Nsabi ya Kukotila na Inza ya Kyese
ZULUNALU mosi (Time) kutubaka nde: “Muntu ya kuluta bantu yonso na ngolo, kaka na bamvu funda zole yai mpamba ve ya mekatuka kuluta, kansi banda na ntangu bantu kusalamaka, kele Yezu ya Nazareti.” Ntangu Yezu vandaka awa na ntoto, bantu mingi ya masonga kumonaka bunene na yandi mpamba ve, kansi mpi mutindu yandi vandaka kudibanzabanza sambu na bantu yankaka. Yo yina, mpila ya kuyituka kele ve na kumona nde bo zolaka kutula yandi ntotila. (Yoane 6:10, 14, 15) Yezu kubuyaka dibanza ya kukota na mambu ya politiki.
MAMBU tatu kupusaka Yezu na kupesa mvutu na yandi: yandi zabaka mutindu Tata na yandi ketadilaka mambu yina bantu kesalaka na kimpwanza yonso, mu mbandu mutindu na bo ya kuyala; Yezu kuzabaka mpi nde kele ti bampeve ya ngolo, ya mebumbanaka, yina kenwanisaka nkutu bikesa ya kuluta mbote ya bantu kesalaka sambu na kuyala; yandi zabaka dyaka lukanu ya Nzambi kele na yo ya kutula Kimfumu mosi na zulu sambu na kuyala ntoto ya mvimba. Ntangu beto ketadila mambu yai tatu na dikebi yonso, beto tamona kikuma yina kesalaka nde bikesa ya bantu kesalaka sambu na kukumisa inza kisika ya kitoko kenungaka ve. Beto tamona mpi mutindu kununga takwisa na nsuka.
Keti Bantu Lenda Kudiyala Bo Mosi?
Ntangu Nzambi kugangaka bantu, yandi pesaka bo kiyeka ya kuyala bambisi. (Kuyantika 1:26) Kansi, bantu vandaka na nsi ya kiyeka ya Nzambi. Bakala ti nkento ya ntete vandaka na mukumba ya kubuya kudya mbuma ya “nti ya kuzaba mambu ya mbote ti mambu ya mbi” sambu na kumonisa bulemfu na bo na Nzambi. (Kuyantika 2:17) Kansi, yo kele mawa na kumona nde Adami ti Eva kusadilaka ve mbote kimpwanza na bo ya mabanza, yo yina bo kolamaka na Nzambi. Kudya mbuma yina ya bo buyisaka bo vandaka ve kaka kuyiba. Kansi yo vandaka mpi kukolama na Kimfumu ya Nzambi. Noti mosi ya kele na nsi ya lutiti ya Kuyantika 2:17 na La Bible de Jérusalem ketuba nde Adami ti Eva kulombaka “kimpwanza ya kupona bo mosi mambu ya mbote ti ya mbi yina kumonisaka nde muntu kubuyaka na kundima nde kele ti muntu kusalaka yandi . . . Disumu ya ntete vandaka kukonda bulemfu na kimfumu ya Nzambi.”
Sambu dyambu ya metala kupona mambu ya mbote ti ya mbi yina kubasikaka sambu na kukolama yina kuvandaka nene mingi, Nzambi kupesaka Adami ti Eva ti bana na bo nswa ya kupona mutindu ya bo mosi mezola kuzinga, mpi bo tulaka bansiku na bo mosi ya mambu ya mbote ti ya mbi. (Nkunga 147:19, 20; Roma 2:14) Banda na ntangu yina, muntu yantikaka kuzinga mpi kudibakila balukanu na kimpwanza yonso. Keti yandi menungaka? Na nima ya kumona mambu mingi ya mesalamaka na luzingu ya bantu, beto letuba nde ve! Longi 8:9 ketuba nde: “Bantu ya nkaka kele bamfumu ebuna bankaka ke mona mpasi na maboko na bo.” Mambu ya mbi ya mutindu yai ya kesalama sambu bantu kekudiyala bo mosi kemonisa kyeleka ya Yeremia 10:23: “Mfumu Nzambi, mono zaba nde ke na muntu ve lenda sola nzila na yandi mosi, ke na muntu ve lenda songa nzila na makulu na yandi ntangu yandi [ke] tambula.” Mambu ya mesalamaka na luzingu ya bantu ke na kundimisa nde bantu kele ve na ngolo ya kudiyala mbotembote kukonda Ngangi na bo.
Yezu kundimaka kibeni dyambu yai. Kusala mambu kukonda lutwadisu ya Nzambi vandaka dyambu ya mbi na meso na yandi. Yandi tubaka nde: “Mono ke salaka kima ve na ngolo na mono mosi. . . . Ntangu yonso mono ke salaka mambu yina ke pesaka [Nzambi] kiese.” (Yoane 4:34; 8:28, 29) Yo yina, sambu Nzambi kupesaka yandi ve nswa ya kubaka kimfumu ya bantu, Yezu kundimaka ve nde bo tula yandi mfumu na bo. Kansi, yo ketendula ve nde yandi vandaka ve na luzolo ya kusadisa bampangi na yandi. Na kutuba ya mbote, yandi salaka yonso sambu na kusadisa bantu na kuvanda na kyese na ntangu yina ti na bilumbu kekwisa. Nkutu, yandi pesaka luzingu na yandi sambu na bantu. (Matayo 5:3-11; 7:24-27; Yoane 3:16) Kansi Yezu zabaka nde “konso mambu yina ke bwaka na nsi-ntoto yai, yo ke bwaka na ntangu [na yo].” Ntangu yina Nzambi tatula kimfumu na yandi na zulu ya bantu kele mpi ti ntangu na yo. (Longi 3:1; Matayo 24:14, 21, 22, 36-39) Kansi, yibuka nde na Edeni bibuti na beto ya ntete kulemfukaka na luzolo ya kigangwa ya kimpeve mosi ya mbi yina kutubaka na nsadisa ya nyoka yina vandaka kumonana. Dyambu yai kenata beto na kikuma ya zole ya kupusaka Yezu na kubuya kukota na mambu ya politiki.
Mfumu ya Inza Yina Bantu Kezabaka Ve
Biblia kezabisa beto nde Satana zolaka kupesa Yezu “bimfumu yonso ya nsi-ntoto ti lukumu na yo” kana yandi ndimaka na kufukimina yandi. (Matayo 4:8-10) Ya kyeleka, Dyabulu zolaka kupesa Yezu bimfumu yonso ya ntoto, kansi yo lombaka nde yandi lungisa ntete kima ya Dyabulu kulombaka yandi. Yezu kubwaka ve na mpukumuna yina. Kansi, keti ya kyeleka yo vandaka mpukumuna? Keti Satana vandaka na nswa ya kupesa muntu kima ya nene ya mutindu yai? Ee, sambu Yezu yandi mosi bingaka Dyabulu “mfumu ya nsi-ntoto,” mpi ntumwa Polo kubingaka yandi nde “nzambi ya ntangu yai.”—Yoane 14:30; 2 Korinto 4:4; Efezo 6:12.
Ya kyeleka, Yezu kuzabaka nde Dyabulu kekudibanzaka ve ata fyoti sambu na mambote ya bantu. Yandi bingaka Satana nde “mufwi ya bantu” mpi “tata ya luvunu mpi ya mambu yonso ya luvunu.” (Yoane 8:44, The Amplified Bible) Yo kele pwelele nde, inza ya “kele na maboko” ya mpeve ya mbi ya mutindu yai, lenda vanda ve na kyese ata fyoti. (1 Yoane 5:19) Kansi Dyabulu tavanda ve ti kiyeka yai tii kuna. Yezu, yina kele ntangu yai kigangwa ya ngolo ya mpeve, tafwa Satana mpi ntama mingi ve yandi takatula kimakulu bupusi na yandi.—Baebreo 2:14; Kusonga 20:1-3.
Satana yandi mosi kezaba nde bilumbu na yandi ya kuyala inza kekwenda nswalu na kumana. Yo yina, yandi ke na kusala ngolo kibeni sambu na kubebisa bantu na kiteso mosi ya kuluta, kaka mutindu yandi salaka na ntwala ya Mvula ya Ngolo na ntangu ya Noa. (Kuyantika 6:1-5; Yude 6) Kusonga 12:12 ketuba nde: “Mawa mingi na ntoto ti na nzadi-mungwa! Sambu Satana me kwisa kukulumuka kuna na beno; yandi me dasuka, sambu yandi me zaba nde ntangu mingi ve me bika na yandi.” Mbikudulu ya Biblia ti mambu ya kesalama na inza na bilumbu yai ya beto kezinga kesonga nde kubika fyoti ‘ntangu mingi ve’ yai kumana. (2 Timoteo 3:1-5) Luguluku mekuma penepene.
Luyalu Yina Tanata Kyese
Kikuma ya tatu ya kupusaka Yezu na kubuya kukota na politiki kele sambu yandi zabaka nde ntama mingi ve, Nzambi tatula luyalu mosi ya zulu yina tayala na zulu ya ntoto. Biblia kebinga luyalu yango Kimfumu ya Nzambi, mpi yo vandaka ntu-dyambu ya ntetentete ya malongi ya Yezu. (Luka 4:43; Kusonga 11:15) Yezu kulongaka balongoki na yandi na kusamba sambu Kimfumu yina kukwisa, sambu kaka na nsi ya luyalu na yo ‘luzolo ya Nzambi tasalama awa na ntoto bonso na zulu.’ (Matayo 6:9, 10) Nge lenda kudiyula nde: ‘Kana Kimfumu ya Nzambi tayala na zulu ya ntoto ya mvimba, inki takumina baluyalu ya bantu mesalaka?’
Mvutu kele na Daniele 2:44: “[Na] ntangu ya bantotila yina [ke na kuyala na nsuka ya ngidika yai], Nzambi ya zulu ta tula ntotila mosi yina ta yalaka tii kuna; ntotila yina bantotila ya nkaka ta bedisaka yandi ve, kansi yandi ta fwa [baluyalu, NW] yonso [ya bantu mesalaka] ebuna yandi ta yalaka tii kuna.” Sambu na nki Kimfumu ya Nzambi “tafwa” baluyalu ya ntoto? Sambu bo kelanda kaka na kusala mambu na mpeve ya kimpwanza yina Satana kuyantikaka na kilanga ya Edeni kukonda kutadila Nzambi. Dyaka, bantu yina kesalaka ngolo sambu mpeve yina kulanda kaka na kusala kisalu na yo, mesuka kaka ve na kusala mambu yina kepesaka bantu mpasi, kansi bo keyilama mpi sambu na kunwana ti Ngangi. (Nkunga 2:6-12; Kusonga 16:14, 16) Yo yina, beto fwete kudiyula nde, ‘keti beto kekotila luyalu ya Nzambi to beto kele kontre yo?’
Kimfumu ya Nani Nge Tapona?
Sambu na kusadisa bantu na kubaka desizio ya mekatuka na nzayilu ya kyeleka yina metala luyalu, Yezu kupesaka balongoki na yandi kisalu ya kulonga ‘Nsangu ya Mbote ya Kimfumu na nsi-ntoto ya mvimba, na mpila nde bantu ya makanda yonso kuwa yo’ na ntwala nde nsuka ya ngidika ya bima yai kukwisa. (Matayo 24:14) Banani mezabanaka bubu yai na ntoto ya mvimba sambu na kisalu ya kusamuna Kimfumu ya Nzambi? Kele Bambangi ya Yehowa. Ya kyeleka, banda ntama zulunalu yai kevandaka ti bangogo yai na lutiti ya ntete: “Kesamunaka Kimfumu ya Yehowa.” Bubu yai, na bansi kuluta 230, kiteso ya Bambangi bamilio sambanu ke na kusadisa bantu na kubaka nzayilu ya kyeleka ya Kimfumu yango.a
Balusakumunu Sambu na Bantu Yina Kimfumu Tayala
Konso ntangu Yezu vandaka kusala mambu mutindu Nzambi kezolaka. Yo yina, na kisika ya kupona luzingu ya kimpwanza mpi kupesa maboko to kundima ngidika ya bima ya ntangu yina na nzila ya politiki, yandi salaka ngolo sambu mambote ya Kimfumu ya Nzambi kukwenda na ntwala, sambu yo kaka takwisa kumanisa bampasi yonso ya inza. Sambu na kwikama na yandi, Nzambi pesaka yandi kiti ya kimfumu ya nkembo na zulu bonso Mfumu ya kyeleka ya Kimfumu yina. Yai matabisi ya kitoko kibeni sambu na bulemfu na yandi na Nzambi!—Daniele 7:13, 14.
Bantu mingi ya kelanda mbandu ya Yezu bubu yai na kutulaka Kimfumu ya Nzambi na kisika ya ntete mpi na kulemfukaka na luzolo ya Nzambi tabaka dikabu mosi ya kitoko. Dikabu yango kele dibaku ya kuvanda bantu yina tavanda na nsi ya luyalu ya Kimfumu ya Nzambi. (Matayo 6:33) Na ntangu yo tayala na zola yonso, bo takuma bantu ya kukuka, ti kivuvu ya kuzinga mvula na mvula. (Kusonga 21:3, 4) Mukanda ya 1 Yoane 2:17 ketuba nde: “Nsi-ntoto ti bima yonso kele na yo ya bantu ke zolaka, yo ke mana, kansi muntu yina ke salaka mambu yina ya Nzambi ke zolaka, yandi ke zingaka mvula na mvula.” Yo tavanda kyese kibeni na kuzinga awa mvula na mvula ntangu bo tafwa Satana ti bantu na yandi mpi na ntangu ntoto ya mvimba takuma paladisu, kisika yina kukabwana ya makanda, ngidika ya mumbongo ya mbi, mpi dibundu ya luvunu tavanda dyaka ve!—Nkunga 37:29; 72:16.
Ee, Kimfumu ya Nzambi kele nsabi ya kyeleka sambu na kukota na inza ya mpa, mpi yo yina bo kebingaka nsangu yango nde nsangu ya mbote. Kana nge mewaka yo ntete ve, sambu na nki ve kuwa nsangu yai ntangu Bambangi ya Yehowa tanatila nge yo na nzo na nge?
[Noti na nsi ya lutiti]
a Na ntangu bo kezabisaka Kimfumu ya Nzambi, Bambangi ya Yehowa kekotaka ve na mambu ya politiki to kupusa bantu na kukolama na bamfumu ya luyalu, ata na bansi yina bo mebuyisaka kisalu na bo to bo kepesaka bo mpasi. (Tito 3:1) Kansi, bo kemekaka kupesa makabu ya mfunu, ya kimpeve, ya ketadila ve mambu ya politiki mutindu Yezu ti balongoki na yandi ya mvu-nkama ya ntete kusalaka. Bambangi kesalaka ngolo sambu na kusadisa na masonga yonso bantu ya luzolo ya mbote na bisika ya kuswaswana ya bo kele sambu bo ndima malongi ya kyeleka yina Biblia ketubila, mu mbandu, zola na kati ya dibuta, masonga, mabanza ya kukonda mvindu, mpi kuvanda na bikalulu ya mbote na kisalu. Ntetentete, bo kesalaka ngolo sambu na kulonga bo mutindu ya kulanda minsiku ya Biblia mpi kutula ntima na Kimfumu ya Nzambi yina kele kivuvu ya kyeleka sambu na bantu.
[Bifwanisu ya kele na lutiti 4]
Mambu ya mesalamaka ke na kumonisa nde bantu lenda nunga ve ata fyoti na kuditwadisa mbote bo mosi kukonda Nzambi
[Kifwanisu ya kele na lutiti 4]
Sambu yandi muntu kele “nzambi ya ntangu yai,” Satana kupesaka Yezu “bimfumu yonso ya nsi-ntoto ti lukumu na yo”
[Kifwanisu ya kele na lutiti 6]
Yezu kulongaka nde na ntangu Kimfumu ya Nzambi tayantika kuyala, ntoto tavanda kisika mosi ya kitoko mpenza