“Beno Mona Boma Ve, Beno Tekita ve”

“Beno mona boma ve, beno tekita ve. . . . [Yehowa] ta vanda na beno.”​—2 BANSANGU 20:17.

1. Inki kima ngogo kiterorizme kesalaka na bantu, mpi sambu na nki bo ke na kikuma ya mbote ya kuwila boma?

KITERORIZME! Ngogo yai mpamba kepesaka boma na ntima, yo kepesaka mawi ya kukonda lutaninu mpi ya kukonda lusadisu. Yo kepesaka boma mingi, mpasi na ntima, mpi makasi. Yo kele mpi ngogo ya ketendulaka mambu yina bantu mingi kewilaka boma nde yo tabwila bo na bamvula yina kekwisa. Mutindu bansi mingi kenwanaka sambu na kumanisa mitindu yonso ya kiterorizme kukonda kununga na kumanisa yo kepesa kikuma ya mbote ya kenataka bantu na kuwa boma.

2. Inki mabanza Bambangi ya Yehowa kevandaka na yo na ntwala ya dyambu yai ya mpasi ya kiterorizme, mpi nki bangyufula yo kebasisaka?

² Kansi, beto ke na kikuma ya kyeleka ya kutula kivuvu. Bambangi ya Yehowa, yina ke na kulonga na kikesa yonso na bansi 234 mpi bateritware, kemonisaka kibeni pwelele nde bo kele ve na boma. Na kisika ya kuwa boma nde kiterorizme tamana ve, bo ketulaka kibeni ntima nde yo tamana ntama mingi ve. Keti yo kele mbote na kukonda kuwa boma mpi kuvanda na mabanza ya mbote ya mutindu mosi ti bo? Nani lenda nunga na kukatula dyambu yai ya mpasi na inza mpi nki mutindu yo tasalama? Sambu dyambu yai ya mpasi kebwila beto yonso, yo tavanda mbote na kutadila kikuma yina kepesaka Bambangi ya Yehowa mabanza ya mbote ya mutindu yai.

3. Inki mambu ke na kupesa boma, mpi nki Biblia kutubaka sambu na ntangu na beto?

³ Bubu yai, bantu ke na boma mpi ketekita sambu na bikuma mingi. Yindula bantu yina kekuka dyaka ve na kudisadisa sambu bo menuna, bayina ke na kunyokwama sambu na bamaladi ya lenda beluka ve, mpi mpasi yina mabuta kemona na kulungisa bampusa na bo yonso. Yindula mpi nkutu kukonda kivuvu ya luzingu yo mosi! Lufwa ya aksida to ya maladi ya kintulumukina lenda bwila muntu, mpi kubebisa bima yonso ya beto kezolaka. Boma mpi susi ya mutindu yai, ti mambu mingi ya mpasi ya kekuminaka beto mpi ya kekatulaka beto kyese, mekumisa bilumbu na beto kiteso mosi ti mambu yina ntumwa Polo kutubaka, nde: “Nge fweti zaba mambu yai nde: Na bilumbu ya nsuka ta vanda mpasi mingi. Bantu ta zolaka bantu ya nkaka ve, . . . bo ta vandaka nku mingi, bo ta zingaka kaka na kimbeni, bo ta kumaka songi-songi, bo ta waka makasi nswalu, bo ta zolaka kusala bantu ya nkaka mpasi, bo ta zolaka ve mambu ya mbote.”​—2 Timoteo 3:1-3.

4. Inki dyambu ya mbote beto kebaka na kati ya mambu ya mpasi yina 2 Timoteo 3:1-3 ketubila?

⁴ Ata verse yai ketubila mambu ya mpasi, yo kepesa mpi kivuvu. Simba nde mambu ya mpasi fwete vanda na “bilumbu ya nsuka” ya ngidika ya bima ya mbi ya ntangu yai ya Satana. Yo ketendula nde luguluku mefinama mpi nde Nzambi tayingisa inza yai ya mbi na luyalu ya Kimfumu na yandi ya kukuka, yina Yezu kulongaka balongoki na yandi na kusamba. (Matayo 6:9, 10) Kimfumu yango kele guvernema ya zulu ya Nzambi, yina profete Daniele kutubilaka nde bo “ta bedisaka [yo] ve,” kansi yo “ta fwa bantotila yonso ebuna [yo] ta yalaka tii kuna.”​—Daniele 2:44.

Beto Fwanisa Kukonda Kukota ya Bakristu na Politiki ti Kiterorizme

5. Inki bansi mingi mesala ntama mingi ve sambu na kigonsa ya kiterorizme?

⁵ Tuka ntama, bantu mingi mefwaka sambu na kiterorizme. Kisumbula ya ngolo yina kubwaka na Septembri 11, 2001 na mbanza ya New York ti ya Washington mesalaka nde bantu yonso na inza ya mvimba kubakisa nde kiterorizme kele kigonsa. Sambu kiterorizme kele dyambu mosi ya nene mpi ya kesimba ntoto ya mvimba, bansi mingi na ntoto ya mvimba mevukanaka sambu na kumanisa yo. Mu mbandu, na Desembri 4, 2001, bansangu ya bazulunalu kutubaka nde, “baministre ya ketalaka mambu ya bansi ya nzenza ya bansi 55 ya Eropa, Amerika ya Nordi ti ya Azia ya Katikati, bo yonso kundimaka plan mosi” ya bo salaka sambu na kuvukisa bikesa na bo. Mfumu mosi ya nene ya États-Unis kusikisaka dyambu yai nde yo kepesa bo dyaka “ngolo mingi” ya kusosa kumanisa kiterorizme. Na mbala mosi, ngwisana yai kusalaka nde bantu mingi kudikotisa mpenza na dyambu yina zulunalu mosi (The New York Times Magazine) kubingaka nde “luyantiku ya mvita mosi ya nene.” Beto tatala kana bikesa yai yonso tanunga. Kansi, mambu yina mvita yai ke na kusala sambu na kusosa kumanisa kiterorizme kepesa bantu mingi boma mpi susi, kansi yo kesala ve kima na bantu yina ketulaka ntima na Yehowa.

6. (a) Sambu na nki bantu lenda mona mpasi na kundima kikuma Bambangi ya Yehowa kebuyilaka kukota na mambu ya politiki? (b) Inki mbandu Yezu kupesaka balongoki na yandi na yina metala mambu ya politiki?

⁶ Bambangi ya Yehowa mezabanaka mbote sambu bo kekotaka ve na mambu ya politiki. Bantu mingi kendimaka pozisio yai na ntangu ngemba kele, kansi bo kendimaka yo dyaka ve kana mambu ya nene ya mpasi mebwa. Mbala mingi, boma mpi kukonda kivuvu yina bitumba kenataka kepesaka bantu mawi ya ngolo ya zola ya insi na bo. Dyambu yai kesalaka nde bantu mingi kubakisa ve sambu na nki bantu yankaka kebuyaka kukota na bamivuma yina bantu kesalaka sambu na kunwanina insi na bo. Kansi, Bakristu ya kyeleka kezabaka nde bo fwete lemfuka na ntuma ya Yezu ya kuvanda ‘bantu ya nsi-ntoto ve.’ (Yoane 15:19; 17:14-16; 18:36; Yakobo 4:4) Yo kelombaka nde bo kota ve na mambu ya politiki ntangu yonso to na mambu yina kesimbaka mambu ya luzingu ya bantu. Yezu yandi mosi kubikaka mbandu ya mbote. Kana beto tala mayele na yandi ya kukuka, yandi zolaka kukota mpi kutomisa mambu ya luzingu ya bantu ya bilumbu na yandi. Kansi, yandi buyaka kukota na mambu ya politiki. Na luyantiku ya kisalu na yandi, yandi buyaka na ngolo yonso dikabu ya kuvanda mfumu ya baluyalu ya inza yina Satana kupesaka yandi. Na nima, yandi buyaka na ngolo yonso na kundima kimfumu ya politiki yina bantu zolaka kutula yandi.​—Matayo 4:8-10; Yoane 6:14, 15.

7, 8. (a) Inki kukonda kukota na mambu ya politiki ya Bambangi ya Yehowa ketendulaka ve, mpi sambu na inki? (b) Inki mutindu Roma 13:1, 2 kebuyisa kukota na mambu ya nku yina kesalamaka kontre baguvernema?

⁷ Bantu fwete mona ve nde mutindu Bambangi ya Yehowa kebuyaka na kukota na mambu ya politiki ketendula nde bo kendimaka mambu ya nku ya bantu kesalaka to nde yo kepesaka bo ve mpasi na ntima. Kana Bambangi ya Yehowa kundima kusala mambu yina, yo tasonga nde bo kele ve bansadi ya ‘Nzambi ya zola mpi ya ngemba.’ (2 Korinto 13:11) Bo melongukaka nki mutindu Yehowa ketadilaka mambu ya nku. Muyimbi-bankunga kusonikaka nde: “Yandi ke talaka mbote-mbote ata bantu ya mbi ata bantu ya mbote; yandi ke zolaka ve ata fioti bantu yina ke zolaka kusala nku.” (Nkunga 11:5) Bo kezabaka mpi mambu yina Yezu kutubilaka ntumwa Piere, nde: “Vutula mbele na nge na kisika na yo, sambu bantu yina yonso ke sadilaka mbele bo ta fwa mpi na mbele.”​—Matayo 26:52.

⁸ Ata mambu yonso ya luzingu memonisa nde Bakristu ya luvunu kesadilaka “mbele” sambu na kunwana, yo ke mutindu yina ve sambu na Bambangi ya Yehowa. Bo kebuyaka kukota na mambu yonso ya mutindu yina. Bambangi kelemfukaka na kwikama yonso na ntuma yai ya Roma 13:1, 2: “Konso muntu fweti lemfuka na bamfumu ya leta [bamfumu ya luyalu], sambu Nzambi muntu ke pesaka bamfumu yonso kiyeka na kuyala; bamfumu yonso yina ke yalaka ntangu yai, [Nzambi muntu kebikaka nzila nde bo yala, NW]. Yo yina, konso muntu yina ke lemfukaka na leta ve, yandi ke landaka ve mambu yina ya Nzambi songaka beto na kusala. Ebuna bantu ke salaka mpidina, bo mosi bantu ke sosaka ndola.”

9. Inki mitindu zole Bambangi ya Yehowa kesadilaka sambu na kumonisa nde bo kele kontre kiterorizme?

⁹ Kansi, sambu kiterorizme kele kima ya mbi mpenza, keti Bambangi ya Yehowa lenda sala ve ata kima mosi sambu na kumonisa nde bo kele kontre yo? Ee, bo fwete sala kima, nkutu bo ke na kusala yo. Ntetentete, bo mosi kekotaka ve na mambu ya mutindu yina. Ya zole, bo kelongaka bantu minsiku ya Bukristu yina kesalaka nde kana bantu kuzitisa yo, mambu yonso ya nku tavanda dyaka ve.a Na mvula meluta, Bambangi kulutisaka bangunga 1 202 381 302 sambu na kusadisa bantu na kulonguka luzingu ya Bukristu. Bangunga yai kuvandaka ve ntangu ya mpamba ya bo lutisaka, sambu kisalu yai kusalaka nde bantu 265 469 kubaka mbotika sambu na kukuma Bambangi ya Yehowa, yina kumonisaka na meso ya bantu yonso nde bo mebuya kibeni mambu ya nku.

10. Nani tamanisa mambu yonso ya nku na inza ya bubu yai?

¹⁰ Dyaka, Bambangi ya Yehowa kezabaka nde bo mosi lenda kuka ve na kukatula mambi yonso na inza. Yo yina bo ketulaka ntima na bo yonso na Yehowa Nzambi, muntu yina mefwana mpenza na kusala yo. (Nkunga 83:18, NW) Ata bo sala bikesa ya nki mutindu, bantu lenda manisa ve mambu ya nku yonso. Nsoniki mosi ya Biblia kekebisa beto na ntwala sambu na mambu yina tasalama na ntangu na beto, disongidila na “bilumbu ya nsuka” mpi yandi ketuba nde: “Bantu ya mbi ti bantu ya luvunu, mbi na bo ta kwisa mingi, sambu bo ta kusaka bantu ya nkaka, bantu ya nkaka mpi ta kusaka bo.” (2 Timoteo 3:1, 13) Kana beto tadila mambu mutindu mukapu yai ketuba, bivuvu ya bantu ketulaka sambu na kumanisa mambi tanunga ve. Kansi, beto fwete tula ntima na Yehowa sambu na kukatula mambu yonso ya nku kimakulu.​—Nkunga 37:1, 2, 9-11; Bingana 24:19, 20; Yezaya 60:18.

Bo Kewa Ve Boma ata Mvita Mekuma Penepene

11. Inki mambu Yehowa mesalaka dezia sambu na kumanisa mambu ya nku?

¹¹ Sambu Nzambi ya ngemba kebuyaka mambu ya nku, beto kebakisa sambu na nki yandi mebakaka lukanu ya kufwa muntu yina kele na kisina na yo, Satana Dyabulu. Ya kyeleka, yandi wisaka dezia Satana nsoni ntangu Yandi bedisaka yandi na maboko ya mbuta ya bawanzyo, Mishele, disongila Yezu Kristu, Ntotila ya mpa ya Nzambi ya keyala. Biblia ketubila mvita yango mutindu yai: “Bitumba bwaka na kati ya zulu. Mishele ti bawanzio na yandi bo nwanaka ti dragoni ti bawanzio na yandi. Dragoni belaka; yo yina yandi ti bawanzio na yandi bo vandaka diaka na nswa ve ya kuvanda na kati ya zulu. Dragoni yina ya nene, bo losaka yandi na nganda. Yandi kele nioka yina ya ntama, ya bo ke bingaka [Dyabulu mpi] Satana; yandi muntu ke kusaka bantu yonso. Bo losaka yandi ti bawanzio na yandi na ntoto.”​—Kusonga 12:7-9.

12, 13. (a) Inki kima bantu mingi kendimaka sambu na yina metala mvu 1914? (b) Inki mambu mbikudulu ya Ezekiele kutubaka takumina bantu yina kekotilaka Kimfumu ya Nzambi?

¹² Manaka ya Biblia mpi mambu ya kesalama na inza kendimisa beto nde mvu 1914 kele ntangu mvita yina kusalamaka na zulu. Banda ntangu yina, mambu ya inza mebebaka kibeni. Kusonga 12:12 kepesa kikuma na bangogo yai: “Yo yina nge zulu ti beno bantu ke zingaka kuna, beno vanda na kiese! Kansi mawa mingi na ntoto ti na nzadi-mungwa! Sambu Satana me kwisa kukulumuka kuna na beno; yandi me dasuka, sambu yandi me zaba nde ntangu mingi ve me bika na yandi.”

¹³ Yo yina, Dyabulu mewilaka ntetentete bapakulami ya Nzambi makasi ti bampangi na bo, “mameme ya nkaka.” (Yoane 10:16; Kusonga 12:17) Ntama mingi ve kimbeni yai takuma ngolo ntangu Dyabulu tanwanisa ngolo kibeni bantu yonso ya kekotilaka Kimfumu yina Nzambi metulaka mpi ya ketulaka ntima na bo na Kimfumu yango. Ezekiele kapu 38 ketuba nde ‘Gogi ya nsi ya Magogi’ muntu kenwanisa bo.

14. Banani ketaninaka Bambangi ya Yehowa bantangu yankaka, mpi keti yo tavandaka kaka mutindu yina?

¹⁴ Banda bo mekulaka Satana na zulu, bantangu yankaka bantu ya politiki ya inza ketaninaka bantu ya Nzambi na bitumba yina Satana kenwanisaka bo, mutindu Kusonga 12:15, 16 ketubila yo na bangogo ya kifwani. Kansi, Biblia kemonisa nde ntangu Satana tanwanisa bantu ya Nzambi na mbala ya nsuka, ata kimvuka mosi ve ya bantu mesalaka takotila bantu yina ketulaka ntima na Yehowa. Keti dyambu yai fwete pesa Bakristu boma to matekita? Ata fyoti ve!

15, 16. (a) Inki mabanza ya mbote Bakristu ya bubu yai kebaka na bangogo ya kundimisa yina Yehowa kusongaka bantu na ntangu ya Yozafati? (b) Inki mbandu Yozafati ti bantu na yandi kubikilaka bansadi ya Nzambi ya ntangu na beto?

¹⁵ Nzambi tasadisa bantu na yandi kaka mutindu yandi sadisaka dikanda na yandi na ntangu ya Ntotila Yozafati. Beto ketanga nde: “Beno yonso beno bantu ya Yuda ti ya Yeruzalemi ti nge mpi mfumu Yozafati, beno yonso beno wa mbote-mbote. Mambu ya Mfumu Nzambi ke tuba yo yai: ‘Beno vanda kikesa, beno tina basoda yai mingi boma ve. Bitumba yai me tadila beno ve kansi yo me tadila mono, Nzambi na beno. . . . Beno ta vanda na mfunu ya kunwanisa bo ve. Beno ta telama kaka pana, beno vingila, beno ta mona mutindu mono ta gulusa beno. Beno bantu ya Yuda ti ya Yeruzalemi, beno mona boma ve, beno tekita ve. Beno kwenda kaka kutana ti bo, mono Mfumu Nzambi ta vanda na beno.’”​—2 Bansangu 20:15-17.

¹⁶ Nzambi kundimisaka bantu ya Yuda nde bo ve bantu tanwana. Mutindu mosi mpi, ntangu Gogi ya insi ya Magogi tanwanisa bantu ya Nzambi, bo tabuya kubaka minduki sambu na kudinwanina. Kansi, bo ‘tavingila mpi tamona lugulusu ya Nzambi’ ya yandi tapesa bo. Ya kyeleka, kuvingila ketendula ve kukonda kusala ata kima mosi, ata nkutu na bilumbu ya Yozafati bantu ya Nzambi kukangaka mpenza ve maboko. Beto ketanga nde: “Ntangu yai ntotila Yozafati fukamaka ilungi na ntoto kuna na meso ya Mfumu Nzambi. Bantu yonso ya Yuda ti ya Yeruzalemi fulukaka mpi sambu na kusamba Mfumu Nzambi. . . . Yozafati yulaka ngindu ya bantu, ebuna yandi songaka bantu ya nkaka ya kubula miziki na kulwata bilele ya nsiku, yandi tulaka bo na ntwala ya basoda sambu na kukumisa Mfumu Nzambi nde: ‘Lukumu na Mfumu Nzambi, kuzola na yandi ke manaka ve!’” (2 Bansangu 20:18-21) Ya kyeleka, ata na ntangu bambeni kunwanisaka bo, bantu ya Nzambi kulandaka na kupesa Yehowa lukumu. Dyambu yai kepesa Bambangi ya Yehowa mbandu ya kulanda ntangu Gogi tanwanisa bo.

17, 18. (a) Inki mabanza ya mbote Bambangi ya Yehowa ke na yo bubu yai sambu na yina metala mvita ya Gogi? (b) Inki bangibusa yina kubasikaka na trakti bo pesaka batoko yina kele Bakristu?

¹⁷ Tii na ntangu yai, mpi ata na nima ya luyantiku ya mvita ya Gogi, Bambangi ya Yehowa talanda kaka na kukotila Kimfumu ya Nzambi. Bo talanda kubaka kikesa mpi lutaninu kumosi ti bampangi na bo ya kele na mabundu kuluta 94 600 na ntoto ya mvimba. (Yezaya 26:20) Yai kele mpenza ntangu mosi ya mbote ya kupesa Yehowa lukumu na kikesa yonso! Ata mvita ya Gogi ya bo ke na kuvingila mefinama, bo kevutuka ve nima na boma. Kansi, yo kepesa bo kikesa ya kusala dyaka mingi kisalu ya kupesa Nzambi lukumu na kiteso ya bo mefwana na kusala.​—Nkunga 146:2.

¹⁸ Mabanza yai ya mbote kemonanaka pwelele na kisalu ya ntangu yonso yina batoko mingi ya ntoto ya mvimba kesalaka. Trakti Baleke​—Inki Mutindu Beno Tasadila Luzingu na Beno? kubasikaka na lukutakanu ya distrike ya mvu 2002 sambu na kumonisa mbotembote nde luzingu yai ya batoko keponaka kele kibeni ya mbote. Bakristu yonso, batoko mpi bambuta, kele na ntonda mingi sambu na bangibusa yai ya kekuminaka bo na ntangu ya mbote.​—Nkunga 119:14, 24, 99, 119, 129, 146.

19, 20. (a) Sambu na nki Bakristu kele ve na kikuma ya kuwa boma to kutekita? (b) Inki disolo beto talonguka na mbala kekwisa?

¹⁹ Ata bo kezinga na kati ya mambu ya mpasi ya kesalama na inza, Bakristu fwete wa ve boma to kutekita. Bo kezaba nde ntama mingi ve Kimfumu ya Yehowa takatula kimakulu mambu ya nku ya mitindu yonso. Bo kebakaka mpi kikesa sambu bo kezaba nde bantu mingi yina mefwaka na mambu ya nku tafutumuka. Lufutumuku yai tapesa bantu mingi dibaku ya ntete ya kulonguka mambu yina metala Yehowa, kansi yo tapesa bantu yankaka dibaku ya kulanda na kusadila yandi kisalu ya kudipesa na luzingu na bo.​—Bisalu 24:15.

²⁰ Sambu beto kele Bakristu ya kyeleka, beto kebakisaka mfunu ya kukonda kukota na mambu ya politiki, mpi beto mebakaka lukanu ya kusala yo. Beto kezola kusimba ngolo kivuvu na beto ya kitoko ya ‘kuvingila mpi kumona lugulusu ya Yehowa.’ Disolo ya kelanda tapesa lukwikilu na beto ngolo sambu yo tayibusa beto mambu yina keluta na bilumbu na beto yina kesadisa beto dyaka na kubakisa malembemalembe mutindu bambikudilu ya Biblia kelungana.

[Noti na nsi ya lutiti]

Keti Nge Lenda Tendula?

• Inki kesalaka nde bantu mingi kuzinga na boma bubu yai?

• Sambu na nki Bambangi ya Yehowa kewaka ve boma sambu na luzingu ya bilumbu kekwisa?

• Inki Yehowa mesalaka dezia sambu na muntu yina ke na kisina ya mambu ya nku?

• Sambu na nki beto fwete wa ve mvita ya Gogi boma?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 23]

Yezu kupesaka mbandu ya mbote ya kukonda kukota na mambu ya politiki

[Bifwanisu ya kele na lutiti 26]

Batoko mingi ya kele Bambangi kesalaka na kyese yonso kisalu ya ntangu yonso

[Bangogo ya kemonisa kisina ya foto ya kele na lutiti 22]

UN PHOTO 186226/M. Grafman