Bangindu Ya Mbi Sambu Na Bantu Ya Nkaka Keti Nge Kele Ti Yo?
Kuvanda ti bangindu ya mbi sambu na bantu ya nkaka kele bonso kuvanda ti mikrobe mosi buna. Yo ke niokulaka bantu yina bo ke yindudilaka bo mbi mpi bantu yina ke vandaka ti yo ke zabaka ve.
Bantu lenda vanda ti bangindu ya mbi sambu na insi, mpusu ya nitu, dikanda to ndinga ya bantu ya nkaka. Bo lenda vanda mpi ti bangindu ya mbi sambu na dibundu ya bantu ya nkaka, sambu muntu kele nkento to bakala to sambu bo kele ve na luzingu ya mutindu mosi. Bantu mingi ke vandaka ti bangindu ya mbi sambu na bantu yina kele ve mvula mosi ti bo, bayina me tangaka ve bonso bo, sambu bo kele ti bifu na nitu to mpi sambu na mutindu bo ke monana. Ata mpidina, bo ke zabaka ve nde bo ke vandaka ti bangindu ya mbi sambu na bantu ya nkaka.
Keti nge ke vandaka ti bangindu ya mbi sambu na bantu ya nkaka? Beto lenda mona kikalulu yai ya mbi na bantu ya nkaka kansi yo lenda vanda mpasi na kuzaba nde beto mosi mpi kele ti yo. Ya kieleka, beto yonso ke vandaka ti bangindu ya mbi sambu na bantu ya nkaka na kiteso mosi buna. David Williams, muntu mosi ya mayele ya ke longukaka luzingu ya bantu ke tuba nde kana bantu ke vandaka ti bangindu ya mbi sambu na bantu ya kimvuka mosi buna, ntangu bo ta kutana ti muntu mosi ya kimvuka yina, “bo ta sadila yandi mambu na mutindu ya mbi kansi bo ta zaba ve nde bo ke sala yo.”
Mu mbandu, na insi mosi na sudi-esti ya Europe, kisika Jovica ke zingaka, kele ti kimvuka mosi ya bantu yina bantu mingi ke zolaka bo ve. Jovica ke tuba nde: “Mono vandaka kuyindula nde kele ve ata ti muntu mosi ya mbote na kati ya bantu yina. Kansi mono vandaka kuzaba ve nde mono vandaka ti bangindu ya mbi sambu na bo sambu mono vandaka kuyindula nde mambu ya mono vandaka kutuba sambu na bantu yina vandaka ya masonga.”
Baluyalu mingi ke tulaka bansiku yina ke buyisaka kupona mpusu ya nitu mpi kuvanda ti bangindu ya mbi sambu na bantu ya nkaka. Ata mpidina, bantu kele kaka ti bangindu ya mbi sambu na bantu ya nkaka. Sambu na nki? Sambu bansiku yina ke tubilaka kaka mambu yina bantu fwete sala ve, kansi yo lenda yala ve mabanza mpi bangindu na bo. Kuvanda ti bangindu ya mbi ke yantikaka na mabanza mpi na ntima. Keti beto lenda yambula bangindu ya mbi sambu na bantu ya nkaka?
Masolo ya ke landa ta tubila mambu tanu yina me sadisaka bantu mingi na kukatula bangindu ya mbi yina bo vandaka ti yo sambu na bantu ya nkaka na mabanza mpi na bantima na bo.