Lusadisu sambu na bantu kenyokwama na mabanza

“Bigangwa yonso kelanda kuniokwama mpi kumona mpasi kumosi.” (Roma 8:22) Bampasi ya bantu vandaka ngolo ntangu bangogo yina sonamaka yau meluta bamvula 1 900. Bamingi vandaka kunyokwama na mabanza. Yau yina bakristu syamisamaka na ‘kuvanda na ndinga ya ndembikilu sambu na mioyo keniokwama na mabanza.’​—1 Tesalonika 5:14.

Na bilumbu na beto, mawa ya bantu kele dyaka ya kuluta mingi, mpi bantu keniokwama na mabanza. Keti yau tayitukisa beto? Mpenza ve, sambu Biblia ketubila nsungi na beto bonso “bilumbu ya nsuka” ye yau kebingama “bantangu ya ngolo mpi ya mpasi.” (2 Timoteo 3:1-5) Yezu Kristu tubaka na ntwala nde na bilumbu ya nsuka “kutita tavanda na makanda” ye mpi ‘bantu tafwa ngambu sambu na boma mpi ntangu bo tayindula mambu yina ke kwisa kubwa awa na ntoto.’​—Luka 21:7-11, 25-27; Matayo 24:3-14.

Muntu yina mekangama na ntantu ya bilumbu mingi, na boma, na mawa to na bangindu ya nkaka ya mbi lenda mpenza kunyokwama na mabanza. Kunyokwama na mabanza to mawa mosi ya kuluta ngolo lenda katuka na lufwa ya muntu mosi ya nge zolaka mingi, kufwa ya makwela, kukatulama na kisalu to na maladi ya mezinga mingi. Bankaka kenyokwama na mabanza sambu bau kekudimonaka nde bau kele mpamba, ya kulunga ve, to sambu bau keyindulaka nde bau mepesa nsoni na bantu yonso. Ata nani lenda lumbu mosi to ya nkaka kunyokulama na mabanza sambu na dyambu ya wonga kepesa makasi, kansi muntu yina kebaka kulemba mpi kesosa ve bamvutu na bampasi na yandi kekuditula na kunyokwama na mabanza ya ngolo.

Bantu ya ntangu ya ntama zwaka mabanza kiteso mosi. Yobi nyokwamaka na maladi mpi na mimekamu ya mutindu na yandi mosi. Sambu yandi vandaka yindula nde Nzambi yambulaka yandi, nzala ya kuzinga manaka yandi. (Yobi 10:1; 29:2, 4, 5) Yakobi nyokwamaka na mabanza ntangu yandi yindulaka nde mwana nandi fwaka; yandi buyaka ndembikilu mpi zodilaka kufwa. (Kuyantika 37:33-35) Na kulemba mingi sambu na disumu ya nene, ntotila David dilaka: “Na kilumbu ya mvimba mono tambulaka na ntantu. Mono lembaka.”​—Bankunga 38:6, 8; 2 Korinto 7:5, 6.

Bubu yai, bamingi kenyokwama na mabanza bau kesadila mambu mingi na mbala mosi na kuyunsaka kulanda mpila ya luzingu yina meluta ngolo ya mabanza na bau, ya ntu mpi ya nitu. Yau kemonana nde ntangu bangindu mpi mabanza ya mpasi keyikama na mpasi, yau lenda simba nitu mpi kubenda kokonda bukatikati ya shimi na butomfo, yina kebendaka kunyokwama na mabanza.​—Tala Bingana 14:30.

Lusadisu yina bau ke na yau mfunu

Epafrodite, mukristu ya mvunkama ya ntete yina vandaka zinga na Filipini, kumaka ‘ya kulemba mingi sambu [banduku na yandi] waka nde yandi vandaka bela’. Yandi belaka na nima ya kutindama na Roma na banduku nandi sambu na kunata kima mosi na zina na bau na ntumwa Polo, mpi yandi yindulaka mbalankaka yandi pesaka bau nsoni mpi kumonanaka, na yau, bonso muntu yina melunga ve na meso na bau. (Filipi 2:25-27; 4:18) Inki lusadisu ntumwa Polo kupesaka yandi?

Yandi tindaka Epafrodite na bwala nandi ti mukanda, ya banduku nandi ya filipini, yina tubaka: “Beno landa kuyamba ya mbote na kati ya Mfumu, na kyese yonso; mpi beno landa na kuzola bantu bonso yandi [Epafrodite].” (Filipi 2:28-30) Ntubilu ya Polo sambu na yandi na ngogo ya lukumu mpi nde ba Filipi yambaka yandi na tiya mpi na zola syamisaka Epafrodite mpi kusadisaka yandi na kukatula kunyokwama ya mabanza.

Na ntembe ve, ndongisila ya Biblia ya ‘kuvanda na bangogo ya ndembikilu sambu na mioyo kenyokwama na mabanza’ kele mbote kibeni. “Beto kevandaka mingimingi na mfunu ya kuzaba nde bantu ya nkaka ke na nzala na beto, ketendula nkento mosi yina kunyokwamaka na mabanza. Beto kevandaka na mfunu ya kuwa mambu bonso yai: ‘Mono kebakisa nge; kubika fyoti yau tamana.’”

Mbala na mbala yau kele mfunu sambu na muntu ya kenyokwama na mabanza na kubaka ngindu ya kusosa muntu mosi ya mbakisa sambu yandi kudipesa na yandi. Muntu yango fwete zaba kuwidikila mpi fwete vanda ntima ya nda. Nduku yina fwete buya kutubaka mingi to kuzengaka nkanu ya mpila yai: “Nge fwete kuvanda na mabanza yina ve” to: “Ngindu na nge kele mbote ve.” Muntu kenyokwmaka na mabanza kele ya kulemba na mabanza, mpi bandinga ya kufunda takumisa dibanza ya yandi ke na yau nene sambu na yandi mosi.

Muntu ya kenyokwama na mabanza keyindulaka mbalankaka nde yandi ke na mfunu ya nene ve. (Yonasi 4:3) Kansi yandi fwete kuyibuka nde kima ke mfunu mingi, kele mpila ya Nzambi ketadila yandi. Bantu ‘tulaka ata dikebi mosi ve’ na Yezu Kristu, kansi yau kulumusaka mbalu nandi ve na meso ya Nzambi. (Yezaya 53:3) Vanda na kundima, Nzambi mezolaka nge bonso yandi kezolaka Mwana nandi.​—Yoane 3:16.

Yezu waka mawa sambu na bantu ya kuvandaka na kiadi, mpi yandi salaka ngolo ya kunata bau na kuzaba mbalu na bau. (Matayo 9:36; 11:28-30; 14:14) Yandi tendulaka nde Nzambi kemonisaka mfunu ata na bakombi-kibansala (ndeke), ata yau kele fyoti mpi ya kukonda mfunu. Yandi tatuba nde: “Mosi ve na kati na bau mevilama na ntwala ya Nzambi.” Mbala ikwa kuluta Nzambi ke kudibanzaka sambu na bantu yina kesala ngolo na kusala luzolo nandi! Yezu tubaka sambu na bau: “Ata bansuki ya ntu na beno ketangama.”​—Luka 12:6, 7.

Ya kyeleka, yau lenda vanda mpasi sambu na muntu ya kenyokwama mpenza na mabanza, na mpasi ya kuluta na kulemba nandi to na bifu nandi, na kuyindula nde Nzambi lenda kudibanza sambu na yandi. Yandi tatula mbalankaka na ntu nde yandi melunga ve na zola mpi na dikebi ya Nzambi. Yau lenda monana nde ‘ntima na beto kupesa beto kibela,’ ndinga ya Nzambi kendima yau. Kansi keti yau yina kima ya mfunu? Ata fyoti ve. Nzambi kezabaka nde bantu ya kukonda kulunga lenda vanda na bangindu ya mbi mpi ata kudibedisa bau mosi. Yau yina Ndinga nandi ke pesa kikesa na bangogo yai: “Nzambi kuluta ntima na beto na nene mpi yandi zaba mambu yonso.”​—1 Yoane 3:19, 20.

Ya kyeleka, Tata na beto ya zulu ya mefuluka na zola kemonaka kaka masumu na beto mpi bifu na beto ve. Yandi ke tadilaka nene ya mambu, ya yonso yina beto kutanaka na yau, na balukanu na beto mpi na bangindu na beto. Yandi zaba nde beto bakaka disumu ya bankaka na beto, maladi mpi lufwa, mpi nde na yau beto kele ya kukangama ngolo. Na kumona nde beto ke kudiwa mawa mpi nde beto kele kudibedisa kemonisa yandi nde beto kesalaka masumu na nku ve mpi nde beto kekwendaka ntama ve. Biblia ketuba nde beto ‘metulamaka na nsi ya kima ya mpamba’ na luzolo na beto ve. Yau yina Nzambi kemonaka nkenda na nkadilu na beto ya mawa mpi ketadilaka ti nkenda kulemba na beto.​—Roma 5:12; 8:20.

Biblia kendimisa beto nde “Yehowa kewaka mawa mpi nkenda.” “Mutindu este kele ntama na weste, kiteso mosi yandi kelosaka ntama masumu na beto. Sambu yandi, yandi zaba mbote na inki beto salamaka, na kuyibukaka nde beto kele putulu.” (Bankunga 103:8, 12, 14) Ya kyeleka, Yehowa kele “Nzambi ya ndembikilu, yina kelembikaka beto na bampasi na beto yonso.”​—2 Korinto 1:3, 4.

Bantu ya kunyokwama na mabanza kebakaka lusadisu yina bau ke na yau mfunu mingi na kufinamaka na Nzambi na bau ya nkenda mpi na kundimaka kubinga nandi ya ‘kupesa kizitu na bau na yandi.’ Yandi lenda “pesa ngolo na ntima ya bayina menyatama.” (Bankunga 55:22; Yezaya 57:15) Yau yina Ndinga ya Nzambi kesyamisa beto na kusambila. “[Beno pesa bizitu] ya mpasi na beno yonso na [Yehowa], sambu yandi kesungiminaka beno.” (1 Piere 5:7) Ya kyeleka, na nzila ya kisambu mpi ya kubondila, beto lunga kufinama na Nzambi mpi kubaka “ngemba ya Nzambi, yina meluta ngindu yonso.”​—Filipi 4:6, 7; Bankunga 16:8, 9.

Yau lenda vanda mbalankaka mfunu ya kusala bansobana na mpila ya luzingu na nge sambu na kudibasisa na nkadilu ya kunyokwama na mabanza. Kusala bansaka ya kupesa nitu ngolo, kudia ya mbote, kubaka mupepe ya mbote mpi mvunda ya kukuka, kubuya kuvanda ntangu mingi na ntwala ya televizio, tala mambu mingi ya mfunu beto fwete tudila dikebi. Nkento mosi sadisaka bantu ya kunyokwama na mabanza na kunataka bau na kwenda kutambula. Ata ntangu mosi ya kunyokwama na mabanza kwisaka kutubila yandi nde: “Mono ke na nzala ya kutambula ve,” yandi vutudilaka muntu yango na kyese kansi na kikesa nde: “Kansi ya kyeleka, nge takwisa ti mono.” Yandi ketuba nde: “Beto tambulaka bakilometele sambano. Ntangu beto vutukaka, yandi vandaka ya kulemba, kansi yandi waka mbote. Beno keyindulaka ve mambote ya nsaka ya kepesa nitu ngolo na ntwala ya kumeka yau.”

Kansi, yau kevandaka mbalankaka mpasi na kununga mpenza kunyokwama na mabanza, ata na nima ya kuyunsa mitindu yonso, to kubaka nkisi. “Mono yunsaka yonso, ketuba nkento mosi ya bamvula makumi tanu, kansi kunyokwama na mabanza kele kaka.” Mutindu mosi yau kele mpasi na kubelula kufwa-meso, kufwa-makutu to kufwa-makulu. Kansi, bayina kenyokwamaka na mabanza lenda baka ngolo mpi kivuvu na kutangaka konso ntangu Ndinga ya Nzambi, mukanda yina kendimisa nde bantu takatulama kimakulu na bampasi na bau yonso.​—Roma 12:12; 15:4.

Inki ntangu muntu tanyokwama dyaka ve na mabanza

Ntangu yandi vandaka kutubila mambu ya nene yina tabwa na ntoto na bilumbu ya nsuka, Yezu yikaka nde: “Na ntangu mambu yina tayantika na kubwa, beno telema mpi telemisa ntu, sambu lugulusu na beno mefinama.” (Luka 21:28) Yezu tubilaka lugulusu mosi ya kepesa nzila na kukota na ntoto ya mpa mpi ya lunungu ya Nzambi, kifulu, “bigangwa mpi takatulama na kimpika ya masumu sambu na kusepela na kimpwanza ya lukumu ya bana ya Nzambi.”​—Roma 8:21.

Ndembikilu ya inki mutindu tavanda sambu na bantu kukatulama bizitu ya ntama mpi na kutelema konso menemene ti bangindu ya kutemuka bonso ditadi ya kristale, na mpusa ya kudipesa na bisalu ya lumbu! Ata muntu mosi tavanda dyaka ve na mabanza ya kunyokwama. Bantu ke na kundima nde Nzambi “takatula mansanga yonso na meso na bau, mpi lufwa tavanda dyaka ve; ata matanga, ata kutata, ata mpasi tavanda dyaka ve. Bima ya ntama mevilaka.”​—Kusonga 21:3, 4.