Makwela mpi Kusansa Bana na Ntangu Yai ya Nsuka

“Ntangu me bika diaka mingi ve.”​—1 KOR. 7:29.

1. (a) Inki bansoba ya kesalama yina kele na kati ya mambu ya “mpasi mingi”? (b) Sambu na nki bansoba ya kesalama na mabuta ketadila beto?

NDINGA YA NZAMBI kutubaka nde bitumba, kunikana ya ntoto, nzala mpi maladi tamonana mingi na ntangu ya “nsuka.” (Dan. 8:17, 19; Luka 21:10, 11) Biblia kukebisaka dyaka nde bansoba ya nene tasalama na luzingu ya bantu na nsungi yai ya mpasi. Mpi, mavwanga na kati ya mabuta tavanda na kati ya mambu ya “mpasi mingi” na “bilumbu [yai] ya nsuka.” (2 Tim. 3:1-4) Sambu na nki bansoba ya mutindu yai ketadila beto? Sambu yo kemonana bisika mingi mpi bansoba yango kele ngolo mpenza na mpila nde yo lenda vanda na bupusi na mutindu Bakristu ketadilaka makwela mpi kusansa bana bubu yai. Na nki mutindu?

2. Inki mutindu bantu ya nsi-ntoto ketadilaka kukwela mpi kufwa makwela?

² Bubu yai, kufwa makwela mekumaka kusalama kukonda mpasi mpi yo kesalama mingi, mpi na bansi mingi ntalu ya bantu yina kefwa makwela kelanda kaka na kumata. Kansi, beto fwete vila ve nde dibanza ya Yehowa Nzambi na yina metala kukwela mpi kufwa makwela kele ya kuswaswana mpenza ti yina bantu mingi ya nsi-ntoto kendimaka. Ebuna, nki kele dibanza ya Yehowa?

3. Inki mutindu Yehowa ti Yezu Kristu ketadilaka makwela?

³ Yehowa Nzambi kelomba bantu yina mekwelaka na kubikala ya kwikama na lusilu na bo ya makwela. Ntangu yandi vukisaka bakala ti nkento ya ntete na makwela, Yehowa kutubaka nde: “Bakala . . . ta kwenda kuvukana na nkento na yandi, ebuna bo zole bo ta kuma muntu mosi.” Na nima, Yezu Kristu kuvutukilaka bangogo yina mpi kuyikaka nde: “Yo yina, muntu lenda kabula ve yina ya Nzambi me vukisaka.” Yandi tubaka dyaka nde: “Konso muntu yina ta bikisa nkento na yandi kana nkento yina me sala pite ve, ebuna muntu yina kukwela nkento ya nkaka, muntu yango me sala pite.” (Kuy. 2:24; Mat. 19:3-6, 9) Yo yina, Yehowa ti Yezu ketadilaka makwela bonso kikangilu yina fwete zinga mingi mpi yina fwete suka kaka kana nkwelani mosi kufwa. (1 Kor. 7:39) Sambu makwela kele ngidika mosi ya santu, beto fwete tadila ve kufwa makwela bonso dyambu mosi ya mpamba. Nkutu, Ndinga ya Nzambi ketuba nde Yehowa kemengaka bantu yina kefwaka makwela kukonda kikuma yina Masonuku kepesa.a​—Tanga Malashi 2:13-16; 3:6.

Tadila Makwela na Mutindu ya Mbote

4. Sambu na nki baleke-Bakristu mingi memonaka nde kunwanina na kukwela kuvandaka ve desizio ya mbote?

⁴ Bantu ya nsi-ntoto yai ya mbi ya beto kezinga keyindulaka kaka kuvukisa nitu. Konso kilumbu, beto kemonaka bifwanisu mingi ya ketedimisaka bampusa ya kuvukisa nitu. Beto lenda buya ve bupusi yina bifwanisu yango lenda vanda na yo na zulu na beto, mingimingi na baleke ya dibundu ya beto kezolaka mingi. Baleke-Bakristu fwete sala nki na bupusi yai ya mbi ya lenda tedimisa bampusa ya kuvukisa nitu, ata bo kenwana sambu na kununga bampusa yango? Baleke yankaka mekwelaka na kileke mpenza sambu na kusosa kununga dyambu yai. Na kusalaka mutindu yina, bo ketulaka kivuvu nde bo tabwa ve na pite. Kansi, ntangu fyoti na nima ya kukwela, mingi kemonaka nde yo vandaka desizio ya mbote ve. Sambu na nki? Ntangu kyese ya makwela ya mpa kemanaka, bo kebakisaka nde bo ti nkwelani na bo meswaswana mpenza na mambu mingi ya luzingu. Yo yina, bankwelani ya mutindu yina kekutanaka ti makambu mingi mpenza.

5. Inki tasadisa bankwelani na kubikala ya kwikama na lusilu na bo ya makwela? (Tala mpi noti na nsi ya lutiti.)

⁵ Yo lenda vanda mpasi mingi na kukwelana ti muntu, ata yina kele Mukristu, mpi kumona na nima nde bikalulu na yandi meswaswana mpenza ti yina ya nge vandaka kuvingila. (1 Kor. 7:28) Kansi, ata makambu kubasika na makwela, Bakristu ya kyeleka kezabaka nde kufwa makwela kukonda kikuma yina Masonuku kepesa, kele ve mutindu ya mbote ya kumanisa makambu na makwela. Yo yina, yo mefwana mpenza nde bampangi ya dibundu kuzitisa mpi kusadisa na zola yonso bankwelani yina kesala ngolo na kutanina makwela na bo sambu na kubikala ya kwikama na lusilu na bo ya makwela.b

6. Inki mutindu baleke-Bakristu fwete tadila dibanza ya kukwela?

⁶ Keti nge kele leke mpi nge mekwela ntete ve? Kana yo kele mpidina, nki mutindu nge fwete tadila dibanza ya kukwela? Nge takutana ve ti bampasi mingi kana nge vingila na kuyela mpenza na nitu, na mabanza, mpi na kimpeve, na ntwala ya kuyantika kinduku yina kenataka na makwela. Ya kyeleka, Masonuku ketubaka ve na nki mvula muntu fwete kwela.c Kansi, Biblia kemonisa pwelele nde nge fwete vingila tii kuna nge lutisa nsungi ya buleke yina bampusa ya kuvukisa nitu kevandaka ngolo mpenza. (1 Kor. 7:36) Sambu na nki? Sambu bampusa ya kuvukisa nitu lenda bebisa luswasukusu na nge ya mbote mpi kupusa nge na kubaka badesizio ya kukonda mayele yina lenda natila nge bampasi mingi na nima. Kuvila ve nde bandongisila ya mayele yina Yehowa kepesa na Biblia na yina metala makwela kele sambu na mambote ti kyese na nge.​—Tanga Yezaya 48:17, 18.

Tadila Mukumba ya Kusansa Bana na Mutindu ya Mbote

7. Inki mambu bankwelani mingi ya baleke kekutanaka na yo, mpi sambu na nki yo lenda basisa mavwanga?

⁷ Bankwelani mingi ya kekwelanaka na kileke kekumaka bibuti na ntangu bo mosi kele ntete baleke mpenza. Bo kezwaka mpenza ve ntangu ya kuzabana mbote na ntwala ya kubutuka ya mwana, yina kelombaka nde bo tudila yandi dikebi mpimpa ti mwini. Sambu mama fwete tula ntetentete dikebi na mwana, tata yina kele leke lenda kuma kuwa kimpala. Dyaka, ntangu bibuti kelalaka mpenza ve mbote sambu na kutanina mwana, yo lenda basisa mavwanga, mpi yo lenda bebisa bangwisana na kati ya bankwelani. Na mbala mosi, bo kebakisaka nde bo mevidisa kimpwanza na bo. Ntangu yai, bo lenda kwenda dyaka ve na bisika yina bo vandaka kukwenda ntete mpi kusala mambu na kimpwanza yonso mutindu bo vandaka kusala ntete. Inki mutindu bo fwete tadila nsoba yai ya mesalama na luzingu na bo?

8. Inki mutindu bankwelani fwete tadila kusansa bana, mpi sambu na nki?

⁸ Kaka mutindu bankwelani fwete tadila makwela na mutindu ya mbote, bo fwete tadila mpi kusansa bana bonso mukumba mpi dibaku yina Nzambi mepesaka bo. Ata konso nsoba yina kubutuka ya mwana lenda nata na luzingu ya bankwelani yina kele Bakristu, bo fwete sala yonso sambu na kuwakanisa luzingu na bo ti bansoba yina. Sambu Yehowa kupesaka bantu dibaku ya kubuta, bibuti fwete tadila mwana na bo ya mebutuka bonso ‘dikabu ya Mfumu Nzambi.’ (Nk. 127:3) Bankwelani yina kele Bakristu fwete sala ngolo sambu na kulungisa mukumba na bo ‘ya bibuti na bumosi ti Mfumu.’​—Ef. 6:1, NW.

9. (a) Kusansa mwana kelombaka inki? (b) Inki bakala lenda sala sambu na kusadisa nkento na yandi na kuvanda ti kimpeve ya ngolo?

⁹ Kusansa mwana kelombaka kusala bibansa bamvula mingi. Yo kelombaka nde bibuti kusala ngolo mpi kulutisa ntangu mingi. Tata yina kele Mukristu fwete bakisa nde na nima ya mwa bamvula ya kubutuka ya mwana, nkento na yandi tatulaka dyaka ve dikebi mingi na balukutakanu mpi yandi lenda vanda ti mabaku fyoti ya kulonguka Biblia yandi mosi mpi kuyindulula. Ebuna, yo lenda lembisa yandi na kimpeve. Kusansa bana na mutindu ya mbote kelombaka nde tata kusala yonso yina yandi lenda sala sambu na kusadisa nkento na yandi na kukeba mwana. Na nima ya balukutakanu, yandi lenda zabisa nkento na yandi mwa bangindu ya mfunu ya bo tubilaka. Yandi lenda sadisa yandi mpi na kukeba mwana sambu na kupesa yandi dibaku ya kubasika mingi na kisalu ya kusamuna Kimfumu.​—Tanga Filipi 2:3, 4.

10, 11. (a) Inki mutindu bibuti fwete yedisa bana na bo na “mambu” ya Yehowa? (b) Sambu na nki yo mefwana na kusikisa bibuti mingi yina kele Bakristu?

¹⁰ Kusansa bana na mutindu ya mbote kelombaka kaka ve kupesa bo madya, bilele, kisika ya kulala, mpi lusansu ya mbote. Mingimingi na ntangu yai ya nsuka mpi ya mbi, bana fwete longuka banda bumwana minsiku ya bikalulu ya mbote yina bo talanda. Bibuti fwete yedisa bana na bo na “malongi ti mambu” ya Yehowa. (Ef. 6:4) Kuyedisa bana na “mambu” ya Yehowa kelomba nde bibuti kukotisa bangindu na yandi na mabanza ya bana banda na bumwana tii na bamvula ya mpasi ya kileke.​—2 Tim. 3:14, 15.

¹¹ Ntangu Yezu kuzabisaka balongoki na yandi nde bo fwete ‘kumisa bantu yonso balonguki,’ ntembe kele ve nde yandi vandaka kutendula nde bibuti fwete sadisa bana na bo na kukuma balongoki. (Mat. 28:19, 20) Yo kele dyambu ya mpasi sambu na bupusi yina nsi-ntoto yai kevandaka na yo na zulu ya baleke. Yo yina, yo mefwana nde bantu yonso ya dibundu kusikisa mpenza bibuti yina kenungaka na kuyedisa bana na bo tii bo kuma Bakristu ya mekudipesaka. Na nsadisa ya lukwikilu mpi ya kwikama na mukumba na bo ya bibuti, bo “ke bedisaka” bupusi ya nsi-ntoto.​—1 Yoa. 5:4.

Kuvanda Mpumpa to Kubuya Kubuta Sambu na Lukanu ya Mbote

12. Sambu na nki Bakristu yankaka keponaka na kubikala bampumpa sambu na mwa ntangu?

¹² Sambu “ntangu me bika diaka mingi ve” mpi mambu ya “nsi-ntoto” yai ke na kusoba, Ndinga ya Nzambi kelongisila beto na kutadila mambote yina kekatukaka na kuvanda mpumpa. (1 Kor. 7:29-31) Yo yina, Bakristu yankaka keponaka na kubikala bampumpa luzingu na bo ya mvimba to sambu na mwa ntangu na ntwala ya kukwela. Dyambu ya mbote kele nde bo kesadilaka ve kimpwanza yai sambu na kulanda mambote ya kinsuni. Mingi kebikalaka bampumpa sambu na “kudipesa mvimba” na kisalu ya Yehowa. (Tanga 1 Korinto 7:32-35.) Bakristu yankaka ya mpumpa kele bapasudi-nzila to kesalaka na ba Betele. Mingi na kati na bo kelungisaka mambu ya bo kelombaka sambu na kukota Nzo-Nkanda Yina Kelongaka Mutindu ya Kusala Kisalu sambu organizasio ya Yehowa kusadila bo. Nkutu, bayina kuvandaka ntete na kisalu ya ntangu yonso ntangu bo vandaka bampumpa, mpi ya mekwelaka na nima, mbala mingi bo ketubaka nde bo kelanda na kubaka mambote na makwela na bo sambu na malongi ya mfunu yina bo longukaka na ntangu yina.

13. Sambu na nki bankwelani yankaka ya Bakristu kebuyaka kubuta?

¹³ Nsoba yankaka dyaka ya kesalama na luzingu ya mabuta na bisika mingi ya nsi-ntoto kele nde bankwelani yankaka mebakaka lukanu ya kubuya kubuta. Mingi kesalaka yo sambu na bikuma ya metala mbongo; bankaka kesalaka yo sambu bo kezola kuvanda ti ntangu mingi ya kusala kisalu na bo ya kinsuni. Na kati ya Bakristu, kele mpi ti bankwelani yina kebuyaka kubuta. Kansi, mbala mingi bo kesalaka yo sambu na kuvanda ti ntangu mingi ya kusadila Yehowa. Yo ketendula ve nde bankwelani ya mutindu yai kevandaka ve ti luzingu ya makwela ya mbote. Bo kevandaka ti yo mpenza. Kansi, bo kendimaka na luzolo yonso na kuyambula mabaku yankaka yina makwela kepesaka sambu na kutula mambote ya Kimfumu na kisika ya ntete. (1 Kor. 7:​3-5) Mingi na kati ya bankwelani yango kesadilaka Yehowa ti bampangi na bo na kisalu ya nzyunga, ya distrike to na Betele. Bankaka kesalaka bonso bapasudi-nzila to bamisionere. Yehowa tavila ve kisalu na bo mpi zola yina bo kemonisaka sambu na zina na yandi.​—Baeb. 6:10.

“Mpasi” na Kinsuni

14, 15. Inki kele “mpasi” na kinsuni yina bibuti ya kele Bakristu lenda kutana ti yo?

¹⁴ Ntumwa Polo kutubilaka Bakristu yina mekwelaka nde bo tavanda ti “mpasi” na kinsuni na bo. (1 Kor. 7:28) Yo lenda vanda maladi na kati ya bankwelani, ya bana na bo, to ya bibuti na bo ya mekuma minunu. Yo lenda vanda mpi mpasi ya kekatukaka na kusansa bana na bo. Mutindu beto tubilaka yo na luyantiku ya disolo yai, Biblia kutubaka nde “bilumbu ya nsuka ta vanda mpasi mingi.” Na kati ya mambu yina ya mpasi, bana “ta tulaka ntu-ngolo na batata ti bamama na bo.”​—2 Tim. 3:​1-3.

¹⁵ Kusansa bana kele dyambu mosi ya mpasi sambu na bibuti yina kele Bakristu. Mambu ya “mpasi mingi” ya bilumbu yai lenda kumina beto mpi. Yo yina, bibuti yina kele Bakristu fwete nwana ntangu yonso ti bupusi ya mbi yina “nsi-ntoto yai” lenda vanda na yo na bana na bo. (Ef. 2:2, 3) Kansi, bibuti kenungaka ve ntangu yonso. Ya kyeleka, kana mwana yina meyela na dibuta ya Bukristu meyambula kusadila Yehowa, yo kele mpenza “mpasi” sambu na bibuti yina kusalaka ngolo sambu na kusansa yandi na kyeleka.​—Bing. 17:25.

Ebuna ‘Mpasi ya Ngolo Tavanda’

16. Inki “mpasi” Yezu kutubilaka?

¹⁶ Kele ti mpasi yankaka ya ngolo kibeni yina taluta konso “mpasi” yina bankwelani kekutana ti yo na makwela mpi na kusansa bana. Na mbikudulu yina metala kuvanda na yandi mpi nsuka ya ngidika ya bima, Yezu kutubaka nde: ‘Mpasi ya ngolo tavanda yina me bwaka ntete ve katuka kuna ya Nzambi salaka bima yonso tii bubu yai. Ata mpasi ya nkaka ya mutindu yina ta vanda diaka ve.’ (Mat. 24:3, 21) Na nima, Yezu kumonisaka nde kibuka mosi ya nene taguluka na ‘mpasi yai ya ngolo.’ Kansi, ngidika ya Satana talanda na kunwanisa Bambangi ya Yehowa yina kele na ngemba. Ntembe kele ve nde yo tavanda ntangu mosi ya mpasi sambu na beto yonso, yo vanda bambuta to bana.

17. (a) Sambu na nki beto lenda vingila bilumbu kekwisa ti kivuvu yonso? (b) Inki fwete vanda na bupusi na mutindu na beto ya kutadila makwela mpi kusansa bana?

¹⁷ Ata mpidina, beto fwete wa ve boma sambu na bilumbu kekwisa. Bibuti yina kele ya kwikama na Yehowa lenda tula kivuvu nde Yehowa tatanina bo ti bana na bo. (Tanga Yezaya 26:20, 21; Sof. 2:2, 3; 1 Kor. 7:14) Kansi, banda ntangu yai, bika nde nzayilu na beto na yina metala bilumbu ya mpasi ya beto kezinga kuvanda na bupusi na mutindu na beto ya kutadila makwela mpi kusansa bana na ntangu yai ya nsuka. (2 Pie. 3:10-13) Kana beto sala mutindu yina, luzingu na beto, yo vanda beto mekwelaka to ve, yo vanda beto kele ti bana to ve, tapesa lukumu mpi nkembo na Yehowa mpi na dibundu ya Bukristu.

[Banoti na nsi ya lutiti]

Mvutukila

• Sambu na nki baleke-Bakristu fwete nwanina ve na kukwela?

• Kusansa mwana kelombaka inki?

• Sambu na nki Bakristu mingi kebikalaka bampumpa, mpi kana bo mekwela bo kebuyaka kubuta?

• Inki “mpasi” bibuti yina kele Bakristu lenda kutana ti yo?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 25]

Sambu na nki yo kele mayele nde baleke-Bakristu kuvingila sambu na kukwela?

[Kifwanisu ya kele na lutiti 26]

Bakala lenda sala mingi sambu na kupesa nkento na yandi mabaku ya kusala mambu mingi ya kimpeve