MAMBU KE BEBA NA NSI-NTOTO

3 | Tanina Kinduku na Nge ti Bantu

SAMBU NA NKI YO KELE MFUNU

Basusi ke landa kukuma mingi mutindu mambu ke beba na nsi-ntoto. Yo yina bantu mingi ke kipe diaka ve kinduku na bo ti bantu yina bo ke zolaka.

Bantu ke zolaka diaka ve kuvanda kisika mosi ti banduku na bo.
Bankwelani me kuma kuswana mingi.
Bibuti me kuma kutula dikebi ya fioti na mambu yina ke yangisa bana na bo to nkutu bo ke tudila yo ve dikebi.

Mambu ya Nge Fwete Zaba

Kuvanda ti banduku kele mfunu sambu bo ta sadisa nge na kulanda kuvanda ti sante ya mbote, yo vanda ya kinsuni mpi ya mabanza. Bo ta sala yo mingi-mingi na ntangu ya mpasi.
Basusi sambu na mutindu mambu ke beba na nsi-ntoto lenda natila dibuta na beno bampasi yina nge yindulaka ve.
Kana bana ke landa to ke tala mambu ya ke pesaka mpasi na televizio, yo lenda pusa bo na kukuma kudiyangisa mingi.

Mambu ya Nge Lenda Sala Sesepi

Biblia ke tuba nde: “Nduku ya kieleka ke zolaka konso ntangu mpi yandi kele mpangi yina me butukaka sambu na bantangu ya mpasi.”—Bingana 17:17.

Banduku lenda sadisa beto mpi kupesa beto bandongisila ya mbote. Banduku ya mutindu yai ya ke zolaka beto ta sadisa beto na kuvanda ngolo mpi na kukanga ntima na bampasi.

MAMBU YA KUSALA—Bandongisila ya Mfunu

Na ntangu mpasi mosi me bwa, sala mambu yai ke landa sambu na kutanina kinduku na nge ti bantu

KUMISA MAKWELA NA NGE NGOLO

Kumisa makwela na nge ngolo

Biblia ke tuba nde: “Bantu zole me luta muntu mosi . . . Sambu kana muntu mosi kubwa, muntu ya nkaka lenda sadisa nduku na yandi na kutelama.” (Longi 4:9, 10) Bakala ti nkento fwete salaka mambu na kimvuka. Bo fwete sala ve mambu sambu na kupesa nkwelani ya nkaka mpasi.

Beno baka lukanu ya kusadilana ve mambu na mutindu ya mbi kaka sambu beno kele ti basusi. Beno sala yonso sambu na kumonisilana ntima ya nda.
Ata mbala mosi konso mposo, beno tubila konso dikambu yina beno lenda vanda ti yo. Beno vila ve: beno ke sosa kuyidika makambu kansi ve kudinwanisa.
Beno baka ntangu ya kusalaka na kimvuka mambu ya beno zole ke zolaka.
Beno yibuka bantangu ya mbote ya beno me lutisaka beno zole, mbala ya nkaka kutala bafoto ya makwela na beno to ya bantangu ya nkaka ya mbote.

“Yo lenda salama nde bakala ti nkento kele ve ti ngindu mosi na diambu mosi, kansi yo ke tendula ve nde bo lenda sala ve mambu na kimvuka. Bo lenda baka lukanu bo zole mpi kusala mambu na bumosi sambu lukanu na bo kulungana.”—David.

LANDA KUYIDIKA KINDUKU NA NGE TI BANTU

Landa kuyidika kinduku na nge ti bantu

Katula lusadisu yina banduku lenda pesa beno, beno sosa kuzaba mutindu beno lenda sadisa bo mpi. Kana beno ke pesa bantu ya nkaka kikesa, beno ta kudipesa mpi kikesa.
Konso kilumbu, beno kwendaka kutala bankwelani ya nkaka ya kele banduku na beno sambu na kuzaba kana bo kele mbote.
Beno yula banduku na beno inki mutindu bo ke kangaka ntima na bampasi ya me fwanana ti ya beno.

“Kana nge ke kutana ti bampasi ya ngolo, banduku lenda sadisa nge. Bo lenda pesa beto kikesa ya beto kele ti yo mfunu sambu kuzaba kima ya kusala, ata yo lenda vanda nde bo ta yibusa beto mambu ya beto me zaba dezia. Banduku ke tudilaka beto dikebi mpi bo me zaba nde beto ke tudilaka bo mpi dikebi.”—Nicole.

VANDA KIBUTI YINA KE SADISAKA BANA

Vanda kibuti yina ke sadisaka bana

Biblia ke tuba nde: ‘Wa nswalu, kunwanina ve na kutuba.’ (Yakobo 1:19) Na luyantiku, bana lenda songa beno ve na mbala mosi mambu ya ke pesa bo boma mpi ya ke yangisa bo. Kansi beno vanda ntima-nda ntangu beno ke widikila bo; mpidina bo ta songa beno mambu na bo.

Beno sala nde bana kudiwa mbote sambu bo songa beno mutindu bo ke kudiwa. Bana ya nkaka ke kangulaka ntima ntangu bo ke lutisa ntangu, mu mbandu ntangu bo ke nata kamio to ke tambula, na kisika ya kuvanda na ntwala ya kibuti sambu na kusolula.
Beno zikisa nde bana ke landaka ve bansangu ya lenda yangisa bo.
Beno sadisa bana na kuzaba mambu ya beno me salaka sambu dibuta kulanda kuvanda na lutaninu.
Beno yidika mutindu beno ta sala mambu kana kima ya kukonda kukana me salama mpi beno sala bangalasisi ya mambu yango ti bana.

“Solula ti bana nge, mpi pesa bo nzila ya kutubila mutindu bo ke kudiwa. Mbala ya nkaka, bo ke bumbila nge mambu ya ke pesa bo boma, basusi, to mpi makasi. Songa bo nde nge mpi nge kudiwaka mpidina mpi songa bo mutindu nge ke nungaka mawi ya mpidina.”—Bethany.