti bo mpi yandi vandaka kuyotila tiya.
19 Mfumu ya banganga-nzambi yulaka Yezu mambu ya me tala balongoki na yandi mpi mambu ya me tala malongi na yandi. 20 Yezu vutudilaka yandi nde: “Mono vandaka kutuba na nsi-ntoto na meso ya bantu yonso. Mono vandaka kulonga ntangu yonso na sinagoga mpi na tempelo,+ kisika Bayuda yonso ke vukanaka, mpi mono tubaka ata kima mosi ve na kinsweki. 21 Sambu na nki nge ke yula mono? Yula bantu yina waka mambu yina mono tubilaka bo. Bo me zaba mambu yina mono tubaka.” 22 Ntangu Yezu manisaka kutuba mambu yai, polisi mosi yina vandaka ya kutelama pana bulaka yandi mbata na luse+ mpi tubaka nde: “Keti yina mutindu nge ke pesa mfumu ya banganga-nzambi mvutu?” 23 Yezu vutudilaka yandi nde: “Kana mono me tuba diambu mosi ya mbi, ta kimbangi sambu na* diambu yina ya mbi; kansi kana diambu ya mono me tuba kele ya mbote, sambu na nki nge me bula mono?” 24 Ebuna Ana tindaka yandi na Kaifa, nganga-nzambi ya nene. Yandi vandaka kaka ya kukanga bansinga.+
25 Simoni Piere vandaka ya kutelama mpi yandi vandaka kuyotila tiya. Ebuna bo tubilaka yandi nde: “Keti nge mpi, nge kele ve longoki na yandi?” Yandi buyaka nde: “Ve, mono ve.”+ 26 Mpika mosi ya nganga-nzambi ya nene, yina vandaka mpangi ya muntu yina Piere zengaka dikutu,+ tubaka nde: “Mono monaka nge na kilanga ti yandi, mpidina ve?” 27 Kansi, Piere buyaka diaka, mpi na mbala mosi nsusu kokulaka.+
28 Ebuna na suka-suka, bo katulaka Yezu na Kaifa mpi bo nataka yandi na nzo ya guvernere.+ Kansi bo mosi bo kotaka ve na nzo ya guvernere, sambu bo kudikumisa ve mvindu+ mpi bo kuka kudia Paki. 29 Yo yina Pilate basikaka na nganda na ntwala na bo mpi yandi tubaka nde: “Sambu na nki diambu beno ke funda muntu yai?” 30 Bo vutudilaka yandi nde: “Kana muntu yai vandaka ve muntu ya mbi, beto zolaka ve kupesa yandi na maboko na nge.” 31 Pilate tubilaka bo nde: “Beno baka yandi beno mosi mpi beno sambisa yandi na kulanda nsiku na beno.”+ Bayuda tubilaka yandi nde: “Nsiku ke pesa beto ve nswa ya kufwa muntu.”+ 32 Yo salamaka mutindu yina sambu na kulungisa mambu yina Yezu tubaka sambu na kumonisa mutindu ya lufwa yina yandi zolaka kufwa.+
33 Pilate kotaka diaka na nzo ya guvernere, yandi bingaka Yezu, mpi yandi tubilaka yandi nde: “Keti nge kele Ntotila ya Bayuda?”+ 34 Yezu vutulaka nde: “Keti nge ke yula yo na mabanza na nge mosi, to keti bantu ya nkaka tubilaka nge mambu na mono?” 35 Pilate vutulaka nde: “Mono kele ve Muyuda, mpidina ve? Dikanda na nge mosi mpi bamfumu ya banganga-nzambi pesaka nge na maboko na mono. Nge salaka inki?” 36 Yezu vutulaka nde:+ “Kimfumu na mono kele ve ya nsi-ntoto yai.+ Kana Kimfumu na mono vandaka ya nsi-ntoto yai, bansadi na mono zolaka kunwana sambu bo pesa mono ve na maboko ya Bayuda.+ Kansi, Kimfumu na mono kele ve ya nsi-ntoto yai.” 37 Ebuna Pilate tubilaka yandi nde: “Disongidila, nge kele ntotila?” Yezu vutulaka nde: “Nge mosi muntu me tuba nde mono kele ntotila.+ Mono butukaka sambu na diambu yai, mpi mono kwisaka na nsi-ntoto sambu na diambu yai, nde mono ta kimbangi sambu na kieleka.+ Konso muntu yina kele na lweka ya kieleka ke waka ndinga na mono.” 38 Pilate tubilaka yandi nde: “Kieleka kele inki?”
Ntangu yandi manisaka kutuba mambu yai, yandi kwendaka diaka na Bayuda mpi yandi tubilaka bo nde: “Mono me mona ve ata diambu mosi ya mbi na yandi.+ 39 Diaka, beno ke vandaka ti kikalulu nde mono basisila beno muntu mosi na Paki.+ Yo yina, keti beno ke zola nde mono basisila beno Ntotila ya Bayuda?” 40 Bo tubaka diaka na ndinga ya ngolo nde: “Yandi ve, kansi Barabasi!” Barabasi yina vandaka muyibi.+
19 Ebuna, Pilate bakaka Yezu mpi bulaka yandi fimbu.+ 2 Mpi basoda tungaka mpu ya kimfumu ya bansende, bo lwatisaka yandi yo na ntu, mpi bo lwatisaka yandi mvwela mosi ya mbwaki-ble,+ 3 bo vandaka kukwisa kisika yandi vandaka mpi kutuba nde: “Mbote, Ntotila ya Bayuda!” Bo vandaka mpi kubula yandi bambata na luse.+ 4 Pilate basikaka diaka na nganda mpi tubilaka bo nde: “Tala! Mono me natila beno yandi na nganda sambu beno zaba nde mono me mona ve ata diambu mosi ya mbi na yandi.”+ 5 Yo yina Yezu basikaka na nganda, yandi me lwata mpu ya kimfumu ya bansende mpi mvwela ya mbwaki-ble. Ebuna Pilate tubilaka bo nde: “Beno tala! Muntu!” 6 Kansi, ntangu bamfumu ya banganga-nzambi mpi bapolisi monaka yandi, bo tubaka na ndinga ya ngolo nde: “Na zulu ya nti! Na zulu ya nti!”*+ Pilate tubilaka bo nde: “Beno baka yandi beno mosi mpi beno fwa yandi,* sambu mono me mona ve ata diambu mosi ya mbi na yandi.”+ 7 Bayuda vutudilaka yandi nde: “Beto kele na nsiku mosi, mpi na kutadila nsiku yina yandi fwete fwa,+ sambu yandi me kudikumisa mwana ya Nzambi.”+
8 Ntangu Pilate waka mambu yina bo vandaka kutuba, yandi waka diaka boma mingi, 9 ebuna yandi kotaka diaka na nzo ya guvernere mpi yulaka Yezu nde: “Nge kele muntu ya wapi?” Kansi Yezu pesaka yandi ve mvutu.+ 10 Yo yina Pilate tubilaka yandi nde: “Keti nge ke buya kutubila mono? Keti nge me zaba ve nde mono kele ti kiyeka ya kubikisa nge mpi mono kele ti kiyeka ya kufwa nge?”* 11 Yezu vutudilaka yandi nde: “Nge zolaka kuvanda ve ti kiyeka ata fioti na zulu na mono kana bo pesaka nge yo ve na zulu. Yo yina muntu yina pesaka mono na maboko na nge me sala disumu ya nene kuluta.”
12 Sambu na kikuma yai, Pilate vandaka kusosa mpila ya kubikisa yandi, kansi Bayuda vandaka kutuba na ndinga ya ngolo nde: “Kana nge bikisa muntu yai, nge kele ve nduku ya Kaisali. Konso muntu yina ke kudikumisaka ntotila kele mbeni ya* Kaisali.”+ 13 Ntangu Pilate waka mambu yai, yandi nataka Yezu na nganda, mpi yandi vandaka na kisika ya kusambisa ya bo ke bingaka Kibansala ya Matadi, kansi na Kiebreo, Gabata. 14 Ntangu yai, yo vandaka kilumbu ya Kuyilama sambu na Paki;+ yo vandaka pene-pene ya ngunga ya sambanu.* Mpi yandi tubilaka Bayuda nde: “Beno tala! Ntotila na beno!” 15 Kansi, bo tubaka na ndinga ya ngolo nde: “Katula yandi! Katula yandi! Na zulu ya nti!” Pilate tubilaka bo nde: “Keti mono fwete fwa ntotila na beno?” Bamfumu ya banganga-nzambi vutulaka nde: “Beto kele ve ti ntotila ya nkaka katula Kaisali.” 16 Ebuna yandi pesaka Yezu na maboko na bo sambu bo fwa yandi na zulu ya nti.+
Yo yina bo bakaka Yezu. 17 Yandi nataka nti na yandi ya mpasi,* yandi kwendaka na kisika ya bo ke bingaka Kisika ya Mukwa ya Ntu,+ yina bo ke bingaka Golgota na Kiebreo.+ 18 Kuna bo tulaka yandi na zulu ya nti+ ti bantu zole ya nkaka na lweka na yandi, muntu mosi na konso ndambu, kansi Yezu na kati-kati.+ 19 Pilate sonikaka mpi bisono ebuna yandi tulaka yo na zulu ya nti ya mpasi.* Bo sonikaka nde: “Yezu muntu ya Nazareti, Ntotila ya Bayuda.”+ 20 Bayuda mingi tangaka bisono yai, sambu kisika yina bo tulaka Yezu na zulu ya nti vandaka pene-pene ya mbanza, mpi bo sonikaka yo na Kiebreo, na Kilatini, mpi na Kigreki. 21 Kansi, bamfumu ya banganga-nzambi ya Bayuda tubilaka Pilate nde: “Kusonika ve nde, ‘Ntotila ya Bayuda,’ kansi yandi tubaka nde, ‘Mono kele Ntotila ya Bayuda.’” 22 Pilate vutulaka nde: “Yina mono me sonika, mono me sonika.”
23 Ntangu basoda tulaka Yezu na zulu ya nti, bo bakaka bilele na yandi ya zulu mpi kabulaka yo na bitini iya, kitini mosi sambu na konso soda, bo bakaka mpi lele ya kati. Kansi, lele yina ya kati vandaka ve ya kutunga, yo vandaka kaka lele mosi katuka na zulu tii na nsi. 24 Yo yina bo tubaka bo na bo nde: “Beto pasula yo ve, kansi beto budila yo zeke sambu na kuzaba kana yo ta vanda ya nani.”+ Yo salamaka sambu masonama ya santu kulungana: “Bo kabulaka bilele na mono bo na bo, mpi bo ke budila bilele na mono zeke.”+ Basoda salaka kibeni mambu yai.
25 Kansi mama na yandi,+ mpangi-nkento ya mama na yandi, Maria nkento ya Klopasi, mpi Maria ya Magdala telamaka pana,+ pene-pene ya nti ya mpasi ya Yezu. 26 Ebuna, ntangu Yezu monaka mama na yandi mpi longoki yina yandi vandaka kuzola+ me telama pana, yandi tubilaka mama na yandi nde: “Nkento, tala! Mwana na nge!” 27 Na nima, yandi tubilaka longoki yina nde: “Tala! Mama na nge!” Ebuna yantika ntangu yina, longoki yina bakaka yandi na nzo na yandi.
28 Na nima ya mambu yai, ntangu Yezu zabaka nde ntangu yai mambu yonso me lungana, sambu na kulungisa masonama ya santu, yandi tubaka nde: “Mono ke wa nzala ya masa.”+ 29 Dibungu mosi ya kufuluka ti vinu ya ngani vandaka pana. Ebuna bo tulaka kinuka* mosi ya kufuluka ti vinu ya ngani na lutangu ya mwa-nti ya izope mpi bo tombulaka yo tii na munoko na yandi.+ 30 Ntangu yandi bakaka vinu yina ya ngani, Yezu tubaka nde: “Yo me lungana!”+ ebuna yandi niekisaka ntu na nsi, yandi fwaka.*+
31 Sambu yo vandaka kilumbu ya Kuyilama,*+ na mpila nde bamvumbi kubikala ve na zulu ya banti ya mpasi+ na Kisabatu, (sambu kilumbu ya Kisabatu yina vandaka kilumbu mosi ya nene),+ Bayuda lombaka Pilate nde bo buka makulu na bo mpi bo katula bamvumbi yina. 32 Yo yina basoda kwisaka mpi bo bukaka makulu ya muntu ya ntete mpi ya muntu ya nkaka yina bo tulaka na zulu ya nti na lweka na yandi. 33 Kansi ntangu bo kumaka na Yezu, bo monaka nde yandi fwaka dezia, yo yina bo bukaka ve makulu na yandi. 34 Kansi soda mosi tobulaka yandi mpanzi ti dikonga,+ mpi na mbala mosi menga ti masa basikaka. 35 Mpi muntu yina monaka yo taka kimbangi yai, mpi kimbangi na yandi kele ya kieleka, mpi yandi me zaba nde mambu ya yandi ke tuba kele ya kieleka, sambu beno mpi beno kwikila.+ 36 Ya kieleka, mambu yai salamaka sambu masonama ya santu kulungana: “Bo ta buka* ve ata mukwa na yandi mosi.”+ 37 Diaka, masonama ya nkaka ya santu ke tuba nde: “Bo ta tala muntu yina bo tobulaka.”+
38 Na nima ya mambu yai, Yozefi ya Arimatea, yina vandaka longoki ya Yezu kansi na kinsweki sambu yandi vandaka kuwa Bayuda boma,+ lombaka Pilate kana yandi lenda katula mvumbi ya Yezu, mpi Pilate pesaka yandi nswa. Yo yina yandi kwisaka mpi katulaka mvumbi na yandi.+ 39 Nikodemo,+ muntu yina kwisaka na yandi na mpimpa na mbala ya ntete, kwisaka mpi, yandi nataka mire ya bo me vukisa ti aloesi, kilo na yo vandaka kiteso ya bakilo* 30.+ 40 Ebuna, bo bakaka mvumbi ya Yezu mpi bo ziungaka yo na bilele ya lino ti bima ya nsudi ya kitoko,+ na kulanda mutindu Bayuda vandaka kuyidika bamvumbi sambu na kuzika yo. 41 Kilanga mosi vandaka kisika yina bo fwaka yandi,* mpi maziamu*+ mosi ya mpa vandaka na kati ya kilanga yina; bo me zikaka ntete ve ata muntu mosi na kati. 42 Sambu yo vandaka kilumbu ya Kuyilama*+ ya Bayuda mpi maziamu vandaka pene-pene, bo tulaka Yezu kuna.
20 Na kilumbu ya ntete ya mposo, Maria ya Magdala kwisaka na suka-suka na maziamu,*+ ntangu yo vandaka ntete mpimpa, mpi yandi monaka nde bo me katula dezia ditadi na maziamu.*+ 2 Yandi bakaka ntinu mpi kwisaka na Simoni Piere mpi na longoki yina ya nkaka, yina Yezu vandaka kuzola,+ ebuna yandi tubilaka bo nde: “Bo me katula Mfumu na maziamu,+ mpi beto me zaba ve kisika bo me tula yandi.”
3 Ebuna Piere ti longoki yina ya nkaka kwendaka na maziamu. 4 Bo zole yantikaka kubaka ntinu nzila mosi, kansi longoki yina ya nkaka bakaka ntinu kuluta Piere mpi kumaka na maziamu muntu ya ntete. 5 Ntangu yandi niekaka, yandi monaka bilele ya lino pana,+ kansi yandi kotaka ve. 6 Ebuna Simoni Piere yina vandaka kulanda yandi kwisaka kukuma mpi, yandi kotaka na kati ya maziamu. Yandi monaka bilele ya lino pana. 7 Lele yina vandaka na ntu na yandi vandaka ve kisika mosi ti bitende ya bilele yina ya nkaka, kansi bo ziungaka yo na kisika na yo mosi. 8 Ebuna longoki yina ya nkaka yina kumaka na maziamu muntu ya ntete kotaka mpi, ebuna yandi monaka mpi yandi kwikilaka. 9 Sambu bo bakisaka ntete ve masonama ya santu nde yandi fwete telama na bafwa.+ 10 Balongoki yina vutukaka na banzo na bo.
11 Kansi, Maria bikalaka ya kutelama na nganda, pene-pene ya maziamu, yandi ke dila. Ntangu yandi vandaka kudila, yandi niekaka sambu na kutala na kati ya maziamu, 12 yandi monaka bawanzio zole+ me lwata bilele ya mpembe mpi me vanda na kisika yina mvumbi ya Yezu vandaka, mosi na ntu mpi mosi na makulu. 13 Mpi bo tubilaka yandi nde: “Nkento, sambu na nki nge ke dila?” Yandi tubilaka bo nde: “Bo me katula Mfumu na mono, mpi mono me zaba ve kisika bo me tula yandi.” 14 Na nima ya kutuba mambu yai, yandi balukaka na nima mpi monaka Yezu me telama, kansi yandi zabaka ve nde yo kele Yezu.+ 15 Yezu tubilaka yandi nde: “Nkento, sambu na nki nge ke dila? Nge ke sosa nani?” Sambu Maria yindulaka nde yo vandaka muntu ya ke salaka bilanga, yandi tubilaka yandi nde: “Mfumu, kana nge muntu me katula yandi, songa mono kisika nge me tula yandi, ebuna mono ta baka yandi.” 16 Yezu tubilaka yandi nde: “Maria!” Ntangu yandi balukaka, yandi tubilaka yandi na Kiebreo nde: “Rabuni!” (yina ke tendula “Longi!”) 17 Yezu tubilaka yandi nde: “Bika kukangama na mono, sambu mono me tombuka ntete ve na Tata. Kansi kwenda na bampangi na mono+ mpi tubila bo nde, ‘Mono ke tombuka na Tata na mono+ mpi Tata na beno+ mpi na Nzambi na mono mpi Nzambi na beno.’” 18 Maria ya Magdala kwendaka mpi natilaka balongoki nsangu nde: “Mono me mona Mfumu!” Mpi yandi songaka bo mambu yina Yezu tubilaka yandi.+
19 Ntangu mpimpa yantikaka kubwa na kilumbu yina, kilumbu ya ntete ya mposo, bakielo vandaka ya kukanga kisika yina balongoki vandaka sambu na boma ya Bayuda, Yezu kwisaka, yandi telamaka na kati-kati na bo mpi tubilaka bo nde: “Ngemba kuvanda na beno.”+ 20 Na nima ya kutuba mambu yai, yandi songaka bo maboko na yandi mpi mpanzi na yandi.+ Ebuna balongoki waka kiese sambu bo monaka Mfumu.+ 21 Yezu tubilaka bo diaka nde: “Ngemba kuvanda na beno.+ Mono ke tinda beno+ mutindu Tata tindaka mono.”+ 22 Na nima ya kutuba mambu yai, yandi fulaka bo mupepe mpi tubilaka bo nde: “Beno baka mpeve santu.+ 23 Kana beno lolula masumu ya konso muntu yina, Nzambi ta lolula yandi; kana beno lolula ve masumu ya konso muntu yina, Nzambi ta lolula yandi ve.”
24 Kansi Toma,+ mosi na kati ya bantumwa 12, yina bo vandaka kubinga Dipasa, vandaka ve ti bo ntangu Yezu kwisaka. 25 Yo yina, balongoki ya nkaka vandaka kutubila yandi nde: “Beto me mona Mfumu!” Kansi yandi songaka bo nde: “Kana mono mona ve kidimbu ya minsonso na maboko na yandi mpi kana mono tula ve musapi na mono na kidimbu ya minsonso mpi mono tula ve diboko na mono na mpanzi na yandi,+ mono ta kwikila ve ata fioti.”
26 Ebuna, bilumbu nana na nima, balongoki na yandi vandaka diaka na kati ya nzo, mpi Toma vandaka ti bo. Yezu kwisaka, ata bakielo vandaka ya kukanga, yandi telamaka na kati-kati na bo mpi tubaka nde: “Ngemba kuvanda na beno.”+ 27 Na nima yandi tubilaka Toma nde: “Tula musapi na nge awa, mpi tala maboko na mono, baka diboko na nge, tula yo na mpanzi na mono, mpi bika kutula ntembe kansi kwikila.” 28 Toma vutudilaka yandi nde: “Mfumu na mono mpi Nzambi na mono!” 29 Yezu tubilaka yandi nde: “Keti nge me kwikila sambu nge me mona mono? Kiese na bantu yina ke mona ve kansi ke kwikila.”
30 Ya kieleka, Yezu salaka mpi bidimbu mingi ya nkaka na ntwala ya balongoki, yina bo me sonikaka ve na rulo yai.+ 31 Kansi, bo me sonikaka mambu yai sambu beno kwikila nde Yezu kele Kristu, Mwana ya Nzambi, mpi sambu beno ke kwikila, beno baka luzingu na nzila ya zina na yandi.+
21 Na nima ya mambu yai, Yezu kudimonisaka* diaka na balongoki, na nzadi-mungwa ya Tiberiade. Yandi monanaka na mutindu yai: 2 Simoni Piere, Toma (yina bo vandaka kubinga Dipasa),+ Natanaele+ muntu ya Kana ya Galilea, bana ya Zebedeo,+ mpi balongoki na yandi zole ya nkaka vandaka kisika mosi. 3 Simoni Piere tubilaka bo nde: “Mono ke kwenda kuloba.” Bo tubilaka yandi nde: “Beto ke kwenda ti nge.” Bo kwendaka mpi bo kotaka na maswa, kansi na mpimpa yina bo kangaka ve ata kima mosi.+
4 Ata mpidina, ntangu ntongo zolaka kutana, Yezu telamaka na dibungu, kansi balongoki bakisaka ve nde yo vandaka Yezu.+ 5 Ebuna Yezu tubilaka bo nde: “Bana, keti beno kele ti kima ya kudia?”* Bo vutulaka nde: “Ve!” 6 Yandi tubilaka bo nde: “Beno losa bukondi na diboko ya kitata ya maswa mpi beno ta kanga ndambu ya bambisi.” Yo yina bo losaka yo, kansi bo kukaka diaka ve kubenda yo sambu bambisi vandaka mingi.+ 7 Ebuna longoki yina Yezu vandaka kuzola+ tubilaka Piere nde: “Yo kele Mfumu!” Ntangu Simoni Piere waka nde yo kele Mfumu, yandi lwataka* lele na yandi ya zulu, sambu yandi vandaka kinkonga,* mpi yandi kudilosaka na nzadi-mungwa. 8 Kansi balongoki yina ya nkaka kwisaka na maswa ya fioti mpi bo ke benda bukondi ya kufuluka ti bambisi, sambu bo vandaka ve ntama mingi ti mukidi, kaka kiteso ya bametre 90.*
9 Ntangu bo kumaka na mukidi, bo monaka tiya ya makala kuna ti mbisi na zulu na yo, mpi dimpa. 10 Yezu tubilaka bo nde: “Beno kwisa kunata ndambu ya bambisi yina beno me katuka kukanga.” 11 Simoni Piere kotaka na maswa mpi yandi bendaka bukondi ya kufuluka ti bambisi ya nene na mukidi, yo vandaka bambisi 153. Ata bambisi vandaka mingi kibeni, bukondi pasukaka ve. 12 Yezu tubilaka bo nde: “Beno kwisa kudia.” Ata longoki mosi ve vandaka ti kikesa ya kuyula yandi nde: “Nge kele nani?” sambu bo zabaka nde yo kele Mfumu. 13 Yezu kwisaka, yandi bakaka dimpa mpi yandi pesaka bo, mpi yandi salaka mutindu mosi sambu na mbisi. 14 Yai mbala ya tatu+ yina Yezu monanaka na balongoki tuka yandi telamaka na bafwa.
15 Ntangu bo manisaka kudia, Yezu tubilaka Simoni Piere nde: “Simoni mwana ya Yoane, keti nge ke zolaka mono kuluta yai?” Yandi vutudilaka yandi nde: “Ee, Mfumu, nge me zaba nde mono ke zolaka nge.” Yandi tubilaka yandi nde: “Disa bana-mameme na mono.”+ 16 Yandi tubilaka yandi diaka mbala ya zole nde: “Simoni mwana ya Yoane, keti nge ke zolaka mono?” Yandi vutulaka nde: “Ee, Mfumu, nge me zaba nde mono ke zolaka nge.” Yandi tubilaka yandi nde: “Gungula mameme na mono ya fioti.”+ 17 Yandi tubilaka yandi mbala ya tatu nde: “Simoni mwana ya Yoane, keti nge ke zolaka mono?” Piere waka mawa sambu yandi yulaka yandi mbala ya tatu nde: “Keti nge ke zolaka mono?” Yo yina yandi tubilaka yandi nde: “Mfumu, nge me zaba mambu yonso; nge me zaba nde mono ke zolaka nge.” Yezu tubilaka yandi nde: “Disa mameme na mono ya fioti.+ 18 Ya kieleka kibeni, mono ke tubila nge nde, ntangu nge vandaka leke, nge vandaka kulwata nge mosi mpi kukwenda kisika ya nge vandaka kuzola. Kansi ntangu nge ta nuna, nge ta tandula maboko na nge mpi muntu ya nkaka ta lwatisa nge ebuna yandi ta nata nge kisika nge me zola ve.” 19 Yandi tubaka yo sambu na kumonisa ti lufwa ya nki mutindu yandi zolaka kupesa Nzambi nkembo. Na nima ya kutuba mambu yai, yandi tubilaka yandi nde: “Fula kulanda mono.”+
20 Piere balukaka mpi monaka longoki yina Yezu vandaka kuzola ke landa bo,+ longoki yina yekamaka mpi na ntulu na yandi na madia ya nkokila mpi tubaka nde: “Mfumu, nani muntu ke teka nge?” 21 Yo yina, ntangu Piere monaka yandi, yandi tubilaka Yezu nde: “Mfumu, ebuna muntu yai?” 22 Yezu tubilaka yandi nde: “Kana luzolo na mono kele nde yandi bikala tii kuna mono ta kwisa, yo me tala nge na inki? Nge, fula kulanda mono.” 23 Yo yina, diambu yai panzanaka na kati ya bampangi nde longoki yina ta fwa ve. Kansi, Yezu tubilaka yandi ve nde yandi ta fwa ve, kansi yandi tubaka nde: “Kana luzolo na mono kele nde yandi bikala tii kuna mono ta kwisa, yo me tala nge na inki?”
24 Longoki yai+ muntu ke ta kimbangi sambu na mambu yai mpi yandi muntu sonikaka mambu yai, mpi beto me zaba nde kimbangi yina yandi ke ta kele ya kieleka.
25 Ya kieleka, kele mpi ti mambu mingi ya nkaka yina Yezu salaka, yina kana bo sonikaka yo na bunda, mono ke yindula nde nsi-ntoto yo mosi zolaka kuvanda ve ti kisika ya kufwana sambu na kutula barulo yina ya kusonika.+
To “ti ntima ya mbote ya nene.”
To “na ntulu ya Tata.” Yo ke tubila kisika ya mfunu mingi yina yandi kele na yo.
Tala Bangindu ya Ngika A5.
Disongidila, pene-pene ya 16:00.
Na kisina, “Inki mambu mono ti nge, nkento?” Yai mutindu ya kutuba ya kifwani ya ke monisa nde muntu me buya. Kusadila ngogo “nkento” ke monisa ve kukonda luzitu.
Ziku bitesilu yai ya masa kele bati; bati mosi kele balitre 22. Tala Bangindu ya Ngika B14.
To “zandu.”
To mbala ya nkaka, “kubutuka ve na zulu.”
Na kisina, “bo nganina ve bisalu na yandi.”
To “me ndimisaka yo.”
To “nto ya masa.”
Disongidila, pene-pene ya midi.
To “me beluka.”
Disongidila, pene-pene ya 13:00.
Na kisina, “ya kuyuma.”
Tala Bangindu ya Ngika A3.
To “mambu yina me katuka na yandi mosi.”
To “kele ti dikabu ya luzingu na kati na yandi mosi.”
Tala verse 19, noti.
Disongidila, Masonuku.
Tala Bangindu ya Ngika B14.
Na kisina, “kiteso ya ba stade 25 to 30.” Tala Bangindu ya Ngika B14.
Tala Bangindu ya Ngika A5.
To “na ntwala ya bantu yina me vukana.”
To “diabulu.”
To “kutambula.”
To “ya Bisasa.”
Na kisina, “mikanda.”
Disongidila, banzo-nkanda ya barabi.
Bamaniskri mingi ya ntama mpi yina bantu ke tudilaka ntima ke katulaka verse 53 tii na kapu 8, verse 11.
Na kisina, “na kutadila nsuni.”
To “mansoni.” Na Kigreki, por·neiʹa. Tala Bantendula ya Bangogo.
To “katuka na luyantiku.”
To “moyo.”
To “moyo.”
To “moyo.”
To “mioyo na beto.”
To “na bumosi.”
To “bantu yina kele bonso banzambi.”
To “maziamu ya kuyibuka.”
Na kisina, “kiteso ya ba stade 15.” Tala Bangindu ya Ngika B14.
To “maziamu ya kuyibuka.”
Na kisina, “na mpeve na yandi.”
Disongidila, tempelo.
To “vandaka ti yandi na mesa.”
Disongidila, kiteso ya kati-kati ya litre ya Baroma, kiteso ya bagrame 327. Tala Bangindu ya Ngika B14.
Tala Bangindu ya Ngika B14.
To “maziamu ya kuyibuka.”
To “moyo.”
To “moyo.”
To “moyo na mono.”
Tala Bangindu ya Ngika A5.
Tala Bangindu ya Ngika A5.
Na kisina, “na ntulu.”
To “moyo.”
To “moyo.”
To “muntu ya nkaka ya ke lembika.”
To “bana-nsiona.”
Na kisina, “yandi lenda sala mono kima ve.”
To “moyo.”
Bangogo “nsadisi” mpi “yandi” ya bo me sadila na verse yai kele bangogo ya bo ke sadilaka sambu na kutubila bakala na Kigreki. Bo me sadila yo sambu na kutubila mpeve santu bonso muntu, ngolo yina kele ve ya muntu, yina bo ke sadilaka na Kigreki sambu na kutubila bakala ve, nkento mpi ve.
To “bantu.”
To “bo longuka na kuzaba nge.”
To “zabisaka.”
To “na bumosi.”
To “na bumosi.”
To “Tula bo na kingenga; Kumisa bo santu.”
Na kisina, “na bumosi kibeni.”
To “na kisika ya kukotila.”
To “monisa.”
To “Fwa yandi na zulu ya nti! Fwa yandi na zulu ya nti!”
To “beno fwa yandi na zulu ya nti.”
To “ya kufwa nge na zulu ya nti?”
To “ke nwanisa.”
Disongidila, pene-pene ya midi.
Tala Bantendula ya Bangogo.
Tala Bantendula ya Bangogo.
To “eponze.”
Na kisina, “yandi basisaka mpeve na yandi.”
Disongidila, Kitanu.
To “tuta.”
Disongidila, balitra ya Roma. Tala Bangindu ya Ngika B14.
To “bo fwaka yandi na zulu ya nti.”
To “maziamu ya kuyibuka.”
Disongidila, Kitanu.
To “maziamu ya kuyibuka.”
To “maziamu ya kuyibuka.”
To “basikaka.”
To “mbisi ya masa.”
To “kudikangaka.”
To “ti bilele ya kati.”
Na kisina, “kiteso ya maboko 200.” Tala Bangindu ya Ngika B14.