BISALU YA BANTUMWA

1 O Teofile, mono sonikaka disolo ya ntete ya mambu yonso yina Yezu yantikaka kusala mpi kulonga+ 2 tii na kilumbu yina bo tombulaka yandi na zulu,+ na nima ya kupesa bantumwa yina yandi solaka bansiku na nzila ya mpeve santu.+ 3 Na nima ya kumona mpasi, yandi vandaka kudimonisa ya moyo na bantu yai na banzikisa mingi ya ke ndimisa.+ Bo monaka yandi na nsungi ya bilumbu 40, mpi yandi vandaka kutubila Kimfumu ya Nzambi.+ 4 Ntangu yandi vandaka kukutana ti bo, yandi songaka bo nde: “Beno katuka ve na Yeruzalemi,+ kansi beno landa kuvingila kima yina Tata silaka,+ yina mono tubilaka beno; 5 sambu ya kieleka, Yoane botikaka bantu na masa, kansi beno ta baka mbotika na mpeve santu+ bilumbu fioti na nima.”

6 Ntangu bo vukanaka, bo yulaka yandi nde: “Mfumu, keti nge ke vutula kimfumu na Izraele na ntangu yai?”+ 7 Yandi tubilaka bo nde: “Yo kele ve mambu na beno na kuzaba bantangu to bansungi yina Tata me tulaka na nsi ya kiyeka na yandi mosi.+ 8 Kansi beno ta baka ngolo ntangu mpeve santu ta kwisa na zulu na beno,+ mpi beno ta vanda bambangi na mono+ na Yeruzalemi,+ na Yudea yonso mpi na Samaria,+ mpi tii na kisika ya kuluta ntama* ya ntoto.”+ 9 Ntangu yandi manisaka kutuba mambu yai, ntangu bo yonso vandaka kutala, bo tombulaka yandi na zulu ebuna dituti mosi fikaka yandi sambu bo mona yandi ve.+ 10 Ntangu yandi vandaka kukwenda, bo vandaka kutala na zulu, na mbala mosi babakala zole yina lwataka bilele ya mpembe+ telamaka pene-pene na bo 11 mpi tubaka nde: “Babakala ya Galilea, sambu na nki beno me telama beno ke tala na zulu? Yezu yai ya bo me katula na ntwala na beno mpi me tombula na zulu ta kwisa kuvutuka mpi mutindu mosi, mutindu beno me mona yandi ke kwenda na zulu.”

12 Ebuna bo katukaka na ngumba mosi yina bo ke bingaka Ngumba ya Banti ya Olive, mpi bo vutukaka na Yeruzalemi.+ Ngumba yina kele pene-pene ya Yeruzalemi, kiteso ya kilometre mosi* mpamba katuka na Yeruzalemi. 13 Ntangu bo kumaka, bo tombukaka na suku mosi ya zulu kisika bo vandaka kuvanda. Yo vandaka Piere, Yoane, Yakobo, ti Andre; Filipo ti Toma; Bartelemi ti Matayo; Yakobo mwana ya Alfeo, Simoni muntu ya kikesa, mpi Yudasi mwana ya Yakobo.+ 14 Bantu yai yonso vandaka kukwamina na kisambu ti lukanu mosi, kumosi ti bankento ya nkaka,+ Maria mama ya Yezu, mpi ti bampangi na yandi ya babakala.+

15 Na bilumbu yina, Piere telamaka na kati-kati ya bampangi (bantu yonso vandaka kiteso ya 120) mpi tubaka nde: 16 “Babakala, bampangi, yo vandaka mfunu nde masonama ya santu kulungana, yina mpeve santu tubaka na mutindu ya mbikudulu na nzila ya Davidi sambu na Yudasi,+ yina kumaka ntwadisi ya bantu yina kangaka Yezu.+ 17 Sambu bo tangaka yandi na kati na beto+ mpi yandi salaka kisalu yai ti beto. 18 (Yo yina, muntu yai sumbaka kilanga ti lufutu ya kukonda lunungu,+ mpi yandi bwaka ntu na ntwala, nitu na yandi pasukaka* mpi misopo na yandi panzanaka.+ 19 Bantu yonso ya Yeruzalemi zabaka diambu yai, yo yina bo bingaka kilanga yina na ndinga na bo nde Akeldama, disongidila, “Kilanga ya Menga.”) 20 Sambu bo me sonikaka na mukanda ya Bankunga nde, ‘Bika nde kisika na yandi ya kuzinga kubikala mpamba, mpi muntu mosi ve kuzinga na kati na yo’+ mpi, ‘Bika muntu ya nkaka kubaka kisalu na yandi ya kukengila.’+ 21 Yo yina, yo kele mfunu nde na kati ya babakala yina vandaka kutambula ti beto ntangu yonso yina Mfumu Yezu vandaka kusala bisalu na yandi* na kati na beto, 22 yantika ntangu Yoane botikaka yandi+ tii na kilumbu yina bo katulaka yandi na kati na beto,+ muntu mosi na kati ya babakala yai fwete kuma mbangi ya lufutumuku na yandi kumosi ti beto.”+

23 Bo pesaka bazina ya bantu zole: Yozefi yina bo vandaka kubinga Barsabasi, yina bo pesaka mpi zina Yustusi, mpi Matiasi. 24 Ebuna bo sambaka mpi tubaka nde: “Nge, O Yehowa,* muntu yina ke zabaka bantima ya bantu yonso,+ songa nani nge me sola na kati ya babakala yai zole 25 sambu yandi baka kisika ya kisalu yai mpi kintumwa, yina Yudasi buyaka sambu na kukwenda na nzila na yandi mosi.”+ 26 Bo bulaka zeke sambu na bo,+ mpi zeke bwaka na Matiasi, ebuna bo tangaka yandi* kumosi ti bantumwa 11.

2 Kansi, ntangu kilumbu ya Nkinsi ya Pantekoti+ vandaka kuluta, bo vandaka bo yonso kisika mosi. 2 Na mbala mosi makelele katukaka na zulu, bonso makelele ya mupepe yina ke bula ngolo, mpi yo fulukaka na nzo ya mvimba kisika bo vandaka.+ 3 Ebuna, baludimi bonso ya tiya monanaka na bo; yo kabwanaka, mpi mosi-mosi kwisaka kuvanda na zulu ya konso muntu na kati na bo, 4 ebuna bo yonso fulukaka ti mpeve santu+ mpi bo yantikaka kutuba na bandinga mingi, mutindu mpeve vandaka kupesa bo nzila ya kutuba.+

5 Na ntangu yina, Bayuda ya masonga yina katukaka na makanda yonso ya nsi-ntoto vandaka kuzinga na Yeruzalemi.+ 6 Yo yina, ntangu makelele yina wakanaka, kimvuka mosi ya bantu vukanaka mpi bo kumaka kisaka-saka, sambu konso muntu vandaka kuwa bo ke tuba na ndinga na yandi mosi. 7 Ya kieleka, bo yitukaka ngolo mpi tubaka nde: “Beno tala, keti bantu yai yonso ya ke tuba kele ve bantu ya Galilea?+ 8 Ebuna, inki mutindu konso muntu na kati na beto ke wa ndinga na yandi yina yandi butukilaka? 9 Bantu ya Partia, ya Media,+ mpi ya Elami,+ bantu ya Mezopotamia, ya Yudea, ya Kapadosia, ya Ponti, mpi ya provense ya Azia,+ 10 ya Frizia, ya Pamfilia, ya Ezipte, ya bantoto ya Libia yina kele pene-pene ya Sirene; banzenza yina katukaka na Roma, Bayuda mpi bantu yina kumaka bantu ya dibundu ya Bayuda,*+ 11 bantu ya Kreta; mpi ya Arabia—beto ke wa bo bo ke tuba na bandinga na beto mambu ya nene ya Nzambi.” 12 Ee, bo yonso vandaka kuyituka mpi bo kumaka kisaka-saka, bo vandaka kutuba bo na bo nde: “Yo ke tendula inki?” 13 Kansi, bantu ya nkaka vandaka kuseka bo mpi kutuba nde: “Bo me lawuka vinu ya sukadi.”*

14 Kansi Piere ti bantumwa Kumi na Mosi+ telamaka mpi yandi tubilaka bo na ndinga ya ngolo nde: “Babakala ya Yudea mpi beno yonso bantu ya Yeruzalemi, beno zaba diambu yai mpi beno widikila mono na dikebi. 15 Ya kieleka, bantu yai me lawuka ve malafu, mutindu beno ke yindula, sambu yo kele ngunga ya tatu.* 16 Kansi, yai mambu yina bo tubaka na nzila ya mbikudi Yoele: 17 ‘“Mpi na bilumbu ya nsuka,” Nzambi muntu ke tuba, “mono ta tiamuna ndambu ya mpeve na mono na zulu ya bantu ya mitindu yonso, ebuna bana na beno ya babakala mpi ya bankento ta bikula, batoko na beno ta mona bambona-meso mpi minunu na beno ta lala bandosi,+ 18 mpi ata na zulu ya bampika na mono ya babakala mpi na zulu ya bampika na mono ya bankento mono ta tiamuna ndambu ya mpeve na mono na bilumbu yina, ebuna bo ta bikula.+ 19 Mpi mono ta songa mambu ya kuyituka* na zulu mpi bidimbu na ntoto—menga, tiya, mpi matuti ya midinga. 20 Ntangu ta kuma mpimpa mpi ngonda ta kuma menga na ntwala nde kilumbu ya Yehowa* ya nene mpi ya kuyituka kukwisa. 21 Ebuna konso muntu yina ke binga zina ya Yehowa* ta guluka.”’+

22 “Babakala ya Izraele, beno wa mambu yai: Yezu muntu ya Nazareti vandaka muntu yina Nzambi monisilaka beno pwelele na nzila ya bidimbu ya nkumbwa, mambu ya kuyituka, mpi bidimbu yina Nzambi salaka na nzila na yandi na kati na beno,+ mutindu beno mosi me zaba. 23 Muntu yai ya bo pesaka na maboko ya bambeni na yandi, na kutadila luzolo* ya Nzambi mpi mambu yina yandi zabaka na ntwala,+ beno tulaka yandi na nti na maboko ya bantu yina ke fwaka nsiku mpi beno fwaka yandi.+ 24 Kansi Nzambi futumunaka yandi,+ yandi katulaka yandi na mpasi* ya lufwa, sambu mpila vandaka ve nde yo kanga yandi.+ 25 Sambu Davidi ke tuba sambu na yandi nde: ‘Mono ke tulaka Yehowa* ntangu yonso na ntwala na mono,* sambu yandi kele na diboko na mono ya kitata na mpila nde mono nikana ve ata fioti. 26 Yo yina ntima na mono kumaka na kiese mpi ludimi na mono waka kiese mingi. Mpi mono* ta zinga na kivuvu; 27 sambu nge ta bika mono* ve na Maziamu,* nge ta bika mpi ve nde muntu na nge ya kwikama kupola.+ 28 Nge me songaka mono banzila ya luzingu; nge ta fulusa mono ti kiese mingi na ntwala na nge.’*+

29 “Babakala, bampangi, beno pesa mono nswa ya kutubila beno na masonga sambu na mfumu ya dibuta Davidi, nde yandi fwaka, bo zikaka yandi,+ mpi maziamu na yandi kele na kati na beto tii bubu yai. 30 Sambu yandi vandaka mbikudi mpi yandi zabaka nde Nzambi pesaka yandi lusilu mpi diaka ndefi nde yandi ta vandisa mosi na kati ya bana na yandi* na kiti na yandi ya kimfumu,+ 31 yandi monaka na ntwala mpi tubilaka lufutumuku ya Kristu, nde bo yambulaka yandi ve na Maziamu* mpi nsuni na yandi polaka ve.+ 32 Nzambi futumunaka Yezu yai, mpi beto yonso kele bambangi ya diambu yai.+ 33 Yo yina, sambu bo tombulaka yandi na diboko ya kitata ya Nzambi+ mpi yandi bakaka mpeve santu yina Tata silaka,+ yandi me tiamuna kima yai ya beno ke mona mpi ke wa. 34 Sambu Davidi tombukaka ve na zulu, kansi yandi mosi ke tuba nde, ‘Yehowa* tubilaka Mfumu na mono nde: “Vanda na diboko na mono ya kitata 35 tii kuna mono ta tula bambeni na nge bonso kazune sambu na makulu na nge.”’+ 36 Yo yina, bika nzo ya mvimba ya Izraele kuzaba nde Nzambi me kumisaka yandi Mfumu+ mpi Kristu, Yezu yai ya beno fwaka na zulu ya nti.”+

37 Ntangu bo waka mambu yai, bo waka mpasi na ntima, mpi bo tubilaka Piere ti bantumwa ya nkaka nde: “Babakala, bampangi, inki beto fwete sala?” 38 Piere tubilaka bo nde: “Beno balula ntima,+ mpi konso muntu na kati na beno kubaka mbotika+ na zina ya Yezu Kristu sambu na ndolula ya masumu na beno,+ ebuna beno ta baka dikabu ya ofele ya mpeve santu. 39 Sambu lusilu+ kele sambu na beno, sambu na bana na beno, mpi sambu na bantu yonso yina kele ntama, sambu na bantu yonso yina Yehowa* Nzambi na beto lenda binga na yandi.”+ 40 Ti bangogo mingi ya nkaka, yandi taka kimbangi mbote-mbote mpi yandi landaka kusiamisa bo nde: “Beno kudigulusa na ndonga yai ya bantu ya mbi.”+ 41 Bantu yina ndimaka ndinga na yandi na kiese yonso bakaka mbotika,+ mpi na kilumbu yina bantu* kiteso ya 3 000 yikamaka.+ 42 Mpi bo landaka kudipesa na malongi ya bantumwa, na kuvukana,* na kudia,+ mpi na bisambu.+

43 Ya kieleka, boma yantikaka kusimba bantu* yonso, mpi bantumwa yantikaka kusala mambu mingi ya kuyituka mpi bidimbu.+ 44 Bantu yonso yina kumaka kukwikila vandaka kumosi, bo vandaka kutula bima yonso kisika mosi, 45 bo vandaka kuteka bima na bo ti bantoto na bo,+ mpi bo vandaka kukabula mbongo yina bo vandaka kubaka na bantu yonso, na kiteso yina konso muntu vandaka ti mfunu na yo.+ 46 Mpi konso kilumbu bo vandaka kuvukana mbala na mbala na tempelo na lukanu mosi kaka, mpi bo vandaka kudia na banzo ya kuswaswana mpi kukabula madia na kiese mpi ti ntima ya masonga, 47 bo vandaka kukumisa Nzambi mpi bantu yonso vandaka kundima bo. Na ntangu yina mosi Yehowa* landaka kuyikila bo konso kilumbu bantu yina vandaka kuguluka.+

3 Ntangu yai Piere ti Yoane vandaka kutombuka na tempelo sambu na ngunga ya kisambu, ngunga ya uvwa,* 2 ebuna bo vandaka kunata bakala mosi yina butukaka makulu-kifu. Konso kilumbu bo vandaka kutula yandi pene-pene ya kielo ya tempelo ya bo vandaka kubinga Kitoko, sambu yandi lomba makabu ya mawa na bantu yina vandaka kukota na tempelo. 3 Ntangu yandi monaka Piere ti Yoane ke zola kukota na tempelo, yandi yantikaka kulomba makabu ya mawa. 4 Kansi Piere ti Yoane talaka yandi mpi tubaka nde: “Tala beto.” 5 Ebuna yandi talaka bo mbote-mbote, yandi vandaka kuvingila nde bo pesa yandi kima. 6 Kansi, Piere tubaka nde: “Mono kele ve na arza ti wolo, kansi mono ke pesa nge kima ya mono kele na yo. Na zina ya Yezu Kristu muntu ya Nazareti, tambula!”+ 7 Yandi simbaka yandi na diboko ya kitata mpi tedimisaka yandi.+ Na mbala mosi bitambi na yandi mpi makulu na yandi kumaka ngolo;+ 8 yandi pumbukaka na makulu na yandi,+ yandi yantikaka kutambula mpi yandi kwendaka ti bo na tempelo, yandi vandaka kutambula, kupumbuka, mpi kukumisa Nzambi. 9 Bantu yonso monaka yandi ke tambula mpi ke kumisa Nzambi. 10 Bo yantikaka kubakisa nde yandi kele muntu yina vandaka kuvanda na Kielo ya Kitoko ya tempelo+ sambu na kulomba makabu ya mawa, ebuna bo yitukaka mingi mpi bo fulukaka na kiese sambu na mambu yina kuminaka yandi.

11 Ntangu bakala yina vandaka kukangama kaka ti Piere mpi Yoane, bantu yonso kwendaka ntinu na kimvuka pene-pene na bo na kisika ya bo vandaka kubinga Ndonga ya Makunzi ya Salomo,+ bo vandaka kuyituka mingi kibeni. 12 Ntangu Piere monaka diambu yai, yandi tubilaka bantu yina nde: “Bantu ya Izraele, sambu na nki beno ke yituka mingi na diambu yai? Mpi sambu na nki beno ke tala beto bonso nde beto me tambusa yandi na ngolo na beto mosi to na kukangama na beto na Nzambi? 13 Nzambi ya Abrahami, ya Izaki, mpi ya Yakobi,+ Nzambi ya ba-nkaka na beto, me pesaka nkembo na Nsadi na yandi,+ Yezu,+ yina beno pesaka na maboko ya bantu+ mpi beno buyaka na ntwala ya Pilate, ata yandi bakaka lukanu ya kubikisa yandi. 14 Ee, beno buyaka muntu yina ya santu mpi ya lunungu, mpi beno lombaka nde bo bikisila beno+ muntu mosi ya ke fwaka bantu, 15 ebuna beno fwaka Ntwadisi ya Ntete-Ntete ya luzingu.+ Kansi Nzambi tedimisaka yandi na bafwa, mpi beto kele bambangi ya diambu yina.+ 16 Muntu yai ya beno ke mona mpi me zaba me kuma ngolo na zina na yandi, mpi na nzila ya lukwikilu na beto na zina na yandi. Lukwikilu yina beto kele na yo na nzila na yandi me kumisa muntu yai ngolo kibeni na ntwala na beno yonso. 17 Ebuna ntangu yai, bampangi, mono me zaba nde beno salaka yo kukonda kuzaba,+ mutindu bamfumu na beno mpi salaka.+ 18 Kansi na mutindu yai Nzambi me lungisa mambu yina yandi zabisaka na ntwala na munoko ya bambikudi yonso, nde Kristu na yandi ta mona mpasi.+

19 “Yo yina, beno balula ntima+ mpi beno baluka+ sambu bo vwansa masumu na beno,+ sambu bansungi ya kupema ya ke katuka na Yehowa yandi mosi* kukwisa 20 mpi sambu yandi tinda Kristu ya bo me tulaka sambu na beno, Yezu. 21 Muntu yina zulu yo mosi fwete simba tii na bantangu yina bo ta vutula bima yonso yina Nzambi tubilaka na munoko ya bambikudi na yandi ya santu ya ntangu ya ntama. 22 Ya kieleka, Moize tubaka nde: ‘Yehowa* Nzambi na beno ta basisila beno mbikudi yina kele bonso mono na kati ya bampangi na beno.+ Beno fwete wa konso diambu yina yandi ke songa beno.+ 23 Ya kieleka, konso muntu* yina ke wila ve Mbikudi yina, bo ta fwa yandi kibeni.’+ 24 Bambikudi yonso, yantika na Samuele mpi bayina landaka, bantu yonso yina tubaka, bo tubilaka mpi bilumbu yai na pwelele.+ 25 Beno kele bana ya bambikudi mpi ya kuwakana yina Nzambi salaka ti ba-nkaka na beno.+ Yandi tubilaka Abrahami nde: ‘Na nzila ya mwana* na nge mabuta yonso ya ntoto ta baka lusakumunu.’+ 26 Na nima ya kufutumuna Nsadi na yandi, Nzambi tindaka yandi ntete na beno+ sambu na kusakumuna beno mpi kukatula konso muntu na kati na beno na bisalu na yandi ya mbi.”

4 Ntangu bo zole vandaka kutuba ti bantu, banganga-nzambi, kapitene ya tempelo, mpi Basaduse+ kwisaka pene-pene na bo. 2 Bo waka makasi sambu bantumwa vandaka kulonga bantu mpi kuzabisa pwelele lufutumuku ya Yezu na bafwa.+ 3 Yo yina bo kangaka bo mpi tulaka bo na boloko+ tii na kilumbu yina landaka, sambu nkokila vandaka me bwa. 4 Kansi, bantu mingi na kati ya bantu yina waka diskure yina kwikilaka, mpi babakala kumaka kiteso ya 5 000.+

5 Kilumbu yina landaka, bamfumu na bo, bankuluntu, mpi bansekudi vukanaka na Yeruzalemi, 6 ti Ana+ mfumu ya banganga-nzambi, Kaifa,+ Yoane, Alesandre, mpi bantu yonso yina vandaka na dibuta ya mfumu ya banganga-nzambi. 7 Bo tulaka Piere ti Yoane na kati-kati na bo mpi yantikaka kuyula bo nde: “Na nki ngolo to na zina ya nani beno salaka diambu yina?” 8 Ebuna Piere, fulukaka ti mpeve santu+ mpi songaka bo nde:

“Bamfumu ya bantu mpi bankuluntu, 9 kana beno ke yula beto bangiufula bubu yai sambu na diambu ya mbote yina beto me sadila kikata mosi,+ mpi beno ke zola kuzaba nani me belula muntu yai, 10 bika beno yonso mpi bantu yonso ya Izraele kuzaba nde na zina ya Yezu Kristu muntu ya Nazareti,+ yina beno fwaka na zulu ya nti+ kansi yina Nzambi tedimisaka na bafwa,+ na nzila na yandi muntu yai me telama awa na ntwala na beno ti mavimpi ya mbote. 11 Yai ‘ditadi yina beno bantu ya ke tungaka monaka mpamba, yina me kumaka ditadi ya kinkonko ya ntete-ntete.’*+ 12 Diaka, luguluku kele ve na muntu ya nkaka, sambu kele ve ti zina ya nkaka+ na ntoto yina bo me pesaka na kati ya bantu, yina beto fwete guluka na nzila na yo.”+

13 Ntangu bo monaka nde Piere ti Yoane vandaka kutuba na pwelele,* mpi bo bakisaka nde bo vandaka bantu yina me longukaka ve* mpi ya mpamba-mpamba,+ bo yitukaka. Ebuna bo bakisaka nde bo vandaka ti Yezu.+ 14 Ntangu bo vandaka kutala bakala yina bo belulaka me telama ti bo,+ bo vandaka ve ti kima ya kutuba.+ 15 Ebuna, bo songaka bo na kubasika na nzo ya Sanedreni, mpi bo yantikaka kupesana mabanza 16 nde: “Inki beto fwete sala bantu yai?+ Sambu ya kieleka bo me sala kidimbu mosi ya nene, yina ke monana na bantu yonso ya Yeruzalemi,+ mpi beto lenda buya yo ve. 17 Sambu yo panzana diaka ve mingi na kati ya bantu, beto pesa bo boma mpi beto songa bo nde bo tubila diaka ve ata muntu mosi zina yai.”+

18 Ebuna bo bingaka bo mpi songaka bo nde, bo tuba ve ata kima mosi mpi bo longa diaka ve na zina ya Yezu. 19 Kansi Piere ti Yoane vutudilaka bo nde: “Kana yo kele mbote na meso ya Nzambi na kuwila beno na kisika ya kuwila Nzambi, beno zenga beno mosi. 20 Kansi beto, beto lenda bika ve kutubila mambu yina beto monaka mpi beto waka.”+ 21 Na nima ya kupesa bo diaka boma mingi, bo bikisaka bo, sambu bo monaka ve ata kikuma mosi ya kupesa bo ndola mpi sambu na bantu,+ sambu bantu yonso vandaka kupesa Nzambi nkembo sambu na mambu yina salamaka. 22 Sambu muntu yina bo belulaka na mutindu ya kuyituka vandaka ti bamvula kuluta 40.

23 Ntangu bo bikisaka bo, bo kwendaka na bantu na bo mpi zabisaka bo mambu yina bamfumu ya banganga-nzambi mpi bankuluntu songaka bo. 24 Ntangu bo waka mambu yai, bo sambaka Nzambi na kimvuka nde:

“Mfumu ya Kuluta Nene, nge Muntu salaka zulu, ntoto, nzadi-mungwa, mpi bima yonso yina kele na kati na yo,+ 25 mpi yina na nzila ya mpeve santu tubaka na munoko ya nkaka na beto Davidi,+ nsadi na nge, nde: ‘Sambu na nki makanda kumaka kisaka-saka mpi bantu yindululaka mambu ya mpamba? 26 Bantotila ya ntoto telamaka mpi bamfumu vukanaka bonso muntu mosi sambu na kunwanisa Yehowa* mpi kunwanisa muntu yina yandi me tulaka mafuta.’*+ 27 Sambu Erode ti Ponse Pilate+ mpi bantu ya makanda ti bantu ya Izraele vukanaka na mbanza yai sambu na kunwanisa nsadi na nge ya santu Yezu, yina nge tulaka mafuta,+ 28 sambu na kusala mambu yina diboko na nge mpi luzolo na nge kanaka na ntwala nde yo ta salama.+ 29 Mpi ntangu yai, Yehowa,* tula dikebi na mutindu bo ke pesa beto boma, mpi pesa bampika na nge kikesa yonso sambu bo landa kutuba ndinga na nge, 30 ntangu nge ke tandula diboko na nge sambu na kubelula mpi ntangu bidimbu mpi mambu ya kuyituka ke salama+ na nzila ya zina ya nsadi na nge ya santu Yezu.”+

31 Mpi ntangu bo manisaka kusamba ngolo,* kisika yina bo vukanaka nikanaka, mpi bo yonso fulukaka ti mpeve santu+ mpi bo vandaka kutuba ndinga ya Nzambi ti kikesa.+

32 Diaka, bantu mingi yina kwikilaka vandaka ti ntima mosi mpi moyo* mosi, mpi ata muntu mosi ve vandaka kutuba nde bima yina yandi vandaka na yo vandaka ya yandi mosi, kansi bo vandaka kutula bima yonso kisika mosi.+ 33 Bantumwa landaka kuta kimbangi sambu na lufutumuku ya Mfumu Yezu+ ti ngolo mingi kibeni, mpi ntima ya mbote ya nene vandaka na bo yonso na kiteso ya kuluta nene. 34 Ya kieleka, muntu mosi ve na kati na bo kondaka kima,+ sambu bantu yonso yina vandaka ti bilanga to banzo vandaka kuteka yo mpi kunata mbongo ya bima yina bo vandaka kuteka, 35 mpi bo vandaka kutulula yo na makulu ya bantumwa.+ Ebuna bo vandaka kukabula yo na konso muntu, mutindu yandi vandaka na yo mfunu.+ 36 Yozefi, yina bantumwa vandaka kubinga mpi Barnabasi,+ (yina kana bo balula yo, yo ke tendula, “Mwana ya Ndembikilu”), Mulevi mosi yina butukaka na Shipre, 37 vandaka ti kitini mosi ya ntoto, ebuna yandi tekaka yo, yandi nataka mbongo mpi tululaka yo na makulu ya bantumwa.+

5 Kansi bakala mosi, zina na yandi Ananiasi ti nkento na yandi Safira, tekaka ndambu ya ntoto na bo. 2 Yandi katulaka na kinsweki ndambu ya mbongo, nkento na yandi mpi zabaka yo, mpi yandi nataka kaka ndambu ya mbongo yina ebuna yandi tululaka yo na makulu ya bantumwa.+ 3 Kansi Piere tubaka nde: “Ananiasi, sambu na nki Satana me pesa nge kikesa ya kukusa+ mpeve santu+ mpi ya kukatula na kinsweki ndambu ya mbongo ya kilanga? 4 Ntangu nge tekaka yo ntete ve, keti yo vandaka ve ya nge? Mpi ntangu nge tekaka yo, keti yo vandaka kaka ve na maboko na nge? Sambu na nki nge me yindula diambu ya mutindu yai na ntima na nge? Nge me kusa bantu ve kansi Nzambi.” 5 Ntangu yandi waka mambu yai, Ananiasi bwaka mpi fwaka. Ebuna boma ya ngolo simbaka bantu yonso yina waka yo. 6 Kansi baleke ya babakala telamaka, ziungaka yandi na bilele, nataka yandi na nganda, mpi bo kwendaka kuzika yandi.

7 Kiteso ya bangunga tatu na nima, nkento na yandi kwisaka kukota; yandi zabaka ve mambu yina salamaka. 8 Piere tubilaka yandi nde: “Songa mono, keti beno zole tekaka kilanga na ntalu yai?” Yandi tubaka nde: “Ee, na ntalu yai.” 9 Piere tubilaka yandi nde: “Sambu na nki beno zole wakanaka na kumeka mpeve ya Yehowa?* Tala! Makulu ya bantu yina zikaka bakala na nge kele na kielo, mpi bo ta nata nge na nganda.” 10 Na mbala mosi yandi bwaka na makulu ya Piere mpi fwaka. Ntangu baleke ya babakala kwisaka kukota, bo kutaka yandi ya kufwa, ebuna bo nataka yandi na nganda mpi bo kwendaka kuzika yandi pene-pene ya bakala na yandi. 11 Yo yina boma ya ngolo simbaka dibundu ya mvimba mpi bantu yonso yina waka mambu yai.

12 Bantumwa landaka kusala bidimbu mingi mpi mambu mingi ya kuyituka na kati ya bantu;+ mpi bo yonso vandaka kukutana na Ndonga ya Makunzi ya Salomo.+ 13 Ya kieleka, ata muntu ya nkaka ve vandaka ti kikesa ya kukwisa kuvukana ti bo; kansi bantu vandaka kutuba mambu ya mbote sambu na bo. 14 Diaka, bantu yina vandaka kukwikila na Mfumu vandaka kaka kukuma mingi, babakala mingi mpi bankento mingi.+ 15 Bo vandaka nkutu kubasisa bambefo na banzila ya nene mpi kutula bo na bambeto ya fioti mpi na bipoyi, sambu ntangu Piere ta luta, ata kizuzi na yandi kusimba bantu ya nkaka na kati na bo.+ 16 Diaka, bimvuka ya bantu ya bambanza yina vandaka na nziunga ya Yeruzalemi vandaka kaka kukwisa, bo vandaka kunata bantu ya maladi mpi bantu yina bampeve ya mbi vandaka kuyangisa, mpi bo yonso vandaka kubeluka.

17 Kansi nganga-nzambi ya nene mpi bantu yonso yina vandaka ti yandi, bayina vandaka na ka-dibundu ya Basaduse, telamaka mpi bo kumaka na kimpala mingi. 18 Bo kangaka bantumwa mpi bo tulaka bo na boloko ya mbanza.+ 19 Kansi na mpimpa, wanzio ya Yehowa* kangulaka bakielo ya boloko,+ basisaka bo na nganda mpi yandi tubilaka bo nde: 20 “Beno kwenda kutelama na tempelo mpi beno landa kutubila bantu mambu yonso ya me tala luzingu yai.” 21 Ntangu bo waka mambu yai, bo kotaka na tempelo na suka-suka mpi bo yantikaka kulonga.

Ebuna ntangu nganga-nzambi ya nene mpi bantu yina vandaka ti yandi kumaka, bo vukisaka Sanedreni mpi kimvuka ya mvimba ya bankuluntu ya bana ya Izraele, mpi bo tindaka bapolisi na boloko sambu bo kwisa kunata bantumwa na ntwala na bo. 22 Kansi ntangu bapolisi kumaka kuna, bo monaka bo ve na boloko. Ebuna bo vutukaka mpi songaka bo 23 nde: “Beto me kuta boloko ya kukanga mpi ya kutanina mbote, mpi basoda vandaka ya kutelama na bakielo, kansi ntangu beto me kangula yo, beto me mona ata muntu mosi ve na kati.” 24 Ntangu kapitene ya tempelo mpi bamfumu ya banganga-nzambi waka mambu yai, bo vandaka kudiyula kana nki mambu ta bwa. 25 Kansi muntu mosi kwisaka mpi zabisaka bo nde: “Bantu yina beno tulaka na boloko, bo kele na tempelo, bo me telama mpi bo ke longa bantu.” 26 Ebuna kapitene kwendaka ti bapolisi na yandi mpi kwisaka kunata bo, kansi na kingolo-ngolo ve, sambu bo vandaka kuwa boma nde bantu ta losila bo matadi.+

27 Yo yina bo nataka bo mpi bo tedimisaka bo na ntwala ya Sanedreni. Ebuna nganga-nzambi ya nene yulaka bo 28 nde: “Beto pesaka beno nsiku ya ngolo nde beno landa ve kulonga na zina yai,+ kansi beno me fulusa Yeruzalemi ti malongi na beno, mpi beno kele ti lukanu ya kutula menga ya muntu yai na zulu na beto.”+ 29 Piere ti bantumwa ya nkaka vutulaka nde: “Beto fwete lemfukila Nzambi bonso mfumu na kisika ya kulemfukila bantu.+ 30 Nzambi ya ba-nkaka na beto futumunaka Yezu, yina beno fwaka ntangu beno tulaka yandi na zulu ya nti.+ 31 Nzambi tombulaka muntu yai na diboko na yandi ya kitata+ bonso Ntwadisi ya Ntete-Ntete+ mpi Ngulusi,+ sambu Izraele kubalula ntima mpi kubaka ndolula ya masumu.+ 32 Mpi beto kele bambangi ya mambu yai,+ mutindu mosi mpi mpeve santu,+ yina Nzambi me pesaka bantu yina ke lemfukilaka yandi bonso mfumu.”

33 Ntangu bo waka mambu yai, bo waka makasi mingi* mpi bo zolaka kufwa bo. 34 Kansi Mufarize mosi telamaka na Sanedreni, zina na yandi Gamaliele;+ yandi vandaka longi ya Nsiku yina bantu yonso vandaka kuzitisa mingi, mpi yandi songaka bo na kubasisa bantu yina na nganda sambu na mwa ntangu fioti. 35 Ebuna yandi tubilaka bo nde: “Babakala ya Izraele, beno keba na mambu yina beno ke zola kusala bantu yai. 36 Mu mbandu, na ntwala ya bilumbu yai, Tedasi kolamaka, yandi vandaka kutuba nde yandi kele muntu ya mfunu, mpi kiteso ya babakala 400 kotaka na kimvuka na yandi. Kansi bo fwaka yandi, ebuna bantu yonso yina vandaka kulemfuka na yandi panzanaka mpi ata muntu mosi ve bikalaka. 37 Na nima na yandi, Yudasi muntu ya Galilea kolamaka na bilumbu ya kusonikisa bazina, mpi yandi bendaka bantu na kulanda yandi. Muntu yai mpi fwaka, mpi bantu yonso yina vandaka kulanda yandi panzanaka. 38 Yo yina, na mambu ya ke salama ntangu yai, mono ke tubila beno nde, beno kudikotisa ve na mambu ya bantu yai, kansi beno bika bo. Sambu, kana mambu yai ya bo ke kana to ke sala me katuka na bantu, yo ta bwa; 39 kansi kana yo me katuka na Nzambi, beno ta kuka ve kubwisa bo.+ Kana ve, mbala ya nkaka beno ta monana bonso bantu ya ke nwana kibeni ti Nzambi.”+ 40 Bo ndimaka ndongisila na yandi, ebuna bo bingaka bantumwa, bo bulaka bo fimbu,+ mpi bo pesaka bo nsiku ya kuyambula kutuba na zina ya Yezu, ebuna bo yambulaka bo.

41 Bo katukaka na ntwala ya Sanedreni, bo vandaka na kiese+ sambu bo monaka nde bo me fwana nde bo pesa bo nsoni sambu na zina na yandi. 42 Mpi konso kilumbu na tempelo mpi na nzo na nzo+ bo landaka kukonda kulemba na kulonga mpi kuzabisa nsangu ya mbote ya Kristu, Yezu.+

6 Na bilumbu yina, ntangu balongoki vandaka kukuma mingi, Bayuda yina ke tubaka Kigreki yantikaka kubokutila Bayuda yina ke tubaka Kiebreo, sambu ntangu bo vandaka kukabula bima konso kilumbu+ bo vandaka kutudila ve mifwidi na bo ya bankento dikebi. 2 Yo yina, bantumwa 12 bingaka kimvuka yina ya nene ya balongoki mpi bo tubaka nde: “Yo kele mbote ve nde beto bikisa ndinga ya Nzambi sambu na kukabula madia na bamesa.+ 3 Yo yina bampangi, beno sola na kati na beno babakala nsambwadi yina kele ti lukumu ya mbote,+ yina me fuluka na mpeve mpi kele mayele mingi,+ sambu beto tula bo na kisalu yai ya mfunu;+ 4 kansi beto, beto ta kudipesa na kisambu mpi na kisalu ya ndinga.” 5 Bantu yonso waka kiese na mambu yina bo tubaka, ebuna bo solaka Etiene, muntu yina vandaka ya kufuluka na lukwikilu mpi mpeve santu, mpi Filipo,+ Prokore, Nikanore, Timoni, Parmenasi, mpi Nikola, muntu mosi ya Antioshe yina kumaka muntu ya dibundu ya Bayuda.* 6 Bo nataka bo na bantumwa; ntangu bantumwa manisaka kusamba, bo tulaka bo maboko.+

7 Ebuna ndinga ya Nzambi landaka kumwangana,+ mpi ntalu ya balongoki vandaka kaka kukuma mingi+ na Yeruzalemi; mpi kimvuka mosi ya nene ya banganga-nzambi yantikaka kulemfuka na lukwikilu.+

8 Ebuna Etiene, yina vandaka ya kufuluka na bumbote mpi ngolo ya Nzambi, vandaka kusala mambu ya kuyituka mpi bidimbu ya nene na kati ya bantu. 9 Kansi bantu ya nkaka ya kimvuka ya bo vandaka kubinga Sinagoga ya Bantu Yina Me Katukaka na Kimpika kwisaka ti bantu ya nkaka ya Sirene mpi ya Alesandria, mpi ti bantu ya nkaka ya Silisia mpi ya Azia, sambu na kutula ntembe ti Etiene. 10 Kansi, bo kukaka ve kununga mayele na yandi mpi mpeve santu yina vandaka kupusa yandi na kutuba.+ 11 Ebuna na kinsweki bo ndimisaka bantu na kutuba nde: “Beto waka yandi ke tuba mambu ya ke vweza Moize mpi Nzambi.” 12 Bo pusaka bantu, bankuluntu, mpi bansekudi, ebuna bo kwisilaka yandi na kintulumukina, bo kangaka yandi na kingolo-ngolo mpi bo nataka yandi na Sanedreni. 13 Bo basisaka bambangi ya luvunu yina tubaka nde: “Muntu yai ke yambula ve na kutuba mambu ya mbi sambu na kisika yai ya santu mpi sambu na Nsiku. 14 Mu mbandu, beto waka yandi ke tuba nde Yezu yai muntu ya Nazareti, ta bwisa kisika yai mpi ta soba binkulu yina Moize pesaka beto.”

15 Ntangu bantu yonso yina vandaka na Sanedreni talaka yandi, bo monaka nde luse na yandi vandaka bonso luse ya wanzio.

7 Kansi nganga-nzambi ya nene tubaka nde: “Keti mambu yai kele mutindu yina?” 2 Etiene vutulaka nde: “Babakala, bampangi mpi batata, beno wa mono. Nzambi ya nkembo monanaka na nkaka na beto Abrahami ntangu yandi vandaka na Mezopotamia, na ntwala nde yandi kwenda kuzinga na Arani,+ 3 mpi yandi tubilaka yandi nde: ‘Katuka na insi na nge mpi na bampangi na nge mpi kwisa na insi yina mono ta songa nge.’+ 4 Ebuna yandi katukaka na insi ya bantu ya Kaldea mpi yandi kwendaka kuzinga na Arani. Na nima ya lufwa ya tata na yandi,+ Nzambi songaka yandi na kuzinga diaka na insi yai ya beno ke zinga ntangu yai.+ 5 Kansi yandi pesaka yandi ve ata dikabu mosi na kati na yo, ve, ata nkutu ve kitini ya kufwana sambu na kutula dikulu na yandi; kansi yandi silaka na kupesa yandi yo bonso kima na yandi mpi na mwana* na yandi+ na nima na yandi, ata yandi vandaka ntete ve na mwana. 6 Diaka, Nzambi tubilaka yandi nde bana* na yandi zolaka kuvanda banzenza na insi yina kele ve ya bo mpi nde bantu zolaka kukumisa bo bampika mpi kumonisa bo mpasi bamvula 400.+ 7 Nzambi tubaka nde, ‘Mono ta sambisa+ dikanda yina bo ta sadila bonso bampika mpi na nima ya mambu yai, bo ta basika mpi bo ta sadila mono kisalu ya santu na kisika yai.’+

8 “Yandi pesaka yandi mpi kuwakana ya luyotisu,+ mpi yandi butaka Izaki+ mpi yotisaka yandi na kilumbu ya nana;+ ebuna Izaki butaka* Yakobi; Yakobi butaka bamfumu ya mabuta 12. 9 Mpi bamfumu ya mabuta kumaka kuwila Yozefi+ kimpala mpi bo tekaka yandi na Ezipte.+ Kansi Nzambi vandaka ti yandi,+ 10 yandi gulusaka yandi na bampasi na yandi yonso, mpi pesaka yandi luzitu mpi mayele na ntwala ya Farao ntotila ya Ezipte. Ebuna yandi tulaka yandi na kuyala Ezipte mpi nzo na yandi yonso.+ 11 Kansi nzala kotaka na Ezipte ya mvimba ti na Kanana ya mvimba, ee mpasi mosi ya nene, mpi ba-nkaka na beto vandaka ve kuzwa ata kima mosi ya kudia.+ 12 Kansi Yakobi waka nde madia* kele na Ezipte, mpi yandi tindaka ba-nkaka na beto na mbala ya ntete.+ 13 Na mbala ya zole Yozefi kudimonisaka na bampangi na yandi, mpi dibuta ya Yozefi zabanaka na Farao.+ 14 Yo yina, Yozefi tindaka nsangu mpi bingaka tata na yandi Yakobi ti bantu yonso ya dibuta na yandi katuka na kisika yina,+ bo vandaka bantu* 75.+ 15 Ebuna, Yakobi kulumukaka na Ezipte+ mpi yandi fwaka kuna,+ ba-nkaka na beto mpi fwaka kuna.+ 16 Bo nataka bo na Shekemi mpi tulaka bo na maziamu yina Abrahami sumbaka na mbongo ya bibende* na bana ya Amore na Shekemi.+

17 “Mutindu ntangu vandaka kufinama sambu lusilu yina Nzambi pesaka Abrahami kulungana, bantu butaka mingi mpi kumaka mingi na Ezipte, 18 tii kuna ntotila ya nkaka kumaka kuyala Ezipte; yandi zabaka ve Yozefi.+ 19 Muntu yai sadilaka bantu na beto mambu ti mayele ya mbi mpi yandi pusaka batata na beto na ngolo na kuyambula bana na bo ya fioti, sambu bo bikisa bo ve na luzingu.+ 20 Moize butukaka na ntangu yina, mpi yandi vandaka kitoko mingi ata na meso ya Nzambi. Mpi bo sansaka* yandi bangonda tatu na nzo ya tata na yandi.+ 21 Kansi ntangu bo yambulaka yandi,+ mwana-nkento ya Farao bakaka yandi mpi sansaka yandi bonso mwana na yandi mosi.+ 22 Yo yina bo longaka Moize mayele yonso ya bantu ya Ezipte. Ya kieleka, yandi vandaka ngolo na kutuba mpi na bisalu na yandi.+

23 “Ebuna ntangu yandi lungisaka bamvula 40, yandi bakaka lukanu ya* kukwenda kutala bampangi na yandi, bana ya Izraele.+ 24 Ntangu yandi monaka bo ke monisa mosi na kati na bo mpasi, yandi kotilaka yandi mpi vutulaka mbi sambu na muntu yina bo vandaka kuniokula mpi yandi fwaka muntu ya Ezipte. 25 Yandi yindulaka nde bampangi na yandi ta bakisa nde Nzambi vandaka kugulusa bo na maboko na yandi, kansi bo bakisaka ve. 26 Na kilumbu yina landaka, yandi monanaka na bo ntangu bo vandaka kunwana, mpi yandi mekaka kuwakanisa bo na ngemba; yandi tubaka nde: ‘Babakala, beno kele bampangi. Sambu na nki beno ke salana mbi?’ 27 Kansi muntu yina vandaka kusala mpangi na yandi mbi pusaka yandi, mpi tubaka nde: ‘Nani me tula nge mfumu mpi zuzi na beto? 28 Keti nge ke zola kufwa mono mutindu nge fwaka muntu ya Ezipte mazono?’ 29 Ntangu Moize waka mambu yina, yandi tinaka mpi yandi kwendaka kuzinga bonso munzenza na insi ya Madiani. Yandi butaka bana zole ya babakala kuna.+

30 “Na nima ya bamvula 40, wanzio mosi monanaka na yandi na ntoto ya zelo na zelo ya Ngumba ya Sinai na ludimi ya tiya ya mwa-nti ya bansende.+ 31 Ntangu Moize monaka yo, yandi yitukaka sambu na mambu yina yandi monaka. Kansi ntangu yandi vandaka kupusana sambu na kutala mbote-mbote, ndinga ya Yehowa* wakanaka nde: 32 ‘Mono kele Nzambi ya ba-nkaka na nge, Nzambi ya Abrahami, ya Izaki, mpi ya Yakobi.’+ Moize yantikaka kutekita mpi yandi mekaka diaka ve na kutala mbote-mbote. 33 Yehowa* tubilaka yandi nde: ‘Katula basandale na nge, sambu kisika yina nge me telama kele ntoto ya santu. 34 Ya kieleka, mono me mona kibeni mpasi ya bantu na mono yina kele na Ezipte, mono me wa kudila na bo,+ mpi mono me kulumuka sambu na kugulusa bo. Ntangu yai kwisa, mono ta tinda nge na Ezipte.’ 35 Kaka Moize yai ya bo buyaka nde: ‘Nani me tula nge mfumu mpi zuzi?’+ yandi yina kibeni muntu Nzambi tindaka+ bonso mfumu mpi ngulusi na nzila ya wanzio yina monanaka na yandi na mwa-nti ya bansende. 36 Yandi basisaka bo,+ yandi salaka mambu ya kuyituka mpi bidimbu na Ezipte,+ na Nzadi-Mungwa ya Mbwaki,+ mpi na ntoto ya zelo na zelo bamvula 40.+

37 “Moize yai muntu tubilaka bana ya Izraele nde: ‘Nzambi ta basisila beno mbikudi yina kele bonso mono na kati ya bampangi na beno.’+ 38 Yandi muntu vandaka na kati ya dibundu na ntoto ya zelo na zelo ti wanzio+ yina tubilaka yandi+ na Ngumba ya Sinai mpi ti ba-nkaka na beto, mpi yandi bakaka mambu ya santu ya moyo sambu na kupesa beto.+ 39 Ba-nkaka na beto buyaka kulemfukila yandi, bo buyaka yandi,+ mpi bo vutukaka na Ezipte na bantima na bo,+ 40 bo tubilaka Aroni nde: ‘Sadila beto banzambi yina ta kwendaka na ntwala na beto. Sambu beto ke zaba ve nki me kumina Moize yai, yina basisaka beto na insi ya Ezipte.’+ 41 Ebuna bo salaka mwana-ngombe na bilumbu yina mpi pesaka kimenga na kiteki yina mpi bo yantikaka kusepela na bisalu ya maboko na bo.+ 42 Nzambi pesaka bo mukongo mpi yambulaka bo sambu bo sadila basoda ya zulu+ kisalu ya santu, mutindu bo me sonikaka na mukanda ya Bambikudi nde: ‘O nzo ya Izraele, makabu mpi bimenga yina beno vandaka kupesa na nsungi ya bamvula 40 na ntoto-makanga, keti beno vandaka kupesa yo na mono? 43 Kansi yo vandaka tenta ya Moleki+ mpi mbwetete ya nzambi Refani yina beno vandaka kunata, biteki yina beno salaka sambu na kusambila yo. Yo yina, mono ta nata beno ntama kuluta Babilone.’+

44 “Ba-nkaka na beto vandaka ti tenta ya kimbangi na ntoto ya zelo na zelo, mutindu Yandi pesaka bansiku ntangu yandi songaka Moize na kusala yo na kuwakana ti mbandu yina yandi monaka.+ 45 Ba-nkaka na beto bakaka yo, bo kotisaka yo ti Yozue na insi yina vandaka ya makanda;+ Nzambi kulaka makanda na ntwala ya ba-nkaka na beto.+ Yo bikalaka kuna tii na bilumbu ya Davidi. 46 Nzambi ndimaka yandi mpi yandi lombaka nswa ya kutungila Nzambi ya Yakobi kisika ya kuzinga.+ 47 Kansi Salomo muntu tungilaka yandi nzo.+ 48 Ata mpidina, Muntu ya Kuluta Zulu ke zingaka ve na banzo yina bo me sala na maboko,+ mutindu mbikudi ke tuba nde: 49 ‘Yehowa* ke tuba nde, zulu kele kiti na mono ya kimfumu,+ mpi ntoto kele kazune na mono.+ Nzo ya nki mutindu beno ta tungila mono? To wapi kisika na mono ya kupema? 50 Keti diboko na mono ve salaka bima yai yonso?’+

51 “Bantu ya ntu-ngolo mpi ya bo me yotisaka ve na bantima mpi na makutu, ntangu yonso beno ke nwanisa mpeve santu; mutindu ba-nkaka na beno salaka, beno ke sala mutindu mosi.+ 52 Na kati ya bambikudi, nani ba-nkaka na beno monisaka ve mpasi?+ Ee, bo fwaka bantu yina tubilaka na ntwala kukwisa ya muntu ya lunungu,+ yina beno me kuma ntangu yai bantu yina me tekaka yandi mpi me fwaka yandi,+ 53 beno bantu yina bakaka Nsiku yina bo pesaka na nzila ya bawanzio+ kansi beno ke zitisaka yo ve.”

54 Ntangu bo waka mambu yai, bo waka makasi mingi* na ntima mpi bo yantikaka kukwetisila yandi meno. 55 Kansi Etiene vandaka ya kufuluka na mpeve santu; yandi talaka na zulu mpi yandi monaka nkembo ya Nzambi mpi Yezu me telama na diboko ya kitata ya Nzambi,+ 56 ebuna yandi tubaka nde: “Tala, mono ke mona zulu me kanguka mpi Mwana ya muntu+ me telama na diboko ya kitata ya Nzambi.”+ 57 Ebuna, bo bokaka, bo tulaka maboko na bo na makutu, mpi bo yonso kwendaka kubwila yandi. 58 Na nima ya kulosa yandi na nganda ya mbanza, bo yantikaka kulosila yandi matadi.+ Bambangi+ tululaka bilele na bo na makulu ya leke mosi ya bakala, zina na yandi Saule.+ 59 Ntangu bo vandaka kulosila Etiene matadi, yandi lombaka nde: “Mfumu Yezu, baka mpeve na mono.” 60 Ebuna yandi fukamaka, mpi yandi tubaka na ndinga ya ngolo nde: “Yehowa,* kutangila bo ve disumu yai.”+ Ntangu yandi tubaka mambu yai, yandi fwaka.*

8 Saule ndimaka lufwa ya Etiene.+

Na kilumbu yina, bo yantikaka kumonisa dibundu yina vandaka na Yeruzalemi mpasi mingi; bantu yonso katula bantumwa panzanaka na baprovense ya Yudea ti ya Samaria.+ 2 Ebuna babakala yina ke waka Nzambi boma nataka Etiene mpi zikaka yandi, mpi bo dilaka yandi mingi. 3 Kansi, Saule yantikaka kufwa dibundu. Yandi vandaka kukota na ngolo na nzo mosi-mosi, yandi vandaka kubasisa babakala ti bankento, mpi kutula bo na boloko.+

4 Kansi, bantu yina panzanaka vandaka kuzabisa nsangu ya mbote ya ndinga na bisika yonso yina bo vandaka kukwenda.+ 5 Ebuna Filipo kwendaka na mbanza* ya Samaria+ mpi yantikaka kuzabisa bo mambu ya me tala Kristu. 6 Na bumosi kibeni bimvuka ya bantu vandaka kutula dikebi na mambu yina Filipo vandaka kutuba, ntangu bo vandaka kuwa mpi kutala bidimbu yina yandi vandaka kusala. 7 Bantu mingi vandaka ti bampeve ya mbi, ebuna bampeve yina vandaka kutuba na ndinga ya ngolo mpi kubasika.+ Diaka, bantu mingi yina vandaka bikata mpi makulu-kifu belukaka. 8 Yo yina kiese mingi vandaka na mbanza yina.

9 Kuvandaka ti muntu mosi na mbanza yina, zina na yandi Simoni. Yandi vandaka ntete kusala bisalu ya mazi mpi kuyitukisa dikanda ya Samaria; yandi vandaka kutuba nde yandi kele muntu ya mfunu. 10 Bo yonso, yantika na muntu ya kukonda mfunu tii na muntu ya mfunu mingi, vandaka kutudila yandi dikebi mpi kutuba nde: “Muntu yai kele Ngolo ya Nzambi, yina bo ke bingaka Nene.” 11 Yo yina, bo vandaka kutudila yandi dikebi sambu yandi vandaka kuyitukisa bo tuka ntama na bisalu na yandi ya mazi. 12 Kansi ntangu bo kwikilaka Filipo, yina vandaka kuzabisa nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi+ mpi ya zina ya Yezu Kristu, babakala mpi bankento vandaka kubaka mbotika.+ 13 Simoni yandi mosi mpi kumaka kukwikila, mpi ntangu yandi bakaka mbotika, yandi landaka kuvanda ti Filipo;+ yandi vandaka kuyituka na kumona bidimbu mpi mambu ya nene yina vandaka kusalama.

14 Ntangu bantumwa na Yeruzalemi waka nde Samaria ndimaka ndinga ya Nzambi,+ bo tindilaka bo Piere ti Yoane; 15 Piere ti Yoane kwendaka kuna mpi sambaka sambu bo baka mpeve santu.+ 16 Sambu yo kwisaka ntete ve na zulu ata ya muntu mosi na kati na bo, kansi bo bakaka mbotika kaka na zina ya Mfumu Yezu.+ 17 Bo tulaka bo maboko,+ ebuna bo yantikaka kubaka mpeve santu.

18 Ntangu Simoni monaka nde bantu vandaka kubaka mpeve ntangu bantumwa vandaka kutula bo maboko, yandi zolaka kupesa bo mbongo; 19 yandi tubaka nde: “Beno pesa mono mpi kiyeka yai, sambu konso muntu yina mono ta tula maboko kubaka mpeve santu.” 20 Kansi Piere tubilaka yandi nde: “Bika nge fwa ti arza na nge, sambu nge ke yindula nde nge lenda baka dikabu ya ofele ya Nzambi na mbongo.+ 21 Nge kele ve ti dikabu na diambu yai, sambu ntima na nge kele ve ya kusungama na meso ya Nzambi. 22 Yo yina, balula ntima na mambu na nge ya mbi, mpi bondila Yehowa,* sambu kana mpila kele yandi lolula ngindu ya mbi yina kele na ntima na nge; 23 sambu mono ke mona nde nge kele ndikila ya bululu mpi mpika ya mambu ya kukonda lunungu.” 24 Simoni vutudilaka bo nde: “Beno bondila Yehowa* sambu na mono sambu ata diambu mosi ve na kati ya mambu ya beno me tuba kubwila mono.”

25 Yo yina, ntangu bo manisaka kuta kimbangi mbote-mbote mpi bo manisaka kutuba ndinga ya Yehowa,* bo yantikaka kuvutuka na ndambu ya Yeruzalemi, mpi bo vandaka kuzabisa nsangu ya mbote na babwala mingi ya bantu ya Samaria.+

26 Kansi, wanzio ya Yehowa*+ tubilaka Filipo nde: “Telama mpi kwenda na sudi na nzila yina ke katuka na Yeruzalemi mpi ke kwenda na Gaza.” (Nzila yina kele na ntoto ya zelo na zelo.) 27 Yandi telamaka mpi kwendaka, ebuna yandi kutanaka ti tongu mosi* ya Etiopia, muntu yina vandaka ti kiyeka mpi vandaka kusadila Kandase, ntotila-nkento ya bantu ya Etiopia, mpi yandi vandaka kukeba bimvwama na yandi yonso. Yandi kwendaka na Yeruzalemi sambu na kusambila;+ 28 yandi vandaka kuvutuka mpi vandaka ya kuvanda na pusu-pusu na yandi, yandi ke tanga mukanda ya mbikudi Yezaya na ndinga ya ngolo. 29 Ebuna mpeve tubilaka Filipo nde: “Kwenda pene-pene ya pusu-pusu yina.” 30 Filipo kwendaka ntinu na lweka na yo mpi waka muntu yina ke tanga mukanda ya mbikudi Yezaya na ndinga ya ngolo, mpi yandi tubaka nde: “Keti nge ke zaba* kibeni mambu ya nge ke tanga?” 31 Yandi tubaka nde: “Ya kieleka, inki mutindu mono lenda zaba kana muntu kutendudila mono ve?” Mpi yandi bondilaka Filipo na kumata mpi kuvanda ti yandi. 32 Kitini ya Masonama ya Santu yina yandi vandaka kutanga yo yai: “Bo nataka yandi bonso dimeme yina bo ke kwenda kufwa, mpi bonso mwana-dimeme yina me bikala pima na ntwala ya muntu yina ke zenga yo mika, yandi ke kangula ve munoko na yandi.+ 33 Ntangu bo pesaka yandi nsoni, bo yiminaka yandi lunungu.+ Nani ta tubila mambu ya ndonga* ya bantu na yandi? Sambu bo me katula luzingu na yandi na ntoto.”+

34 Ebuna tongu yina tubilaka Filipo nde: “Mono ke bondila nge, mbikudi ke tuba mambu yai sambu na nani? Sambu na yandi mosi to sambu na muntu ya nkaka?” 35 Filipo yantikaka kutuba; yandi yantikaka ti kitini yai ya Masonama ya Santu, mpi zabisaka yandi nsangu ya mbote ya Yezu. 36 Ntangu bo vandaka kukwenda na nzila, bo kumaka na kisika mosi yina masa vandaka, ebuna tongu yina tubaka nde: “Tala! Masa yo yai; inki ke kanga mono nzila na kubaka mbotika?” 37*  —— 38 Ebuna yandi lombaka nde bo tedimisa pusu-pusu, mpi bo zole, Filipo ti tongu yina kulumukaka na masa, ebuna yandi botikaka yandi. 39 Ntangu bo basikaka na masa, mpeve ya Yehowa* nataka Filipo nswalu, mpi tongu yina monaka yandi diaka ve, mpi yandi landaka nzila na yandi na kiese. 40 Kansi Filipo kwendaka kumonika na Ashdodi, mpi yandi tambulaka na ndambu yina mpi landaka na kuzabisa nsangu ya mbote na bambanza yonso tii kuna yandi kumaka na Sezarea.+

9 Kansi Saule, yina vandaka kaka kupesa balongoki ya Mfumu boma+ mpi vandaka kaka kusosa kufwa bo, kwendaka na nganga-nzambi ya nene, 2 yandi lombaka yandi mikanda sambu na basinagoga ya Damasi, sambu bantu yonso yina kele bantu ya Nzila,+ babakala ti bankento, yina yandi ta kuta, yandi kwisa kunata bo na Yeruzalemi ya kukanga na bansinga.

3 Ntangu yandi vandaka kukwenda mpi yandi kumaka pene-pene ya Damasi, na kintulumukina nsemo mosi yina katukaka na zulu semaka na nziunga na yandi,+ 4 yandi bwaka na ntoto mpi waka ndinga mosi ke tubila yandi nde: “Saule, Saule, sambu na nki nge ke monisa mono mpasi?” 5 Yandi yulaka nde: “Mfumu, nge nani?” Yandi tubaka nde: “Mono kele Yezu,+ yina nge ke monisa mpasi.+ 6 Kansi telama mpi kota na mbanza, mpi bo ta songa nge mambu ya nge fwete sala.” 7 Ebuna bantu yina vandaka kusala nzietelo ti yandi telamaka, bo ke kuka ve kutuba, ya kieleka bo vandaka kuwa makelele ya ndinga mosi, kansi bo vandaka kumona ve ata muntu mosi.+ 8 Saule telamaka na ntoto, mpi ata meso na yandi vandaka ya kukanguka yandi vandaka ve na mpila ya kumona ata kima. Ebuna, bo simbaka yandi na diboko mpi bo nataka yandi na Damasi. 9 Bilumbu tatu yandi vandaka kumona ve ata kima mosi,+ mpi yandi diaka ve mpi nwaka ve.

10 Na Damasi kuvandaka ti longoki mosi, zina na yandi Ananiasi,+ mpi Mfumu tubilaka yandi na mbona-meso nde: “Ananiasi!” Yandi tubaka nde: “Mono yandi yai, Mfumu.” 11 Mfumu tubilaka yandi nde: “Telama, kwenda na bala-bala ya bo ke bingaka Kusungama; kwenda na nzo ya Yudasi mpi sosa muntu mosi, zina na yandi Saule, muntu ya bwala Tarse.+ Sambu yandi ke samba, 12 mpi yandi me mona bakala mosi na mbona-meso, zina na yandi Ananiasi, ke kota mpi ke tula yandi maboko sambu yandi mona diaka.”+ 13 Kansi Ananiasi vutulaka nde: “Mfumu, mono me wa na bantu mingi mambu ya me tala muntu yai mpi mambu yonso ya mbi yina yandi salaka basantu na nge na Yeruzalemi. 14 Mpi bamfumu ya banganga-nzambi me pesa yandi kiyeka ya kukanga* bantu yonso yina ke binga zina na nge.”+ 15 Kansi Mfumu tubilaka yandi nde: “Kwenda! sambu muntu yai kele dibungu ya mono me sola+ sambu na kunata zina na mono na makanda,+ na bantotila,+ mpi na bana ya Izraele. 16 Sambu mono ta songa yandi pwelele mambu mingi ya mpasi yina yandi fwete kutana ti yo sambu na zina na mono.”+

17 Ananiasi kwendaka mpi kotaka na nzo yina, mpi yandi tulaka yandi maboko mpi tubaka nde: “Saule, mpangi, Mfumu Yezu, yina kwisaka kumonika na nge na nzila yina nge vandaka kukwisa, me tinda mono sambu nge mona diaka mpi nge fuluka ti mpeve santu.”+ 18 Mpi na mbala mosi bima yina vandaka bonso bibala katukaka na meso na yandi mpi bwaka, ebuna yandi kumaka kumona diaka. Yandi telamaka mpi bakaka mbotika, 19 yandi diaka ndambu ya madia mpi yandi bakaka ngolo.

Yandi vandaka mwa bilumbu ti balongoki yina vandaka na Damasi,+ 20 mpi na mbala mosi yandi yantikaka kulonga na basinagoga mambu ya me tala Yezu, nde yandi kele Mwana ya Nzambi. 21 Kansi bantu yonso yina vandaka kuwa yandi vandaka kuyituka mpi kutuba nde: “Keti yai kele ve muntu yina niokulaka ngolo bantu yina kele na Yeruzalemi yina ke binga zina yai?+ Keti yandi kwisaka ve awa sambu na kukanga bo mpi kunata bo* na bamfumu ya banganga-nzambi?”+ 22 Kansi Saule vandaka kukuma kaka ngolo mpi Bayuda yina vandaka kuzinga na Damasi vandaka kuzaba ve kima ya kutuba na ntangu yandi vandaka kumonisa mambu na ndonga nde muntu yina kele Kristu.+

23 Ntangu bilumbu mingi lutaka, Bayuda salaka komplo sambu na kufwa yandi.+ 24 Kansi, Saule zabaka komplo yina bo sadilaka yandi. Bo vandaka mpi kukengila bakielo mbote-mbote mpimpa ti mwini sambu bo fwa yandi. 25 Yo yina, balongoki na yandi bakaka yandi mpi kulumusaka yandi na mpimpa na ditobo mosi na kibaka, bo kulumusaka yandi na kitunga.+

26 Ntangu yandi kumaka na Yeruzalemi,+ yandi salaka ngolo sambu na kuvukana ti balongoki, kansi bo yonso vandaka kuwa yandi boma, sambu bo ndimaka ve nde yandi vandaka longoki. 27 Yo yina Barnabasi+ kwisaka kusadisa yandi mpi nataka yandi na bantumwa, ebuna Barnabasi songaka bo na bunda mutindu Saule monaka Mfumu+ na nzila mpi nde Mfumu tubilaka yandi, mpi mutindu yandi tubaka na kikesa na zina ya Yezu na Damasi.+ 28 Ebuna yandi vandaka ti bo, yandi vandaka kutambula na kimpwanza* na Yeruzalemi, yandi vandaka kutuba na kikesa na zina ya Mfumu. 29 Yandi vandaka kusolula mpi kutulana ntembe ti Bayuda ya ke tubaka Kigreki, kansi bo vandaka kusosa kufwa yandi.+ 30 Ntangu bampangi zabaka yo, bo kulumusaka yandi na Sezarea mpi bo tindaka yandi na Tarse.+

31 Ya kieleka, dibundu na Yudea ya mvimba, na Galilea, mpi na Samaria+ kotaka na nsungi mosi ya ngemba, yo vandaka kutungama; mpi sambu yo vandaka kutambula na boma ya Yehowa* mpi na kikesa ya mpeve santu,+ yo landaka kuyela.

32 Ntangu Piere vandaka kukwenda na ndambu yina yonso, yandi kwisaka mpi na basantu yina vandaka kuzinga na Lida.+ 33 Yandi kutaka muntu mosi kuna, zina na yandi Eneyasi; yandi vandaka ya kulala na mbeto na yandi tuka bamvula nana, sambu yandi vandaka kikata. 34 Piere tubilaka yandi nde: “Eneyasi, Yezu Kristu me belula nge.+ Telama mpi yidika mbeto na nge.”+ Yandi telamaka na mbala mosi. 35 Ntangu bantu yonso yina vandaka kuzinga na Lida mpi na ntoto ya kukonda ngumba ya Sharoni monaka yandi, bo kumaka kukwikila na Mfumu.

36 Kuvandaka ti longoki mosi na Yope, zina na yandi Tabita, yina kana bo balula yo, yo ke tendula, “Dorkasi.”* Yandi vandaka kusala bisalu mingi ya mbote mpi kupesa bantu makabu mingi ya mawa. 37 Kansi na bilumbu yina yandi belaka mpi fwaka. Ebuna bo yobisaka yandi mpi bo tulaka yandi na suku mosi ya zulu. 38 Lida vandaka pene-pene ya Yope. Ntangu balongoki waka nde Piere vandaka na mbanza yina, bo tindilaka yandi babakala zole sambu bo bondila yandi nde: “Pardo kwisa na beto kukonda kusukinina.” 39 Piere telamaka mpi kwendaka ti bo. Mpi ntangu yandi kumaka, bo nataka yandi na suku ya zulu; mpi mifwidi yonso ya bankento vandaka kudimonisa na yandi bo ke dila mpi ke songa yandi bilele mingi mpi bamvwela* yina Dorkasi vandaka kutunga ntangu yandi vandaka ti bo. 40 Piere basisaka bantu yonso na nganda,+ yandi fukamaka, mpi yandi sambaka. Ebuna yandi balukaka na ndambu ya mvumbi, yandi tubaka nde: “Tabita, telama!” Yandi kangulaka meso, ebuna ntangu yandi monaka Piere, yandi telamaka.+ 41 Piere pesaka yandi diboko, tedimisaka yandi, mpi bingaka basantu ti mifwidi ya bankento mpi songaka bo yandi ya moyo.+ 42 Diambu yai zabanaka na Yope ya mvimba, ebuna bantu mingi kumaka kukwikila na Mfumu.+ 43 Yandi bikalaka mwa bilumbu na Yope ti muntu mosi ya ke yidikaka bampusu ya mbisi, zina na yandi Simoni.+

10 Kuvandaka ti muntu mosi na Sezarea, zina na yandi Korneye. Yandi vandaka mfumu ya kimvuka ya basoda* yina bo vandaka kubinga basoda ya Italia.* 2 Yandi vandaka muntu ya me kudipesaka na mambu ya Nzambi mpi yandi ti bantu yonso ya nzo na yandi vandaka kuwa Nzambi boma; yandi vandaka kupesa bantu makabu mingi ya mawa mpi yandi vandaka kubondila Nzambi ntangu yonso. 3 Na kiteso ya ngunga ya uvwa,*+ yandi monaka pwelele na mbona-meso wanzio ya Nzambi ke kwisa na yandi mpi ke tuba nde: “Korneye!” 4 Korneye talaka yandi, na boma, mpi yulaka nde: “Inki mambu, Mfumu?” Yandi zabisaka yandi nde: “Bisambu na nge mpi makabu na nge ya mawa me tombuka na Nzambi mpi yandi me yibuka yo.+ 5 Ntangu yai, tinda bantu na Yope bo kwenda kubinga Simoni, yina bo ke bingaka Piere. 6 Yandi kele munzenza na nzo ya Simoni, muntu ya ke yidikaka bampusu ya mbisi. Nzo na yandi kele pene-pene ya nzadi-mungwa.” 7 Ntangu wanzio yina solulaka ti yandi kwendaka, yandi bingaka bansadi na yandi zole mpi soda mosi ya me kudipesaka na mambu ya Nzambi na kati ya basoda yina vandaka bansadi na yandi, 8 ebuna yandi songaka bo mambu yonso mpi yandi tindaka bo na Yope.

9 Na kilumbu yina landaka, ntangu bo vandaka kaka na nzila mpi kumaka pene-pene ya mbanza, Piere kwendaka kusamba na zulu ya nzo pene-pene ya ngunga ya sambanu.* 10 Kansi yandi waka nzala ya ngolo mpi zolaka kudia. Ntangu bo vandaka kulamba, yandi monaka mbona-meso+ 11 mpi yandi monaka zulu me kanguka mpi kima mosi* ke kwisa kukulumuka bonso lele ya nene ya lino yina bo ke kulumusa na ntoto na bansongi na yo iya; 12 bambisi ya mfinda ya mutindu na mutindu, bambisi yina ke tambulaka divumu na ntoto, mpi bandeke ya zulu vandaka na kati na yo. 13 Ebuna ndinga mosi tubilaka yandi nde: “Piere, telama, fwa yo mpi dia!” 14 Kansi Piere tubaka nde: “Ata fioti ve Mfumu, sambu mono me diaka ntete ve ata kima mosi ya mvindu mpi ya kukonda bunkete.”+ 15 Ndinga yina tubilaka yandi na mbala ya zole nde: “Bika kubinga bima yina Nzambi me kumisaka bunkete nde bima ya mvindu.” 16 Diambu yai salamaka na mbala ya tatu, mpi na mbala mosi bo katulaka yo mpi nataka yo na zulu.

17 Ebuna ntangu Piere vandaka kudiyula kana mbona-meso yina ke tendula inki, bantu yina Korneye tindaka yulaka kisika nzo ya Simoni vandaka mpi bo telamaka pana na kielo.+ 18 Bo bingaka na ndinga ya ngolo mpi yulaka kana Simoni yina bo ke bingaka Piere vandaka munzenza kuna. 19 Ntangu Piere vandaka kaka kuyindula mbona-meso yina, mpeve+ tubaka nde: “Bantu tatu ke sosa nge. 20 Yo yina, telama, kulumuka mpi kwenda ti bo, kuvanda ve na keti-keti ata fioti, sambu mono muntu me tinda bo.” 21 Ebuna Piere kulumukaka kisika bantu yina vandaka mpi tubaka nde: “Mono yandi yai, muntu yina beno ke sosa. Sambu na nki beno kele awa?” 22 Bo tubaka nde: “Wanzio mosi ya santu pesaka bantuma ya Nzambi na Korneye,+ mfumu ya basoda, muntu mosi ya lunungu mpi ya ke waka Nzambi boma yina dikanda ya mvimba ya Bayuda ke tubaka mambu ya mbote sambu na yandi, sambu yandi lomba nge na kukwisa na nzo na yandi mpi sambu yandi wa mambu yina nge ta tuba.” 23 Yo yina, yandi kotisaka bo mpi yambaka bo bonso banzenza na yandi.

Na kilumbu yina landaka yandi telamaka mpi kwendaka ti bo, mpi bampangi ya nkaka ya Yope kwendaka ti yandi. 24 Na kilumbu yina landaka, yandi kotaka na Sezarea. Korneye vandaka kuvingila bo mpi yandi bingaka bampangi na yandi ti banduku na yandi ya ngolo. 25 Ntangu Piere vandaka kukota, Korneye kwisaka kukutana ti yandi, yandi bwaka na makulu na yandi, mpi fukiminaka yandi. 26 Kansi Piere tedimisaka yandi, mpi tubaka nde: “Telama; mono mpi mono kele kaka muntu.”+ 27 Ntangu yandi vandaka kusolula ti yandi, yandi kotaka mpi monaka bantu mingi me vukana. 28 Yandi tubilaka bo nde: “Beno me zaba mbote nde yo kele nsiku nde Muyuda kuvukana to kupusana pene-pene ya muntu ya dikanda ya nkaka,+ kansi Nzambi songaka mono nde mono fwete binga ve ata muntu mosi muntu ya mvindu to ya kukonda bunkete.+ 29 Yo yina, mono buyaka ve na kukwisa ntangu bo tindaka bantu na kukwisa kubinga mono. Ebuna mono ke yula beno, sambu na nki beno tindaka bantu na kukwisa kubinga mono.”

30 Korneye tubaka nde: “Bilumbu iya me luta katuka na ngunga yai, mono vandaka kusamba na nzo na mono na ngunga ya uvwa;* ebuna bakala mosi yina lwataka bilele ya ke ngenga telamaka na ntwala na mono 31 mpi tubaka nde: ‘Korneye, Nzambi me wa kisambu na nge, mpi yandi me yibuka makabu na nge ya mawa. 32 Yo yina, tinda bantu na Yope sambu bo kwenda kubinga Simoni yina bo ke bingaka Piere. Yandi kele munzenza na nzo ya Simoni, muntu ya ke yidikaka bampusu ya mbisi, pene-pene ya nzadi-mungwa.’+ 33 Yo yina na mbala mosi mono tindaka bantu sambu bo kwisa kubinga nge, mpi nge me sala mbote kibeni mutindu nge me kwisa awa. Ebuna ntangu yai beto yonso kele na ntwala ya Nzambi sambu na kuwa mambu yonso yina Yehowa* me songa nge na kutuba.”

34 Ebuna Piere yantikaka kutuba nde: “Ya kieleka, ntangu yai mono me bakisa kibeni nde Nzambi ke pona-ponaka ve,+ 35 kansi na konso dikanda yandi ke ndimaka muntu yina ke tinaka yandi boma mpi ke salaka mambu ya mbote.+ 36 Yandi tindaka ndinga na bana ya Izraele sambu na kuzabisa bo nsangu ya mbote ya ngemba+ na nzila ya Yezu Kristu—muntu yai kele Mfumu ya bantu yonso.+ 37 Beno me zaba diambu yina bo vandaka kutubila na Yudea ya mvimba, yantika na Galilea+ na nima ya mbotika yina Yoane vandaka kusamuna: 38 sambu na Yezu muntu ya Nazareti. Nzambi tulaka yandi mafuta ti mpeve santu+ mpi pesaka yandi ngolo, mpi yandi tambulaka na insi ya mvimba sambu na kusala mambu ya mbote mpi kubelula bantu yonso yina Diabulu+ vandaka kumonisa mpasi, sambu Nzambi vandaka ti yandi.+ 39 Beto kele bambangi ya mambu yonso yina yandi salaka na insi ya Bayuda mpi na Yeruzalemi; kansi bo fwaka yandi ntangu bo tulaka yandi na zulu ya nti. 40 Nzambi futumunaka yandi na kilumbu ya tatu+ mpi pesaka yandi nzila ya kumonana, 41 na bantu yonso ve, kansi na bambangi yina Nzambi ponaka na ntwala, na beto bantu yina diaka mpi nwaka ti yandi ntangu yandi telamaka na bafwa.+ 42 Diaka, yandi tindaka beto na kusamuna na bantu mpi na kuta kimbangi mbote-mbote+ nde yandi kele muntu yina Nzambi me tulaka sambu na kuvanda zuzi ya bantu ya kele na luzingu mpi ya bafwa.+ 43 Bambikudi yonso ke taka kimbangi sambu na yandi,+ nde konso muntu yina ke kwikila na yandi ke baka ndolula ya masumu na zina na yandi.”+

44 Ntangu Piere vandaka kaka kutubila mambu yai, mpeve santu kwisaka kukulumuka na zulu ya bantu yonso yina vandaka kuwa ndinga.+ 45 Mpi bantu ya kwikama* yina kwisaka ti Piere yitukaka, sambu dikabu ya ofele ya mpeve santu vandaka kutiamuka mpi na zulu ya bantu ya makanda. 46 Sambu bo waka bo, bo ke tuba na bandinga ya banzenza mpi bo ke kumisa Nzambi.+ Ebuna Piere vutulaka nde: 47 “Keti muntu lenda buyisa masa sambu bantu yai ya me baka mpeve santu bonso beto kubaka ve mbotika?”+ 48 Ebuna yandi tubaka nde bo pesa bo mbotika na zina ya Yezu Kristu.+ Mpi bo lombaka yandi na kubikala mwa bilumbu.

11 Bantumwa mpi bampangi yina vandaka na Yudea waka nde bantu ya makanda mpi me ndima ndinga ya Nzambi. 2 Ebuna ntangu Piere kwisaka na Yeruzalemi, bantu yina vandaka kunwanina luyotisu+ yantikaka kubokutila* yandi 3 nde: “Nge kwendaka kukota na nzo ya bantu yina bo me yotisaka ve mpi nge diaka ti bo.” 4 Ebuna Piere tendudilaka bo mambu yonso nde:

5 “Mono vandaka kusamba na mbanza Yope, mpi na mbona-meso, mono monaka kima mosi* ke kwisa kukulumuka bonso lele ya nene ya lino yina bo ke kulumusa na ntoto na bansongi na yo iya, mpi yo kwisaka kukulumuka tii na kisika mono vandaka.+ 6 Ntangu mono talaka mbote-mbote na kati na yo, mono monaka bambisi ya kele ti makulu iya, bambisi ya mfinda, bambisi ya ke tambulaka divumu na ntoto, mpi bandeke ya zulu. 7 Mono waka mpi ndinga mosi ke tubila mono nde: ‘Piere, telama, fwa yo mpi dia!’ 8 Kansi mono tubaka nde: ‘Ata fioti ve, Mfumu, sambu kima ya mvindu mpi ya kukonda bunkete me kotaka ntete ve ata mbala mosi na munoko na mono.’ 9 Ndinga yina katukaka na zulu vutulaka na mbala ya zole nde: ‘Nge, bika kubinga bima yina Nzambi me kumisaka bunkete nde bima ya mvindu.’ 10 Diambu yai salamaka na mbala ya tatu, ebuna bo katulaka bima yonso mpi bo nataka yo na zulu. 11 Mpi kaka na ntangu yina, bantu tatu kumaka na nzo yina beto vandaka; bakala mosi tindaka bo katuka na Sezarea+ sambu bo kwisa kusosa mono. 12 Ebuna mpeve songaka mono na kukwenda ti bo, kukonda kuvanda ti keti-keti ata fioti. Bampangi sambanu yai mpi kwendaka ti mono, mpi beto kotaka na nzo ya bakala yina.

13 “Yandi songaka beto mutindu yandi monaka wanzio me telama na nzo na yandi mpi tubilaka yandi nde: ‘Tinda bantu na Yope sambu bo kwenda kubinga Simoni yina bo ke bingaka Piere,+ 14 mpi yandi ta zabisa nge mambu yina lenda gulusa nge ti dibuta na nge ya mvimba.’ 15 Kansi ntangu mono yantikaka kutuba, mpeve santu kulumukaka na zulu na bo mutindu yo kulumukaka mpi na zulu na beto na luyantiku.+ 16 Ebuna mono yibukaka mambu yina Mfumu vandaka kutuba: ‘Yoane botikaka na masa,+ kansi beno ta baka mbotika na mpeve santu.’+ 17 Yo yina, kana Nzambi pesaka bo dikabu yai ya ofele ya yandi pesaka beto bantu yina me kwikilaka na Mfumu Yezu Kristu, mono kele nani sambu mono kanga Nzambi nzila?”+

18 Ntangu bo waka mambu yina, bo tulaka diaka ve ntembe,* mpi bo pesaka Nzambi nkembo nde: “Ya kieleka, Nzambi me pesa mpi bantu ya makanda dibaku ya kubalula ntima sambu bo mpi kubaka luzingu.”+

19 Ebuna bantu yina panzanaka+ sambu na mpasi yina basikaka na nima ya lufwa ya Etiene kwendaka tii na Fenisia, na Shipre, mpi na Antioshe, kansi bo vandaka kuzabisa nsangu kaka na Bayuda.+ 20 Ata mpidina, ntangu bo kumaka na Antioshe, bantu ya nkaka na kati na bo, bayina katukaka na Shipre mpi na Sirene yantikaka kuzabisa nsangu ya mbote ya Mfumu Yezu na bantu ya ke tubaka Kigreki. 21 Diboko ya Yehowa* vandaka mpi ti bo, ebuna bantu mingi kibeni kumaka kukwikila mpi bo landaka Mfumu.+

22 Nsangu na bo kumaka tii na dibundu yina vandaka na Yeruzalemi, ebuna bo tindaka Barnabasi+ tii na Antioshe. 23 Ntangu yandi kumaka mpi yandi monaka ntima ya mbote ya nene ya Nzambi, yandi waka kiese mpi yandi yantikaka kupesa bo yonso kikesa na kubikala ya kwikama na Mfumu ti lukanu ya ngolo;+ 24 yandi vandaka muntu ya mbote; yandi vandaka ya kufuluka ti mpeve santu mpi lukwikilu. Ebuna kimvuka mosi ya nene ya bantu kwisaka kuyikama na Mfumu.+ 25 Yo yina yandi kwendaka na Tarse sambu na kusosa Saule+ mbote-mbote. 26 Ntangu yandi monaka yandi, yandi nataka yandi na Antioshe. Mvula mosi ya mvimba bo vukanaka ti bo na dibundu mpi bo longaka kimvuka mosi ya nene ya bantu. Bantu ya Antioshe vandaka bantu ya ntete yina bingaka balongoki nde Bakristu na lutwadisu ya Nzambi.+

27 Na bilumbu yina, bambikudi+ katukaka na Yeruzalemi mpi bo kwisaka na Antioshe. 28 Mbikudi mosi na kati na bo, zina na yandi Agabusi.+ Yandi telamaka mpi tubaka na nzila ya mpeve nde nzala ya nene ta kota na ntoto ya mvimba;+ mpi mambu yina bwaka kibeni na ntangu ya Klode. 29 Yo yina, balongoki bakaka lukanu nde konso muntu kutinda lusadisu+ na bampangi yina vandaka kuzinga na Yudea na kutadila bima yina yandi lenda pesa;+ 30 bo salaka yo, mpi bo tindaka yo na bankuluntu na maboko ya Barnabasi ti Saule.+

12 Na ntangu yina, ntotila Erode yantikaka kupesa bantu ya nkaka ya dibundu mpasi.+ 2 Yandi fwaka Yakobo mpangi ya Yoane+ na mbele ya bitumba.+ 3 Ntangu yandi monaka nde yo vandaka kupesa Bayuda kiese, yandi kangaka mpi Piere. (Yo vandaka na bilumbu ya Mampa ya Kukonda Levire.)+ 4 Yandi kangaka yandi, tulaka yandi na boloko,+ mpi pesaka yandi na bimvuka iya ya basoda sambu bo kengila yandi, konso kimvuka vandaka ti basoda iya. Yandi vandaka ti ngindu ya kubasisa* yandi na ntwala ya bantu na nima ya Paki. 5 Yo yina, bo vandaka kubumba Piere na boloko, kansi dibundu vandaka kusamba Nzambi ngolo sambu na yandi.+

6 Ntangu Erode zolaka kubasisa yandi na ntwala ya bantu, na mpimpa yina Piere vandaka ya kulala na kati-kati ya basoda zole mpi yandi vandaka ya kukanga ti miniololo zole, mpi basoda vandaka na ntwala ya kielo sambu na kukengila boloko. 7 Kansi, wanzio ya Yehowa telamaka pana,+ ebuna nsemo semaka na boloko. Yandi bulaka Piere na mpanzi, tedimisaka yandi, mpi tubaka nde: “Telama nswalu!” Ebuna miniololo yina vandaka na maboko na yandi bwaka.+ 8 Wanzio tubilaka yandi nde: “Lwata bilele mpi basandale na nge.” Yandi lwataka yo. Ebuna yandi tubilaka yandi nde: “Lwata lele na nge ya zulu, mpi landa mono.” 9 Yandi basikaka mpi landaka yandi, kansi yandi zabaka ve nde mambu yina wanzio vandaka kusala vandaka ya kieleka. Yandi vandaka kuyindula nde yandi ke mona mbona-meso. 10 Ntangu bo lutaka kimvuka ya basoda ya ntete mpi ya zole, bo kumaka na kielo ya kibende yina ke nataka na mbanza, mpi yo kangukaka yo mosi na ntwala na bo. Ntangu bo basikaka, bo tambulaka na bala-bala mosi, mpi na mbala mosi wanzio bikisaka yandi. 11 Ntangu Piere bakisaka mambu yina vandaka kusalama, yandi tubaka nde: “Ntangu yai mono me zaba kibeni nde Yehowa* tindaka wanzio na yandi mpi yandi me gulusa mono na maboko ya Erode mpi na mambu yonso yina Bayuda vandaka kuvingila nde yo salama.”+

12 Ntangu yandi bakisaka mambu yina, yandi kwendaka na nzo ya Maria mama ya Yoane yina bo vandaka kubinga Marko,+ balongoki mingi vukanaka kuna mpi vandaka kusamba. 13 Ntangu yandi bulaka na kielo, nsadi mosi ya nkento, zina na yandi Rode, kwisaka kutala kana nani vandaka kukokula na kielo. 14 Ntangu yandi bakisaka nde yo vandaka ndinga ya Piere, yandi waka kiese mingi kibeni, yo yina yandi kangulaka ve kielo, kansi yandi kwendaka ntinu na kati ya nzo mpi songaka bo nde Piere me telama na kielo. 15 Bo tubilaka yandi nde: “Nge kele kilawu.” Kansi yandi landaka kutuba nde yo kele mutindu yina. Bo yantikaka kutuba nde: “Yo kele wanzio na yandi.” 16 Kansi Piere bikalaka pana, yandi ke bula na kielo. Ntangu bo kangulaka kielo, bo monaka yandi mpi bo yitukaka ngolo. 17 Kansi yandi salaka kidimbu na diboko sambu bo vanda pima mpi yandi zabisaka bo mutindu Yehowa* basisaka yandi na boloko, mpi yandi tubaka nde: “Beno zabisa mambu yai na Yakobo+ mpi na bampangi.” Ebuna yandi basikaka mpi yandi kwendaka kisika ya nkaka.

18 Ntangu ntongo tanaka, mavwanga ya ngolo basikaka na kati ya basoda mpi bo vandaka kudiyula kana Piere kwendaka na wapi. 19 Erode sosaka yandi mbote-mbote, kansi sambu yandi monaka yandi ve, yandi sambisaka basoda yina mpi yandi tubaka nde bo nata bo sambu na kupesa bo ndola;+ Erode katukaka na Yudea, yandi kwendaka na Sezarea, ebuna yandi lutisaka mwa ntangu kuna.

20 Ntangu yai, yandi wilaka bantu ya Tire mpi ya Sidoni makasi mingi. Yo yina, na bumosi kibeni bo kwisaka* na yandi, mpi na nima ya kundimisa Blastusi, muntu yina vandaka kutala mambu ya nzo ya ntotila,* bo yantikaka kulomba ngemba, sambu madia ya insi na bo vandaka kukatuka na ntoto ya ntotila yina. 21 Na kilumbu mosi ya bo tulaka, Erode lwataka bilele ya kimfumu, yandi vandaka na kisika ya kusambisa, mpi yandi yantikaka kusadila bo diskure. 22 Ebuna bantu yina vukanaka yantikaka kutuba na ndinga ya ngolo nde: “Yai ndinga ya nzambi, kansi ya muntu ve!” 23 Na mbala mosi wanzio ya Yehowa* bulaka yandi, sambu yandi pesaka ve Nzambi nkembo, ebuna misopi diaka yandi mpi yandi fwaka.

24 Kansi ndinga ya Yehowa* landaka kumwangana, mpi bantu mingi yantikaka kukwikila.+

25 Ntangu Barnabasi+ ti Saule manisaka kupesa lusadisu na Yeruzalemi,+ bo vutukaka mpi bo nataka Yoane+ yina bo vandaka mpi kubinga Marko.

13 Na dibundu ya Antioshe kuvandaka ti bambikudi mpi balongi yai:+ Barnabasi, Simeoni yina bo vandaka kubinga Ndombe,* Lusiusi ya bwala Sirene, Manaeni yina longukaka kisika mosi ti Erode mfumu ya distrike, mpi Saule. 2 Ntangu bo vandaka kusadila Yehowa* mpi kubuya madia, mpeve santu tubaka nde: “Beno tula Barnabasi ti Saule+ na lweka sambu na kisalu yina mono me sola bo.”+ 3 Bo buyaka madia mpi bo sambaka, na nima bo tulaka bo maboko mpi bo bikaka bo na kukwenda.

4 Yo yina bantu yai, yina mpeve santu tindaka, kulumukaka na Selesia, mpi katuka kuna bo kotaka na maswa mpi kwendaka na Shipre. 5 Ntangu bo kumaka na Salamine, bo yantikaka kuzabisa ndinga ya Nzambi na basinagoga ya Bayuda. Yoane vandaka mpi ti bo sambu na kusadisa bo.+

6 Ntangu bo lutaka na kisanga yina ya mvimba tii na Pafosi, bo kutanaka ti Muyuda mosi, zina na yandi Bar-Yezu. Yandi vandaka nganga-ngombo mpi mbikudi ya luvunu. 7 Yandi vandaka ti guvernere Sergiusi Paulusi, muntu mosi ya ngangu. Sergiusi bingaka Barnabasi ti Saule sambu yandi vandaka ti nzala ya ngolo ya kuwa ndinga ya Nzambi. 8 Kansi nganga-ngombo Elimasi (yai ntendula ya zina na yandi) yantikaka kutula ntembe ti bo, mpi yandi vandaka kusosa kukanga guvernere nzila sambu yandi kwikila ve na Mfumu. 9 Saule, yina bo vandaka kubinga mpi Polo, fulukaka ti mpeve santu, talaka yandi mbote-mbote 10 mpi tubaka nde: “O nge muntu ya kele ya kufuluka ti mambu ya luvunu ya mutindu na mutindu mpi ti mambu ya mbi ya mutindu na mutindu, nge mwana ya Diabulu,+ nge mbeni ya mambu yonso ya lunungu, keti nge ta bika ve na kubebisa banzila ya kusungama ya Yehowa?* 11 Diboko ya Yehowa* kele na zulu na nge, mpi meso na nge ta fwa, nge ta mona ve nsemo ya mwini sambu na mwa ntangu.” Na mbala mosi lubungi ya ngolo mpi mudidi bwilaka yandi, ebuna yandi yantikaka kubaluka-baluka sambu na kusosa muntu yina lenda simba yandi na diboko sambu na kunata yandi. 12 Ntangu guvernere monaka mambu yina salamaka, yandi kumaka kukwikila, sambu yandi yitukaka mingi sambu na malongi ya Yehowa.*

13 Polo ti banduku na yandi kotaka na maswa na Pafosi mpi bo kumaka na Perga na provense ya Pamfilia. Kansi Yoane+ bikisaka bo mpi yandi vutukaka na Yeruzalemi.+ 14 Bo katukaka na Perga mpi bo kumaka na Antioshe ya Pisidia. Mpi na kilumbu ya kisabatu, bo kotaka na sinagoga+ mpi bo vandaka. 15 Ntangu bo manisaka kutanga Nsiku+ mpi mikanda ya Bambikudi na meso ya bantu, bantwadisi ya sinagoga tindilaka bo ndinga nde: “Babakala, bampangi, kana beno kele ti diambu ya kutuba sambu na kupesa bantu kikesa, beno tuba yo.” 16 Yo yina Polo telamaka, yandi salaka kidimbu na diboko na yandi, mpi tubaka nde:

“Babakala, bantu ya Izraele mpi beno bantu ya nkaka ya ke waka Nzambi boma, beno wa. 17 Nzambi ya bantu yai Izraele solaka ba-nkaka na beto, mpi yandi tombulaka bo ntangu bo vandaka kuzinga bonso banzenza na ntoto ya Ezipte mpi yandi basisaka bo kuna ti diboko ya kunanguka.+ 18 Yandi kangaka ntima sambu na bo na nsungi ya bamvula kiteso ya 40 na ntoto ya zelo na zelo.+ 19 Na nima ya kufwa makanda nsambwadi na insi ya Kanana, yandi pesaka insi na bo na makanda ya Izraele bonso dikabu.+ 20 Mambu yai yonso salamaka na nsungi ya bamvula kiteso ya 450.

“Na nima, yandi pesaka bo bazuzi tii na ntangu ya mbikudi Samuele.+ 21 Kansi na nima, bo lombaka ntotila,+ mpi Nzambi pesaka bo Saule mwana ya Kisi, muntu ya dikanda ya Benyamini;+ yandi yalaka bamvula 40. 22 Ntangu yandi katulaka yandi, yandi solaka Davidi na kuvanda ntotila+ na bo; yandi taka kimbangi sambu na Davidi nde: ‘Mono me mona Davidi+ mwana ya Yese, muntu yina ke pesa ntima na mono kiese;+ yandi ta sala mambu yonso ya mono ke zola.’ 23 Na kutadila lusilu na yandi, Nzambi natilaka Izraele ngulusi, Yezu,+ yina kele mosi na kati ya bana* ya muntu yai. 24 Na ntwala nde muntu yina kukwisa, Yoane vandaka kulonga bantu yonso ya Izraele na kubaka mbotika, sambu na kumonisa nde bo me balula ntima.+ 25 Kansi ntangu Yoane vandaka kumanisa kisalu na yandi, yandi vandaka kutuba nde: ‘Beno ke yindula nde mono kele nani? Mono kele ve muntu yina. Kansi muntu mosi ke kwisa na nima na mono, mpi mono me fwana ve na kukangula bansinga ya basandale na yandi.’+

26 “Babakala, bampangi, beno bana ya dikanda ya Abrahami mpi beno bantu ya nkaka ya ke waka Nzambi boma, bo me tindila beto nsangu ya luguluku yai.+ 27 Bantu ya Yeruzalemi mpi bamfumu na bo zabaka ve muntu yai, kansi ntangu bo sambisaka yandi, bo lungisaka mambu yina Bambikudi tubaka,+ yina bo ke tangaka na ndinga ya ngolo konso kisabatu. 28 Ata bo monaka ve kikuma ya kufwa yandi,+ bo lombaka Pilate na kufwa yandi.+ 29 Mpi ntangu bo lungisaka mambu yonso yina bo me sonikaka sambu na yandi, bo katulaka yandi na nti mpi bo tulaka yandi na maziamu.*+ 30 Kansi Nzambi tedimisaka yandi na bafwa,+ 31 mpi bilumbu mingi, yandi vandaka kumonika na bantu yina katukaka ti yandi na Galilea mpi tombukaka na Yeruzalemi. Bo kele ntangu yai bambangi na yandi na ntwala ya bantu.+

32 “Yo yina beto ke zabisa beno nsangu ya mbote ya mambu yina bo silaka na ba-nkaka na beto. 33 Nzambi lungisaka yo ya mvimba sambu na beto, bana na bo mutindu yandi futumunaka Yezu;+ mutindu bo me sonikaka na nkunga ya zole nde: ‘Nge kele mwana na mono; bubu yai mono me kuma tata na nge.’+ 34 Nzambi monisaka nde yandi futumunaka yandi na bafwa sambu yandi vanda diaka ve ti nitu yina ke polaka; yandi tubaka nde: ‘Mono ta sadila beno mambu ya ke monisa zola ya kwikama yina mono silaka Davidi, mambu yina kele ya kwikama.’*+ 35 Yo ke tuba mpi na nkunga ya nkaka nde: ‘Nge ta bika ve nde muntu na nge ya kwikama kupola.’+ 36 Davidi sadilaka Nzambi kisalu ya santu* luzingu na yandi ya mvimba, yandi fwaka,* bo zikaka yandi ti ba-nkaka na yandi, mpi yandi polaka.+ 37 Kansi, muntu yina Nzambi futumunaka polaka ve.+

38 “Yo yina bampangi, beno zaba nde, bo ke zabisa beno nde Nzambi ta lolula masumu ya bantu na nzila ya muntu yai,+ 39 mpi nde na mambu yonso yina Nsiku ya Moize+ lendaka ve kukumisa beno bantu ya lunungu, konso muntu yina ke kwikila, Nzambi ke binga yandi muntu ya lunungu na nzila ya muntu yai.+ 40 Yo yina, beno keba sambu mambu yina bo ke tuba na mikanda ya Bambikudi kubwila beno ve: 41 ‘Beno bantu yina ke vwezaka, beno tala yo, beno yituka, mpi beno fwa, sambu mono ke sala kisalu mosi na bilumbu na beno, kisalu yina beno ta kwikila ve ata fioti, ata kana muntu kuzabisa beno yo na bunda.’”+

42 Ntangu bo vandaka kubasika, bantu bondilaka Polo ti Barnabasi na kukwisa kutubila bo mambu yina na Kisabatu yina ke landa. 43 Yo yina, ntangu bantu basikaka na sinagoga, Bayuda mingi mpi bantu mingi yina kumaka bantu ya dibundu ya Bayuda* mpi yina vandaka kusambila Nzambi, landaka Polo ti Barnabasi. Ntangu bo vandaka kusolula ti bantu yina, Polo ti Barnabasi longisilaka bo na kubikala na ntima ya mbote ya nene ya Nzambi.+

44 Na Kisabatu yina landaka, kiteso ya mbanza ya mvimba vukanaka sambu na kuwa ndinga ya Yehowa.* 45 Ntangu Bayuda monaka bimvuka yina ya bantu, bo waka kimpala mingi mpi bo yantikaka kubuya ti kuvweza yonso mambu yina Polo vandaka kutuba.+ 46 Ebuna Polo ti Barnabasi tubilaka bo na kikesa yonso nde: “Yo vandaka mfunu nde bo zabisa ntete ndinga ya Nzambi na beno.+ Kansi sambu beno ke buya yo mpi ke mona nde beno me fwana ve na kubaka luzingu ya mvula na mvula, beto ke kwenda na bantu ya makanda.+ 47 Sambu Yehowa* songaka beto nde: ‘Mono me tula nge na kuvanda nsemo ya makanda, sambu nge gulusa tii na nsuka ya ntoto.’”+

48 Ntangu bantu ya makanda waka mambu yai, bo yantikaka kuwa kiese mpi kupesa ndinga ya Yehowa* nkembo, mpi bantu yonso yina vandaka ti nkadilu ya mbote sambu na kubaka luzingu ya mvula na mvula kumaka kukwikila. 49 Diaka, ndinga ya Yehowa* vandaka kumwangana na insi ya mvimba. 50 Kansi Bayuda pusaka bankento ya lukumu yina vandaka kuwa Nzambi boma mpi babakala ya lukumu ya mbanza, mpi bo vandaka na kisina ya mpasi yina Polo ti Barnabasi monaka,+ mpi bo losaka bo na nganda ya mbanza na bo. 51 Bo pupulaka mfututu ya makulu na bo mpi bo kwendaka na Ikoniumi.+ 52 Balongoki landaka kufuluka na kiese+ mpi mpeve santu.

14 Na Ikoniumi Polo ti Barnabasi kotaka na sinagoga ya Bayuda mpi bo tubaka mbote kibeni, yo yina Bayuda ti Bagreki mingi kumaka kukwikila. 2 Kansi Bayuda yina kwikilaka ve pusaka bantu* ya makanda na kusala mavwanga mpi bo pusaka bo na kumenga bampangi.+ 3 Bo lutisaka ntangu mingi kuna, bo vandaka kutuba ti kikesa na kiyeka ya Yehowa,* yina taka kimbangi na nsangu ya ntima ya mbote na yandi ya nene na mutindu yandi pesaka nzila nde bidimbu mpi mambu ya kuyituka kusalama na nzila na bo.+ 4 Kansi, bantu ya mbanza yina kabwanaka; bantu ya nkaka vandaka sambu na Bayuda kansi bankaka sambu na bantumwa. 5 Ntangu bantu ya makanda mpi Bayuda ti bamfumu na bo sosaka kusadila bo mambu kukonda luzitu mpi kulosila bo matadi,+ 6 bantu zabisaka bo mambu yina, yo yina bo tinaka na bambanza ya Likaonia: na Listre ti na Derbe, mpi na insi yina kele pene-pene.+ 7 Bo landaka kuzabisa nsangu ya mbote kuna.

8 Na Listre, kuvandaka ti muntu mosi yina vandaka ya kuvanda mpi makulu na yandi vandaka kifu. Yandi butukaka makulu-kifu mpi yandi me tambulaka ntete ve. 9 Yandi vandaka kuwa ntangu Polo vandaka kutuba. Polo talaka yandi mbote-mbote mpi ntangu yandi monaka nde muntu yina kele ti lukwikilu sambu bo belula yandi,+ 10 yandi tubaka na ndinga ya ngolo nde: “Telama.” Yandi telamaka mpi yandi yantikaka kutambula.+ 11 Ntangu bimvuka ya bantu monaka mambu yina Polo salaka, bo tubaka na ndinga ya ngolo na ndinga ya Likaonia nde: “Banzambi me kuma bonso bantu mpi bo me kwisa kukulumuka na kati na beto!”+ 12 Bo vandaka kubinga Barnabasi Zeusi, kansi Polo Ermesi, sambu yandi muntu vandaka kutuba mingi. 13 Mpi nganga-nzambi ya Zeusi, yina tempelo na yandi vandaka na munoko ya mbanza, nataka bangombe mpi bampu ya bintuntu na bakielo ya mbanza mpi yandi zolaka kupesa bimenga kumosi ti bimvuka ya bantu.

14 Kansi, ntangu bantumwa Barnabasi ti Polo waka mambu yina, bo pasulaka bilele na bo, bo kotaka nswalu na kati ya kimvuka yina ya bantu, mpi bo tubaka na ndinga ya ngolo nde: 15 “Sambu na nki beno ke sala mambu yai? Beto mpi, beto kele bantu ya kele ti bifu bonso beno.+ Beto ke zabisa beno nsangu ya mbote, sambu beno bika bima yai ya mpamba-mpamba mpi beno sambila Nzambi ya moyo, yina salaka zulu, ntoto, nzadi-mungwa, mpi bima yonso yina kele na kati na yo.+ 16 Na ntangu ya ntama, yandi pesaka makanda yonso nzila ya kulanda banzila na bo mosi,+ 17 ata yandi kudibikaka ve kukonda kimbangi+ kansi yandi salaka mambu ya mbote mutindu yandi ke pesaka beno mvula mpi bansungi yina bambuma ke basikaka mingi,+ ebuna yandi ke pesaka beno madia mingi mpi ke fulusaka bantima na beno na kiese.”+ 18 Ata bo tubaka mambu yai, bo monaka mpasi na kukanga bimvuka ya bantu nzila sambu bo pesa bo ve bimenga.

19 Kansi Bayuda yina katukaka na Antioshe ti na Ikoniumi kwisaka mpi bo ndimisaka bimvuka ya bantu,+ ebuna bo losilaka Polo matadi mpi bo bendaka yandi na nganda ya mbanza, bo vandaka kuyindula nde yandi me fwa.+ 20 Kansi ntangu balongoki ziungaka yandi, yandi telamaka mpi kotaka na mbanza. Na kilumbu yina landaka, yandi ti Barnabasi kwendaka na Derbe.+ 21 Bo zabisaka nsangu ya mbote na mbanza yina mpi bo kumisaka bantu mingi balongoki; na nima bo vutukaka na Listre, na Ikoniumi, mpi na Antioshe. 22 Kuna bo vandaka kupesa balongoki*+ kikesa, bo vandaka kusiamisa bo na kubikala na lukwikilu mpi tubilaka bo nde: “Beto fwete kota na Kimfumu ya Nzambi na nzila ya bampasi mingi.”+ 23 Diaka, bo tulaka bankuluntu na konso dibundu sambu na bo,+ bo vandaka kusamba mpi kubuya madia,+ ebuna bo pesaka bo na maboko ya Yehowa,* sambu bo kumaka kukwikila na yandi.

24 Na nima bo lutaka na Pisidia mpi bo kumaka na Pamfilia;+ 25 bo zabisaka nsangu na Perga, na nima bo kwendaka na Atalia. 26 Bo kotaka na maswa kuna, mpi bo kwendaka na Antioshe, kisika bampangi bikisaka bo na maboko ya Nzambi sambu yandi monisila bo ntima ya mbote ya nene sambu na kisalu yina bo manisaka na ntangu yina.+

27 Ntangu bo kumaka mpi vukisaka dibundu, bo songaka bo mambu mingi yina Nzambi salaka na nzila na bo, mpi nde yandi kangudilaka makanda nzila sambu bo kwikila.*+ 28 Bo lutisaka ntangu mingi ti balongoki yina.

15 Ntangu yai, bantu ya nkaka kwisaka kukulumuka katuka na Yudea mpi yantikaka kulonga bampangi nde: “Kana bo yotisa beno ve mutindu nsiku ya Moize ke lomba,+ beno lenda guluka ve.” 2 Kansi ntangu ntembe ya ngolo mpi kukonda kuwakana basikaka na kati na bo mpi Polo ti Barnabasi, bo solaka Polo, Barnabasi, ti ndambu ya bantu ya nkaka na kati na bo sambu bo tombuka na bantumwa mpi na bankuluntu yina vandaka na Yeruzalemi+ sambu na diambu* yina.

3 Bampangi ya dibundu fidisaka bo tii na mwa kitamina, na nima bo lutaka na Fenisia mpi na Samaria, bo vandaka kukwenda kuzabisa na bunda mutindu bantu ya makanda vandaka kusoba bikalulu; mpi nsangu yina vandaka kupesa kiese mingi na bampangi yonso. 4 Ntangu bo kumaka na Yeruzalemi, dibundu, bantumwa, mpi bankuluntu yambaka bo mbote, ebuna bo zabisaka bo mambu yonso yina Nzambi salaka na nzila na bo. 5 Kansi bantu ya nkaka ya ka-dibundu ya Bafarize yina kumaka kukwikila telamaka mpi tubaka nde: “Beto fwete yotisa bo mpi beto fwete songa bo na kuzitisa Nsiku ya Moize.”+

6 Bantumwa ti bankuluntu vukanaka sambu na kutadila mambu yina. 7 Ntangu bo manisaka kutulana ntembe ya ngolo,* Piere telamaka mpi tubilaka bo nde: “Babakala, bampangi, beno me zaba mbote nde yantika bilumbu ya ntete Nzambi solaka mono na kati na beno sambu na nzila na mono bantu ya makanda kuwa ndinga ya nsangu ya mbote mpi bo kwikila.+ 8 Ebuna Nzambi yina ke zabaka ntima ya bantu,+ taka kimbangi mutindu yandi pesaka bo mpeve santu,+ mpila yandi pesaka beto mpi. 9 Yandi salaka ve luswaswanu ata fioti na kati na beto ti bo,+ kansi yandi kumisaka bantima na bo bunkete sambu na lukwikilu na bo.+ 10 Ntangu yai, sambu na nki beno ke meka Nzambi mutindu beno ke tula kizitu ya nene na mapeka ya balongoki, kizitu+ yina ba-nkaka na beto mpi beto mosi ke monaka ve mpila ya kunata?+ 11 Kansi, beto ke kwikila nde beto ta guluka na nzila ya ntima ya mbote ya nene ya Mfumu Yezu;+ bo mpi ke kwikila na kuguluka mutindu mosi.”+

12 Bantu yonso vandaka pima, mpi bo yantikaka kuwa Barnabasi ti Polo ntangu bo ke tubila bidimbu mpi mambu mingi ya kuyituka yina Nzambi salaka na nzila na bo na kati ya makanda. 13 Ntangu bo manisaka kutuba, Yakobo tubaka nde: “Babakala, bampangi, beno wa mono. 14 Simeoni*+ me tubila mbote-mbote mutindu Nzambi tulaka dikebi na mbala ya ntete na makanda sambu na kusola bantu na kati na bo sambu na kunata zina na yandi.+ 15 Mpi mambu yai ke kwenda nzila mosi ti mambu yina Bambikudi tubaka, mutindu bo me sonikaka nde: 16 ‘Na nima ya mambu yai mono ta vutuka mpi mono ta tedimisa diaka tenta* ya Davidi yina me bwaka; mono ta tunga diaka bisika na yo yina me bebaka mpi mono ta yidika yo, 17 sambu bantu yina ke bikala, kumosi ti bantu ya makanda yonso, bantu yina bo ke bingaka na zina na mono, kusosa Yehowa* na masonga yonso. Yehowa* muntu me tuba, yandi muntu ke sala mambu yai,+ 18 mambu yina me zabanaka tuka ntama.’+ 19 Yo yina, ngindu na mono kele nde beto yangisa ve bantu ya makanda yina me balula ntima na Nzambi,+ 20 kansi beto sonikila bo na kubuya bima yina bo me kumisa mvindu na biteki,+ pite,*+ bima yina bo me fwa na kukanga mungungu,* mpi menga.+ 21 Sambu, tuka ntama, na konso mbanza, ke vandaka ti bantu yina ke longaka mambu yina kele na mikanda ya Moize, sambu konso kisabatu bo ke tangaka yo na ndinga ya ngolo na basinagoga.”+

22 Ebuna bantumwa ti bankuluntu mpi dibundu ya mvimba, bakaka lukanu ya kutinda bantu yina bo solaka na kati na bo na Antioshe kumosi ti Polo mpi Barnabasi; bo tindaka Yudasi yina bo vandaka kubinga Barsabasi mpi Silasi,+ bayina vandaka bantwadisi na kati ya bampangi. 23 Bo sonikaka mambu yai mpi bo tindaka yo na nzila na bo:

“Beto bantumwa ti bankuluntu, yina kele bampangi na beno, beto me tindila beno mbote, beno bampangi yina kele na Antioshe,+ na Siria, mpi na Silisia, bayina me katukaka na makanda! 24 Sambu beto waka nde bantu ya nkaka na kati na beto yangisaka beno na mambu yina bo tubaka,+ bo mekaka kuvwalangasa beno,* ata beto songaka bo kima ve, 25 na bumosi beto me baka lukanu ya kusola bantu mpi kutindila beno bo kumosi ti bampangi na beto ya beto ke zolaka mingi Barnabasi ti Polo, 26 bantu yina me tulaka luzingu* na bo na kigonsa sambu na zina ya Mfumu na beto Yezu Kristu.+ 27 Yo yina, beto ke tinda Yudasi ti Silasi, sambu bo mpi bo zabisa beno mambu ya mutindu mosi na munoko na bo.+ 28 Sambu mpeve santu+ mpi beto mosi me baka lukanu ya kuyika ve kizitu ya nkaka na zulu na beno, katula kaka mambu yai ya mfunu: 29 beno landa kubuya bima yina bo me pesaka bimenga na biteki,+ menga,+ bima yina bo me fwa na kukanga mungungu,*+ mpi pite.*+ Kana beno kuditanina mbote-mbote na mambu yai, beno ta vanda mbote. Beno bikala mbote!”

30 Yo yina, ntangu bantu yina kwendaka, bo kulumukaka na Antioshe, ebuna bo vukisaka kimvuka ya mvimba kisika mosi mpi pesaka bo mukanda yina. 31 Na nima ya kutanga yo, bo waka kiese sambu na bangogo yina vandaka kupesa kikesa. 32 Sambu Yudasi ti Silasi vandaka mpi bambikudi, bo tubaka mambu mingi sambu na kusiamisa bampangi mpi kupesa bo kikesa.+ 33 Na nima ya kulutisa mwa ntangu kuna, bampangi zodilaka bo nzietelo ya mbote, ebuna bo vutukaka na bantu yina tindaka bo. 34*  —— 35 Kansi Polo ti Barnabasi bikalaka na Antioshe; bo ti bantu mingi ya nkaka, bo vandaka kulonga mpi kuzabisa nsangu ya mbote ya ndinga ya Yehowa.*

36 Na nima ya mwa bilumbu, Polo tubilaka Barnabasi nde: “Beto vutuka sambu na kukwenda kutala bampangi na bambanza yonso yina beto zabisaka ndinga ya Yehowa,* sambu na kuzaba kana bo kele nki mutindu.”+ 37 Barnabasi vandaka ti lukanu ya kunata Yoane, yina bo vandaka kubinga Marko.+ 38 Kansi Polo buyaka nde bo nata yandi, sambu yandi bikisaka bo na Pamfilia mpi yandi kwendaka ve kusala ti bo.+ 39 Ebuna bo swanaka ngolo kibeni, yo yina bo kabwanaka; Barnabasi+ nataka Marko mpi bo kwendaka na maswa na Shipre. 40 Polo solaka Silasi, ebuna bampangi bikisaka yandi na maboko ya Yehowa* sambu yandi monisila yandi ntima ya mbote ya nene, na nima yandi kwendaka.+ 41 Yandi lutaka na Siria mpi na Silisia, yandi vandaka kupesa mabundu kikesa.

16 Yandi kumaka na Derbe mpi na Listre.+ Longoki mosi vandaka kuna, zina na yandi Timoteo;+ mama na yandi vandaka Muyuda yina vandaka kukwikila, kansi tata na yandi vandaka Mugreki; 2 mpi bampangi ya Listre ti ya Ikoniumi vandaka kutuba mambu ya mbote sambu na yandi. 3 Polo zolaka nde Timoteo kukwenda ti yandi. Yandi bakaka yandi mpi yotisaka yandi sambu na Bayuda yina vandaka na bisika yina,+ sambu bo yonso zabaka nde tata na yandi vandaka Mugreki. 4 Ntangu bo vandaka kuluta na bambanza yina, bo vandaka kupesa bampangi bansiku yina bantumwa mpi bankuluntu yina vandaka na Yeruzalemi basisaka, sambu bo zitisa yo.+ 5 Yo yina, mabundu vandaka kibeni kukuma ngolo na lukwikilu mpi kukuma mingi konso kilumbu.

6 Diaka, bo lutaka na Frizia mpi na insi ya Galatia,+ sambu mpeve santu buyisaka bo na kuzabisa ndinga ya Nzambi na provense ya Azia. 7 Ntangu bo kumaka na Mizia, bo salaka ngolo na kukota na Bitinia,+ kansi mpeve ya Yezu pesaka bo ve nzila. 8 Yo yina, bo lutaka pene-pene ya* Mizia mpi bo kwendaka na Troasi. 9 Na mpimpa Polo monaka mbona-meso—muntu mosi ya Masedonia telamaka mpi vandaka kubondila yandi nde: “Sabuka na Masedonia mpi sadisa beto.” 10 Ntangu yandi monaka mbona-meso yina, beto sosaka kukota na Masedonia, sambu beto bakisaka nde Nzambi bingaka beto na kuzabisa bo nsangu ya mbote.

11 Beto kotaka na maswa na Troasi mpi beto kwendaka mbala mosi na Samotrase, kansi na kilumbu yina landaka beto kwendaka na Neapolisi; 12 beto katukaka pana mpi beto kwendaka na Filipi,+ mbanza yina vandaka na nsi ya luyalu ya Roma mpi yo kele mbanza ya kuluta mfunu ya distrike ya Masedonia. Beto lutisaka mwa bilumbu na mbanza yina. 13 Na Kisabatu beto basikaka na nganda ya kielo, na lweka ya nzadi, beto vandaka kuyindula nde kisika ya kusamba kele kuna; beto vandaka mpi beto yantikaka kusolula ti bankento yina vukanaka pana. 14 Nkento mosi, zina na yandi Lidia, yina ke tekaka bilele ya mbwaki-ble, muntu ya mbanza Tiatira+ mpi muntu yina ke sambilaka Nzambi, vandaka kuwidikila, mpi Yehowa* kangulaka ntima na yandi sambu yandi tula dikebi na mambu yina Polo vandaka kutuba. 15 Ntangu yandi ti bantu ya nzo na yandi bakaka mbotika,+ yandi bondilaka beto nde: “Kana beno me mona nde mono kele ya kwikama na Yehowa,* beno kwisa mpi beno vanda na nzo na mono.” Mpi yandi dindamanaka sambu beto ndima.

16 Ntangu beto vandaka kukwenda na kisika ya bisambu, beto kutanaka ti nsadi mosi ya nkento; yandi vandaka ti mpeve ya mbi yina vandaka kusadisa yandi na kuzabisa na ntwala mambu yina ta bwa.+ Yandi vandaka kupesa bamfumu na yandi luta mingi na mutindu yandi vandaka kuzabisa bantu mambu yina ta kumina bo. 17 Mwana-nkento yina vandaka kulanda beto ti Polo mpi, yandi vandaka kutuba na ndinga ya ngolo nde: “Bantu yai kele bampika ya Nzambi ya Kuluta Zulu+ mpi bo ke zabisa beno nzila ya luguluku.” 18 Mwana-nkento yina vandaka kusala mambu yai bilumbu mingi. Nsuka-nsuka yo lembisaka Polo, ebuna yandi balukaka, mpi yandi tubilaka mpeve yina nde: “Mono ke songa nge na zina ya Yezu Kristu na kubasika na kati na yandi.” Ebuna yo basikaka kaka na ntangu yina.+

19 Ntangu bamfumu na yandi monaka nde kivuvu na bo ya kubaka luta kele diaka ve,+ bo kangaka Polo ti Silasi mpi bo nataka bo na zandu na kisika ya bamfumu.+ 20 Bo nataka bo na bazuzi ya mbanza mpi bo tubaka nde: “Bantu yai ke tula mavwanga mingi na mbanza na beto.+ Bo kele Bayuda, 21 mpi bo ke samuna bikalulu yina nsiku ke pesa ve nswa nde beto ndima to beto sadila, sambu beto kele bantu ya Roma.” 22 Kimvuka ya bantu wilaka bo makasi; ebuna bazuzi ya mbanza katulaka bo bilele ya zulu, na nima bo songaka bantu na kubula bo fimbu.+ 23 Na nima ya kubula bo fimbu mbala mingi, bo tulaka bo na boloko mpi bo songaka muntu ya ke kengilaka boloko na kukeba bo mbote-mbote.+ 24 Sambu bo songaka yandi mambu yina, yandi tulaka bo na boloko ya kati kibeni mpi yandi kangaka makulu na bo na mabaya.

25 Kansi pene-pene ya midi ya mpimpa, Polo ti Silasi vandaka kusamba mpi kuyimba sambu na kukumisa Nzambi,+ mpi bantu ya boloko vandaka kuwa bo. 26 Na mbala mosi, ntoto nikanaka ngolo kibeni, yo yina bafondasio ya boloko nikanaka. Diaka, bakielo yonso kangukaka na mbala mosi, mpi miniololo ya bantu yonso katukaka.+ 27 Ntangu muntu ya ke kengilaka boloko telamaka na mpongi mpi monaka nde bakielo ya boloko vandaka ya kukanguka, yandi basisaka mbele na yandi ya bitumba mpi zolaka kudifwa, sambu yandi yindulaka nde bantu ya boloko me tina.+ 28 Kansi Polo tubaka na ndinga ya ngolo nde: “Kudisala mbi ve, sambu beto yonso kele awa!” 29 Yandi lombaka minda mpi yandi kotaka kuna ntinu; mpi sambu matekita simbaka yandi, yandi bwaka na makulu ya Polo mpi ya Silasi. 30 Yandi nataka bo na nganda mpi yandi tubaka nde: “Batata, mono fwete sala nki sambu na kuguluka?” 31 Bo tubaka nde: “Kwikila na Mfumu Yezu, ebuna nge ta guluka, nge ti bantu ya nzo na nge.”+ 32 Ebuna bo zabisaka yandi ti bantu yonso yina vandaka na nzo na yandi ndinga ya Yehowa.* 33 Yandi bakaka bo na ngunga yina na mpimpa mpi yobisaka bamputa na bo. Na nima, yandi ti bantu yonso ya nzo na yandi bakaka mbotika kukonda kusukinina.+ 34 Yandi nataka bo na nzo na yandi mpi yandi tudilaka bo madia na mesa; yandi ti bantu yonso ya nzo na yandi waka kiese mingi sambu ntangu yai yandi kwikilaka na Nzambi.

35 Ntangu ntongo tanaka, bazuzi ya mbanza tindaka bapolisi na kutuba nde: “Beno basisa bantu yina.” 36 Muntu ya ke kengilaka boloko zabisaka Polo mambu yina bo tubaka nde: “Bazuzi ya mbanza me tinda bantu sambu bo basisa beno zole. Yo yina, beno basika mpi beno kwenda na ngemba.” 37 Kansi Polo tubilaka bo nde: “Bo bulaka beto fimbu na meso ya bantu kukonda kusambisa beto, ata beto kele bantu ya Roma,+ mpi bo tulaka beto na boloko. Keti ntangu yai bo ke zola kubasisa beto na kinsweki? Ve, ata fioti ve! Bo kwisa bo mosi kubasisa beto.” 38 Bapolisi kwendaka kuzabisa mambu yai na bazuzi ya mbanza. Ebuna bamfumu yina waka boma ntangu bo waka nde bantu yina vandaka bantu ya Roma.+ 39 Yo yina, bo kwisaka mpi bondilaka bo, mpi na nima ya kubasisa bo, bo lombaka bo na kukatuka na mbanza na bo. 40 Kansi, ntangu bo basikaka na boloko, bo kwendaka na nzo ya Lidia; mpi ntangu bo monaka bampangi, bo pesaka bo kikesa+ mpi bo kwendaka.

17 Bo lutaka na Amfipolisi mpi na Apolonia, ebuna bo kumaka na Tesalonika.+ Sinagoga mosi ya Bayuda vandaka kuna. 2 Mutindu vandaka kikalulu ya Polo,+ yandi kotaka kisika bo vandaka, ebuna bilumbu tatu ya kisabatu, yandi vandaka kuyindula ti bo na nsadisa ya Masonuku,+ 3 yandi vandaka kutendula mpi kumonisa na nzila ya mambu yina bo me sonikaka nde yo vandaka mfunu nde Kristu kumona mpasi+ mpi kutelama na bafwa;+ yandi vandaka kutuba nde: “Yezu yai ya mono ke zabisa beno kele Kristu.” 4 Yo yina bankaka na kati na bo kumaka kukwikila, mpi bo vukanaka ti Polo mpi Silasi.+ Bagreki mingi yina vandaka kusambila Nzambi mpi bankento mingi ya lukumu salaka mutindu mosi.

5 Kansi sambu Bayuda waka kimpala,+ bo vukisaka mwa bantu ya mbi, bayina vandaka kutambula-tambula na zandu kukonda kikuma, bo salaka kimvuka ya bantu, mpi bo yantikaka kutula mavwanga na mbanza. Bo kotaka na kingolo-ngolo na nzo ya Yazoni mpi bo vandaka kusosa Polo ti Silasi sambu na kubasisa bo na ntwala ya kimvuka yina ya bantu. 6 Sambu bo monaka bo ve, bo nataka Yazoni ti bampangi ya nkaka na bamfumu ya mbanza mpi bo tubaka na ndinga ya ngolo nde: “Bantu yai ya me kumisa ntoto ya mvimba kisaka-saka* kele mpi awa,+ 7 mpi Yazoni me yamba bo na nzo na yandi. Bantu yai yonso ke zitisaka ve bansiku ya Kaisali, mpi bo ke tuba nde kele ti ntotila ya nkaka, zina na yandi Yezu.”+ 8 Ntangu bo waka mambu yai, kimvuka ya bantu mpi bamfumu ya mbanza kumaka kisaka-saka; 9 bo futisaka Yazoni ti bantu yina ya nkaka mbongo,* na nima bo bikisaka bo.

10 Ntangu mpimpa bwaka, bampangi tindaka Polo ti Silasi na Berea. Ntangu bo kumaka kuna, bo kwendaka na sinagoga ya Bayuda. 11 Bayuda yina vandaka na Berea vandaka ti mabanza ya mbote kuluta bayina vandaka na Tesalonika, sambu bo ndimaka nsangu ti nzala ya ngolo, mpi bo vandaka kufimpa Masonuku mbote-mbote konso kilumbu sambu na kuzaba kana mambu yina vandaka mutindu yina. 12 Yo yina, bantu mingi na kati na bo kumaka kukwikila; bankento mingi ya lukumu yina vandaka Bagreki mpi babakala ya nkaka salaka mpi mutindu mosi. 13 Kansi ntangu Bayuda ya Tesalonika waka nde Polo vandaka kuzabisa mpi nsangu ya Nzambi na Berea, bo kwisaka kuna sambu na kupusa bimvuka ya bantu na kukotisa mavwanga.+ 14 Yo yina bampangi songaka Polo na kukwenda nswalu na nzadi-mungwa,+ kansi Silasi ti Timoteo bikalaka pana. 15 Ata mpidina, bantu yina vandaka kunata Polo fidisaka yandi tii na Atene; Polo songaka bo na kuzabisa Silasi ti Timoteo+ nde bo landa yandi nswalu, ebuna bo vutukaka.

16 Ntangu Polo vandaka kuvingila bo na Atene, yandi waka makasi na kumona nde mbanza vandaka ya kufuluka ti biteki. 17 Yo yina yandi yantikaka kuyindula na sinagoga ti Bayuda mpi bantu ya nkaka yina vandaka kusambila Nzambi, mpi konso kilumbu na zandu, yandi vandaka kuyindula ti bantu yina vandaka pana. 18 Kansi bantu ya nkaka ya filozofi ya Epikire mpi ya Kistoika yantikaka kutula ntembe ti yandi, mpi bankaka vandaka kutuba nde: “Inki mambu muntu yai ya bituba-tuba ke zola kutuba?” Bankaka nde: “Yo ke monana nde yandi kele nsamuni ya banzambi ya nzenza.” Bo tubaka mutindu yina sambu yandi vandaka kuzabisa nsangu ya mbote ya Yezu mpi lufutumuku.+ 19 Bo kangaka yandi mpi bo nataka yandi na Areopage, mpi bo tubaka nde: “Keti beto lenda zaba nki kele dilongi yai ya mpa ya nge ke longa? 20 Sambu nge ke tuba mambu ya nkaka yina beto me waka ntete ve, mpi beto ke zola kuzaba kana mambu yai ke tendula inki.” 21 Ya kieleka, bantu yonso ya Atene mpi banzenza yina vandaka kuzinga kuna vandaka kulutisa ntangu na bo yonso ya kupema kaka na kutubila to kuwa diambu mosi ya mpa. 22 Ebuna Polo telamaka na kati-kati ya Areopage+ mpi tubaka nde:

“Babakala ya Atene, mono ke mona nde na mambu yonso beno ke kudipesaka mingi na boma ya banzambi* kuluta bantu ya nkaka.+ 23 Mu mbandu, ntangu mono vandaka kuluta mpi kutala mbote-mbote bima yina beno ke sambilaka, mono monaka mpi mesa-kimenga mosi yina bo me sonikaka na zulu na yo nde, ‘Na Nzambi Yina Me Zabanaka Ve.’ Yo yina, muntu yina beno ke sambila kukonda kuzaba, yandi yina mono ke zabisa beno. 24 Nzambi yina salaka nsi-ntoto mpi bima yonso yina kele na kati na yo, yandi kele Mfumu ya zulu ti ya ntoto,+ yandi ke zingaka ve na batempelo yina bantu me tungaka na maboko;+ 25 yandi ke vingilaka mpi ve nde bantu kusadila yandi bonso nde yandi kele ti mfunu ya kima mosi,+ sambu yandi muntu ke pesaka bantu yonso luzingu, mpema,+ mpi bima yonso. 26 Mpi na nzila ya muntu mosi,+ yandi salaka makanda yonso ya bantu sambu na kuzinga na ntoto ya mvimba,+ mpi yandi me tulaka bantangu ya bo me tulaka mpi bandilu ya bisika yina bantu lenda zinga,+ 27 sambu bo sosa Nzambi, kana bo sala bikesa na kusosa yandi mpi bo mona yandi kibeni,+ sambu ya kieleka, yandi kele ntama ve ti konso muntu na kati na beto. 28 Sambu, na nzila na yandi beto kele na luzingu, beto ke tambulaka, mpi beto ke zingaka, mutindu bapoete na beno ya nkaka tubaka, ‘Sambu beto kele mpi bana na yandi.’

29 “Yo yina, sambu beto kele bana ya Nzambi,+ beto fwete yindula ve nde Nzambi kele bonso wolo, arza, ditadi, to kima mosi yina bantu me yindulaka mpi me salaka.+ 30 Ya kieleka, Nzambi kangaka meso na bantangu yina bantu zabaka ve mambu;+ kansi ntangu yai yandi ke zabisa bantu ya bisika yonso nde bo fwete balula ntima. 31 Sambu yandi me tulaka kilumbu yina yandi ke kana kusambisa ntoto ya mvimba+ na lunungu, na nzila ya muntu yina yandi me tulaka, mpi yandi me pesaka bantu yonso kipiku na mutindu yandi me futumunaka yandi na bafwa.”+

32 Ntangu bo waka mambu ya lufutumuku ya bafwa, bankaka yantikaka kuseka,+ mpi bantu ya nkaka tubaka nde: “Beto ta wa nge diaka sambu na mambu yai.” 33 Ebuna Polo bikisaka bo, 34 kansi bantu ya nkaka vukanaka ti yandi mpi bo kumaka kukwikila. Na kati na bo kuvandaka Dionisiusi, zuzi ya tribinale ya Areopage, mpi nkento mosi, zina na yandi Damarisi, mpi bantu ya nkaka.

18 Na nima ya mambu yina, yandi katukaka na Atene mpi yandi kwisaka na Korinto. 2 Yandi kutaka Muyuda mosi, zina na yandi Akilasi,+ muntu ya Ponti. Yandi ti nkento na yandi Prisila, bo katukaka ntama mingi ve na Italia, sambu Klode tubaka nde Bayuda yonso fwete katuka na Roma. Ebuna Polo kwendaka kutala bo, 3 mpi sambu yandi vandaka kusala kisalu mosi ti bo, yandi bikalaka na nzo na bo mpi vandaka kusala ti bo,+ sambu bo vandaka bantu ya ke tungaka batenta. 4 Konso kisabatu+ yandi vandaka kusala diskure* na sinagoga+ mpi yandi vandaka kundimisa Bayuda ti Bagreki.

5 Ntangu Silasi+ ti Timoteo+ katukaka na Masedonia mpi kwisaka kukulumuka, Polo yantikaka kudipesa ya mvimba na kuzabisa ndinga, yandi vandaka kuta kimbangi na Bayuda sambu na kumonisa nde Yezu kele Kristu.+ 6 Kansi, sambu bo landaka kunwanisa yandi mpi kufinga yandi, yandi pupulaka bilele na yandi+ mpi tubilaka bo nde: “Menga na beno kuvanda na zulu ya ba-ntu na beno.+ Mono kele bunkete.+ Katuka ntangu yai, mono ta kwenda na bantu ya makanda.”+ 7 Yandi katukaka pana* mpi yandi kwendaka na nzo ya muntu mosi, zina na yandi Titiusi Yustusi. Yandi vandaka kusambila Nzambi mpi nzo na yandi vandaka na lweka ya sinagoga. 8 Kansi, Krispusi+ ntwadisi ya sinagoga mpi bantu yonso ya nzo na yandi kumaka kukwikila na Mfumu. Bantu mingi ya Korinto yina waka yantikaka kukwikila mpi bo bakaka mbotika. 9 Diaka, na mpimpa Mfumu tubilaka Polo na mbona-meso nde: “Kuwa boma ve, kansi landa kutuba mpi kuvanda ve pima, 10 sambu mono kele ti nge+ mpi ata muntu mosi ve ta nwanisa nge sambu na kusala nge mbi; sambu mono kele ti bantu mingi na mbanza yai.” 11 Yo yina, yandi bikalaka kuna mvula mosi ti bangonda sambanu, yandi vandaka kulonga ndinga ya Nzambi na kati na bo.

12 Ntangu Galioni vandaka guvernere ya Akaya, Bayuda wakanaka sambu na kusala Polo mbi mpi bo nataka yandi na kisika ya kusambisa, 13 mpi bo tubaka nde: “Muntu yai ke ndimisa bantu na kusambila Nzambi na mutindu yina ke wakana ve ti nsiku.” 14 Kansi ntangu Polo zolaka kutuba, Galioni tubilaka Bayuda nde: “Kana yo vandaka kibeni kifu to diambu ya mbi ya nene, O Bayuda, yo zolaka kuvanda mbote nde mono wa beno ti kukanga-ntima yonso. 15 Kansi kana yo kele bantembe sambu na bangogo, bazina, mpi nsiku na beno mosi,+ beno mosi bantu fwete tadila yo. Mono ke zola ve kuvanda zuzi ya mambu yai.” 16 Ebuna yandi kulaka bo na kisika ya kusambisa. 17 Bo yonso kangaka Sostene+ ntwadisi ya sinagoga mpi bo yantikaka kubula yandi na ntwala ya kisika ya kusambisa. Kansi Galioni kotaka ve ata fioti na mambu yina.

18 Polo lutisaka mwa bilumbu kuna, na nima yandi songaka bampangi na kubikala mbote, ebuna yandi kotaka na maswa mpi yandi kwendaka na Siria ti Prisila mpi Akilasi. Yandi zengisaka nsuki na yandi na Senkrea,+ sambu yandi salaka lusilu na Nzambi. 19 Bo kumaka na Efezo, mpi yandi bikisaka bo kuna; kansi yandi kotaka na sinagoga mpi yindulaka ti Bayuda.+ 20 Ata bo vandaka kulomba yandi na kubikala ntangu mingi, yandi ndimaka ve 21 kansi yandi songaka bo na kubikala mbote mpi tubilaka bo nde: “Mono ta vutukila beno diaka, kana Yehowa* me zola.” Ebuna yandi katukaka na Efezo na nzila ya nzadi-mungwa 22 mpi kulumukaka na Sezarea. Yandi kwendaka* sambu na kupesa dibundu mbote, mpi na nima yandi kwendaka na Antioshe.+

23 Yandi lutisaka ntangu fioti kuna, ebuna yandi kwendaka mpi lutaka na bisika mingi na insi ya Galatia mpi ya Frizia,+ yandi vandaka kupesa balongoki yonso kikesa.+

24 Muyuda mosi, zina na yandi Apolo,+ muntu ya Alesandria, kumaka na Efezo; yandi zabaka kutuba mbote, mpi yandi zabaka Masonuku mbote-mbote. 25 Bo longaka yandi* na nzila ya Yehowa,* mpi sambu yandi vandaka na kikesa mingi na nsadisa ya mpeve santu, yandi vandaka kutuba mpi kulonga mambu ya Yezu kukonda kifu, kansi yandi zabaka kaka mbotika ya Yoane. 26 Yandi yantikaka kutuba na kikesa yonso na sinagoga, mpi ntangu Prisila ti Akilasi+ waka yandi, bo bakaka yandi mpi tendudilaka yandi nzila ya Nzambi mbote-mbote kibeni. 27 Diaka, sambu yandi zolaka kusabuka na Akaya, bampangi sonikilaka balongoki mpi bo siamisaka bo na kuyamba yandi mbote. Yo yina ntangu yandi kumaka kuna, yandi sadisaka mingi bantu yina kumaka kukwikila na nzila ya ntima ya mbote ya nene ya Nzambi; 28 sambu, na ntwala ya bantu yonso mpi ti kikesa mingi, yandi vandaka kumonisa mbote-mbote nde Bayuda vandaka na kifu, mpi yandi vandaka kumonisa na nzila ya Masonuku nde Yezu kele Kristu.+

19 Na nima, ntangu Apolo+ vandaka na Korinto, Polo lutaka na kati ya provense yina mpi kwisaka kukulumuka na Efezo.+ Yandi monaka balongoki ya nkaka kuna 2 ebuna yandi tubilaka bo nde: “Keti beno bakaka mpeve santu ntangu beno kumaka kukwikila?”+ Bo vutudilaka yandi nde: “Beto me waka ntete ve nde mpeve santu kele.” 3 Yandi tubaka nde: “Ebuna, nki mbotika beno bakaka?” Bo tubaka nde: “Mbotika ya Yoane.”+ 4 Polo tubaka nde: “Yoane botikaka na mbotika yina vandaka kidimbu ya kubalula ntima,+ yandi vandaka kuzabisa bantu na kukwikila na muntu yina ke kwisa na nima na yandi,+ disongidila, na Yezu.” 5 Ntangu bo waka mambu yai, bo bakaka mbotika na zina ya Mfumu Yezu. 6 Ntangu Polo tulaka bo maboko, bo bakaka mpeve santu,+ ebuna bo yantikaka kutuba na bandinga ya banzenza mpi kubikula.+ 7 Bo yonso vandaka kiteso ya babakala 12.

8 Na nsungi ya bangonda tatu yandi vandaka kukwenda na sinagoga,+ yandi vandaka kutuba ti kikesa, kusala badiskure mpi kuyindula ti bantu sambu na kundimisa bo mambu ya Kimfumu ya Nzambi.+ 9 Kansi ntangu bantu ya nkaka buyaka kukwikila na ntu-ngolo yonso,* mpi tubaka mambu ya mbi sambu na Nzila+ na ntwala ya kimvuka ya bantu, yandi bikisaka bo+ mpi kabulaka bo ti balongoki, ebuna konso kilumbu yandi vandaka kusala badiskure na nzo-nkanda ya Tiranusi. 10 Yandi salaka mutindu yina bamvula zole, yo yina bantu yonso yina vandaka na provense ya Azia, Bayuda ti Bagreki, waka ndinga ya Mfumu.

11 Nzambi landaka kusala bisalu ya kuyituka na nzila ya Polo,+ 12 yo yina bo vandaka kubaka ata bitende ya bilele ti bilele ya kisalu yina vandaka kusimba nitu na yandi mpi bo vandaka kunata yo na bantu ya maladi,+ ebuna maladi na bo vandaka kumana, mpi bampeve ya mbi vandaka kubasika.+ 13 Kansi, Bayuda ya nkaka yina vandaka kukwenda kutambula sambu na kubasisa bademo mekaka mpi kusadila zina ya Mfumu Yezu ntangu bo vandaka kubasisa bampeve ya mbi na bantu yina vandaka ti yo; bo vandaka kutuba nde: “Mono ke tubila beno na zina ya Yezu yina Polo ke longa.”+ 14 Bantu vandaka kusala mambu yina kele bana-babakala nsambwadi ya Muyuda mosi yina vandaka mfumu ya banganga-nzambi, zina na yandi Seva. 15 Kansi mpeve ya mbi vutudilaka bo nde: “Mono me zaba Yezu+ mpi Polo;+ kansi beno, beno kele banani?” 16 Ebuna muntu yina vandaka ti mpeve ya mbi simbaka bo, yandi lutaka bo na ngolo mpi nungaka bo, yo yina bo basikaka ntinu na nzo yina kinkonga mpi ti bamputa ebuna bo tinaka. 17 Mambu yai zabanaka na bantu yonso, Bayuda ti Bagreki yina vandaka kuzinga na Efezo; mpi boma simbaka bo yonso, ebuna zina ya Mfumu Yezu landaka kubaka lukumu. 18 Mpi bantu mingi na kati ya bantu yina kumaka kukwikila vandaka kukwisa kufunguna mpi kutubila pwelele bisalu na bo. 19 Ya kieleka, bantu mingi yina vandaka kusala bisalu ya mazi vukisaka mikanda na bo mpi bo yokaka yo tiya na meso ya bantu yonso.+ Ntangu bo tangaka ntalu na yo, bo monaka nde yo vandaka na ntalu ya mbongo 50 000 ya bibende.* 20 Na mutindu mosi ya ngolo, ndinga ya Yehowa* vandaka kaka kumwangana mpi kununga.+

21 Ntangu mambu yai salamaka, Polo bakaka lukanu nde yandi ta kwenda na Yeruzalemi+ na nima ya kuluta na Masedonia+ mpi na Akaya. Yandi tubaka nde: “Na nima ya kukwenda kuna mono fwete mona mpi Roma.”+ 22 Yo yina, yandi tindaka bantu zole na kati ya bantu yina vandaka kusadisa yandi, Timoteo+ ti Eraste,+ na kukwenda na Masedonia, kansi yandi mosi bikalaka mwa ntangu na provense ya Azia.

23 Na ntangu yina, mubulu ya nene+ basikaka sambu na Nzila.+ 24 Kuvandaka ti muntu mosi, zina na yandi Demetriusi; kisalu na yandi vandaka kusala bima ya arza mpi yandi vandaka kusala tu-batempelo ya arza ya Artemisi. Yandi vandaka kunatila bantu yina ke salaka bisalu ya maboko+ luta mingi. 25 Yandi vukisaka bo ti bantu yina vandaka kusala bima ya mutindu yina mpi tubaka nde: “Bampangi, beno me zaba mbote nde kimvwama na beto ke katukaka na kisalu yai. 26 Kansi beno ke mona mpi ke wa, kaka na Efezo+ mpamba ve kansi kubika fioti na provense ya Azia ya mvimba, mutindu Polo yai me ndimisa kimvuka mosi ya nene ya bantu mpi me pusa bo na kubalula mabanza; yandi ke tuba nde banzambi yina bantu me salaka na maboko kele ve banzambi ya kieleka.+ 27 Kigonsa kele ve kaka nde bantu ta yantika kutuba mambu ya mbi sambu na kisalu yai ya beto ke sala, kansi mpi nde bantu ta kuma kumona tempelo ya nzambi-nkento ya nene Artemisi bonso kima ya mpamba, mpi kubika fioti bunene na yandi, yina provense ya mvimba ya Azia mpi ntoto ya mvimba ke sambilaka, ta kuma kima ya mpamba.” 28 Ntangu bo waka mambu yai, bo waka makasi mingi mpi bo yantikaka kutuba na ndinga ya ngolo nde: “Artemisi ya bantu ya Efezo kele nene!”

29 Ebuna mbanza fulukaka ti makelele, mpi bo yonso kwendaka nswalu na kisika ya teyatre, bo vandaka kunata Gayusi ti Aristarke,+ bantu ya Masedonia, bayina vandaka kusala nzietelo ti Polo. 30 Polo zolaka kukota na kati, kisika bantu vandaka, kansi balongoki pesaka yandi ve nzila. 31 Ata bantu ya nkaka yina vandaka kuyidika bankinsi mpi bansaka, bayina vandaka kusadila yandi mambu mbote, bo tindilaka yandi ndinga sambu na kubondila yandi nde yandi kota ve na kisika ya teyatre kana ve yandi ta kuditula na kigonsa. 32 Ya kieleka, bantu ya nkaka vandaka kutuba kima mosi na ndinga ya ngolo mpi bankaka kima ya nkaka; sambu kimvuka yina ya bantu vandaka kuwakana ve mpi bantu mingi na kati na bo zabaka ve sambu na nki bo vukanaka. 33 Yo yina, bo basisaka Alesandre na kati ya kimvuka ya bantu yina vukanaka mpi Bayuda pusaka yandi na ntwala, ebuna Alesandre salaka kidimbu ti diboko na yandi mpi zolaka kutuba na ntwala ya bantu sambu na kusamba. 34 Kansi ntangu bo bakisaka nde yandi kele Muyuda, bo yonso yantikaka kutuba na ndinga ya ngolo na kimvuka kiteso ya bangunga zole nde: “Artemisi ya bantu ya Efezo kele nene!”

35 Nsuka-nsuka, ntangu kalaki ya mbanza yina lembikaka kimvuka ya bantu yina vukanaka, yandi tubaka nde: “Bantu ya Efezo, nani kibeni na kati ya bantu me zaba ve nde mbanza ya bantu ya Efezo ke kengilaka tempelo ya Artemisi ya nene ti kiteki yina katukaka na zulu mpi kwisaka kubwa na ntoto? 36 Sambu muntu mosi ve lenda tudila mambu yai ntembe, beno fwete bwisa ntima mpi kusala ve mambu kukonda kuyindula. 37 Sambu beno me nata bantu yai awa, bo kele ve miyibi ya batempelo, bo ke vweza mpi ve nzambi na beto ya nkento. 38 Yo yina, kana Demetriusi+ ti bantu yina ke salaka bisalu ya maboko ke funda konso muntu yina, bo me zaba bilumbu yina bo ke sambisaka bantu mpi baguvernere kele; bika bo kwisa kufundana. 39 Kansi, kana beno ke sosa diambu ya nkaka katula yai, bo fwete tadila yo na kimvuka ya bantu yina bamfumu me pesaka nswa ya kusambisa mambu. 40 Sambu diambu ya me salama bubu yai ke tula beto kibeni na kigonsa sambu bo lenda funda beto nde beto ke pusa bantu na kukolama, sambu beto kele ve ti banzikisa ya beto lenda monisa sambu na kupesa kikuma yina kimvuka ya bantu yai ke tula makelele mingi.” 41 Ntangu yandi manisaka kutuba mambu yai, yandi songaka kimvuka ya bantu na kukwenda.

20 Ntangu makelele yina kulumukaka, Polo tindaka bantu bo binga balongoki, ebuna na nima ya kupesa bo kikesa mpi ya kusonga bo na kubikala mbote, yandi yantikaka kukwenda na Masedonia. 2 Na nima ya kuluta na babwala yina mpi ya kutuba bangogo mingi yina vandaka kupesa kikesa na bampangi yina vandaka kuna, yandi kumaka na Grese. 3 Yandi salaka bangonda tatu kuna, kansi sambu Bayuda+ kanaka kufwa yandi ntangu yandi zolaka kukota na maswa sambu na kukwenda na Siria, yandi bakaka lukanu ya kuvutukila na nzila ya Masedonia. 4 Bantu yina vandaka kutambula ti yandi bo yai: Sopatere mwana ya Pirusi ya bwala Berea, Aristarke+ ti Sekundusi bantu ya Tesalonika, Gayusi muntu ya Derbe, Timoteo,+ mpi Tisike+ ti Trofime+ bayina katukaka na provense ya Azia. 5 Bantu yai kwendaka na ntwala mpi vandaka kuvingila beto na Troasi; 6 kansi beto kotaka na maswa na Filipi na nima ya bilumbu ya Mampa ya Kukonda Levire,+ mpi beto kwisaka kukuta bo na Troasi na nima ya bilumbu tanu, ebuna beto salaka bilumbu nsambwadi kuna.

7 Na kilumbu ya ntete ya mposo, ntangu beto vukanaka sambu na kudia, Polo yantikaka kutuba na bo, sambu yandi zolaka kukwenda na kilumbu yina landaka; mpi yandi landaka kutuba tii na midi ya mpimpa. 8 Minda vandaka mingi na suku ya zulu kisika beto vukanaka. 9 Leke mosi ya bakala, zina na yandi Etike, vandaka na nela mpi yandi lalaka mpongi ya ngolo ntangu Polo vandaka kaka kutuba. Sambu yandi vandaka na mpongi ya ngolo, yandi katukaka na etaze ya tatu, yandi bwaka na ntoto, ebuna yandi fwaka. 10 Kansi Polo kulumukaka, niekaka na zulu na yandi, bakaka yandi na maboko+ mpi tubaka nde: “Beno bika kutula milolo sambu yandi kele na moyo.”*+ 11 Yandi tombukaka na etaze mpi yandi yantikaka kudia.* Yandi landaka kusolula mwa mingi, tii na suka, mpi na nima yandi kwendaka. 12 Bo nataka mwana-bakala yina ya moyo mpi yo katulaka bo kibeni mawa.

13 Ntangu yai beto kwendaka na ntwala kisika maswa vandaka, beto kotaka na maswa mpi kwendaka na Asosi, kisika beto zolaka kubaka Polo, sambu na nima ya kupesa beto bantuma na diambu yai, yandi kanaka kukwenda kuna na makulu. 14 Yo yina, ntangu yandi kutaka beto na Asosi, beto bakaka yandi na maswa mpi beto kwendaka na Mitilene. 15 Na kilumbu yina landaka beto katukaka kuna, beto kumaka pene-pene ya kisanga ya Kio, kansi na kilumbu yina landaka, beto telamaka fioti na Samosi, mpi na kilumbu yina landaka diaka, beto kumaka na Mileti. 16 Polo bakaka lukanu ya kuluta mwa fioti na lweka ya Efezo,+ sambu yandi lutisa ve ntangu na provense ya Azia, sambu yandi vandaka kusala nswalu sambu na kukuma na Yeruzalemi+ na kilumbu ya Nkinsi ya Pantekoti, kana mpila kele.

17 Kansi, ntangu yandi vandaka na Mileti, yandi tindaka bantu na Efezo sambu bo kwenda kubinga bankuluntu ya dibundu. 18 Ntangu bo kumaka kisika yandi vandaka, yandi tubilaka bo nde: “Beno me zaba mbote mutindu mono vandaka kuditwadisa na kati na beno tuka kilumbu ya ntete yina mono kumaka na provense ya Azia,+ 19 mono sadilaka Mfumu bonso mpika na kudikulumusa yonso,*+ ti mansanga na meso, mpi ti mimekamu mingi ya mono kutanaka na yo sambu Bayuda kanaka kufwa mono, 20 mpi mono buyaka ve na kuzabisa beno mambu yonso yina vandaka mfunu* mpi na kulonga beno na meso ya bantu+ mpi nzo na nzo.+ 21 Kansi, mono taka kimbangi mbote-mbote na Bayuda mpi na Bagreki nde bo fwete balula ntima+ na Nzambi mpi kukwikila na Mfumu na beto Yezu.+ 22 Ntangu yai, mpeve ke pusa mono na kukwenda na Yeruzalemi, ata mono me zaba ve mambu yina ta kumina mono kuna, 23 katula kaka nde na konso mbanza, mpeve santu ke landa kukebisa mono nde boloko mpi bampasi ke vingila mono.+ 24 Ata mpidina mono ke mona ve nde luzingu* na mono kele mfunu, kansi mono ke zola kaka kubaka ntinu tii na nsuka mpi kumanisa kisalu+ yina Mfumu Yezu pesaka mono, ya kuta kimbangi mbote-mbote sambu na nsangu ya mbote ya ntima ya mbote ya nene ya Nzambi.

25 “Ntangu yai, mono me zaba nde ata muntu mosi ve na kati na beno yonso yina mono longaka Kimfumu ta mona diaka luse na mono. 26 Yo yina, mono ke baka beno bambangi bubu yai nde mono kele bunkete na menga ya bantu yonso,+ 27 sambu mono buyaka ve na kuzabisa beno mambu yonso yina Nzambi me kanaka.+ 28 Beno keba na beno mosi+ mpi na mameme yonso, yina mpeve santu me tulaka beno bankengi+ na zulu na yo, sambu na kugungula dibundu ya Nzambi,+ yina yandi sumbaka na menga ya Mwana na yandi mosi.+ 29 Mono me zaba nde kana mono kwenda, bibulu ya nku ta kota na kati na beno+ mpi bo ta sadila ve mameme mambu ti mawete, 30 mpi na kati na beno mosi, bantu ta basika mpi ta tuba mambu ya nioka-nioka sambu na kubenda balongoki na kulanda bo.+

31 “Yo yina, beno kangula meso, mpi beno yibuka nde bamvula tatu,+ mpimpa ti mwini, mono yambulaka ve kulongisila konso muntu na kati na beno ti mansanga. 32 Ebuna ntangu yai mono ke pesa beno na maboko ya Nzambi mpi na nsangu ya ntima ya mbote na yandi ya nene, nsangu yina lenda kumisa beno ngolo mpi kupesa beno dikabu na kati ya bantu yonso yina Nzambi me santisaka.+ 33 Mono waka ve nzala ya arza, ya wolo, to ya bilele+ ya konso muntu. 34 Beno mosi me zaba nde maboko na mono salaka sambu na kulungisa banzala na mono+ mpi ya bantu yina vandaka ti mono. 35 Mono songaka beno na mambu yonso nde beno fwete sala ngolo mutindu yai+ sambu na kusadisa bantu yina kele ya kulemba, mpi beno fwete yibuka mambu yina Mfumu Yezu yandi mosi tubaka nde: ‘Kiese ke vandaka mingi na kupesa,+ kansi na kubaka kiese ke vandaka fioti.’”

36 Ntangu yandi tubaka mambu yai, yandi fukamaka ti bo yonso mpi sambaka. 37 Ebuna, bo yonso dilaka mingi, bo yambaka Polo* mpi pesaka yandi beze na mawete yonso, 38 sambu bo waka mawa, mingi-mingi sambu na mambu yina yandi tubilaka bo nde bo ta mona diaka ve luse na yandi.+ Ebuna bo kwendaka kufidisa yandi tii na maswa.

21 Ntangu beto kabwanaka ti bo ata yo vandaka mpasi mpi beto kotaka na maswa, beto kwendaka mbala mosi mpi beto kumaka na Kosi; na kilumbu yina landaka beto kumaka na Roda, mpi katuka kuna beto kwendaka na Patara. 2 Ntangu beto monaka maswa mosi yina vandaka kukwenda na Fenisia, beto kotaka na maswa yina mpi beto kwendaka. 3 Ntangu beto kumaka pene-pene ya kisanga ya Shipre mpi beto yantikaka kumona yo, beto bikisaka yo na diboko ya kimama* mpi beto kwendaka na ndambu ya Siria, ebuna beto kumaka na Tire, sambu yo lombaka nde bo basisa bima yina vandaka na maswa pana. 4 Beto sosaka balongoki mpi monaka bo, ebuna beto bikalaka kuna bilumbu nsambwadi. Kansi na nzila ya mpeve bo vandaka kutubila Polo mbala na mbala na kutula ve dikulu na Yeruzalemi.+ 5 Ntangu bilumbu na beto manaka, beto katukaka pana mpi beto yantikaka kukwenda, kansi bo yonso, ti bankento mpi bana, bo fidisaka beto tii na nganda ya mbanza. Beto fukamaka na dibungu, beto sambaka, 6 mpi pesanaka mbote. Na nima beto kotaka na maswa, mpi bo vutukaka na banzo na bo.

7 Beto katukaka na Tire mpi beto kumaka na Tolemaisi, ebuna beto pesaka bampangi mbote mpi beto lutisaka kilumbu mosi ti bo. 8 Beto katukaka kilumbu yina landaka, mpi beto kumaka na Sezarea, ebuna beto kotaka na nzo ya Filipo; yandi vandaka nsamuni mpi bakala mosi na kati ya babakala nsambwadi,+ mpi beto bikalaka ti yandi. 9 Yandi vandaka ti bana-bankento iya ya me kwelaka ntete ve;* bo vandaka kubikula.+ 10 Ntangu beto lutisaka bilumbu mingi pana, mbikudi mosi, zina na yandi Agabusi,+ katukaka na Yudea mpi kwisaka kukulumuka. 11 Yandi kwisaka kisika beto vandaka, yandi bakaka mukaba ya Polo, yandi kudikangaka makulu ti maboko, mpi yandi tubaka nde: “Mpeve santu ke tuba nde, ‘Munkwa mukaba yai, Bayuda ta kanga yandi mutindu yai na Yeruzalemi,+ mpi bo ta pesa yandi na maboko ya bantu ya makanda.’”+ 12 Ntangu beto waka mambu yai, beto ti bantu yina vandaka pana, beto yantikaka kubondila yandi na kukwenda ve na Yeruzalemi. 13 Ebuna Polo vutulaka nde: “Sambu na nki beno ke dila mpi beno ke meka kulembisa lukanu na mono?* Beno zaba nde, mono kele ya kuyilama kaka ve sambu bo kanga mono kansi mpi sambu na kufwa na Yeruzalemi sambu na zina ya Mfumu Yezu.”+ 14 Sambu beto monaka nde beto kukaka ve kundimisa yandi, beto yambulaka kutula ntembe* mpi beto tubaka nde: “Luzolo ya Yehowa* kusalama.”

15 Na nima ya bilumbu yai, beto yilamaka sambu na nzietelo mpi beto yantikaka kukwenda na Yeruzalemi. 16 Balongoki ya nkaka ya Sezarea kwendaka mpi ti beto, bo nataka beto na nzo ya Nazoni muntu ya Shipre, longoki mosi ya ntama. Beto zolaka kulala kuna. 17 Ntangu beto kumaka na Yeruzalemi, bampangi yambaka beto na kiese yonso. 18 Kansi na kilumbu yina landaka, Polo kwendaka ti beto sambu na kukutana ti Yakobo,+ mpi bankuluntu yonso vandaka pana. 19 Yandi pesaka bo mbote mpi yandi yantikaka kusonga bo na bunda mambu yina Nzambi salaka na kati ya makanda na nzila ya kisalu na yandi.

20 Ntangu bo waka mambu yai, bo yantikaka kupesa Nzambi nkembo, kansi bo tubilaka yandi nde: “Mpangi, nge ke mona nde na kati ya Bayuda kele ti mafunda mingi ya bantu yina ke kwikila, mpi bo yonso ke zitisaka Nsiku.+ 21 Kansi bo waka nde nge ke longa Bayuda yonso yina kele na kati ya makanda na kubikisa nsiku ya Moize, mpi nde nge ke songa bo na kuyotisa ve bana na bo mpi na kulanda ve binkulu yina bantu ke landaka.+ 22 Ebuna nki beto fwete sala? Ntembe kele ve nde bo ta wa nde nge me kwisa. 23 Yo yina, sala mambu yai ya beto ke songa nge: Beto kele ti babakala iya yina me kuditula na nsi ya lusilu. 24 Baka bantu yai, kwenda kudikumisa bunkete ti bo mutindu nsiku ke lombaka, mpi futa mbongo yonso sambu na bo, sambu bo kulula bo nsuki. Ebuna bantu yonso ta zaba nde mambu yina bo waka sambu na nge kele ya kieleka ve, kansi nde nge ke tambula na mutindu yina me fwana, mpi nde nge ke zitisaka mpi Nsiku.+ 25 Sambu na bantu ya ke kwikilaka yina kele na kati ya makanda, beto tindilaka bo mukanda sambu na kusonga bo lukanu yina beto bakaka nde bo fwete buya bima yina bo me pesaka bimenga na biteki,+ menga,+ bima yina bo me fwa na kukanga mungungu,*+ mpi pite.”*+

26 Na kilumbu yina landaka, Polo bakaka bantu yina mpi yandi kudikumisaka bunkete ti bo mutindu nsiku ke lombaka,+ ebuna yandi kotaka na tempelo sambu na kutuba ntangu yina bilumbu ya kudikumisa bunkete zolaka kumana mpi kilumbu yina bo ta pesa dikabu sambu na konso muntu.

27 Ntangu bilumbu nsambwadi yina zolaka kumana, Bayuda ya Azia monaka yandi na tempelo ebuna bo yantikaka kupusa kimvuka yina ya mvimba ya bantu na kusala mavwanga, mpi bo kangaka Polo, 28 bo vandaka kutuba na ndinga ya ngolo nde: “Bantu ya Izraele, beno kwisa kusadisa beto! Yai muntu yina ke longa bantu yonso na bisika yonso mambu yina ke vweza bantu na beto, Nsiku na beto, mpi kisika yai. Diaka, yandi me kotisa nkutu Bagreki na tempelo mpi yandi me kumisa kisika yai ya santu mvindu.”+ 29 Bo tubaka diambu yai sambu bo monaka ntete Trofime,+ muntu ya Efezo, ke tambula ti Polo na mbanza, ebuna bo yindulaka nde Polo kotisaka yandi na tempelo. 30 Mbanza ya mvimba kumaka kisaka-saka, mpi bantu vandaka kukwisa ntinu ebuna bo kangaka Polo, bo bendaka yandi na nganda ya tempelo, mpi na mbala mosi bo kangaka bakielo. 31 Ntangu bo vandaka kusosa kufwa yandi, bantu kwendaka kusonga komanda ya kimvuka ya basoda nde Yeruzalemi ya mvimba me kuma kisaka-saka; 32 na mbala mosi yandi bakaka basoda mpi bamfumu ya basoda, ebuna bo kwendaka ntinu na kisika bo vandaka. Ntangu bo monaka komanda ya basoda mpi basoda, bo bikisaka kubula Polo.

33 Komanda ya basoda pusanaka pene-pene, kangaka yandi mpi songaka basoda nde bo kanga yandi miniololo zole;+ na nima yandi yulaka kana yandi kele nani mpi nki yandi salaka. 34 Kansi bantu ya nkaka na kati ya kimvuka ya bantu yantikaka kutuba kima mosi na ndinga ya ngolo, mpi bankaka vandaka kutuba kima ya nkaka. Sambu yandi kukaka ve kubakisa ata kima mosi sambu na makelele yina, yandi songaka basoda na kunata yandi na banzo ya basoda. 35 Kansi ntangu yandi kumaka na kimatilu, yo lombaka nde basoda kunata yandi sambu na mubulu yina kimvuka ya bantu vandaka kusala, 36 sambu kimvuka mosi ya bantu vandaka kaka kulanda bo mpi kutuba na ndinga ya ngolo nde: “Fwa yandi!”

37 Ntangu bo zolaka kukotisa yandi na banzo ya basoda, Polo tubilaka komanda ya basoda nde: “Keti mono kele ti nswa ya kusonga nge diambu mosi?” Yandi tubaka nde: “Keti nge ke tubaka Kigreki? 38 Keti nge kele ve muntu ya Ezipte yina pusaka bantu na kukolama mwa bilumbu me luta, mpi yina nataka na ntoto ya zelo na zelo bantu 4 000 yina vandaka ti bambele?” 39 Polo tubaka nde: “Na kutuba ya kieleka, mono kele Muyuda,+ ya Tarse+ na Silisia, muntu ya mbanza yina bantu mingi me zaba. Yo yina, mono ke bondila nge, pesa mono nswa ya kutuba na bantu yai.” 40 Ntangu yandi pesaka Polo nswa, Polo telamaka na kimatilu mpi yandi salaka bantu kidimbu na diboko na yandi. Ntangu bantu yonso vandaka pima, yandi tubilaka bo na ndinga ya Kiebreo+ nde:

22 “Babakala, bampangi mpi batata, beno wa mutindu mono ke samba na ntwala na beno.”+ 2 Ntangu bo waka nde yandi ke tubila bo na Kiebreo, bo vandaka diaka pima mingi, ebuna yandi tubaka nde: 3 “Mono kele Muyuda,+ mono butukaka na Tarse ya Silisia,+ kansi Gamaliele+ muntu longaka mono na mbanza yai, bo longaka mono na kuzitisa mbote-mbote Nsiku ya ba-nkaka na beto,+ mpi mono vandaka kikesa na kisalu ya Nzambi mutindu beno yonso kele bubu yai.+ 4 Mono monisaka bantu ya ke landaka Nzila yai mpasi mpi mono fwaka bo, mono vandaka kukanga babakala ti bankento+ mpi kutula bo na boloko; 5 nganga-nzambi ya nene mpi kimvuka ya mvimba ya bankuluntu lenda ta kimbangi ya mambu yai. Bo pesaka mono mpi mikanda sambu na bampangi yina kele na Damasi, mpi mono vandaka na nzila sambu na kukwenda kukanga bayina vandaka kuna mpi kukwisa kunata bo ya kukanga na bansinga na Yeruzalemi sambu bo pesa bo ndola.

6 “Kansi ntangu mono vandaka kukwenda mpi mono kumaka pene-pene ya Damasi, pene-pene ya midi, na mbala mosi, nsemo mosi ya ngolo katukaka na zulu semaka na nziunga na mono.+ 7 Mono bwaka na ntoto mpi mono waka ndinga mosi ke tubila mono nde: ‘Saule, Saule, sambu na nki nge ke monisa mono mpasi?’ 8 Mono vutulaka nde: ‘Mfumu, nge nani?’ Yandi songaka mono nde: ‘Mono Yezu, muntu ya Nazareti, yina nge ke monisa mpasi.’ 9 Bantu yina vandaka ti mono monaka nsemo yina, kansi bo waka ve ndinga ya muntu yina vandaka kutubila mono. 10 Ebuna mono tubaka nde: ‘Mfumu, inki mono fwete sala?’ Mfumu tubilaka mono nde: ‘Telama, kwenda na Damasi, mpi kuna bo ta songa nge mambu yonso yina nge fwete sala.’+ 11 Kansi sambu mono vandaka kumona diaka ve sambu nsemo yina vandaka ngolo, bantu yina vandaka ti mono simbaka mono na diboko mpi bo nataka mono na Damasi.

12 “Ebuna muntu mosi, zina na yandi Ananiasi, yandi vandaka kuwa Nzambi boma na kutadila Nsiku, mpi Bayuda yonso yina vandaka kuzinga kuna vandaka kutuba mambu ya mbote sambu na yandi, 13 yandi kwisaka kisika mono vandaka. Yandi telamaka pene-pene na mono mpi tubilaka mono nde: ‘Saule, mpangi na mono, mona diaka!’ Kaka na ntangu yina, mono talaka mpi mono monaka yandi.+ 14 Yandi tubaka nde: ‘Nzambi ya ba-nkaka na beto me sola nge sambu nge zaba luzolo na yandi, nge mona muntu ya lunungu,+ mpi nge wa ndinga ya munoko na yandi, 15 sambu nge fwete vanda mbangi na yandi yina ta zabisa bantu yonso mambu yina nge me mona mpi nge me wa.+ 16 Ebuna ntangu yai, sambu na nki nge ke sukinina? Telama, baka mbotika mpi Nzambi ta lolula masumu na nge+ sambu nge ke binga zina ya Yezu.’+

17 “Kansi ntangu mono vutukaka na Yeruzalemi+ mpi vandaka kusamba na tempelo, mono monaka mbona-meso 18 mpi mono monaka yandi ke tubila mono nde: ‘Sasuka mpi basika nswalu na Yeruzalemi, sambu bo ta ndima ve kimbangi yina nge ta ta sambu na mono.’+ 19 Ebuna mono tubaka nde: ‘Mfumu, bo mosi me zaba mbote nde mono vandaka kukwenda na basinagoga sambu na kutula bantu yina ke kwikilaka na nge na boloko mpi kubula bo;+ 20 mpi ntangu bo tiamunaka menga ya Etiene mbangi na nge, mono telamaka pana mpi mono ndimaka yo; mono vandaka kukengila bilele ya zulu ya bantu yina vandaka kufwa yandi.’+ 21 Kansi yandi tubilaka mono nde: ‘Kwenda, sambu mono ta tinda nge na makanda yina kele ntama.’”+

22 Bo waka yandi tii na bangogo yai. Na nima, bo tubaka na ndinga ya ngolo nde: “Katula muntu ya mutindu yai na ntoto, sambu yandi me fwana ve na kuvanda na luzingu!” 23 Sambu bo vandaka kutula makelele, kulosa bilele na bo, mpi kulosa putulu na zulu,+ 24 komanda ya basoda tubaka nde bo nata Polo na banzo ya basoda mpi yandi tubaka nde bo fwete bula yandi fimbu sambu na kutubisa yandi, ebuna yandi ta zaba mbote-mbote sambu na nki bo vandaka kutula makelele mutindu yina sambu na Polo. 25 Kansi ntangu bo kangaka yandi bansinga sambu bo bula yandi fimbu, Polo tubilaka mfumu ya basoda yina telamaka pana nde: “Keti nsiku ke pesa beno nswa ya kubula muntu ya Roma yina beno me sambisa ve?”+ 26 Ntangu mfumu ya basoda waka diambu yai, yandi kwendaka kuzabisa komanda ya basoda mambu yina, yandi tubaka nde: “Nge ke zola kusala inki? Sambu yandi kele muntu ya Roma.” 27 Ebuna komanda ya basoda pusanaka pene-pene na yandi mpi tubilaka yandi nde: “Tubila mono, keti nge kele muntu ya Roma?” Yandi tubaka nde: “Ee.” 28 Komanda ya basoda vutulaka nde: “Mono futaka mbongo mingi sambu na kuzwa banswa ya kuvanda muntu ya Roma.” Polo tubaka nde: “Kansi mono, mono me butukaka ti yo.”+

29 Yo yina, na mbala mosi, bantu yina zolaka kubula yandi fimbu sambu na kutubisa yandi katukaka pene-pene na yandi; komanda ya basoda waka boma sambu yandi bakisaka nde Polo vandaka muntu ya Roma mpi nde yandi kangisaka yandi miniololo.+

30 Na kilumbu yina landaka, sambu yandi zolaka kuzaba mbote-mbote sambu na nki Bayuda vandaka kufunda Polo, yandi katulaka yandi miniololo mpi yandi songaka bamfumu ya banganga-nzambi mpi Sanedreni ya mvimba na kuvukana. Ebuna yandi nataka Polo mpi tulaka yandi na kati-kati na bo.+

23 Polo talaka mbote-mbote bantu ya Sanedreni, ebuna yandi tubaka nde: “Babakala, bampangi, mono me kuditwadisaka ti kansansa+ ya mbote kibeni na meso ya Nzambi tii bubu yai.” 2 Ebuna nganga-nzambi ya nene Ananiasi songaka bantu yina telamaka pene-pene ya Polo na kubula yandi na munoko. 3 Ebuna Polo tubilaka yandi nde: “Nzambi ta bula nge, nge kibaka ya bo me pakula mukubu ya mpembe. Keti nge me vanda sambu na kusambisa mono na kuwakana ti mambu yina Nsiku ke tubaka, mpi kaka na ntangu yina nge ke fwa Nsiku na mutindu nge me songa bantu nde bo bula mono?” 4 Bantu yina telamaka pene-pene ya Polo tubaka nde: “Keti nge ke finga nganga-nzambi ya nene ya Nzambi?” 5 Polo tubaka nde: “Bampangi, mono zabaka ve nde yandi kele nganga-nzambi ya nene. Sambu bo me sonikaka nde, ‘Nge fwete tuba ve mambu ya mbi sambu na mfumu ya bantu na nge.’”+

6 Polo zabaka nde bantu ya nkaka ya Sanedreni vandaka Basaduse kansi bankaka Bafarize, yo yina yandi tubaka na ndinga ya ngolo nde: “Babakala, bampangi, mono kele Mufarize,+ mwana ya Bafarize. Bo ke sambisa mono sambu na kivuvu ya lufutumuku ya bafwa.” 7 Sambu yandi tubaka mambu yina, ntembe basikaka na kati ya Bafarize ti Basaduse, ebuna kimvuka yina kabwanaka. 8 Sambu, Basaduse ke tubaka nde lufutumuku, bawanzio, mpi bampeve ke vandaka ve, kansi Bafarize ke ndimaka mambu yai yonso.+ 9 Bo yantikaka kutula makelele ya ngolo, mpi bansekudi ya nkaka ya kimvuka ya Bafarize telamaka mpi bo yantikaka kutula ntembe ya ngolo nde: “Beto me mona ve mambu ya mbi na muntu yai, kansi kana mpeve to wanzio mosi tubilaka yandi+—.” 10 Ntangu ntembe kumaka ngolo, komanda ya basoda waka boma nde bo ta zenga Polo bitini-bitini, ebuna yandi songaka basoda na kukulumuka sambu bo katula yandi na kati na bo mpi bo nata yandi na banzo ya basoda.

11 Kansi na mpimpa yina landaka, Mfumu telamaka pene-pene na yandi mpi tubaka nde: “Vanda kikesa!+ Sambu, mutindu nge me ta kimbangi mbote-mbote sambu na mono na Yeruzalemi, mutindu yina mpi nge fwete ta kimbangi na Roma.”+

12 Ntangu ntongo tanaka, Bayuda salaka komplo mpi bo diaka ndefi* nde bo ta dia ve mpi bo ta nwa ve kana bo me fwa ntete ve Polo. 13 Bantu salaka komplo yina mpi diaka ndefi vandaka bantu kuluta 40. 14 Bo kwendaka kutubila bamfumu ya banganga-nzambi mpi bankuluntu nde: “Beto me dia ndefi nde beto ta dia ve ata kima mosi kana beto me fwa ntete ve Polo. 15 Ntangu yai, beno ti bantu ya Sanedreni, beno fwete zabisa komanda ya basoda nde yandi fwete natila beno Polo, bonso nde beno ke zola kutadila mambu na yandi mbote-mbote. Kansi na ntwala nde yandi kuma pene-pene, beto ta vanda ya kuyilama sambu na kufwa yandi.”

16 Kansi, mwana-mpangi ya Polo waka mambu yina bo kanaka na kusala, ebuna yandi kwendaka kukota na banzo ya basoda mpi yandi zabisaka Polo diambu yina. 17 Ebuna Polo bingaka mfumu mosi ya basoda mpi tubilaka yandi nde: “Nata leke yai ya bakala na komanda ya basoda, sambu yandi kele ti diambu ya kuzabisa yandi.” 18 Yandi nataka yandi na komanda ya basoda mpi yandi tubaka nde: “Polo yina kele na boloko me binga mono mpi yandi me lomba mono na kunatila nge leke yai ya bakala sambu yandi kele ti diambu ya kusonga nge.” 19 Komanda ya basoda simbaka yandi na diboko, yandi nataka yandi na kingenga, ebuna yandi yulaka yandi nde: “Inki nge ke zola kusonga mono?” 20 Yandi tubaka nde: “Bayuda me wakana na kulomba nge nde nge nata Polo na Sanedreni mbasi, bonso nde bo ke zola kuzaba diambu na yandi mbote-mbote.+ 21 Kansi kubika ve nde bo ndimisa nge, sambu bantu kuluta 40 ta bumbana sambu na kuvingila yandi, mpi bo me dia ndefi* nde bo ta dia ve mpi bo ta nwa ve kana bo me fwa yandi ntete ve;+ bo kele ya kuyilama ntangu yai, mpi bo ke vingila kaka lusilu na nge.” 22 Komanda ya basoda songaka leke yina ya bakala nde: “Kuzabisa ve ata muntu mosi nde nge me songa mono mambu yai.” Ebuna yandi bikaka leke yina yandi kwenda.

23 Ntangu yai, yandi bingaka bamfumu zole ya basoda mpi yandi tubaka nde: “Beno baka basoda 200 yina ke tambulaka na makulu, mpi bantu 70 yina ke tambusaka bampunda ti basoda 200 yina ke nwanaka na makonga. Bo vanda ya kuyilama sambu na kukwenda na Sezarea na ngunga ya tatu ya mpimpa.* 24 Diaka, beno yidika bampunda sambu Polo kumata na zulu na yo, sambu na kunata yandi mbote na guvernere Feliksi.” 25 Mpi yandi sonikaka mukanda yai:

26 “Mono Klode Liziasi, mono ke sonikila nge Mfumu, Guvernere Feliksi: Mbote! 27 Bayuda kangaka muntu yai mpi bo zolaka kufwa yandi, kansi mono kwisaka nswalu ti basoda na mono mpi mono gulusaka yandi,+ sambu bo songaka mono nde yandi kele muntu ya Roma.+ 28 Sambu mono zolaka kuzaba kikuma ya bo vandaka kufunda yandi, mono nataka yandi na Sanedreni na bo.+ 29 Mono monaka nde bo vandaka kufunda yandi sambu na mambu ya ke tadila Nsiku+ na bo, kansi bo fundaka yandi ve ata na diambu mosi ya ke lomba nde bo fwa yandi to bo tula yandi na boloko. 30 Kansi sambu bo zabisaka mono+ diambu ya mbi ya bo kanaka kusala yandi, mono ke tindila nge yandi kukonda kusukinina, mpi mono ke lomba bantu yina ke funda yandi na kukwisa kufunda yandi na meso na nge.”

31 Yo yina, basoda yina bakaka Polo+ mutindu bo songaka bo mpi bo nataka yandi na mpimpa na Antipatrisi. 32 Na kilumbu yina landaka, bo bikisaka bantu yina ke tambusaka bampunda na kukwenda ti yandi, kansi bo, bo vutukaka na banzo ya basoda. 33 Bantu yina ke tambusaka bampunda kotaka na Sezarea mpi bo pesaka mukanda yina na guvernere, ebuna bo pesaka mpi Polo na maboko na yandi. 34 Yandi tangaka mukanda yina mpi yandi yulaka kana Polo kele muntu ya nki provense, mpi bo songaka yandi nde yandi kele muntu ya Silisia.+ 35 Yandi tubaka nde: “Mono ta wa nge mbote-mbote ntangu bantu yina fundaka nge ta kwisa.”+ Ebuna yandi songaka bo nde bo kengila yandi na nzo ya Erode.

24 Bilumbu tanu na nima, nganga-nzambi ya nene Ananiasi+ kulumukaka ti bankuluntu ya nkaka mpi avoka mosi, zina na yandi Tertulusi, ebuna bo fundaka Polo na guvernere.+ 2 Ntangu bo bingaka yandi, Tertulusi yantikaka kufunda Polo nde:

“Mfumu Feliksi, beto kele na ngemba mingi sambu na nge mpi bansoba ke salama na dikanda yai sambu na mayele na nge ya kutwadisa mambu. 3 Ntangu yonso mpi na bisika yonso, beto ke monisaka ntonda mingi kibeni sambu na mambu yai yonso. 4 Kansi sambu mono baka nge ntangu mingi ve, mono ke bondila nge na kumonisila beto ntima ya mbote mpi na kuwa beto fioti. 5 Sambu, beto me mona nde muntu yai kele muntu ya ke kotisaka mubulu,*+ yandi ke pusa Bayuda yonso na ntoto ya mvimba na kukolama,+ mpi yandi kele ntwadisi ya ka-dibundu mosi ya bantu ya Nazareti.+ 6 Yandi mekaka mpi na kuvweza tempelo, yo yina beto kangaka yandi.+ 7*  —— 8 Kana nge sambisa yandi nge mosi, nge ta mona nde mambu yonso yai ya beto ke funda yandi kele ya kieleka.”

9 Bayuda mpi vukanaka na kufunda Polo, bo tubaka nde mambu yina kele ya kieleka. 10 Ntangu guvernere salaka kidimbu na ntu sambu Polo kutuba, Polo tubaka nde:

“Mono me zaba mbote nde nge kele zuzi ya dikanda yai katuka bamvula mingi, yo yina mono kele na kiese ya kusamba.+ 11 Mutindu nge mosi lenda zikisa, me luta ntete ve bilumbu 12 mono kwendaka kusambila na Yeruzalemi;+ 12 bo monaka mono ve mono ke swana ti konso muntu yina na tempelo to mono ke pusa bantu na kusala mavwanga, yo vanda na basinagoga to na mbanza. 13 Bo lenda pesa nge mpi ve banzikisa ya ke ndimisa mambu ya bo ke funda mono ntangu yai. 14 Kansi mono ke ndima diambu yai na meso na nge nde, na kuwakana ti mutindu ya lusambu yina bo ke binga ka-dibundu, mutindu yo yina mono ke sadilaka Nzambi ya ba-nkaka na mono kisalu ya santu,+ sambu mono ke ndimaka mambu yonso yina kele na Nsiku mpi yina bo me sonikaka na mikanda ya Bambikudi.+ 15 Mpi mono kele ti kivuvu na Nzambi, kivuvu yina bantu yai mpi ke vingilaka, nde bantu ya lunungu ti bantu ya kukonda lunungu ta futumuka.+ 16 Yo yina, mono ke salaka ngolo ntangu yonso sambu mono vanda ti kansansa ya mbote* na meso ya Nzambi mpi ya bantu.+ 17 Na nima ya bamvula mingi, mono kwisaka sambu na kupesa makabu ya mawa+ na dikanda na mono mpi sambu na kupesa makabu na Nzambi. 18 Ntangu mono vandaka kusala mambu yai, bo monaka mono na tempelo,+ mono me kudikumisa bunkete mutindu nsiku ke lombaka, kansi mono vandaka ve ti kimvuka mosi ya bantu mpi mono vandaka ve kutula mavwanga. Kansi Bayuda ya nkaka yina katukaka na provense ya Azia vandaka kuna, 19 kana bo kele kibeni ti diambu ya kufunda mono, bo zolaka kuvanda awa na ntwala na nge sambu na kufunda mono.+ 20 To bika bantu yai ya kele awa, bo tuba bo mosi nki mambu ya mbi bo monaka ntangu mono telamaka na ntwala ya Sanedreni, 21 katula kaka diambu mosi yai ya mono salaka, ntangu mono telamaka na kati na bo mono tubaka na ndinga ya ngolo nde: ‘Bo ke sambisa mono bubu yai na ntwala na beno sambu na lufutumuku ya bafwa!’”+

22 Kansi, sambu Feliksi zabaka mbote-mbote mambu ya ke tadila Nzila yai,+ yandi yantikaka kuzabisa bo na kukwisa kuvutuka kilumbu ya nkaka mpi yandi tubaka nde: “Mono ta zenga mambu na beno ntangu Liziasi komanda ya basoda ta kwisa.” 23 Mpi yandi songaka mfumu ya basoda nde bo bika Polo na boloko kansi bo pesa yandi mwa kimpwanza, mpi nde bo pesa banduku na yandi nzila ya kulungisa banzala na yandi.

24 Mwa bilumbu na nima, Feliksi kwisaka ti nkento na yandi Drusiye, yina vandaka Muyuda; Feliksi tindaka muntu sambu na kubinga Polo mpi yandi waka mambu yina Polo vandaka kutuba sambu na lukwikilu na Kristu Yezu.+ 25 Kansi ntangu Polo tubilaka lunungu, kudiyala, mpi kusambisa yina ta kwisa,+ Feliksi waka boma mpi yandi tubaka nde: “Nge lenda kwenda ntangu yai, kansi kana mono mona ntangu, mono ta binga nge diaka.” 26 Yandi vandaka mpi kutula ntima nde Polo zolaka kupesa yandi mbongo. Yo yina, yandi vandaka kutinda bantu mbala na mbala sambu na kubinga yandi mpi yandi vandaka kusolula ti yandi. 27 Kansi, ntangu bamvula zole lutaka, Porsiusi Festusi yingaka Feliksi; mpi sambu Feliksi vandaka kupesa Bayuda kiese,+ yandi bikisaka Polo na boloko.

25 Ntangu Festusi+ kumaka na provense yina mpi yantikaka kuyala, bilumbu tatu na nima, yandi katukaka na Sezarea mpi yandi kwendaka na Yeruzalemi. 2 Bamfumu ya banganga-nzambi ti babakala ya lukumu ya Bayuda fundaka Polo+ na Festusi. Bo bondilaka Festusi 3 na kutadila kima ya bo vandaka kulomba* mpi kutinda Polo na Yeruzalemi. Kansi bo vandaka kukana kubumbana sambu na kuvingila Polo mpi kufwa yandi na nzila.+ 4 Kansi, Festusi vutulaka nde Polo fwete bikala na Sezarea mpi nde yandi mosi zolaka kuvutuka kuna ntama mingi ve. 5 Yandi tubaka nde: “Bika bantu na beno yina kele ti kiyeka kukulumuka ti mono mpi kufunda yandi kana ya kieleka yandi me sala diambu ya mbi.”+

6 Yandi salaka bilumbu nana to kumi na kati na bo, na nima yandi vutukaka na Sezarea; na kilumbu yina landaka yandi vandaka na kisika ya kusambisa mpi yandi songaka bo na kukwisa kunata Polo. 7 Ntangu yandi kumaka, Bayuda yina katukaka na Yeruzalemi telamaka na nziunga na yandi, bo fundaka yandi na mambu mingi ya mbi yina bo lungaka ve kupesa banzikisa.+

8 Kansi Polo tubaka mambu yai sambu na kusamba: “Mono me sala ve disumu ata mosi na Nsiku ya Bayuda, to na tempelo, to na Kaisali.”+ 9 Sambu Festusi vandaka kuzola kupesa Bayuda+ kiese, yandi yulaka Polo nde: “Keti nge ke zola kukwenda na Yeruzalemi mpi bo sambisa nge kuna na meso na mono sambu na mambu yai?” 10 Polo vutulaka nde: “Mono me telama na ntwala ya kisika ya kusambisa ya Kaisali, kisika bo fwete sambisa mono. Mono me sala ve ata diambu mosi ya mbi na Bayuda; nge mosi mpi nge ke bakisa yo mbote. 11 Kana mono kele kibeni muntu ya mbi mpi mono me sala diambu yina ke lomba nde bo fwa mono,+ mono ke buya ve kufwa; kansi, kana kele ve ti diambu ya kieleka na mambu yina bantu yai ke fundila mono, ata muntu mosi ve kele ti nswa ya kupesa mono na maboko na bo sambu na kupesa bo kiese. Mono ke lomba nde Kaisali kusambisa mono!”+ 12 Festusi solulaka ti kimvuka ya bandongisi, ebuna yandi tubaka nde: “Sambu nge me lomba nde Kaisali kusambisa nge; nge ta kwenda na Kaisali.”

13 Na nima ya bilumbu fioti, ntotila Agripa ti Berenise kwisaka na Sezarea sambu na kupesa Festusi mbote. 14 Sambu bo lutisaka mwa bilumbu kuna, Festusi songaka ntotila mambu ya Polo; yandi tubaka nde:

“Kele ti muntu mosi yina Feliksi bikisaka na boloko, 15 mpi ntangu mono vandaka na Yeruzalemi, bamfumu ya banganga-nzambi ti bankuluntu ya Bayuda fundaka yandi+ na mono. Bo lombaka nde mono sambisa yandi mpi mono pesa yandi ndola. 16 Kansi, mono vutudilaka bo nde bantu ya Roma ke vandaka ve ti kikalulu ya kupesa konso muntu yina na maboko ya bantu yina ke funda yandi sambu na kupesa bo kiese kana muntu ya bo me funda me kutana ntete ve ti bantu yina ke funda yandi mpi bo me pesa yandi ntete ve nzila ya kusamba mambu na yandi.+ 17 Yo yina, ntangu bo kumaka awa, mono sukininaka ve, kansi na kilumbu yina landaka, mono vandaka na kisika ya kusambisa mpi mono songaka bantu na kukwisa kunata yandi. 18 Ntangu bantu yina fundaka yandi telamaka sambu na kutuba, bo fundaka yandi ve ata na diambu mosi na kati ya mambu ya mbi yina mono vandaka kuvingila sambu na yandi.+ 19 Bo vandaka kaka ti mwa bantembe ti yandi sambu na lusambu na bo+ mpi sambu na muntu mosi, zina na yandi Yezu, yina fwaka kansi yina Polo landaka kutuba nde yandi kele na luzingu.+ 20 Sambu mono zabaka ve mutindu ya kuzenga ntembe yina, mono yulaka yandi kana yandi zolaka kukwenda na Yeruzalemi mpi bo sambisa yandi kuna na mambu yai.+ 21 Kansi ntangu Polo lombaka nde yandi bikala na boloko sambu na kuvingila nkanu ya Augusti ya Ntete,*+ mono songaka bantu na kukengila yandi na boloko tii kuna mono ta tinda yandi na Kaisali.”

22 Ebuna Agripa tubilaka Festusi nde: “Mono ta zola kuwa muntu yina mono mosi.”+ Yandi tubaka nde: “Mbasi nge ta wa yandi.” 23 Na kilumbu yina landaka, Agripa ti Berenise kwisaka ti lukumu mingi mpi bo kotaka na tribinale ti bakomanda ya basoda mpi bantu ya lukumu ya mbanza; ebuna ntangu Festusi songaka bantu na kukwisa kunata Polo, bo nataka yandi. 24 Festusi tubaka nde: “Ntotila Agripa mpi beno bantu yonso yina kele awa ti beto, beno me mona muntu yai; Bayuda yonso na Yeruzalemi mpi awa lombaka mono sambu na yandi, mpi bo tubaka na ndinga ya ngolo nde yandi fwete zinga diaka ve.+ 25 Kansi mono monaka nde yandi salaka ve ata kima mosi yina ke lomba nde bo fwa yandi.+ Yo yina, ntangu yandi lombaka nde Augusti ya Ntete kusambisa yandi, mono bakaka lukanu ya kutinda yandi. 26 Kansi mono kele ve ti mambu ya kieleka ya kusonikila Mfumu na mono sambu na yandi. Yo yina, mono me nata yandi na ntwala na beno yonso, mpi mingi-mingi na ntwala na nge, ntotila Agripa, sambu na nima ya kusambisa yandi, mono mona mambu yina mono ta sonika. 27 Sambu mono ke mona nde yo kele mbi na kutinda muntu ya boloko kukonda kumonisa mambu ya bo ke funda yandi.”

26 Agripa+ tubilaka Polo nde: “Nge kele ti nswa ya kutuba mambu na nge.” Ebuna Polo tandulaka diboko mpi yantikaka kutuba sambu na kusamba nde:

2 “Ntotila Agripa, na mambu yonso yina Bayuda+ ke funda mono, mono kele na kiese sambu mono ke samba bubu yai na ntwala na nge, 3 mingi-mingi sambu nge me zaba mbote-mbote binkulu yonso ya Bayuda mpi bantembe yina ke vandaka na kati na bo. Yo yina, mono ke bondila nge na kukanga ntima sambu na kuwa mono.

4 “Ya kieleka, mutindu mono vandaka kuzinga katuka kileke na mono na kati ya bantu* na mono mpi na Yeruzalemi me zabana mbote na Bayuda+ yonso 5 yina zabaka mono tuka ntama. Kana bo zola, bo lenda ta kimbangi nde na kuwakana ti kitini ya lusambu+ na beto yina kele ti bansiku ya ngolo kuluta, mono vandaka Mufarize.+ 6 Kansi ntangu yai, bo ke sambisa mono sambu na kivuvu ya lusilu yina Nzambi pesaka ba-nkaka na beto;+ 7 makanda na beto 12 ke tulaka kivuvu ya kumona kulungana ya lusilu yai na mutindu bo ke sadilaka yandi kisalu ya santu na kikesa yonso mpimpa ti mwini. O ntotila, Bayuda+ ke funda mono sambu na kivuvu yai.

8 “Sambu na nki beno ke kwikila ve nde Nzambi ke tedimisaka bafwa? 9 Mono vandaka ntete kuyindula nde mono fwete sadila banzila yonso sambu na kunwanisa zina ya Yezu, muntu ya Nazareti. 10 Yo yina kibeni mambu yina mono salaka na Yeruzalemi, mpi mono tulaka basantu mingi na boloko,+ sambu mono bakaka kiyeka na bamfumu ya banganga-nzambi;+ mpi ntangu yo lombaka nde bo fwa bo, mono vandaka kundima yo. 11 Mono vandaka kupesa bo ndola mbala mingi na basinagoga yonso, mono mekaka kupusa bo na ngolo na kuyambula lukwikilu na bo; mpi sambu mono wilaka bo makasi mingi, mono kwendaka nkutu kumonisa bo mpasi ata na bambanza ya ntama.

12 “Ntangu mono vandaka kusala mambu yai, mono vandaka kukwenda na Damasi ti kiyeka mpi nswa ya bamfumu ya banganga-nzambi. 13 O ntotila, na midi, ntangu mono vandaka na nzila, mono monaka nsemo me katuka na zulu; nsemo yina vandaka ngolo kuluta nsemo ya ntangu; yo semaka na nziunga na mono mpi na nziunga ya bantu yina vandaka kusala nzietelo ti mono.+ 14 Ntangu beto yonso bwaka na ntoto, mono waka ndinga mosi ke tubila mono na Kiebreo nde: ‘Saule, Saule, sambu na nki nge ke monisa mono mpasi? Kudibula ntangu yonso na nti ya bo me tula nsongi* kele mpasi sambu na nge.’ 15 Kansi mono tubaka nde: ‘Mfumu, nge nani?’ Mfumu tubaka nde: ‘Mono Yezu, muntu yina nge ke monisa mpasi. 16 Kansi telama. Mono me monana na nge sambu na kusola nge bonso nsadi mpi mbangi ya mambu yina nge me mona mpi ya mambu yina mono ta songa nge sambu na mono.+ 17 Mono ta gulusa nge na kati ya bantu yai mpi na kati ya makanda, yina mono ke tinda nge+ 18 sambu na kukangula bo meso,+ sambu na kukatula bo na mpimpa+ mpi kunata bo na nsemo,+ sambu na kukatula bo na kiyeka ya Satana+ mpi kunata bo na Nzambi, sambu mono lolula masumu+ na bo mpi bo baka dikabu na kati ya bantu yina bo me kumisaka santu na nsadisa ya lukwikilu na bo na mono.’

19 “Yo yina, ntotila Agripa, mono kolamaka ve na mbona-meso yina katukaka na zulu, 20 kansi mono kwendaka ntete na bantu yina kele na Damasi,+ na nima na bantu yina kele na Yeruzalemi,+ mpi na ntoto ya Yudea ya mvimba; mono kwendaka mpi na makanda. Mono vandaka kulonga nde bo fwete balula ntima, bo fwete vutuka na Nzambi mpi bo fwete sala bisalu yina ke monisa nde bo me balula ntima.+ 21 Yo yina Bayuda kangaka mono na tempelo mpi bo zolaka kufwa mono.+ 22 Kansi, sambu Nzambi sadisaka mono, mono ke landa kuta kimbangi tii bubu yai na bantu ya kukonda mfunu ti na bantu ya mfunu, mpi mono ke tuba ve mambu ya nkaka katula kaka mambu yina Bambikudi mpi Moize tubaka nde yo ta salama+— 23 nde yo lombaka nde Kristu kumona mpasi,+ mpi sambu yandi ta vanda muntu ya ntete na kufutumuka na bafwa,+ yandi zolaka kuzabisa mpi kunata nsemo na bantu yai mpi na makanda.”+

24 Ntangu Polo vandaka kutuba mambu yai sambu na kusamba, Festusi tubaka na ndinga ya ngolo nde: “Polo, nge me kuma kilawu! Kulonguka mingi ke kumisa nge kilawu!” 25 Kansi Polo tubaka nde: “Mfumu Festusi, mono me kuma ve kilawu, kansi mono ke tuba mambu ya kieleka ti mabanza ya mbote. 26 Ya kieleka, ntotila yina mono ke tuba ti masonga na ntwala na yandi me zaba mbote mambu yai; mono ke ndima nde nge me zaba mambu yai yonso, sambu ata diambu ve salamaka na kinsweki.+ 27 Ntotila Agripa, keti nge ke kwikilaka mambu yina Bambikudi tubaka? Mono zaba nde nge ke kwikilaka yo.” 28 Kansi Agripa tubilaka Polo nde: “Kubika fioti nge ta ndimisa mono na kukuma Mukristu.” 29 Polo tubaka nde: “Mono ke samba Nzambi nde, yo vanda na nima ya ntangu fioti to ya ntangu mingi, kaka nge ve kansi mpi bantu yonso yina ke wa mono bubu yai kukuma bonso mono, katula kaka miniololo yai.”

30 Ebuna ntotila, guvernere, Berenise, mpi bantu yina vandaka ti bo telamaka. 31 Kansi ntangu bo vandaka kukwenda, bo yantikaka kutuba bo na bo nde: “Muntu yai me sala ve ata diambu mosi ya ke lomba nde bo fwa yandi to bo tula yandi na boloko.”+ 32 Agripa tubilaka Festusi nde: “Beto zolaka kuyambula muntu yai kana yandi lombaka ve nde yandi kwenda kusamba na ntwala ya Kaisali.”+

27 Ntangu bo bakaka lukanu nde beto ke kwenda na Italia na maswa,+ bo pesaka Polo ti bantu ya nkaka ya boloko na maboko ya mfumu mosi ya basoda, zina na yandi Yuliusi, ya kimvuka ya basoda ya Auguste. 2 Beto kotaka na maswa ya Adramitiumi yina vandaka kukwenda na ndambu ya mabungu yina kele na lweka ya masa ya provense ya Azia, mpi beto kwendaka; Aristarke,+ muntu ya Masedonia, ya bwala Tesalonika vandaka ti beto. 3 Na kilumbu yina landaka, beto kumaka na Sidoni, mpi Yuliusi sadilaka Polo mambu mbote mpi yandi pesaka Polo nzila ya kukwenda na banduku na yandi sambu bo sadisa yandi.

4 Beto kotaka na maswa pana, beto lutaka na lweka ya Shipre sambu na kuditanina na mupepe yina vandaka kukatuka na ndambu yina beto vandaka kukwenda. 5 Beto lutaka na kati-kati ya nzadi-mungwa pene-pene ya Silisia mpi Pamfilia, ebuna beto kumaka na dibungu ya Mira na Lisia. 6 Kuna mfumu ya basoda monaka maswa mosi ya Alesandria yina vandaka kukwenda na Italia, mpi yandi kotisaka beto na maswa yina. 7 Na nima ya kukwenda malembe-malembe bilumbu mingi, beto kumaka na Kinide na mpasi. Sambu mupepe pesaka beto ve nzila ya kukwenda na ntwala, beto lutaka na lweka ya Kreta na Salmone sambu na kuditanina. 8 Beto lutaka pene-pene ya lweka ya masa na mpasi, mpi beto kumaka na kisika mosi ya bo ke bingaka Mabungu ya Mbote; yo kele pene-pene ya mbanza Lasea.

9 Ntangu mingi lutaka, ebuna yo vandaka kigonsa na kulanda kutambula na maswa, sambu ata kubuya madia yina vandaka kusalama na Kilumbu ya Kufika Masumu+ vandaka me luta ntama, yo yina Polo pesaka dibanza mosi; 10 yandi tubilaka bo nde: “Bampangi, mono ke mona nde nzietelo yai ta nata mpasi mpi beto ta vidisa bima mingi, kaka bima ya maswa ti maswa ve kansi mpi luzingu* na beto.” 11 Kansi mfumu ya basoda wilaka kapitene mpi munkwa-maswa; yandi waka ve mambu yina Polo tubaka. 12 Sambu dibungu yina vandaka mbote ve sambu na kulutisa nsungi ya madidi, bantu mingi pesaka dibanza nde bo katuka pana sambu na kutala kana bo lenda kuma na Feniksi sambu na kulutisa nsungi ya madidi kuna. Feniksi kele dibungu mosi ya Kreta yina ke talaka na ndambu ya nordi-esti mpi ya sudi-esti.

13 Ntangu mupepe ya sudi bulaka malembe-malembe, bo yindulaka nde bo ta kuma kisika yina bo kanaka, ebuna bo nangulaka longo mpi bo yantikaka kuluta pene-pene ya kisanga ya Kreta. 14 Kansi, ntangu fioti na nima, mupepe mosi ya ngolo ya bo ke bingaka Erakiloni* bulaka kuna. 15 Sambu mupepe vandaka kubula maswa ngolo mpi mpila ya kulanda kukwenda na ntwala vandaka ve, beto kudibikaka mpi yo nataka beto. 16 Sambu na kuditanina, beto lutaka na lweka ya kisanga mosi ya fioti, zina na yo Koda, kansi beto nungaka na mpasi na kubaka bwatu* yina vandaka na nima ya maswa. 17 Kansi na nima ya kukotisa yo na maswa, bo sadilaka bansinga sambu na kukangisa maswa; mpi sambu bo waka boma nde bo ta kangama na zelo na Sirtisi,* bo kulumusaka bima yina ke tambusaka maswa mpi bo bikaka nde mupepe kunata bo. 18 Kansi, sambu mupepe ya ngolo vandaka kunikisa beto ngolo, na kilumbu yina landaka, bo yantikaka kulosa bima sambu na kukatula kilo na maswa. 19 Mpi na kilumbu ya tatu, na maboko na bo mosi, bo losaka bima yina bo ke sadilaka na maswa.

20 Sambu ntangu ti bambwetete monikaka ve bilumbu mingi, mpi mupepe ya ngolo vandaka kubula beto, nsuka-nsuka beto yantikaka kuyindula nde beto ta guluka diaka ve. 21 Sambu bo diaka ve bilumbu mingi, Polo telamaka na kati-kati na bo mpi yandi tubaka nde: “Bampangi, kana beno landaka ndongisila na mono mpi beto kotaka ve na maswa sambu na kukatuka na Kreta, beno zolaka ve kumona mpasi yai mpi kuvidisa bima.+ 22 Kansi, ntangu yai mono ke longisila beno na kuvanda kikesa, sambu ata muntu* mosi ve ta fwa, kansi maswa mpamba ta fwa. 23 Na mpimpa ya bubu, wanzio mosi+ kwisaka kutelama pene-pene na mono; Yandi kele wanzio ya Nzambi yina kele Mfumu na mono mpi yina mono ke sadilaka kisalu ya santu; 24 yandi tubaka nde: ‘Polo, kuwa boma ve. Nge fwete telama na ntwala ya Kaisali,+ mpi Nzambi ta gulusa bantu yonso yina kele ti nge na maswa.’ 25 Yo yina beno vanda kikesa, sambu mono ke tula ntima na Nzambi nde yo ta salama mutindu wanzio tubilaka mono. 26 Kansi beto ta kwenda kukangama na zelo na kisanga mosi.”+

27 Ntangu beto kumaka na mpimpa ya 14 mpi mupepe vandaka kunata beto ndambu na ndambu na Nzadi-Mungwa ya Adria, na midi ya mpimpa bantu ya ke salaka na maswa yantikaka kuyindula nde bo me kuma pene-pene ya ntoto. 28 Bo tesaka mudindu ya masa mpi bo monaka nde yo vandaka bametre 36; bo kwendaka na mwa kitamina ya fioti, ebuna bo tesaka diaka, mpi bo monaka nde yo vandaka kiteso ya bametre 27. 29 Sambu bo waka boma nde beto ta kwenda kututana na matadi, bo losaka balongo iya ya nima ya maswa mpi bo vandaka kuzola nde ntongo kutana. 30 Kansi ntangu bantu ya ke salaka na maswa yantikaka kusosa kutina mpi bo kulumusaka bwatu na nzadi-mungwa bonso nde bo zolaka kukulumusa balongo ya ntwala ya maswa, 31 Polo tubilaka mfumu ya basoda mpi basoda nde: “Kana bantu yai kubikala ve na maswa, beno ta guluka ve.”+ 32 Ebuna basoda zengaka bansinga ya bwatu mpi bo bikaka bwatu yina yo bwa na masa.

33 Ntangu ntongo zolaka kutana, Polo yantikaka kubondila bo yonso na kudia nde: “Bubu kele kilumbu ya 14 katuka ntangu yina beno ke vingila, mpi beno me dia ve ata kima mosi. 34 Yo yina mono ke siamisa beno na kudia; yo kele sambu na lutaninu na beno, sambu ata muntu mosi ve na kati na beno ta vidisa ata lunsuki mosi ya ntu na yandi.” 35 Ntangu yandi tubaka mambu yai, yandi bakaka dimpa, yandi pesaka Nzambi matondo na meso na bo yonso, yandi zengaka yo, mpi yandi yantikaka kudia. 36 Bo yonso bakaka kikesa mpi yantikaka kudia. 37 Na kati ya maswa, beto yonso vandaka bantu* 276. 38 Ntangu bo diaka mpi bo fulukaka, bo losaka ble na nzadi-mungwa sambu na kukatula kilo na maswa.+

39 Ntangu ntongo tanaka, bo zabaka ve ntoto yina+ kansi bo monaka kisika mosi ya zelo na lweka ya nzadi, ebuna bo bakaka lukanu ya kukumisa maswa kuna kana mpila kele. 40 Bo zengaka bansinga ya balongo mpi bikaka yo, yo bwa na nzadi-mungwa. Kaka na ntangu yina bo kangulaka bansinga ya bankayi ya yenda; mpi na nima ya kutombula lele yina ke vandaka na ntwala ya maswa sambu mupepe kubula yo, bo yantikaka kukwenda na kisika yina ya zelo. 41 Ntangu bo kumaka na kisika mosi ya zelo na kati ya masa, kisika yina nzadi-mungwa vandaka kubula ndambu na ndambu, bo kwendaka kukangisa maswa kuna mpi ntwala na yo kangamaka na zelo, yo vandaka kunikana diaka ve, kansi bitembo yantikaka kupasula nima ya maswa bitini-bitini.+ 42 Basoda bakaka lukanu ya kufwa bantu ya boloko, sambu ata muntu mosi ve kukasa mpi kutina. 43 Kansi mfumu ya basoda zolaka kugulusa Polo mpi yandi kangaka bo nzila sambu bo lungisa ve lukanu na bo. Ebuna yandi songaka bantu yina zabaka kukasa na kubwa na nzadi-mungwa mpi kukwenda na mukidi bantu ya ntete, 44 mpi bantu ya nkaka ta landa na nima; bantu ya nkaka na zulu ya mabaya mpi bankaka na zulu ya bitini ya maswa. Yo yina bo nataka bo yonso na lutaninu na mukidi.+

28 Ntangu beto kumaka na lutaninu, bo songaka beto nde bo ke bingaka kisanga yina Malta.+ 2 Bantu ya kisanga yina* monisilaka beto ntima ya mbote na mutindu ya kuyituka. Bo pedisaka tiya mpi bo yambaka beto yonso mbote, sambu na mvula yina vandaka kunoka mpi sambu na madidi. 3 Kansi ntangu Polo lokutaka kita ya bankuni mpi tulaka yo na tiya, kiwuta mosi basikaka na bankuni yina sambu na tiya mpi yo kangamaka na diboko na yandi. 4 Ntangu bantu ya kisanga yina monaka kiwuta me kangama na diboko na yandi, bo yantikaka kutuba bo na bo nde: “Ya kieleka, muntu yai kele muntu ya ke fwaka bantu, mpi ata yandi gulukaka na nzadi-mungwa, Lunungu* me pesa yandi ve nzila ya kulanda kuzinga.” 5 Kansi yandi nikisaka diboko, ebuna kiwuta yina bwaka na tiya mpi yandi waka ve mpasi. 6 Bo vandaka kuvingila nde diboko na yandi kuvimba to nde yandi bwa mbala mosi mpi kufwa. Bo vingilaka ntangu mingi mpi bo monaka nde ata kima mosi ve ya mbi kuminaka yandi, ebuna bo sobaka mabanza mpi bo yantikaka kutuba nde yandi kele nzambi.

7 Pene-pene ya kisika yina, kuvandaka ti bantoto ya muntu mosi ya lukumu ya kisanga yina, zina na yandi Publiusi; yandi yambaka beto mbote mpi beto lalaka kuna bilumbu tatu. 8 Tata ya Publiusi vandaka ya kulala na mbeto sambu yandi vandaka na fievre mpi pulu-pulu ya menga, mpi Polo kotaka kisika yandi lalaka, yandi sambaka, tulaka yandi maboko, mpi belulaka yandi.+ 9 Na nima ya mambu yai, bantu ya nkaka ya kisanga yina, bayina vandaka kubela, yantikaka mpi kukwisa na yandi, ebuna bo mpi belukaka.+ 10 Bo pesaka beto mpi lukumu mpi bo pesaka beto makabu mingi, ebuna ntangu beto zolaka kukwenda, bo pesaka beto bima yonso yina beto vandaka na yo mfunu.

11 Bangonda tatu na nima, beto kotaka na maswa mosi yina vandaka ti kidimbu mosi na ntwala, bo sonikaka na zulu na yo nde “Bana ya Zeusi.” Yo katukaka na Alesandria mpi yo lutisaka nsungi ya madidi na kisanga yina. 12 Beto kumaka na Sirakuze, mpi beto lutisaka bilumbu tatu kuna; 13 katuka kuna, beto kwendaka pene-pene ya mukidi mpi beto kumaka na Regio. Kilumbu mosi na nima, mupepe ya sudi bulaka mpi na kilumbu ya zole, beto kumaka na Puteoli. 14 Awa beto monaka bampangi mpi bo bondilaka beto na kubikala ti bo bilumbu nsambwadi, ebuna beto kwendaka kukuma na Roma. 15 Ntangu bampangi yina vandaka na Roma waka nsangu na beto, bo kwisaka kukutana ti beto na Zandu ya Apiusi mpi na Banzo Tatu. Ntangu Polo monaka bo, yandi pesaka Nzambi matondo mpi bakaka kikesa.+ 16 Nsuka-nsuka ntangu beto kumaka na Roma, bo pesaka Polo nswa ya kuvanda yandi mosi ti soda yina vandaka kukengila yandi.

17 Kansi, bilumbu tatu na nima, yandi bingaka bantu ya lukumu ya Bayuda. Ntangu bo vukanaka, yandi tubilaka bo nde: “Babakala, bampangi, mono salaka ve ata diambu mosi ya mbi na bantu to na binkulu ya ba-nkaka na beto;+ kansi na Yeruzalemi bo pesaka mono na maboko ya bantu ya Roma bonso muntu ya boloko.+ 18 Ntangu bo sambisaka mono,+ bo zolaka kuyambula mono, sambu kikuma ya kufwa mono vandaka ve.+ 19 Kansi ntangu Bayuda buyaka, mono monaka mbote nde mono kwenda kusamba na ntwala ya Kaisali,+ kansi mono vandaka ve ata na diambu mosi ya kufunda dikanda na mono. 20 Yo yina, mono me lomba na kumonana ti beno mpi kusolula ti beno, sambu bo me kanga mono miniololo yai sambu na kivuvu ya Izraele.”+ 21 Bo tubilaka yandi nde: “Beto me baka ve mikanda ya me katuka na Yudea sambu na nge. Ata mpangi mosi mpi ve yina me katuka kuna me zabisa beto to me tubila beto diambu mosi ya mbi sambu na nge. 22 Kansi beto ke yindula nde yo kele mbote nde beto wa mabanza na nge, sambu ya kieleka+ beto me zaba nde bisika yonso bo ke tubaka mambu ya mbi sambu na ka-dibundu yai.”+

23 Bo tulaka kilumbu mosi yina bo ta kutana ti yandi, mpi bo kwisaka mingi kibeni kisika yandi vandaka kulala. Mpi katuka na suka tii na nkokila, yandi tendudilaka bo mambu yina mpi yandi taka kimbangi mbote-mbote sambu na Kimfumu ya Nzambi; yandi sadilaka Nsiku ya Moize+ mpi mikanda ya Bambikudi+ sambu na kundimisa bo na kukwikila na Yezu.+ 24 Bantu ya nkaka yantikaka kukwikila mambu yina yandi tubaka; kansi bankaka kwikilaka ve. 25 Sambu bo vandaka kuwakana ve bo na bo, bo yantikaka kukwenda, mpi Polo tubaka mambu yai:

“Mpeve santu tubaka mbote na ba-nkaka na beno na nzila ya mbikudi Yezaya 26 nde, ‘Kwenda na bantu yina mpi tuba nde: “Beno ta wa, kansi beno ta bakisa ve ata fioti; mpi beno ta tala, kansi beno ta mona ve ata fioti.+ 27 Sambu ntima ya bantu yai me kumaka ngolo, mpi bo waka ti makutu na bo kansi bo salaka kima ve, bo kangaka meso na bo, sambu bo mona ve ata fioti ti meso na bo, bo wa ve ti makutu na bo, mpi bo bakisa ve ti ntima na bo ebuna bo kwisa kuvutuka mpi mono belula bo.”’+ 28 Yo yina, beno fwete zaba nde bo me tinda nsangu yai ya luguluku ya me katuka na Nzambi na bantu ya makanda;+ bo ta wa yo kibeni.”+ 29 *——

30 Yandi bikalaka kuna bamvula zole ya mvimba na nzo yina yandi vandaka kufutila,+ mpi yandi vandaka kuyamba mbote bantu yonso yina vandaka kukwisa kutala yandi; 31 yandi vandaka kuzabisa bo nsangu ya Kimfumu ya Nzambi mpi yandi vandaka kulonga bo mambu ya Mfumu Yezu Kristu na kikesa yonso,*+ muntu mosi ve vandaka kukanga yandi nzila.