Beto Megulukaka Ve Sambu na Bisalu Mpamba, Kansi Sambu na Mambote ya Beto Mefwana Ve na Kubaka
“Nzambi me gulusaka beno sambu [na lukwikilu, NW] . . . yo kele ve sambu na mambu yina ya beno mosi me salaka. . . . Beno lenda kudisonga ve.”—EFEZO 2:8, 9.
1. Inki mutindu Bakristu kele ya kuswaswana ti bantu yankaka na yina metala mambu yina konso muntu na kati na bo kesalaka, mpi sambu na inki?
BUBU yai, bantu kekumaka lulendo mingi sambu na mambu ya bo kesalaka, mpi mbala mingi bo kesukininaka ve na kudisikisa sambu na yo. Kansi Bakristu kesalaka ve mutindu yina. Bo kebuyaka kusikisa mingi mambu ya bo kesalaka, ata yina bo kesalaka na lusambu ya kyeleka. Ata bo kesepelaka na mambu yina bansadi ya Yehowa kesalaka na kimvuka, bo kesikisaka ve mingi mambu yina konso muntu na kati na bo kesalaka. Bo kebakisaka nde kuvanda ti bangindu ya mbote na kisalu ya Yehowa kele mfunu mingi kuluta mambu yina konso muntu kesalaka. Konso muntu yina tabaka dikabu ya luzingu ya mvula na mvula, tabaka yo ve sambu na bisalu na yandi, kansi sambu na lukwikilu mpi mambote ya Nzambi ya yandi mefwana ve na kubaka.—Luka 17:10; Yoane 3:16.
2, 3. Na nki mambu Polo vandaka kudisikisa, mpi sambu na inki?
2 Ntumwa Polo kuzabaka dyambu yai mbote. Yandi sambaka mbala tatu sambu Nzambi kukatula yandi “nsende” (NW) ya yandi vandaka na yo na nitu. Yehowa kutubilaka yandi nde: “[Mambote na mono ya nge mefwana ve na kubaka, NW] kele mambu yonso ya nge ke na yo mfunu, sambu ngolo na mono ke lutaka kumonika na ntangu yina ya nge ke na kikesa ve.” Polo kundimaka lukanu ya Yehowa na kudikulumusa yonso. Yandi tubaka nde: “Mono ke lutaka kumona kiese na kuditula na mambu yina ke monikaka nde mono ke na kikesa ya kusala yo ve. Mpidina ngolo ya Kristo lenda keba mono.” Beto fwete zola kulanda mbandu ya kudikulumusa ya Polo.—2 Korinto 12:7-9.
3 Ata Polo kusalaka bisalu ya Bukristu mingi kibeni, yandi ndimaka nde yandi salaka yo ve na mayele na yandi mosi. Yandi sonikaka ti kudikulumusa yonso nde: “Bakristo yonso me luta mono na mfunu. Kansi Nzambi me pesaka mono makabu yai ya kuzabisa Nsangu ya Mbote na bantu yina kele Bayuda ve sambu na kimvwama ya kukonda nsuka ya Kristo.” (Efezo 3:8) Bangogo ya Polo kemonisa nde yandi vandaka kudisikisa ve to kuyindula nde yandi meluta bankaka na mfunu. “Nzambi kele mbeni ya bantu ya lulendo, kansi yandi ke songaka mambote na yandi na bantu yina ke na lulendo ve.” (Yakobo 4:6; 1 Piere 5:5) Keti beto kelandaka mbandu ya Polo, na kutadilaka na kudikulumusa yonso bampangi na beto yina kemonanaka bantu ya nene ve nde bo meluta beto?
“Konso Muntu Kubaka Bantu ya Nkaka nde Bo Me Luta Yandi”
4. Sambu na nki yo lenda vandila beto mpasi bantangu yankaka na kubaka bantu yankaka nde bo meluta beto?
4 Ntumwa Polo kulongisilaka Bakristu nde: “Konso mambu yina ya beno ke sala, beno sala yo ve sambu na lukumu na beno mosi, to sambu na mabanza ya mpamba-mpamba ya kudisonga; kansi beno kudikulumusa na meso ya bantu ya nkaka, konso muntu kubaka bantu ya nkaka nde bo me luta yandi na mbote.” (Filipi 2:3) Dyambu yai lenda vandila beto mpasi, mingimingi kana beto kele ti mikumba. Ziku, beto kekukaka ve kudikulumusa sambu mpeve ya kutesana yina kele mingi na inza ya bubu mekotilaka beto mwa mingi, to na bumwana bo longaka beto na kutesana ti bampangi na beto ya divumu mosi to ti banduku na beto na nzo-nkanda. Ziku, bo vandaka kulonga beto ntangu yonso na kusala yonso sambu na kubaka lukumu ya kuvanda muntu ya ntete na bansaka to matonsi ya nzo-nkanda. Ya kyeleka, kusala kikesa ya mefwana sambu na kusala mbote konso kisalu yina kele mbote. Ata mpidina, Bakristu kesalaka yo ve sambu na kubenda dikebi ya mpamba-mpamba na kimuntu na bo mosi, kansi sambu na kubakila yo mambote mpi mbala yankaka sambu bantu yankaka mpi kubakila yo mambote. Kansi, kusosa ntangu yonso kuvanda na kisika ya ntete sambu bantu kupesa beto lukumu lenda vanda kigonsa. Inki mutindu?
5. Kana muntu kekeba ve, mpeve ya kutesana lenda pusa yandi na kusala inki?
5 Kana muntu kekeba ve, mpeve ya kutesana to ya bwimi lenda pusa yandi na kukuma kukonda luzitu mpi lulendo. Yandi lenda kuma ti nzala ya kukuma ti mayele mpi mikumba ya bantu yankaka kele na yo. Bingana 28:22 ketuba nde: “Muntu yina kele [ti disu ya kutula meso na bima ya ngani, NW] ke zolaka kukuma mvwama nswalu, kansi yandi ke zaba ve nde kinsukami ta bwila yandi.” Nkutu, yandi lenda kuma kusosa na lulendo yonso kiyeka yina yandi kele ve ti nswa na yo. Sambu na kumonisa nde yandi ke na kikuma ya mbote ya kusala mambu yina yandi kesala, yandi lenda yantika kubokuta mpi kutonga bantu yankaka. Bakristu fwete buya bikalulu ya mutindu yai. (Yakobo 3:14-16) Ya kyeleka, muntu ya mutindu yai kele na kigonsa sambu yandi keyedisa kikalulu ya kuditula dikebi.
6. Inki lukebisu Biblia kepesa sambu na yina metala mpeve ya kutesana?
6 Yo yina, Biblia kelongisila Bakristu nde: “Beto lenda vanda na lulendo ve, beto lenda sosa ve [kutesana, NW], beto lenda tula meso na bima ya ngani ve.” (Galatia 5:26) Ntumwa Yoane kutubilaka mpangi mosi ya Mukristu yina kukumaka mpenza ti kikalulu yai. Yoane kutubaka nde: “Mono sonikaka mwa-mukanda na dibundu na beno, kansi Diotrefesi, muntu yina ke zolaka kuvanda mutwadisi na beno, yandi ke buyaka beto. Yo yina, kana mono kwisa kuna na beno, mono ta tubila beno mambu yina yonso ya yandi ke salaka: Yandi ke tubaka mambu ya mbi ti ya luvunu sambu na beto!” Yo kele mawa kibeni kana Mukristu kubwa na mutambu yina!—3 Yoane 9, 10.
7. Inki bikalulu Mukristu fwete buya na bisika ya kisalu ya bubu yai yina bantu kevandaka ti kikalulu ya kutesana?
7 Ya kyeleka, kuyindula nde Mukristu lenda tina mpenza mambu yonso ya kepusaka na kutesana kele ve kutadila mambu na masonga. Mu mbandu, kisalu na yandi ya kinsuni lenda lomba nde bo tesana ti bankaka to ti bakompani yankaka ya kebasisaka bima ya mutindu mosi ti bo to ya kesalaka bisalu ya mutindu mosi ti bo. Kansi, ata na bisalu ya mutindu yai, Mukristu fwete sala kisalu na yandi na mpeve ya luzitu, ya zola, mpi ya kuditula na kisika ya bantu yankaka. Yandi fwete buya bikalulu yina kewakanaka ve ti nsiku ya Leta to ya Bukristu, mpi yandi fwete sala yonso sambu yandi kwenda ve nsangu nde yandi kele ti kikalulu ya kutesana ti bankaka, mpi nde yandi kesosaka kaka mambote na yandi mosi. Yandi tayindula ve nde kuvanda muntu ya ntete, na konso dyambu yina, kele kima ya meluta mfunu na luzingu na yandi. Kana yo kelomba nde Mukristu kubuya bikalulu ya mutindu yai na kisalu na yandi ya kinsuni, yo kele mfunu mingi kuluta nde yandi buya yo mpenza na mambu ya metala lusambu!
“Na Kuditesaka Ve ti Muntu Yankaka”
8, 9. (a) Sambu na nki Bakristu yina kele bankuluntu kele ve ti kikuma ya kutesana ti bankuluntu yankaka? (b) Sambu na nki beto ketuba nde 1 Piere 4:10 ketadila bansadi ya Nzambi yonso?
8 Kikalulu ya Bakristu fwete vanda na yo na lusambu na bo kele yina kemonana na bangogo yai ya kupemama: “Bika nde konso muntu kumeka kisalu na yandi mosi, mpidina yandi tayangalala sambu na yina metala yandi mosi kansi na kuditesaka ve ti muntu yankaka.” (Galatia 6:4, NW) Sambu bankuluntu na dibundu kezabaka nde bo fwete tesanaka ve ti bankuluntu yankaka, bo kewakanaka mpi bo kesalaka kumosi na kimvuka mpenza. Bo kesepelaka na lusadisu yina konso muntu na kati na bo lenda pesa sambu na mambote ya dibundu ya mvimba. Yo yina, bo kebuyaka kikalulu ya kutesana yina lenda kabula bo mpi bo kepesaka bampangi yankaka ya dibundu mbandu mosi ya mbote ya bumosi.
9 Bankuluntu yankaka lenda vanda ya kufwana mingi to mayele mingi kuluta bankuluntu yankaka sambu na bamvula na bo, eksiperiansi na bo, to mayele na bo ya kubutukila. Yo yina, bankuluntu kevandaka ti mikumba ya kuswaswana na organizasio ya Yehowa. Kansi, na kisika ya kuditesa ti bankaka, bo keyibukaka ndongisila yai: “Mbote konso muntu na kati na beno kusadila mbote-mbote makabu yina ya Nzambi me pesaka yandi; makabu yina ya yandi bakaka kaka yandi mosi na Nzambi, yandi fweti sadila yo sambu na kusadisa bantu ya nkaka.” (1 Piere 4:10) Na kutuba ya mbote, verse yai ketadila bansadi ya Yehowa yonso, sambu bo yonso mebakaka dikabu ya nzayilu na kiteso mosi buna, mpi bo yonso kele na dibaku ya kusala kisalu ya Bukristu.
10. Inki ntangu kaka Yehowa kendimaka kisalu na beto ya santu?
10 Yehowa kesepelaka ti kisalu na beto ya santu kaka kana beto kesala yo na zola mpi na kwikama, kansi sambu na kudimatisa na zulu ya bantu yankaka ve. Yo yina, yo kele mfunu na kuvanda ti dibanza ya bukatikati na kisalu yina beto kesalaka sambu na kupesa maboko na lusambu ya kyeleka. Yo kele ya kyeleka nde ata muntu mosi ve lenda zaba mbotembote bangindu ya muntu yankaka. Kansi, Yehowa “ke talaka ntima ya bantu.” (Bingana 24:12; 1 Samuele 16:7) Yo yina, yo tavanda mbote beto kudiyula mbala na mbala nde, ‘Inki ngindu mu kevandaka na yo na ntangu mu kesalaka kisalu ya Yehowa?’—Nkunga 24:3, 4; Matayo 5:8.
Dibanza ya Mbote Sambu na Kisalu ya Nzambi
11. Inki bangyufula ya mbote ya metala kisalu na beto ya Bukristu beto lenda kudiyula?
11 Kana ngindu ya beto kesadilaka Yehowa kele kima ya kuluta mfunu yina kesalaka nde yandi ndima beto, na nki kiteso beto fwete kudibanzaka sambu na kisalu ya Yehowa? Kana beto kesala kisalu na beto ya kusamuna ti ngindu ya mbote, keti yo kele mpenza mfunu nde beto yantika kutanga mambu ya beto kesala to kiteso ya kisalu ya beto kesala? Yai kele bangyufula ya mbote ya beto lenda kudiyula, sambu beto kezola ve nde bangunga ya beto kepesa na rapore na beto kukuma mfunu mingi kuluta mambu yina beto fwete sala mpenza na kisalu ya Yehowa to kubika nde susi na beto ya ntetentete na kisalu ya Bukristu kukuma kaka ya kupesa rapore mosi ya mbote.
12, 13. (a) Tanga mwa bikuma yina kepusaka beto na kupesa rapore ya kisalu na beto ya bilanga. (b) Inki bikuma fwete pusa beto na kuvanda na kyese na ntangu beto ketadila rapore ya inza ya mvimba ya kisalu na beto ya kusamuna?
12 Beto tala mambu yina mukanda Beto Mevukana Sambu na Kusala Luzolo ya Yehowa ketuba: “Balongoki ya ntete ya Yezu vandaka kutula dikebi mingi na barapore ya kuyela ya kisalu ya kusamuna. (Marko 6:30) Mukanda ya Bisalu ketela beto nde bantu kuvandaka kiteso ya 120 ntangu mpeve santu kukulumukaka na zulu ya balongoki na Pantekoti. Ntama mingi ve ntalu ya balongoki kukumaka 3 000 mpi na nima 5 000. . . . (Bisalu 1:15; 2:5-11, 41, 47; 4:4; 6:7) Bansangu ya kuyela yai vandaka kupesa balongoki kikesa mingi!” Mutindu mosi mpi bubu yai, Bambangi ya Yehowa kesalaka kikesa na kupesa barapore ya sikisiki ya kisalu yina bo kesala na inza ya mvimba sambu na kulungisa bangogo yai ya Yezu kutubaka: “Bo ta longaka Nsangu yai ya Mbote ya Kimfumu na nsi-ntoto ya mvimba, na mpila nde bantu ya makanda yonso kuwa yo. Ebuna na nima, nsuka ya ntoto ta kwisa.” (Matayo 24:14) Barapore ya mutindu yai kesadisaka na kumona mpenza mutindu kisalu ke na kusalama na inza ya mvimba. Yo kemonisaka bisika yina kele ti mpusa ya lusadisu mpi mitindu ti kiteso ya mikanda yina tasadisa na mpila nde kisalu ya kusamuna kukwenda na ntwala.
13 Yo yina, kupesa rapore ya kisalu kesadisaka beto na kulungisa mbotembote mukumba na beto ya kulonga nsangu ya mbote ya Kimfumu. Dyaka, keti beto kebakaka ve kikesa na ntangu beto kewaka barapore ya kisalu ya bampangi na beto ya bansi yankaka? Bansangu ya metala mutindu kisalu ke na kuyela mpi ke na kukuma nene na inza ya mvimba kepesaka beto kyese mingi, yo kesyamisaka beto na kusala dyaka mingi, mpi yo kendimisaka beto mpenza nde Yehowa ke na kusakumuna beto. Mpi yo kele kyese kibeni na kuzaba nde rapore ya konso muntu na kati na beto kekotaka na kati ya rapore ya inza ya mvimba! Rapore ya konso muntu kepesaka kele fyoti kibeni kana beto fwanisa yo ti rapore ya kimvuka ya inza ya mvimba, kansi Yehowa kemonaka kisalu ya beto kesalaka. (Marko 12:42, 43) Yibuka nde, kana nge pesa ve rapore na nge, rapore ya inza ya mvimba tavanda ve ya kulunga.
14. Katula kisalu ya kusamuna mpi ya kulonga, lusambu na beto na Yehowa kelombaka nde beto sala dyaka nki mambu?
14 Na kutuba ya mbote, mambu mingi ya konso Mbangi kesalaka sambu na kulungisa mukumba na yandi ya nsadi yina mekudipesaka na Yehowa, kebasikaka ve na rapore na yandi. Mu mbandu, mambu ya beto kesalaka mbala na mbala bonso kulonguka na beto mosi ya Biblia, kukwenda na balukutakanu ya Bukristu ti kupesa bakomantere, kusala bisalu ya dibundu, kupesa lusadisu na bampangi Bakristu yina kele na mfunu na yo, kupesa mbongo sambu na kisalu ya Kimfumu yina kesalama na inza ya mvimba, mpi buna na buna, kekotaka ve na rapore na beto. Yo yina, ata rapore na beto ya kisalu kele mfunu mingi sambu yo kesadisaka beto na kulanda kusala kisalu ya kusamuna ti kikesa mpi kukonda kulemba, beto fwete vanda ti dibanza ya mbote sambu na yo. Beto fwete yindulaka ve nde kupesa barapore ya mbote ya kisalu ya bilanga takuma bonso tike ya kubakila luzingu ya mvula na mvula.
‘Kikesa na Bisalu ya Mbote’
15. Ata bisalu yo mosi mpamba lenda gulusa beto ve, sambu na nki yo kele mfunu?
15 Yo kele pwelele nde, ata bisalu kele mfunu, yo mosi mpamba lenda gulusa beto ve. Yo yina Nxambi ketuba nde Bakristu kele “bantu na yandi mosi mpenza, . . . yina [kevandaka kikesa na bisalu, NW] ya mbote,” ebuna Biblia kesyamisa bo na ‘kutalanaka bo na bo sambu na kupusana na zola mpi na bisalu ya mbote.’ (Tito 2:14; Baebreo 10:24, NW) Dyaka, Yakobo, nsoniki yankaka ya Biblia, kusonikaka pwelele kibeni nde: “Bonso nitu ya kukonda mpeve kele ya kufwa, mutindu mosi mpi lukwikilu ya kukonda bisalu kele ya kufwa.”—Yakobo 2:26, NW.
16. Inki kele mfunu mingi kuluta bisalu ya beto kesalaka, kansi beto fwete keba na nki mambu?
16 Ata bisalu ya mbote ya beto kesalaka lenda vanda mfunu, bangindu ya kepusaka beto na kusala yo kele mfunu mingi kuluta. Yo yina, yo kele mayele nde beto vanda ti kikalulu ya kutadilaka mbala na mbala bangindu na beto. Kansi, sambu ata muntu mosi ve lenda zaba mbotembote bangindu ya bankaka, beto fwete kebaka na kusambisa bantu yankaka. Biblia keyula beto nde: “Nge kele nani na kwenda kutonga boyi ya muntu ya nkaka?” Mpi yo kepesa mvutu ya pwelele nde: “Kana yandi ke salaka kisalu ya mbote to ve, yina kele mambu ya mfumu na yandi na kuzenga yo.” (Roma 14:4) Sambu na kusambisa beto, Yehowa, Mfumu ya bantu yonso, mpi Kristu Yezu yina yandi metulaka Zuzi, tatadila bisalu na beto mpamba ve, kansi bo tatadila mpi bangindu na beto, mabaku ya beto kele na yo na luzingu, zola, mpi kwikama na beto. Yehowa ti Kristu Yezu mpamba lenda zaba mbote kana beto mesalaka to ve mambu yai ya ntumwa Polo kulongisilaka Bakristu: “Tula ngolo na kumonika muntu ya mbote na meso ya Nzambi, bonso muntu ya kisalu yina ya bo lenda baka mbi ve sambu na kisalu na yandi, sambu yandi ke zabisaka nsangu ya kieleka mbote-mbote.”—2 Timoteo 2:15; 2 Piere 1:10; 3:14.
17. Na ntangu ya beto ketula ngolo na kisalu na beto, sambu na nki beto fwete vila ve mambu yina kele na Yakobo 3:17?
17 Yehowa kemonisaka bukatikati na mambu ya yandi kezolaka nde beto sala. Yakobo 3:17 ketuba nde “mayele yina ke katukaka na zulu” kele ntetentete na “bukatikati.” (NW) Keti yo tavanda ve mayele mpi mbote mpenza nde beto landa mbandu ya Yehowa na dyambu yai na ntangu beto kesala kisalu mosi buna? Yo yina, beto fwete vanda na bukatikati mpi kuzaba kutula balukanu yina beto to bampangi na beto lenda kuka na kulungisa.
18. Inki beto lenda baka kana beto kele ti dibanza ya bukatikati na bisalu na beto mpi na mambote ya Yehowa yina beto mefwana ve na kubaka?
18 Kana beto kelanda na kuvanda ti dibanza ya bukatikati na kisalu ya Yehowa mpi na mambote ya yandi ya beto mefwana ve na kubaka, beto talanda kaka na kuvanda na kyese yina kele kikalulu ya ntetentete ya kemonisaka nde beto kele bansadi ya kyeleka ya Yehowa. (Yezaya 65:13, 14) Ata beto mosi kesala konso nki kiteso yina na kisalu ya kusamuna, beto lenda sepela na lusakumunu yina Yehowa kepesa bansadi na yandi na kimvuka. Na ntangu beto kelanda na ‘kusamba Nzambi, na kulomba yandi konso mambu yina ya beto ke na yo mfunu; mpi na kupesa yandi mersi,’ beto talombaka nde Nzambi kusadisa beto na kutula ngolo na kisalu na yandi. Ya kyeleka, “ngemba ya Nzambi, ngemba yina me luta mambu yonso ya bantu ke yindulaka, yo ta keba ntima na [beto] ti mabanza na [beto] sambu na kimvuka yina ya [beto] kele ti Yesu Kristo.” (Filipi 4:4-7) Ee, beto lenda baka kikesa na kuzaba nde Yehowa tagulusa beto sambu na bisalu na beto mpamba ve, kansi mpi sambu na mambote na yandi ya beto mefwana ve na kubaka!
Keti Nge Lenda Tendula Sambu na Nki Bakristu
• kebuyaka kudisikisa sambu na mambu yina bo kesalaka?
• kebuyaka kumonisa mpeve ya kutesana?
• kepesaka rapore ya kisalu na bo ya kusamuna?
• kebuyaka kusambisa bampangi na bo Bakristu?
[Bifwanisu ya kele na lutiti 27]
Bankuluntu kesepelaka na lusadisu yina konso muntu na kati na bo kepesaka sambu na mambote ya dibundu