Zola ya Kristu Kepusaka Beto na Kuzola
“Ntangu yonso [Yezu] vandaka kuzola bantu na yandi yina vandaka na nsi-ntoto. Yandi vandaka kuzola bo tii na . . . nsuka.”—YOA. 13:1.
1, 2. (a) Inki keyitukisa beto na zola yina Yezu kumonisaka? (b) Inki mitindu ya kumonisa zola beto tatubila na disolo yai?
YEZU kupesaka mbandu ya kukuka ya zola. Mambu yonso ya metala yandi—mutindu na yandi ya kutuba, bikalulu na yandi, malongi na yandi, mpi lufwa na yandi ya kimenga—kumonisaka zola na yandi. Tii na nsuka mpenza ya luzingu na yandi na ntoto, Yezu kumonisaka zola na bantu yina yandi kutanaka ti bo mpi mingimingi na balongoki na yandi.
2 Mbandu ya kuluta nene ya zola ya Yezu kepesa munsiku ya kuzanguka yina balongoki na yandi fwete landa. Yo kepusa beto mpi na kumonisa zola ya mutindu mosi na bampangi na beto ya kimpeve ya babakala ti ya bankento mpi na bantu yonso yankaka. Na disolo yai, beto tatadila mambu yina bankuluntu lenda longuka na Yezu na yina metala kumonisa zola na bantu yina mesala masumu, yo vanda masumu ya nene. Beto tatubila mpi mutindu zola ya Yezu kepusaka Bakristu na kusala mambu ya mbote na ntangu ya bampasi, ya bisumbula, mpi ya maladi.
3. Ata Piere kusalaka bifu ya nene, inki mutindu Yezu kutadilaka yandi?
3 Na mpimpa ya nsuka na ntwala ya lufwa ya Yezu, ntumwa Piere kubuyaka yandi mbala tatu. (Mar. 14:66-72) Ata mpidina, ntangu Piere kuvutukaka, kaka mutindu Yezu kutubaka, yandi lolulaka Piere. Yezu kupesaka Piere mikumba ya nene. (Luka 22:32; Bis. 2:14; 8:14-17; 10:44, 45) Inki beto kelonguka na nkadilu ya Yezu na ntwala ya bantu yina mesala bifu ya nene?
Kumonisa Mabanza ya Kristu na Bantu Yina Mesala Masumu
4. Inki mambu kelombaka mpenza kumonisa mabanza ya Kristu?
4 Na kati ya mambu mingi yina kelombaka kumonisa mabanza ya Kristu, dyambu mosi yina lenda vanda mpasi mingi ntangu bantu yankaka, yo vanda na dibuta to na dibundu, mesala masumu ya nene. Yo kele mawa na kumona nde, mutindu bilumbu ya nsuka ya ngidika ya Satana kefinama na nsuka na yo, mpeve ya nsi-ntoto ke na kumwangana dyaka mingi kuluta. Bikalulu ya nsi-ntoto ya mbi mpi ya kukonda kutula dikebi na bikalulu ya mbote lenda vanda na bupusi ya mbi na baleke mpi bambuta, ebuna kubebisa lukanu na bo ya kutambula na nzila ya nkaka. Na mvu-nkama ya ntete, yo vandaka kulomba nde bo basisa bantu yankaka na dibundu ya Bukristu, mpi bo nganinaka bankaka. Yo kele mutindu mosi bubu yai. (1 Kor. 5:11-13; 1 Tim. 5:20) Ata mpidina, ntangu bankuluntu yina ketadilaka mambu yai kemonisaka zola ya Kristu, yo lenda vanda na bupusi ya ngolo na nsumuki.
5. Inki mutindu bankuluntu fwete landa zola ya Kristu ntangu bo kesadila bansumuki mambu?
5 Bonso Yezu, bankuluntu fwete kotila ntangu yonso minsiku ya lunungu ya Yehowa. Kana bo kesala mutindu yina, bo kemonisa mawete, ntima ya mbote, mpi zola ya Yehowa. Ntangu muntu mosi mebalula mpenza ntima, yandi ‘kele na ntima mpi mabanza ya kupasuka’ sambu na disumu na yandi, yo lenda vanda pete sambu bankuluntu ‘kuvutula yandi na nzila ya mbote, na malembe yonso.’ (Nk. 34:18, NW; Gal. 6:1) Kansi nki mutindu beto fwete tadila muntu yina kele ntu-ngolo mpi kemonisa mawa ndambu to kemonisa ve mawa na mambu ya yandi mesala?
6. Inki bankuluntu fwete sala ve ntangu bo ketadila mambu ya bansumuki, mpi sambu na nki?
6 Ntangu nsumuki mosi kebuya bandongisila ya Masonuku to kesosa kupesa bantu yankaka foti sambu na kifu na yandi, dyambu yai lenda pesa bankuluntu mpi bantu yankaka makasi. Sambu bo mezaba mambi yina muntu yango mesala dezia, yo lenda pusa bo na kumonisa mawi na bo mosi na yina metala mambu ya muntu yango mesala mpi nkadilu na yandi. Kansi, makasi kebebisaka mambu mpi yo kemonisaka ve “mabanza ya Kristo.” (1 Kor. 2:16; tanga Yakobo 1:19, 20.) Yezu kukebisaka bantu yankaka na bilumbu na yandi na bangogo ya pwelele mpenza, kansi ata mbala mosi ve yandi tubaka dyambu mosi ya mbi kibeni to dyambu yina vandaka ti lukanu ya kupesa bo mpasi. (1 Pie. 2:23) Kansi, yandi bikilaka bansumuki nzila sambu bo balula ntima mpi sambu Yehowa kundima bo dyaka. Ya kyeleka, mosi na kati ya bikuma ya mfunu yina Yezu kukwisilaka na ntoto kuvandaka ya “kugulusa bantu ya masumu.”—1 Tim. 1:15.
7, 8. Inki fwete twadisa bankuluntu ntangu bo ketadila mambu ya kelomba kusambisa?
7 Inki bupusi mbandu ya Yezu na dyambu yai fwete vanda na yo na mutindu beto ketadilaka bantu yina dibundu fwete pesa disipline? Beto fwete vila ve nde ngidika ya Masonuku ya kusambisa bantu na dibundu ketaninaka kibuka mpi yo lenda pusa muntu yina bo mepesa disipline na kubalula ntima. (2 Kor. 2:6-8) Yo kele mawa na kumona nde bantu yankaka kebalulaka ve ntima mpi bo fwete basisa bo na dibundu, kansi yo kepesa kikesa na kuzaba nde bantu mingi mpenza ya mutindu yai kebalulaka ntima na nima mpi kevutukaka na Yehowa mpi na dibundu na yandi. Ntangu bankuluntu kemonisaka mabanza ya Kristu, bo kesadisaka sambu yo vanda pete na muntu yina na kubalula ntima mpi nsukansuka na kuvutuka. Na bilumbu kekwisa, bankaka na kati ya bansumuki yai lenda yibuka ve bandongisila yonso ya Masonuku yina bankuluntu kupesaka bo, kansi bo tayibuka nde bankuluntu kumonisilaka bo luzitu mpi kusadilaka bo mambu na zola yonso.
8 Yo yina, bankuluntu fwete monisa “mbuma ya mpeve,” (NW) mingimingi zola ya Kristu, ata nsumuki kendima ve bandongisila. (Gal. 5:22, 23) Bo fwete nwanina ve na kubasisa nsumuki na dibundu. Bo fwete monisa nde bo kezola nde bansumuki kuvutukila Yehowa. Yo yina, kana nsumuki mebalula ntima na nima, mutindu bamingi kesalaka, yandi lenda monisa mpenza ntonda na Yehowa mpi na ‘makabu ya bantu’ yina kusadisaka yandi na kuvutuka na dibundu.—Ef. 4:8, 11, 12.
Kumonisa Zola ya Kristu na Ntangu ya Nsuka
9. Pesa mbandu mosi ya Yezu kumonisilaka balongoki na yandi zola na bisalu.
9 Luka ketubila dyambu mosi ya nene yina kumonisaka zola ya Kristu. Sambu yandi zabaka nde, ntangu mosi buna, basoda ya Roma zolaka kuzyunga mbanza ya Yeruzalemi, mpi kukanga bantu nzila ya kutina, Yezu kukebisaka balongoki na yandi na zola yonso nde: “Ntangu beno ta mona basoda me kwisa kuziunga bwala Yeruzalemi, beno ta zaba nde me bika fioti Yeruzalemi ke fwa.” Yo lombaka nde bo sala inki? Yezu kupesaka bo na ntwala bantuma ya pwelele mpi ya sikisiki. “Na ntangu yina, bantu yina ta vanda na ntoto ya Yudea, mbote bo tina na ndambu yina kele bangumba; bantu yina ta vanda na kati ya Yeruzalemi, mbote bo kubasika sambu na kutina ntama; ebuna bayina ta vanda na nseke, bo kwisa ve sambu na kukota na Yeruzalemi. Sambu bilumbu yina ta vanda bilumbu ya Nzambi ta pesa bantu na yandi ndola na mpila nde mambu yina yonso ya bo sonikaka na Mukanda ya Nzambi yo kununga.” (Luka 21:20-22) Basoda ya Roma kuzyungaka Yeruzalemi na mvu 66 T.B., ntangu bo katukaka, bantu ya bulemfu kuzitisaka bantuma yina.
10, 11. Inki mutindu kutadila mutindu Bakristu ya ntete kutinaka Yeruzalemi lenda sadisa na kubongisa beto sambu na ‘mpasi ya nene’?
10 Ntangu bo vandaka kutina Yeruzalemi, yo lombaka nde Bakristu kumonisa zola ya Kristu na kati na bo, kaka mutindu Kristu kumonisilaka bo zola. Ntembe kele ve nde yo lombaka nde bo kabula na kati na bo konso kima yina bo vandaka na yo. Kansi mbikudulu ya Yezu kele na kulungana ya nene kuluta kufwa ya mbanza yina ya ntama. Yandi tubaka nde: “Mpasi mingi ta vanda. Yo ta vanda mpasi mosi ya ngolo yina me bwaka ntete ve katuka kuna ya Nzambi salaka bima yonso tii bubu yai. Ata mpasi ya nkaka ya mutindu yina ta vanda diaka ve.” (Mat. 24:17, 18, 21) Na ntwala mpi na nsungi ya ‘mpasi yina ya nene’ yina tabwa na bilumbu kekwisa, ziku beto mpi lenda kutana ti bampasi mpi kukonda bima ya kinsuni. Kuvanda na mabanza ya Kristu tasadisa beto na kukangila yo ntima.
11 Na ntangu yina, yo talomba nde beto landa mbandu ya Yezu, disongidila kumonisa zola ya kukonda bwimi. Na dyambu yina, Polo kupesaka ndongisila yai: “Konso muntu na kati na beto fweti sosa mpila ya kupesa mpi kiese na mpangi na yandi. Mpidina yandi ta sala yandi mbote, yandi ta sadisa yandi na kuvanda na lukwikilu ya ngolo. Sambu Kristo vandaka kusosa ve kumona kiese kaka yandi mosi . . . Nzambi yina ke pesaka beto kikesa, ke songaka beto mpi nki mutindu beto fweti kanga ntima, yandi kupesa beno ngolo ya kuwakana mbote-mbote na kati na beno; mpidina beno ta landa mbandu ya Yesu Kristo.”—Roma 15:2, 3, 5.
12. Zola ya nki mutindu beto fwete yedisa ntangu yai, mpi sambu na inki?
12 Mutindu mosi, Piere, yina Yezu kumonisilaka zola, kusyamisaka Bakristu na kuzola bampangi “na ntima ya kieleka” mpi na kumonisa bulemfu na “kieleka.” Bo “fweti zolana ngolo mpenza” na ntima. (1 Pie. 1:22) Bubu yai, beto kele mpenza na mfunu ya kuyedisa bikalulu ya Kristu ya mutindu yai. Sesepi yai dezia bampasi yina bantu yonso ya Nzambi kekutana ti yo ke na kukuma ngolo. Bampasi na mambu ya mbongo yina mesalama ntama mingi ve na ntoto ya mvimba kemonisa pwelele nde ata muntu mosi ve fwete tula ntima na konso kitini yina ya nsi-ntoto yai ya ntama. (Tanga 1 Yoane 2:15-17.) Kansi, mutindu nsuka ya ngidika yai kefinama mpenza, beto fwete pusana penepene na Yehowa mpi na bampangi na beto, mpi kuyedisa kinduku ya masonga na dibundu. Polo kulongisilaka nde: “Beno zolana ngolo bonso bana ya tata mosi ti mama mosi, beno tula ngolo na kusonga luzitu na beno.” (Roma 12:10) Mpi Piere kutubilaka dyaka dyambu yango na bangogo yai: “Kima ya ntete, beno fweti zolana ngolo mpenza na kati na beno, sambu [zola kefikaka, NW] masumu mingi.”—1 Pie. 4:8.
13-15. Inki mutindu bampangi yankaka kumonisaka zola ya Kristu na nima ya bisumbula?
13 Na ntoto ya mvimba, Bambangi ya Yehowa mezabanaka bonso bantu yina kemonisaka zola ya Kristu na bisalu. Beto tadila mbandu ya Bambangi yina kundimaka kupesa lusadisu ntangu bamvula mpi mipepe ya ngolo kubebisaka bitini ya nene ya sudi ya États-Unis na mvu 2005. Zola ya Kristu kupusaka bantu kuluta 20 000 na kupesa lusadisu na bo. Bamingi kuyambulaka banzo ya kitoko mpi bisalu ya mbote sambu na kusadisa bampangi na bo yina vandaka na mpasi.
14 Na kisika mosi, masa ya nzadi yina vandaka na nda ya bametre kumi kubasikaka na nseke na kitamina ya bakilometre 80. Ntangu masa kukulumukaka, yo bebisaka banzo kiteso ya mosi na kati ya banzo tatu yina vandaka na nzila yina masa kulutaka. Bambangi yina katukaka na bansi mingi sambu na kupesa lusadisu kunataka mayele, bisadilu, mpi bima ya kutungila na bisika yina mpi kuvandaka na luzolo ya mbote ya kusala konso kisalu yina. Bampangi-bankento zole ya dibuta mosi, yina vandaka mifwidi, kutulaka bima na bo na kaminio mosi ya fyoti mpi kusalaka bakilometre 3 000 sambu na kukwenda kupesa lusadisu. Mosi na kati ya bampangi yai mebikalaka na kisika yina, mpi yandi kelandaka kusadisa komite ya kupesa lusadisu ya bwala yina mpi kesalaka bonso mupasudi-nzila ya ntangu yonso.
15 Bo metungaka dyaka to meyidikaka banzo kuluta 5 600 ya bampangi mpi ya bantu yankaka ya kisika yina. Inki mutindu Bambangi ya kisika yina kutadilaka zola yai ya nene mpenza? Mpangi-nkento mosi yina nzo na yandi kufwaka kwendaka kuzinga na kanzo ya fyoti yina masa vandaka kukota kana mvula kenoka mpi yandi vandaka kulamba na mbabula ya kubeba. Bampangi kutungilaka yandi nzo ya kukonda mindondo kansi ya kitoko. Ntangu yandi telamaka na ntwala ya nzo na yandi ya mpa ya kitoko, yandi dilaka sambu na kumonisa ntonda na yandi na Yehowa mpi na bampangi na yandi. Na bambandu mingi yankaka, Bambangi ya bwala yina kubikalaka na banzo ya bo pesaka bo sambu na ntangu fyoti, na nsungi ya mvula mosi to mingi na nima ya kumanisa kutunga banzo na bo. Sambu na nki? Sambu na kubikila bantu ya kepesa lusadisu banzo na bo ya mpa. Yai kele mutindu ya mbote mpenza ya kumonisa mabanza ya Kristu!
Kumonisa Mabanza ya Kristu na Bambefo
16, 17. Na nki mitindu beto lenda monisila bambefo mabanza ya Kristu?
16 Bantu fyoti mpenza na kati na beto kekutanaka ti kisumbula ya nene ya lugangu. Kansi, konso muntu na kati na beto fwete kutana ti mambu ya metala mavimpi, yo vanda ya yandi mosi to ya bantu ya dibuta na yandi. Mabanza ya Kristu sambu na bambefo kepesa beto mbandu ya kulanda. Zola na yandi kupusaka yandi na kuwila bo mawa. Ntangu bibuka ya bantu kunatilaka yandi bambefo na bo, “yandi belulaka bantu yina yonso vandaka na maladi.”—Mat. 8:16; 14:14.
17 Bubu yai, Bakristu kele ve ti ngolo yina Yezu vandaka na yo ya kubelula bantu, kansi bonso Yezu bo kemonisilaka bambefo mawa. Inki mutindu bo kesalaka yo? Bankuluntu kemonisaka nde bo kele ti mabanza ya Kristu na kubakaka bangidika sambu na kusadisa bambefo ya dibundu mpi kutala mbala na mbala kana yo kesalama mbote, na mutindu yina bo kelandaka munsiku yina kele na Matayo 25:39, 40.a (Tanga.)
18. Inki mutindu bampangi-bankento zole kumonisilaka mpangi-nkento mosi zola ya masonga, mpi nki mbuma yo butaka?
18 Ya kyeleka, yo kelomba ve kuvanda nkuluntu sambu na kusadila bankaka mambu ya mbote. Beto tadila mbandu ya Charlene, yina kele na bamvula 44. Yandi vandaka kubela kansere mpi bo zabisaka yandi nde yandi tafwa na nima ya bilumbu kumi. Ntangu bo monaka mpusa na yandi mpi mpasi yina kisalu ya kutanina yandi vandaka kupesa bakala na yandi, bampangi-bankento zole ya kimpeve, Sharon ti Nicolette, kundimaka na kusadisa yandi mpimpa ti mwini na bilumbu na yandi yonso ya nsuka. Bilumbu kumi yina kukumaka bamposo sambanu, kansi bampangi-bankento zole yina kumonisaka zola na bo tii na nsuka. Sharon ketuba nde: “Yo kele mpasi ntangu nge mezaba nde muntu taguluka ve, kansi Yehowa kupesaka beto ngolo. Mambu ya beto kutanaka na yo kusalaka nde beto kuma na bangwisana ya ngolo ti yandi mpi beto na beto.” Bakala ya Charlene ketuba nde: “Mu tayibukaka ntangu yonso lusadisu ya mbote mpi ya mefwana ya bampangi-bankento zole yai ya zola. Balukanu na bo ya masonga mpi mabanza na bo ya mbote kusalaka nde mpasi yai ya nsuka kuvanda pete sambu na nkento na mono Charlene mpi yo pesaka mono kikesa ya kinsuni mpi ya mawi yina mu vandaka na yo mfunu. Mu tapesaka bo ntonda kimakulu. Kuditambika na bo kukumisaka ngolo lukwikilu na mono na Yehowa mpi zola na mono sambu na kimvuka na beto ya bampangi.”
19, 20. (a) Inki bitini tanu ya mabanza ya Kristu beto tadilaka? (b) Nge kele na lukanu ya kusala inki?
19 Na masolo tatu yai ya beto mekatuka kutadila, beto tadilaka bitini tanu ya mabanza ya Yezu mpi mutindu beto lenda kuma kuyindula mpi kusala mambu bonso yandi. Bika beto vanda bantu “ya pima mpi ya ntima ya kudikulumusa,” bonso Yezu. (Mat. 11:29, NW) Bika beto mpi kusala ngolo na kusadila bankaka mambu na ntima ya mbote, ata ntangu kukonda kukuka mpi bifu na bo kemonana pwelele mpenza. Mpi bika beto lemfuka na kikesa yonso na mambu yonso ya Yehowa kelombaka, ata na ntwala ya bampasi.
20 Na nsuka, bika beto monisila bampangi na beto yonso zola ya Kristu, kaka mutindu Kristu yandi mosi kusalaka yo, tii “na nsuka.” Zola ya mutindu yai kemonisaka nde beto kele balongoki ya kyeleka ya Yezu. (Yoa. 13:1, 34, 35) Ya kyeleka, “mbote kuzolana ya kimpangi kuvanda kaka na kati na beno.” (Baeb. 13:1) Beno vutuka ve na nima! Beno sadila luzingu na beno sambu na kukumisa Yehowa mpi kusadisa bankaka! Yehowa tasakumuna bikesa na beno ya masonga.
[Noti na nsi ya lutiti]
a Tala disolo “Ne vous contentez pas de dire: ‘Tenez-vous au chaud et continuez à bien vous nourrir,’” na Nzozulu ya Nkengi ya Kifalansa ya Oktobri 15, 1986.
Keti Nge Lenda Tendula?
• Inki mutindu bankuluntu lenda monisila bansumuki mabanza ya Kristu?
• Sambu na nki kulanda zola ya Kristu kele mfunu mingimingi na ntangu yai ya nsuka?
• Inki mutindu beto lenda monisila bambefo mabanza ya Kristu?
[Kifwanisu ya kele na lutiti 19]
Bankuluntu kezolaka nde bansumuki kuvutuka na Yehowa
[Kifwanisu ya kele na lutiti 21]
Inki mutindu Bakristu yina kuyambulaka Yeruzalemi kumonisaka mabanza ya Kristu?
[Kifwanisu ya kele na lutiti 22]
Bambangi ya Yehowa mezabanaka bonso bantu yina kemonisaka zola ya Kristu