Keti Nzambi Kele Konso Ntangu Nene Kuluta Yezu?
YEZU metubaka ntete ve ata mbala mosi nde yandi kele Nzambi. Yonso yandi tubaka sambu na yandi mosi kemonisa nde yandi vandaka kudimonisa ata fyoti ve—yau vanda na ngolo, na nzayilu, na mvula—bonso kiteso mosi ti Nzambi.
Yau vanda ntangu yandi vandaka na zulu to na ntoto, kutuba nandi mpi kikalulu nandi vandaka kumonisa ntangu yonso nde yandi vandaka nansi ya Nzambi. Nzambi kele ntangu yonso yina kele ya kuluta nene; Yezu, yina kele nansi, gangamaka na Nzambi.
Yezu meswaswana ti Nzambi
BAMBALA mingi, Yezu monisaka nde yandi kele kigangwa ya meswaswana ti Nzambi mpi nde yandi kele na Nzambi na zulu nandi, Nzambi yina yandi kesambilaka, Nzambi yina yandi kebingaka “Tata.” Na kusambila Nzambi, disonga Tata nandi, Yezu tubaka nde: “Nge, Nzambi mosi kaka ya kyeleka.” (Yoane 17:3) Na Yoane 20:17, yandi tubaka na Maria Madelene nde: “Mono tatomboka kwa Tata ya mono, ye Tata ya beno, ye Nzambi ya mono ye Nzambi ya beno.” (Osty) Na 2 Korinte 1:3, ntumwa Paul kendima nde bangwizani ya mpidina kele kati ya Yezu ti Nzambi: “Nsakumuna kwa Nzambi ye Tata ya Mfumu ya beto Yezu Klisto.” Sambu Yezu kele na Nzambi, Tata nandi lenda ve kuvanda mbala mosi Nzambi yina.
Ntumwa Paul kele na ketiketi ve na kutuba na Yezu mpi sambu na Nzambi bonso bantu zole meswaswana: “Kansi, beto kele na Nzambi mosi kaka, Tata na beto yina salaka bima yonso . . . Mpe, Mfumu mosi kaka kele, Yezu Klisto.” (1 Korinte 8:6, Jé) Ntumwa ketula luswaswanu kati ya Nzambi mpi Yezu ntangu yandi ketuba nde: “Na meso ya Nzambi, na meso ya Klisto Yezu, ti na meso ya bawanzyo ya Nzambi.” (1 Timote 5:21, Osty) Mpila Paul keswasikisa Yezu ti bawanzyo ya mazulu, kiteso mosi yandi kesala yau sambu na Yezu mpi sambu na Nzambi.
Mambu Yezu ketuba na Yoane 8:17, 18 ketendula mambu mingi. Yandi tubaka nde: “Yau imene kusonama mu Nsiku ya beno, ‘kitemo ya bantu zole ikele kyeleka.’ Mono tuba kitemo ya mono mosi, ye Tata ya fidisaka mono tuba kitemo sambu na mono mpe.” Yezu kemonisa awa nde Tata nandi, disongidila Nzambi Nkwa-Ngolo, ti yandi bau kele bantu zole ya kuswaswana; kana ve, inki mutindu bau lenda sala batemwe zole?
Yezu kemonisa dyaka nde yandi meswaswana ti Nzambi ntangu yandi ketuba nde: “Sambu na nki nge kebinga mono yambote, mosi kaka ikele yambote, yandi Nzambi.” (Malako 10:18, Jé) Yezu ndimaka pana nde muntu mosi ve kele mbote bonso Nzambi, ata Yezu yandi mosi ve. Na mbote nandi ya kuluta, Nzambi mekudiswasikisa ti Yezu.
Nsadi ya Nzambi ya bulemfu
MBALA mingi na Masonuku, Yezu ketuba mpidiyai: “Mwana lenda ve kusala mambu yandi mosi, kansi yina ya yandi mona Tata kusala.” (Yoane 5:19, T0B) “Mono kulumukaka tuka zulu, sambu na kusala luzolo ya mono ve, kansi luzolo ya yandi fidisaka mono.” (Yoane 6:38) “Yina ya mono kelonga mekatuka na mono ve, kansi yau mekatuka na yina tindaka mono.” (Yoane 7:16) Keti yina ketinda meluta ve nene yina bau ketinda?
Sika ya Yezu nantwala ya Tata nandi kemonana mbote na kifwani ya kilanga ya vinu. Na kati na yau, Yezu kefwanikisa Nzambi, Tata nandi, na nkwa vinu yina kwendaka na bwala bunzenza, bikaka vinu nandi na badimi, bayina kele kifwani ya bamfumu ya mambundu ya bayuda. Ntangu, nkwa vinu tindaka mosi kati ya bampika nandi sambu nde bau pesa yandi mbutu ya kilanga ya vinu, badimi bulaka mpika yina mpi vutulaka yandi maboko mpamba. Ntangu yina nkwa kilanga tindaka mpika ya zole, nanima ya tatu: bau yonso bulamaka bonso yantete. Nansuka, nkwa kilakanga tubaka nde: “Mono ketinda mwana na mono [Yezu], ya mono kezolaka mingi. Mono kebanza nde bau tazitisa yandi.” Kansi badimi yambi, na ndambu na bau, vandaka yindula mpidyai: “ ‘Yandi yai tayinga Tata nandi; beto fwa yandi, sambu kilanga kukuma ya beto.’ Mpidina bau losaka yandi na nganda ya kilanga ya vinu mpi bau fwaka yandi.” (Luka 20:9-16) Na kifwani yina Yezu kemonisa sika nandi nantwala ya Nzambi: bonso mwana ya bulemfu yina tata nandi ketinda, yandi metindama na Nzambi sambu na kusala luzolo nandi.
Konso ntangu balongoki ya Yezu monaka yandi ve kiteso mosi ti Nzambi, kansi nsadi ya bulemfu. Na kutubilaka Nzambi na kisambu, bau tubilaka yandi nde: “Nsadi na nge ya musantu Yezu, ya nge solaka, . . . sambu na kubelula bimbefu, sambu na kusala bidimbu mpi bimpa na zina ya nsadi na nge ya musantu Yezu.”—Bisalu 4:23, 27, 30, Jé.
Nzambi kele konso ntangu ya kuluta nene
NA LUYANTIKU ya kisalu ya Yezu, nanima ya mbotika nandi, ntangu yandi basikaka na masa, ndinga wakanaka tuka mazulu nde: “Yai kele Mwana na mono ya luzolo; mono kele na kyese mingi sambu nandi.” (Matai 3:16, 17) Keti Nzambi zolaka tuba nde yandi mosi vandaka mwana nandi kibeni, nde yandi vandaka kudiwila kyese mingi mpi nde yandi kuditindaka yandi mosi? Ikele ve, Nzambi Ngangi, zolaka tuba nde, bonso yandi kele ya kuluta nene, yandi waka kyese na muntu yina vandaka nansi nandi, Mwana nandi, Yezu, sambu yandi sala kisalu.
Yezu monisaka nde Tata nandi lutaka yandi na nene ntangu yandi tubaka nde: “Mpeve ya Jéhovah kele na mono, sambu yandi solaka mono na kuzabisa nsangu yambote na bansukami.” (Luka 4:18) Kusola kezola tuba kupesa kimfumu, kupesa kisalu; yau yina mfumu kesalaka na muntu yina mebaka ntete ve kimfumu. Na yau, yau kele pwelele nde Nzambi kele yina meluta nene, sambu yandi mesola Yezu, yandi mepesa yandi kimfumu yina yandi vandaka na yau ntete ve.
Kilumbu yankaka dyaka, Yezu monisaka nde Tata nandi luta yandi na nene. Ntangu mama ya bana zole kati ya balongoki nandi lombaka nde bana nandi kuvanda mosi na diboko ya kibakala, yankaka na diboko ya kinkento, ntangu yandi takwisa na Kimfumu nandi, Yezu vutulaka nde: “Mono kele na inswa ve ya kusola muntu yina tavanda na diboko na mono ya kibakala to na diboko na mono ya kinkento. Kansi Tata na mono [disonga Nzambi] tapesa bisika yina na bantu yina yandi meyidikilaka yo.” (Matai 20:23, Jé) Kana Yezu vandaka Nzambi Nkwa-Ngolo, yandi zolaka vanda na inswa ya kupesa biyeka yina; kansi yandi salaka yau ve, sambu yau vandaka kiyeka ya Nzambi, mpi Yezu kele Nzambi ve.
Bisambu ya Yezu kemonisa kibeni bufyoti na yandi nantwala ya Nzambi nandi. Mfinama na lufwa, Yezu songaka yina lutaka yandi na nene na kusambaka mpidyai: “Tata, kana nge zola, katula kopo yai nantwala na mono. Kansi, bika luzolo na nge salama, ya mono ve.” (Luka 22:42) Nani Yezu vandaka sambila? Kitini nandi mosi? Ve, yandi vandaka sambila muntu ya kuswawana mvimba ti yandi, Tata nandi, Nzambi, yina luzolo—ya lendaka kuswaswana ti ya yandi—lutaka nene, Muntu mosi kaka yina fwana ‘kukatula kopo yina.’
Nanima, ntangu yandi zolaka fwa, Yezu bokaka: “Nzambi na mono, Nzambi na mono, sambu na nki nge mebika mono?” (Malako 15:34, Jé) Na nani Yezu vandaka tubila? Na yandi mosi to na kitini nandi mosi? Na ntembe ve, mbokila (“Nzambi na mono”) katukaka ve na muntu yina vandaka kuditula bonso Nzambi. Dyaka, kana Yezu vandaka Nzambi, na nani yandi bikamaka? Nantwala nandi mosi? Yau kele ve na nsansa. Yezu tubaka mpi nde: “Tata, mono mevutula mpeve na mono na maboko na nge.” (Luka 23:46) Kana Yezu vandaka Nzambi, sambu na nki yandi vutulaka mpeve nandi na Tata nandi?
Nanima ya lufwa nandi, ntangu Yezu lutisaka na mazyamu vandaka bilumbu tatu. Kana Yezu vandaka Nzambi, mukapu ya Habakuku 1:12 kele ya mukyedika ve: “O Nzambi na mono, Musantu ya mono, nge kefwaka ve.” Kansi, Bible ketuba mbote nde Yezu fwaka mpi nde yandi bikalaka ya konda kudizaba na mazyamu. Na ndambu yankaka, nani futumunaka yandi na lufwa? Kana yandi fwaka kibeni, yandi lendaka ve kudifutumuna yandi mosi. Mpi kana yandi fwaka ve, nkudulu sambu na disumu ya Adamu lendaka ve kufutama. Kansi, Yezu futaka kibeni, na lufwa nandi, ntalu lombamaka. Na yau ikele “Nzambi [yina] futumunaka yandi [Yezu] na kukatulaka yandi na mpasi ya lufwa.” (Bisalu 2:24) Yina meluta nene, Nzambi Nkwa-Ngolo, futumunaka na lufwa yina kele nansi, nsadi nandi Yezu.
Yezu salaka bidimbu ya nkumbwa: Mumbandu yandi futumunaka bafwa. Keti yau ketendula nde yandi kele Nzambi? Bantumwa ti bambikudi Elie ti Elisée bakaka bau mpi ngolo yina; kansi, bau vandaka kaka bantu. Nzambi pesaka na bambikudi, na Yezu mpi na bantumwa ngolo ya kusala bidimbu sambu na kumonisa nde bau ndimamaka nandi. Kansi, mosi ve kati na bau kitukaka mosi kati ya bapersona tatu kesala Nzambi mosi.
Yezu zabaka ve mambu yonso
NTANGU Yezu bikulaka sambu na nsuka ya bima ya ntangu yai, yandi tubaka nde: “Sambu na kilumbu yina, to ntangu, muntu mosi ve zaba yau, ata bawanzyo na zulu, ata Mwana, muntu mosi ve kaka Tata.” (Malako 13:32, Jé) Kana Yezu vandaka kiteso mosi ti Tata na Butatu , yandi zolaka zaba yina Tata zabaka; kansi yandi zabaka yau ve, sambu yandi kele ve kiteso mosi ti Nzambi.
Kiteso mosi, beto ketanga na Ebeleo 5:8 nde Yezu “longukaka kulemfuka na bampasi yandi vibidilaka.” Keti beto lenda yindula nde Nzambi kele na kima mosi ya kulonguka? Ikele ve. Kansi yau vandaka mpidina ve sambu na Yezu, sambu yandi zabaka ve mambu yonso Nzambi zabaka. Dyaka, yau lombamaka nandi kulonguka kima mosi yina Nzambi lenda ve kulonguka: kulemfuka. Kyeleka, Nzambi lenda ve kulemvuka na muntu.
Ata nanima ya lufutumuku ya Yezu sambu na kuzinga na zulu ti Nzambi, luswaswanu vandaka kati ya yina Nzambi zabaka ti yina Yezu zabaka. Mukanda yansuka ya Bible keyantika na bangogo yai: “Nzayikusu ya Yezu Kristu, ya Nzambi pesaka yandi.” (Nzayikusu 1:1, Osty) Kana Yezu vandaka mosi kati ya bantu yina kesala Nzambi mosi, keti yandi zolaka vanda na mfunu nde mosi kati ya bantu yina, bonso Nzambi, kupesa yandi Nzayikusu? Yandi zolaka zaba Nzayikusu yina mbote kibeni, sambu Nzambi zabaka yau. Kansi, Yezu zabaka yau ve, sambu yandi kele Nzambi ve.
Yandi kele konso ntangu nansi ya Nzambi
NANTWALA mpi na luzingu nandi ya kimuntu, Yezu vandaka nansi ya Nzambi. Nanima ya lufutumuku nandi, bufyoti nandi sobaka ve: Yezu kele konso ntangu nansi ya Tata nandi, yandi kele na sika ya zole nantwala nandi.
Na kutubaka sambu na lufutumuku ya Yezu, Pierre ti bayina vandaka nandi tubaka na Bayuda na Sanedre nde: “Ikele yandi [Yezu] yina Nzambi tombulaka na diboko nandi ya kibakala.” (Bisalu 5:31) Paul sonikaka nde: “Nzambi tombulaka yandi mingi.” (Filipe 2:9) Kana Yezu vandaka Nzambi, inki mutindu yandi zolaka kutombulama na sika ya nene kuluta yina yandi vandaka na yau ntete. Yandi zolaka vanda ntete ya kutombula na Butatu. Kana, nantwala ya kutombulama, Yezu vandaka kiteso mosi ti Nzambi, kutombulama nandi zolaka tula yandi na zulu ya Nzambi.
Paul tubaka dyaka nde Yezu kotaka “na zulu kibeni, sambu na kumonika ntangu yai nantwala ya Nzambi sambu na beto.” (Ebeleo 9:24, Jé) Yina kemonika nantwala ya muntu, keti yandi lenda vanda muntu yina? Ve, yandi kele kibeni ya kuswaswana ti yandi.
Kiteso mosi, kaka nantwala bau losa yandi matadi, Etienne “talaka na zulu mpe monaka nkembo ya Nzambi mpe Yezu ya kutelema na diboko kibakala ya Nzambi.” (Bisalu 7:55) Yau kele pwelele nde Etienne monaka ve ata mpeve santu ata Butatu , kansi bantu zole ya kuswaswana.
Na dyambu kele na Nzayikusu 4:8 tii 5:7, beto kemona Nzambi, kansi Yezu ve, mevanda na kiti nandi ya kimfumu na zulu. Yezu, sambu nandi, fwete finama sambu na kubaka mukanda na diboko ya kibakala ya Nzambi. Mbonameso yina kesonga nde, ata na zulu, Yezu kele Nzambi ve, kansi nde yandi kele ya kuswaswana ti yandi.
Na dibanza mosi ti yina metubilama ntete, tala yina beto lenda tanga na Bilete ya biblioteke ya John Rylands, ya kubasisamaka na Manchester, n’Angleterre: “Na luzingu ya zulu, nanima ya lufutumuku nandi, Yezu kelunda bumuntu ya kuswaswana na mambu yonso ti Nzambi bonso ntangu yandi vandaka na ntoto. Na lweka ya Nzambi mpi fwanikisa yandi nandi, Yezu kemonika kibeni kiteso mosi ti bawanzyo—bonso muntu yankaka ya zulu na kibansala ya zulu ya Nzambi; kansi, bu yandi kele Mwana ya Nzambi, yandi kele na ndonga ya kuswaswana mpi yandi kele na ndonga ya kuluta bawanzyo.”—Tala Filipe 2:11.
Mukanda yina keyika nde: “Kansi, yina metubama sambu na luzingu mpi biyeka ya Kristu na mazulu kesonga ve nde bonso yandi kele na nitu ya bunzambi, yandi kele kiteso mosi ti Nzambi mpi nde yandi kele mvimba Nzambi. Nkutu, mambu Luwawanu Yampa kezabisa beto sambu nandi mpi kisalu nandi na zulu kemonisa beto yandi ya kuswaswana ti Nzambi mpi nansi nandi.”
Yezu, na mazulu, tabikala kimâkulu nsadi ya Nzambi ya kuswaswana ti Ngangi mpi nansi nandi. Yau yina Bible kendima ntangu yau ketuba nde: “Nanima nsuka takwisa, ntangu yandi [Yezu na mazulu] tavutula kimfumu nandi na Nzambi Tata, . . . ebuna Mwana yandi mosi talemvuka na Yina pesaka yandi kiyeka na bima yonso, sambu Nzambi kuma yonso na mambu yonso.”—1 Korinte 15:24, 28, Jé.
Yezu metubaka ntete ve nde yandi kele Nzambi
DIBANZA ya Bible kele pwelele. Ikele ve kaka nde Nzambi Nkwa-Ngolo Jéhovah kele muntu ya kuswaswana ti Yezu, kansi na yonso yandi meluta yandi. Yezu kemonisamaka konso ntangu bonso nsadi ya mpamba ya Nzambi, ya kuswaswana ti yandi mpi nansi nandi. Tala Kikuma yau yina Bible ketuba kukonda kukakatana nde “Mfumu ya Kristu, ikele Nzambi”; na nsansa mosi yina “mfumu ya bakala yonso, ikele Krsitu.” (1 Korinte 11:3) Yezu tubaka yandi mosi nde: “Tata luta mono na nene.”—Yoane 14:28, Osty.
Kyeleka kele, mpi ba biblistes meyantika na kundima: Yezu kele Nzambi ve, mpi yandi metubaka ntete ve nde yandi kele Nzambi. Mpila mukanda beto metanga ntete ketuba yau, “beto fwete suka na kundima nde: bansosa na bamvula 30 to 40 yai meluta na Luwawanu ya Yampa menata ntalu ya nene ya ba biblistes na kusukisa nde Yezu . . . kele ve Nzambi.”
Mukanda yina ketuba sambu na bakristu yantete nde: “Na yau, ntangu bau vandaka pesa [na Yezu] bazina ya nkembo bonso Kristu, Mwana ya muntu, Mwana ya Nzambi mpi Mfumu, bau zolaka tuba ve pana nde yandi vandaka Nzambi, kansi nde yandi vandaka sala kisalu ya Nzambi.”
Mpidina, ata bakomatatere ya mabundu kendima nde ngindu yai: Yezu kele Nzambi, kewakana ve ti kimbangi ya Bible na mvimba na yau. Yina Bible kesonga kele nde Nzambi kele konso ntangu ya kuluta nene na Yezu, yina kele nsadi nandi mpi nansi nandi.
[Bangogo sambu na kubenda dikebi ya kele na lutiti 19]
‘Bansosa ya Luwawanu Yampa nataka ntalu ya nene ya ba biblistes ya nene na kusukisa nde Yezu metubaka ntete ve nde yandi kele Nzambi.’—Bilete ya biblioteke John Rylands
[Kifwanisu ya kele na lutiti 17]
Yezu tubaka na Bayuda nde: “Mono kulumukaka tuka zulu, sambu na kusala luzolo ya mono ve, kansi luzolo ya yandi ya fidisaka mono.”—Yoane 6:38
[Kifwanisu ya kele na lutiti 18]
Ntangu Yezu bokaka nde: “Nzambi na mono, Nzambi na mono, sambu na nki nge mebikisa mono?” kyeleka yandi vandaka yindula ve kuvanda Nzambi