Beno Yika Kikalulu ya Kudiyala na Nzayilu na Beno

“Beno yika . . . na nzayilu na beno kikalulu ya kudiyala.”​—2 PIERE 1:5-8, NW.

1. Mambu mingi ya mpasi yina bantu kekutanaka na yo kekuminaka bo sambu bo kekukaka ve na kutuba nde inki?

NTANGU bo salaka kampanye mosi ya nene sambu na kubuyisa bantu na kusadila bima yina kelausaka na États-Unis, bo longisilaka baleke nde: “Beno fwete tuba kaka nde ve.” Mambu zolaka kuvanda mbote kibeni kana bantu yonso ketubaka nde ve na bima yina kelausaka mpamba ve kansi mpi na kulauka malafu, na kuzinga luzingu mosi ya kukonda mayele to ya nsoni, na kukonda masonga na mumbongo, mpi na “nzala ya kimuntu”! (Roma 13:14) Kansi, nani lenda tuba nde yo kevandaka ntangu yonso pete na kutuba nde ve?

2. (a) Tanga bambandu yina kele na Biblia ya kemonisa nde kutuba nde ve kele dyambu mosi ya mpasi ya meyantikaka ntama. (b) Bambandu yai fwete pesa beto kikesa ya kusala inki?

² Sambu yo kevandaka mpasi na bantu yonso ya kukonda kukuka na kudiyala, beto fwete sosa kuzaba nki mutindu beto lenda nunga na kuyambula konso kifu ya mbi yina beto kevandaka na yo. Biblia ketela beto masolo ya bantu ya ntama yina vandaka kusala ngolo na kusadila Nzambi, kansi bantangu yankaka bo vandaka kukuka ve na kutuba nde ve, mu mebuya. Yibuka Davidi mpi disumu ya bizumba yina yandi salaka ti Batsheba. Bizumba na bo kufwisaka mwana na bo ti bakala ya Batsheba, yina kusalaka kwa bo kima ve. (2 Samuele 11:1-27; 12:15-18) To nkutu, yindula ntumwa Polo, yina kundimaka na masonga yonso nde: “Mambu ya mbote yina ya mono ke zolaka kusala, mono ke salaka yo ve, kansi mambu ya mbi yina ya mono ke zolaka ve na kusala, mono ke salaka yo.” (Roma 7:19) Keti bantangu yankaka nge kewaka mutindu mosi? Polo kuyikaka nde: “Na ntima na mono, mono ke zolaka kulanda Bansiku ya Nzambi. Kansi na nitu na mono, mono ke wa nzala ya kusala mambu ya nkaka; nzala yina ke nwana ti Bansiku yina ya mono me ndimaka na mabanza na mono. Nzala yina ke pesaka nzila na masumu na kusimba nitu na mono. A, mono kele muntu mosi ya mawa! Nani ta katula mono na nitu yai ke nata mono na lufwa?” (Roma 7:22-24) Bambandu yina kele na Biblia fwete pesa beto kikesa ya kulanda na kunwana sambu na kuyedisa dyaka mingi kikalulu ya kudiyala.

Kudiyala Kele Kikalulu Mosi ya Beto Fwete Longuka

3. Tendula sambu na nki beto fwete yindula ve nde kumonisa kikalulu ya kudiyala kele kima mosi ya pete.

³ Mukanda ya 2 Piere 1:5-7 ketanga kudiyala, kikalulu yina kelombaka mpi kuvanda ti kikesa ya kutuba nde ve, kumosi ti lukwikilu, bikalulu ya mbote, nzayilu, kukanga ntima, kukangama na Nzambi, zola ya bampangi, mpi zola. Bikalulu yai yonso ya mbote kekwisaka ve na kintulumukina. Beto fwete yedisa yo. Yo kelombaka lukanu mpi kikesa sambu na kumonisa yo na kiteso mosi ya nene. Keti beto fwete yindula nde kumonisa kikalulu ya kudiyala kele kima mosi ya pete?

4. Sambu na nki bantu mingi kemonaka nde bo kele ve na mfunu ya kutula dikebi na kikalulu ya kudiyala, kansi kusala mpidina kele kidimbu ya kemonisa inki?

⁴ Ya kyeleka, bantu mingi lenda yindula nde bo kele ve na mfunu ya kutula dikebi na kikalulu ya kudiyala. Bo kezingaka mutindu ya bo mosi mezola. Ata bo kebakisaka yo to ve, bo kesalaka mambu mutindu nitu na bo ya kukonda kukuka ketindaka bo na kusala mpi bo keyindulaka ve bampasi yina bikalulu na bo lenda natila bo mosi to bantu yankaka. (Yude 10) Kukonda kikesa ti luzolo ya kutuba nde ve, kemonana mingi bilumbu yai kuluta na ntangu ya ntama. Dyambu yai kele kidimbu ya kemonisa nde beto kezinga mpenza na “bilumbu ya nsuka” yina Polo kutubilaka ntangu yandi tubaka nde yo “ta vanda mpasi mingi. Bantu ta zolaka bantu ya nkaka ve, bo ta zolaka kaka mbongo; bo ta kuditulaka, bo ta vandaka lulendo mingi; bo ta vwenzaka Nzambi, bo ta . . . [kudiyalaka ve, NW].”​—2 Timoteo 3:1-3.

5. Sambu na nki Bambangi ya Yehowa ketulaka dikebi na kikalulu ya kudiyala, mpi nki ndongisila kele mfunu tii bubu yai?

⁵ Bambangi ya Yehowa mezaba mbote nde kumonisa kikalulu ya kudiyala kele dyambu mosi ya mpasi. Bonso Polo, bo mezaba mbote bitumba yina kevandaka na kati ya mpusa ya kusepedisa Nzambi na kulandaka bansiku na yandi ti mambu yina nitu ya kukonda kukuka kepusaka beto na kusala. Yo yina, banda ntama, bo kesosaka kuzaba nki mutindu bo fwete sala sambu na kununga bitumba yai. Na mvu 1916, nimero mosi ya zulunalu yai ya nge ketanga ntangu yai kutubilaka “luzingu ya mefwana yina beto fwete zinga na kuyalaka nitu na beto mosi, mabanza na beto, kutuba na beto, mpi bikalulu na beto.” Yo lombaka beto na kuyibuka ntangu yonso Filipi 4:8. Ndongisila ya Nzambi yina kele na verse yai kele na mfunu tii bubu yai, ata bo sonikaka yo kiteso ya bamvula 2000 meluta, mpi ata yo lenda vanda mpasi na kuzitisa yo bubu yai kuluta na ntangu ya bo sonikaka mukanda ya Filipi, to na mvu 1916. Ata mpidina, Bakristu kesalaka ngolo na kubuya bampusa ya inza, sambu bo mezaba nde na ntangu bo kesalaka buna, bo kendimaka kusala mambu yina Ngangi na bo kelombaka bo na kusala.

6. Sambu na nki beto kele ve ti kikuma ya kulemba nitu na ntangu beto kesosa kuyedisa kikalulu ya kudiyala?

⁶ Biblia ketanga kikalulu ya kudiyala na Galatia 5:22, 23 na kati ya “mbuma ya mpeve santu.” (NW) Beto tabaka mambote mingi kana beto kemonisa kikalulu yai kumosi ti ‘zola, kyese, ngemba, kukanga ntima, mambote, ntima ya mbote, lukwikilu, [ti] mawete.’ Mutindu Piere kutubaka, kana beto kesala mpidina, yo tabuyisa beto na kukuma “bumolo to na kukonda kubuta bambuma” na kisalu ya Nzambi. (2 Piere 1:8, NW) Kansi, beto fwete lemba ve nitu to kudimona nde beto kele bantu ya kuluta mbi sambu beto kekuka ve kumonisa bikalulu yai nswalu mpi na kiteso ya beto kezodila. Ziku nge memonaka dezia nde na nzo-nkanda mwana mosi kebakisaka malongi nswalu kuluta mwana yankaka. To na kisalu nsadi mosi kelongukaka kisalu ya mpa nswalu kuluta bankaka. Mutindu mosi, bamingi kelongukaka mpi kemonisaka bikalulu ya Bukristu nswalu kuluta bankaka. Kima ya kuluta mfunu kele kulanda na kumonisa bikalulu ya kukangama na Nzambi na kiteso ya beto lenda kuka na kusala. Beto lenda sala yo kana beto kebaka mpenza mambote ya lusadisu yina Yehowa kepesaka na nsadisa ya Ndinga mpi ya dibundu na yandi. Kima ya kuluta mfunu kele ve vitesi ya beto kelungisila lukanu na beto kansi bikesa ya kyeleka ya beto kesala sambu na kuyela.

7. Inki kemonisa nde kudiyala kele mfunu?

⁷ Ata Biblia ketanga kudiyala na nsuka ya bikalulu yonso yina mpeve kebutaka, yo ketendula ve nde kudiyala kele mfunu mingi ve kana beto fwanisa yo ti bikalulu yankaka. Yo kele ve mutindu yina. Beto fwete zaba nde kana beto kekudiyalaka na mutindu mosi ya kukuka na mambu yonso, beto lenda tina ‘mambu yonso ya kimuntu.’ Kansi, bantu ya kukonda kukuka kebwaka na mwa ‘mambu . . . yai ya kimuntu: pite, bamambu ya nsoni, bamambu ya poto-poto, kusamba banzambi ya biteki, ti kusadila kindoki, kimbeni, kunwana, kimpala, makasi, ntembe, kukabana, kubuyana.’ (Galatia 5:19, 20) Yo yina, beto fwete nwanaka ntangu yonso ti lukanu ya kukatula kimakulu bikalulu ya mbi na ntima ti na mabanza na beto.

Bakristu Mingi Kekukaka Ve Kudiyala

8. Inki mambu kesalaka nde bantu mingi kukuka ve na kumonisa kikalulu ya kudiyala?

⁸ Bakristu mingi kekukaka ve na kumonisa kikalulu ya kudiyala kuluta bankaka. Sambu na inki? Mutindu bibuti kulongaka beto to mambu ya beto mekutanaka na yo na luzingu lenda sala nde beto kuka ve na kumonisa kikalulu ya kudiyala. Kana kuyedisa mpi kumonisa kikalulu ya kudiyala kele pete sambu na beto, beto fwete vanda na kyese. Kansi beto fwete monisaka mpenza mawa mpi kubakisa bampangi yina kekuka ve kumonisa kikalulu yai, ata kukonda kudiyala na bo kepesaka beto mpasi. Sambu beto yonso kesalaka bifu, nani na kati na beto kele ti kikuma ata mosi ya kumonisa nde yandi kele muntu ya mbote?​—Roma 3:23; Efezo 4:2.

9. Inki bifu ya mbi bantu mingi kevandaka na yo, mpi nki ntangu bifu yai tamana kimakulu?

⁹ Beto baka mbandu: Ziku beto mezaba nde bampangi-Bakristu yina meyambulaka kunwa makaya to bima yankaka ya “kelausaka” lenda vanda ti nzala ya kuvutukila yo na bantangu yankaka. To yo lenda vanda mpasi sambu na bankaka na kudya to kunwa malafu na kiteso. Bankaka dyaka kekukaka ve na kuyala ludimi na bo, yo yina kutuba na bo kebudisaka bankaka mabaku mbala mingi. Sambu na kuzinga ti bifu yai, yo kelombaka kusala mpenza kikesa sambu na kudiyala. Sambu na inki? Yakobo 3:2 kendima na masonga yonso nde: “Beto yonso ke salaka bifu mingi. Kana muntu kusala ata kifu mosi ve na mambu ya yandi ke tubaka, yandi kele muntu mosi ya mbote [“kukuka,” NW], yandi lunga mpi kuyala nitu na yandi yonso.” Kansi bankaka kewaka mpenza mpusa ya kuvutukila bansaka ya mbongo. To bo kekukaka ve kuyala makasi na bo. Yo lenda baka ntangu mingi sambu na kununga kuyambula bifu yai ya mbi to yankaka ya mefwanana na yo. Ata beto kesala ngolo sambu na kuyambula yo bilumbu yai, bampusa ya mbi tamana kimakulu kaka na ntangu beto takuma bantu ya kukuka. Kansi, na lere ya beto kevingila ntangu yango, kusala kikesa sambu na kudiyala tasadisa beto na kubuya kuvutukila luzingu ya masumu. Na ntangu beto kelanda na kunwana mvita yai, bika beto sadisana na mpila nde beto yambula ve na kunwana.​—Bisalu 14:21, 22.

10. (a) Sambu na nki bantu mingi kekukaka ve kudiyala na dyambu ya metala kuvukisa nitu? (b) Inki dyambu ya nene mpangi mosi ya bakala kusalaka sambu na kusoba? (Tala lupangu na lutiti 16.)

¹⁰ Dyambu yankaka ya kepesaka bantu mingi mpasi na kumonisa kikalulu ya kudiyala kele dyambu ya metala kuvukisa nitu. Kuvukisa nitu kele kima mosi ya Yehowa Nzambi kupesaka beto ntangu yandi salaka bantu. Kansi, bantu mingi kekukaka ve kuzitisa nsiku ya metala kuvukisa nitu mutindu bansiku ya Nzambi kelombaka. Ziku bo kekukaka ve kudiyala sambu mpusa na bo ya kuvukisa nitu kelutanaka ngolo. Beto kezinga na inza mosi ya ketedimisaka mpusa ya bantu na kuvukisa nitu na mitindu mingi. Dyambu yai lenda kumisa mambu mpasi kibeni sambu na Bakristu yina kezolaka ve kukwela nswalu na mpila nde bo kudipesa mingi na kisalu ya Nzambi kukonda mindondo yina makwela kenataka. (1 Korinto 7:32, 33, 37, 38) Kansi, sambu na kuzitisa nsiku ya Biblia yina ketuba nde “mbote na kukwela kansi mbote ve na kuvanda na ngindu ya kisakasaka,” bo lenda baka lukanu ya kukwela, sambu yo kele dyambu mosi ya mbote. Ata mpidina, bo fwete kwela kaka “na mfumu” (NW) mutindu Masonuku kelongisila beto. (1 Korinto 7:9, 39) Beto kezaba mbote nde Yehowa kevandaka na kyese na kumona mpusa yina bo kevandaka na yo ya kuzitisa minsiku na yandi ya lunungu. Bampangi na bo yina kele Bakristu kevandaka mpi na kyese na kuzinga ti bansambidi ya kyeleka yina kevandaka ti bikalulu ya mbote mpi kwikama ya mutindu yina.

11. Inki mutindu beto lenda sadisa mpangi mosi ya bakala to ya nkento yina kevandaka ti nzala ya kukwela kansi yandi kezwaka ve muntu ya kukwela?

¹¹ Inki nge lenda sala kana nge kezwa ve muntu yina nge fwana kukwela? Yindula susi yina muntu lenda kuma na yo kana yandi kezola kukwela kansi yandi kekuka ve! Yandi lenda mona mutindu banduku na yandi kekwela mpi kezinga na mwa kyese, kansi yandi, yandi kezwa kaka ve muntu yina mefwana na yandi. Bantu mingi ya kenwanaka ti dikambu ya mutindu yai lenda kuma ti kikalulu ya mvindu ya kusakana ti binama ya nitu na bo mosi. Ata mpidina, yo tavanda mbote ve nde Mukristu mosi kulwadisa mpangi na yandi ya kenwana sambu na kubikala ya kwikama. Kukonda kuzaba, beto lenda lembisa mpangi nitu kana beto ketubila yandi mambu bonso yai, “Inki ntangu nge takwela?” Ziku beto lenda vanda ve ti ngindu ya mbi na ntangu beto ketuba dyambu ya mutindu yai, kansi yo tavanda mbote mingi kana beto kudiyala mpi kutanina ludimi na beto! (Nkunga 39:2) Beto fwete sikisaka na kyese yonso bampangi na beto yina kebikala ya kwikama na ntangu ya bo mekwela ntete ve. Na kisika ya kusonga bo mambu yina lenda lembisa bo nitu, beto fwete salaka yonso sambu na kupesa bo kikesa. Mu mbandu, kana beto kesadisa mwa feti ti Bakristu ya kuyela to beto mevukana ti Bakristu yankaka, beto lenda binga bampangi yina mekwelaka ntete ve na kwisa kuvukana ti beto.

Kudiyala na Makwela

12. Sambu na nki kudiyala kele mfunu ata na bantu yina mekwelaka?

¹² Kana muntu mekwela, yo ketendula ve nde imene yandi kele dyaka ve na mfunu ya kudiyala sambu na yina metala kuvukisa nitu. Mu mbandu, bampusa ya kuvukisa nitu ya bakala ti ya nkento na yandi lenda vanda ya kuswaswana mpenza. To mavimpi ya nkwelani mosi lenda sala nde bantangu yankaka kuvukisa nitu kukuma mpasi to nkutu yandi kuka dyaka ve na kusala yo ata fyoti. Mbala yankaka, mambu ya nkwelani mosi mekutanaka na yo na luzingu lenda sala nde yandi mona nde yo kele mpasi na kulemfuka na nsiku yai ketuba nde: “Bakala kusala mambote yina ya yandi fweti sala sambu na nkento na yandi. Nkento mpi kusala mambote yina ya yandi fweti sala sambu na bakala na yandi.” Kana mambu mekuma mutindu yina, yo lenda lomba nde nkwelani yina yankaka kumonisa dyaka kikalulu ya kudiyala mingi. Kansi, bo zole fwete vila ve ndongisila yai ya Polo kupesaka na Bakristu yina mekwelaka: “Nge nkento ti nge bakala, beno lenda buyana ve na kuvukana, kaka kana beno me wakana nde beno ke vukana ve sambu na kudipesa ntangu fioti na bisambu, kansi na nima beno lenda vukana diaka. Kana ve, beno ta zaba kudiyala ve, ebuna Satana ta mona mpila ya kumeka beno.”​—1 Korinto 7:3, 5.

13. Inki beto lenda sala sambu na bampangi yina kenwanaka sambu na kumonisa kikalulu ya kudiyala?

¹³ Bankwelani tamonisa mpenza ntonda mingi kana bo zole kelonguka na kumonisa kikalulu ya kudiyala ya mefwana na dyambu yai ya kuvukisa nitu ya metala kaka bo zole. Bo fwete bakisa mpi bampangi na bo Bakristu yina kenwana sambu na kumonisa kikalulu yai na dyambu yai. Beto fwete vila ve na kusamba nde Yehowa kupesa bampangi na beto ya kimpeve mayele, kikesa, mpi lukanu ya kulanda na kunwana sambu na kumonisa kikalulu ya kudiyala mpi kusala kikesa na kununga bampusa ya mbi.​—Filipi 4:6, 7.

Beto Landa na Kusadisana

14. Sambu na nki beto fwete wilaka bampangi na beto Bakristu mawa mpi kubakisa bo?

¹⁴ Bantangu yankaka, yo lenda vanda mpasi na kubakisa bampangi-Bakristu yina kenwana sambu na kumonisa kikalulu ya kudiyala na dyambu mosi yina ya beto kekudiyalaka kukonda mpasi. Kansi, beto fwete zaba nde bantu kevandaka ya kuswaswana. Bantu mingi kebikaka nde mawi na bo kutwadisa bo; kansi bankaka ve. Bamingi kemonaka ve mpasi na kuyala nitu na bo, mpi bo kemonaka ve mpasi mingi na kumonisa kikalulu ya kudiyala. Kansi bantu yankaka kekukaka ve kumonisa yo. Ata mpidina, kuvila ve nde muntu yina kenwana ti kikalulu mosi ya mbi kele ve muntu ya mbi. Beto fwete bakisaka bampangi na beto Bakristu mpi kuwila bo mawa. Beto mosi mpi tavanda na kyese na ntangu beto kelanda na kumonisa mawa na bampangi na beto ya kenwana sambu na kudiyala dyaka mingi. Beto lenda mona dyambu yai na bangogo ya Yezu yina kele na Matayo 5:7.

15. Sambu na nki bangogo yina kele na Nkunga 130:3 kepesa beto mpenza kikesa na dyambu ya metala kudiyala?

¹⁵ Kana mpangi mosi yina kele Mukristu mekuka ve kumonisa kimuntu ya Bukristu na dyambu mosi, beto tasosa ve kumona yandi mpamba. Beto kebaka mpenza kikesa na kuzaba nde ata Yehowa kemonaka bambala mosi-mosi yina beto kemonisaka ve kikalulu ya kudiyala, yandi kemonaka mpi bambala mingi yina beto kenungaka na kusala yo, ata bampangi na beto Bakristu kumonaka ve mambu yina yonso. Yo kepesa beto mpenza kikesa na ntangu beto keyibuka bangogo yina kele na Nkunga 130:3: “Kana nge landaka masumu na beto, nani zolaka kubaka ndola ve?”

16, 17. (a) Inki mutindu beto lenda sadila Galatia 6:2, 5 sambu na yina metala kikalulu ya kudiyala? (b) Inki beto tatadila na disolo ya kelanda sambu na yina metala kikalulu ya kudiyala?

¹⁶ Sambu na kusepedisa Yehowa, konso muntu na kati na beto fwete yedisa kikalulu ya kudiyala, kansi beto lenda tula ntima mpi nde bampangi na beto Bakristu tasadisa beto. Ata konso muntu na kati na beto fwete nata kizitu ya mukumba na yandi mosi, Biblia kelongisila beto na kusadisana sambu na kununga na kuyambula bifu ya mbi. (Galatia 6:2, 5) Beto fwete sepelaka na kibuti, nkwelani, to nduku yina kebuyisa beto na kukwenda na bisika yina beto fwete kwenda ve, na kutala bima yina beto fwete tala ve, to na kusala mambu yina beto fwete sala ve. Muntu yina kebuyisa beto mambu ya mutindu yina kesadisa beto na kumonisa kikalulu ya kudiyala, yina ketendula, kuvanda ti kikesa na kutuba nde ve, mpi kumonisa yo na bisalu.

¹⁷ Bakristu mingi lenda ndima mambu ya beto metubila tii ntangu yai sambu na yina metala kikalulu ya kudiyala, kansi bo lenda bakisa mpi nde kele ti bisika yankaka mingi yina bo mosi fwete tomisa na kimuntu na bo. Bo kele na mpusa ya kumonisa dyaka mingi kikalulu ya kudiyala, na kiteso yina ya bo kemona nde yo mefwana sambu na bantu ya kukonda kukuka. Keti nge mpi kekudiwaka mutindu yina? Kana yo kele mpidina, inki nge tasala sambu na kuyedisa kitini yai ya mbuma ya mpeve ya Nzambi? Mpi nki mutindu kikesa ya nge tasala lenda sadisa nge na kulungisa balukanu na nge ya Bukristu na bilumbu kekwisa? Bika beto tatadila yo na disolo yina kelanda.

Keti Nge Keyibuka?

Sambu na Nki Kudiyala Kele . . .

• kikalulu mosi ya mfunu yina Bakristu fwete yedisa?

• mpasi sambu na bantu mingi?

• mfunu na makwela?

• kikalulu mosi ya beto lenda sadisana sambu na kuyedisa yo?

[Lupangu/Kifwanisu ya kele na lutiti 16]

Yandi Longukaka na Kutuba nde Ve

Mbangi mosi ya Yehowa ya kezingaka na Allemagne vandaka kusala na biro mosi ya kevandaka ti bamashini ya televizio ti ya radio. Mosi na kati ya bisalu na yandi kuvandaka ya kuzikisa baprograme 30 ya kuswaswana yina vandaka kuluta na televizio ti na radio. Ntangu mavwanga vandaka kukota na baprograme yango, yandi vandaka kutala mbotembote programe yina keluta sambu na kuzaba kima yina kekwendila ve mbote. Yandi ketuba nde: “Mbala mingi mavwanga yango vandaka kubasika na bantangu ya mbi, mingimingi na ntangu bafilme ya kesongaka mubulu to kuvukisa nitu vandaka kuluta. Mu monaka nde mambu yina ya mbi vandaka kubikala bilumbu mingi to nkutu bamposo mingi na mabanza na mono, bonso nde bo vandaka kukangisa yo ngolo kibeni na ntu na munu.” Yandi kendima nde mambu yina kubebisaka kimpeve na yandi. “Mu kumaka kuwa makasi mingi, sambu mambu ya mubulu yina mu vandaka kumona vandaka kusala nde mu kuka dyaka ve kudiyala. Mambu ya kuvukisa nitu yina mu vandaka kumona kumaka kukotisa mavwanga na kati na mono ti nkento na mono. Konso kilumbu, mu vandaka kunwana ti bangindu yina ya mbi. Sambu na kununga mvita yango, mu bakaka lukanu ya kusosa kisalu yankaka, ata yina tafutaka mono mbongo fyoti. Ntama mingi ve, mu zwaka kisalu yankaka. Mu lungisaka lukanu na mono.”

[Bifwanisu ya kele na lutiti 15]

Nzayilu yina beto mebakaka na kulonguka Biblia kesadisaka beto na kudiyala