“Yehowa Tayambula Bantu na Yandi Ve”
“Mbala mingi muntu ya mbote ke monaka mpasi, kansi Mfumu Nzambi ke gulusaka yandi na bampasi yango yonso.”—NKUNGA 34:19, NW.
1, 2. (a) Inki mutindu Yehowa kesakumuna bantu na yandi bubu yai? (b) Bakristu mingi kekutana ti inki, ye inki bangyufula kebasika?
BAMBIKUDULU ya Biblia kelungana. Bansambidi ya Yehowa kezinga na paladisu ya kimpeve. (2 Korinto 12:1-4) Bambangi ya Yehowa kele na kati ya kimpangi mosi ya ntoto ya mvimba, ya kufuluka na zola ti bumosi. (Yoane 13:35) Bau kezwa nzayilu mosi ya mudindu mpi ya pwelele ya bakyeleka ya Biblia. (Yezaya 54:13) Bau kevutula matondo mingi kibeni na Yehowa sambu yandi keyamba bau bonso banzenza na tenta na yandi ya kimpeve!—Nkunga 15:1.
2 Ntangu bantu yonso na organizasio ya Yehowa kebaka mambote ya kimpeve, yau kemonika nde ndambu na kati na bau kezinga na mwa ngemba mpi kele na luzingu ya mwa pima, kansi bankaka kemona mpasi ya mpila na mpila. Bakristu mingi kezinga luzingu mosi ya mpasi tuka bilumbu mingi mpi kivuvu kele ve nde yau tamana sesepi. Na mambu ya mutindu yai, nitu kelutaka kulemba. (Bingana 13:12) Keti mpasi kemonisaka nde Nzambi kesepela na muntu ve? Keti Yehowa ketanina mbote Bakristu yankaka, kansi yandi keyambula bankaka?
3. (a) Keti Yehowa kele nto ya bampasi yina bantu na yandi kekutana na yau? (b) Sambu na inki ata bansambidi ya kwikama ya Yehowa kemonaka mpasi?
3 Biblia kepesa mvutu: “Bika ata muntu ve ya kele na kati ya kumekama, kutuba nde: ‘Nzambi memeka mono.’ Nzambi lenda kumekama ve ti mambu ya mbi sambu yandi mosi kemekaka mpi ve ata muntu mosi na mitindu yina.” (Yakobo 1:13, NW) Yehowa kele Ntanini mpi Nsadisi ya bantu na yandi. (Nkunga 91:2-6) “Yehowa tayambula bantu na yandi ve.” (Nkunga 94:14, NW) Yau ketendula ve nde bansambidi ya kwikama fwete mona mpasi ve. Bantu ya kukonda kukuka mpenza keyala ngidika ya inza ya ntangu yai. Bamingi kele ya kubeba, mpi bankaka kele mbi mpenza. Mosi ve na kati na bau kesosaka mayele na Yehowa. Yau kebutaka mpasi mingi na bantu. Biblia kemonisa pwelele nde bantu ya Yehowa lenda tina ve ntangu yonso malanda ya mbi ya kimuntu ya konda kukuka ti mambi.—Bisalu 14:22.
Bakristu ya Kwikama Kezabaka nde Bau Fwete Mona Mpasi
4. Bakristu yonso fwete zaba inki na ntangu yonso ya bau kezinga na ngidika ya bima yai ya mbi, ye sambu na inki?
4 Ata bau kele bantu ya inza ve, balandi ya Yezu kezingaka na kati ya ngidika ya bima yai. (Yoane 17:15, 16) Biblia kemonisa Satana bonso ngolo ya keyala ntoto. (1 Yoane 5:19) Yau yina, Bakristu yonso fwete zaba nde kele ti kilumbu ya bau takutana ti mambu ya mpasi. Na kuzabaka mutindu yina, ntumwa Piere ketuba nde: “Beno fweti kudiyala, beno fweti kangula meso na beno. Sambu mbeni na beno Satana ke kwendaka kuzieta bonso ntambu yina ke dila; yandi ke sosa muntu ya kudia. Beno vanda na lukwikilu ya ngolo, beno vanda bambeni ya Satana, sambu beno zaba nde bampangi na beno yina me mwanganaka na bansi yonso bo ke monaka mpasi mpi ya kiteso mosi.” (1 Piere 5:8, 9) Ee, Bakristu yonso ya inza ya mvimba lenda kinga na kumona mpasi.
5. Inki mutindu Yezu monisaka pwelele nde Bakristu ya kwikama tamona mambu ya mpasi na luzingu na bau?
5 Ata beto kezolaka Yehowa ngolo mpi beto kele ya kwikama na minsiku na yandi, beto tamona mambu ya mpasi na luzingu. Yezu monisaka yau pwelele na kingana na yandi ya kele na Matayo 7:24-27, kisika yandi swaswanisaka bayina kelemfukaka na ndinga na yandi ti bayina kelemfukaka ve na yau. Yandi fwanisaka balongoki na yandi ya bulemfu na muntu ya mayele yina ketunga nzo na yandi na zulu ya matadi. Bayina kelemfukaka ve na ndinga na yandi, yandi fwanisaka bau na zoba yina ketunga nzo na yandi na zulu ya zelo. Na nima ya mvula ya mupepe ya ngolo, kaka nzo yina kele na zulu ya matadi tabikala. Simba nde nzo ya muntu ya mayele, “ntangu mvula nokaka ngolo, masa fulukaka mingi, mupepe bulaka ngolo na nzo yina, kansi nzo bwaka ve.” Yezu tubaka ve nde muntu ya mayele tavanda kaka na kati ya ngemba mpi pima. Kansi, nde mayele tasadisa yandi na kunwana ti mupepe ya ngolo. Ngindu ya mutindu mosi kele na kingana ya mukuni. Na kati na yau, Yezu ketendula nde bansambidi ya bulemfu, bantu ya “ntima ya mbote mpenza, . . . ke landaka [“kangaka ntima,” NW] tii kuna ya bo fweti buta bambuma.”—Luka 8:4-15.
6. Na mbandu ya Polo ya bisadilu ya kepyaka ve tiya, banani tamekama na tiya?
6 Ntangu yandi sonikilaka bantu ya Korinto, ntumwa Polo sadilaka ndinga ya kifwani sambu na kumonisa mfunu ya bikalulu ya ngolo yina lenda sadisa beto na kati ya bampasi. Bisadilu ya kepyaka tiya ve bonso wolo, arza, ti matadi ya ntalu kele bonso bikalulu ya bunzambi. (Fwanisa ti Bingana 3:13-15; 1 Piere 1:6, 7.) Na ndambu yankaka, bikalulu ya kinsuni kele bonso bisadilu ya kepyaka tiya. Na nima Polo ketuba nde: “Kansi kisalu ya konso muntu ta monika ntangu Kilumbu ya Kristo ta songa yo. Sambu Kilumbu yina ta kwisa ti tiya. Tiya yina ta meka kisalu ya konso muntu sambu na kusonga mutindu kisalu yina kele. Kana kisalu ya muntu yina me tungaka na zulu ya fondasio yo me pia tiya ve, muntu yina ta baka matabisi.” (1 Korinto 3:10-14) Awa dyaka, Biblia ketendula nde beto yonso takutana kaka ti mutindu mosi ya kumekama na tiya.
7. Na kutadilaka Roma 15:4, inki mutindu Masonuku lenda sadisa beto na kukanga ntima na bampasi?
7 Masolo ya bansadi ya kwikama ya Nzambi kele mingi na kati ya Biblia. Ntangu yankaka, bau kangaka ntima na bampasi ya ngolo bilumbu mingi. Kansi, Yehowa yambulaka bau ve. Ntumwa Polo vandaka kuyindula mpenza bambandu yina ntangu yandi tubaka nde: “Mambu yonso ya bo sonikaka na Mukanda ya Nzambi, bo sonikaka yo sambu na kulonga beto na mpila nde beto kukanga ntima, beto kuvanda na kikesa na kuvingila mambu yina ya Nzambi silaka beto.” (Roma 15:4) Beto tadila bambandu ya bantu tatu, yina vandaka ti bangwisana ya ngolo ti Nzambi, kansi bau monaka mpasi mingi.
Mambu ya Beto Kelonguka na Nkenda ya Biblia
8. Inki mambu Yehowa pesaka nzila na mbandu ya Yozefi, ye yau salaka ntangu ikwa?
8 Yehowa ndimaka Yozefi, mwana ya Yakobi, kubanda kimwana na yandi. Kansi, nkatu kusala kima ya mbi, bampasi landaka kubwila yandi. Bampangi na yandi mosi kangaka yandi mpi salaka yandi mambu ya nku. Bau tekaka yandi bonso mpika na nsi ya nzenza. Kuna bau kusilaka yandi makambu mpi tulaka yandi na “boloko.” (Kuyantika 40:15) Kuna, “bo kangisaka Yozefi bansinga ya bibende ngolo na makulu.” (Nkunga 105:17, 18) Na ntangu ya kimpika na yandi mpi ya boloko, ntembe kele ve nde Yozefi bondilaka Yehowa mbala na mbala sambu bau bikisa yandi. Kansi, na nsungi mosi ya bamvula 13, ata Yehowa vandaka kupesa yandi kikesa na mitindu mingi, konso kilumbu ya yandi vandaka kutelama, yandi vandaka kaka mpika to muntu ya boloko.—Kuyantika 37:2; 41:46.
9. Na inki mambu Davidi kangaka ntima bamvula mingi?
9 Dyambu ya mutindu mosi kele yina ya Davidi. Ntangu Yehowa vandaka kupona muntu ya kufwana sambu na kuyala Izraele, yandi tubaka nde: “Mono me mona Davidi mwana ya Yese, mono me zola muntu ya mutindu yina.” (Bisalu 13:22) Ata Yehowa vandaka kuzola yandi mingi, Davidi monaka mpasi mingi. Ntangu yandi vandaka kutina kigonsa ya lufwa, Davidi bumbanaka bamvula mingi na kati ya ntoto ya zelo na zelo, na kati ya mabulu, na nsi ya matadi, mpi na bansi ya nzenza. Bau zombaka yandi bonso mbisi ya mfinda ye yandi lembaka nitu mpi waka boma. Kansi, na ngolo ya Yehowa, yandi kangaka ntima. Na kutalaka mambu yina yonso bwilaka yandi mosi, Davidi lendaka tuba na masonga yonso nde: “Mbala mingi muntu ya mbote ke monaka mpasi, kansi Mfumu Nzambi ke gulusaka yandi na bampasi yango yonso.”—Nkunga 34:20 (34:19, NW).
10. Inki mpasi ya ngolo bwilaka Naboti ti dibuta na yandi?
10 Na bilumbu ya mbikudi Eliya, bantu ya fukiminaka ve nzambi ya luvunu Bale vandaka kaka 7000. (1 Bantotila 19:18; Roma 11:4) Naboti fwete vanda mosi na kati na bau, kansi bau salaka yandi mambu ya konda lunungu. Yandi monaka nsoni ntangu bau fundaka yandi nde yandi mevweza. Bau kangaka yandi nde muntu ya mbi, bau monisaka mbi na yandi, mpi ntotila zengilaka yandi nkanu ya kufwa na matadi, ye bambwa nwaka menga na yandi. Nkutu bau fwaka mpi bana na yandi! Kansi yandi salaka kwa yandi kima ve. Bantu ya luvunu kwisaka kuta kitemwe ya luvunu. Mambu yina yonso vandaka komplo ya Ntotila-Nkento Yezabele sambu ntotila bika kubaka kilanga ya vinu ya Naboti.—1 Bantotila 21:1-19; 2 Bantotila 9:26.
11. Inki ntumwa Polo kesonga beto sambu na babakala ti bankento ya kwikama ya kele na nkenda ya Biblia?
11 Yozefi, Davidi, ti Naboti kele bambandu tatu mpamba na kati ya babakala ti bankento mingi ya kwikama yina Biblia kemonisa nde bau monaka mpasi mingi. Ntumwa Polo sonikaka nkenda ya bansadi ya Yehowa banda bamvula ya melutaka. Yandi tubaka nde: “Bantu ya nkaka, bo vandaka kuseka bo, bo vandaka kubula bo fimbu; bankaka, bo kangaka bo na miniololo, ebuna bo tulaka bo na boloko. Bankaka, bo fwaka bo na matadi; bankaka, bo zengaka bo na bitini zole na si; bankaka, bo fwaka bo na mbele. Bo vandaka kulwata mpusu ya dimeme to ya nkombo ntangu bo vandaka kwenda kutambula. Bo vandaka bansukami, bo vandaka kumonisa bo mpasi. . . . Bo vandaka kutambula na ntoto ya zelo na zelo ti na bangumba; bo vandaka kuzinga na kati ya mabulu ya matadi ti na kati ya mabulu ke vandaka na ntoto.” (Baebreo 11:36-38) Kansi Yehowa yambulaka bau ve.
Yehowa Kesungiminaka Bayina Kele na Mpasi
12. Tanga ndambu ya bampasi yankaka ya Bambangi ya Yehowa kekutana na yau bubu yai.
12 Inki beto lenda tuba sambu na bansadi ya Yehowa bubu yai? Bonso organizasio na kimvuka, beto lenda tula ntima na lutaninu ya Nzambi mpi kuluta nkatu kigonsa na kati ya bilumbu ya nsuka ti na kati ya mpasi ya nene. (Yezaya 54:17; Kusonga 7:9-17) Kansi, bonso bantu na kingenga, beto kezaba nde “ntangu ti mambu ya konda kukana” kebwilaka bantu yonso. (Longi 9:11, NW) Bubu yai kele ti Bakristu mingi ya kwikama ya kele na kumona mpasi. Bankaka kenwana ti bunsukami ya ngolo. Biblia ketubila “bana-nsona ti bamifwidi,” Bakristu, ya kele na mpasi. (Yakobo 1:27) Bankaka kemona mpasi sambu na bankuba ya lugangu, mvita, nku, luyalu ya mbi, maladi ti lufwa.
13. Inki mambu ya mpasi mekatuka kuzabisama?
13 Mu mbandu, balapolo ya mvu 1996 ya bafiliale ya Watch Tower salaka na Nto-Kimvuka ya Bambangi ya Yehowa kemonisa nde, bampangi na beto ya babakala ti ya bankento yankaka kele na kumona mpasi mingi na kati ya boloko ya mvindu kibeni sambu bau kezitisaka minsiku ya Biblia. Mabundu tatu na Amerika ya Sudi kupanzanaka ntangu bimpumbulu ya kesadilaka minduki songaka bankama ya bambangi ya Yehowa na kukatuka na kisika yina. Na nsi mosi ya Afrika ya Westi, ndambu ya Bambangi yina kangamaka na kati ya bitumba gondamaka. Na insi mosi ya Amerika ya Kati, luzingu ya bampangi ya kuyita kubeba ti mpasi ya mbongo, kumaka mbi kuluta ntangu mvula ya mupepe ya ngolo panzaka bwala. Na bisika yankaka yina bunsukami ti kukonda madya lenda vanda mambu ya ngolo ve, bupusi ya mbi lenda fwa kyese ya bamosi. Bankaka kelemba sambu na mpasi ya luzingu ya bilumbu yai. Sambu bantu kendima nsangu ve, bankaka mpi nitu kelemba bau ntangu bau kesamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu.
14. (a) Inki beto kelonguka na mbandu ya Yobi? (b) Na kisika ya kubaka bangindu ya mbi, inki beto fwete sala ntangu beto kekutana na bampasi?
14 Mambu ya mutindu yai kemonisa ve nde Nzambi kesepela ve na bantu. Yibuka mbandu ya Yobi ti bampasi mingi ya yandi monaka. Yandi vandaka muntu “ya kukonda mbi mpi ya kusungama.” (Yobi 1:8, NW) Yobi monaka mpasi mingi na ntima ntangu Elifazi tubaka nde yandi vandaka muntu ya mbi! (Yobi, bakapu 4, 5, 22) Beto fwete tuba ve ntinuntinu nde beto kemona mpasi sambu beto mesala Yehowa mbi to nde sambu Yehowa mekatula lusakumunu na yandi. Mabanza ya mbi na ntangu ya mpasi lenda lembisa lukwikilu na beto. (1 Tesalonika 3:1-3, 5) Ntangu beto kele na mpasi, yau kele mbote na kuyindula nde Yehowa ti Yezu kele mfinama na bantu ya lunungu na konso mambu yina kebwa.
15. Inki mutindu beto kezaba nde Yehowa kekudibanzaka mingi sambu na bampasi yina kebwilaka bantu na yandi?
15 Ntumwa Polo kendimisa beto ntangu yandi ketuba nde: “Nani lenda kabula beto na kuzola yina ya Kristo ke zolaka beto? . . . Keti mawa, to mpasi yina ya beto ke mona na ntima, to mpasi yina ya bantu ya nkaka ke monisa beto, to nzala, to kinsukami, to kigonsa, to lufwa, yo lenda kabula beto na kuzola na yandi? . . . Mono zaba mbote-mbote nde ata kima mosi ve lenda kabula beto na kuzola yina ya yandi ke zolaka beto: ata lufwa, ata moyo, ata bawanzio, ata bamfumu ya nkaka kele na zulu, ata mambu ya sesepi yai, ata mambu yina ke kwisa na ntwala, ata mambu yina kele na zulu, ata mambu yina kele na nsi ya ntoto, ata kima ya nkaka yina ya Nzambi salaka, ata kima mosi ve lenda kabula beto na kuzola yina ya Nzambi songaka beto na Mfumu na beto Yesu Kristo.” (Roma 8:35, 38, 39) Yehowa kekudibanzaka mingi sambu na beto mpi kezaba bampasi na beto. Ntangu yandi vandaka dyaka na kutina, Davidi sonikaka nde: “Mfumu Nzambi ke talaka mbote bantu ya mbote, makutu na yandi ke waka kudila na bo. Mfumu Nzambi kele penepene na bantu yina . . . me katulaka ntima.” (Nkunga 34:16, 19; Matayo 18:6, 14) Tata na beto ya zulu kesungiminaka beto mpi kewaka mawa sambu na bayina kemona mpasi. (1 Piere 5:6, 7) Yandi kepesaka beto yina beto kele na yau mfunu sambu na kukanga ntima na konso mpasi yina lenda bwila beto.
Makabu ya Yehowa Kesadisa Beto
16. Inki kima Yehowa mepesaka ya kesadisa beto na kukanga ntima, ye inki mutindu?
16 Ata beto lenda kinga ve luzingu ya kukonda mpasi na ngidika ya bima yai ya kununa, “Nzambi ke bikisaka beto ve.” (2 Korinto 4:8, 9) Yezu silaka nde yandi tapesa balandi na yandi nsadisi. Yandi tubaka nde: “Mono talomba Tata ye yandi tapesa beno nsadisi yankaka sambu na kuvanda ti beno kimakulu, mpeve ya kyeleka.” (Yoane 14:16, 17, NW) Na Pantekoti ya 33 T.B., ntumwa Piere songaka bawi na yandi nde bau lendaka kuzwa “dikabu ya ofele ya mpeve santu.” (Bisalu 2:38, NW) Keti bubu yai mpeve santu kele na kusadisa beto? Ee! Ngolo ya kisalu ya Yehowa kepesa beto bambuma ya mbote: “Zola, kyese, ngemba, ntima ya nda, bumbote, ntima ya mbote, lukwikilu, mawete, ti kudiyala.” (Galatia 5:22, 23, NW) Yai yonso kele bikalulu ya mbote ya kesadisaka beto na kukanga ntima.
17. Tanga ndambu ya bakyeleka ya Biblia yina kekumisa lukwikilu na beto ngolo ti nzengolo na beto ya kukinga Yehowa ti ntima ya nda.
17 Mpeve santu kesadisaka beto mpi na kubakisa nde mpasi ya ntangu yai kele “fioti, yo ke zinga mingi ve” kana beto mefwanisa ti matabisi ya luzingu ya mvula na mvula. (2 Korinto 4:16-18) Beto kendima nde Nzambi tavila ve bisalu na beto ti zola ya beto kemonisaka na yandi. (Baebreo 6:9-12) Na kutangaka bangogo ya kupemama ya Biblia, beto kebaka kikesa na bambandu ya bansadi ya kwikama ya ntangu ya ntama yina kangaka ntima na bampasi mingi, kansi bau bingamaka bantu ya kyese. Yakobo kesonika nde: “Bampangi, beno yindula baprofete yina vandaka kutuba na zina ya Mfumu Nzambi; beno baka mbandu na bo, sambu bo kangaka ntima na bampasi na bo. Beto ke bingaka bo ‘bantu ya kiese.’ ” (Yakobo 5:10, 11) Biblia kesila beto “ngolo ya nene” sambu na kusadisa beto na kukanga ntima na bampasi. Yehowa mepesaka beto mpi kivuvu ya lufutumuku. (2 Korinto 1:8-10; 4:7) Na kutangaka Biblia konso kilumbu mpi na kuyindulaka balusilu yai, beto takumisa lukwikilu na beto ngolo ti lusilu na beto ya kukinga Nzambi ti ntima ya nda.—Nkunga 42:5.
18. (a) 2 Korinto 1:3, 4 kesyamisa beto na kusala inki? (b) Inki mutindu Bakristu yina kele bankengi lenda kudimonisa nto ya kikesa mpi ndembikilu sambu na bankaka?
18 Dyaka, Yehowa mepesaka beto paladisu ya kimpeve ye na kati na yau beto lenda sepela ti zola ya kyeleka ya bampangi na beto ya Bakristu ya babakala ti ya bankento. Beto fwete sala kima sambu na kupesana kikesa beto na beto. (2 Korinto 1:3, 4) Bakristu ya kele bankengi ntetentete lenda vanda nto ya nene ya kikesa ti ndembikilu sambu na bankaka. (Yezaya 32:2) Bonso “makabu ya bantu,” (NW) kisalu na bau kele kusyamisa bayina kemona mpasi, na kupesa “kikesa na bantu yina ke na ntima ya petepete,” ti na kusadisa “bantu yina ke na lukwikilu ya ngolo ve.” (Efezo 4:8, 11, 12; 1 Tesalonika 5:14) Bankuluntu mesyamisama na kusadila mbote Nzozulu ya Nkengi ti Réveillez-vous!, na mikanda yankaka yina “mpika ya kwikama mpi ya mayele” kepesaka. (Matayo 24:45-47, NW) Mikanda yai kele ti bandongisila ya mfunu ya mekatuka na Biblia ya lenda sadisa beto na kuyidika—to kubuya—makambu yankaka ya kenatilaka beto mayindu. Bika beto landa mbandu ya Yehowa na kupesana kikesa mpi kusyamisana na bantangu yai ya mpasi!
19. (a) Inki kesadisaka beto na kubuya bampasi yankaka? (b) Muntu ya nsuka ya beto fwete tula ntima kele nani, ye inki tasadisa beto na kunwana ti bampasi?
19 Mutindu beto mepusana ntama na kati ya bilumbu ya nsuka mpi luzingu na ngidika ya bima yai kekuma kaka mbi, Bakristu kesala yina bau lenda sambu na kubuya bampasi. (Bingana 22:3) Ngangu ya mbote, mabanza ya mbote, ti nzayilu ya minsiku ya Biblia lenda sadisa beto na kubaka banzengolo ya mbote. (Bingana 3:21, 22) Beto kewaka Ndinga ya Yehowa mpi kelemfukilaka yandi sambu na kusala ve bifu mpambampamba. (Nkunga 38:4) Ata mpila yina, beto zaba nde beto kele na ngolo ve ya kukatula bampasi yonso na luzingu na beto. Na ngidika ya bima yai, bantu mingi ya lunungu kekutana ti bampasi ya ngolo. Kansi, beto lenda nwana ti bampasi na beto na kutulaka ntima yonso nde “Yehowa tayambula bantu na yandi ve.” (Nkunga 94:14, NW) Ye beto kezaba nde ntama mingi ve, ngidika ya bima yai ti bampasi na yau kekatuka. Yau yina, bika beto baka nzengolo ya kulemba “ve na kusala mambu ya mbote. Sambu, kana beto ke sala kaka, beto ta katula bambuma na ntangu ya mbote.”—Galatia 6:9.
Inki Beto Mebakisa?
◻ Inki bampasi kimvuka yonso ya Bakristu kele na kumona?
◻ Inki bambandu ya Biblia kesadisa beto na kubakisa nde bampasi kesonga ve nde Yehowa kesepela ve na bantu?
◻ Inki mutindu Yehowa kewaka sambu na bampasi yina bantu na yandi kemonaka?
◻ Tanga ndambu ya makabu ya mekatukaka na Yehowa mpi kesadisaka beto na kukanga ntima na bampasi.
[Bifwanisu ya kele na lutiti 23]
Davidi, Naboti, ti Yozefi kele bantu tatu ya kumonaka mpasi