Nsangu ya Kimfumu No. 37

Nsangu Sambu na Inza ya Mvimba

Nsuka ya Dibundu ya Luvunu Mefinama!

▪ Dibundu ya luvunu kele inki?

▪ Inki mutindu yo tasuka?

▪ Inki bupusi nsuka na yo tavanda ti yo na luzingu na nge?

Dibundu ya luvunu kele inki?

Keti nge kekudiyangisaka sambu na mambu ya nku ya bantu mesalaka na zina ya dibundu? Keti bitumba ti kiterorizme yina bantu ya ketubaka nde bo kesadilaka Nzambi mesalaka, mpi kukonda masonga na bo, kebebisaka mutindu na nge ya kutadila mambu ya lunungu? Sambu na nki dibundu kele na kisina ya mambu mingi kibeni ya mpasi?

Foti kele ve ya mabundu yonso, kansi ya dibundu ya luvunu. Muntu mosi ya vandaka kukwikila mpenza na Nzambi mpi ya bantu mingi kezitisaka, Yezu Kristu, kumonisaka nde dibundu ya luvunu kepusaka bantu na kusala mambu ya mbi, kaka mutindu “nti ya mbi ke butaka bambuma ya mbi.” (Matayo 7:​15-17) Inki bambuma dibundu ya luvunu kebutaka?

Dibundu ya Luvunu . . .

◼ KEKUDIKOTISAKA NA BITUMBA MPI NA MAMBU YA POLITIKI: Zulunalu Asiaweek ketuba nde: “Na Asia mpi na bisika yankaka, bantwadisi yina kesalaka yonso sambu na kuvanda ti kiyeka mingi ke na kusadila bangindu yina bantu kevandaka na yo sambu na lusambu na mutindu mosi ya mbi sambu na kulungisa bampusa na bo mosi.” Yo yina, zulunalu yango kekebisa nde: “Inza kezola kukuma na maladi ya kilau.” Ntwadisi mosi ya dibundu ya mezabanaka mingi na États-Unis kutubaka nde: “Beto fwete fwa ntete bateroriste sambu na kubuyisa bo na kufwa bantu.” Dibanza na yandi kele inki? “Kufwa bateroriste yonso na zina ya Nzambi.” Kansi, Biblia ketuba nde: “Kana muntu ke tuba nde: ‘Mono ke zolaka Nzambi’, kansi yandi ke mengaka mpangi na yandi, yandi kele muntu ya luvunu.” (1 Yoane 4:20) Yezu kutubaka nkutu nde: ‘Beno [landa na] kuzola bambeni na beno.’ (Matayo 5:44) Na mabanza na nge, mabundu ikwa bantu na yo kekudikotisaka na bitumba?

◼ KELONGAKA MALONGI YA LUVUNU: Mabundu mingi kibeni kelongaka nde moyo to mpeve kele kitini mosi ya kemonanaka ve ya nitu ya muntu mpi yo kelandaka kuzinga na nima ya lufwa ya muntu. Na nzila ya dilongi yai, mabundu mingi na kati ya mabundu yai keyibaka bantu na bo, mpi kelombaka bo mbongo sambu bo samba sambu na myoyo ya bafwa. Kansi, Biblia kelongaka dilongi ya meswaswana. ‘Bantu yina ke na moyo, bo ke zaba nde bo ta fwa; kansi bantu ya kufwa kuzaba kima ve.’ (Longi 9:⁠5) Yezu kulongaka nde bafwa tafutumuka​—⁠dyambu yina zolaka kuvanda ve na mfunu kana bantu kevandaka ti moyo yina kefwaka ve. (Yoane 11:​11-25) Keti dibundu na nge kelongaka nde moyo kefwaka ve?

◼ KEBUYISAKA VE MANSONI: Na bansi mingi, mabundu kendimaka nde babakala yina kelalaka bo na bo mpi bankento yina kelalaka bo na bo kukuma banganga-Nzambi mpi bo kelombaka baluyalu na kundima makwela ya babakala ti babakala mpi bankento ti bankento. Ata mabundu yina kebuyisaka mansoni mendimaka bantwadisi ya mabundu yina meladisaka bana ya fyoti na kingolongolo. Kansi, inki Biblia kelongaka na yina metala mansoni? Yo ketuba pwelele nde: ‘Beno kudikusa ve; bantu yina kesalaka pite, bantu yina kesambaka banzambi ya biteki, babakala yina keladisaka babakala yankaka, ata muntu mosi ve na kati ya bantu yina tavanda muntu ya Kimfumu ya Nzambi.’ (1 Korinto 6:​9, 10) Keti nge mezaba mabundu yina kebuyisaka ve mansoni?

Inki kele avenire ya mabundu yina kebutaka bambuma ya mbi? Yezu kukebisaka nde: “Konso nti yina ke butaka bambuma ya mbote ve, bo ta zenga yo, bo ta losa yo na tiya.” (Matayo 7:19) Ya kyeleka, bo tazenga dibundu ya luvunu mpi bo tafwa yo! Kansi, inki mutindu mpi nki ntangu dyambu yai tasalama? Mbona-meso mosi ya kele mbikudulu yina kele na mukanda ya Kusonga, kapu 17 ti 18, kepesa mvutu.

Inki mutindu dibundu ya luvunu tasuka?

Yindula fyoti. Nkento mosi ya ndumba mevanda na mukongo ya mbisi mosi ya kepesa boma. Mbisi yango kele ti ba-ntu nsambwadi mpi bibongo kumi. (Kusonga 17:​1-4) Nkento ya ndumba kemonisa nani? Yandi kele ti bupusi na “bamfumu ya nene ya ntoto.” Yandi melwata lele ya mbwaki, kesadila ndumbu, mpi ke ti kimvwama mingi kibeni. Dyaka, na nzila ya kindoki na yandi, yandi ‘kekusa bantu ya makanda yonso.’ (Kusonga 17:18; 18:​12, 13, 23) Biblia kesadisa beto na kubakisa nde nkento yai ya ndumba kele kimvuka ya lusambu ya inza ya mvimba. Yandi kemonisa ve dibundu mosi buna, kansi mabundu yonso yina kebutaka bambuma ya mbi.

Mbisi yina nkento ya ndumba mevandila mpi ketwadisa kemonisa bangolo ya politiki ya inza.a (Kusonga 17:​10-13) Dibundu ya luvunu mevanda na mukongo ya mbisi yai ya politiki mpi ketwadisa yo na mutindu yo kesosaka kuvanda ti bupusi na badesizio ya mbisi yango mpi na kutwadisa yo.

Kansi, ntama mingi ve, dyambu mosi ya kuyituka tasalama. “Bibongo kumi yina ya nge me mona ti mbisi yina, bo ta vanda na kimbeni ti nkento yina: Bo ta botula bima na yandi yonso, bo ta bika yandi kinkonga, bo ta dia misuni na yandi, ebuna bo ta yoka yandi.” (Kusonga 17:16) Na kintulumukina mpi na mutindu mosi ya mbi kibeni, bangolo ya politiki ya inza tabalukila dibundu ya luvunu mpi tafwa yandi mpenza! Inki tapusa bo na kusala dyambu yai? Mukanda ya Kusonga kepesa mvutu yai: ‘Nzambi tulaka yo na ntima na bo yonso na kulungisa mabanza [na yandi, NW].’ (Kusonga 17:17) Ee, Nzambi talomba dibundu ya luvunu bakonti sambu na mambu yonso ya mbi ya yandi mesalaka na zina ya Nzambi. Na nsadisa ya lunungu ya kukuka, Nzambi tasadila bamakangu na yandi ya politiki sambu na kulungisa dyambu yai.

Inki nge fwete sala kana nge kezola ve nde mambu yina tabwila dibundu ya luvunu kukumina nge? Kinati-nsangu ya Nzambi kesyamisa bantu nde: “Beno basika na yandi, bantu na mono.” (Kusonga 18:​4, NW) Ya kyeleka, yai kele ntangu ya kutina dibundu ya luvunu! Kansi, nge lenda tina na wapi? Kutina ve na bantu yina kekwikilaka ve na Nzambi, sambu avenire na bo mpi kele kukonda kivuvu. (2 Tesalonika 1:​6-9) Kisika mosi kaka ya kutinina kele na kati ya lusambu ya kyeleka. Inki mutindu nge lenda zaba dibundu ya kyeleka?

Mutindu ya kuzaba dibundu ya kyeleka?

Inki bambuma ya mbote dibundu ya kyeleka fwete buta?​—Matayo 7:17.

Dibundu ya Kyeleka . . .

◼ KEMONISAKA ZOLA: Bansambidi ya kyeleka kele “bantu ya nsi-ntoto yai ve.” Mpusu ya nitu to insi kekabulaka bo ve, mpi bo ‘kezolanaka bo na bo.’ (Yoane 13:35; 17:16; Bisalu 10:​34, 35) Na kisika ya kufwisana, bo kevandaka ya kuyilama na kufwa sambu na bankaka.​—1 Yoane 3:⁠16.

◼ KENDIMAKA NDINGA YA NZAMBI: Na kisika ya kulonga ‘bansiku ya bambuta’ mpi “bansiku ya bantu bonso nde yo kele malongi ya Nzambi,” malongi ya dibundu ya kyeleka kekatukaka na Ndinga ya Nzambi, Biblia. (Matayo 15:​6-9) Sambu na inki? Sambu “Masonuku yonso kele ya kupemama na Nzambi mpi yo kele mfunu sambu na kulonga, sambu na kunganina, sambu na kuvutula mambu na ndonga.”​—2 Timoteo 3:​16, NW.

◼ KEKUMISA MABUTA NGOLO MPI KENWANINAKA MINSIKU YA KUZANGUKA YA BIKALULU YA MBOTE:

Dibundu ya kyeleka kelongaka babakala na ‘kuzola bankento na bo, mutindu bo kezolaka nitu na bo,’ yo kesadisaka bankento na kuvanda na ‘luzitu ya mudindu sambu na babakala na bo,’ (NW) mpi yo kelongaka bana na ‘kulemfukila bibuti na bo.’ (Efezo 5:​28, 33; 6:​1, NW) Dyaka, bantu yina bo mepesaka biyeka fwete vanda ti bikalulu ya mbote.​—⁠1 Timoteo 3:​1-10.

Keti kele ti dibundu yina kelungisaka mambu yai? Mukanda Holocaust Politics, ya bo basisaka na mvu 2001, ketuba nde: “Kana bantu mingi vandaka kusadila mambu yina Bambangi ya Yehowa kelongaka mpi kesadilaka, Holocauste lendaka kusalama ve mpi kufwa bimvuka ya bantu na mbala mosi zolaka ve kunyokula bantu.”

Ya kyeleka, na bansi 235, Bambangi ya Yehowa kesukaka ve kaka na kulonga minsiku ya Biblia ya bikalulu ya mbote, kansi bo kesadilaka yo na luzingu na bo. Beto kesyamisa nge na kulomba Bambangi ya Yehowa na kusadisa nge na kuzaba mambu yina Nzambi kelomba nge sambu nge sambila yandi na mutindu ya yandi kezolaka. Yai kele ntangu ya kusala yo. Kusukinina ve. Nsuka ya dibundu ya luvunu mefinama!​—Sofonia 2:​2, 3.

□ Mu kelomba kopi mosi ya kamukanda Kangula Meso!

□ Mu kelomba nde beno kwisa kutala munu sambu na kulonguka Biblia ya ofele na nzo.

[Noti na nsi ya lutiti]

[Bangogo sambu na kubenda dikebi ya kele na lutiti 3]

Dibundu ya luvunu kele ti bupusi na “bamfumu ya nene ya ntoto”

[Bangogo sambu na kubenda dikebi ya kele na lutiti 3]

“Beno basika na yandi, bantu na mono”