Mutindu ya Kusala Pula

KANA bo mepesa bo diskure ya kusala, bantu mingi kesalaka ngolo na kusonika mambu yonso, banda na bangogo ya luyantiku tii na bangogo ya nsuka. Na ntwala ya kumanisa kubongisa diskure yango, bo lenda sala yo na bapapie mingi ya bo talosa. Yo lenda baka bo mpi bangunga mingi.

Keti nge mpi kebongisaka badiskure na nge mutindu yina? Keti nge tazola kulonguka mutindu mosi ya kukonda mpasi? Kana nge longuka mutindu ya kusala pula, nge tavanda dyaka ve na mfunu ya kusonika mambu yonso. Yo tabikila nge ntangu mingi ya kuvutukila mutindu nge tasala diskure na nge. Badiskure na nge tavandaka ve kaka pete na kusala, kansi yo tavandaka mpi kitoko mingi na kulanda mpi yo tapusaka mpenza bawi na kusadila mambu yina nge ketuba.

Ya kyeleka, sambu na badiskure yina kesalamaka na dibundu, bo kepesaka bampangi bapula ya kusonika dezia. Kansi, yo kele ve mutindu mosi sambu na badiskure yankaka. Bo lenda pesa nge ntu ya disolo to ntu-dyambu mpamba. To bo lenda lomba nge na kusala diskure na mambu yina bo mebasisaka dezia na mikanda. Ntangu yankaka, bo lenda pesa nge kaka ndambu ya bantuma. Sambu na masolo yonso ya mutindu yai, nge fwete sala pula na nge mosi.

Mbandu yina kele na lutiti 41 tasadisa nge na kumona mutindu nge lenda sala pula ya nkufi. Nge tamona nde konso ngindu ya mfunu keyantika na luyantiku ya nsa na diboko ya kimama mpi bo mesonika yo na bisono ya nene. Na nsi ya konso ngindu ya mfunu bo mepesa bangindu yina kesimba yo. Bangindu yankaka yina tasadisa nge na kutendula bangindu yina ya mfunu kele na nsi na yo mpi yo kele ya kukota fyoti na diboko ya kimama. Longuka pula yai mbotembote. Nge tamona nde bangindu ya mfunu yonso zole kewakana mbala mosi ti ntu-dyambu. Nge tamona mpi nde bangindu yina kele na nsi ya bangindu ya mfunu kele kaka ve bangindu ya kebenda dikebi, kansi konso ngindu kesimba ngindu ya mfunu yina kele na zulu na yo.

Ntangu nge kebongisa pula, yo lenda swaswana fyoti ti mbandu ya beto mepesa. Kansi kana nge bakisa minsiku ya beto mesadila, yo tasadisa nge na kuyidika malongi na nge mpi kubongisa diskure ya mbote na ntangu fyoti. Inki mutindu nge tasala yo?

Longuka, Pona, mpi Yidika

Nge kele na mfunu ya ntu-dyambu mosi. Ntu-dyambu na nge kele ve ntu ya disolo mosi ya kimvuka yina nge lenda monisa na ngogo mosi. Yo kele ngindu yina kesimba bangindu yonso ya nge kezola kutubila, mpi yo kemonisa mutindu nge kezola kutendula disolo na nge. Kana bo mepesa nge ntu-dyambu, longuka mbotembote konso ngogo ya mfunu. Kana nge tasadila mambu yina mebasikaka dezia na mikanda sambu na kutendula ntu-dyambu yina, kuvila ve ntu-dyambu ntangu nge kelonguka mambu yango. Kana bo mepesa nge kaka ntu ya disolo, nge mosi muntu tapona ntu-dyambu. Kansi na ntwala ya kusala yo, yo lenda vanda mbote na kusosa-sosa mambu yankaka. Kana nge bika mabanza na nge ya kukangula, mbala mingi nge tazwa bangindu yankaka ya mfunu.

Ntangu nge kesala mambu yai, kudiyulaka mutindu yai: ‘Sambu na nki mambu yai kele mfunu na bantu yina tawidikila mono? Lukanu na mono kele inki?’ Yo fwete vanda ve kaka kutubila mambu yonso yina kele na diskure to kusala diskure yina tasepedisa bantu, kansi kusala kima yina tapesa bantu yina kewidikila nge mambote. Kana lukanu na nge mekuma pwelele, sonika yo. Kuvila ve lukanu yai ntangu nge kebongisa diskure na nge.

Kana nge mezaba lukanu na nge mpi kana nge mepona ntu-dyambu yina takwelana ti lukanu yina (to na nima ya kulonguka mutindu ntu-dyambu ya bo mepesa nge kewakana ti lukanu yina), nge lenda sosa-sosa mambu yina kewakana mpenza ti lukanu yango. Sosa mambu yina tavanda mpenza mfunu sambu na bantu yina kewidikila nge. Kusepila kaka ve ti bangindu ya ketubila mambu na kimvuka, kansi sosa mambu ya sikisiki yina talonga mpi tasadisa bawi na nge. Tula ndilu na kiteso ya mambu ya nge kesosa. Mbala mingi, nge tasukinina ve na kuzwa mambu kuluta yina nge lenda sadila, pana yo talomba nde nge pona.

Sosa kuzaba bangindu ya mfunu yina nge kezola kutubila sambu na kutendula ntu-dyambu na nge mpi kulungisa lukanu na nge. Bangindu yai takuma pula ya nge tasadila. Bangindu ya mfunu fwete vanda ikwa? Bangindu zole mefwana sambu na disolo ya nkufi, mpi mbala mingi bangindu tanu kefwanaka ata sambu na diskure yina tazinga ngunga mosi. Kana bangindu ya mfunu kele fyoti, bantu yina kewidikila nge tayibuka yo kukonda mpasi.

Kana nge mezwa ntu-dyambu mpi bangindu ya mfunu, ntangu mefwana ya kutula malongi na nge na ndonga. Sosa kuzaba mambu yina kewakana mbala mosi ti bangindu na nge ya mfunu. Pona bangindu yina kele ya mpa yina tayika kitoko na diskure na nge. Kana nge pona baverse yina tasimba bangindu ya mfunu, simba bangindu yina tasadisa nge na kuyindula na mutindu mosi ya mbote na baverse yina. Tula konso dyambu na nsi ya ngindu ya mfunu yina ketadila yo. Kana bangindu yankaka ya nge zwaka kewakana ve ti bangindu na nge ya mfunu, katula yo​—ata yo kele kitoko mingi—​bumba yo sambu nge tasadila yo na diskure yankaka. Bika kaka mambu yina kele ya kuluta mbote sambu na diskure na nge. Kana nge meka na kutubila malongi mingi kuluta, yo talomba nde nge tuba nswalu-nswalu mpi diskure na nge tavanda zulu-zulu. Yo tavanda mbote mingi na kutubila bangindu fyoti yina kele mfunu sambu na bantu yina kewidikila nge mpi na kusala yo mbote. Kulutisa ve ntangu.

Ntangu yai, kana nge mesala yo ntete ve, yidika malongi na nge na ndonga yina yo talanda. Luka, nsoniki ya Evanzile, kusalaka yo. Ntangu yandi tulaka kisika mosi mambu mingi yina vandaka kutubila disolo na yandi, yandi tulaka yo “na ndonga.” (Luka 1:3) Nge lenda yidika malongi na nge na kulandaka ntangu yina konso dyambu kusalamaka to na kulandaka ntu-dyambu, mbala yankaka na kulandaka kikuma mpi mambu yina dyambu yango kubasisaka mpi mutindu ya kuyidika yo; sadila metode yina tasadisa nge mingi na kulungisa lukanu na nge. Nge fwete luta ve ngindu mosi mpi kukota na ngindu yankaka kukonda kumonisa kuwakana yina kele na kati na yo. Nge fwete nata bantu yina kewidikila nge kukonda mpasi katuka na ngindu mosi tii na ngindu yankaka, kuvila ve na kusonga mutindu mambu yango kelandana kana ve bo tabakisa yo ve mbote. Banzikisa ya nge kepesa fwete nata bantu yina kewidikila nge na kubakisa na nsuka kuwakana yina kele na kati ya mambu ya nge melonga. Na ntangu nge keyidika bangindu na nge, yindula mutindu bantu yina talanda nge tamona yo. Keti bo talanda kukonda mpasi bangindu na nge? Keti yo tapusa bo na kusala mambu ya bo kewidikila, na kuwakana ti lukanu yina nge kele na yo na mabanza?

Na nima, yidika bangogo ya luyantiku yina tatedimisa mpusa ya bantu yina kelanda nge na disolo mpi yina tamonisa bo nde mambu ya nge tatubila kele mfunu mingi sambu na bo. Yo lenda vanda mbote nde nge sonika ndambu ya bansa ya ntete ya nge tatuba na luyantiku. Na nsuka, yidika bangogo ya nsuka yina tapusa bantu na kusadila mambu ya bo mewa mpi yina kewakana ti lukanu na nge.

Kana nge bongisa pula na nge bilumbu mingi na ntwala, nge tavanda ti ntangu ya kutomisa yo na ntwala nde nge sala diskure na nge. Nge lenda mona nde yo kele mfunu na kusadila bantalu, mbandu, to eksperiansi sambu na kuyika ngolo na bangindu yankaka. Kusadila dikambu mosi ya mekatuka kuluta to yina mesalama na kisika ya beno kezingaka lenda sadisa bantu yina kelanda nge na kumona mfunu ya mambu ya nge ketuba. Ntangu nge kevutukila diskure na nge, nge lenda mona bisika mingi yina nge lenda yidika malongi na nge sambu yo wakana ti mpusa ya bantu yina tawidikila nge. Sambu na kusala diskure ya mbote yo kele mfunu na kutadila dyaka mbotembote mpi kutomisa mambu ya beto tatubila.

Mitubi yankaka lenda vanda na mfunu ya kusonika mambu mingi kuluta bankaka. Kansi kana nge yidika malongi na nge sambu yo vanda ti bangindu fyoti mpamba ya mfunu, kana nge katula bangindu yina kepesa ve ngolo na bangindu yai, mpi nge tula bangindu na nge na ndonga, nge tamona nde ti eksperiansi fyoti mpamba, nge tavanda dyaka ve ti mfunu ya kusonika mambu yonso. Yo tasadisa nge na kubebisa ve ntangu! Nge takuma kusala badiskure ya mbote kibeni. Yo tamonana na meso ya bantu yonso nde nge kebaka mpenza mambote na malongi ya Nzo-Nkanda ya Kisalu ya Teokrasi.