Nani Mpenza Keyala Nza?
Bantu mingi tapesa mvutu na ngyufula yai na ngogo mosi kaka:—Nzambi. Kansi na kutuba ya mbote, ata kifulu mosi ve Biblia ketuba nde Yezu Kristu to Tata nandi keyala nza yai. Nkutu, Yezu tubaka nde: “Mfumu ya nza yai talosama na nganda.” Mpi yandi yikaka dyaka nde: “Mfumu ya nza kekwisa. Mpi yandi kele na kiyeka na zulu na mono ve.”—Yoane 12:31; 14:30; 16:11.
Na yau mfumu ya nza yai kele mbeni ya Yezu. Yandi lenda vanda nani?
Kisina ya mambu ya nza
Ata bantu kesala ngolo na bangindu ya mbote, nza memona mpasi ya kuluta ngolo na Nkenda na yau. Ikele yau yina kunataka bantu ya ngindu ya mbote na kudiyufula, bonso kudiyufulaka Davidi Lawrence nsoniki ya nene ya zulunalu, ya mefwaka; yandi sonikaka nde: “‘Ngemba na zulu ya nza’—ziku konso muntu kezola yau. ‘Luzolo ya mbote sambu na bantu’—ziku pene-pene na bantu yonso ya nza kemonisaka yau bamosi sambu na bankaka. Ebuna inki kibeni? Kansi sambu na inki bitumba kele ata nkutu bampusa bantu kubutukaka na yau kele mbote?”
Yau kemonana bonso bangindu ya kukonda kuwakana, mpidina ve? Ata ko luzolo ya bantu kele ya kuzinga na ngemba, kansi bau kekuditula kimbeni mpi kekudifwa mosi na ya nkaka—mpi ti nku ya inki mutindu! Beno yindula nku ya bantu kemonisa. Bau kesadila nganzi sambu na kukanga mpema ya bankaka na banzo, na baka ya nkangilu bantu, na binwaninu ya lasi-tiya, na babombe na napalm mpi bampila ya nkaka ya mbi sambu na kunyokula bantu mpi kudifwa mosi na ya nkaka kukonda kuwa mawa.
Keti nge keyindula nde bantu, ya kesosa ngemba mpi kyese, lenda, na bau mosi, kusala mbi ya mutindu yina na bankaka? Inki bupusi kenata bantu na kusala mambu ya mbi to ketinda bau na luzingu yina kepusa bau na kusala mambu ya imbi yina? Keti nge mekudiyufulaka ntete ve kana ngolo mosi ya mbi, ya kukonda kumona kele na kupusa bantu na kusala mambu ya kuluta mbi?
Mfumu ya nza mezabana
Mfunu kele ve ya kusosa-sosa, sambu Biblia kesonga pwelele nde muntu mosi ya mayele, ya kukonda kumonana keyala na mbala mosi bantu mpi makanda. Yau ketuba nde: “Nza ya mvimba ketambwisama na ngolo ya muntu mosi ya mbi.” Mpi yau kepesa zina na yandi, na kutubaka nde: “Yandi yina bau kebingaka Diabulu mpi Satana . . . yina kekusa nza ya mvimba.”—1 Yoane 5:19; Kusonga 12:9.
Na okazio mosi ya Yezu “kumekamaka na Diabulu,” Yezu tulaka ntembe ve na dyambu yai nde Satana kele mfumu ya nza. Biblia ketendula mutindu dyambu yina lutaka nde: “Diabulu nataka yandi na zulu ya ngumba mosi ya kuluta nda, mpi yandi songaka yandi bimfumu ya ntoto ya mvimba mpi nkembo na yau, mpi yandi tubilaka yandi nde: ‘Bima yai yonso mono tapesa nge yau kana nge fukimina mono mpi kusambila mono.’ Ebuna Yezu vutudilaka yandi nde: ‘Katuka awa, Satana!’”—Matayo 4:1, 8-10.
Yindula fyoti: Satana mekaka Yezu na kupesaka yandi “Bimfumu yonso ya nza.” Dyaka, dikabu ya Satana zolaka kupesa vandaka kumekama ya ngolo kana Satana vandaka ve mfumu ya bansi yonso yina? Ikele ve, yau lendaka ve. Mpi zaba nde, Yezu buyaka ve nde baluyalu yina yonso ya nza vandaka ya Satana, yina yandi zolaka sala kana Satana vandaka na kiyeka ve na zulu na yau. Ebuna, na yau, Satana Diabulu kele kyeleka mfumu ya kukonda kumonana ya nza ya mvimba! Na yau, Biblia, kebinga yandi “nzambi ya ngidika ya bima yai.” (2 Korinto 4:4) Kansi, inki mutindu kigangwa ya mbi kumaka na kiyeka yina ya nene?
Yina mekumaka Satana vandaka wanzio salamaka na Nzambi, kansi yandi kumaka ti kimpala na kiyeka ya Nzambi. Yandi buyaka kiyeka ya Nzambi ya kuvanda mfumu mosi kaka. Na yau yandi sadilaka nioka bonso nzila ya kukusa nkento ya ntete, Eva, ye yandi nungaka na kubwisa yandi mpi bakala na yandi, Adam, na kulemfuka na bansiku nandi na kisika ya kulemfuka na Nzambi. (Kuyantika 3:1-6; 2 Korinto 11:3) Yandi kudisikisaka dyaka nde yandi takuka kubendumuna na Nzambi bana yonso ya Adam ti Eva tabuta. Yau yina Nzambi bikilaka yandi ntangu ya kumonisa kana yandi tanunga, kansi Satana kunungaka ve.—Yobi 1:6-12; 2:1-10.
Na kutuba ya mbote, Satana keyala nza yandi mosi ve. Yandi nungaka bawanzio ya nkaka na kulanda mbendumuka na yandi na ntwala ya Nzambi. Bau kumaka bampeve ya mbi, ya kesala kimvuka mosi na Diabulu. Biblia ketuba sambu na bau ntangu yau kepesa bakristu nsyamisa nde: “Beno keba na mpukumuna ya Diabulu; sambu beto kele na bitumba, ve na menga mpi na nitu, kansi . . . na bamfumu ya nza ya mpimpa yai, na bampeve ya mbi yina kele na bisika ya zulu.”—Efezo 6:11, 12.
Beno nunga bampeve ya mbi
Bamfumu ya kukonda kumonana ya mbi, ya nza mebaka lukanu ya kukusa bantu yonso, ya kukatula bau na lusambu ya Nzambi. Mosi na banzila ya bampeve ya mbi kesadila, kemonisa nde luzingu kele na nima ya lufwa, ata Ndinga ya Nzambi kemonisa mbotembote nde bafwa kekudizabaka ve. (Kuyantika 2:17; 3:19; Ezekiele 18:4; Bankunga 146:3, 4; Longi 9:5, 10) Na yau, mpeve ya mbi yina kefulula ndinga ya muntu yina mefwaka, lenda kutuba ti bampangi na yandi ya kezinga to banduku, na nzila ya nganga ngambo to na nzila ya “ndinga” mekatuka na kifulu ya kukonda kumonana. “Ndinga” kemonisa bonso mvumbi, kansi masonga na yau kele mpeve ya mbi!
Yau yina kana nge kuwa “ndinga,” ya mpidina, kudikusa ve. Buya mambu yonso yau ketubila nge, mpi vutukila bangogo ya Yezu’ nde: “Katuka, Satana!” (Matayo 4:10; Yakobo 4:7) Kupesa nzila ve na nzala ya kuzaba na yina metala mambu ya kimpeve na kupusa nge na kuwakana ti bampeve ya mbi. Kisalu yina kebingamaka lusambu ya bampeve ya mbi, mpi Nzambi kekebisa bansadi nandi na bampila na yau yonso. Biblia kebuya “konso muntu yina kesadila kinganga ngombo . . . to yina keyufulaka mvumbi to muntu kesalaka kisalu ya kutuba mambu kekwisa na ntwala to yandi yina kekwenda kuyufula bafwa.”—Kulonga 18:10-12; Galatia 5:19-21; Kusonga 21:8.
Sambu lusambu ya bampeve ya mbi ketulaka muntu na nsi ya bupusi ya bampeve ya mbi, buya bisalu na yau yonso, ata yau kemonana nde yau kepesa maseka to yau kele kitoko. Na kati ya bisalu yango beto tanga kusadila mbuma ya krystale, kusadila oui-ja, kuzaba ngindu ya muntu kukonda kusadila nzayisu, nzikisa ya banzila ya maboko (kimonameso), mpi kisalu ya kulonguka bambwetete (astrolozi). Bampeve ya mbi lenda basisa makelele mpi mambu ya nkaka ya kuyituka na banzo yina bau mekumisaka bifulu na bau.
Dyaka, bampeve ya mbi kesadilaka kukonda kukuka ya bantu na kupesaka nzila na mikanda, na bafilme, mpi bansangu ya televizio yina kesonga mambu ya nsoni mpi na mutindu Nzambi kukanaka ve. Bampeve ya mbi kezabaka nde bangindu ya mbi kana yau mekatuka na ntu ve, yau kenataka mambu ya kuluta ngolo mpi kenataka bantu na kusala pite—bonso bau mosi bampeve salaka yau.—Kuyantika 6:1, 2; 1 Tesalonika 4:3-8; Yude 6.
Ya kyeleka, bamingi lenda kubuya ngindu yai nde nza keyalama na bampeve ya mbi. Kansi kukonda lukwikilu na bau kele ve kima ya kuyituka, tuka ntama Biblia ketuba nde: “Satana yandi mosi kekudipindulaka konso ntangu na wanzio ya nsemo.” (2 Korinto 11:14) Luvunu nandi ya ngolo mekangaka meso ya bantu mingi na kundima nde yandi mpi bampeve na yandi ya mbi kele. Kansi beno kukusama ve! Diabulu mpi bampeve nandi ya mbi kezingaka mpenza mpi beno fwete kunwana ntangu yonso na kubuya bau.—1 Piere 5:8, 9.
Dibaku ya mbote, kubika fyoti, Satana mpi balandi na yandi tavanda dyaka ve! “Nza [kuyika bamfumu na yau bampeve ya mbi] kele na kuluta,” Biblia ketuba, “kansi yina kesala luzolo ya Nzambi tazinga mvula na mvula.” (1 Yoane 2:17) Inki kyese tavanda na kumona nde bupusi ya mbi yina mekatuka! Beto lenda, na yau, kuvanda na kati ya bayina kesala luzolo ya Nzambi mpi tazinga mvula na mvula na kati ya nza ya mpa mpi ya lunungu ya Nzambi.—Bankunga 37:9-11, 29; 2 Piere 3:13; Kusonga 21:3, 4.
[Kifwanisu ya kele na lutiti 4]
Keti Satana zolaka kupesa Yezu baluyalu yonso ya nza kana yau vandaka ya yandi ve?